Рыхтаваць спецыялістаў будуць на стыку эканамічных, прававых і інфармацыйных дысцыплін. Выпускнікі атрымаюць кваліфікацыю «Эканаміст. Спецыяліст па аўдыце».
У Беларусі пачнуць навучанне па новай спецыяльнасці, паведамляе тэлеграм-канал Мінадукацыі. Упершыню набор на новую спецыяльнасць “дзяржаўны аўдыт” у 2023 годзе правядзе эканамічны факультэт БДУ у адпаведжнасці з запатрабаваннямі заказчыкаў кадраў.
Адукацыйная праграма ўключае навучальныя прадметы “Фінансы”, “Дзяржаўны бюджэт”, “Падаткі і падаткаабкладанне”, “Міжнародныя стандарты фінансавай справаздачнасці”, “Бухгалтарскі ўлік і аўдыт”, “Кіраўніцкі ўлік”, “Процідзеянне карупцыі” і інш.
Міжнародны дзень эскімо (International Eskimo Pie Day).
“Салодкае” свята ўстаноўлена таму, што ў гэты дзень у 1922 годзе амерыканец Хрысціян Нэльсан атрымаў патэнт на эскімо.
Нешта падобнае на марожанае вядома з часоў Старажытнай Грэцыі: астуджаная садавіна з дробна наструганым салодкім лёдам, замарожаныя сіропы, адвары і сокі, шчарбеты і фруктовы лёд. Гіпакрат для ўмацавання здароўя рэкамендаваў яго пацыентам.
Рэцэпт блізкага да сучаснага марожанага ў Еўропу ў 1295 годзе прывёз Марка Пола.
Сапраўднае марожанае сталі гатаваць пры двары Кацярыны Медычы.
У 1649 годзе з’явілася ванільнае марожанае французскага кулінара Жэрара Тырсена.
Вафельны ражок запатэнтаваны ў 1903, брыкетыкі эскімо – у 1920 годзе.
Па адной з версій, слова “эскімо” прыйшло ад французаў, якія так звалі дзіцячы камбінезон, падобны на эскімоскі гарнітур: марожанае, што “апранутае” у шакаладны “камбінезон”. У 1919 годзе Х. Нэльсан пакрыў шакаладнай глазурай брыкет марожанага і назваў яго Eskimo Pie (піражок эскімоса).
Сучасны выгляд эскімо на палачцы набыло толькі ў 1935 годзе.
У БССР эскімо сталі выпускаць у прамысловых маштабах ў 1936 годзе на Мінскім малочным камбінаце. Да гэтага працавалі невялікія вытворчыя арцелі, у тым ліку ў Магілёве, Чавусах. Напрыклад, у Чавускім парку (у той час – “Бульвар”), яшчэ на пачатку 1930-х можна было набыць эскімо ў “саматужнікаў” па 5 капеек (заробак настаўніка пачатковай школы тады складаў 35 рублёў). Наркам харчавання СССР А. Мікаян лічыў, што савецкі грамадзянін павінен з’ядаць за год не менш як 5 кг марозіва.
Зараз у краіне 39 вытворцаў марожанага. Беларусы у год спажываюць каля 6 кг марозіва (у свеце – 21).
Міжнародны дзень адукацыі (International Day of Education, з 2019 года).
Прызначаны Генеральнай Асамблеяй ААН. У гэтым годзе праходзіць пад дэвізам “Інвеставаць у людзей, надаваць прыярытэтную ўвагу адукацыі”. Адукацыя – права кожнага чалавека. ААН прызнае вартасць адукацыі для дасягнення ўстойлівага развіцця і падкрэслівае, што адукацыя можа павысіць індывідуальную прадукцыйнасць і павялічыць патэнцыял эканамічнага росту, садзейнічаць выкараненню галечы і голаду, садзейнічаць здароўю і гендэрнай роўнасці.
Аднак, паводле звестак ААН, цяпер 244 мільёны дзяцей і падлеткаў не наведваюць школу, 617 мільёнаў не валодаюць элементарнымі навыкамі чытання і матэматыкі. Міграцыя і вымушанае перамяшчэнне таксама аказваюць негатыўнае ўздзеянне на атрыманне адукацыі.
Аксіння і Фядос (народны каляндар).
Аксіння дарогу перамяце, а корм падмяце.
Калі на Фядоса цёпла, то вясна будзе ранняй, але дажджлівай.
Адліга абяцае зацяжную вясну.
Сцюжа – да позняга і цяжкага пасева ярыны хлябоў.
Фядосава цяпло – на раннюю вясну пайшло.
Бойся студзеньскай вясны. Хілая зіма – жывучая. Цёплыя дні студзеня нядобрым адгукаюцца.
Надвор’е дня ўказвае на надвор’е лістапада.
1582 год. Вольны горад-дзяржава Рыга далучаны да Рэчы Паспалітай.
Гэта адбылося паводле Ям-Запольскага перамір’я, якое замацавала перамогу Рэчы Паспалітай і Швецыі ў Лівонскай вайне з Масковіяй.
У Рэчы Паспалітай Рыга захавала асаблівыя прывілеі – Рыжская ландфагтыя. Горад кантраляваў Рыжскую патрыманіяльную акругу ў 750 км², працягваў чаканіць уласную манету, тут канчаткова зацвердзілася лютэранства.
