Палітзняволены Рыгор Кастусёў, які ўтрымліваецца ў гарадзенскай турме, перадаў звесткі пра свой стан. Пра гэта напісаў на сваёй старонцы ў Facebook яго зяць Дзмітрый Антончык.
“Дайшлі весткі ад Рыгора Кастусёва. Піша, што са здароўем усё вельмі дрэнна.” – паведаміў Антончык. Больш падрабязнасцяў не прыводзіцца, але і без таго не цяжка зразумець, у якім стане зараз знаходзіцца 66-гадовы лідар партыі БНФ, асуджаны на 10 гадоў зняволення і ў якога падчас арышту было выяўлена анкалагічнае захворванне.
У студзені 2024 года палітыка перавялі з калоніі ў турму, што значна пагоршыла ўмовы яго зняволення. Таксама Рыгор Кастусў пазбаўлены спатканняў з роднымі, а ў апошні час – яшчэ і права на тэлефонныя званкі.
Пра гэта паведаміў зяць беларускага палітыка, Дзмітрый Антончык у сваім Фэйсбуку.
“Прыйшла інфармацыя пра Рыгора Кастусёва. – напісаў Антончык – Ад 27.04 знаходзіцца ў бальніцы (станам на 11.05). Абследаванне”.
Нагадаем, палітыка і Старшыню партыі “БНФ Адраджэнне” Рыгора Кастусёва затрымалі ў красавіку 2021 года, а ў верасні 2022 года асудзілі на 10 гадоў калоніі. Падчас зняволення ў яго выявілі анкалагічнае захворванне.
Сусветны дзень гемафіліі (World Hemophilia Day, з 1989 года).
Праводзіцца па ініцыятыве Сусветнай федэрацыі гемафіліі.
Мэта – прыцягнуць увагу грамадскасці да праблем дадзенага захворвання. Гемафілія – спадчыннае “мужчынскае”, “царскае” захворванне, звязанае з парушэннем працэсу згортвання крыві. Яно выяўляецца кровазліццямі ў суставы, мышцы і ўнутраныя органы.
Дата была абрана ў гонар дня нараджэння Фрэнка Шнайбеля – стваральніка Сусветнай федэрацыі гемафіліі.
1924 года. Аб’ядналіся кінастудыі Metro Pictures, Goldwyn Pictures і кампанія Маера з ўтварэннем Metro-Goldwyn-Mayer.
Заснавальнік студыі, кінапрэміі “Оскар”, сузаснавальнік амерыканскай Акадэміі кінематаграфіі – Луис Маер (1884–1957). Ён нарадзіўся ў Мінску.
Стварыў цэлую імперыю забаў, яго называюць творцам плеяды кіназорак Metro-Goldwyn-Mayer яе залатых гадоў, пра якіх казалі, што “іх больш, чым зорак на небе”.
Маер удастоены ганаровага “Оскара” і зоркі на Галівудскай алеі славы. Часопіс “Time” абраў яго ў якасці аднаго са 100 самых уплывовых людзей XX стагоддзя. Маер мае зорку і на канадскай Алеі славы.
У яго гонар названы Тэатр Універсітэта Санта-Клары ў Каліфорніі.
Луіс Майер быў шмат разоў адлюстраваны ў мастацкім кіно (у асноўным сатырычна) – у больш чым 30 кінастужках.
1925 год.Нарадзіўся Мікалай Падшываленка (1925-2015).
Заслужаны трэнер БССР, сакратар Магілёўскай абласной федэрацыі футбола, стваральнік ветэранскай арганізацыі Магілёўскага абласнога ўпраўленя МУС.
Кіраўнік праекта стварэння помніка байцам батальёна міліцыі капітана К. Уладзімірава ў в. Гаі Магілёўскага раёна.
Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны. Палкоўнік. Быў сябрам Таварыства беларускай мовы імя Ф. Скарыны.
1932 год.Рашэннем Савета Народных Камісараў БССР заснаваны Цэнтральны батанічны сад у Мінску.
Будаўніцтва саду вялося пад кіраўніцтвам члена-карэспандэнта АН БССР прафесара С. Мельніка на тэрыторыі ў 106 гектараў, якая раней належала Усебеларускай сельскагаспадарчай і прамысловай выстаўцы.
