Исследования школьницы из Осиповичского района, что родник, считавшимся целебным, может нанести вред человеческому организму
Учащаяся средней школы из агрогородка Липень два года занималась исследованиями родника, расположенного рядом с населенным пунктом.
Источник этот считался святым, а его воду – чудодейственной.
Там может быть и было раньше, однако научная работа, проведенная школьницей, показала: в воде слишком много вредных химических веществ и пить ее нельзя.
Причины загрязнения родника носят техногенный характер. Школьники намерены бороться за то, чтобы устранить их и вернуть роднику былую славу.
Крыніца недагледжаная, навеса няма, прыватны раён, дзе знаходзіцца водны аб’ект, пакрысе занепадае.
У старажытным Мсціславе знаходзіцца пяць крыніц, аднак не ўсе з іх добра ўпарадкаваны. Некалі крыніца Здаровец, што знаходзіцца па вуліцы Кастрычніцкай, была ў парадку і пад наглядам. Аднак цяпер з кожным годам яна ўсё больш становіцца недагледжанай.
Спачатку згніў вялікі драўляны навес над крыніцай разам з драўляным зрубам. Пасля крыніцу каптавалі і паставілі бетоннае кальцо.
Аднак мясцовыя жыхары ўсё роўна зрабілі самаробны невялікі драўляны навес, які закрываў бетоннае кальцо. Летась з крыніцы знік і самаробны драўляны навес. Больш за тое, тэрыторыя вакол крыніцы рэдка прыбіраецца, пагэтаму водны аб’ект выглядае слаба дагледжаным.
Пагаршэнне сітуацыі з водным аб’ектам адбываецца на фоне заняпаду ўсяго прыватнага раёна Мсціслава пад народнай назвай Здаровец, да якога адносяцца некалькі вуліц: Кастрычніцкая, Астроўскага, Заслонава, а таксама часткова Лермантава і Рэспубліканская. У гэтым раёне Мсціслава нямала дамоў стаяць закінутымі, а грунтовыя дарогі вуліц моцна разбіты легкавым і грузавым транспартам.
З прыборкай тэрыторыі ў старой частцы Крычава пад назвай “Забялышан” бяда: кусты на адной з вуліц не даюць бяспечна перасоўвацца мясцовым жыхарам. Больш за тое, недалёка знаходзіцца крыніца, вакол якой непрыбрана і накідана смецце.
Мясцовыя жыхары скардзяцца, што на завулку Белінскага каля яра ў старой частцы горада Забялышан шпацыраваць або проста бяспечна ісці сёлета проста немагчыма. Уздоўж дарогі разрасліся вялізныя кусты, і калі едзе машына, то размінуцца з ёй немагчыма.
Увечары па завулку наогул страшна прайсці тут, бо невядома ці не выскача хто-небудзь з гэтых кустоў. Пагэтаму дарослыя сваім дзецям і ўнукам не дазваляюць тут поздна гуляць, бо па просту небяспечна. Жыхары вакольных вуліц звярталіся неаднаразова ў «Камунальнік», але рэакцыі няма — паведамляе раённая газета “Крычаўскае жыццё”.
У мінулым годзе ўлетку «Камунальнік» тут павыразаў усё кутоўе, было прыгожа і бяспечна, але сёлета просьбы мясцовых жыхароў ігнаруюцца. Між іншым зусім недалека знаходзіцца Забялышанская крыніца, каля якой валяецца шмат смецця, паваленыя дрэвы і драўляны плот, пра што раней пісаліmogilev media. Там раней павесілі таблічку “свалка муора запрещена”, але смецце вакол воднага аб’екта так і не прыбралі.
Прайшоў усяго месяц, як у вёсцы Нізкі Крычаўскага раёна каля крыніцы правялі абрадавае свята ў гонар прарока Іллі і дзень вёскі, а ўжо прыроднае месца аказалася засмечаным. Крычаўскія ўлады абураны і здзіўлены засмечваннем купелі і вакольнай тэрыторыі каля крыніцы.
Людзі наведваюцца да крыніцы не толькі ў час рэлігійных святаў, але і ў звычайныя дні. Але далёка не кожны з добрымі намерамі прыходзіць да воднага аб’екта, які быў асвечаны праваслаўнай царквой яшчэ напачатку 2021 года.
