Дзень у гісторыі. 7 студзеня. Раство Хрыстова. Нарадзіўся адраджальнік іўрыта Эліэзер Бэн-Егуда. Памёрлі паэты Янка Журба, Кандрат Крапіва

Раство Хрыстова (праваслаўны каляндар) і пачатак Калядаў.

Каля мястэчка Віфлеем нарадзіўся Сын Божы Ісус Хрыстос. Прыйшоўшы на зямлю, Хрыстос не быў сустрэты пашанай, шляхетнасцю і багаццем. У яго нават не было зыбкі (калыскі), як ва ўсіх дзяцей, не было і прыстанку. Ён нарадзіўся ў пячоры і быў пакладзены ў яслі, куды кладуць корм для жывёл.

Першымі гасцямі боскага немаўлятка былі не цары і вяльможы, а простыя пастухі, якім Анёл абвясціў аб Нараджэнні (Растве) Хрыстовым. Затым прыйшлі вешчуны, якім цудоўная Віфлеемская зорка паказала шлях. Вешчуны прынеслі дары: золата, ладан і смірну. Гэтыя дары мелі глыбокі сэнс: золата прынеслі як Цару ў выглядзе даніны, ладан як Богу, а смірну як чалавеку, які павінен памерці (смірнай памазвалі памерлых).

Святая царква распавядае, што ўсё тварэнне Божае сустракала Збавіцеля: анёлы прынеслі спевы, вяшчуны – дары, пастыры сустрэлі дзіцятка, зямля прыгатавала пячору – батлейку, а Маці Госпада стала Дзева Марыя. 

Раство Хрыстова завяршае саракадзённы Калядны пост (святая Чатырохдзесятніца), напярэдадні свята выконваецца строгі пост. Пасля Раства настаюць каляды – святыя 12 дзён, на працягу якіх адзначаецца свята. «Ой, Калядачкі, бліны-ладачкі». Ідзе калядаванне і нашэнне «звязды». Паказваюць батлейку і праводзяць ігрышчы: «ваджэнне казы», «жаніцьба Цярэшкі» і гульню ў «Яшчура».

1858 год. У мястэчку Лужкі (зараз Шаркаўшчынскі раён) нарадзіўся Эліэзер Бэн-Егуда. 

Яўрэйскі мовазнаўца, адраджальнік іўрыта. Адзін з заснавальнікаў гебраізму, піянер сіянізму.

Скончыў полацкую ешыву, Дзвінскае рэальнае вучылішча, Сарбонскі універсітэт Парыжа.

У 1881 годзе іміграваў ў Палесціну. Яго сын Бэн-Цыён быў першым ізраільцянінам, для каго іўрыт быў роднай мовай, бо іншай не ведаў.

Выкладчык іўрыта, перакладчык, аўтар артыкулаў для газет, заснавальнік уласнай газеты «Гацві» на іўрыце.

Аўтар 17-тамовай працы  «Поўны слоўнік старажытнагабрэйскай мовы і сучаснага іўрыту», заснавальнік Акадэміі мовы іўрыт.

Яго намаганнямі 29 кастрычніка 1922 года іўрыт, разам з арабскай і англійскай мовамі, абвешчаны адной з афіцыйных моў Брытанскага мандату ў Палесціне.

У яго гонар у Іерусаліме ўсталяваная памятная дошка, названы вуліцы ў Іерусаліме, Тэль-Авіве, Хайфе і іншых гарадах Ізраіля.

У Лужках усталяваны памятны знак на месцы дома, дзе ён нарадзіўся. Яго бюст усталяваны на Алеі славутых землякоў у Глыбокім.

Памёр 16 снежня 1922 года.

1877 год. Нарадзіўся Стафан Багушэўскі. 

Беларускі і польскі грамадска-палітычны дзеяч. Антыфашыст.

Вучыўся ў Інстытуце сельскай гаспадаркі і лясніцтва ў Пулавах, Ягелонскім універсітэце ў Кракаве.

Разам з В. Іваноўскім і М. Фальскім займаўся арганізацыяй нелегальнай беларускай выдавецкай дзейнасці ў Кракаве, удзельнік работы Беларускай сацыялістычнай грамады.

