Прапагандысцкі Тэлеграм-канал Freedom of Poland, які мае 17 (сямнаццаць) падпісчыкаў і пазіцыянуе сябе як пляцоўка для змагання за інтарэсы польскага народа, паведаміў пра масавае шэсце па Пажарным завулку ў Магілёве.
Удзельнікі шэсця трымалі ў руках абразлівыя раздрукаваныя матэрыялы і скандавалі на рускай мове “Свободу польскому народу”. Па размешчаным на канале відэа можна зрабіць выснову, што шэсце абмежавалася адлегласцю ў некалькі дамоў па Пажарным завулку.
1097 год. У Аповесці мінулых гадоў упершыню згадваецца Пінск (Пінеск). Другі, пасля Гродна, горад па колькасці помнікаў архітэктуры.
Перспектыўны цэнтр турызму Беларусі міжнароднага значэння. Буйны прамысловы цэнтр.
Працуюць прадпрыемствы машынабудаўнічай, лёгкай, дрэваапрацоўчай, харчовай, будаўнічых матэрыялаў, мікрабіялагічнай прамысловасці.
Жыве 125 тысяч жыхароў.
1370 год. ПамёрКазімір III Вялікі. Кароль польскі (1333—1370), апошні кароль Польшчы з дынастыі Пястаў.
Працягваў лінію свайго бацькі Уладзіслава I Лакатка на тэрытарыяльную экспансію на ўсход. Тэрыторыя каралеўства пры ім павялічылася са 106 да 270 тыс. км², за што і быў празваны Вялікім. Спрабаваў захапіць Галічыну і абвясціць сябе гаспадаром Русі.
У 1349 годзе пры падтрымцы Залатой Арды, Венгрыі і Мазовіі захапіў амаль усю тэрыторыю былога Галіцка-Валынскага княства, у тым ліку Бярэсце. У 1350 войскі ВКЛ вярнулі Бярэсце і Валынь.
Пасля перыяду збліжэння з ВКЛ (1356-1366) узнавіў барацьбу за Валынь, якая працягвалася і пры яго пераемніку Людовіку.
Беларуская і польская мастачка. Пляменніца Напалеона Орды.
Малявала партрэты, пейзажы, абразы для касцёлаў.
Як скульптар выканала шмат распяццяў, медальёны з партрэтамі, у тым ліку І. Лялевеля, Ю. Крашэўскага. Аўтар гіпсавыя плакет «Міндоўг», «Гедзімін», гістарычных шахмат у выглядзе войска Яна III Сабескага і туркаў і іншых прац.
У 1863 годзе за спробу даставіць дэпешу Р. Траўгуту арыштавана і саслана ў Тамбоў.
Б. Залескім часткова апублікаваны яе дзённік разам з лістамі пад назвай «3 жыцця літвінкі, 1827-1874».
wikimedia.org
1916 год. ПамерлаЦётка (Алаіза Пашкевіч). Беларуская паэтэса-рэвалюцыянерка, грамадскі дзеяч.
Адна з пачынальніц беларускай прозы.
Удзельніца пецярбургскага гуртка студэнтаў-беларусаў «Круг беларускай народнай прасветы». Аўтар кніг «Першае чытанне для дзетак беларусаў», першага «Беларускага лемантара».
Асноўныя матывы яе паэзіі – любоў да радзімы, да прыроды, самаахвярнае служэнне народу.
1935год. Выпушчана настольная гульня “Манаполія”.
Настольная гульня ў жанры эканамічнай стратэгіі для двух і больш чалавек.
Атрымала вялікую папулярнасць у XX стагоддзі ў шматлікіх краінах свету.
У СССР была вядомая пад назвамі “Менеджэр”, “Імперыя”, “Бізнесмен”.
Мэта гульні – рацыянальна выкарыстоўваючы стартавы капітал, дабіцца банкруцтва іншых гульцоў.
Фактычна “Манаполія” уяўляе сабой гульнявое поле, якое складаецца з квадратаў, якія праходзяць па крузе ўсе гульцы па чарзе.
Квадраты падзяляюцца на актывы (прадпрыемства, каштоўная рэч) і падзеі.
Калі гульцу выпадае чарга хадзіць, то кідком кубіка ён вызначае, якую колькасць крокаў ён павінен здзейсніць на гульнявым полі за гэты ход (кожны крок адпавядае аднаму ачку на кубіку і аднаму квадрату на гульнявым полі).
Афіцыйная гісторыя музея бярэ пачатак 24 студзеня 1939 года, калі згодна з урадавай пастановай Савета Народных Камісараў БССР у Мінску была створана Дзяржаўная мастацкая галерэя.
Найбуйнейшы музей мастацкага профілю ў краіне.
У экспазіцыі, філіялах і фондасховішчах знаходзіцца больш за 27 000 твораў, якія фарміруюць 20 разнастайных калекцый і складаюць два галоўныя музейныя зборы: збор нацыянальнага мастацтва і збор помнікаў мастацтва краін і народаў свету.
