Category: навіна дня

Верагоднасць 99,7% – навукоўцы знайшлі прыкметы пазазямнога жыцця

Навіна ад

Навукоўцы Кембрыджскага ўніверсітэта знайшлі “самыя важкія доказы” існавання жыцця на далёкай планеце за ўсю гісторыю назіранняў – піша ВВС. 

У атмасферы планеты K2-18b, што знаходзіцца ў 120 светлавых гадах ад нас, каманда даследчыкаў лабараторыі Інстытута астраноміі Кембрыджскага ўніверсітэта на чале з прафесарам Ніку Мадхусудханам выявіла сляды злучэнняў серы, якія ўтвараюцца на Зямлі толькі ў біялагічных працэсах. Даследчыкі патлумачылі, аднак, што назіранняў, зробленых да гэтага часу, недастаткова, каб канчаткова заявіць пра адкрыццё пазазямнога жыцця.

Для гэтага даследчыкі павінны быць на 99,99999% упэўнены, што іх вынікі правільныя, а не выпадковасць. На навуковым жаргоне гэта называецца як “вынік пяці сігм”.

Вынікі назіранняў за планетай K2-18b складаюць толькі тры сігмы, то бок – 99,7%. Што гучыць шмат, але гэтага ўсё роўна недастаткова, каб пераканаць навуковую супольнасць.

пазазямное жыццё

Для назірання за K2-18b навукоўцы выкарыстоўвалі касмічны тэлескоп Джэймса Уэба (JWST). Калі планета праходзіла перад сваёй бацькоўскай зоркай, яны глядзелі на асветлены спектр яе атмасферы. Прыбор сярэдняга інфрачырвонага дыяпазону MIRI паказаў магчымую прысутнасць дыметыласульфіду (DMS) або дыметылдысульфіду (DMDS) – злучэнняў, якія на Зямлі выпрацоўваюцца толькі марскім фітапланктонам і бактэрыямі.

Прычым у атмасферы K2-18b канцэнтрацыя гэтых злучэнняў у тысячы разоў большая, чым на Зямлі. Гэта азначае, што калі такія газы насамрэч выпрацоўваюцца толькі жывымі арганізмамі, то на гэтай планеце не проста ёсць жыццё – а яна проста кішыць жыццём.

Але нават калі каманда Кембрыджа атрымае вынік пяці сігм, гэта не будзе канчатковым доказам таго, што жыццё існуе на планеце, паводле прафесара Кэтрын Хейманс з Эдынбургскага ўніверсітэта і Каралеўскага астранома Шатландыі, якая не належыць ад даследчай групы.

– Нават з такой упэўненасцю ўсё яшчэ застаецца пытанне аб паходжанні гэтага газу. – сказала яна – На Зямлі ён выпрацоўваецца мікраарганізмамі ў акіяне, але нават з дасканалымі дадзенымі мы не можам з упэўненасцю сказаць, што гэта біялагічнае паходжанне ў іншапланетным свеце, таму што ў Сусвеце адбываецца мноства дзіўных рэчаў, і мы не ведаем, якая іншая геалагічная актыўнасць можа адбывацца на гэтай планеце.

Выява ілюстрацыйная, з адкрытых крыніц

Другую БелАЭС могуць пабудаваць на Магілёўшчыне, але незразумела, для чаго

Навіна ад

Пачатак праекта другой АЭС у Беларусі хочуць ажыццявіць да сярэдзіны 2025 года, хоць і з першай АЭС яшчэ не вырашаны ўсе праблемы.

Тэхніка-эканамічнае абгрунтаванне праекта другой атамнай электрастанцыі ў Беларусі плануюць скончыць да сярэдзіны бягучага года. Магчыма, яна будзе пабудавана на Магілёўшчыне. Праўда, не факт, што гэта патрэбна Расіі.

Як паведаміў надоечы у інтэрв’ю “РИА Новости” дырэктар Другога дэпартамента краін СНД МЗС Расіі Аляксей Палішчук, адным з асноўных варыянтаў размяшчэння новай АЭС з’яўляецца Магілёўская вобласць. Будаваць яе плануюць, зразумела, расіяне і за расійскі крэдыт. Хаця канчаткова яшчэ не вырашана, ці ўвогуле пачнецца такое будаўніцва на Магілёўшчыне, бо другім варыятам пашырэння атамнага атрыманя электраэнэргіі разглядаецца пабудова трэцяга энергаблока на пляцоўцы дзеючай БелАЭС у Астраўцы.

Для прапрацоўкіі ўсіх аспектаў створана сумесная экспертная рабочая група, якая ўжо абмеркавала тэхнічныя і фінансавыя параметры будучага праекта: выбар месца, тып рэактараў, кошт і тэрміны рэалізацыі.