За рэвалюцыйную дзейнасць арыштаваны ў 1905 годзе разам з К. Каганцом. 

Працаваў аграномам, у 1-ю сусветную вайну служыў у польскіх легіёнах аўстра-венгерскай арміі, выкладаў у Вольным польскім універсітэце, з’яўляўся членам Міжнароднай земляробчай камісіі пры Лізе Нацый, членам польскага сената.

У 1933 годзе заснаваў Польскі антыфашысцкі і антываенны камітэт, дэлегат Еўрапейскага антыфашысцкага рабочага кангрэса ў Парыжы, рэдактар часопіса ‘Kolumna’. Крытык санацыйнага ўрада Польшчы, за што быў зняволены ў турме ў 1936 годзе.

Памёр 18 красавіка 1938 года.

1888 год. Нарадзіўся Дамінік Аніська. 

Беларускі рэлігійны і грамадскі дзеяч, публіцыст.

Браў удзел у беларускім рэлігійным і грамадскім руху, быў аўтарам віленскай газеты «Беларус», беларускага каталіцкага часопіса «Хрысціянская думка». Аўтар брашур: «Да беларускага народу», «Усё ў міласці».

Адзін з відных беларускіх рэлігійных публіцыстаў 1-й паловы ХХ стагоддзя.

У 1939 мабілізаваны ў польскае войска. 

Быў арыштаваны органамі савецкай дзяржбяспекі, знаходзіўся ў лагерах. У 1942 годзе ўступіў у армію генерала Андэрса, разам з ёю выйшаў у Іран, а адтуль у Палестыну. 

З 1949 жыў у Вялікабрытаніі, у Беларускім Доме ў Лондане. Быў аўтарам беларускага рэлігійнага часопіса «Божым шляхам» (Парыж-Лондан).

Памёр  28 снежня 1971 года ў Лондане, дзе пахаваны на могілках Святога Панкрата.

1897 год. Нарадзіўся Язэп Адамовіч. 

Беларускі дзяржаўны дзеяч, другі старшыня СНК БССР (1924-1927). Адзін з актыўных дзеячаў палітыкі беларусізацыі.

Удзельнік Першай сусветнай вайны, георгіеўскі кавалер. Вёў рэвалюцыйна-прапагандысцкую дзейнасць сярод салдат.

У 1918 годзе фармаваў палкі дзеля спынення нямецкіх войск, удзельнік падаўлення антысавецкіх выступленняў ў Гомелі, у Віцебскай, Смаленскай губернях, камендант Смаленска, ваенны камісар Смаленскай губерні, Магілёўскага і Лепельскага ваенных Саветаў.

У 1920-1927 гадах сябра ЦВК БССР і прэзідыума ЦВК БССР, ваенны камісар Менскай губерні, старшыня Менскага гарнізона, народны камісар па вайсковых справах БССР і адначасова народны камісар унутраных спраў БССР, старшыня СНК БССР.

Браў удзел у падрыхтоўчай рабоце па ўтварэнні СССР, прыняў удзел у першым і другім узбуйненнях БССР

У 1924 годзе разам з А. Чарвяковым і У. Ігнатоўскім падпісаў «Палажэнне аб Інстытуце беларускай культуры». Паводле слоў Язэпа Пушчы, у Адамовіча знаходзілі падтрымку нацыянальна арыентаваныя літаратары.

Пасля канфлікта з Першым сакратаром ЦК КП(б)Б А. Крыніцкім быў пераведзены ў Маскву. Працаваў на розных пасадах у Маскве, на Далёкім Усходзе.

22 красавіка 1937 года у атмасферы масавых рэпрэсій і цкаванняў застрэліўся ў цягніку Уладзівасток – Масква.

1907 год. У Копысі нарадзілася Соф’я Друкер. 

Беларуская оперная спявачка, народная артыстка Беларусі.