Мае сем філіялаў, у тым ліку Музей В. Бялыніцкага-Бірулі ў Магілёве.
1954 год. ПамёрМіхась Клімковіч. Беларускі паэт, драматург, празаік, крытык, аўтар тэксту гімна БССР – «Мы, беларусы».
Першы старшыня праўлення Саюза пісьменнікаў БССР (1934-1939).
У 1936 годзе спрабаваў скончыць жыццё самагубствам (перарэзаў сабе горла; быў абвінавачаны ў сувязях з «трацкістамі і нацдэмамі»).
Аўтар многіх паэм, вершаваных п’ес, драматычных твораў, некаторыя з якіх ставілася ў купалаўскім тэатры. Даследаваў беларускую літаратуру.
Працуе ў галіне манументальнай, станковай скульптуры і ў дробнай пластыцы.
Сярод асноўных яго прац: скульптурнае афармленне клуба «Гудвін», рэстарана «Чумацкі шлях» (Мінск), памятны знак для Касцёла Маці Божай Нястомнай дапамогі, двор былой сядзібы К. Сулістроўскага у в. Шэметава Мядзельскага раёна, скульптуры «Запрашэнне» (Рэйк’явік), войта і скарбніка каля гарадской ратушы Нясвіжа, сімвал і прыз для нацыянальнага тэлеконкурсу «Тэлевяршыня».
Адзначаны Патрыяршым Экзархам ўсяе Беларусі «за ўдзел у конкурсе эскізных праектаў аднаўлення Тураўскага крыжа».
Творы знаходзяцца ў галерэях і прыватных калекцыях у Беларусі, Украіне, Расіі, Германіі, Англіі, Ісландыі, Швейцарыі.
wikimedia.org
1996 год. Памёр ураджэнец МагілёваВіктар Тураў. Беларускі кінарэжысёр і сцэнарыст. Народны артыст Беларусі і СССР. Лаўрэат многіх прэмій СССР, Польшчы, кінафестываляў.
Найбольш вядомыя яго экранізацыі «Палескай хронікі» І. Мележа «Людзі на балоце», «Подых навальніцы», апавядання І. Тургенева «Жыццё і смерць двараніна Чартапханава».
Сярод ваеных і гістарычных фільмаў найбольш значныя: «Я родам з дзяцінства», «Сыны ідуць у бой», «Пераправа», «Чорны бусел», «Шляхціц Завальня».
Здымаў фільмы з удзелам Ул. Высоцкага, з якім сябраваў.
Уключаны ЮНЕСКА ў лік 50 кінематаграфістаў свету, з якіх складаўся Ганаровы камітэт па святкаванню 100-годдзя кінематаграфіі.
wikimedia.org
2016 год. Памерла Тамара Шырко.
Геабатанік, аграхімік, глебазнавец, педагог. Кандыдат сельскагаспадарчых навук
Працавала на кафедры фізічнай геаграфіі Магілёўскага педінстытута, вывучала геалогію і глебы Магілёўскай вобласці (1969-1975).
Старшы навуковы супрацоўнік БелНДІ садавіна-агодніцтва і бульбаводства. Аўтар 12 кніг, сярод якіх асаблівым попытам у насельніцтва да гэтага часу карыстаецца “Аптека в саду и огороде”.
Міжнародны дзень барацьбы за знішчэньне галечы (з 1993 года)
Дзень, калі свет можа актыўна прыцягнуць увагу да нягод людзей, якія жывуць у беднасці.
Дарэчы, галеча – гэта парушэнне правоў чалавека.
У свеце 1,3 мільярды чалавек жывуць ва ўмовах шматмернай галечы, прычым амаль палова з іх – дзеці і моладзь. Пандэмія COVID-19 яшчэ больш ускладніла праблему галечы.
Людзі, якія жывуць у галечы, сутыкаюцца з многімі праблемамі, якія пазбаўляюць іх магчымасці ажыццяўляць свае правы і змагацца з галечай, у тым ліку: небяспечныя ўмовы працы; небяспечнае жыллё; недахоп здаровай ежы; няроўны доступ да правасуддзя; адсутнасць магчымасці ўдзелу ў палітычным жыцці; абмежаваны доступ да паслуг аховы здароўя.
1604 год: ВойскаІлжэдзмітрыя I перайшло мяжу Рэчы Паспалітай і Маскоўскай дзяржавы.
Ілжэдзмітрый I – рускі цар з 1 чэрвеня 1605 па 27 мая 1606 года.
Прыйшоў да улады ў Маскве дзякуючы падтрымцыЖыгімонта Вазы, К. Астрожскага, Л. Сапегі, Чартарыйскіх, Мнішкаў і маскоўскіх баяр.
1865 год. На Беларусі нарадзіўся Люцыян Жалігоўскі.
Генерал, дзяржаўны і ваенны дзеяч Сярэдняй Літвы і Польшчы.
Служыў у расійскай арміі, удзельнік руска-японскай вайны 1904-1905 гг., Першай сусветнай вайны.