Зараз Цэнтральны батані́чны сад Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі – адзін з буйнейшых батанічных садоў Еўропы, як па сваёй плошчы – 153 га, так і па складу сваёй калекцыі – каля 10 000 назваў. Батанічны – помнік прыроды рэспубліканскага значэння.
Буйны твор садова-паркавага мастацтва. Спалучае рысы пейзажнай i рэгулярнай планiроўкi. З’яўляецца не толькі цэнтрам навуковых даследаванняў, але і традыцыйным месцам адпачынку жыхароў і гасцей сталіцы.
Размешчаны ў паўночна-ўсходняй частцы Мінска, непадалёку ад праспекта Незалежнасці, каля парка Чалюскінцаў.
1936 год. Нарадзіўся Міхась Рудкоўскі.
Беларускі паэт і перакладчык. Скончыў Пінскае педагагічнае вучылішча, Брэсцкі педінстытут.
Настаўнічаў, працаваў у ганцавіцкай раённай газеце «Сялянская праўда»,на Брэсцкай студыі тэлебачання.
Аўтар 9 зборнікаў вершаў. Перакладаў з украінскай, рускай і польскай моў.
Імя паэта прысвоена Астроўскай сярэдняй школе Ганцавіцкага раёна.
Памёр 7 ліпеня 1991 года.
1957 год. У в. Цяхцін Бялыніцкага раёна нарадзіўся Рыгор Кастусёў.
Палітычны і грамадзкі дзеяч, старшыня Магілёўскай абласной Кааліцыі дэмакратычных сілаў, старшыня Партыі БНФ.
Скончыў Беларускую сельскагаспадарчую акадэмію. Працаваў ў саўгасе «Друць», дырэктарам саўгаса «Іскра» Бялыніцкага раёна, дырэктарам Шклоўскага райаб’яднання жыллёва-камунальнай гаспадаркі і магілёўскага сумеснага беларуска-ўкраінскага прадпрыемства «Гідрасіла – Белая Русь», у пецярбургскай ТАА «СтройАрком», намеснікам гендырэктара ТАА «Асвейская будаўнічая кампанія».
З 1996 года сябра Сойма БНФ, старшыня Магілёўскай абласной арганізацыі БНФ (2002–2009), намеснік старшыні Партыі БНФ. 30 верасня 2017 года абраны старшынёй Партыі БНФ.
У час прэзідэнцкіх выбараў 2006 года быў даверанай асобай А. Мілінкевіча. На выбарах 2010 года быў кандыдатам у прэзідэнты. На прэзідэнцкіх выбарах 2015 года ўвайшоў у ініцыятыўную групу Т. Караткевіч.
12 красавіка 2021 года быў затрыманы супрацоўнікамі КДБ. Яго абвінавацілі ў спробе перавароту ў Беларусі.
5 верасня 2022 года судом Мінскага раёна прысуджаны да 10 гадоў пазбаўлення волі.
1963 год. У Кіеве памёр ураджэнец маёнтка Скубейкава (зараз у складзе в. Дварэц Глускага раёна) Сцяпан Шутаў (1902–1963).
Танкіст, камбрыг, палкоўнік. Двойчы Герой Савецкага Саюза – адзін з 7 беларусаў і адзін з 3-х ураджэнцаў Магілеўшчыны разам з І. Якубоўскім і І. Гусакоўскім. Удзельнік грамадзянскай і Другой Сусветнай войнаў.
Некаторыя крыніцы памылкова ўказваць месца нараджэння – п. Глуша Бабруйскага раёна.
На службе ў войску з 1924 года. Да вайны камандаваў танкавым батальёнам.
Ваяваў на Заходнім, Волхаўскім, Варонежскім, 1-м і 2-м Украінскіх франтах, удзельнічаў у бітве пад Масквой, на Курскай Дузе, фарсіраваў Дняпро, вызваляў Кіеў, герой Яска-Кішынёўскай аперацыі. Службу скончыў намеснікам камандзіра 9-га гвардзейскага механізаванага корпуса пасля цяжкага ранення ў Трансільванскіх Альпах і ампутацыі рукі ў верасні 1944 года.
Бронзавы бюст усталяваны ў 1949 годзе на радзіме – в. Дварэц Глускага раёна, у 1970-х са згоды сям’і бюст перанесены ў цэнтральны парк Глуска, ягоным імем названы вуліцы ў Маскве, Кіеве, Асіповічах, Бабруйску, Глуску, Магілёве (Бароўка), в. Сіманавічы Бабруйскага раёна, школа ў Глускім раёне.
