Міністэрства адукацыі, навукі і спорту прапануе з 2025 года больш не праводзіць дзяржаўны іспыт на атэстат сталасці па рускай мове як другой замежнай – паведамляе Atvira Klaipėda.
Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці.
Дзяржаўныя іспыты на атэстат сталасці будуць праводзіцца толькі па першых замежных мовах: англійскай, нямецкай, французскай.
«Цяпер вучні могуць здаваць экзамен на атэстат сталасці па першай замежнай мове. Экзамены па другой замежнай мове не праводзіліся, за выключэннем рускай мовы. Мы лічым, што не павінна стварацца асаблівых умоў толькі для адной другой замежнай мовы. Таму мы прапануем не праводзіць больш іспыт па рускай як замежнай. Акрамя таго, рускамоўныя краіны не з’яўляюцца прыярытэтнымі ў вучобе або прафесійнай сферы, каб гэту мову трэба было б вылучаць з іншых другіх замежных моў. Вельмі важна забяспечыць, каб вучні вывучылі мову ЕС – англійскую, нямецкую, французскую – на ўзроўні не ніжэй В2», – кажа віцэ-міністр адукацыі, навукі і спорту Рамунас Скаўджус.
Віцэ-міністр паліткарэктна абышоў праблему выкладання рускай мовы, як мовы краіны-акупанта, тым больш, што выкладанне яе захаваецца ў рускіх нацыянальных школах.
Дамова аб Пабрацімстве Клайпеды і Магілёва была падпісана 8 сакавіка 1997.
27 лютага 2022 году, на трэці дзень уварвання расійскіх войск ва Ўкраіну, мэр Клайпеды заявіў аб спыненні пабрацімскіх сувязяў з расійскімі і беларускімі гарадамі. Паводле яго ён звярнуўся да кіраўніцтва гарадоў партнёраў, каб тыя супраціўляліся агрэсіі супраць Украіны, але рэакцыі не было. У афіцыйным спісе гарадоў пабрацімаў Клайпеды Магілёва няма.
mogilev.media працягвае сачыць за жыццём Клайпеды, нягледзячы на спыненне партнёрскіх сувязяў з Магілёвам са спадзевам, што пабрацімства між гарадамі адновіцца.
Клайпеда месціцца на захадзе краіны і з’яўляецца портам на Балтыйскім моры. Насельніцтва 160 тысяч чалавек.
У магілёўскіх старшакласнікаў з’явіцца новы факультатыў – «Увядзенне ў прафесію чыгуначнага транспарту».
У СССР чыгунка была дзяржавай у дзяржаве. Яна не проста кіравала і абслугоўвала дарогі, але мела сваю сістэму гандлю, аховы здароўя і нават сістэму часу.
У незалежнасці ад мясцовай часавой зоны паўсюль ад Брэста да Ўладзівастока расклад пісаўся па маскоўскім часе. Заробкі на чыгунцы былі вялікімі і стабільнымі. На прэстыжную працу можна было ўладкавацца пераважна па блату.
Цяпер беларуская чыгунка практычна банкрут. Не дзіўна, што ў школах пачынаецца прафарыентацыйная праца для рэкрутавання новых работнікаў. Зроблена гэта з прычыны дэфіцыту кадраў па многіх спецыяльнасцях на беларускай чыгунцы.
Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал апублікаваў пастанову Міністэрства адукацыі ад 13 студзеня 2023 года аб увядзенні факультатыўных заняткаў для 10-11-х класаў сярэдняй адукацыі. Праграма разлічана на 70 гадзін (па 35 гадзін у кожным класе, 1 гадзіна ў тыдзень) і арыентавана на азнаямленне навучэнцаў з агульнымі абавязкамі работнікаў арганізацый чыгуначнага транспарту.
Галоўнай мэтай факультатыву стане стварэнне ўмоў для выбару прафесіі навучэнцамі. Асноўнай формай навучання стануць групавыя заняткі з правядзеннем семінараў, канферэнцый, экскурсій, выязных заняткаў.
1697 год. Маскоўскі дыпламат, стольнік Пётр Талсты пабываў у магілёўскім Брацкім манастыры.
Ён прыбыў у Магілёў напярэдадні. «У тым манастыры царква саборная вялікая, будынак у царкве ладнай разьбяной працы пазалочаны. Тая царква ўся падпісана насценным лістом ладным, іканастас разны пазалочаны, вялікі, ладнай працы».
Брацкі манастыр (1620–1940-я).
1785 год. Памёр ураджэнец Наваельні граф Антоній Тызенгаўз (1733–1785).
Дзяржаўны дзеяч ВКЛ, мецэнат. Заснавальнік першага на Беларусі перыядычнага выдання – «Gazeta Grodzieńska». Адміністратар каралеўскіх эканомій: Гарадзенскай, Брэсцка-Кобрынскай, Шавельскай, Аліцкай і Магілёўскай.
Яго намаганнямі Гродна зрабілася месцам працы розных дзяржаўных устаноў: Скарбовай камісіі, Вярхоўнага Трыбунала, задворнага асэсарскага суда.
Заснаваў у горадзе і яго ваколіцах шэраг мануфактур, адчыніў гарадскі тэатр, кадэцкі корпус, гандлёвую, землямерную, медыцынскую, тэатральную і іншыя школы, друкарню.
У 1775 годзе набыў у Вільні друкарню, выдаваў календары, часопіс «Gazety Wileńskie».
Палымяны прыхільнік асветы, усталявання роднай мовы. Прапаноўваў Ж.-Ж. Русо пераехаць жыць у Гродна або ў Белавежскую пушчу.
Пахаваны ў фамільным склепе ў Жалудоцкім касцёле.
Помнікі Тызенгаўзу ўстаноўлены ў ГродзенскімФарным касцёле, Паставах, яго імем названа плошча ў Гродне.
1889 год. У Парыжы ўрачыста адкрыта Эйфелева вежа.
Сімвал Парыжа, кахання ў закаханых парачак з усяго свету. Першапачаткова задумвалася як часовая канструкцыя і была пабудавана ўсяго за 2 гады на Марсавым полі ў якасці ўваходнай аркі на тэрыторыю экспазіцыі Сусветнай выставы 1889 года. Пазней названа ў гонар свайго канструктара Г. Эйфеля.
Ажурнае збудаванне складаецца з 18 000 металічных дэталяў, для злучэння якіх было выкарыстана 2,5 мільёны заклёпак. Металічныя канструкцыі важаць 7300 тон, а агульная вага, уключаючы неметалічныя элементы, складае 10000 тон.
15 мая 1889 года на вежу падняліся першыя наведвальнікі.
324 мятровая вежа была самай высокай ў свеце да 1930 года.
1904 год. На браняносцы «Петрапаўлаўск» падчас руска-японскай вайны загінуў ураджэнец Мінска Андрэй Валковіч (1870–1904).
Ваенны ўрач. Доктар медыцыны.
Скончыў Імператарскую Ваенна-медыцынскую акадэмію. Прымаў удзел у барацьбе з эпідэміямі тыфа, халеры ў Вяцкай губерні.
Служыў урачом у розных флоцкіх экіпажах. Аддаваў перавагу не практычнай, а эксперыментальнай медыцыне, якой ён з захапленнем заняўся па прапанове і пад кіраўніцтвам І. Паўлава.
Удзельнік руска-шведскай экспедыцыі (1899–1901) па градусным вымярэнні на архіпелагу Шпіцберген. На востраве збіраў гідралагічны і заалагічны матэрыял.
Удзельнік руска-японская вайны.
У яго гонар названа гара на ўсходзе Зямлі Тарэля вострава Заходні Шпіцберген.
1910 год. Пад Браславам нарадзіўся Юзаф Буйноўскі (1910–2001).
Польскі паэт, гісторык літаратуры, літаратурны крытык, эсэіст.
Скончыў Дзісенскую гімназію, Віленскі ўніверсітэт.
Выкладаў у Браслаўскай прыватнай гімназіі, выдаў у мясцовай друкарні два зборнікі вершаў. Перад вайной працаваў у Вільні.