Па меркаванні беларускага дыктатара, якое ён выказаў у кастрычніку 2023 года, другая АЭС была б выгадным крокам для краіны, умацоўваючы яе энергетычную бяспеку і эканамічную стабільнасць.

У Расіі крыху іншы погляд

У Маскве ведаюць, што сапраўдная мэта павелічэння магутнасцяў па выпрацоўцы электраэнэргіі ў Беларусі – зніжэнне імпарту расійскага газу. Пра гэта піша расійскае інтэрнэт-выданне “Взгляд”.

Заяўляецца, што першая АЭС ужо змяніла энергетычны баланс: доля атамнай генерацыі вырасла да 37%, а патрэба ў газе значна зменшылася. Другая станцыя магла б удвая павялічыць эканомію – да 10 млрд кубаметраў газу ў год. Для «Газпрома» гэта азначае страты на фоне і без таго скарачэння экспарту ў Еўропу. 

Таму для Масквы ініцыятыва пакуль выглядае сумнеўна: стары крэдыт яшчэ не вернуты, новыя рынкі збыту не гарантуюцца, а Мінск хоча выкарыстаць рэшткі ад першай крэдытнай лініі. Пры гэтым рэальнай патрэбы ў дадатковай электраэнергіі для памежных рэгіёнаў Расіі сёння няма.

А што з першай БелАЭС?

Замена газу на электраэнергію – ідэя добрая. Але няясна, як будзе выглядаць гэта  тэхналагічна. А таксама – хто будзе купляць лішкі электраэнергіі. У прафесійнай супольнасці энергетыкаў у Беларусі нярэдка гучаць заявы, што нашай краіне і адной АЭС замнога, не кажучы пра дзве. Таксама, аналітыкі адзначаюць, што статыстыка эфектыўнасці першай АЭС у Беларусі зусім не такая радасная, а частку праблем так і не вырашылі дагэтуль.

Справа ў тым, што да гэтага часу не ўдалося прымусіць працаваць першую АЭС на поўную магутнасць – адзначае рэсурс udf. Яна вырабляе ў 2,5 разы менш электраэнергіі, чым абяцалі чыноўнікі. Пасля запуску станцыі яе каэфіцыент выкарыстання склаў каля 50 працэнтаў, палову часу яна прастойвала. Напрыклад, толькі ў 2022 годзе першы энергаблок не працаваў паўгода. Бо ў АЭС шмат недаробак. Рамонт на многія месяцы спыняў працу станцыі.

Калі першая АЭС яшчэ будавалася, чыноўнікі абяцалі, што яе запуск дазволіць скараціць спажыванне газу ў Беларусі на 4,5 мільярда кубаметраў за год. Аднак гэтага не адбылося. Імпарт газу застаўся на ўзроўні 19-20 мільярдаў кубаметраў, як і да ўводу станцыі.

Чыноўнікі, у прыватнасці віцэ-прэм’ер Уладзімір Сямашка, паабяцалі, што пасля ўводу АЭС у эксплуатацыю тарыфы на электраэнергію значна знізяцца. Але да канца 2023 года электраэнергія падаражэла на 21-22 працэнты.

Фотаздымак ілюстрацыйны, з адкрытых крыніц (Tochka.by)

Расія нанесла ракетны ўдар па Сумах – што вядома

Навіна ад

13 красавіка 2025 года расійскія войскі нанеслі адзін з самых смяротных удараў па ўкраінскім горадзе Сумы за гады вайны. У выніку ракетнага абстрэлу загінулі 32 чалавекі, у тым ліку двое дзяцей, і яшчэ 99 атрымалі раненні, сярод якіх 10 дзяцей.

Ход атакі

Паводле звестак украінскіх уладаў, каля 10:15 раніцы па мясцовым часе расіяне выпусцілі дзве балістычныя ракеты тыпу «Іскандэр-М» па цэнтры Сум. Удар адбыўся ў Вербную нядзелю, калі людзі збіраліся на рэлігійныя службы. 

Пад абстрэл трапілі жылыя дамы, тролейбус, цэнтр правоў чалавека і кангрэс-цэнтр Сумскага дзяржаўнага ўніверсітэта, які часта выкарыстоўваўся для заняткаў з дзецьмі.

Украінскія чыноўнікі сцвярджаюць, што ў атацы былі выкарыстаны касетныя боепрыпасы, што сведчыць пра наўмыснае імкненне нанесці максімальныя страты сярод мірнага насельніцтва.