1976 год. Нарадзіўся Уладзімір Самсонаў.
Беларускі гулец у настольны тэніс. Першы ў свеце гулец, які выйграваў турніры сусветнай серыі на ўсіх пяці кантынентах: у Афрыцы, Амерыцы, Азіі, Еўропе і Аўстраліі.
Трохразовы пераможца Кубка свету (1999, 2001, 2009), 6-разовы чэмпіён Еўропы ў розных разрадах, 4-разовы пераможца «Еўра-Топ12», 9-разовы пераможца еўрапейскай Лігі чэмпіёнаў. Станавіўся першай ракеткай свету.
Удзельнік шасці Алімпіяд.
У 2021 годзе абвясціў пра завяршэнне сваёй прафесійнай кар’еры.
1988 год. Нарадзіўся Андрэй Арамнаў.
Беларускі цяжкаатлет. Алімпійскі чэмпіён.
На Летніх Алімпійскіх гульнях-2008 у Пекіне атрымаў залаты медаль у вагавай катэгорыі 105 кг, устанавіўшы тры сусветныя рэкорды: у рыўку (200 кг), штуршку (236 кг) і суме дваябор’я (436 кг).
Пераможца нацыянальнага адкрытага публічнага конкурсу «Трыумф. Героям спорту 2008» у Беларусі ў намінацыі «Спартсмен года».
У 2016 годзе зышоў са спорту, але ў 2018 аднавіў спартыўную кар’еру. Стаў срэбраным прызёрам Чэмпіянату Еўропы-2019 у вагавай катэгорыі да 109 кг і рэкардсменам Беларусі. Стаў адным з галоўных герояў планетарнага першынства ў Патаі (Тайланд), выйграўшы срэбра ў шматбор’і, а таксама малыя сярэбраны і бронзавы медалі ў асобных практыкаваннях. Прызнаны найлепшым спартсменам 2019 года ў Беларусі.
2016 год. Памёр Вітаўт Мартыненка (1959–2016).
Беларускі музычны крытык, журналіст, пісьменнік, паэт.
Працаваў у розных СМІ, на «Радыё Свабода». Арганізаваў і праводзіў першы беларускі музычны хіт-парад.
Сустваральнік першага ў Беларусі рок-клуб «Няміга» (1985). Удзельнік арганізацыі фэстаў «Тры колеры», «Басовішча».
Аўтар музыказнаўчых кніг, шматлікіх публікацый на тэмы нацыянальнай музыкі, літаратуры, грамадска-палітычнага жыцця.
Міжнародны дзень дапамогі бедным (International Day to Assist the Poor, з 1995 года).
Устаноўлены ААН. Амаль кожны чацвёрты жыхар Зямлі цягне жабрацкае існаванне. У сувязі з гэтым ААН прынята некалькі праграм, якія ставяць за мэту выкараненне галечы.
Першыя праграмы па ліквідацыі галечы пачалі дзейнічаць у пачатку 2000 года, аднак пакуль колькасць тых, хто жыве за рысай беднасці, не змяншаецца.
ААН разглядае беднасць як “стан працяглай вымушанай адсутнасці неабходных рэсурсаў для забеспячэння здавальняючага ладу жыцця”. Беднасць азначае не толькі недахоп грошай, але і адсутнасць годнай працы, зручнага жылля, доступу да добрай адукацыі і аховы здароўя. Праблема беднасці актуальная і для Беларусі – самай беднай краіны Еўропы, разам з Малдовай і Украінай, у якой ідзе вайна, але гэта не прызнаецца тут на афіцыйным узроўні.
Памагаты сіратам і бедным – Святы Мікалай.
Мікола зімовы (праваслаўны каляндар).
«Без Міколы не бывае ні зіма, ні лета». «Да Міколы няма зімы ніколі». Праўда, надвор’е не заўсёды слухалася ўлюбёнага народам святога, таму казалі яшчэ і так: «Ніводнаму Міколу ня вер ніколі».
На Беларусі Мікола самы любімы і народны святы: Мікалай Цудатворац, Мікалай Угоднік, Свяціцель Мікалай.
Мікалай шанаваўся як хуткі памагаты маракам, падарожнікам, купцам, несправядліва асуджаным і дзецям. На Захадзе Святы Мікалай трансфармаваўся ў Санта-Клаўса.