Нядбайныя людзі панадзіліся сюды, на крыніцу, смецце вывозіць. Несанкцыянаваныя звалкі сельсавет прыбірае, але выглядае гэта сумна. У самой купелі поўна цыгарэтных бычкоў і фанцікаў, але вось гэта яшчэ паўбяды, а вось пакеты з бытавым смеццем ужо значна сур’ёзней. Накіданае смецца, якое разлагаецца – гэта не толькі пытанне эстэтыкі, а яшчэ і экалогіі, бо ўсе шкодныя рэчывы праз глебу пойдуць у ваду – паведамляе раённая газета “Крычаўскае жыццё”.
Ад рэдацыі. Праблема не толькі ў неахайнасці людзей, якія засмечваць крыніцу і купелю, але і ў тым, што мясцовая ўлада пафасна адкрывала і асвечвала крыніцу паўтары гады таму. Пры гэтым мала ўлічваліся народныя традыцыі ў сферы ўшанавання воднага аб’екта ў Нізках: прылеглую тэрыторыю да крыніцы залілі бетонам, паклалі плітку. Такое ўпарадкаванне крыніцы ўплывае на экалогію не менш за засмечванне воднага аб’екта людзьмі. У гэтым таксама ёсць адна з прычынаў абыякавага (і нават грэблівага) стаўлення да крыніцы.
Крыніцу асвяцілі ў вёсцы Клеевічы, якая на сёння не існуе. Клеевічы вядома тым, што на высокім беразе Беседзі ў даваенны час беларускі археолаг Канстанцін Палікарпавіч (ураджэнец суседняй вёскі Белая Дуброва) раскапаў старажытную стаянку першабытнага чалавека, якую датавай каля 100 тысяч гадоў да новай эры.
Былая вёска Клеевічы ўжо знікла, бо ў ёй не засталося ніводнага жыхара, толькі некаторыя закінутыя хаты. Яна некалі знаходзілася ў чатырох кіламетрах ад цяперашняга аграгарадка Белая Дуброва. Аднак крыніца ў Клеевічах тым не менш славіцца чысцінёў і якасцю вады, нездарма да яе прыязджаюць час ад часу з усёй акругі. Між іншым супрацоўнікі касцюковіцкага цэнтрна гігіены і эпідэміялогіі бралі пробы вады з самой крыніцы і ручая, які з яе выцякае. Прадстаўнікі цэнтра эпыядэміялогіі прыйшлі да высновы, што вада апдавядае ўсім санітарным нормам і прыдатна для ўжывання.
Сёлета добраўпарадкаваннем крыніцы займаўся Беладубраўскі сельвыканкам і падыйшоў да гэтага грунтоўна, правёўшы некалькі суботнікаў, у якіх удзельнічалі мясцовыя жыхары, мясцовыя дэпутаты, калектывы ўстаноў адукацы, культуры, прадстаўнікі сацыяльнай службы, лясніцтва, а таксама работнікі фізкультурна-аздараўленчага цэнтра.
Урэшце крыніца прыведзена ў парадак, высечаны дзікарослыя кусты на прылеглай тэрыторыі, зроблена падсыпка грунту і выраўноўванне мясцовасці, добраўпарадкавана стаянка для аўтамабіляў і ўстаноўлены лаўкі, сталы, альтанка і паклонны крыж, збудаваны калодзеж з навесам. У далейшых планах – пабудаваць купель і ўсталяваць валун вагой 12 тон –паведамляе газета “Голас Касцюкоўшчыны”.
Адслужыў святочную літургію і асвяціў воды ключа ў гонар прарока Іллі іерэй Кірыл, расказаўшы прысутным гісторыю свята. Акрамя таго на асвячэнні вады ключа выступалі раённага Савета дэпутатаў і мясцовага сельвыканкама, заклікаючы людзей берагчы новаствораную святыню.
Дарэчы, амаль месяц таму mogilev.media ужо пісалі пра аналагічнае мерапрыемства на суседняй Клімавічыне, дзе таксама асвячалі крыніцу на тэрыторыі зніклай вёсцы.
Ад рэдакцыі. Адзначым, што ўпарадкаванне крыніцы збольшага адбылося дастаткова акуратным: шмат што зроблена з натуральнага будаўнічага матэрыяла – дрэва, але крыніца ўсё роўна засталася забетаніраванай і закаванай у бетоннае кальцо. Гэта не самы лепшы і экалагічны падыход ва ўдарадкаванні крыніцы.