З ліпеня 1917 года служыў у 1-м польскім корпусе генерала Ю. Доўбар-Мусніцкага, камандаваў дывізіямі, змагаўся з бальшавікамі каля Рагачова, на Кубані. Камандзір 1-й літоўска-беларускай дывізіі.
8 кастрычніка 1920 года захапіў Вільню, 12 кастрычніка абвясціў аб стварэнні Сярэдняй Літвы.
У 1925-1926 гадах – ваенны міністр Польшчы, у 1926-1927 – інспектар арміі.
У 1939 годзе эміграваў у Вялікабрытанію, быў членам Нацыянальнай рады пры эмігранцкім польскім урадзе.
1900 год. Нарадзіўся Ібрагім Гембіцкі.
Беларускі графік. Скончыў Маскоўскі акадэмічны мастацкі інстытут.
Дыпломная работа ў тэхніцы дрэварыту – ілюстрацыі да аповесці Я. Коласа «Дрыгва» (1938), чатыры аркушы з яе купленыя Маскоўскім музеем выяўленчых мастацтваў.
У пачатку 1930-х арыштоўваўся НКУС.
Працаваў у станковай графіцы ў тэхніках дрэварыту і каляровай лінагравюры.
Вылучаўся цікаўнасцю да стварэння шматфігурных кампазіцый.
Памёр у 1974 годзе.
art-minsk.by
1919 год. Міністэрствам унутраных спраў Польшчы зацверджаны статут Беларускага камітэта ў Варшаве.
Беларускі камітэт — беларуская грамадска-палітычная арганізацыя ў Варшаве ў 1919 – 1927 гадах.
У камітэт увайшлі ўраджэнец Мсціслаўшчыны Л. Дубейкаўскі (старшыня), Г. Леўчык (сакратар), Р. Зямкевіч, Я. Натусевіч, В. Грыневіч і іншыя.
Паводле статута меў права «развіваць сваю дзейнасць на ўсёй тэрыторыі Польшчы ў рэчышчы культурна-асветнай працы і дабрачыннасці на карысць пражываючых тут беларусаў».
Фонды налічваюць больш за 66 тысячаў адзінак экспанатаў і болей за 15 тысячаў навукова-дапаможнага фонду.
Калекцыя лічыцца другой па значэнні пасля збораў Нацыянальнага мастацкага музея..
Размешчаны ў будынку былога калегіума езуітаў.
1937 год. Нарадзіўся Мікалай Чаргінец.
Беларускі рускамоўны пісьменнік, палітык. Генерал-лейтэнант унутранай службы. “Народны пісьменнік Беларусі” (2022).
Працуе ў дэтэктыўным жанры, увёў у рускамоўную літаратуру Беларусі так званы міліцэйскі дэтэктыў.
Аўтар каля паўсотні кніг мастацкай прозы, большасць з іх – вострасюжэтныя дэтэктывы.
Па яго творах пастаўлены фільмы, серыялы.
Раскалоў Саюз беларускіх пісьменнікаў, стварыўшы альтэрнатыўны пісьменніцкі саюз для лаяльных Лукашэнку. У выніку гэтага расколу сапраўдныя Народныя пісьменнікі Беларусі дзесяцігоддзямі былі пазбаўленыя чытача і падтрымкі, а прыслужлівыя графаманы атрымалі лаўры і ласку ад уладаў.
Пры кіраванні Чаргінца Саюзам пісьменнікаў Беларусі (2005-2022) наклад калісьці папулярнага штотыднёвіка «Літаратура і мастацтва» зменшыўся амаль у 10 разоў.
З яго ведама імёны шэрагу вядомых пісьменнікаў былі ўнесены ў так званыя «чорныя спісы» дзяржаўных выдавецтваў.
wikimedia.org
1961 год. У Маскве, упершыню ў Крамлёўскім Палацы з’ездаў, пачаўся XXII з’езд КПСС.
Працаваў да 31 кастрычніка.
На ім была аб’яўлена задача пабудовы камуністычнага грамадства да 1980 года.
А гэта азначала, што СССР перагоніць па эканоміцы капіталістычныя краіны, выйдзе на першае месца па вытворчасці прадукцыі на душу насельніцтва, на самы высокі ў свеце жыццёвы ўзровень, будуць ліквідаваны класавыя адрозненні, адрозненні паміж горадам і вёскай, паміж фізічнай і разумовай працай, у краіне ўсе грамадзяне будуць прымаць удзел у кіраванні грамадскімі справамі.
Падарункамі з’езду сталі: самая буйная ў Еўропе Валгаградская ГЭС, выбух самай магутнай тэрмаядзернай бомбы на Новай Зямлі.
wikimedia.org
1964 год. Каля Рэчыцы адкрыта першае прамысловае радовішча нафты на Беларусі.
Першая беларуская нафта была атрымана ў Ельскім раёне ў 1953 годзе.
Зараз на Беларусі 90 радовішчаў нафты ў Гомельскай і Магілёўскай (Глускі раён) абласцях.