Дзень святога Мікалая – свята, якое з нецярпеннем чакаюць дзеці, бо ў ноч з 18 на 19 снежня яны абавязкова знойдуць пад падушкай салодкія падарункі, доўгачаканую цацку, адзенне, гульню, білет на забаўляльнае мерапрыемства, кнігу.
Здаўна лічылася, што пасля 19 снежня пачынаюцца моцныя маразы. У гэты дзень абавязкова трэба запальць свечку на добры ўраджай у наступным годзе, памаліцца аб здароўі дзяцей, дапамозе ў дарозе і падарожжы, дабрабыце, дапамозе сіротам і бедным, вылячэнні ад хвароб.
Гаспадыні пяклі пірагі, накрывалі святочныя сталы і запрашалі суседзяў у госці, каб разам адзначаць свята.
Галоўнае ў Дзень Мікалая неабходна быць у добрым здароўі і добрым настроі, ні ў якім разе не лаяцца, а толькі цешыцца і дзякаваць святому за тое, што адбываецца ў вашым жыцці.
1492 год. У лісце літоўскага князя Аляксандра крымскаму хану Менглі Гірэю ўпершыню змяшчаецца пісьмовая згадка аб казаках.
Казакоў як асобны субэтнас вылучаў Леў Гумілёў. У склад казакоў у бытнасць іх саслоўем уваходзілі і групы беларусаў, паўднёвых славян, грэкаў, асецін, татараў, мардвы-эрзя, башкір, калмыкаў, бурат і іншых народаў – у Расійскай імперыі ўсе прадстаўнікі сярэднявечных воінскіх саслоўяў залічваліся ў казакі. У выпадку з беларусамі гэта былі служылых сяляне – панцырныя баяры і інш.
Упершыню слова «казак» у значэнні «вартаўнік» сустракаецца ў перакладным слоўніку куманскай (старакыпчацкай) мовы ў 1303 годзе.
Казак: 1) цюркскае, «вольны качэўнік, вольны чалавек, валацуга», той жа этымалогіі, што і этнонім казах. 2) мангольскае: “ко/ка” – “браня” і “зах” – “рубеж”. Ва Ўсходняй Еўропе да канца XVIII стагоддзя мелі назву таксама чаркасы.
Рускі ўрад часта выкарыстоўваў казакоў для сваіх мэт супраць ВКЛ і Рэчы Паспалітай. Напрыклад, у 1654 годзе рускія даручылі магілёўскаму шляхціцу К. Паклонскаму стварыць беларускі казацкі полк у Радамскім замку з беларускай шляхты, гараджан і сялян Магілёўскага, Мсціслаўскага і Чавускага паветаў (каля 6 000 чалавек). Палкоўнік Паклонскі па ўзяцці Магілёва абрабаваў яго, зншчыў амаль усё габрэйскае насельніцтва. Па легендзе, удалося выратавацца толькі адной пары, ад якой і працягнулася яўрэйскае насельніцтва горада. А самы першы ў гісторыі габрэйскі пагром у Магілёве зладзілі казакі С. Налівайкі ў 1595 годзе.
Кіраўнік СССР (1964-1982), Генеральны Сакратар КПСС (1966-1982) і Старшыня Прэзідыуму Вярхоўнага Савета СССР (1960-1964, 1977-1982).
Чатырохразовы Герой Савецкага Саюза, Герой Сацыялістычнай Працы.
Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны, Парада Перамогі. Маршал Савецкага Саюза.
Меў 117 савецкіх і замежных узнагарод, у тым ліку вышэйшага ваеннага ордэна “Перамога” (за подпісам Старшыні Вярхоўнага Савета М. Гарбачова).
Пасля сканчэння Курскага земляўпарадкавальна-меліяратыўнага тэхнікума (1927), працаваў у Коханаўскім раёне Аршанскай акругі (зараз – в. Багданаўка Талачынскага раёна).
Падчас вучобы ў музычным тіэхнікуме займаўся ледзь не па 24 гадзіны ў суткі. Як піяніст-канцартмайстар быў запрошаны ў беларускую оперную студыю, працаваў са спеваком, зоркай Вялікага імператарскага тэатра А. Баначычам, з заснавальнікам опернага тэатра І. Гітгарцам, зрабіў запісы на грампласцінкі з цымбалістам І. Жыновічам.