Чарговае авячэнне крыніцы і прызнанне ў якасці святой – з’ява сучасная, бо дагэтуль яна наўрадці такой лічылася мясцовым насельніцтвам, а прызнавалася як месца добрай пітной вады. Што цікава, то асвяцілі крыніцу ў гонар праваслаўнага святога, але пры гэтым хочуць яшчэ зрабіць купелю і камень, які верагодна таксама стане ў якасці паклоннага аб’екта. Відавочна, што ў нечым капіруецца слаўгарадская Блакітная крыніца (Сіні калодзеж), дзе існуе паклонны камень. Прычым робіцца гэта з мэтай стварэнне новага ўнікальнага сакральнага аб’екта, які будзе мець элементы дахрысціянскіх (язычніцкіх) вераванняў, бо пакланення камяням – не ўласціва храсціанскай рэлігіі і культам.
Свята прысвечана апосталам Пятру, Андрэю, Якаву Зевядзееву, Іаану Багаслову, Філіпу, Варфаламею, Фаме, Левію Матфею, Якаву Алфееву, Іудзе Тадэю, Сімону Кананіту, а таксама апосталу Матфею, абранаму замест Іуды Іскарыёта.
У гэты дзень прынята наведваць храмы і маліцца за сябе і сваю сям’ю, чытаць малітву 12 апосталам дома, прасіць адно ў аднаго прабачэння, мірыцца і забываць усе крыўды.
1508 год. Адбылася бітва пад Оршай.
Бітва войска ВКЛ і Каралеўства Польскага супраць войска Маскоўскага княства ў ходзе пятай літоўска-маскоўскай вайны (1507-1508).
Атрымаўшы звесткі пра падыход літоўскага войска, князь маскоўскі Васіль III зняў аблогу Смаленска і рушыў на Оршу. Калі высветлілася, што К. Астрожскі набліжаецца да маскоўскіх пазіцый, Васіль III пастанавіў адступіць за Дняпро, каб ударыць у момант пераправы літвінаў праз раку.
Астрожскі накіраваў вялікі аддзел праз неахоўваны брод на Дняпры з заданнем нападу на абоз маскалёў, а галоўнымі сіламі выканаў адцягвальны манеўр. Выдзелены аддзел, пераправіўшыся праз раку, быў аточаны пераважаючымі маскоўскімі сіламі, аднак здолеў з цяжкасцямі прабіцца на правы бераг. Бітву перарваў надыход цемры. Астрожскі намерваўся атакаваць адразу пасля ўзыходу сонца, аднак маскоўскае войска ноччу адышло з занятых пазіцый на ўсход.
1868 год. Памёр Канстанцін Тышкевіч (1806-1868).
Беларускі гісторык, краязнавец, адзін з заснавальнікаў беларускай археалогіі.
На аснове ўласных калекцый разам з бацькам і братам стварыў Лагойскі музей старажытнасцей. Член навуковых таварыстваў Вільні, Кракава, Масквы, Прагі, Парыжа, Лондана.
Адзін з заснавальнікаў Віленскага музея старажытнасцей, член Віленскай археалагічнай камісіі.
Даследаваў каля 200 курганоў, гарадзішчаў і замчышчаў.
У памяць аб вучоным з 2007 года праводзіцца водная экспедыцыя «Шляхам Тышкевіча» па Віліі.
1897 год. Нарадзіўся Міхась Міцкевіч (1897-1991).
Беларускі грамадскі і культурны дзеяч, брат Якуба Коласа.
Удзельнік нацыянальнага руху, дэлегат 1-га Усебеларускага кангрэсу, выкладчык Мінскай беларускай гімназіі.
З 1944 года на эміграцыі. Актыўны дзеяч Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы ў ЗША, член рэдакцыі часопіса «Беларус», рэдактар часопіса «Голас Царквы». Пахаваны на беларускіх могілках у Іст-Брансуіку ў штаце Нью-Джэрсі.
У яго гонар Якуб Колас назваў свайго малодшага сына Міхася (1926-2020).
1923 год. На схіле гары Маунт-Лі над каліфарнійскімі ўзгоркамі з’явіўся надпіс Hollywood.
Першапачаткова яна была напісана як Hollywoodland, не мела ніякага дачынення да кіно і азначала рэкламу новага жыллёвага раёна, але адразу ж стала прывабліваць да сябе турыстаў.
Устаноўка надпісу абышлася яе заказчыку, выдаўцу “Лос-Анджэлес таймс” Гары Чандлеру ў 21 000 долараў. Слова “Hollywoodland” уначы падсвятлялася электрычнымі лямпачкамі, днём жа белыя літары былі бачныя за 40 км. Вышыня іх была 13 м, шырыня – 9. Па перыметры кожнай літары віселі рознакаляровыя лямпачкі, якія падсвятлялі надпіс у цемры. Аднак усе 4 000 лямпачак былі расцягнуты мясцовымі жыхарамі менш чым за год. Па дамове рэклама была разлічана на 1,5 гады, але аж да 1949 года жадаючых дэмантаваць надпіс не знаходзілася.