Далучэнне да каталіцкай дзяржавы выклікала доўгія Каляндарныя беспарадкі 1583-1589 гадоў, калі Рыжскі рат па ўказе польскага караля паспрабаваў увесці новы грыгарыянскі каляндар.
1885 год. У Полацку нарадзіўся Юрый Тарыч (Аляксееў).
Беларускі і расійскі кінарэжысёр, сцэнарыст, заснавальнік беларускага кіно. Заслужаны дзеяч мастацтваў РСФСР.
У 1905 годзе як член Варшаўскай ваенна-рэвалюцыйнай арганізацыі быў высланы ў в. Тара Табольскай губерні. Адсюль і псеўданім – Тарыч.
У кінематографе з 1914 года, калі напісаў сцэнарый фільма «Трагедыя сям’і Набатавых».
У 1926 годзе сумесна з Я. Івановым-Барковым зняў першы беларускі мастацкі фільм «Лясная быль» па аповесці М. Чарота «Свінапас».
Працаваў на студыі «Савецкая Беларусь», дырэктарам і мастацкім кіраўніком «Манголкіно» (1943-1945), супрацоўнічаў з “Беларусьфільм”.
Сцэнарыст і рэжысёр 20 кінафільмаў.
Памёр 21 лютага 1967 года ў Маскве.
1901 год. Нарадзіўся Янка Шутовіч.
Беларускі літаратуразнавец, выдавец.
Быў членам Беларускага студэнцкага саюза, рэдактарам часопісаў «Студэнцкая думка», «Калосьсе», «Шлях моладзі», працаваў карэктарам у беларускай друкарні імя Ф. Скарыны і ў Беларускім інстытуце гаспадаркі і культуры, настаўнікам, загадчыкам Беларускага музея ў Вільні (1941-1944).
За актыўную дзейнасьць у справе беларускага нацыянальнага адраджэння быў зняволены ў лагеры Бяроза-Картуская (1939). У 1944 годзе арыштаваны НКДБ. Вязень ГУЛАГу, ссыльны.
Пасля ссылкі, з 1957 года працаваў у Віленскім дзяржаўным мастацкім музэі, у часопісе «Полымя».
Аўтар перакладаў твораў літоўскіх і беларускіх пісьменнікаў. Адшукаў у архіве рукапіс рамана-хронікі М. Гарэцкага «Віленскіякамунары», знайшоў дзённік А. Станкевіча.
Памёр 9 снежня 1973 года ў Вільні.
Фота: Магіла Яна Шутовіча ў Павільнісе (Павіленскія могілкі), Вільня, 2021
1905 год. Нарадзіўся Фёдар Дамінікоўскі.
Беларускі географ, геолаг, кандыдат сельскагаспадарчых навук.
Скончыў Варонежскі ўніверсітэт, быў сакратаром беларускага студэнцкага зямляцтва ў Варонежы.
Працаваў у Беларускім доследым інстытуце сельскай і лясной гаспадаркі, ва Усесаюзным інстытуце сельскай гаспадаркі ў Саратаве, маскоўскім Інстытуце паўночнай зерневай гаспадаркі, загадчыкам кафедры геалогіі і глебазнаўства БДУ (з 1943), вучоным сакратаром Савета ўніверсітэта.
Даследчык гісторыі навукі і культуры Беларусі, аўтар больш як 200 артыкулаў біябібліяграфічнага слоўніка «Выдатныя дзеячы беларускай зямлі» (1945-1947), вялікай колькасці артыкулаў для часопіса “Беларусь”.
Памёр 8 красавіка 1949 года ў Мінску.
1911 год. Памёр Аляксандр Аскерка.
Удзельнік паўстання К. Каліноўскага. публіцыст, выдавец беларускамоўнага буквара-катэхізіса «Элементаж для добрых дзетак-каталікоў».
Скончыў Санкт-Пецярбургскі ўніверсітэт. Служыў у грэнадзёрскім палку імя караля Фрыдрыха-Вільгельма, паручнік.
Вылучаўся ліберальнымі поглядамі, быў прызначаны мінскім губернатарам у камітэт па падрыхтоўцы сялянскай рэформы, працаваў у рэдакцыйных камісій па рэформе у Санкт-Пецярбургу,Вільні, у Віленскай археалагічнай камісіі.
Пад час паўстання 1863-1864 гадоў быў начальнікам Вільні, памочнікам К. Каліноўскага. Арыштаваны 12 чэрвеня 1863 года, прыгавораны да смяротнага пакарання, замененага на 15 гадоў сібірскай катаргі.
Па вяртанні з катаргі, з 1872 года рэдагаваў варшаўскі часопіс «Ateneum».
У 1882-1885 гадах пабудаваў драўляную вілу «Падгор’е» (Podgórze), частку пакояў якой здаваў пад санаторый. У гэтым доме пабыло нямала знакамітых людзей, у іх ліку паэт А. Адынец, ветэраны паўстання.
Апошнія гады жыцця правёў у малодшай дачкі – Марыі ў маёнтку Відзы Лаўчынскія каля Браслава. Там жа і пахаваны недалёка ад магілы генерала Томаша Ваўжэцкага – другога пасля Т. Касцюшкі галоўнакамандуючага войск ВКЛ (1794).