У 1939-1941 гадах з’яўляўся галоўным дырыжорам сімфанічнага аркестра Усебеларускага радыёкамітэта. Пад яго кіраўніцтвам ставіліся і агучваліся ў жывым эфіры буйнейшыя музыкальна-сцэнічныя творы.
Еўрапейскай знакамітасцю яго зрабіла аўтарства музыкі да першай дзіцячай оперы па казцы Г. Андэрсена «Салавей».
У вайну не здолеў эвакуіравацца з Мінска і працаваў дырыжорам сімфанічнага аркестра гарадскога тэатра, паставіў оперы «Вяселле Фігара», «Кармэн», «Севільскі цырульнік», «Цыганскі барон». Ратаваў яўрэяў з гета, прыкрываў аркестрантаў, якія былі звязаны з падполлем.
У 1948 годзе быў арыштаваны, прыгавораны да расстрэлу, які заменены на 25 год лагераў. У лагеры сачыняў музыку, аднавіў па памяці шматлікія творы, партытуру оперы Лысенкі «Наталка-полтавка» і сіламі зняволеных у 1950 годзе паставіў яе.
Пасля вызвалення працаваў у Рэспубліцы Комі галоўным дырыжорам тэатра, потым 30 год працаваў канцэртмайстрам ў калужскай філармоніі. Пад канец жыцця канчаткова аслеп.
Скончыў Мінскі медыцынскі інстытут. Працаваў у Міністэрстве сацыяльнага забеспячэння БССР, Інстытуце мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору НАН Беларусі.
Вывучаў заканамернасць зменлівасці генетыка-антрапалагічных і адаптыўных тыпаў, генадэмаграфічных працэсаў сярод насельніцтва Беларусі і сумежных тэрыторый.
Адзін з аўтараў прац «Нарысы па антрапалогіі Беларусі», «Антрапалогія Беларускага Палесся», «Біялагічнае і сацыяльнае у фарміраванні антрапалагічных асаблівасцяў», «Спадчынныя і сацыяльна-гігіенічныя фактары даўгалецця».
Аўтар працы “Беларусы ў генетычнай прасторы. Антрапалогія этнасу” (2005).
Памёр 12 студзеня 2021 года.
1935 год. Нарадзілася Валянціна Лемцюгова.
Беларуская мовазнаўца. Доктар філалагічных навук, прафесар. Выхоўвалася на Чавушчыне.
Працавала ў Інстытуце мовазнаўства АН БССР, старшынёй Рэспубліканскай тапанімічнай камісіі пры НАН Беларусі, членам Тапанімічнай камісіі пры Савеце Міністраў Беларусі, анамастычнай камісіі пры Міжнародным камітэце славістаў. Узначальвала анамастычную школу ў Беларусі.
Абаронца беларускай тапанімікі, адстойвала артыкул у Законе аб геаграфічных назвах, згодна з якім спачатку назва даецца на беларускай мове, а таксама традыцыйную беларускую лацінку, супраць якой (транслітэрацыя) стаў выступаць адзін магілёўскі чыноўнік у снежні гэтага года.
Аўтар манаграфіі «Беларуская айканімія», у якой даследавала працэс узнікненьня і эвалюцыйнага развіцьця беларускіх назваў населеных пунктаў (4 тысячы айконімаў), «Усходнеславянская айканімія апэлятыўнага паходжання». Пад яе кіраўніцтвам, удзеле створаны «Спіс населеных месцаў Расейскай імпэрыі» (44 тамы), «Беларуская граматыка», «Лексікалогія сучаснай беларускай мовы», «Агульнаславянскі лінгвістычны атлас», «Лексічны атлас беларускіх народных гаворак», нарматыўны даведнік «Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь» у 6 кнігах па абласцях і іншыя.
Беларускі савецкі партыйны і дзяржаўны дзеяч. Першы сакратар ЦК КПБ (1956-1965), Першы намеснік Старшыні Савета Міністраў СССР (1965-1978). Герой сацыялістычнай працы.
Стваральнік камсамольскага падполля на тэрыторыі Беларусі падчас вайны, удзельнік партызанскуга руху.
Пасля вайны ўзначальваў ЦК ЛКСМБ, працаваў першым сакратаром Мінскага гаркама, абкама партыі.
Пасля смерці Сталіна быў старшынёй Савета міністраў БССР (1953-1956).