У 1949 годзе надпіс адрамантавалі і выдалілі 4 апошнія літары. Да таго часу Hollywood ужо ператварыўся ў сімвал Лос-Анджэлеса і ўсёй індустрыі забаў. Клопат аб надпісе ўзяла на сябе Гандлёвая палата Галівуду.
У 1973 годзе надпіс абвясцілі нацыянальным гістарычным помнікам.
Да канца 1970-х надпіс здрахлеў, і ў 1978 годзе літары былі дэмантаваныя. У тым жа годзе дабрачынны фонд, узначалены Х’ю Хэфнерам, заснавальнікам часопіса “Playboy”, сабраў сродкі на капітальны рамонт славутасці.
Цяперашні надпіс, складзены з белых літар 15-метровай вышыні і 12-метровай шырыні, з’явіўся ў лістападзе 1978 года. На выраб кожнай літары спатрэбілася 27 500 долараў. З таго часу ўсе рэстаўрацыйныя работы выконваліся пры дапамозе прыватных ахвяраванняў.
1930 год. Першы ў гісторыі Чэмпіянат свету па футболе.
Выбар Уругвая ў якасці месца правядзення спартыўнага спаборніцтва не быў выпадковым. Зборная гэтай краіны перамагла на VIII Алімпійскіх гульнях 1924 года ў Парыжы і IX Алімпійскіх гульнях 1928 года ў Амстэрдаме.
Спецыяльна да гэтых спаборніцтваў у Монтавідэа пабудавалі новы стадыён, які ў гонар юбілею незалежнасці назвалі “Сентэнарыё” – “стагоддзе”.
У турніры прынялі ўдзел 13 каманд з Францыі, Югаславіі, Румыніі, Бельгіі, Перу, ЗША, Аргенціны, Бразіліі, Балівіі, Чылі, Мексікі, Парагвая і Уругвая.
У першых паядынках сышліся зборныя Францыі і Мексікі, а таксама каманды Бельгіі і ЗША. Першы ў гісторыі чэмпіянатаў свету гол забіў француз Л. Ларан. Аднак перамогу ў першынстве свету 30 ліпеня атрымала зборная Уругвая, якая перамагла ў фінальным матчы каманду Аргенціны з лікам 4:2.
Урачыстасці з нагоды перамогі ў чэмпіянаце не спыняліся ў Монтавідэа некалькіх дзён.
1938 год. Нарадзіўся Юрый Марухін (1938-2001).
Беларускі кінарэжысёр, сцэнарыст, аператар. Заслужаны дзеяч мастацтваў.
Працаваў на «Беларусьфільм», старшыня праўлення Беларускага саюза кінематаграфістаў. Рэжысёр шэрагу фільмаў, у тым ліку “Маці Урагану”, аператар шматлікіх карцін, уключна “Магіла льва”, “Час выбраў нас”.
1941 год. Пачалася акупацыя Горацкага, Дрыбінскага і Слаўгарадскага раёнаў нямецка-фашысцкімі захопнікамі.
А 13-14 ліпеня на Буйніцкім полі пад Магілёвам сярод воінаў 172-й стралковай дывізіі знаходзіўся ваенкар газеты “Известия” – пісьменнік К. Сіманаў і фотакарэспандэнт той жа газеты П. Трошын. Першы раз Сіманаў патрапіў у Магілёў 28 чэрвеня.
К. Сіманаў пісаў: «Я не быў салдатам, быў усяго толькі карэспандэнтам, аднак у мяне ёсць кавалачак зямлі, які мне век не забыцца, – поле пад Магілёвам, дзе я ўпершыню ў ліпені 1941 года бачыў, як нашыя на працягу аднаго дня падбілі і спалілі 39 нямецкіх танкаў …».
Абароне Магілёва прысвечаны яркія старонкі трылогіі «Жывыя і мёртвыя» (палкоўнік Куцепаў стаў правобразам генерала Серпіліна), «Салдатамі не нараджаюцца», «Апошняе лета», дзённіка ўспамінаў «Розныя дні вайны».
1941 год. 63 стралковы корпус 21-й арміі Заходняга фронта пачаў контрудар (13 ліпеня-17 жніўня) на Рагачоўска-Жлобінскім напрамку.