Самым эфектыўным радовішчам застаецца Рэчыцкае. Большасць яго свідравін даюць больш за 100 тон нафты за суткі.
За апошнія пяць гадоў было адкрыта пяць новых радовішчаў, усё – у Хойніцкім раёне.
У 2022 годзе плануецца выйсці на здабычу 1 800 тысяч тон.
Залатымі гадамі беларускай нафтаздабычы лічацца 1970-я. У 1978 годзе яе прыток склаў 7,9 млн тон. Для параўнання: у мінулым 2021-м, толькі 1 737 тысяч тон.
belmir.by
1990 год. Адбылася прэм’ера спэктаклю «Тутэйшыя» ў Купалаўскім тэатры.
Спектакль па аднайменным творы Янкі Купалы пастаўлены рэжысёрам Мікалаем Пінігіным.
У 1992 годзе «Тутэйшыя» атрымалі Дзяржаўную прэмію Беларусі.
Напрыканцы спэктаклю на сцэне ўздымаўся бел-чырвона-белы сцяг.
Пасля 1995 году, гэта было не даспадобы афіцыйным уладам. На паўтара года спектакль быў фактычна забаронены. Пасля спарадычна даваліся паказы, потым спектакль знік з рэпертуару.
Да 125-годдзя Янкі Купалы 5 ліпеня 2007 году спектакль быў паказаны ізноў. Адміністрацыя тэатра спрабавала не дапусціць на паказ журналістаў і не дазваляла рабіць фатаздымкі.
У траўні 2010 году спектакль у пастаноўцы Пінігіна зняты з рэпэртуару.
«Тутэйшыя» — гэта ня проста спэктакль. Гэта цэлая эпоха, прычым не толькі ў нашым тэатральным існаванні, але – у беларускім культурным жыцці”, – сцвярджае Леанід Дранько-Майсюк.
1999 год. У Мінску адбыўся «Марш свабоды»ў падтрымку незалежнасці.
Мерапрыемства скончылася масавымі сутыкненнямі дэманстрантаў з міліцыяй і салдатамі ўнутраных войск і шматлікімі арыштамі.
У розныя моманты шэсця колькасць удзельнікаў вагалася ад 20 да 40 тысяч чалавек.
У выніку сутыкненняў пацярпела больш за 50 міліцыянераў і салдатаў, арыштавана больш за 100 удзельнікаў “Маршу Свабоды”.
ciwr.org
2004 год. У Беларусі прайшоў трэці рэферэндум у гісторыі краіны. Праведзены ўадзін дзень з парламенцкімі выбарамі.На рэферэндум было вынесенае пытанне: «Ці дазваляеце Вы першаму прэзідэнту Рэспублікі Беларусь Лукашэнку А. удзельнічаць у якасці кандыдата ў прэзідэнты Рэспублікі Беларусь у выбарах прэзідэнта?». Рэферэндум, як і яго вынікі, міжнароднай супольнасцю прызнаныя нікчэмнымі.
2005 год. Невядомымі забіты ў сваім доме ў Заслаўе Васіль Гроднікаў.
Беларускі журналіст, пазаштатны карэспандэнт «Народнай Волі».
Пісаў матэрыялы на вострыя палітычныя і сацыяльныя тэмы. Лаўрэат прэміі імя Анатоля Майсені.
У паведамленні судова-медыцынскага экспэрта пракуратуры было адзначана, што журналіст памёр у выніку «кантакту з тупым прадметам».
Генеральная пракуратура адмовілася пачынаць крымінальную справу па факце смерці журналіста.
Перад смерцю журналіст працаваў над матэрыялам, прысвечаным кватэрным махінацыям у Маладзэчна «Кідалы-3» – працягам серыі публікацый, дзе ўзгадваліся супрацоўнікі КДБ і МУС.
Намеснік Генеральнага пракурора Аляксей Стук сярод такіх краінаў згадаў Латвію, Літву, Польшчу, Грэцыю. Іхныя адмовы ў выдачы грамадзянаў Беларусі службовец лічыць «неабгрунтаванымі». Незадаволенасць такой сітуацыяй службоўца выказаў у інтэрв’ю «Народнай газеце».
Паводле яго, Латвія адмовіла ў задавальненні хадайніцтва аб выдачы «аднаго з беглых для прыцягнення да крымінальнай адказнасці за атрыманне хабараў і выгод маёмаснага характару ў асабліва буйным памеры».
Па словах Аляксея Стука, Латвія «адмовіла ў задавальненні хадайніцтва больш чым праз 4 месяцы па надуманых падставах». Латвійскі бок патлумачыў, што запыт аб выдачы мае на мэце пакараць асобу з-за яе расавай прыналежнасці, рэлігійных поглядаў, нацыянальнасці або палітычных перакананняў.
Грэцыя не адказвае на падобны запыт са студзеня 2022 году, кажа Стук. Літва ж адмовіла выдаць грамадзянку Беларусі «без указання канкрэтных прычынаў і матываў».