Скончыла Беларускія музычны тэхнікум, студыю оперы і балета,  кансерваторыю. Усё сваё жыццё прысвяціла служэнню Дзяржаўнаму тэатру оперы і балета БССР, за выключэннем гадоў ваеннай эвакуацыі, калі спявала ў Саратаўскім тэатры, удзельнічала ў працы франтавых канцэртных брыгад.

Адна з першых беларускіх оперных спявачак. Першая выканаўца многіх партый у беларускіх нацыянальных операх.

Лепшыя партыі опернай класікі: Яраслаўна («Князь Ігар» А. Барадзіна), Наташа («Русалка» А. Даргамыжскага), Марыя («Мазепа» П. Чайкоўскага), Аіда («Аіда» Джузэпэ Вердзі) і іншых.

Яе двое дзяцей загінулі ў першы дзень бамбардзіроўкі Мінска нацыстамі.

Памерла 21 красавіка 1984 года.

1907 год. У в. Гарадзец Быхаўскага раёна нарадзіўся Канстанцін Лукашоў. 

Беларускі геолаг. Рэктар Ленінградскага і Беларускага дзяржаўных ўніверсітэтаў. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, доктар геолага-мінералагічных навук, прафесар. Заслужаны дзеяч навукі БССР.

Пасля сканчэння Ленінградскага ўніверсітэта, працаваў загадчыкам кафедры, дэканам геолага-глебава-геаграфічнага факультэта, рэктарам ЛДУ.

Падчас Другой Сусветнай вайны быў прадстаўніком у Нью-Ёрку па ленд-лізу. Пасля вайны загадваў кафедрай у Маскоўскім універсітэце імя М. Ламаносава, быў рэктарам БДУ (1953-1956), віцэ-прэзідэнтам АН БССР (1956-1969), дырэктарам Інстытута геахіміі і геафізікі АН БССР, старшынёй Беларускага геаграфічнага таварыства (1957-1960).

Аўтар прац па грунтазнаўству, фізічнай і эканамічнай геаграфіі, чацвярцічнай геалогіі і геахіміі, праблемах рацыянальнага выкарыстання і аховы навакольнага асяроддзя, геалогіі Забайкалля і Амурскай вобласці, даследаванняў па эканоміцы ЗША, праблемах мінеральных рэсурсаў і геапалітыцы. Абгрунтаваў перспектывы пошукаў радовішчаў металаў і неметалічнай сыравіны на тэрыторыі Беларусі.

Памёр 23 мая 1987 года.

1910 год. Нарадзіўся Канстанцін Заслонаў. 

Адзін з кіраўнікоў беларускага савецкага партызанскага руху. Герой Савецкага Саюза.

Да вайны працаваў начальнікам дэпо станцыі Орша. У верасні 1941 года стварыў партызанскі атрад з чыгуначнікаў. Сам Заслонаў уладкаваўся на працу ў Аршанскае дэпо начальнікам рускіх паравозных брыгад, стварыў і ўзначаліў некалькі падпольных дыверсійных груп, якія паралізавалі работу Аршанскага чыгуначнага вузла.

У лютым 1942 года пайшоў у партызаны. Камандзір партызанскай брыгады «Дзядзькі Косці», камандуючы  партызанскімі сіламі аршанскай зоны.

Загінуў 14 лістапада 1942 года ў баі супраць карнікаў.

У Айчынную вайну 2 партызанскія брыгады называліся імем Заслонава. У Оршы створаны мемарыяльны музей Заслонава, яго імя прысвоена дэпо станцыі Орша, школе, алеі ў Оршы, чыгуначнай станцыі ў Лепельскім раёне, вёсцы ў Сенненскім раёне, дзіцячай чыгунцы ў Мінску, многім вуліцам у шэрагу населеных пунктах Беларусі, у тым ліку ў Магілёве.  Пра яго складзены народныя песні і легенды.

1960 год. Нарадзіўся Георгій Кандрацьеў. 

Беларускі футбаліст і трэнер. Галоўны трэнер нацыянальнай зборнай Беларусі. Чэмпіён СССР (1982), бронзавы прызёр чэмпіянату СССР, фіналіст кубка СССР, уладальнік Кубка Федэрацыі футбола СССР (1990).