У выніку гэтага былі вызвалены Жлобін і Рагачоў.
1942 год. Нарадзіўся Харысан Форд.
Амерыканскі акцёр кіно і тэлебачання, прадзюсер.
Намінант на прэмію «Оскар», BAFTA, чатырохразовы намінант і ўладальнік спецыяльнай прэміі “Залаты глобус”, ганаровага «Сезара». Найбольш вядомы па ўдзеле ў серыі фільмаў «Зорныя войны», «Індыяна Джонс», «Самалёт прэзідэнта» і іншых.
Дзед і бабуля акцёра – ураджэнцы Мінска.
1952 год. Нарадзіўся Аляксандр Ціхановіч (1952-2017).
Беларускі эстрадны спявак. Народны артыст.
Саліст ВІА «Верасы», Дзяржаўнага аркестра сімфанічнай і эстраднай музыкі Беларусі, стваральнік і кіраўнік першага ў Беларусі Тэатра песні (і студыі пры ім; з 2003 г. – прадзюсерскі цэнтр «Прафіартвідыён»), музычны кіраўнік беларускага канала «Сталічнае тэлебачанне».
Аўтар папулярных эстрадных песень.
Памёр 28 студзеня 2017 года.
1970 год. Нарадзіўся Андрэй Цівончык.
Беларускі і нямецкі атлет (скакун з шастом), бронзавы прызёр Алімпійскіх гульняў 1996 года ў Атланце.
У 1995 годзе пабіў нямецкі нацыянальны рэкорд у скачках з шастом (скокнуў на 5,80 м). Трэнер па скачках з шастом зборнай Катара па лёгкай атлетыцы.
1990 год. На лясной паляне Борык каля мястэчка Грудак на Беласточчыне пачаўся І Фестываль музыкі маладой Беларусі «Басовішча».
Арганізаваны Беларускім аб’яднаннем студэнтаў і гмінным асяродкам культуры.
Мерапрыемства праводзілася 30 разоў (1990-2019) штогадова, на працягу двух дзён, як фестываль беларускай альтэрнатыўнай і рок-музыкі.
Арганізатары вырашылі, што 30-е па ліку «Басовішча» стане апошнім.
Традыцыйна на фестывалі ладзіўся конкурс маладых выканаўцаў, якія паспяхова прайшлі адбор. Штогод на фестываль прыязджала да 15 000 чалавек.
1990 год. Абшчыне магілёўскіх вернікаў-католікаў перададзены Касцёл Святога Станіслава.
А праз 6 гадоў, у гэты ж дзень, пачаў дзейнічаць зноў асвячоны, адрэстаўраваны касцёл. Удзел у рэстаўрацыі прымаў знакаміты мастак Алесь Пушкін (1965-2023).
2020 год. Афіцыйна адкрыты мост цераз раку Сож у Слаўгарадскім раёне.
З’явіўся на шашы Слаўгарад-Краснаполле, вядзе да Блакітнай крыніцы. Раней праз раку працаваў паром. Мост мае даўжыню 500 метраў.
Аўтамабільны рух па мосце быў адкрыты 2 снежня 2019 года.
Новае жыццё крыніца атрымала дзякуючы братам Андрэю і Сяргею Волікавым – ураджэнцам вёсцы Юр’евічы, якая ў сярэдзіне 2010-х гадоў знікла з карты Клімавіцкага раёна. Але крыніца раней не з‘яўлялася святой, таму яе асвячэнне – з’ява выключна сучасная.
Браты Волікавы хоць нарадзіліся і выраслі ў Юр’евічах, але з цягам часу з’ехалі ў горад і цяпер займаюцца перавозкамі пасажыраў на маршрутных таксі. Тым не менш пра месца, дзе нарадзіліся, не забыліся, і ў роднай вёсцы вырашылі ўладкаваць пасеку. Падчас прыездаў у родныя мясіны браты і ўспомнілі пра крыніцу, якая некалі паіла вяскоўцаў смачнай вадой.
Волікавы прызнаюцца, што было няпроста адшукаць гэтую крыніцу, бо знаёмыя з дзяцінства месцы зараслі дрэвамі і густой травой. Імі шмат зроблена ў справе ўпарадкавання юр’еўскай крыніцы. Побач з самой крыніцай з цягам часу была зроблена яшчэ і купеля, у якую вернікі могуць акунацца.