Пасля пачатку ІІ Сусветнай вайны быў мабілізаваны ў польскую армію і ўдзельнічаў у баявых дзеяннях пад Львовам. У 1939–1941 гадах быў зняволеным ў савецкім лагеры, з якога ўцёк у Вільню. У 1941 годзе быў арыштаваны НКУС і адпраўлены ў канлагер на Урал, зноў уцёк і ўступіў у армію генерала Андэрса, удзельнічаў у баявых дзеяннях 2-га корпуса на тэрыторыі Італіі.
У 1946 годзе стаў сузаснавальнікам польскага ПЭН клуба і пераехаў на пастаяннае жыхарства ў Англію.
У Вялікабрытаніі займаўся выдавецкай, літаратурнай дзейнасцю, кіраваў выдавецтвам Польскага літаратурнага таварыства, утрымліваў уласную друкарню. Як доктар і прафесар выкладаў ва ўніверсітэтах Англіі, Амстэрдама, Гайдэльберга.
1952 год. У в. Чарняўка Хоцімскага раёна нарадзіўся Алег Мінкін.
Беларускі пісьменнік, перакладчык. Узнагароджаны літаратурнымі прэміямі «Гліняны Вялес» за кнігу вершаў «Пенаты», імя М. Стральцова за паэтычную творчасць.
Скончыў Бабруйскую школу-інтэрнат № 1, Маскоўскі інстытут інжынераў сельскагаспадарчай вытворчасці.
Працаваў у Бураціі, на нафтаправодзе «Дружба» ў Наваполацку, у «Галоўтранснафце» (Гомель), на нафтаправодах Цюменскай вобласці.
Жыве ў Вільнюсе. Выдаваў газету «Рунь».
Аўтар вершаў, зборнікаў паэзіі, прозы, дзіцячых кніг.
Пераклаў вершы Ц. Норвіда, Б. Лесьмяна, Л. Стафа, М. Зэрава, П. Грабоўскага.
1954 год. СССР звярнуўся да НАТА з просьбай прыняць яго ў сябры арганізацыі.
НАТА просьбу не задаволіла.
1964 год. Нарадзіўся Ян Збажына
Беларускі паэт і празаік.
Працаваў у школах і ўніверсітэце ў Баранавічах. Заснавальнік маладзёжнага і скаўцкага руху ў г. Баранавічы, адзін з заснавальнікаў Баранавіцкага філіялаБАЖ.
Аўтар, сааўтар кніг, зборнікаў паэзіі, апавяданняў, афарызмаў, вершаў, эсэ, якія друкаваліся ў многіх газетах, часопісах «Першацвет», «Бярозка», «Маладосць», «Полымя», «Дзеяслоў».
Памёр 10 лютага 2011 года.
1969 год. Памёр Мікалай Шчаглоў-Куліковіч (1893-1969).
Беларускі кампазітар, этнограф, паэт, музыколаг, дзеяч беларускага руху ў эміграцыі, аўтар музыкі гімна на словы М. Багдановіча “Пагоня”, адзін з арганізатараў Тэатра оперы і балета Беларусі, дырыжор яго сімфанічнага аркестра, дырыжор сімфанічнага аркестра Усебеларускага Радыёкамітэту, музычны рэдактар Беларускага радыё.
У красавіку 1944 года ў Мінскім гарадскім тэатры паставіў оперу «Усяслаў Чарадзей» на вершы Н. Арсенневай.
Заснаваў у Нью-Ёрку беларускі хор, кіраваў беларускімі хорамі ў Кліўлендзе і Чыкага. Пакінуў вялікую музычную спадчыну.
Тэатр оперы и балета
1971 год.У 3-й гарадской бальніцы Мінска нарадзіўся Павел Бурэ.
У пасведчанні аб нараджэнні месцам нараджэння запісана Масква па месцы прапіскі бацькоў.
Савецкі і расійскі хакеіст. Заслужаны майстар спорту СССР. Правёў у НХЛ 12 сезонаў у складзе каманд «Ванкувер Кэнакс», «Фларыда Пантэрз» і «Нью-Ёрк Рэйнджэрс». За сваю хуткасць атрымаў мянушку “Руская ракета”.
У рэгулярных сезонах НХЛ правёў 702 гульні, у якіх набраў 779 ачкоў (437 шайб і 342 перадачы). Па сярэдняй колькасці шайб за матч (0.623) займае пятае месца ў гісторыі НХЛ. Шэсць разоў удзельнічаў у матчах усіх зорак, а ў 2000 годзе атрымаў прыз самаму каштоўнаму гульцу матчу ўсіх зорак.
Член залы славы Міжнароднай федэрацыі хакея і Залы хакейнай славы. Уваходзіць у спіс 100 найвялікшых хакеістаў за ўсю гісторыю НХЛ.
2020 год. Першай афіцыйнай ахвярай каронавіруса на Беларусі стаў Віктар Дашкевіч (1945–2020).
Беларускі акцёр. Заслужаны артыст. Уладальнік медаля Ф. Скарыны.
Скончыў Беларускі дзяржаўны тэатральна-мастацкі інстытут.
Працаваў акцёрам, загадчыкам трупы ў Нацыянальным драматычным тэатры імя Якуба Коласа, дырэктарам Беларускага тэатра «Лялька» (Віцебск).
Сыграў больш за 40 ролей у тэатры, у тым ліку ў пастаноўках «Несцерка» В. Вольскага, «Прымакі» Янкі Купалы, «Званы Віцебска» У. Караткевіча, «Чорная нявеста» А. Дударава, «Апошнія сведкі» С. Алексіевіч.
Сусветны дзень правоў спажыўца (World Consumer Rights Daу, з 1983 года).
Устаноўлены па рашэнні Генасамблеі ААН.
15 сакавіка 1962 года прэзідэнт ЗША Дж. Кенэдзі, выступаючы ў Кангрэсе, сказаў: “Спажыўцы, па азначэнні, гэта ўсе мы. Спажыўцы – гэта найбуйны эканамічны пласт… Але гэта адзіны голас, якога часцяком не чуваць”.
Амерыканскі прэзідэнт назваў тады чатыры асноўныя і неад’емныя правы спажыўца: на бяспеку, на інфармацыю, на выбар і права быць пачутым.
9 красавіка 1985 года Генасамблея ААН прыняла Кіруючыя прынцыпы для абароны інтарэсаў спажыўцоў.
Дзень Канстытуцыі.
Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь была прынята 15 сакавіка 1994 года на сесіі Вярхоўнага Савета. Набыла сілу 30 красавіка 1994 з моманту яе апублікавання.
Тагачасны старшыня Вярхоўнага Савета М. Грыб узгадвае, што асноўны закон краіны прымаўся вельмі цяжка і складана – па главах, па раздзелах, літаральна па радках – неабходна было, каб прагаласавалі дзве траціны дэпутатаў.
24 лістапада 1996 года па ініцыятыве А. Лукашэнкі быў праведзены рэферэндум, на падставе якога ўнесены істотныя змяненні і дапаўненні ў Канстытуцыю Рэспублікі Беларусь. Абноўлены тэкст Канстытуцыі набыў сілу 27 лістапада 1996 года. Дадатковыя змены былі ўнесены ў Канстытуцыю пасля рэферэндуму 2004 года.
У гэты ж дзень у 2022 годзе, год таму назад, уступае ў дзеянне новая Канстытуцыя, прынятая на “рэферэндуме” 27 лютага 2022 года.
Самы першы збор законаў канстытуцыйнага характару – Статут ВКЛ (1529). Статут быў удасканалены ў 1566 і 1588 гадах. Выданне 1588 года захоўваецца ў Музеі гісторыі Магілёва.
У Беларусі было да 2022 года некалькі канстытуцый: 1918 (часовая, БНР), 1919, 1927, 1937, 1978 і 1994 года.
1781 год. Нарадзіўся Юзаф Завадскі.
Віленскі друкар і выдавец.
Вучыўся выдавецкай справе ва Уроцлаве і Лейпцыгу. У 1803 годзе адкрыў друкарню ў Вільні. Калі ў 1805 годзе да яго перайшла ўніверсітэцкая друкарня, ён злучыў дзве друкарні і заснаваў выдавецтва. Быў сябрам масонскай ложы «Гарлівы Літвін».
Яго сыны Адамі і Фелікс, таксама былі выдаўцамі.