Рэакцыя ўкраінскіх уладаў

Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі назваў атаку «свядомым тэрорам» і заклікаў міжнародную супольнасць да больш жорсткай рэакцыі на дзеянні Расіі. Ён падкрэсліў, што «размовы ніколі не спынялі балістычныя ракеты і бомбы», і падкрэсліў неабходнасць узмацнення ціску на Маскву.

Міністр замежных спраў Украіны Андрэй Сыбіга ахарактарызаваў атаку як «абсалютнае зло» і звярнуўся да міжнародных партнёраў з просьбай аб узмацненні сістэм супрацьпаветранай абароны.

Міжнародная рэакцыя

Атака выклікала шырокі міжнародны рэзананс. Прэзідэнт Францыі Эмануэль Макрон заклікаў да «моцных мер» для забеспячэння спынення агню. Прадстаўніца Еўрасаюза Кая Калас назвала напад «жахлівым прыкладам эскалацыі Расіі» на фоне гатоўнасці Украіны да безумоўнага спынення агню.

вайна

Кіраўнік гуманітарнай місіі ААН ва Украіне Маттыяс Шмале асудзіў атаку «ў самых моцных выразах» і нагадаў, што міжнароднае гуманітарнае права забараняе напады на мірных жыхароў і грамадзянскую інфраструктуру.

Ваенна-стратэгічны кантэкст

Сумы знаходзяцца ў непасрэднай блізкасці ад расійскай мяжы і маюць стратэгічнае значэнне. У апошнія тыдні расійскія войскі ўзмацнілі паветраную актыўнасць у рэгіёне, у тым ліку пасля таго, як украінскія сілы былі вымушаныя адступіць з пазіцый у суседняй Курскай вобласці. Некаторыя населеныя пункты ў Сумскай вобласці ўжо знаходзяцца пад расійскай акупацыяй.

Атака на Сумы адбылася праз некалькі дзён пасля падобнага ракетнага ўдару па Крывым Рогу, у выніку якога загінулі 20 чалавек. Гэтыя дзеянні выклікаюць трывогу наконт магчымай вясновай наступальнай аперацыі Расіі на фоне застойных мірных перамоваў.

Атака на Сумы 13 красавіка 2025 года стала чарговым сведчаннем таго, што Расія працягвае выкарыстоўваць тактыку наўмыснага тэрарызавання мірнага насельніцтва. Удар па горадзе падчас рэлігійнага свята выклікаў шырокі міжнародны рэзананс і падкрэсліў неабходнасць узмацнення падтрымкі Украіны з боку сусветнай супольнасці.

Фота: Reuters

Мы зноўку з вамі, дарагія сябры!

Навіна ад

Рэдакцыя mogilev.media шчаслівая абвясціць, што невялікая паўза, неабходная нам для распрацоўкі мадэляў устойлівасці, завяршылася, і цяпер мы вяртаемся да сваіх чытачоў і ў інфармацыйны парадак дня на Магілёўшчыне! 

Нагадаем вам, што нелегетымнымі беларускімі чыноўнікамі наш інфармацыйны рэсурс быў абвешчаны “экстрэмісцкім фарміраваннем”. Нічога дзіўнага – ў сучаснай лукашэнкаўскай сістэме журналістамі лічацца хіба што прапагандысты, тады як сапраўдныя прафесіяналы, і наогул усе людзі, што паважаюць свабоду слова, турбуюцца пра даставернасць і агульнадасягальнасць інфармацыі – абвяшчаюцца злачынцамі.

Пагэтаму, калі вы ў Беларусі, то паклапаціцеся, калі ласка, пра сваю бяспеку. Таксама паведамляем, што беларускія дзяржаўныя органы заблакавалі доступ да самага папулярнага канала нашага рэсурса ў сацыяльных сетках – на VK. Таму доступ да нашых навінаў на гэтай платформе для чытачоў з Беларусі і Расійскай Федэрацыі магчымы толькі з уключаным VPN.

Нягледзячы на ўсе перашкоды ў працы нашага выдання, рэдакцыя mogilev.media лічыць сваім абавязкам і гонарам працягваць славутую традыцыю незалежнай журналістыкі ў Магілёўскім рэгіёне.

Калі Вы хочаце і можаце далучыцца да стварэння навін, маеце карысную інфармацыю пра падзеі на Магілёўшчыне, то вось наш Тэлеграм чат-бот: @magmedia_bot 

Таксама неўзабаве тут паявіцца наша новая паштоўная скрыня для зваротнай сувязі.

Калі ласка, пішыце нам толькі ў такі спосаб, які цалкам бяспечны для Вас!