На выходных адбылося асвячэнне крыніцы і купелі ў былой вёсцы Юр’евічы, якое правёў настаяцель Мілаславіцкай і Звянчацкай цэркваў айцец Мікалай. Крыніца была асвечана ў гонар Ціхвінскай іконы Божай Маці. На асвячэнні воднага аб’екта было нямала людзей, бо Волікавы арганізавалі на сваіх маршрутках бясплатны падвоз клімаўчан да крыніцы. Жадаючых прыехаць было нямала. Былі таксама вяскоўцы з навакольных паселішчаў – Мілаславічаў, Макеевічаў, Перавалачні і нават некаторыя жыхары суседняга Шумяцкага раёна Расійскай Федэрацыі – паведамляе клімавіцкая раённая газета “Родная ніва”.
Пасля асвячэння ўсе ахвочыя змаглі набраць крынічнай вадзічкі ў прынесеныя з сабой ёмістасці, а некаторыя не прамінулі і магчымасці акунуцца ў новаствораную купелю.
Ад рэдакцыі. “Упарадкаванне” крыніцы з удзелам праваслаўнай царквы і мясцовых уладаў адбылося тыпова бязграматнае, бо не адпавядае народным традыцыям і толькі шкодзіць экалогіі вясковага воднага аб’екта. Замест традыцыйнага драўлянага зруба і акуратнага экалагічнага падыходу да вады пляцоўка вакол крыніцы зацэментавана, быў зроблены абсалютна непатрэбны дрэнаж. Сама крыніца закавана ў бетонныя кольцы і ўсёй прыроднай яе прыгажосці цяпер не ўбачыш.
Таксам важна адзначыць, што вясковая крыніца ў Юр’евічах колісь не лічылася святой, а вызнавалася мясцовымі жыхарамі выключна як добрая пітная вада. Аднак цяпер мясцовая праваслаўная царква яе асвяціла і прызнае святой, праўда звязана сакральнасць выключна з царкоўным культам без аніякіх народных традыцый, бо ранейшага ўшанавання воднага аб’екта папросту не было. Даследчыкі-этнографы называюць падобную з’яву сучаснай сакралізацыяй крыніц, калі водны аб’ект асвячаецца царквой ў гонар нейкага святога, хоць крыніца ніколі мясцовым насельніцтвам не вызначалася асаблівай.
Поўгады таму mogilev.media ужо пісалі пра забруджанасць тэрыторыі вакол Забялышанскай крыніцы, што адрозніваецца добрай пітной вадой, і якой карыстаюцца мясцовыя жыхары.
На цяперашні момант сітуацыя амаль не змянілася, бо сметніцу каля крыніцы так і не прыбралі. Смецце не проста забруджвае вакольную тэрыторыю воднага аб’екта, але і стварае пах смуроду. Прычым службы не парупіліся прыбраць тэрыторыю вакол крыніцы, але таблічку з забаронай ствараць сметнік павесіць не забыліся.
Вакол крыніцы акрамя смецця знаходзяцца паваленыя дрэвы і развалены драўляны плот.
Нагадаем, што крыніца знаходзіцца ў раёне старой частцы Крычава пад назвай Забялышанскі пасад. Водны аб’ект блізка размешчаны да Забялышанскіх могілак і лакалізуецца ў некалькіх дзясятках метраў ад Сожа.
Сусветны дзень аховы працы (World day of labor protection, з 2001 года).
Устаноўлены Міжнароднай арганізацыяй працы з мэтай прыцягнуць увагу сусветнай грамадскасці да маштабаў праблемы, да таго, як стварэнне і прасоўванне культуры аховы працы можа садзейнічаць зніжэнню штогадовай смяротнасці на працоўным месцы.
Штогод у выніку няшчасных выпадкаў на вытворчасці і прафесійных захворванняў у свеце памірае 3 000 000 чалавек, прычым колькасць загінуўшых штогод расце да 10%. Акрамя гэтага штогод рэгіструецца да 200 мільёнаў чалавек, якія пакутуюць на прафесійныя захворванні.
Каля 4% сусветнага ВУП губляюцца ў выніку дрэнных умоў працы і няшчасных выпадкаў на вытворчасці.
Міжнародная арганізацыя працы ніколі не прызнавала таго сцвярджэння, што няшчасныя выпадкі і хваробы гэта “частка працы”.
1798 год. Падчас перамоў з Ватыканам, Павел І выдаў указ аб ўтварэнні Магілёўскага каталіцкага архібіскупства з 5 біскупствамі.