Памёр 5 снежня 1838 года. Пахаваны ў Вільні на Антокальскіх могілках.
Абеліск на магіле Ю. Завадскага
1789 год. У губернскіх Магілёве і Полацку адкрыты рускія галоўныя народныя вучылішчы.
Створаны расійскімі ўладамі на анэксіраванай па І Раздзелу тэрыторыі ВКЛ. Адзначаліся нізкім узроўнем адукацыі і русіфікатарскай скіраванасцю. Галоўныя, губернскія, вучылішчы былі 4-х класнымі.
Адкрыццё вучылішча ў Магілёве адбывалася з вялікай помпай: архіяпіскап Г. Каніскі правёў урачыстую службу і ўзначаліў хросны ход з царквы ў вучэльню.
Па першым часе ў вучылішчах працавалі толькі прысланыя з цэнтральных расійскіх губерняў настаўнікі.
У 1809 годзе вучылішча пераўтворана ў мужчынскую гімназію.
1881 год. Нарадзіўся Аляксей Назарэўскі.
Беларускі грамадска-палітычны дзеяч, дзейнічаў у Заходняй Беларусі.
У 1922 годзе быў абраны ў польскі Сенат, быў членам Беларускага пасольскага клуба. Працаваў у магістраце г. Баранавічы.
Арыштаваны НКУС 2 студзеня 1940 года, асуджаны на 8 гадоў лагераў. У верасні 1941 года быў вызвалены з Сіблага і накіраваны ў Паўладарскую вобласць.
Далейшы лёс невядомы.
1893 год. У в. Палуж (зараз Краснапольскі раён) нарадзіўся Андрэй Мрый (Шашалевіч).
Беларускі празаік, журналіст, перакладчык. Вязень ГУЛАГу.
Настаўнічаў у Краснаполлі, разам з братам і шваграм стварыў першы ў раёне народны тэатр, выдаваў рукапісны часопіс «Пралеска», збіраў народную лексіку, дасылаў яе ў Слоўнікавую камісію Інбелкульта.
Найбольш вядомы сваім сатырычным раманам на савецкую рэчаіснасць «Запіскі Самсона Самасуя».
Супрацоўнік часопіса «Наш край», інспектар Цэнтральнага бюро краязнаўства, член літаратурнага аб’яднання «Узвышша», стылістычны рэдактар у газеце «Звязда».
У 1934 годзе арыштаваны НКУС па «справе краснапольскіх настаўнікаў». Асуджаны да лагераў. Зноў арыштаваны ў чэрвені 1940 года, асуджаны і адпраўлены ва Усць-Вымскі канцлагер Комі АССР.
Медкамісіяй прызнаны інвалідам і 23 верасня 1943 года быў вызвалены і адпраўлены паміраць дадому.
Паводле некаторых звесткак 8 кастрычніка 1943 года забіты рэцэдывістамі ў цягніку.
У Магілёве яго імя носіць бульвар.
1921 год. Нарадзіўся Васіль Мялешка.
Беларускі гісторык. Доктар гістарычных навук, прафесар. Аўтар манаграфіі «Могилев в XVI-XVII вв.», даследчык гісторыі Магілёва.
Працаваў у Інстытуце гісторыі АН БССР, старшынёй камісіі Акадэміі навук па гісторыі сельскай гаспадаркі і сялянства Беларусі.
Вывучаў праблемы класавай барацьбы ў беларускай вёсцы, прааналізаваў тры формы сялянскіх выступленняў: пасіўнае супраціўленне (скаргі, адмова ад выканання павіннасцей, уцёкі), узброеныя акцыі (напады на маёнткі, сутычкі з узброенымі атрадамі і інш.), паўстанні – на Каменшчыне, 1736-1754 і Крычаўскім старостве, 1740-1744.
Памёр 5 верасня 2004 года.
1927 год. Закладзены ДнепраГЭС.
На беразе Дняпра, на скале “Каханне”, каля Запарожжа з’явіўся сцяг з надпісам “Днепрабуд пачаты”.
Першая чарга ГЭС была пабудавана ў 1932 годзе. Узровень у Дняпры, у тым ліку ў Магілёве, павысіўся, былі затоплены Кабяляцкія парогі (з 2000 г. – помнік прыроды мясцовага значэння) у Оршы.
1930 год. У Віцебску нарадзіўся Жарэс Алфёраў.
Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы за распрацоўку паўправадніковых гетэраструктур і стварэнне хуткіх опта- і мікраэлектронных кампанентаў. Яго даследаванні адыгралі вялікую ролю ў інфарматыцы. Акадэмік АН СССР, Расійскай акадэміі, НАН Беларусі. Доктар фізіка-матэматычных навук, прафесар. Віцэ-прэзідэнт АН СССР.
Працаваў у Фізіка-тэхнічным інстытуце імя А. Іофэ, старшынёй Навукова-адукацыйнага комплекса «Санкт-Пецярбургскі фізіка-тэхнічны навукова-адукацыйны цэнтр» РАН.
Аўтар больш як 500 навуковых прац, трох манаграфій і каля 50 вынаходніцтваў.
Памёр 1 сакавіка 2019 года.
1938 год. Расстраляны ўраджэнец Магілёва Мікалай Красцінскі (1883–1938).
Рэвалюцыянер, дыпламат.
Вучыўся ў Магілёўскай, Віленскай гімназіях, на юрыдычным факультэце Пецярбургскага ўніверсітэта.
Усё жыцце, з 1903 года, быў на службе бальшавікоў, якія яго і расстралялі. За партыйную работу ў Вільна, Віцебску неаднаразова арыштоўваўся. У 1914-1917 гадах быў сасланы на Урал, быў старшынёй Екацярынбургскага рэвалюцыйнага камітэта.
У першыя месяцы Савецкай улады прызначаны намеснікам галоўнага камісара Дзяржаўнага банка. Яго рукой былі падпісаны першыя савецкія грошы.
Пасол у Германіі (1921-1930), удзельнічаў у Генуэзскай канферэнцыі. У 1930 годзе прызначаны першым намеснікам народнага камісара замежных спраў СССР.
У 1937 годзе арыштаваны, прыгавораны да вышэйшай меры пакарання.
У яго гонар названа вуліца ў Екацярынбургу.
2000 год. У Мінску прайшоў «Марш свабоды».
Масавая вулічная акцыя ў абарону незалежнасці Беларусі, правоў чалавека і дэмакратыі, супраць паглыблення беларуска-расійскай інтэграцыі.
Намер прэзідэнтаў Б. Ельцына і А. Лукашэнкі стварыць Саюзную дзяржаву быў сустрэты масавымі вулічнымі акцыямі пратэсту.
Першы «Марш свабоды», арганізаваны апазіцыяй 17 кастрычніка 1999 года, адзначыўся брутальнымі сутыкненнямі ўдзельнікаў з міліцыяй і АМАПам.
Другі «Марш свабоды» 2000 года быў прымеркаваны да дня прыняцця Канстытуцыі Беларусі. Міжнародная супольнасць салідарызавалася ў падтрымку беларускіх дэмакратычных сілаў, што стрымала А. Лукашэнку, які за суткі да пачатку маршу пагражаў, што ад удзельнікаў акцыі «паляціць шмаццё».
У вулічнай акцыі ў Мінску ўзялі ўдзел да 40 000 чалавек, у тым ліку ў маршы – 15 000.
У Магілёве на марш выйшла каля 150 чалавек.
2013 год. 10 год таму назад на Беларусь абрынуўся цыклон «Хаўер».
Ад стыхіі таксама пацярпелі Венгрыя, поўнач Украіны і захад Расіі.
«Хаўер» – наймацнейшы падобны прыродны катаклізм у гісторыі Беларусі.
Падчас цыклону пачаўся вялікі снегапад пры моцным ветры да 28 м/с. Па ўсёй краіне стаў транспарт, прыкметна павялічылася колькасць аварый, адбыўся транспартны калапс (аўтазаторы дасягалі 20 км), без святла засталіся 1728 трансфарматарных падстанцый, 558 населеных пунктаў, было перанесена святкаванне Масленіцы, скарэктаваны расклад заняткаў у навучальных установах.