Аляксей Стук незадаволены і стаўленнем Польшчы да запытаў з Беларусі. Паводле яго, гэта краіна адмоўна адказала на запыт аб выдачы «аднаго са стваральнікаў тэлеграм-каналу, інфармацыйная прадукцыя якога прызнана экстрэмісцкімі матэрыяламі» больш чым праз год.
«Гэта наўпроставае сведчанне прадузятасці некаторых дзяржаў у разглядзе беларускіх запытаў аб выдачы асоб, – лічыць Аляксей Стук. – Як следства, не забяспечваецца належнае міжнароднае ўзаемадзеянне ў барацьбе са злачыннасцю і не рэалізуецца адзін з асноўных прынцыпаў крымінальнага права – няўхільнасць адказнасці за ўчыненае супрацьпраўнае дзеянне».
Ведамства зняпраўджвае звесткі «шэрагу інфармацыйных рэсурсаў» аб увядзенні забароны для беларусаў, якія маюць шэнгенскія візы. Тым часам, у Літве не выключаюць, што такія захады могуць быць уведзеныя.
“Па стане на сённяшні дзень (19 верасня), у МЗС Беларусі няма ніякай афіцыйнай пацвярджальнай інфармацыі на гэты конт”, – заявілі ў прэс-службе МЗС Беларусі, піша БелТА.
Паводле выдання, раней шэраг інфармацыйных рэсурсаў распаўсюдзіў інфармацыю, што Эстонія, Латвія, Літва і Польшча ўводзяць забарону на ўезд грамадзян Расіі і Беларусі з шэнгенскімі візамі, выдадзенымі ў іншых дзяржавах ЕС.
Адно з расійскіх інфармацыйных агенцтваў апублікавала такую інфармацыю, спасылаючыся на МЗС Эстоніі.
«Разам з тым карэспандэнту БЕЛТА на сайце МЗС Эстоніі не ўдалося знайсці пацвярджэння, каб гэта забарона датычылася і грамадзян Беларусі. У адной з публікацый гаворка толькі аб тым, што Эстонія разам з Латвіяй, Літвой і Польшчай забароніць уезд праз знешнюю мяжу для грамадзян Расіі, якія маюць кароткатэрміновую шэнгенскую візу. У Эстоніі забарона на ўезд уступае ў сілу з 19 верасня», гаворыцца ў публікацыі БелТА.
З 19 верасня ў краінах Балтыі і Польшчы набывала моц забарона на ўезд расійскіх турыстаў з шэнгенскімі візамі праз знешнія межы Еўрапейскага саюзу. У Літве загаварылі аб падобных захадах адносна беларусаў, пісаў Магілёў.media.
Забарона на ўезд грамадзян Расіі, звязаны з вайной ва Ўкраіне.
Міністарка ўнутраных справаў Літвы Агне Білатайце даводзіць, што цяпер вырашаюць пытанне, ці не прыняць падобнае рашэнне адносна беларусаў.
«Я ясна бачу, што беларускі рэжым таксама ўдзельнічае ў ваенных дзеяннях і арганізуе гібрыдныя атакі супраць Літвы, выкарыстоўваючы нелегальных мігрантаў. Я думаю, што гэта сур’ёзныя аргументы для вырашэння пытання беларусаў», – лічыць урадоўца.
Польшча з 1 верасня ў адзіночку баранілася ад гітлераўскай Германіі. Уварванне савецкага войска прыспешыла паразу Польшчы.
Савецкі Саюз і гітлераўская Германія былі хаўруснікамі. 23 жніўня 1939 гэтыя дзве краіны падпісалі пагадненне, якое падзяліла сферы ўплыву ў сумежных краінах. Усё, што знаходзілася паміж Рэйхам і СССР, было падзелена. Гэты пакт развязаў Другую сусветную вайну.
У 1939 годзе ўсходнія тэрыторыі Польшчы заняла Чырвоная Армія і ўслед за ёю прыйшлі падраздзяленні савецкіх карных органаў, якія распачалі тэрор супраць насельніцтва.
Дзве часткі Беларусі ў выніку захопу краю Савецкім Саюзам аб’яднаналіся. Іх падзел быў узаконены Рыжскай дамоваю 1921 году. Да Польшчы адышла тады заходняя Беларусь, а Ўсходняй яе часткаю завалодала Савецкая Расія.
У выніку вайны 1939 году аб’янаная Беларусь павялічылася да 226 тысяч кв. км, а колькасць насельніцтва склала больш да 10,3 мільёны чалавек.
Рэжым Лукашэнкі ўварванне Савецкага Саюзу ў Польшчу выкарыстоўвае ў прапагандысцкіх мэтах. Для 17 верасня ідэолагамі прыдуманы Дзень народнага адзінства. Да 2021 годзе 17 верасня быў толькі ў назвах вуліц некаторых беларускіх гарадоў.
1590 год. Лідзе нададзенае магдэбургскае права і герб.
Горад вядомы з 1323 года будаўніцтвам мясцовага замка.
Стотысячны горад з развітай прамысловасцю. Цэнтр турызму нацыянальнага значэння.