1931 год. У в. Мокрае Быхаўскага раёна нарадзіўся Міхась Мушынскі.
Гісторык беларускай літаратуры беларускі крытык, літаратуразнавец, тэкстолаг, член-карэспандэнт НАН Беларусі, доктар філалагічных навук, прафесар.
Выдаў звыш 340 навуковых прац, у тым ліку 12 індывідуальных і 31 калектыўных манаграфій. Сярод іх – “Шляхі развіцця беларускай савецкай прозы”, “Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры”.
Памёр 8 чэрвеня 2018 года.
1939 год. Пры землятрусе ў Чылі загінула болей за 50 000 чалавек.
Рэкордны па колькасці ахвяр землятрус на тэрыторыі Чылі.
Больш за ўсё пацярпелі гарады Чыльян і Кансепсьён, аднак разбурэнні і ахвяры былі практычна ва ўсіх правінцыях Паўднёвага Чылі. Магнітуда па розных ацэнках складала ад 7,8 да 8,8.
Чыльян адчуваў наступствы моцных землятрусаў у 1751, 1835, 1939, 1953, 1960 і 2010 гадах, але менавіта землятрус 1939 года стаў найбольш трагічным.
1965 год. ПамёрСэр Уінстан Леанард Спэнсэр-Чэрчыль.
Брытанскі дзяржаўны дзеяч, прэм’ер-міністр (1940-1945, 1951-1955), гісторык, пісьменнік, мастак. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры.Найвялікшы лідар ваеннага часу ў ХХ стагоддзі, адзін з самых уплывовых людзей у гісторыі Вялікабрытаніі. Першы ў свеце ганаровы грамадзянін ЗША.
Афіцэр, ваенны карэспандэнт, сведка ваенных дзеянняў у Брытанскай Індыі, Судане, Другой англа-бурскай вайне.
Да Першай сусветнай вайны займаў пасады міністраў гандлю, унутраных спраў, першага лорда адміралцейства, камандзіра 6-га батальёну Каралеўскіх шатландскіх стралкоў на Заходнім фронце.
У міжваенны перыяд – міністр па ўзбраенні, міністр авіяцыі, канцлер казначэйства.
Пасля пачатку Другой сусветнай вайны – першы лорд адміралцейства, прэм’ер-міністр. Яго катэгарычная адмова разгляду варыянтаў паражэння, капітуляцыі або кампраміснага міру натхнілі брытанскі супраціў.
Антыкамуніст, адзін з галоўных ініцыятараў інтэрвенцыі Антанты ў Расію, але ўжо 22 чэрвеня 1941 года заявіў аб падтрымцыСССР.
5 сакавіка 1946 года Чэрчыль вымавіў вядомую Фултанскую прамову, ад якой часам пачынаюць адлічваць час халоднай вайны.
1971 год. Памёр Уладзімір Уладамірскі.
Беларускі акцёр, другі ў гісторыі Народны артыст БССР пасля У. Галубка. Народны артыст СССР.
Дзяцінства і юнацтва прайшлі ў Бабруйску.
Працаваў у Другім паказальным тэатры Заходняга фронту ў Бабруйску, Смольным тэатры Петраграда, у мінскім Купалаўскім тэатры.
Стварыў высокамастацкія вобразы ў беларускім рэпертуары.
Быў жанаты на артыстке Кацярыне Азбукінай, сястры адраджэнца Мікалая Азбукіна.
Памёр 24 студзеня 1971 года.
На фота – В.Волкаў. Групавы партрэт дзеячаў беларускага тэатру Г. Глебава, А. Марыкса, У.Уладамірскага (справа). 1959 год
1997 год. Заснаваны філіял Літаратурнага музея Янкі Купалы ў Яхімоўшчыне Маладзечанскага раёна.
Утвораны па ініцыятыве дырэктара музэя Жанны Дапкюнас і пры спрыянні старшыні калгаса «Яхімоўшчына» Г. Божкі.
Пасля рэстаўрацыі хаты, ў якой жыў Янка Купала, і падрыхтоўкі экспазыцыі філіял ўпершыню адкрыўся для наведвальнікаў 30 мая 2001 года.
Плошча экспазіцыі больш за 100 м². У двух пакоях размяшчаюцца экспазыцыйныя залы, а трэці пакой-кабінет, дзе жыў Купала – мемарыяльны.
Традыцыйна штогод у Яхімоўшчыне ў дзень нараджэння паэта 7 ліпеня праводзіцца Купальскае свята.
1999 год. На МАЗе выпушчаны першы аўтобус для міжгародных перавозак.
МАЗ-152 серыйна выпускаўся ў 2000-2014 гадах. Мадыфікацыя МАЗ-152А была больш камфартабельнай, з дадатковымі опцыямі: кандыцыянер, прыбіральня, лядоўня, міні-кухня. Усяго сабрана каля 820 аўтобусаў.
2018 год. Памёр Міхал Анемпадыстаў.
Беларускі мастак, паэт, дызайнер, культуролаг, мастацтвазнавец.
Працаваў у жанрах графікі, ілюстрацыі, плаката, фатаграфіі. Быў дызайнерам вядомых лагатыпаў, у тым ліку, кампаніі «Будзьма беларусамі!», рок-фестывалю «Басовішча». Стварыў серыю анімаваных паштовак «Будзьма з беларускімі святамі».