12 сакавіка Белгідрамет спрагназаваў пагаршэнне надвор’я, 14 сакавіка быў абвешчаны чырвоны ўзровень небяспекі і штармавое папярэджанне. Але інфармацыя аб шкале ўзроўняў небяспекі да «Хаўера» давалася Белгідраметам толькі ў МНС, і шырокія слаі насельніцтва не маглі ацаніць ступень рэальнай небяспекі ўмоў надвор’я.
Па збегу абставінаў напярэдадні катаклізму кіраўнікі дзяржавы адбылі на пасяджэнні ў Пецярбург і Маскву. З вышэйшых асоб застаўся толькі другі намеснік прэм’ера А. Калінін.
Месцамі таўшчыня снежнага покрыва склала 57 см, а ў выніку моцнай завеі, што актыўна пераносіла снежныя масы, у многіх месцах гурбы дасягалі 1 м і вышэй. У Слаўгарадскім раёне выпала 26 мм ападкаў.
Для барацьбы са снегам у Мінску і іншых гарадах 19 сакавіка былі праведзены суботнікі.
2017 год. У Мінску, абласных цэнтрах, буйных гарадах прайшлі масавыя маршы пратэсту вядомыя як “Маршы недармаедаў” у адказ на Дэкрет №3.
Дзень 15 сакавіка аб’яўлены нацыянальным днём барацьбы з падаткам на беспрацоўе.
Гэта быў 8-ы пратэст недармаедаў з пачатку года. Першы адбыўся 17 лютага. Усяго за год адбылося 22 маршы, апошні – 21 кастрычніка.
Дэкрэт № 3 “Аб папярэджанні сацыяльнага ўтрыманства” быў падпісаны 2 красавіка 2015 года. Самі акцыі пратэсту выліліся толькі пасля атрымання грамадзянамі «ліста шчасця» – ліста ад падатковай інспекцыі з прад’яўленнем аб выплаце «падатку на дармаедства».
Усяго падатковыя органы разаслалі каля 470 000 апавяшчэнняў на выплату падатку. 20 лютага 2017 года павінен быў скончыцца апошні тэрмін выплаты гэтага збору.
Басейн у Круглым плануецца ўзвесці ў цэнтры горада па вуліцы Новая.
Круглянскі раённы выканаўчы камітэт пачынае працэдуру грамадскага абмеркавання архітэктурна-планіровачнай канцэпцыі басейна ў г. Круглае.
Басейн будзе прызначаны для выкарыстання школай і можа функцыянаваць як агульнадаступны фізкультурна-аздараўленчы комплекс. Будынак басейна будзе аднапавярховым, каркасным.
У будынку запраектаваны басейн 25 на 8 метраў і глыбінёй 1,2-1,45 метраў, а таксама “лягушатнік” для навучання дзяетак – паведамляе раённая газета “Сельскае жыццё”.
У гэты дзень 1986 года Міжнародная кітабойная камісія (МКК), пасля 200 гадоў бязлітаснага знішчэння марскіх гігантаў, забараніла камерцыйны промысел буйных кітоў і гандаль іх мясам. Штогод у гэты дзень розныя прыродаахоўныя групы праводзяць акцыі ў абарону кітоў і іншых марскіх млекакормячых. Часта эколагі аб’ядноўваюцца і прысвячаюць гэты дзень абароне аднаго ўнікальнага віду, якому пагражае смяротная небяспека.
У цяперашні час дазволены толькі абарыгенны промысел кітоў выключна для задавальнення запатрабаванняў карэннага насельніцтва, а таксама канфіскацыя кітоў у навуковых мэтах па спецыяльных дазволах урадаў-членаў МКК.
У сярэднім даўжыня кіта складае ад 22 да 27 метраў. Самы вялікі кіт быў злоўлены ў 1926 годзе: яго даўжыня складала 33 метры, а важыла жывёла 150 тон.
Далёкія продкі кітоў былі сухапутнымі жывёламі, якія хадзілі на чатырох нагах.
1236 год. Папа Рыгор IX абвясціў першы крыжовы паход супраць літоўцаў.
Рыга стала апорным пунктам для прыбываючых воінаў Хрыста. Усяго прыбыло больш за 2 000 саксонцаў, да іх далучылася і 200 пскавічоў, якіх моцна дапяклі набегі балцкіх плямёнаў.
Магістр Ордэна Мечаносцаў Фолквін, не асабліва гарэў жаданнем ісці ў малазнаёмую мясцовасць і таму да восені крыжакі сядзелі ў Рызе.
Крыжакі і іх саюзнікі спустошылі значную тэрыторыю на мяжы сучасных Латвіі і Літвы. Літоўцы хаця і былі заспеты знянацку гэтым уварваннем, даволі хутка сабралі да 3 000 апалчэнцаў.
21 верасня каля Саўле (Шаўляй) крыжакоў сустрэў са сваёй дружынай мясцовы правадыр В. Булёніс, да яго на наступны дзень далучыліся жэмайты Вікінтаса.
Цяжкая конніца крыжакоў увязла ў балоце, што дапамагло літоўцам нанесці суперніку велізарныя страты.
1767 год. Нарадзіўся Юзаф Пешка.
Польскі і беларускі жывапісец, прадстаўнік акадэмічнага класіцызму.
Працаваў у Гродна, Нясвіжы, Мінску, іншых гарадах і мястэчках, выкладаў у Школе прыгожых мастацтваў, у Ягелонскім універсітэце, стаў першым дырэктарам рэарганізаванай Школы выяўленчых мастацтваў.
Пасля падарожжаў па Беларусі пакінуў выявы краявідаў Магілёва і Шклова, Магілёўскай губерні, Віцебска, Нясвіжа, Мінска і іншых.
Аўтар партрэтаў гістарычных дзеячаў, прац па гісторыі Рэчы Паспалітай. Яго пейзажы з’яўляюцца асабліва каштоўнымі для вывучэння архітэктуры Мінска, Магілёва.
Памёр 4 верасня 1831 года.
Юзаф Пешка. Краявід Шклова
1864 год. Нарадзіўся Вячаслаў Адамовіч.
Беларускі палітычны і вайсковы дзеяч, выдавец, публіцыст, паэт, музыка.
Выдавец газеты «Северо-западный телеграф», удзельнік беларускага вайсковага руху, сябра Беларускай Вайсковай Камісіі, браў удзел у стварэнні таемнай сялянскай вайсковай арганізацыі «Зялёны Дуб», якую ўзначаліў яго сын Вячаслаў (атаман Дзяргач).
Браў удзел у антыбальшавіцкай акцыі пачатку 1920-х гадоў. Пазней адышоў ад палітычнай дзейнасці, жыў у Вільні.
Памёр 21 лютага 1939 года.
1887 год. Нарадзіўся Янка Пазняк.
Беларускі грамадска-культурны дзеяч, выдавец, публіцыст, палітык. Дзед палітыка Зянона Пазняка.
У маладосці далучыўся да беларускага руху, удзельнічаў у працы беларускіх хрысціянска-асветніцкіх суполак.
Выдаваў каталіцкую газету «Biełarus», рэдагаваў газету «Biełaruskaja krynica», часопіс «Хрысціянская думка», быў сакратаром Прэзідыума ЦК Беларускай хрысціянскай дэмакратыі, старшынёй Прэзідыума Беларускага народнага аб’яднання, Віленскага беларускага нацыянальнага камітэта. Арганізатар беларускіх сялянскіх мастацкіх калектываў і стваральнік беларускіх вясковых школ.
Яго палітычная дзейнасць сустрэла негатыўную рэакцыю з боку польскіх уладаў. Супраць яго было заведзена 35 судовых спраў, накладаліся грашовыя штрафы, ён быў у зняволенні.
У кастрычніку 1939 года арыштаваны НКУС. Верагодна, пасля 22 красавіка 1940 года быў расстраляны ў Мінску.
супрацоўнікі рэдакцыі «Biełaruskaj krynicy» ў Вільні. Злева направа: Я. Найдзюк, У. Тарасевіч, М. Пяцюкевіч, Ян Пазняк
1890 год. Нарадзіўся Казімір Сваяк (Стаповіч).
Беларускі каталіцкі святар, грамадскі дзеяч, паэт.