Гулец віцебскай «Дзвіны», мінскага і брэсцкага «Дынама», адэскага «Чарнаморца», маскоўскага «Лакаматыва», мазырскай «Славіі», іншых клубаў, у тым ліку еўрапейскіх, член зборнай СССР.

Трэнераваў мазырскую «Славію», мінскае «Дынама», віцебскі «Лакаматыў», «Смаргонь» (вывеў у Вышэйшую лігу чэмпіянату) і іншыя, ўзначальваў моладзевую зборную Беларусі.

1964 год. Памёр Янка Журба (Іван Івашын).  

Беларускі паэт.

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і, у якой было 12 чалавек.

Настаўнічаў ва Украіне, Беларусі, Расіі, працаваў у навукова-педагагічнай камісіі Наркамасветы БССР, інспектарам Бабруйскага, Калінінскага (Клімавічы) акруговых аддзелаў народнай асветы (1923-1927), выкладчыкам Чэрыкаўскай сямігодкі, Магілёўскага медвучылішча (1927-1934), супрацоўнікам Інстытута мовазнаўства АН БССР, настаўнікам спеваў у Чашніцкім раёне.

Апошнія гады жыцця правёў у в. Слабада пад Полацкам, у Полацку ў сваякоў і манашак зачыненага Свята-Еўфрасінеўскага манастыра, у доме састарэлых.

Аўтар этнаграфічных нарысаў, вершаў для «Нашай нівы», «Савецкай Беларусі», «Полымя», 5 зборнікаў паэзіі, 3 кніг вершаў для дзяцей. У 1950 выйшлі Выбраныя творы.

У яго гонар названы вуліцы ў Полацку, Магілёве, некаторых іншых гарадах.

1991 год. Памёр Кандрат Крапіва (Атраховіч). 

Беларускі пісьменнік, паэт, сатырык, драматург, перакладчык, грамадскі дзеяч, літаратуразнавец. Народны пісьменнік. Герой Сацыялістычнай Працы. Лаўрэат дзвюх Сталінскіх, Дзяржаўнай прэмій СССР. Акадэмік АН БССР, доктар філалагічных навук. Заслужаны дзеяч навукі.

Працаваў у Цэнтральным бюро краязнаўства, у часопісах, газетах, дырэктарам Інстытута мовазнаўства АН БССР, віцэ-прэзідэнтам АН БССР.

Неаднаразова абіраўся дэпутатам, старшынёй Вярхоўнага Савета БССР.

Аўтар вершаваных фельетонаў, сатырычных вершаў, куплетаў, баек, прозы, крытычных, лінгвістычных артыкулаў, каля 20 кніг сатыры і гумару. Майстар  камедыйнага жанру, па яго п’есах зняты кінафільмы.

Творы Крапівы перакладзены на многія мовы свету. Сам пераклаў шмат твораў рускай і замежнай класікі.

Адзін з навуковых рэдактараў «Русско-белорусского словаря», рэдактар «Беларуска-рускага слоўніка», «Тлумачальнага слоўніка беларускай мовы» ў 5 тамах. Узначальваў Тэрміналагічную камісію Беларускай Савецкай Энцыклапедыі, непасрэдна займаўся распрацоўкай тэрміналогіі ў розных галінах навукі. Навуковы рэдактар «Дыялекталагічнага атласа беларускай мовы».

У яго гонар названы Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору акадэміі навук, Уздзенская СШ № 2, названы вуліцы ў Мінску і Уздзе. У Мінску на доме па праспекце Незалежнасці, 76, устаноўлена мемарыяльная дошка.

1995 год. Памёр Анатоль Ляляўскі. 

Беларускі тэатральны рэжысёр. Народны артыст.

У 1956-1986 гадах працаваў рэжысёрам Беларускага дзяржаўнага тэатра лялек, выкладаў у Беларускім тэатральна-мастацкім інстытуце.

Сярод яго лепшых пастановак па творах беларускіх аўтараў «Дзед і жораў» В.Вольскага, «Сярэбраная табакерка» паводле Змітрака Бядулі, «Ліпавічкі» У. Галубка, «Сымон-музыка» паводле Якуба Коласа і іншыя.