Ілюстратар кніг, альбомных вокладак для CD-дыскаў гуртоў «N.R.M.», «Партызанская школа».
У сваіх фотапрацах засяродзіўся на беларускай гародніне, каб адкрыць глыбейшае вымярэнне беларускай культуры. Меркаваў, што беларусы, як гародніна, хаваюць цікавыя рэчы ў сабе, не паказваюць іх навонкі – нацыя заглыбленых у сябе людзей: выглядаюць звычайна, а ўнутры фантастычныя, пад запэцканай (ад глебы) кажурой бульбы схавана «залатое сонца».
Удзельнік шматлікіх групавых, персанальных выстаў уеўрапейскіх гарадах.
Актыўны стваральнік беларускай рок-паэзіі, у тым ліку, для рок-мюзікла «Народны альбом». Песні на яго вершы выконваюцца гуртамі «Новае Неба», «N.R.M.», «IQ48», спявачкай Касяй Камоцкай.
Удзельнік грамадскай адукацыйнай праграмы «Лятучы ўніверсітэт», чытаў шматлікія лекцыі, у тым ліку, у Магілёве – «Колер Беларусі», «Беларускі стыль», «Межы памежжа».
У 2006 годзе быў абраны «Чалавекам году» па версіі музычнага інтэрнэт-парталу «Тузін Гітоў».
Школ стала менш на 40%, школьнікаў на 36%, па колькасці студэнтаў Беларусь упала з першай дзясяткі ў пяты дзясятак.
Магілёўскае абласное ўпраўленнем статыстыкі апублікавала дадзеныя па стане адукацыі ў вобласці на пачатак 2022/2023 навучальнага года.
На гэты момант у вобласці працавала 465 устаноў дашкольнай адукацыі. Гэта мінус 2,3% у параўнанні з дадзенымі 2020 года і мінус 21% да ўзроўню 2000 года. Колькасць дзяцей (39,7 тысяч) у гэтых установах у параўнанні з 2020 годам скарацілася на 8,5%, а калі параўноўваць з 2000 годам – на 12,7%.
На сёння ў вобласці працуе 365 устаноў агульнай сярэдняй адукацыі (скарачэнне ў параўнанні з 2000 годам на 40%) з колькасцю навучэнцаў 118 тыс. чалавек, што азначае падзенне ў параўнанні з 2000 годам на 36,6%.
Атэстат аб агульнай сярэдняй адукацыі ў 2022 годзе атрымалі 6,2 тысячы выпускнікоў школ. Гэта ў 2 разы менш, чым у 2022 годзе было выпушчана спецыялістаў у нашых прафтэхліцэях, каледжах, ВНУ. Верагодна, збольшага, такая сітуацыя і тлумачыць увядзенне паслабленняў пры паступленні ў ВНУ.
У вобласці функцыянавала 26 устаноў прафесійна-тэхнічнай адукацыі (да 2000 года падзенне на 27,7%) з 7,7 тысячамі навучэнцаў (падзенне на 60%).
Атрыманне сярэдняй спецыяльнай адукацыі ў вобласці забяспечвае 31 установа, колькасць навучэнцаў у іх 11,6 тысяч (менш на 37%, чым у 2000 годзе).
У пяці ВНУ вобласці на першай ступені вышэйшай адукацыі навучаліся 18,7 тысяч студэнтаў (менш на 17%, чым у 2020 годзе і на 55%, чым у 2010 годзе, калі іх было 41,1 тысяча).
Беларусь мела на 10 000 насельніцтва наступную колькасць студэнтаў: у 2010/2011 годзе – 467,12 чалавек, у 2011/2012 годзе – 470,75 і знаходзілася ў першай дзесятцы краін па гэтым паказчыку. Для параўнання, Аўстралія – 720, ЗША – 580, Новая Зеландыя – 560, Казахстан, Фінляндыя – 530, Данія – 520, Нідэрланды – 500.
Цяпер жа Беларусь перасунулася ў 5 дзясятак – у 2022 годзе ў разліку на 10 000 чалавек насельніцтва вобласці прыпадае 193 студэнты.
У 2023 годзе Хоцімскі раён сустрэне “Дажынкі” – падзяліўся інфармацыяй начальнік фінансавага аддзела райвыканкама А. Даніленка.
На правядзення свята аграрыяў на 2023 год закладзены адпаведныя бюджэтныя сродкі раёна. У планах па падрыхтоўцы “Дажынак” – капітальна адрамантаваць цэнтральную раённую бальніцу і набыць для яе сучаснае медыцынскае абсталяванне. А таксама, зрабіць бягучы рамонт жыллёвага фонда, устаноў адукацыі райцэнтра, добраўпарадкаваць яго тэрыторыю, прывесці ў належны стан вулічна-дарожную сетку, рэканструяваць будынкі раённага цэнтра культуры “Мір”, спартовага комплекса, гарадскога стадыёна.
Акрамя таго, чыноўнік распавёў аб распрацоўцы праектна-каштарыснай дакументацыі на будаўніцтва ў 2024 годзе новай кацельні.