З імем Мазурава звязаны шматлікія поспехі беларускага народу ў развіцці эканомікі, навукі і культуры, рэабілітацыя рэпрэсаваных. Стаў праваабаронцай незаслужана абгавораных падпольшчыкаў. Былі пабудаваны Наваполацкія нафтаперапрацоўчы завод і хімкамбінат «Палімір». Намагаўся аднавіць беларусізацыю.
У гонар Мазурава усталяваны мемарыяльныя шыльды ў Мінску (К. Маркса, 36), названы вуліцы ў Мінску і Гомеле.
Працавала выкладчыцай нямецкай мовы ў Белаазёрску.
Аўтар вершаў, паэм, зборнікаў паэзіі і казак, п’ес для тэатра лялек «Прыгоды трох парасят» (пастаўлена ў 1976), «Крок у бессмяротнасць» (пастаўлена ў 1977), тэлесцэнараў пра творчасць В. Бялыніцкага-Бірулі, Р. Кента.
Перакладала з нямецкай, польскай, французскай.
Лаўрэат Літаратурных прэмій імя А. Куляшова, імя У. Калесніка, прэміі Усебеларускага фестывалю моладзі
На выбары былі высунуты 19 кандыдатаў, удзельнічала 10, у тым ліку Р. Кастусёў, У. Няклаеў, А. Саннікаў, М. Статкевіч – найбольшая колькасць кандыдатаў за ўсю гісторыю беларускіх выбараў.
Пасля агалошання папярэдніх вынікаў (паводле афіцыйных крыніц перамог А. Лукашэнка з 83% галасоў, паводле расійскага Агенцтва эфектыўных камунікацый «Inside» за Лукашэнку прагаласавалі 37,8%) прыхільнікі апазіцыйных кандыдатаў сабраліся на мітынг на плошчы Незалежнасці.
Пасля нападаў і збівання мітынгоўцаў міліцыяй, большасць удзельнікаў пакінула плошчу. Каля 5 тысяч з іх засталіся, разам з Саннікавым і Рымашэўскім. Апоўначы і яны былі разагнаны сілавікамі.
Былі затрыманы Кастусёў, Міхалевіч, Някляеў, Рымашэўскі, Саннікаў, Статкевіч, Вус і іншыя – усяго 639 асоб.
Былі асуджаныя кандыдаты ў прэзідэнты У. Някляеў, А. Саннікаў, М. Статкевіч, Дз. Вус, В. Рымашэўскі да пазбаўлення волі на розныя тэрміны ад 2 да 6 гадоў.
Асуджаны на 10 гадоў зняволення старшыня партыі БНФ накіраваў на імя Аляксандра Лукашэнкі адкрыты ліст, у якім выказаўся пра сваю поўную невінаватасць.
– Як старшыня Партыі БНФ я быў запрошаны для ўдзелу ў ЗУМ-канферэнцыях экспертна-аналітычнага характару, дзе мелася адбыцца абмеркаванне пытання санкцыйнай палітыкі краін Захаду ў дачыненні да Беларусі. Як паслядоўны праціўнік санкцый супраць нашай краіны, я пагадзіўся ўдзельнічаць, каб данесці сваю пазіцыю. – сказана ў дакуменце.
Кастусёў адзначае, што толькі пасля арышту яму стала вядома пра сапраўдныя намеры іншых удзельнікаў што да падрыхтоўкі дзяржперавароту.
– Нажаль, мая пазіцыя і аргументы не былі пачутыя як падчас папярэдняга, так і судовага следства. У выніку я атрымаў пакаранне ў выглядзе 10 гадоў пазбаўлення свабоды. Тым не менш, я настойваю на сваёй поўнай невінаватасці паводле прад’яўленага абвінавачання і ў дадзены момант накіраваў апеляцыйную скаргу ў Вярхоўны суд”. – перадае Sputnik.by словы Рыгора Кастусёва.
Магілёў.media пісалі пра асуджэнне старшыні партыі БНФ на 10-гадовага тэрміну, а таксама пра тое, што падчас судовага працэсу палітык адпрэчыў абвінавачванні ў змове дзеля захопу ўлады.
Разам з ім судзяць Аляксандра Фядуту, Юрыя Зянковіча, Вольгу Голубовіч, Дзяніса Краўчука. Іх вінавацяць у «змове з мэтаю захопу дзяржаўнай улады неканстытуцыйным шляхам».