З’явілася відэа з пралётам “шахеда” над Магілёвам учора вечарам

Навіна ад

Чытачы mogilev.media даслалі ў рэдакцыю кароткі ўрывак з відэа, знятага падчас пралёту “шахеда” ўчора вечарам у Магілёве ў раёне ліфтавага завода. На роліку выразна чуваць характэрны гук беспілотніка-камікадзэ, але сам ён застаўся нябачны ў кадры з-за цемры. У цэнтры кадра можна пазнаць вежу “Магілёўліфтмаша”. Светлая кропка, якая мятляецца ў верхняй частцы кадра – верагодна, гэта блік на фотакамеры. Як паведамляюць сведкі, арыентуючыся па гуку, дрон ляцеў ва ўсходнім кірунку. Відэа было знята 11 сакавіка ў 22:32.

Фота: скрыншот

Над Магілёвам праляцеў дрон-камікадзэ, паведамляюць чытачы

Навіна ад

Баявы дрон, які па гуку нагадвае расійскія “шахеды”, некалькі хвілін таму быў заўважаны ў небе над Магілёвам. Чытачы mogilev.media паведамляюць, што ляцеў ён на ўсход. Нашым карэспандэнтам былі прадэманстраваныя кадры палёту, якія мы не можам тут размясціць з прычын бяспекі. Верагодна, што ў хуткім часе з’явіцца больш інфармацыі.

Аляксандра Студнева перавялі на пасаду міністра будаўніцтва

Навіна ад

Старшыня Магілёўскага гарвыканкама Аляксандр Студнеў быў прызначаны на пасаду міністра архітэктуры і будаўніцтва. Пасаду магілёўскага кіраўніка гарвыканкама ён займаў пачынаючы з кастрычніка 2022 года, замяніўшы на гэтым месцы Уладзіміра Цумарава.

Аляксандр Студнеў стаў магілёўскім “мэрам” у перыяд узмацнення рэпрэсій супраць тых прадстаўнікоў беларускага народа, якія асудзілі фальсіфікацыі на прэзідэнцкіх выбарах і міліцэйскі гвалт у 2020 годзе. У час жорсткага грамадскага супрацьстаяння Цумараў выказваў адыёзныя заклікі ў падтрымку рэпрэсій, сцвярджаючы, што сілавікоў, якія падаўляюць волю беларускага народа, трэба прыраўняць да ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны.

Аляксандр Студнёў нарадзіўся ў Магілёве, яму 50 гадоў, жанаты, мае дзве дачкі.

Па адукацыі будаўнік – скончыў Беларускую дзяржаўную політэхнічную акадэмію. Таксама вучыўся ў Акадэміі кіравання. 

Працаваў майстрам у СУ-76 будтрэста № 12. Пэўны час быў намеснікам старшыні Магілёўскага гарадскога выканаўчага камітэта па пытаннях горадабудаўніцтва і архітэктуры, а потым старшынёй камітэта па архітэктуры і будаўніцтве Магілёўскага аблвыканкама. Узначальваў затым РУП “Белбудцэнтр” – буйное шматпрофільнае прадпрыемства, якое ажыццяўляе цэлы шэраг будаўнічых паслуг.

З 2017 года быў мэрам Бабруйска. 

На выратаванне хлопчыка Арцёма з Магілёва беларусы сабралі рэкордныя 3 мільёны долараў

Навіна ад

Год таму сям’я Пад’ялоўскіх з Магілёва даведаліся пра жахлівы дыягназ іх сына Арцёма – смяротнае генэтычнае захворванне міяпація Дзюшэна. Пры гэтай хваробе мышцы паступова адміраюць і гэты працэс незваротны, калі да пэўнага ўзросту дзіцёнку не зрабіць укол ін’екцыяй, што з’яўляецца зараз самым дарагім лекавым сродкам на свеце. 

Гісторыю сям’і расказвае Onliner. Міяпація Дзюшэна, гэта смяротнае захворванне, якое перадаецца ад маці сыну. Хлопчыкі ў першыя два гады нічым не адрозніваюцца ад астатніх, але бліжэй да 4 гадоў у іх пачынаецца паражэнне тканяў мышц. Ім становіцца цяжэй скокаць і бегаць, яны не могуць падняцца з ляжачага палажэння звычайным спосабам. У 9-13 гадоў ім ужо патрэбная інвалідная каляска. Каля 20 гадоў звычайна наступае смерць. Пра такі дыягназ у іх чатырохгадовага сына Арцёма магілёўская сям’я Пад’ялоўскіх даведалася ў мінулым лютым. 