Удзельнік беларускага нацыянальнага руху. Скончыў Віленскую каталіцкую духоўную семінарыю. Служыў у касцёлах у Камаях, Клюшчанах, іншых у мястэчках Заходняй Беларусі. З 1915 года вёў казанні на беларускай мове.
Аўтар вершаў, зборніка вершаў, вершаванага апавядання. Выступаў як публіцыст, пісаў драматычныя творы. Асобнымі выданнямі выйшлі «Янка Канцавы», «Купалле». Напісаў філасофскі дзённік «Дзея маёй мыслі, сэрца і волі» з «Аўтабіяграфіяй».
Памёр 6 мая 1926 года.
У 1990 годзе А. Мальдзіс падчас візіту ў Ватыкан пры размове з Папам унёс прапанову прылічыць К. Стаповіча да ліку блаславёных.
У Вільні ўсталявана мемарыяльная дошка ў яго гонар.
1901 год. Нарадзіўся Сяргей Бусел.
Беларускі грамадскі дзеяч, удзельнік Слуцкага паўстання.
Удзельнікк беларускага нацыянальнага руху, сябра Часовага Беларускага нацыянальнага камітэта Случчыны. У часе Слуцкага збройнага чыну прымаў удзел у фармаванні 1-й Слуцкай брыгады войскаў БНР.
Уваходзіў у склад Беларускай вайсковай камісіі, працаваў ў ковенскім Прадстаўніцтве БНР і літоўскім Міністэрстве беларускіх спраў.
У Празе ўдзельнічаў у эмігранцкіх арганізацыях разам з Т. Грыбам, Я. Мамонькам, П. Бадуновай, М. Чарнецкім.
Пасля вяртання ў Вільню працаваў у Беларускім нацыянальным камітэце, у часопісе «Золак». У кастрычніку 1939 года арыштаваны НКУС і вывезены ў Мінск.
У лютым 1940 года прыгавораны да 15 гадоў працоўна-папраўчых лагераў. Далейшы лёс невядомы.
1908 год. Нарадзіўся Станіслаў Шушкевіч.
Беларускі паэт, Заслужаны работнік культуры. Бацька палітыка С. С. Шушкевіча.
Быў членам літаб’яднання «Маладняк», БелАПП. Працаваў у Кніжнай палаце і Дзяржаўнай бібліятэцы БССР, загадчыкам бібліятэкі Навукова-даследчага інстытута сельскай і лясной гаспадаркі, у рэдакцыях шэрагу газет.
Арыштаваны ў 1937 годзе і асуджаны на 8 год лагераў. Знаходзіўся ў лагеры і ссылцы ў Кемераўскай вобласці. У 1946 годзе вярнуўся на Радзіму. Паўторна арыштаваны ў жніўні 1949 года і сасланы ў Краснаярскі край.
Пасля 1956 года працаваў у газетах «Мінская праўда», «Літаратура і мастацтва».
Аўтар вершаў, дзясятка паэтычных зборнікаў, кнігі ўспамінаў, успамінаў пра беларускіх пісьменнікаў, кнігі прозы, зборніка сатыры і гумару. Пісаў і для дзяцей: шэраг зборнікаў вершаў, апавяданняў і казак. Выйшлі Выбраныя творы ў 2-х тамах, «Выбранае».
Многія яго вершы пакладзены на музыку.
Памёр 1 лютага 1991 года.
1919 год. У Магілёве створана дзіцячая музычная школа.
Ініцыятыву аматараў музыкі “праштурхнуў” кампазітар М. Чуркін. Установе, неўзабаве дзіцячай музычнай школе №1 імя М. Рымскага-Корсакава, быў выдзелены асабняк былога прамыслоўца Бачкова па Камуністычным завулку, а ў 1925 годзе быў выдзелены новы будынак.
У 1938 годзе на базе школы было адкрыта Магілёўскае музычнае вучылішча імя Н.А. Рымскага-Корсакава. Школа (зараз – каледж музыкі і харэаграфіі) і вучылішча (цяпер – музычны каледж) да 1960 года працавалі ў адным будынку.
1954 год. Рашэннем Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР Крымская вобласць перададзена з РСФСР у склад Украінскай ССР.
Пастанова Прэзідыума аб перадачы Крыма была прынятая аднагалосна. Фармальнасць адміністрацыйнага ўпарадкавання да 300-годдзя Пераяслаўскай рады, у 2014 годзе стала падставай для расійскай акупацыі Крыма і ўсходу Украіны.
Прынята лічыць, што ідэя перадачы Крыма належала М. Хрушчову.
Ніякага ажыятажу сярод насельніцтва падзея не выклікала. Народ і ў Расіі, і ва Украіне прыняў вестку аб перамене статусу Крыма на здзіўленне будзённа.
1989 год. Адбыўся мітынг на мінскім стадыёне «Дынама», арганізаваны Беларускім народным фронтам і Канфедэрацыяй беларускіх аб’яднанняў («Талака», «Тутэйшыя» і іншыя).
Гэта быў першы ў БССР дазволены ўладамі апазіцыйны палітычны мітынг, першая масавая деманстрацыя нацыянальнай сімволікі – бел-чырвона-белых сцягоў і герба «Пагоня».
Нягледзячы на моцны мароз узяла ўдзел каля 40 000 чалавек.
Спяваў Сяржук Сокалаў-Воюш. Выступалі лідары Фронту, кандыдаты ў народныя дэпутаты СССР, якіх падтрымліваў БНФ.
Перадвыбарчым лозунгам Фронту быў заклік «Заводы – рабочым, зямля – сялянам, улада – народу». Шэраг кандыдатаў, каго БНФ прапагандаваў і падтрымліваў на выбарах, сталі народнымі дэпутатамі СССР: А. Адамовіч і В. Быкаў – па спісах творчых саюзаў, С. Габрусеў, А. Дабравольскі, А. Жураўлёў, М. Ігнатовіч, С. Шушкевіч – ад выбарчых акруг.
1993 год. Памёр ураджэнец Беларусі Часлаў Кудаба (Худаба).
Беларускі і літоўскі географ-краязнавец, эколаг, Лаўрэат Дзяржпрэміі Літвы.
Барацьбіт за незалежнасць Літвы. Кіраўнік праекта па стварэнню геаграфічнага атласа Літвы, аўтар манаграфій, кніг, артыкулаў аб прыродзе, культуры, экалагічным стане Літвы, Беларусі, пра хараство Нарачанскага краю.
Кніга «Па Віліі: падарожныя запісы» прысвечана Беларусі і ўключае гісторыю, этнаграфію, краявіды, культуру, літаратурнае жыццё вёсак, мястэчак і гарадоў, якія мінае р. Вілія.
Міністэрства адукацыі Беларусі апублікавала даты школьных канікул на 2023/2024 навучальны год. Канікулы пасля першай чвэрці будуць з 29 кастрычніка па 7 лістапада, зімовыя канікулы ў дзетак пройдуць з 24 снежня па 7 студзеня, вясновыя – з 24 па 31 сакавіка. Для дзетак, якія навучаюцца ў першым і другім класах (для школьнікаў з асаблівасцямі развіцця, таксама і ў трэцім класе) будуць дадатковыя зімовыя канікулы з 19 па 25 лютага.
Абстрэлы расійскімі акупантамі Мікалаева і гарадоў вобласці працягваюцца. Толькі за апошнія два дні ад ракет і артылерыі пацярпелі пасяленні Ачакаўскай (на фотаздымку) і Куцурубскай абшчын. Ппашкоджаны жылыя дамы, гаспадарчыя пабудовы – паведамляе korabelov.info.
А ўсяго, па папярэдніх дадзеных, агульная плошча разбурэнняў у Мікалаеве складае больш за 650 000 квадратных метраў. 77% пашкоджанняў прыйшлося на жыллёвы сектар горада.
Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці.
42% культурных аб’ёктаў Мікалаеўскай вобласці знішчылі рускія акупанты. Гэта 2-гі паказчык пасля Данецкай вобласці, дзе знішчана 85% – паведамляе Мінкультуры
Пашкоджанні і разбурэнні атрымалі клубныя ўстановы, бібліятэкі, музеі, тэатры, філармоніі, установы мастацкай адукацы і аб’екты культурнай спадчыны.