1784 год. У Нясвіжы паказалі оперу «Агатка, або Прыезд пана».
Паставіў яе кіраўнік нясвіжскай капэлы Ян Голанд. Дырыжыраваў Джаакіна Альберціні, а лібрэта да оперы напісаў князь Мацей Радзівіл.
Адна з першых опер, створаных і пастаўленых у Беларусі ў XVIII стагоддзі.
Напісаная з нагоды прыезду ў Нясвіж караля Станіслава Аўгуста Панятоўскага.
Мела асаблівую вядомасць і больш за 40 год не сыходзіла са сцэны тэатраў Рэчы Паспалітай.
1774 год. Нарадзіўся Тадэвуш Тышкевіч.
Дзяржаўны і ваенны дзеяч Вялікага княства Літоўскага.
Падчас паўстання 1794 года быў ад’ютантам Якуба Ясінскага, кіраваў атрадам у Вільні. Удзельнік абароны Прагі (прадмесце Варшавы).
За ўдзел у Аўстра-французскай вайне 1809 года ўзнагароджаны ордэнам «Віртуці Мілітары».
У вайну 1812 ваяваў на баку французаў, генерал кавалерыйскай брыгады, удзельнічаў у баях пад Мірам, Смаленскам, у Барадзінскай бітве.
Падчас паўстання 1830–1831 гадоў узначаліў Часовы паўстанцкі ўрад Літвы, на чале паўстанцкіх войск штурмаваў Вільню.
Памёр у Парыжы.
1787 год. Прынята Канстытуцыя ЗША.
Прынята Канстытуцыйным канвентам у Філадэльфіі.
Канстытуцыя ЗША – самы кароткі ў свеце асноўны закон.
Мае прэамбулу і 7 артыкулаў, і з некаторымі змяненнямі (27 паправак) дзейнічае па сёння.
1898 год. Нарадзіўся Павел Крынчык.
Беларускі дзеяч у міжваеннай Польшчы, публіцыст.
Удзельнік Таварыства беларускай школы, член яе Галоўнай управы.
Адзін з арганізатараў і член Галоўнага сакратарыята клуба «Змаганне».
За грамадскую дзейнасць арыштоўваўся польскімі і савецкімі ўладамі.
Вязень Калымскіх лагераў.
1907 год. Нарадзіўся Сяргей Дзяргай.
Паэт і перакладчык.
Працаваў у часопісах «Полымя», «Вожык»
Аўтар 9 зборнікаў паэзіі.
Перакладаў на беларускую мову творы замежных літаратараў.
Савецкімі карнымі органамі арыштоўваўся ў 1935 годзе. За «антысавецкую агітацыю» асуджана да 3 гадоў папраўчых лагераў. У 1939 годзе зноў арыштаваны і высланы ў Казахстан.
Пахаваны на Паўночных могілках Мінску. Рэабілітаваны ў 1992 годзе.
1912 год. Нарадзіўся Максім Танк (Яўген Скурко).
Класік беларускай літаратуры.
Не прымаў сацыялістычны рэалізм. Не цураўся бел-чырвона-белага сцяга, падтрымліваў мову і нацыянальную сімволіку, выступіў супраць вынікаў рэферэндуму 1995 года.
Многія вершы паэта пакладзены на музыку, перакладзеныя на іншыя мовы.
Яго імя нададзена Беларускаму дзяржаўнаму педагагічнаму ўніверсітэту, Мінскаму педагагічнаму каледжу, Сваткаўскай школе, што ў Мядзельскім раёне, і Мядзельскай раённай бібліятэцы.
У Мядзеле стаіць помнік пісьменніку.
1949 год. Нарадзіўся Генадзь Карпенка.
Навуковец і палітык.
На пасадзе старшыні Маладзечанскага гарвыканкаму (1991-1994) правёў дэсаветызацыю гарадской тапанімікі, эканамічныя пераўтварэнні, ініцыяваў правядзенне музычнага і тэатральнага фестываляў, стварэнне футбольнага клубу.
Быўшы намесніка Старшыні Вярхоўнага Савету кіраваў спробай імпічменту Лукашэнкі.
Памёр 6 красавіка 1999 года ў шпіталі.
1959 год. Нарадзіўся Сяргей Дубавец.
Журналіст, літаратар.
Пісаў для газет «Люстра дзён», слонімскай «Набойні», талакоўскага «Бурачок», бюлетэня Таварыства маладых літаратараў «Тутэйшыя» – «Кантроль», газеты «Навіны БНФ».
Рэдактар газеты «Свабода», галоўны рэдактар «Нашай Нівы».
Масон. Вялікі майстар Вялікай ложы Беларусі.
Аўтар шматлікіх твораў, прадмоў да кніг.
Узнагароджаны медалямі Літвы, імя Алеся Адамовіча Беларускага ПЭН-цэнтру, 100 гадоў БНР.
Лаўрэат многіх літаратурных прэміяў.
1985 год. Памёр Васіль Гарбацэвіч.
Адзін з заснавальнікаў беларускай савецкай драматургіі.