2017 год. Памёр Антон Шукелойць

Дзеяч беларускай эміграцыі ў ЗША. Беларускі этнограф, педагог.

Падчас студэнцтва ва Універсітэце Стэфана Баторыя працаваў у  этнаграфічным музеі, выязджаў для збору матэрыялаў у розныя мясціны Беларусі, быў сябрам Беларускага студэнцкага саюза, старшынёй Таварыства прыяцеляў беларусаведы, спяваў у хоры пад кіраўніцтвам Рыгора Шырмы.

З 1939 года настаўнічаў, арганізаваў першую ашмянскую беларускую сярэднюю школу, настаўніцкія курсы, каля 90 беларускіх школ на Ашмяншчыне, працаваў загадчыкам аддзела народнай асветы і школьным інспектарам-метадыстам Ашмянскага раёна.

23 чэрвеня 1941 года арыштаваны НКУС, вызваліўся ў выніку налёту нямецкай авіяцыі.

Эміграваў. У Германіі адшукваў сляды беларускіх музейных каштоўнасцей. У ЗША працаваў старшынёй Беларуска-Амерыканскага задзіночання, членам рэдакцыі газеты «Беларус», Беларускага інстытута навукі і мастацтва ў Нью-Ёрку.

Дзень у гісторыі. 23 снежня. Першая ў Еўропе парцалянавая мануфактура. Пахаладанне з +7 да -49°С. Пачала працаваць Лукомская ДРЭС. Дзень памяці Эміліі Плятэр

Міжнародны дзень почырку. Дзень ручнога ліста (International Handwriting Day. Handwriting Day). 

У гэты дзень нарадзіўся адзін з вядомых амерыканскіх дзяржаўных дзеячаў – Джон Хэнкок, які першым паставіў свой подпіс пад Дэкларацыяй Незалежнасці ЗША (1774). Подпіс Хэнкока быў буйным і размашыстым, што і дадало аўтарытэту яе аўтару.

Папулярнасць кампутараў, электроннай пошты, СМС і іншых сродкаў хуткіх зносін паступова адводзяць сучаснага чалавека ад магчымасці выказаць свае думкі, напісаўшы іх уласнаручна. І, магчыма, у недалёкай будучыні ліст ці паштоўка, напісаныя “ад рукі”, стануць жаданым набыццём.

Мастацтва ручнога ліста актыўна развівалася на працягу тысяч гадоў. Аб сувязі почырку з духоўным светам і характарам чалавека выказваўся яшчэ Арыстоцель. 

У 1875 годзе французскі абат Жан Іпаліт Мішанер ужыў тэрмін “графалогія”, які пазначае вобласць ведаў аб почырку і метадах яго даследавання ў сувязі з псіхічным станам асобы. Па ручным пісьме можна вызначыць індывідуальныя здольнасці чалавека,  характар асобы, яе моцныя і слабыя бакі, настрой, стаўленне да наваколля і шмат іншага.

Почырк кожнага чалавека непаўторны. Ён не паддаецца імітацыі. Ад рукі пры напісанні нічога не залежыць, яна толькі прылада мозгу. Таму ў век шаблонных SMS і камп’ютарных сродкаў зносін рукапісны тэкст – гэта напамін пра ўнікальнасць кожнага з нас.

403 год. Згодна з легендай скончаны першы адрэзак Вялікай Кітайскай Сцяны. 

Наступнай раніцай на ёй з’явіліся непрыстойныя словы. 

Чангхенг, літаральна “Доўгая сцяна”, або «Доўгая сцяна ў 10 000 лі» – раздзяляльная сцяна даўжынёй амаль 9000 км (поўная даўжыня – 21200 км) пры вышыні 5-8 метраў, пабудаваная ў старажытным Кітаі з вапняку. 

Найбуйнейшы помнік сусветнай архітэктуры. Згадваецца ў Дзяржаўным гімне КНР. Будавалася  з ІІІ стагоддзя да нашай эры да 1644 года, потым неаднаразова дабудоўвалася, рэканструявалася. 

