Tag: Беларусь

Што выдае набліжэнне дэвальвацыі, што адзначае падвышэнне пенсіяў, якая сітуацыя на валютным і рублёвым рынках. Меркаванне эксперта (вялікі тэкст)

Навіна ад

Нацыянальны банк падсумаваў вынікі дзейнасці за першыя паўгода. Паводле іх, фінансаваму рэгулятару ўдалося справіцца з адтокам укладаў, адзначаецца станоўчая дынаміка на валютным рынку, застаюцца адносна высокімі золата-вылютныя рэзервы і нават інфляцыя пад кантролем.

Рэсурс Myfin.by звярнуўся па каментар да акадэмічнага дырэктара Цэнтру «BEROC» Кацярыны Барнуковай, якая адказвае на пытанні, ці насамрэч так усё добра, як падаецца на першы погляд, на што варта звярнуць увагу і якія непрыемныя прыкметы праблемаў, у тым ліку магчымай дэвальвацыі, заўважаюцца цяпер.

BEROC – вядучы незалежны акадэмічны даследчы цэнтр у галіне эканамічных даследаванняў у Беларусі.

Адказы эксперткі падаюцца Магілёў.media ў скарочаным выглядзе.

Пра поспехі

У Нацбанка ёсць поспехі, якія адзначаны ў дакладзе, лічыць Кацярына Барнукова. На яе погляд, рэгулятар справіўся з цяжкай сітуацыяй адтоку ўкладаў у сакавіку, калі людзі спрабавалі здымаць рублёвыя зберажэнні і пераводзіць іх у валюту. У гэтым дапамаглі рашэнні, прынятыя летась, калі дэпазіты былі падзелены на адзыўныя і безадзыўныя.

Гэта таксама дазволіла Нацбанку, падкрэслівае экспертка, не ўводзіць жорсткія абмежаванні на валютным рынку, у адрозненне ад расійскага фінансавага рэгулятара.

«У цэлым Беларусь з малым запасам трываласці і рэзерваў, чым Расія, змагла збалансаваць сітуацыю без увядзення драконаўскіх мер. Тут ёсць чым ганарыцца» – адзначае яна.

Пра праблемы

З іншага боку, ёсць тэмы, аб якіх гаварылася мімаходзь ці не вельмі падрабязна, звяртае ўвагу экспертка.

Падчас трансляцыі справаздачы нам паказалі графік інфляцыйных чаканняў, які ў папяровую справаздачу не ўвайшоў, заўважае яна.

Інфляцыйныя чаканні перасталі публікаваць з пачаткам крызісу гэтай вясной, нагадвае Барнукова. Мабыць, з-за таго, што на графіку было бачна, як гэтыя інфляцыйныя чаканні рэзка выраслі ў сакавіку-красавіку. Цяпер графік зніжаецца, тым самым Нацбанк дэманструе, што рост коштаў, нарэшце, узяты пад кантроль і інфляцыя будзе зніжацца.

На погляд эксперткі ёсць і незакранутыя тэмы. Праблема лішку ліквіднасці ў банкаў і тое, да чаго яна можа прывесці. Гэты лішак фармуецца ў тым ліку таму, што Нацбанк выкупляе валюту з унутранага рынку, наўзамен укідваецца рублёвая маса і ніяк не стэрылізуецца, што азначае фактычную эмісію рублёў.

Яна дадае, што таксама мы маглі назіраць, як банкі выкупляюць аблігацыі Мінфіна па фантастычна нізкіх стаўках. Верагодна, гэта адбываецца па рэкамендацыі рэгулятара. І якія маштабы такой эмісіі, да чаго яна можа прывесці, якія праблемы могуць узнікнуць у эканоміцы – гэтыя пытанні ў дакладзе аказаліся не асветлены.

Мы не ўбачылі глыбокага аналізу сітуацыі на валютным рынку, заўважае Барнукова.

З аднаго боку, усё добра, Нацбанк выкупляе лішкі валюты. З іншага боку, увесь лішак валюты ствараецца з-за раптоўнай прысутнасці нерэзідэнтаў, якія раней на валютны рынак аказвалі мінімальны ўплыў.

Што гэта за нерэзідэнты, як доўга яны яшчэ будуць знаходзіцца на беларускім валютным рынку, задаецца пытаннем экспертка.