Выкладаў беларускую мову і літаратуру ў Магілёўскім педагагічным тэхнікуме (1924-1929).
Арганізатар і кіраўнік Магілёўскай філіі «Маладняка» (1925–1928).
Аўтар шматлікіх п’ес, якія ставіліся беларускімі тэатрамі.
Аўтар успамінаў пра сустрэчы з Максімам Багдановічам у Яраслаўлі.
2013 год. Памёр Віктар Маркавец.
Беларускі мастак-жывапісец.
Быў удзельнікам дысідэнцкай групы беларускай інтэлігенцыі «На Паддашку». Быў сябрам незалежнай суполкі мастакоў «Пагоня».
У яго творчай майстэрні ладзіліся першыя паседжанні Сойму БНФ «Адраджэньне».
Рэканструяваў партрэты знаных дзеячаў беларускай гісторыі і культуры. Аўтар серыі работ, прысвечаных Кастусю Каліноўскаму.
У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў
Заснавальнік Беларускага нацыянальнага прафесійнага тэатру.
Упершыню на сцэне паказаў, як танцуюць беларусы. Сваёй дзейнасцю захаваў і развіў традыцыі грання на беларускай дудзе.
У 1975 годзе намаганнямі Уладзіміра Караткевіча перапахаваны на малой радзіме, у Празароках. На цэнтральнай плошчы мястэчка яму стаіць помнік.
Буйніцкаму прысвячалі вершы шматлікія паэты – Янка Купала, Змітрок Бядуля, Уладзімір Караткевіч.
У Мінску, Маладзечне, Глыбокім яго імем названы вуліцы, завулкі, на малой радзіме працуе музей.
1864 год. Заснаванае Таварыства Чырвонага крыжа.
Гуманітарная арганізацыя, якая дзейнічае ва ўсім свеце, грунтуючыся на прынцыпах нейтральнасці і бесстароннасці.
Абараняе і дапамагае пацярпелым ва ўзброеных канфліктах і ўнутраных беспарадках, з’яўляецца часткай Міжнароднага Руху Чырвонага Крыжа і Чырвонага Паўмесяца.
Штаб-кватэра месціцца ў Жэневе. Прадстаўніцтвы арганізацыі ёсць у амаль 80 краінах.
1898 год. Нарадзіўся Генрык Лаўмяньскі.
Польскі гісторык, даследчык Вялікага княства Літоўскага.
Генрык Лаўмяньскі быў экспертам ранняй гісторыі славянскага і балтыйскага народаў. Даследаваў старажытную гісторыю Польшчы, Літвы і славян увогуле.
Ён аўтар шматлікіх прац, у тым ліку шасцітомніка манументальнай манаграфіі Początki Polski.
У Познані заснаваў асяродак вывучэння Вялікага Княства Літоўскага. Выдаваў навуковы альманах «Lituano-Slavica Posnanensia», прысвечаны гісторыі Княства.
Дзве працы прысвяціў Магілёву: «Handel Mohylewa w XVI w». (1938) і «Struktura gospodarcza Mohylewa w czasach pomiary włócznej» (1939).
1941 год. Гарэлку Сталін зрабіў неабходным прадуктам для салдат, якія пазней норму ў 100 грамаў на чалавека назавуць «наркомаўскімі».
Была выдадзеная пастанова “Аб увядзенні гарэлкі на забеспячэнне ў дзейнай Чырвонай арміі”.
У вайсковых часцях прызначаліся адказныя за правільнае размеркаванне гарэлачных порцый.
У траўні 1942 года масавую штодзённую выдачу гарэлкі Сталін адмяніў, захаваўшы права на падбадзёрлівы напой з павелічэннем штодзённай дозы да 200 грамаў толькі за “вайскоўцамі частак перадавой лініі, якія маюць поспехі ў баявых дзеяннях”.
23 лістапада 1943 года Сталін зацвердзіў “наркомаўскія” нормы: 100 г для байцоў на перадавой і 50 г для астатніх. І было так да самай Перамогі.
1978 год. Памёр Піліп Пястрак.
Паэт, празаік, публіцыст, крытык.
Аўтар шматлікіх зборнікаў паэзіі, апавяданняў і нарысаў, паэм, раманаў.
Тэме барацьбы ў Заходняй Беларусі прысвяціў раман «Сустрэнемся на барыкадах».
Перакладаў на беларускую мову творы замежных пісьменнікаў.
На яго вершы напісаны песні. У Гродна вуліца названая яго імем.
1988 год. Памёр Віталь Вольскі (Зэйдэль-Вольскі).
Беларускі празаік, перакладчык, драматург, сцэнарыст, літаратуразнавец.
Даследчык народнай творчасці, кітабаў, беларускай літаратуры эпохі феадалізму. Аўтар кніг краязнаўчых нарысаў і апавяданняў, п’ес. Сярод якіх «Несцерка», «Машэка».
Працаваў дырэктарам Беларускага драматычнага тэатру ў Віцебску, Інстытуту літаратуры і мастацтва АН БССР.