Помнік Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА, адно з сучасных цудаў свету.

1710 год. Курфюрст саксонскі, польскі кароль, вялікі князь ВКЛ Аўгуст Моцны выдаў дэкрэт аб заснаванні славутай цяпер парцалянавай (фарфоравай) мануфактуры ў горадзе Мейсене на Эльбе.

Поспех перасягнуў усялякія чаканні: еўрапейцы здолелі дакапацца да патаемнага кітайскага сакрэту і з 1720-х гадоў пачалася эпоха мейсенскага фарфору, які адразу стаў для свецкай Еўропы сімвалам раскошы і вытанчанасці.

На Нёмане, каля Свержаня ёсць да гэтай пары Фарфурніцкі брод на коласаўскай сцяжыне (хадзіў тут Якуб Колас). Гэта напамін пра фаянсавую мануфактуру, якую тут заснаваў у XVIII стагоддзі Міхал Казімір Радзівіл Рыбанька. Фаянсавы посуд так жа выпускалі ў Цяляханах, Гродна. 

Сёння ў краіне фаянсам на прамысловай аснове ніхто не займаецца. Адзіны парцалянавы завод працуе ў Добрушы. Быў яшчэ мінскі, але яго ў 2009 годзе зачынілі. 

1831 год. Памерла Эмілія Плятэр. 

Беларуская фалькларыстка. Сімвал паўстання 1830-1831 гадоў.

Збірала і апрацоўвала беларускія народныя песні, выконвала на фартэпіяна народныя мелодыі, захаплялася беларускай харэаграфіяй, сама танцавала народныя танцы. Спрабавала пісаць беларускія вершы.

Шмат вандравала па гістарычных мясцінах Інфлянтаў, Літвы, Беларусі і Польшчы.

Падчас паўстання 1830-1831 гадоў стварыла і ўзначала атрад з 280 пехацінцаў, 60 конных воінаў і некалькіх соцень касінераў. Удзельнічала ў некалькіх баях. Была прызначана камандзірам роты 25-га пяхотнага палка, атрымала званне капітана.

Пад канец паўстання яна захварэла і памерла 23 снежня 1831 года.

Стала адным з сімвалаў паўстання. А. Міцкевіч увекавечыў Эмілію ў сваім вершы «Смерць палкоўніка», свае творы ёй прысвяцілі многія паэты, пісьменнікі, мастакі.

У час Другой сусветнай вайны быў створаны Першы асобны жаночы батальён імя Эміліі Плятэр.

1916 год. Самае рэзкае пахаладанне ў свеце, якое адбылося на працягу сутак, было зарэгістравана ў амерыканскім штаце Мантана. 

Яно склала 56°С: з +7 да -49°С.

Таксама, з рэзкім пахаладаннем звязана іншае назіранне: у 1911 годзе 10 студзеня ў Рапід-Сіці, у штаце Паўднёвая Дакота, ЗША. Цягам 15 хвілін тэмпература апусцілася на 26 °С.

Надвор’е дае нам такія хітрыкі не толькі з рэзкім пахаладаннем, але і з рэзкім пацяпленнем.

Самае рэзкае зафіксаванае пацяпленне было 22 студзеня 1943 года ў амерыканскім мястэчку Спірфіш у Паўднёвай Дакоце. Усяго за 2 хвіліны, з 7:30 да 7:32 тэмпература паветра павысілася на фенаменальныя 27 градусаў, ад -20 да +7°С.

Даволі цікавым фактам з’яўляецца тое, што большасць такіх рэзкіх скокаў тэмператур была зафіксаваная на тэрыторыі Злучаных Штатаў. На пытанне, чым гэта можа быць выклікана, у вучоных і метэаролагаў няма дакладнага адказу. Па адной з тэорый такое ашаламляльнае ваганне тэмпературы можна растлумачыць тым, што ЗША знаходзіцца паміж двума найбуйнымі акіянамі, а таксама высокай “кантраснасцю” рэльефу.

1922 год. Нарадзілася Вольга Ладыгіна. 