Утворана на базе Беларускай дыяцэзі (з 1773), Магілёўскага архібіскупства (з 1780), якія не былі зацверджаны Ватыканам.
Архібіскупам быў прызначаны С. Богуш-Сестранцэвіч.
На выяве – касцёл Святога Станіслава ў вёсцы Маляцічы ў Крычаўскім раёне Магілёўскай вобласці, пабудаваны С. Богуш-Сестранцэвічам.
1831 год. Памёр Каспар Цецішоўскі (1745–1831).
Каталіцкі архібіскуп магілёўскі і мітрапаліт усіх рымска-каталіцкіх касцёлаў у Расійскай імперыі.
Служыў у касцёлах ва Украіне, заснаваў жытомірскую семінарыю, спрыяў спыненню яўрэйскіх пагромаў у Бярдзічаве, у 1792 годзе дамогся прызначэння грошаў на будаўніцтва новых 24 касцёлаў на Кіеўшчыне і Брацлаўшчыне. Кіраваў Луцка-Жытомірскай дыяцэзіяй, спрыяў развіццю школьніцтва на Валыні.
Горача падтрымліваў Канстытуцыю 3 мая 1791 года.
27 красавіка 1827 года прызначаны магілёўскім архібіскупам.
Вайсковы дзеяч, генерал ад інфантэрыі, сябра Народнага Сакратарыяту БНР.
Удзельнік руска-турэцкай вайны 1877–1878 гадоў, кітайскай кампаніі (1900), руска-японскай, Першай сусветнай.
Займаўся фарміраваннем беларускіх палкоў, віцэ-міністр абароны Літвы.
Аўтар вядомай кнігі “Плеўна і грэнадэры 28 лістапада 1877 г.”
1864 год. У Магілёве пакараны смерцю Міхал Аскерка (1836–1864).
Урач, паўстанцкі камісар у Магілёўскай і Мінскай губерніях у 1863–1864 гадах.
Скончыў Слуцкую гімназію, Маскоўскі ўніверсітэт.
Працаваў урачом у Сенненскім і Ашмянскім паветах.
Падчас паўстання стаў паўстанцкім камісарам у Магілёўскай губерні, у Пецярбургу гуртаваў патрыятычна настроеных афіцэраў. Каардынаваў паўстанцаў на Магілёўшчыне з 5 мая 1863 года. Пасля іх паражэння, перанёс сваю дзейнасць у Мінск і Ігуменскія лясы, стаў паўстанцкім камісарам Мінскай губерні.
Арыштаваны 21 кастрычніка 1863 годзе падчас чарговай паездкі ў Пецярбург. На следстве ў Санкт-Пецярбургу і Магілёве адмаўляўся даваць паказанні. Пакараны смерцю.
Подзвіг Аскеркі адлюстраваны У. Караткевічам у рамане «Нельга забыць» («Леаніды не вернуцца да Зямлі»).
1883 год.Скончыў жыццё самагубствам ураджэнец Віцебскай губерні Уладзімір Кавалеўскі (1842–1883).
Беларускі сусветнавядомы прыродазнавец, заснавальнік эвалюцыйнай палеанталогіі, удзельнік паўстання 1863-1864 гадоў, муж “каралевы матэматыкі” Соф’і Кавалеўскай, брат заолога Аляксандра Кавалеўскага.
Паслядоўнік і прапагандыст вучэння Ч. Дарвіна. Працаваў у Францыі, Германіі, Англіі, у Пецярбургскім, Маскоўскім універсітэтах.
Аўтар працы па гісторыі развіцця канечнасцей капытных жывёл. Першым з палеантолагаў дастасаваў эвалюцыйнае вучэнне да праблем філагенезу пазваночных. Адкрыў узаемасувязь марфалогіі і функцыянальных змен у залежнасці ад умоў існавання, адзначыў, што існуе залежнасць узаемасувязі з геалагічнымі пераўтварэннямі. Пераклаў на рускую мову шэраг работ Ч. Дарвіна.
Надзеў на твар маску з хлараформам і пакончыў з сабой. Прычынай самагубства сталі фінансавыя растраты яго фірмы.
1914 год. У ЗША быў запатэнтаваны паветраны кандыцыянер.
Упершыню аб кандыцыянеры, як вынаходстве стала вядома ў 1815 годзе, калі француз Жан Шабанэс запатэнтаваў метад кандыцыянавання паветранага патоку і спосаб рэгулявання тэмпературы ў будынках.
У 1902 годзе ў ЗША інжынер-вынаходнік У. Карыер сабраў першы ў свеце прамысловы кандыцыянер для друкарні ў Нью-Ёрку.