Бацька пісьменніка Артура Вольскага і дзед музыкі Лявона Вольскага.
У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў
Пакуль на Гродненшчыне глумяцца над магіламі салдат Арміі Краёвай на Магілёўшчыне ўскладаюць кветкі да мемарыялу палякам, якія гінулі пад савецкімі сцягамі.
Разбурана пяць магілаў польскіх воінаў
22 ліпеня стала вядома пра чарговы акт вандалізму ў вёсцы ў вёсцы Стрыеўцы Гродненскай вобласці. Там знесены помнік байцам Арміі Краёвай, якія загінулі ў 1943 годзе ў баях з нямецкімі акупантамі. На месца разбурэння пабываў генеральны консул Польшчы Анджэй Рачкоўскі.
scontent-cdt1-1.xx.fbcdn.net
Гэта ўжо пятае вядомае разбурэнне магілаў воінаў Арміі Краёвай. 1 ліпеня медыі паведамлялі пра разбурэнне пахаванняў у Ёдкавічах Бераставіцкага раёну, 4 ліпеня – у Мікулішках Ашмянскага раёну, 8 ліпеня – у Ваўкавыску, 9 ліпеня – у Качычах Карэліцкага раёну.
Старшыня аблвыканкаму Ўладзімер Каранік сітуацыю не каментуе, а запрашае польскіх турыстаў скарыстацца бязвізавым рэжымам і наведаць Гродненскую вобласць.
twitter.com
7 ліпеня ў Міністэрства замежных спраў Беларусі выклікалі часовага паверанага ў справах Польшчы ў сувязі з сітуацыяй са знішчэннем пахавання салдатаў Арміі Краёвай у вёсцы Мікулішкі Ашмянскага раёну. У міністэрстве адмаўляюць, што нейкае пахаванне ўвогуле існавала.
Як гаворыцца ў паведамленні МЗС, часоваму паверанаму Марціну Вайцяхоўскаму патлумачылі, што ў гэтым паселішчы, паводле інфармацыі мясцовых уладаў, «вайсковых пахаванняў і пахаванняў замежных вайскоўцаў не зарэгістравана».
Шануюць палякаў з дывізіі Касцюшкі, якія палеглі ў бітве пад Леніна.
22 ліпеня, у дзень, калі стала вядома пра руйнаванне чарговай польскай магілы на Гродненшчыне, на Магілёўшчыне адбылося ўскладанне кветак да брацкай магілы невядомых савецкага і польскага салдатаў. Мемарыял стаіць у мястэчку Леніна, што ў Горацкім раёне, за 90 кіламетраў ад Магілёва.
https://t.me/mogilevnewsby/30711
Пра падзею паведаміў адзін з праўладных тэлеграм-каналаў. У каментары напісана, што ўшанаванне памяці загінулых у баях з нацыстамі адбылося падчас прэс-туру журналістаў у Горкі.
На апублікаваным відэароліку дарослыя і падлеткі нясуць да мемарыялу вянок і кветкі. На відэа дзяржаўныя сцягі Польшчы не паказаныя – толькі дзяржаўны беларускі і Горацкага раёну.
Мемарыял, да якога ўсклалі кветкі, адзін з некалькіх пастаўленых у мястэчку. У 1943 годзе тут упершыню ўступіла ў бой з нацыстамі толькі сфармаваная ў СССР 1-я польская пяхотная дывізія імя Касцюшкі. Яе кінулі на прарыў глыбока эшаланіраванай абароны гітлераўцаў.
t.me/mogilevnewsby/30711
Паводле вайсковых экспертаў патрэбы ў той бітве не было, акрамя палітычнага разьліку Сталіна, якому хацелася паказаць, што на савецкім баку таксама ваююць палякі. Гэта было важна, бо ўскрылася праўда пра масавыя забоства польскіх жаўнераў саветамі ў Катыні.
У 1943-ім дывізія Касцюшкі за два дні бою страціла 27 працэнтаў асабовага складу (прыкладна 3 тысячы чалавек). На пачатак бітвы ў ёй было 12600 салдат.
Газопровод GIPL (Gas Interconnection Poland – Lithuania), соединяющий Польшу и Литву, начал работу. Об этом сообщил генеральный директор оператора газовых сетей Литвы Amber Grid Нямунас Бикнюс, пишет ТАСС.
Новый газопровод позволяет передавать 230 тыс. кубометров газа в час в Польшу (2 млрд кубометров в год) и 217 тыс. кубометров в час в направлении Литвы (1,9 млрд кубометров в год).
В ходе состоявшегося в апреле аукциона на газопроводе GIPL с 1 мая по 1 июня зарезервировано 861 КВт·ч. Это почти 2 млн кубометров газа в день.
Также газопровод обеспечивает доступ к сжиженному газу из плавучего терминала в Клайпеде, который Польша сможет импортировать по газопроводу и танкерами.
scontent-cdt1-1.xx.fbcdn.net
twitter.com
https://t.me/mogilevnewsby/30711
t.me/mogilevnewsby/30711 