Беларускі архітэктар. Заслужаны архітэктар. Нарадзілася ў сям’і інжынера Барыса Ладыгіна і Арыядны  Александроўскай – сястры беларускай спявачкі Ларысы Александроўскай

Працавала архітэктарам, галоўным архітэктарам Белдзяржпраекта, у Белдзяржпраекце, Дзяржбудзе, старшынёй праўлення Саюза архітэктараў БССР (1961-1965). Удзельнік кангрэсаў Міжнароднага саюза архітэктараў у Гаване, Мадрыдзе), Міжнароднага кангрэса жанчын (Масква).

Аўтар праектаў  Мінскай абласной бальніцы ў Бараўлянах, галоўнага корпуса Беларускага тэхналагічнага ўніверсітэта, вадаскідных збудаванняў і ГЭС на Заслаўскім вадасховішчы, Кіраўскага моста у Віцебску, жылых дамоў па шматлікіх мінскіх вуліцах, праспектах, многіх адміністрацыйна-вытворчых будынкаў, Палаца воднага спорту і іншых, а таксама моста праз р. Дняпро (1955) і Палаца культуры вобласці (1976) у Магілёве.

Памерла 3 студзеня 2008 года. 

Ладыгіна Вольга Барысаўна - Беларусь у асобах i падзеях

1952 год. Памёр Васіль Ерашэнка. 

Пісьменнік-сімваліст, паэт, музыкант, вядомы ў свеце эсперантыст. Літаратурныя творы пісаў на эсперанта і японскай мове.

Страціў зрок у дзяцінстве. Вывучэнне міжнароднай мовы эсперанта дала яму штуршок да творчасці. Вучыўся ва ўстановах для сляпых у Маскве, Лондане, Токіа. У Японіі, Кітаі меў шматлікіх знаёмых сярод вядомых літаратараў, журналістаў. На японскай мове публікаваў свае казкі і нарысы.

Працаваў таксама ў  Сіаме, Бірме (Мьянма), Індыі, Кітаі, Германіі. Выкладаў эсперанта ў Пекінскім універсітэце. Па прыездзе ў СССР, у 1924 годзе, жыў у Маскве, падарожнічаў па Чукотцы, працаваў у Ніжнім Ноўгарадзе, заснаваў першую ў Туркменістане школу для сляпых, настаўнічаў у Маскоўскай школе для сляпых дзяцей, у Ташкенце.

Творы Ерашэнкі, створаныя ў Японіі і Кітаі, якія зрабілі яго вядомым у гэтых краінах, у СССР не перакладалі да 1962 года. З вялікай колькасці яго твораў, 24 вышлі на японскай, 15 – на рускай, 2 – на ўкраінскай, па адной на кітайскай.

1952 год. Нарадзіўся Аляксандр Сомаў. 

Магілёўскі фатограф, мастак, падпалкоўнік, грамадскі актывіст, актывіст веларуху.

Чалавек нераўнадушны, няпросты, суровы, прамы, прынцыповы і надзейны – сапраўдны вайсковец і афіцэр. Але сярод дысцыпліны, руціны і прадвызначасці армейскага жыцця, было нешта такое, што непакоіла яго, выходзіла за рамкі уставаў, службовай іерархіі ды казённага патрыятызму. Нейкая частка душы цягнулася да шырокага свету, да новых даляглядаў і адкрыццяў і проста да прыгажосці, мастацтва.

Скончыў вышэйшую артылерыйскую вучэльню, служыў у Магілёве. Прайшоў шлях ад інжынера рамонтнага цэха да намесніка камандзіра часці па якасці, ад лейтэнанта да падпалкоўніка. 

Пачаў фатаграфаваць з канца 1970-х гадоў, з 1980-х уваходзіў у склад народнага фотаклуба “Вясёлка”.

Пасля выхаду ў адстаўку заняўся жывапісам, захапляўся гісторыяй, удзельнічаў у шматлікіх праектах мясцовай яўрэйскай абшчыны па пошуках месцаў знішчэння яўрэяў у гады Другой сусветнай вайны, у веласіпедным руху Магілёва.

Загінуў 12 мая 2019 года пры адкрыцці веласезона.