Зразумеўшы ўсе плюсы такой тэхнікі, неўзабаве пачалася паўсюдная ўстаноўка кандыцыянераў у тэатрах і магазінах.
“General Electric” выпусціла ў 1929 годзе першы пакаёвы кандыцыянер і стала родапачынальнікам усіх сучасных кандыцыянераў і на доўгі час замацавалася ў спісе лідэраў па вырабе сістэм кандыцыянавання.
Сучасныя кандыцыянеры акрамя астуджэння паветра таксама могуць яго награваць, іянізаваць, асушваць, вентыляваць і чысціць, павялічваць утрыманне кіслароду ў паветры.
1918 год. Народны сакратарыят БНР зацвердзіў беларускую мову ў якасці дзяржаўнай і абавязковай у Беларусі, прыняў пастанову аб адкрыцці ў Мінску ўніверсітэту.
1919 год.У Вільні пачала выдавацца газэта “Беларуская думка”
Выходзіла 3 разы на тыдзень.
У газеце супрацоўнічалі прадстаўнікі радыкальнай інтэлігенцыі пераважна сацыялістычнай арыентацыі. Мела рубрыкі «Беларусь», «Апошнія навіны», «3 газет», «У Вільні» і іншыя. Паслядоўна выступала за цэласнасць і непадзельнасць Беларусі, выкрывала анексійныя планы правых сіл Польшчы, польскіх нацыянал-дэмакратаў, заклікала да аб’яднання ўсе дэмакратычныя элементы краю без розніцы веравызнання і нацыянальнасці, узнімала надзённыя пытанні жыцця розных пластоў і груп насельніцтва.
Шырока асвятляла падзеі на Беларусі, змяшчала творы Я. Купалы, Я. Коласа, М. Гарэцкага, Старога Уласа, М. Арла, I. Нялепкі, 3. Вехаця, 3. Бядулі, нататкі А. Гурло, К. Лукашэвіча, пераклады на беларускую мову твораў Э. Ажэшкі, Пружанскага, публікацыі на навукова-папулярныя, агульнаасветныя, кааператыўныя тэмы.
Выйшла 56 нумароў. Закрыта польскай адміністрацыяй.
1945 год. Сіламі 150-й и 171-й стралковых дывізій 79-га стралковага корпуса 3-й ударнай арміі 1-га Беларускага фронта пачаўся штурм Рэйхстагу (доўжыўся да 2 мая).
1983 год. Палыкавіцкая крыніца пад Магілёвам атрымала статус помніка прыроды рэспубліканскага значэння.
Побач з крыніцай знаходзіцца капліца Святой Параскевы і купальня.
Вядома з 1552 года.
Крыніца знаходзіцца на дне глыбокага яру, парослага лесам. З’яўляецца вытокам невялікага ручая, які ўпадае ў Дняпро. Расход вады складае больш за 100 м³ у суткі.
Вада гідракарбанатная, кальцыевая, канцэнтрацыя фтору адносна высокая – 0,49 мг/л. PН вады – каля 7,5.
2007 год. У сутарэннях Варонежскага ўніверсітэта супрацоўнікі навуковай бібліятэкі знайшлі дагэтуль невядомых 116 тамоў XVI стагоддзя, у тым ліку запіскі Сігізмунда Герберштэйна з апісаннямі беларускіх гарадоў і мястэчак.
Мясцовую “Блакітную крыніцу” адродзяць каля вёскі Клеявічы Касцюковіцкага раёна – піша golk.by. 24 лютага будзе праведзена экалагічная акцыя, далучыцца да якой Беладубраўскі сельвыканкам запрашае ўсіх неабыякавых.
Па ваду з мясцовай крыніцы прыязджаюць жыхары з усёй акругі. Вада тут заўсёды смачная і чыстая, па сваім хімічным складзе яна вельмі падобная на ваду з Блакітнай крыніцы пад Слаўгарадам. Вада адпавядае ўсім санітарным нормам і прыдатная для піцця.
Па падліках старшыні Беладубраўскага сельвыканкама М. Кажамякіна, добраўпарадкаванне крыніцы адным днём не абмяжуецца, бо трэба высекчы вакол дзікарослыя хмызнякі, зрабіць падсыпку грунта і выраўняць пляцоўку, уладкаваць стаянку для аўтамабіляў, усталяваць лаўкі, сталы, падстрэшкі. А яшчэ ў планах – будоўля хрысцільні.