Крымінальную справу разглядае Мінскі абласны суд. Працэс будзе адкрытым. Пачнецца а 14 у Мінскім раённым судзе.
Пяцёх абвінавачаных затрымалі ў сярэдзіне красавіка 2021 года.
Лукашэнка тады заявіў, што яны нібыта рыхтавалі замах на яго і ягоных сыноў.
Паведамлялася, што арыштаваныя мелі такія намеры і абмяркоўвалі іх на зум-канфэрэнцыях.
Праваабаронцы прызналі палітвязнямі ўсіх арыштаваных, акрамя Зянковіча.
Перад яго пачаткам у судовую залю пусцілі журналістаў праўладных мэдыяў.
Фігурантамі справы з’яўляюцца таксама псіхіятр Дзьмітрый Шчыгельскі, экс-супрацоўнік спэцпадраздзялення МУС «Алмаз» Ігар Макар, а таксама Аляксандр Перапечка, Павел Кулажанка і Віталь Макаранка, якія пражываюць за мяжой.
Старшыня партыі БНФ у зняволенні другі раз адзначыў дзень народзінаў. Ён любіць цукеркі, не выносіць беспарадку. У школе не хацеў рабіць заданьні, а ганяў у футбол. Не пагадзіўся прадаваць бацькоўскую сядзібу і штогод засяваў агарод. Цяпер арыштаваную хату прыглядае жонка…
17 красавіка Рыгору Кастусёву споўнілася 65 гадоў. Летась, напярэдадні 64-х угодкаў, супрацоўнікі КДБ забралі яго з дому ў Шклове і адвезлі ў следчы ізалятар. Яму выстаўленае абвінавачванне ў «змове ці іншых дзеяннях, учыненых з мэтаю захопу дзяржаўнай улады», нібыта, рыхтаваў замах на Лукашэнку. Праваабаронцамі прызнаны палітвязнем.
З допісаў палітыка вядома, што следчых дзеянняў з ім не праводзіцца. Тройчы яму працягвалі тэрмін утрымання пад вартай. Днямі родным стала вядома, што ён застанецца ў сьледчым ізалятары да 12 чэрвеня.
У турме ў Кастусёва абвастрыліся праблемы са здароўем: выяўлена анкалагічнае захворванне. Родных запэўніваюць, што хваробу пільнуюць турэмныя лекары. Сам жа ён паведаміў, што ад вялікай колькасці лекаў у яго з’явіліся праблемы з ныркамі. Перахварэў на каранавірус. Просьбы аб змяненні ўмоваў зняволення пакінутыя без задавальнення.
Хто такі Рыгор Кастусёў
Рыгор Кастусёў нарадзіўся ў вёсцы Цяхцін Бялыніцкага раёну, што на Магілёўшчыне. Скончыў Горацкую сельскагаспадарчую акадэмію. Рабіў на Бялыніччыне галоўным інжынерам саўгаса «Друць», дырэктарам саўгаса «Іскра». Быў дырэктарам Шклоўскага раённага аб’яднання жыллёва-камунальнай гаспадаркі. Настаяў, каб на фэсце Беларускай пісьменнасці ў Шклове зʼявіліся беларускамоўныя шыльды назваў вуліц.
Па звальненні працаваў у прыватных камэрцыйных арганізацыях. Ужо быўшы звольненым яго хацелі пасадзіць за марнаванне сродкаў пры падрыхтоўцы фэсту Беларускай пісьменнасці, але доказаў віны не было.
Падчас вучобы ў акадэміі пазнаёміўся з Аляксандрам Лукашэнкам. Дапамагаў яму стаць дэпутатам Вярхоўнага савету БССР. Пазней праз не супадзенне поглядаў на перспектывы развіцця Беларусі дарогі з ім разышліся. Кастусёў стаў сябрам Беларускага народнага фронту. Узначальваў шклоўскую суполку БНФ і Магілёўскую абласную арганізацыю БНФ.
У 2010 годзе балатаваўся ад Партыі БНФ на пасаду прэзідэнта Беларусі. Пасля разгону «Плошчы-2010» быў арыштаваны і ўтрымліваўся ў следчым ізалятары КДБ. У 2017 абраны старшынём Партыі БНФ.