Наша даведка. Дажынкі (Прачыстая, Успенне, Багародзіца, Першая Прачыстая, Вялікая Прачыстая, Аспажа, Гаспажа, Спажа, Вялікая Спажа, Зялёная, Зельная, Спленне, Талака) – гэта не толькі старажытнае свята сканчэння жніва, якое на Беларусі вядома па хроніках з ХІІ стагоддзя, але і з 1996 года дзяржаўны штогадовы “фестываль-кірмаш працаўнікоў вёскі”.
У 1996-2014 гадах “Дажынкі” мелі рэспубліканскі фармат (у 1999 годзе не праводзіліся з-за дрэннага ўраджаю; у 2000 годзе праводзіліся ў Шклове, у 2006 – у Бабруйску, у 2012 – у Горках). З 2015 года праводзяцца ў рэгіянальным фармаце – у адным з населеных пунктаў кожнай вобласці. У 2022 годзе абласныя “Дажынскі” прымаў Слаўгарад.
Замест чатырох сертыфікатаў цяпер будзе тры. Плюс абавязковы дакумент – характарыстыка са школы. Выглядае, што так міністэрства будзе зацягваць школьнікаў у БРСМ і атрымае інструмент для ціску на настаўнікаў, школьнікаў, бацькоў.
На мінулым тыдні адбылася нарада беларускіх урадоўцаў, на якой падымалася пытанне пра змены і навацыі ва ўступнай кампаніі ў ВНУ з наступнага года. Заяўляецца, што падрыхтоўка змен вялася з прыцягненнем шырокага кола спецыялістаў, грамадскасці, бо тэма адукацыі так ці інакш закранае вялізную колькасць людзей. Толькі ў 2023 годзе ў Беларусі будзе каля 54 000 выпускнікоў, якім важна даведацца пра правілы прыёму ў ВНУ і зрабіць лёсавызначальны для сябе выбар.
Тры сертыфікаты замест чатырох
Неабходна здаваць два абавязковыя цэнтралізаваныя экзамены (ЦЭ) і адзін экзамен па прадмеце (ЦТ) на выбар для ўніверсітэта, у які вызначыўся паступаць абітурыент. Усяго патрабуецца тры сертыфікаты, і ўсяго школьніку дадуць толькі тры спробы.
– У рамках школьнай праграмы абітурыент здасць цэнтралізаваны экзамен па рускай ці беларускай мове, атрымае адзнаку і сертыфікат. Пасля здасць экзамен па прадмеце на выбар – і таксама атрымае сертыфікат. Атрымліваецца, ужо два сертыфікаты. І пасля, у тэрмін асноўнага ЦТ, здасць яшчэ адзін прадмет на выбар для ўніверсітэта, у які вызначыўся паступаць, — і атрымае трэці сертыфікат. – распавёў на нарадзе міністр адукацыі Андрэй Іванец
Залічэнне ва ўніверсітэты будзе праводзіцца з улікам трох сертыфікатаў і сярэдняга бала атэстата.
Раней абітурыент меў права здаваць чатыры дысцыпліны, што дазваляла яму падстроіцца пад мінімальны прапускны бал на розных спецыяльнасцях у розных ВНУ. Менавіта гэтая магчымасць выбару для абітурыента і стала мішэнню чыноўнікаў ад адукацыі.
– Тут мы бачым рашэнне задачы спыніць беганіну паміж ВНУ. Калі раней была прадугледжана магчымасць здачы чатырох ЦТ, і, умоўна кажучы, малады чалавек мог выбраць спецыяльнасць ад лірыка да фізіка. Сёння, калі мы пакідаем фармат здачы двух ЦЭ і аднаго ЦТ, мы дакладна упэўнены, што малады чалавек выбірае той напрамак, з якім хоча звязаць сваё далейшае жыццё. – падкрэсліў міністр.
Наш каментарый
Здача ўступных экзаменаў у ВНУ, як сусветная практыка, існавала ў нас і да пачатку 2000-х гадоў і была заменена ЦТ пад лозунгамі барацьбы з экзаменатарамі-карупцыянерамі.
Большасць выкладчыкаў выказваюцца, што цяпер замест чатырох прадметаў у школе, абітурыенты будуць вывучаць толькі тры, астатнія іх не будуць цікавіць. А сярэдні бал атэстата “падмалююць”. Вось толькі ці ўзрасце ад ўсяго гэтага агульны ўзровень адукаванасці сучасных маладых беларусаў? Без ведаў дакладных навук, замежных моў?
Характарыстыка са школы ўключана ў пералік абавязковых дакументаў для паступлення абітурыента.
Важнай навацыяй уступнай кампаніі 2023 года міністр назваў увядзенне характарыстыкі вучня, якая па ўстаноўленай форме будзе выдавацца ўстановай адукацыі – школай або каледжам.
Характарыстыка, паводле слоў міністра, будзе адлюстроўваць “не толькі і не столькі паспяховасць, а асабістыя якасці маладога чалавека, удзел у рабоце грамадскіх аб’яднанняў (піянеры, БРСМ), у акцыях патрыятычнай накіраванасці”.
Наш каментарый
Выглядае, што гэта робіцца для яшчэ большага ціску на псіхіку школьнікаў, якім цяпер і дома і ў школе будуць пагражаць за любую самастойнасць думкі і наяўнасць пазіцыі дрэннай характарыстыкай.