А ў 2023 годзе Кіраванне па санітарным наглядзе за якасцю харчовых прадуктаў і медыкаментаў ЗША (FDA) ухваліла прэпарат геннай тэрапіі міяпаціі Дзюшэна пад назвай “Элевідыс” (Elevidys). Ён прызначаны для аднаразовага ўвядзення да таго як у арганізме адбудуцца незваротныя змены ў тканіне. З яго дапамогай можна ўкараніць у арганізм пацыента здаровы ген, дзякуючы якому бялок, які адказвае за функцыянаванне цягліц, пачне працаваць паўнавартасна. Але зрабіць гэта неабходна да таго, як хлопчыку споўніцца 6 гадоў. На набыццё прэпарата, такім чынам, Пад’ялоўскім адводзілася каля года, бо некалькі месяцаў яшчэ займае падрыхтоўка пацыента да ўвода прэпарата. 

Элевідыс на сённяшні дзень з’яўляецца самым дарагім лекавым сродкам у свеце. Адна яго ін’екцыя каштуе 2,9 мільёны долараў. У мінулым красавіку сям’я абвясціла пра збор сродкаў. Гэтае рашэнне далося бацькам нялёгка, сума за лячэнне здавалася ім немагчымай.

– Але адзін наш знаёмы сказаў: «Уявіце: у Беларусі 5 млн працуючых людзей. Калі кожны адмовіцца ўсяго ад аднаго кубка кавы на вашу карысць, вы зможаце сабраць усю суму». І я пачала думаць: а раптам гэта і праўда магчыма? – расказала выданню маці Арцёма Пад’ялоўскага Алена.

І як сёння стала вядома, самы вялікі дабрачынны збор у гісторыі Беларусі закрылі паспяхова – цяпер сям’я Пад’ялоўскіх мае неабходную суму для замовы і транспарціроўкі прэпарата а таксама на працяглы курс лекавання ў Арабскіх Эміратах.

Фота: Onliner

Больш за палова раёнаў Магілёўшчыны – неспрыяльныя для сельскай гаспадаркі

Навіна ад

Трынаццаць раёнаў Магілёўскай вобласці з дваццаці аднаго былі прызнаныя неспрыяльнымі для вядзення сельскай гаспадаркі ў 2025-2029 гадах. Такія даныя былі апублікаваныя на Нацыянальным прававым інтэрнэт-партале.

У пералік неспрыяльных трапілі 65 з 118 раёнаў Беларусі. У Магілёўскай вобласці неспрыяльнымі для сельскай гаспадаркі прызнаныя Бялыніцкі, Бабруйскі, Быхаўскі, Глускі, Касцюковіцкі, Клімавіцкі, Клічаўскі, Краснапольскі, Магілёўскі, Слаўгарадскі, Хоцімскі, Чавускі, Чэрыкаўскі раёны.

Яшчэ горш сітуацыя ў Гомельскай вобласці – тут неспрыяльнымі апынуліся ўсе раёны за выключэннем Жлобінскага. Да неспрыяльных тэрыторый таксакма аднесеная значная частка Віцебскай вобласці — усе раёны, акрамя Аршанскага, Дубровенскага, Полацкага, Талачынскага і Шаркаўшчынскага.

Неспрыяльныя для сельскай гаспадаркі раёны – такія, дзе праз прыродна-кліматычныя, глебавыя, экалагічныя і сацыяльна-эканамічныя паказнікі немагчымая арганізацыя высокарэнтабельнай вытворчасці. Сельскагаспадарчыя арганізацыі ў такіх раёнах атрымліваюць даплаты з мясцовых бюджэтаў на вырабленую прадукцыю.

Фота: mogilev.media

Памёр вядомы магілёўскі актывіст, палітык Аляксандр Сілкоў

Навіна ад

Сёння раптоўна пайшоў з жыцця Аляксандр Сілкоў – адзін з лідараў магілёўскага дэмакратычнага руху. Інфармацыя пра смерць 55-гадовага актывіста з’явілася ў сацыяльных сетках, і неўзабаве яе пацвердзіла родная пляменніца Аляксандра на яго старонцы ў Facebook.

Аляксандр Сілкоў быў актыўным удзельнікам дэмакратычнага руху ў Магілёўскім рэгіёне, а ініцыятыва па маніторынгу за выбарачным працэсам, якой ён кіраваў, ахоплівала ўсю Беларусь.
“Алесь быў адным з самых аптымістычных, бадзёрых і пазітыўных людзей” – дзеляцца сваімі ўражаннямі пра раптоўную смерць палітыка яго блізкія і сябры. “Алесь шчыра верыў у дэмакратычную будучыню Беларусі, быў з тых, хто падтрымліваў словам і справай сяброў і паплечнікаў.”