1961 год. Памёр Лукаш Бэндэ. 

Беларускі літаратурны крытык і літаратуразнаўца.

Працаваў у Віцебскім ветэрынарным інстытуце, Інстытуце мовы, літаратуры і мастацтва АН БССР, Дзяржаўным выдавецтве ў Ленінградзе і ў Ленінградскім тэатральным інстытуце, у Інстытуце рускай літаратуры, у педагагічных і настаўніцкіх інстытутах Даўгаўпілса, Ленінграда, Выбарга, Жытоміра.

Аўтар кніг «Янка Купала: Крытычны нарыс» (1932), «Андрэй Александровіч» (1932), шматлікіх артыкулаў і рэцэнзій у перыядычным друку. Склаў шэраг чытанак, хрэстаматый па беларускай літаратуры для школ.

Фота: Платон Галавач і Лукаш Бэндэ сярод слухачоў менскай партшколы. Галавач другі справа ў верхнім шэрагу, Бэндэ крайні справа ў другім шэрагу

1969 год. Напярэдадні Новага 1970 года, да 100-годдзя з дня нараджэння У. Леніна ўведзены ў дзеянне 1-ы энергаблок Лукомскай ДРЭС. 

Гэтая дзяржаўная раённая (старая назва з часоў рэалізацыі плана ГОЭЛРО 1920-х гадоў) цеплавая электрастанцыя размешчана ў горадзе Новалукомль Чашніцкага раёна. 

Самая магутная ў краіне – 2890 МВт (8 энергаблокаў па 300 МВт кожны). Выпрацоўка электраэнергіі, без уліку БелАЭС, складае 60% у летні перыяд і 40 % у зімовы ад ўсёй энергасістэмы Беларусі. 

Працуе з выкарыстаннем мазута і прыроднага газа. 

Будаўніцтва станцыі было пачата ў 1964 годзе. Апошні блок здадзены ў эксплуатацыю ў 1974 годзе. 

Пры будаўніцтве ДРЭС каля Лукомльскага возера на р. Лукомка сфарміраваўся горад Новалукомль (узнік у 1964 годзе як п. Піянерны). На прадпрыемстве працуюць каля 1900 чалавек.

1987 год. Нарадзілася Любоў Чаркашына

Беларуская гімнастка. Заслужаны майстар спорту Рэспублікі Беларусь. Трэнер.

Чэмпіёнка Беларусі, Прызёр Кубку свету па мастацкай гімнастыцы (2011 год, 1 золата, 2 срэбра, 2 бронзы),  Прызёр Еўропы, Бронзавая прызёрка на Летніх алімпійскіх гульнях у Лондане.

На прэзідэнтскіх выбарах 2015 года з’яўлялася даверанай асобай Лукашэнкі.

Юрый Лукашоў узначаліў футбольны клуб “Днепр” – з ім каманда ўжо двойчы вылятала з вышэйшай лігі

Магілёўская каманда займае апошні радок у турнірнай табліцы, маючы па выніках 14 гульняў у Вышэйшай лізе ўсяго 6 ачкоў. Верагодна, менавіта гэта стала прычынай ратацыі ў трэнерскім штабе. 

Папярэдні галоўны трэнер, Яўген Молчан, які ўзначальваў “Днепр” са студзеня 2022 года паніжаны ў статусе, але захаваў месца ў трэнерскім штабе. На яго месца прызначаны Юрый Лукашоў, які займаў пасаду асістэнта Молчана – паведамляе прэс-служба магілёўскага клуба.

Характэрна, што Лукашоў ужо двойчы з’яўляўся галоўным трэнерам “Дняпра”, у сезонах 2014-2015 і  2018-2019, і абодва разы клуб пакідаў Вышэйшую лігу. Тады Лукашову адводзілася роля “пажарнага”, які павінен быў выратаваць каманду ад паніжэння ў статусе, і кожнага разу цуда не адбывалася. 

16 ліпеня “Днепр” правядзе хатнюю сустрэчу з мозырскай “Славіяй”, што месціцца на восьмым радку – роўна ўсярэдзіне турнірнай табліцы.