Нават у самым лепшым варыянце, выдача ў школах характарыстык абітурыенту – савецкі атавізм і чарговая перастрахоўка. Калі што не так з абітурыентам – спытаюць са школы, з настаўнікаў, з дырэктара і класнага кіраўніка.
Месца правядзення цэнтралізаваных экзаменаў.
Міністэрства адукацыі прапануе праводзіць цэнтралізаваны экзамен па-за межамі школ. У буйных гарадах і раёнах ужо вызначаны месцы для гэтага. Прымаць экзамен будуць у аўдыторыях каледжаў і ўніверсітэтаў. Паколькі не ў кожным населеным пункце ёсць гэтыя навучальныя ўстановы, частку школьнікаў давядзецца падвозіць для здачы экзамену ў іншыя раёны або гарады.
Паводле слоў Андрэя Іванца, па краіне вызначаны 93 пункты для здачы цэнтралізаванага экзамену. Некаторыя з іх будуць дзейнічаць як міжраённыя.
Падрыхтоўкай заданняў і праверкай работ будзе займацца Рэспубліканскі інстытут кантролю ведаў.
Тэрміны ўступнай кампаніі.
Уступная кампанія пачнецца ў лютым-сакавіку 2023 года, калі пройдуць універсітэцкія і рэспубліканскія этапы прадметных алімпіяд, пераможцы якіх у выніку атрымаюць права на залічэнне ў ВНУ без выпрабаванняў. Адпаведна, у гэты часавы перыяд будзе праведзена іх залічэнне ў ВНУ.
Далей з 14 па 21 мая, да заканчэння навучальнага года, пройдуць цэнтралізаваныя экзамены.
з 1 па 12 чэрвеня можна будзе прайсці сумоўе і ўнутраны экзамен у ВНУ абітурыентам, у якіх ёсць мэтавае накіраванне.
«Напрамую падаецца заява на мэтавае, і для такіх абітурыентаў вывешваецца графік экзаменаў. Праграма гэтых сумоўяў і экзаменаў будзе апублікавана на сайце Міністэрства адукацыі да Новага года, можна будзе рыхтавацца. Ну, і вы ж разумееце, што канкрэтна той заказчык, у якога вы ўзялі мэтавае накіраванне, забярэ вас працаваць да сябе на пяць гадоў», — рэзюмаваў міністр.
Экзамен на мэтавае навучанне здаецца ў вуснай форме.
– Такім чынам мы зможам убачыць будучых медыкаў (плануем каля 50 працэнтаў медыкаў прыняць на мэтавую форму падрыхтоўкі), педагогаў (парадку 20-25 працэнтаў), спецыялістаў, якія будуць сыходзіць у сельскую гаспадарку. – падкрэсліў Андрэй Іванец.
Паводле яго слоў, да гэтага часу па выніках сумоўя прымалі выпускнікоў педагагічных, аграрных, фізкультурных класаў. Іх было прынята каля 1000 чалавек у 2022-м.
Выпускнікі Нацыянальнага дзіцячага тэхнапарку, якія праходзяць шматстадыйны адбор, змогуць пайсці вучыцца ў ВНУ па адпаведным профілі на падставе рэкамендацыі наглядальнай рады парка.
Неабавязковы экзамен у форме цэнтралізаванага тэсціравання, які патрэбны выпускнікам для паступлення ў профільную ВНУ, можна будзе здаць пасля 12 чэрвеня. Далей залічэнне ў ВНУ пройдзе ў тыя ж тэрміны, што і ў мінулым годзе.
Наш каментарый
Відавочна, што гэта робіцца для таго, каб зацягнуць абітурыентаў у тыя ВНУ, якія выпускаюць спецыялістаў у найбольш праблемныя сферы, і каб гэты спецыяліст потым гарантавана адпрацоўваў пяць гадоў. Вусны экзамен замест ЦТ, гэта практычна гарантыя паступлення, улічваючы хранічны недабор паступаючых.
Апублікаваць выніковы дакумент па ўсіх новоўвядзеннях для ўсеагульнага азнаямлення плануецца да канца 2022 года.
Андрэй Іванец заяўляе, што Міністэрства адукацыі будзе жорстка кантраляваць і каардынаваць працу ў сямейным выхаванні.
На што будзе нацэленая дзейнасць ведамства ўрадовец згадаў у інтэрв’ю тэлеканалу «БТ», гаворачы пра ўвядзенне ў школах «гендарнага курсу».
Паводле Іванца «міністэрствам адукацыі не рэкамендавана ніякага гендарнага курсу». Ім распрацавана шэсць факультатываў для вучняў розных класаў аб сямейных каштоўнасцях, якія заснаваны на традыцыйнай культуры, традыцыйных каштоўнасцях беларускага народу».
«Бо не проста так мы ў Канстытуцыі замацавалі ўжо тое, што шлюб – гэта саюз мужчыны і жанчыны», – адзначае ён.
«У сувязі з гэтым Міністэрства адукацыі будзе вельмі жорстка кантраляваць і каардынаваць працу ў сямейным выхаванні. Таму што нам чужая еўрапейская ідэалогія, чужыя еўрапейскія каштоўнасці, і мы проста не маем права дапусціць таго, каб яны ўсяляк праніклі ў розумы нашай моладзі», – настойвае Андрэй Іванец.