А гадзіннік усё яшчэ ідзе
Своеасаблівым помнікам расійскіх разбурэнняў і 100%-м новым прэтэндэнтам на сімвал трываласці ўкраінцаў з’яўляюцца рэшткі аднаго з мікалаеўскіх дамоў. У разбураным жылым доме засталіся вісець гадзіннік і дыван. Гадзіннік усё яшчэ ідзе. Адлічвае час да ўкраінскай перамогі.
Нягледзячы на складаную перадфрантавую абстаноўку, на тое, што ў Чорнае мора зайшлі 13 варожых караблёў з агульным залпам у 20 крылатых ракет, у Мікалаеўскую вобласць вяртаюцца жыхары, якія раней з’ехалі ў іншыя рэгіёны. Гэта дае магчымасць фарміраваць з патрыятычных грамадзян новыя батальёны МУС і стралецкія батальёны – пішуць мясцовыя СМІ.
У Мікалаеве адмовіліся ад пераднавагодніх планаў па аднаўлённі школьных заняткаў оф-лайн у бягучым навучальным годзе, але плануюць у канцы красавіка – пачатку мая аднавіць працу дашкольных дзіцячых устаноў.
Пабрацімства Мікалаева з Магілёвам было замацаванае дамовай у 2009 годзе.
31 мая 2022 году мэр украінскага гораду заявіў, што Пагадненне аб пабрацімстве з Магілёвам скасаванае і выказаў спадзеў, што яно будзе адноўленае, калі Беларусь стане свабоднай.
Магілёў. media працягвае сачыць за жыццём Мікалаева, нягледзячы на спыненне партнёрскіх сувязяў з Магілёвам.
Мікалаеў месціцца за 65 кіламетраў ад Чорнага мора. Да вайны ў ім жыло 490 тысяч чалавек. Траціна з іх вымушана была пакінуць горад. Паводле Генштабу Узброеных сіл Украіны Мікалаеў адзін з асноўных кірункаў наступу расіян.
Яго рэгулярна абстрэльваюць, знішчаючы гарадскую інфраструктуру і змушаючы мясцовую ўладу капітуляваць. Прэзідэнт Украіны Уладзімер Зяленскі прысвоіў Мікалаеву ганаровае званне «Горад-герой».
1573 год – 450 год з дня абвяшчэння Варшаўскай канфедэрацыі.
Яна тычылася забеспячэння свабоды вызнання і вызначыла асновы рэлігійнай памяркоўнасці шляхты і вольных людзей у Польскім каралеўстве і Вялікім Княстве Літоўскім.
Лічыцца пачаткам узаконенай рэлігійнай свабоды ў дзяржаве, з’яўляецца першым падобным дакумэнтам у Еўропе. Скасавала рэлігійныя матывацыі ў якасці адмазкі за злачынства: забіў ці скраў – ідзеш па крымінальцы і без розніцы пан ці халоп і якой веры. Дыскутуй, непрымай – але рукі не распускай.
У 2003 годзе тэкст канфедэрацыі ўнесены ў спіс Памяць свету ЮНЕСКА.
1577 год. Кароль і вялікі князь Стэфан Баторы надаў Мазыру Магдэбургскае права і герб.
Горад вядомы з 1155 года, калі ён перайшоў ад Кіеўскага да Чарнігаўскага княства. Працяглы час быў у складзе Тураўскага княства. Уваходзіў у склад Кіеўскага ваяводства Каралеўства Польскага, з 1569 года далучыўся да Менскага ваяводства ВКЛ.
Рэгіянальны цэнтр базыльянаў, цыстэрыянаў, марыявітак, езуітаў.
У 1793-1917 гадах быў у складзе Расійскай імперыі, у БССР з 1919 года. У 1938-1954 быў цэнтрам Палескай вобласці.
Сёння ў сталіцы Мазырскага Палесся, горадзе над Прыпяццю жыве 105 тысяч жыхароў, дзейнічаюць нафтаперапрацоўчы, машынабудаўнічы завод, «Мазырсельмаш», «Беларускабель», «Мазырсоль», іншыя прадпрыемствы. Адзін з 4-х беларускіх гарадоў з трамваем. Працуюць драмтэатр,філармонія, педагагічны ўніверсітэт імя І. П. Шамякіна.
1588 год. Жыгімонт III Ваза зацвердзіў Трэці статут Вялікага княства Літоўскага.
Звод законаў феадальнага права, які закончыў кадыфікацыю права ў ВКЛ.
Пасля таго як быў прыняты Статут Вялікага Княства Літоўскага 1566, кадыфікацыйная работа не спынілася. Праз два гады Гарадзенскі сойм унёс папраўкі ў некаторыя артыкулы і стварыў камісію для дапрацоўкі Статута. Камісія для выпраўлення Статута была выбрана і на Люблінскім сойме 1569.
Да канца 1584 работа над Статутам была скончана, але ў сувязі з тым, што ён ігнараваў акт Люблінскай уніі 1569, прадстаўнікі Польшчы доўгі час не дапускалі яго зацвярджэння на агульным сойме Рэчы Паспалітай.
1781 год. Нарадзіўся Юзаф Дашчынскі.
Беларускі піяніст і кампазітар. Капітан нацыянальнай віленскай гвардыі.
Выкладчык ігры на фартэпіяна ў Віленскім універсітэце, дырыжор аркестра мінскага губернскага маршалка Л. Ракіцкага, з якім ён выступаў у розных гарадах Беларусі.
Аўтар больш як 100 музычных твораў, якія выдаваліся ў Ляйпцыгу, Вільні, Вене, Пецярбургу, Варшаве, Маскве, у тым ліку вальсы, паланэзы. Таксама аўтар літургічнага твора – Вастрабрамская літанія.
За адзін з вакальных паланэзаў у 1812 годзе быў адораны брыльянтавым пярсцёнкам ад расійскага імператара Аляксандра І.
Памёр 10 верасня 1844 года.
1889 год. Нарадзіўся Язэп Мамонька.
Беларускі нацыянальны дзеяч, публіцыст.
Стваральнік першага беларускага вайсковага аб’яднання ў Рызе (1917), адзін з заснавальнікаў і каіраўнікоў Цэнтральнай беларускай вайсковай рады, дэлегат Першага Усебеларускага з’езда, дзеяч Беларускай Народнай Рэспублікі, сябра прэзідыума Народнай Рады БНР. Удзельнік Першай і Другой Усебеларускіх канферэнцый.
У 1920-х гадах жыў у Чэхаславакіі і Латвіі.
На хвалі беларусізацыі пераехаў у БССР і адразу 11 верасня 1928 года быў арыштаваны ДПУ, у 1929 годзе прыгавораны да 10 гадоў лагераў, 2 верасня 1937 – да расстрэлу.
Расстраляны 10 верасня 1937 года ў Карэліі.
Рэабілітаваны Генеральнай пракуратурай Расіі 25 сакавіка 1993 года.
Палута Бадунова і Язэп Мамонька, 1921 г.
1919 год. Нарадзіўся Павел Кармунін.
Народны артыст Беларусі.
Акцёр франтавых брыгад мастацкай самадзейнасці, тэатра Савецкай ваеннай адміністрацыі ў Берліне, Казанскага тэатра, Беларускага тэатра імя Янкі Купалы.
Акцёр запомніўся гледачам па ролях Лявона Зябліка («Раскіданае гняздо» Я. Купалы), дзеда Цярэшкі («Рудабельская рэспубліка» паводле С. Грахоўскага), Торгалы («Брама неўміручасці» К. Крапівы), Кудасава («Пагарэльцы» А. Макаёнка), Аўдзея («Страсці па Аўдзею» У. Бутрамеева) і іншых, па кінастужцы «Рагаты бастыён».
Памёр 1 красавіка 2002 года.
1919 год. Афіцыйнае адкрыццё заснаванага Марка Шагалам Віцебскага народнага мастацкага вучылішча.
Вучылішча пачало працу ў памяшканні былога дому банкіра Вішняка па вуліцы Бухарынскай, 10 (цяпер вуліца Газеты «Праўда»).