Адказы на гэтыя пытанні дапамогуць зразумець, адзначае яна, ці будзе сітуацыя валютнай раўнавагі захоўвацца ў найбліжэйшай будучыні. Бо, без нерэзідэнтаў на беларускім валютным рынку ўжо ўтварыўся б дэфіцыт – усе астатнія ўдзельнікі рынку сталі б чыстымі пакупнікамі валюты.

Пра ўздыманне памераў пенсіяў

Рублёвая эмісія не праходзіць бясследна, адзначае Барнукова. Гэтыя грошы праз выкуп аблігацый Мінфіна трапляюць у бюджэт, а з бюджэту папаўняецца ў тым ліку Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва, з якога і выплачваюцца падвышаныя пенсіі і дапаможнікі.

Лішкі грошай банкі выкарыстоўваюць для крэдытавання дзяржпрадпрыемстваў, якія цяпер у цяжкай фінансавай сітуацыі. Таму, мы бачым зніжэнне заробкаў толькі ў тых сектарах, дзе яны былі дастаткова высокімі, што не нясе за сабой ніякіх сацыяльных наступстваў.

«У астатніх сектарах эканомікі падтрымліваюцца занятасць і заробкі. Відавочна, што на фоне сур’ёзных санкцый і скарачэння эканомікі гэта можа адбывацца за кошт запасаў ці фінансавых уліванняў» – падкрэслівае яна.

Мы бачым традыцыйную для Беларусі сітуацыю – спробу дзяржавы кампенсаваць наступствы высокай інфляцыі дадатковымі выплатамі пенсіяў, дапамог і падтрыманнем узроўню зарплаты.

Паводле эксперткі, у рэальным выражэнні заробкі скарачаюцца, але частковае кампенсаванне росту коштаў усё ж адбываецца. Павышэнне пенсіяў на 10% – гэта таксама ніжэй інфляцыі, але значна лепш для пенсіянераў, чым нічога.

Пра рызыкі на фоне праблем з паступленнем валюты

Дырэктарка BEROC нагадвае: мы ўжо шмат разоў бачылі ў эканамічнай гісторыі Беларусі, да чаго гэта можа прывесці: інфляцыя, дэвальвацыя, фінансавыя праблемы.

Ужо цяпер, адзначае яна, мы бачым, што расце закрэдытаванасць беларускіх кампаній у расійскіх рублях. І гэта можа аказацца такой жа праблемай, як і лішак доларавых крэдытаў. Бо пакуль Расія не сутыкаецца з сурʼёзнымі абмежаваннямі асноўнага экспарту (энергарэсурсы, збожжавыя і інш.), а Беларусь ужо сутыкнулася з імі.

Гэта значыць, заўважае экспертка, у расійскага рубля няма ў доўгатэрміновай перспектыве трэнду на паслабленне. У нас сітуацыя горшая, таму што трэнд на паслабленне беларускага рубля ёсць: акрамя эмісійнага ціску і праблем з экспартам, фінансавы стан беларускіх прадпрыемстваў далёкі ад ідэальнага.

Трэба разумець, тлумачыць яна, што крэдыты прадпрыемствы цяпер проста «праядаюць», яны не трацяцца на інвестыцыі ці нават не вельмі паспяховую мадэрнізацыю. Усе грошы ідуць на папаўненне абаротных сродкаў – як для выплаты заробкаў, так і для закрыцця тэрміновых аплат па рахунках.

Пра прыкметы дэвальвацыі

Дырэктар BEROC раіць уважліва сачыць за дынамікай эканамічнага росту.

Паводле яе, чэрвеньскія паказчыкі валавага ўнутранага прадукту прадэманстравалі запаволенне падзення эканомікі. Але памесячная дынаміка не вельмі паказальная, варта назіраць далей, каб зразумець – гэта разавае запаволенне і ў ліпені падзенне пагоршыцца, ці ўсё ж разварот, і эканоміка пачынае аднаўляцца. З аднолькавай верагоднасцю можа адбыцца як адно, гэтак і другое.

«Цяпер дзейнічаюць розныя сілы: з аднаго боку, беларуская эканоміка прыстасоўваецца да санкцый, з другога боку, санкцыі стала больш жорсткімі. І пакуль незразумела, якая з дзейных сіл у выніку пераможа» – адзначае яна.

Калі падзенне эканомікі замарудзіцца, дык таксама незразумела, як доўга мы будзем выходзіць з рэцэсіі.