Ён лічыць, што прынятыя яго ведамствам захады не дазволяць «еўрапейскім каштоўнасцям» нейкім чынам трапіць «і ў беларускую сістэму адукацыі, і ў грамадства ў цэлым».
Урадовец называе краіны, адкуль прыязджаюць вучыцца замежнікі, але вядома, што сярод іх пераважаюць студэнты з Сярэдняй Азіі і Блізкага ўсходу. Еўрапейцаў вобмаль. Пытанне аб прысутнасці Беларусі ў еўрапейскай адукацыйнай прасторы наагул адкрытае.
Колькасць замежных студэнтаў сягнула 32 тысяч.
Паводле міністра адукацыі Андрэя Іванца ў Беларусі вучацца студэнты з 107 краін і за апошнія пяць гадоў колькасць замежных студэнтаў павялічылася з 17 тысяч да 32 тысяч.
vsu.by
З якіх менавіта краёў прыязджаюць у Беларусь ахвотнікі атрымаць вышэйшую адукацыю, Іванец не сказаў, адзначыўшы, што «беларуская адукацыя становіцца ўсё больш папулярнай за мяжой», паведамляе БелТА.
З еўрапейскіх краін – Малдова, Сербія.
У спакайнейшым для Беларусі 2019 годзе, паводле рэсурсу President.gov.by, у мясцовыя ўніверсітэты паступалі грамадзяне з Туркменістану, Кітаю, Узбекістану, Расіі, Шры-Ланкі, Таджыкістану, Лівану, Індыі, Ірану, Казахстану, Азербайджану.
З еўрапейскіх краін згадваліся Малдова, Сербія.
«У 2019 годзе Міністэрства адукацыі падпісала міжнародныя дамовы з Кітаем, Турцыяй, Сірыяй, ААЭ, Егіптам, Узбекістанам, Таджыкістанам, Сербіяй, а таксама міжведамасную праграму развіцця супрацоўніцтва ў сферы вышэйшай адукацыі на 2019-2021 гады з Кубай. Уступілі ў сілу міжнародныя пагадненні з Бразіліяй і Малдовай. Установы адукацыі заключылі 628 прамых дамоваў з навучальнымі ўстановамі 44 краін свету», – адзначана на сайце President.gov.by.
Што з Балонскім працэсам?
Пасля падзеяў звязаных з вайной ва Ўкраіне, пад падгрозай аказалася прысутнасць Беларусі ў Еўрапейскай прасторы вышэйшай адукацыі. 11 красавіка 2022 году Назіральная група па Балонскім працэсе апублікавала рашэнне аб прыпыненні прадстаўніцтва ў ім у кампаніі з Расійскай Федэрацыяй.
reform.by
Паводле Андрэя Лаўрухіна, эксперта ў сферы адукацыі, навукі і інавацыяў і прадстаўніка грамадскай платформы «Рэфармуем сістэму адукацыі разам!», рашэнне аб удзеле Беларусі ў Балонскім працэсе пакуль не прынята. Калі тое адбудзецца, кажа ён у інтэрв’ю выданню, якое ўлады прызналі «экстрэмісцкім», то гэта можа стаць катастрофай.
«Беларуская адукацыя рускамоўная, і ў яе няма магчымасці трымацца ў баку ад рускамоўнай прасторы. – лічыць ён. – А там Расія зʼяўляецца галоўным аператарам і мадэратарам усіх працэсаў у вышэйшай адукацыі. І Беларусь не вытрымае канкурэнцыі, яна будзе проста паглынутая больш мадэрнізаванай і канкурэнтаздольнай сістэмай».
Выбар: Расія, ці Еўропа.
Па словах Андрэя Лаўрухіна, беларуская адукацыя стаіць між выбарам – калі не еўрапейская прастора, то расійская і «іншага проста няма».
«Мы нават не можам існаваць аўтаномна. Гэта будзе сімвалічная інстытуцыйная акупацыя. – мяркуе ён. – І дзверы на Захад для моладзі зачыняцца так, што не ўдасца прасунуць нават нос. Гэта будзе катастрофа, таму важна захаваць хаця б культурную і адукацыйную сувязь з Заходняй Еўропай, не рваць гэтыя сувязныя ніткі».
Паводле абласной адміністрацыі, ВНУ маюць дадатковыя карпусы, дзе можна праводзіць заняткі.
Расійскія ракеты пацэлілі ў тры вядучыя ВНУ Мікалаева – Нацыянальны ўніверсітэт караблебудавання, Чарнаморскі нацыянальны ўніверсітэт імя Пятра Магілы і Нацыянальны ўніверсітэт імя Сухамлінскага. Будынкі навучальных установаў маюць сур’езныя пашкоджанні.
Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці
glavcom.ua
Навучанне ў гэтых універсітэтах пачнецца своечасова, нягледзячы на тое, што іх разбамбілі, заяўляе старшыня абласной ваеннай адміністрацыі Віталій Кім. Паводле яго, навучанне будзе праходзіць як у анлайн, – так і ў афлайн-фарматах.