Мэтр запрасіў на працу вядомых мастакоў Івана Пуні, Ксенію Багуслаўскую, Надзею Любавіну, Івана Цільбергза, Мсціслава Дабужынскага, Аляксандра Рома, Казіміра Малевіча, Юдаля Пэна і іншых.
Першым дырэктарам ўстановы стаў М. Дабужынскі.
Асобнае месца ў рабоце школы займала «Вольная майстэрня» Марка Шагала, арганізаваная на манер парыжскіх акадэмій. Асноўны ўпор у ёй рабіўся на самастойную працу навучэнцаў.
1940 год. У в. Змітраўка 2-я Клічаўскага раёна нарадзіўся Леанід Дайнэка.
Беларускі пісьменнік, лаўрэат дзяржаўнай прэміі Беларусі імя К.Каліноўскага і Літаратурнай прэміі імя І.Мележа.
Адзін з найлепшых беларускіх гістарычных пісьменнікаў.
Працаваў у часопісе «Маладосць», выдавецтве «Мастацкая літаратура». Заснавальнік фірм «Пасад» і «БелПі» (брэнд «Крамбамбуля» і іншыя).
Аўтар гістарычных раманаў часоў Полацкага княства і Вялікага княства Літоўскага – «Меч князя Вячкі», «След ваўкалака», «Жалезныя жалуды», «Назаві сына Канстанцінам», зборнікаў вершаў.
Некаторыя вершы пакладзены на музыку.
Памёр 21 жніўня 2019 года.
1943 год. Нарадзіўся Міхаіл Пташук.
Беларускі кінарэжысёр, акцёр, прадзюсар. Народны артыст БССР.
Працаваў рэжысёрам у тэатрах Масквы і Казані, на кінастудыі «Беларусьфільм».
Атрымалі шырокую вядомасць яго экранізацыі вядомых літаратурных твораў беларускіх пісьменнікаў – «Вазьму твой боль» (паводле І. Шамякіна), «Чорны замак Альшанскі» (У. Караткевіч), «Знак бяды» (паводле В. Быкава). Сярод фільмаў 1980-1990-х – гісторыка-палітычныя стужкі «Наш браняпоезд», “Кааператыў «Палітбюро», «У жніўні 44-га…».
Лаўрэат шматлікіх прэмій, узнагарод на прэстыжных кінафестывалях.
Загінуў у аўтакатастрофе 26 красавіка 2002 года ў Маскве, па шляху на прысуджэнне прэміі «Ніка».
1986 год. Узарваўся амерыканскі касмічны карабель «Чэленджэр». Загінула сем астранаўтаў.
Гэта адбылося ў 14:01 на 73-й секундзе пасля старту з мыса Канавэрал. Да гэтага часу выказваюцца розныя меркаванні аб прычынах гэтай катастрофы, якая забрала жыццё сямі астранаўтаў.
Большасць экспертаў схіляюцца да той версіі, што выбух мог адбыцца з-за пашкоджанняў у паскаральніку першай ступені з цвёрдым палівам.
2003 год. У Вялікабрытаніі пачаўся продаж новага віду паліва – GlobalDiesel.
Часткова складаецца з тых жа элементаў, што і маргарын, а таксама маянэз. Продаж арганізаваны ў супермаркетах сеткі Sainsbury’s. Вытворца – кампанія Greenwich.
У GlobalDiesel, якое мае вельмі нізкае ўтрыманне серы, дададзены адпрацаваны рапсавы алей. Прымяненне новага паліва зніжае выкід вуглякіслага газу на 5%. Паліва эканамічнае і таннае ў вытворчасці.
2017 год. Памёр Аляксандр Ціхановіч.
Беларускі эстрадны спявак. Народны артыст Беларусі.
Саліст ВІА «Верасы», Дзяржаўнага аркестра сімфанічнай і эстраднай музыкі Беларусі, стваральнік і кіраўнік першага ў Беларусі Тэатра песні (і студыі пры ім; з 2003 г. – прадзюсерскі цэнтр «Прафіартвідыён»), музычны кіраўнік беларускага канала «Сталічнае тэлебачанне».
Аўтар папулярных эстрадных песень.
2018 год. Памерла Нэлі Багуслаўская.
Беларуская спявачка, адна з першых зорак беларускай эстрады. Заслужаная артыстка БССР.
Салістка ансамбля «Арбіта-67» (разам з У. Мулявіным), Беларускай філармоніі.
Пераможца Усесаюзнага конкурса песні ў Маскве (1966).
Яе выканальніцкая манера вылучалася мяккасцю, шчырасцю, натуральнасцю. Сярод лепшых інтэрпрэтацый — песні «Белая Русь» Ю.Семянякі, «Спадчына» І. Лучанка.
Памёрла 28 студзеня 2018 года. Пахавана ў Мінску на Усходніх могілках каля мужа Ізмаіла Капланава.
Міжнародны дзень памяці ахвяр Халакоста (International Holocaust Remembrance Day, з 2005 года).
Устаноўлены Генеральнай Асамблеі ААН і прымеркаваны да гадавіны вызвалення канцлагера Асвенцым у 1945 годзе.
Прысвечаны трагедыі Халакоста, якая адбылася падчас Другой сусветнай вайны і якая прывяла да гібелі 6 мільёнаў яўрэяў ад рук нацысцкага рэжыму.
Біблейскае слова «Халакост» азначае «усеспаленне» або «ахвяра ўсеспалення». Пад гэтым тэрмінам разумеюць масавае знішчэнне розных сацыяльных і этнічных груп падчас існавання нацысцкай Германіі, жахлівую спробу нацыстаў цалкам вынішчыць габрэйскі народ.
Габрэі Магілёва, 1941 год.
1527 год. Перамога войска ВКЛ на чале з Канстанцінам Астрожскім над войскам крымскіх татараў у бітве на рацэ Альшаніцы.
На прытоку Дняпра Альшаніцы, паміж Каневам і Кіевам, 7 000 коннікаў вялікага гетмана К. Астрожскага, палявога гетмана Я. Радзівіла, князёў Юрыя Сямёнавіча Слуцкага, Андрэя Неміровіча, Івана і Аляксандра Вішнявецкіх і іншыя дагналі войска татар у 24 000 чалавек на чале з царэвічам Малаем, разбілі іх і вызвалілі 80 000 палонных, вярнулі нарабаваную маёмасць.
Малай узяты ў палон, а потым забіты.
Пасля гэтага Крымскае ханства спыніла значныя набегі на землі ВКЛ.
1880 год. Амерыканскі вынаходнік Томас Эдысан запатэнтаваў электрычную лямпачку.
Эдысан неяк заявіў: «Мы зробім электрычнасць гэтакай таннай, што толькі багатыя будуць паліць свечкі».
Ягоная з Дж. П. Морганам кампанія Edison Electric Light да канца 1883 года выпускала 3/4 лямпаў напальвання ў ЗША. Каб заваяваць рынак, Эдысан усталяваў продажную цану лямпачкі 40 цэнтаў пры яе сабекошце 110 цэнтаў.
Чатыры гады Эдысан павялічваў выпуск лямпачак, зніжаючы іх сабекошт, аднак трываў страты. Калі сабекошт лямпы зваліўся да 22 цэнтаў, а іх выпуск вырас да 1 мільёна штук, ён за адзін год пакрыў усе выдаткі.
У 1892 годзе кампанія Эдысана з’ядналася з іншымі кампаніямі ў General Electric.
Эдысан атрымаў у ЗША 1093 патэнты і каля 3 тысяч у іншых краінах. Удасканаліў тэлеграф, тэлефон, кінаапаратуру, пабудаваў першыя электравозы, вынайшаў фанограф, прапанаваў выкарыстоўваць у пачатку тэлефоннай гутаркі слова «алё».
1904 год. Нарадзіўся Іван Чымбург.
Беларускі філосаф, кандыдат філасофскіх навук. Рэктар БДУ.
Скончыў Слуцкую беларускую гтімназію, Саратаўскі ўніверсітэт. Працаваў выкладчыкам у Варонежы, БДУ.
Пасля дэмабілізацыі ў 1944 годзе працаваў загадчыкам кафедры марксізму-ленінізму БДУ, дырэктарам Інстытута гісторыі партыі ЦК КП(б)Б, рэктарам БДУ(1949-1952).