12 красавіка 2021 году яго затрымалі. Фігурантамі ў адной з Кастусёвым справы праходзяць Аляксандр Фядута, Юры Зянковіч, Вольга Галубовіч, Дзмітрый Шчыгельскі, Аляксандр Перапечка, Павал Кулажанка, Віталь Макаранка, Ігар Макар. Акрамя Фядуты, Зянковіча і Кастусёва, у няволі трымаюць Вольгу Галубовіч.
«Адчуваю сябе здаецца лепей…»
У адным з апошніх лістоў, падпісаным 29 сакавіка, Рыгор Кастусёў піша, што ад лістападу яго трымаюць у СІЗА №1. Паводле яго ўмовы зняволення ў параўнанні з СІЗА КДБ тут лепей: «койка ў яго з добрым матрацам».
У лютым, паведамляе ён родным, яго абследавалі. З высноваў даведаўся, што рабіць аперацыю яму не будуць, бо «пухліна занадта вялікая і могуць быць кепскія наступствы». Параілі лячэнне. Раз на месяц робяць уколы. Першы быў у лютым, а другі 25 сакавіка. Медыкаменты прыносіць дачка Кацярына. Паводле палітыка лекі задарагія.
Таксама паведамляе, што ў яго «раскрышыўся зуб» і цяпер чакае стаматолага з волі, бо ў турме свайго няма.
Тым не менш, піша Кастусёў, адчувае сябе «здаецца лепей» і няма як раней штодзённых боляў.
У допісе адзначае, што 8 месяцаў «проста сядзіць і штосьці даводзіцца чакаць, бо расследаваць няма чаго». Шкадуе, што марнуецца час. Спадзяецца, што хутка пабачыцца з роднымі. Просіць іх пераказваць вітанні знаёмым, сябрам, а таксама ўсіх хто пытаецца пра яго.
Які мае характар
У Рыгора Кастусёва трое дарослых дзяцей. Сын і старэйшая дачка Галіна з сям’ёй вымушана зʼехалі з Беларусі. Галіна расказвае пра бацьку.
Тата прынцыповы чалавек, кажа яна. Адзін з ягоных галоўных прынцыпаў: ніколі нідзе не красці, не браць хабару.
«Часта нам казаў: затое сумленне чыстае і сплю спакойна», адзначае суразмоўніца і дадае: «як паказала жыццё не ўсе жывуць сумленна».
У чым прызнаўся ўнукам
У школе вучыўся добра, хаця, як прызнаўся ўнукам, не рабіў хатнія заданні, – апавядае Галіна.
«Любіў паганяць у футбол» – кажа пра бацькавы шчыраванні яна.
Што любіць
Любіць Беларусь і сваю малую радзіму – вёску Цяхцін, кажа Галіна і дадае, што непадалёк ад Цяхцінна фальварак Крынкі – родныя мясціны мастака Бялыніцкага-Бірулі.
«Усё наша дзяцінства я, сястра і брат летавалі ў бабулі і дзядулі. Узімку таксама бывалі, але радзей», – згадвае Галіна.
Па іх смерці ў хаце гаспадараць маці і бацька, – працягвае яна.
«Яны не хочуць кідаць роднага кута. Штогод засаджваюць агарод. У такую пару абодва ўжо ў Цехціне. Як дазвалялі справы збіраліся разам, каб адзначыць бацькаў дзень народзінаў». Цяпер хата лічыцца арыштаванай па справе фігурантам якой зʼяўляецца бацька.
Пра хату
Бацька не пагадзіўся прадаць хату, калі былі пакупнікі, працягвае яна. Раней пры хаце было багата зямлі і даводзілася нямала папрацаваць, каб яе ўрабіць. А пасля такога занятку садзіліся за стол, каб смачна пад’есьці.
Гатавалі ў печы: бліны з мачанкай, яечня са скваркамі, бабка, або запечаная бульба. Цяпер бацьку ды і мне таксама пра гэта даводзіцца толькі мараць, заўважае дачка палітыка.
Чым любіць ласавацца
«Сярод дня мама пякла блінцы, ці дранікі», – апавядае далей Галіна.
«Тата зʼядаў вялікую іх колькасць, – згадвае яна. – а як садзіўся за кампʼютар балаваў сябе нечым салодкім. Мог зʼесці паўкіло цукерак, ці невялікі слоік мёду».
Чаго не любіць
«Вельмі не любіць калі ў двары не прыбрана і рэчы ляжаць не на сваіх месцах», – падсумоўвае Галіна.