«Педагагічны калектыў і іншыя супрацоўнікі цэлыя. Абітурыентаў набралі дастаткова, таму яны будуць працаваць у іншых, няхай і не такіх камфортных, але памяшканнях», – падае словы Кіма выданне «УКРІНФОРМ».
Нацыянальны ўніверсітэт караблебудавання і Універсітэт імя Сухамлінскага расійскія войскі атакавалі 15 ліпеня. У будынак Чарнаморскага нацыянальнага ўніверсітэту імя Пятра Магілы ракеты пацэлілі ўначы з 16 на 17 жніўня.
img.novosti-n.org
Па словах Віталія Кіма, толькі каля 5 працэнтаў гімназіяў і дзіцячых садоў будуць працаваць у аўтаномным рэжыме. Бацькі самі вызначаць фармат навучання.
Пабрацімства Мікалаева з Магілёвам было замацаванае дамовай у 2009 годзе.
31 мая 2022 году мэр украінскага гораду заявіў, што Пагадненне аб пабрацімстве з Магілёвам скасаванае і выказаў спадзеў, што яно будзе адноўленае, калі Беларусь стане свабоднай.
Магілёў. media працягвае сачыць за жыццём Мікалаева, нягледзячы на спыненне партнёрскіх сувязяў з Магілёвам.
Мікалаеў месціцца за 65 кіламетраў ад Чорнага мора. Да вайны ў ім жыло 490 тысяч чалавек. Траціна з іх вымушана была пакінуць горад. Паводле Генштабу Узброеных сіл Украіны Мікалаеў адзін з асноўных кірункаў наступу расіян.
Яго рэгулярна абстрэльваюць, знішчаючы гарадскую інфраструктуру і змушаючы мясцовую ўладу капітуляваць. Прэзідэнт Украіны Уладзімер Зяленскі прысвоіў Мікалаеву ганаровае званне «Горад-герой».
Высшие учебные заведения Могилева замерли в ожидании абитуриентов. Те в свою очередь готовятся стать студентами. А сколько будет стоить дорога к высшему образованию.
Журналисты “Вечернего Бобруйска” поинтересовались этим вопросом и выяснили цены в двух популярных вузах областного центра. Исследователи предупреждают: цены могут измениться.
Дело в том, отмечают они, что университеты, чтобы не отпугивать абитуриентов, как правило, стараются особо не афишировать стоимость обучения до августа. А вот в августе может ждать сюрприз…
У Беларусі вучацца расіяне, кітайцы, выхадцы з паўднёва-ўсходняй Азіі ды з краін постсавецкай прасторы. Туркменаў паменела.
У нашых ВНУ атрымліваюць веды 2155 грамадзян Расіі. У той жа час у суседняй краіне беларускіх грамадзян – 9 тысяч. Усяго ж замежнікаў вучацца ў краіне – 27 тысяч.
Прыкладам інтэграцыі адукацыйных прастор Беларусі і Расійскай Федэрацыі называюць адзін з магілёўскіх універсітэтаў.
Паводле газеты «СБ. Беларусь сегодня», універсітэты Беларусі і Расіі рэалізуюць 15 сумесных адукацыйных праграм. Узаемадзеянне ў адукацыйнай сферы ажыццяўляецца з 73 рэгіёнамі Расійскай Федэрацыі.
Прыкладам інтэграцыі адукацыйных прастор Беларусі і Расійскай Федэрацыі лічыцца Беларуска-Расійскі ўніверсітэт, які знаходзіцца ў Магілёве. Гэта дзяржаўная ВНУ ў сумесным вядзення дзвюх краін.
Таксама ў Беларусі функцыянуюць два расійскія філіялы, якія вядуць адукацыйную дзейнасць паводле заканадаўства Расійскай Федэрацыі і расійскім адукацыйным стандартам з выдачай дыпломаў расійскага ўзору. Гаворка пра філіял Расійскага дзяржаўнага сацыяльнага ўніверсітэта і Мінскім філіяле Расійскага эканамічнага ўніверсітэта імя Г.У. Пляханава.
Замежныя студэнты за навучанне плацяць удвая больш за беларусаў
На кастрычнік 2021 году ўсяго ў Беларусі вучылася 27 тысяч замежнікаў. Паводле прадстаўніка міністэрства адукацыі Сяргея Каспяровіча сярод замежных студэнтаў пераважаюць прадстаўнікі з постсавецкіх краінаў. Ёсць кітаўцы і студэнты з паўднёва-ўсходняй Азіі.
Па словах урадоўцы раней шмат вучылася грамадзян з Туркменістану, але гэты кантынгент студэнтаў паволі амаль знік.
Замежнікі за навучанне плацяць больш за беларусаў. Паводле Каспяровіча ніжняя мяжа па кошце за год складае крыху больш за $1 тыс. – $1,2 тыс. Верхняя – $1,5 – 1,6 тыс.
«Калі мы гаворым аб замежных грамадзянах, то тут кошт вышэйшы ў два разы, у асобных выпадках – у два з паловай разы, чым для беларускага грамадзяніна», – даводзіць прадстаўнік міністэрства адукацыі.
У медычных ВНУ, – дадае ён, – дзе з-за спецыфікі затраты на навучанне вышэйшыя, плата за навучанне замежных грамадзян можа даходзіць і да $5 тыс. у год.