Пры яго рэктарстве была зачынена кафедра гісторыі БССР, адбылося аб’яднанне біялагічнага і хімічнага факультэтаў, некаторых кафедр, пераўтварэнне геаграфічнага факультэта ў геолага-геаграфічны, былі ўтвораны кафедры філасофіі і логікі (яе і ўзначаліў), эксперыментальнай фізікі, глебазнаўства, наладжана праца аспірантуры, навуковых экспедыцый, студэнцкміх навуковых таварыстваў.
У 1952-1970 гадах працаваў у Інстытуце філісофіі і права АН БССР, у Беларускім політэхнічным інстытуце, Мінскім педінстытуце.
Памёр у1978 годзе.
1913 год. Адбылася першая пастаноўка знакамітай камедыі Янкі Купалы «Паўлінка».
Была пастаўлена рэжысёрам А. Бурбісам у віленскім рабочым клубе «Сокал» сіламі Беларускага музычна-драматычнага гуртка ў прысутнасці Купалы.
Выканаўцай ролі Паўлінкі стала Соф’я Маркевіч (Маркевічанка).
На спектакль 1 лютага станоўча адгукнулася газета «Наша ніва».
1935 год. Нарадзіўся Зіновій Бабій.
Беларускі оперны спявак, акцёр. Народны артыст. Пры жыцці яго называлі «Беларускі Арфей» або «Наш Каруза».
Вучыўся ў Кіеўскай і Беларускай кансерваторыях, працаваў у оперных тэатрах Кіева, Львова, у Дзяржаўным тэатры оперы і балета Беларусі.
Характару голасу і артыстычнай індывідуальнасці спевака ў найбольшай ступені адпавядалі партыі драматычнага плана.
Талент і майстэрскае валоданне голасам дазволілі артысту ствараць непаўторныя вобразы на сцэне, у тым ліку, у класічных операх – Фаўст («Фаўст» Ш. Гуно), Хазэ («Кармэн» Ж. Бізэ), Каніо («Паяцы» Р. Леанкавала), у творах рускіх кампазітараў – Герман («Пікавая дама» П. Чайкоўскага), Арэст («Арэстэя» С. Танеева), у операх нацыянальнага рэпертуару – Сяргей («Алеся» Я. Цікоцкага).
Меў вялікі канцэртны рэпертуар, які ўключаў 18 сольных праграм з твораў розных эпох і стыляў.
Гастраляваў у Балгарыі, Венгрыі, ГДР, Польшчы, Францыі, Канадзе.
Памёр 27 ліпеня 1984 года ў Мінску.
1938 год. Расстраляны НКУС Уладзімір Беняшэвіч.
Гісторык царквы, візантыст, акадэмік Берлінскай, Мюнхенскай і Страсбургскай акадэмій навук.
Скончыў юрыдычны факультэт Пецярбургскага ўніверсітэта, слухаў лекцыі ў Лейпцыгскім, Берлінскім, Гайдэльбергскім універсітэтах.
Працаваў прафесарам Пецярбургскага / Ленінградскага ўніверсітэта, галоўным бібліятэкарам аддзела рукапісаў Публічнай бібліятэкі, рэдактарам перыёдыкаў “Памятники древнерусского канонического права”, “Обзор трудов по славяноведению, 1908-1913”.
Склаў бібліяграфію па гісторыі, этнаграфіі, мовазнаўстве, літаратуры Беларусі.
Арыштоўваўся ДПУ ў 1929, 1931 гадах, асуджаны да лагераў.
Дзякуючы хадайніцтву А. Эйнштэйна, Ф. Нансена і У. Бонч-Бруевіча вызвалены ў 1933 годзе.
27 лістапада 1937 года зноў арыштаваны. Расстраляны разам з двума сынамі і братам.
1955 год. У Магілёве нарадзіўся Аляксандр Саковіч.
Беларускі пратэстанцкі святар, пастар заснаванай ім поўнаевангельскай царквы «Слова веры».
З 1970-х гадоў у Мінску займаўся падпольным распаўсюджаннем хрысціянскай літаратуры.
Кіраваў Рэлігійным аб’яднаннем супольнасцяў хрысціян поўнага Эвангелля ў Рэспубліцы Беларусь (РАСХПЭ), ініцыяваў адкрыццё Біблейскага каледжа РАСХПЭ.
З’ехаў на лячэнне ў Дзюсельдорф, дзе і памёр 19 сакавіка 2015 года.
1973 год. Нарадзіўся Валянцін Бялькевіч.
Беларускі футбаліст.
У 1991-1996 выступаў за «Дынама (Мінск)». У 1995 быў прызнаны найлепшым футбалістам Беларусі.
У 1996 перайшоў у «Дынама (Кіеў)». Менавіта ён арганізоўваў ільвіную долю імклівых і паражальных контратак, якія сталі фірмовым стылем «Дынама» канца 1990-х. У 2001 прызнаны найлепшым гульцом украінскага чэмпіянату.
Да кастрычніка 2005 года уваходзіў у нацыянальную зборную Беларусі, за якую згуляў 56 матчаў, забіў 10 галоў, быў адным з лідараў у кваліфікацыі да чэмпіянату свету ФІФА 2002 года.
У 2008 годзе атрымаў украінскае грамадзянства.
«Мозг» каманды, прыроджаны плэймейкер, «дырыжор» гульні, які здольны адной вострай перадачай вырашыць лёс матчу. Вельмі тэхнічны і элегантны футбаліст, ад гульні якога заўзятары атрымлівалі велічэзнае эстэтычнае задавальненне. Майстар звышдакладных перадач, футбаліст, які «гуляе» галавой і цудоўна «бачыць» поле.
Адрозніваўся джэнтэльменскімі паводзінамі на полі. Абіраўся капітанам і віцэ-капітанам каманды.
Памёр 1 жніўня 2014 года ў Кіеве.
2004 год. У выніку абрушвання даху ў школе ў Краснаполле загінула 4 чалавекі.
Трагедыя адбылася а 10:28 раніцы ў спартыўнай зале СШ №1 у Краснаполлі: абрынулася сцяна, а за ёй і столь. Падчас трагедыі ў зале знаходзілася каля 40 чалавек. Загінуў настаўнік П. Любашэнка і трое вучняў.
Дах мог накрыць 250 чалавек.
Трохпавярховая школа была адкрыта ў 2002 годзе. Будаўніцтва было пачата ў 1988 годзе, але закансервавана на 11 гадоў з-за недахопу грошай.
На думку спецыялістаў, трагедыя можа быць вынікам памылкі праекціроўшчыкаў ці тых, хто праводзіў паўторную экспертызу будынка пасля кансервацыі.
Разбор даху школы ў Краснаполлі, 2004 год.
2003 год. Памерла Ніна Абрамчык (Ляўковіч).
Беларускі грамадска-палітычны дзеяч, пісьменніца, паэтка, фалькларыстка.
Была членам Беларускага студэнцкага саюза ў Вільні, настаўнічала на Пружаншчыне.
З 1941 года жыла ў Берліне, дзе пабралася шлюбам з Міколам Абрамчыкам, будучым Прэзідэнтам Рады БНР, потым у Парыжы.
Працавала ў газеце «Раніца» і Беларускім камітэце самапомачы, старшынёй Аб’яднання беларускіх жанчын у Францыі, у парыжскім Музеі чалавека. Удзельнічала ў міжнародным кангрэсе «Мацярынскае жыццё», арганізаваным у 1947 годзе Жаночым грамадзянскім і сацыяльным хаўрусам.
У Германіі выдала «Сымон-музыка» Якуба Коласа, «Ад родных ніў» Л. Геніюш, апрацавала і выдала ў 1942-1943 гадах кнігі «Беларусь у песнях», «Гісторыя Беларусі ў картах», «Калядныя песні», «Пад гоман вясёлы»
Аўтар вершаў, апавяданняў, даследаванняў па фалькларыстыцы і этналогіі, па гісторыі і значэнні колераў у беларускай культуры «Couleurs de Biélorussie (Belarus)» (Колеры Беларусі).
Пахавана ў Парыжы на могілках Пэр-Ляшэз каля свайго мужа.