Напрыклад, працягвае экспертка, паказчык росту складскіх запасаў ілюструе, што падзенне эканомікі пераносіцца ў будучыню.

Цяпер прадукцыя вырабляецца на склад з разлікам на тое, што знойдуцца новыя схемы экспартных паставак, вырашацца лагістычныя праблемы і гэта дасць магчымасць даволі хутка склады разгрузіць. І калі гэтыя спадзяванні не апраўдаюцца, то прадпрыемствам давядзецца спыняць вытворчасць.

«Я таксама рэкамендую сачыць за навінамі аб крэдытаванні, аб выпусках аблігацый пад нізкія працэнты, бо гэта ўсё павялічвае эмісію і ціск на беларускі рубель. – падсумоўвае Кацярына Барнукова – І, канешне, варта сачыць за навінамі пра новыя шляхі паставак беларускага калію, што адбываецца з нашымі нафтапрадуктамі. Усё гэта будзе ўплываць на далейшае развіццё падзеяў у эканоміцы».

Фота з рэсурсу: myfin.by, а таксама з іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

 

«Лічым неабходным». Мінкульт узяўся дзяліць беларускіх дзеячаў на сваіх і чужых

Навіна ад

Міністэрства культуры патрабуе ад выканаўчай улады на месцах папярэдне ўзгадняць, чыймі імёнамі тыя збіраюцца называць установы культуры. Адпаведны дакумент ведамства разаслала аблвыканкамам і Мінскаму гарвыканкаму. Зварот да чыноўнікаў складзены на рускай мове, датаваны 2 жніўня і падпісаны міністрам культуры Анатолем Маркевічам.

«У мэтах прыняцця ўзгодненых, абгрунтаваных рашэнняў аб прысваенні ўстановам культуры імёнаў выбітных дзеячаў, знаных людзей, Міністэрства культуры лічыць неабходным пры папярэднім разглядзе пытання накіроўваць на ўзгадненне адпаведныя прапановы ў Міністэрства культуры» – гаворыцца ў дакуменце.

Дакумент быў дасланы чытачом аднаму з інтэрнэт-выданняў. Атрымаць каментар аб яго сапраўднасці і падставах для з’яўлення ў Міністэрстве не ўдалося. Адсутнічае ён і на сайце ведамства.

Зварот Мінкульту да чыноўнікаў выканкамаў выдадзены на фоне падзеяў, звязаных з намерамі надаць бібліятэцы ў Астраўцы імя Адама Мальдзіса. Мясцовы райвыканкам 24 чэрвеня пастанавіў назваць установу культуры ў гонар выбітнага дзеяча навукі і культуры. Потым у справу ўмяшаліся ідэолагі з Гродненскага аблвыканкаму. 29 чэрвеня Галоўнае ўпраўленне ідэалагічнай працы пастанавіла рашэнне райвыканкаму прыпыніць.

Адам Мальдзіс нарадзіўся ў Астраўцы. Ён аўтарытэтны навуковец, грамадскі і культурны дзеяч. У гістарычнай аповесці «Восень пасярод вясны», напісанай у 1984 годзе ён на аснове адной з легендаў Астравеччыны, звёў разам паўстанца Каліноўскага, літаратара Сыракомлю, актрысу Хэлену Маеўскую-Кіркор і іншых герояў беларуска-польска-літоўскай гісторыі.

У 1991-2005 гадах Адам Мальдзіс узначальваў Міжнародную асацыяцыю беларусістаў, ля вытокаў якой таксама стаяў.

Памёр сёлета на 89 годзе жыцця.

Фота з адкрытых крыніцаў у інтэрнэце

Дзень у гісторыі: 6 жніўня. Францыск Скарына выдаў першую кнігу на беларускай мове. Нарадзіліся: літаратар Альгерд Абуховіч, рэжысёр Міхаіл Пінігін, мастак Алесь Пушкін. Памёр стваральнік першага «Слоўніка беларускай мовы» Іван Насовіч

Навіна ад

1517 год. Францыск Скарына выдаў першую кнігу, «Псалтыр».

Да гэтай падзеі прымеркаваны Дзень беларускага кнігадруку.

Цягам наступных трох год Скарына надрукаваў 23 кнігі.

Адной з галоўных асаблівасцяў усіх кніг Скарыны сталі аўтарскія каментары, якія дапамагалі «паспалітым» людзям лепш зразумець змест, асэнсаваць значэнне падзей, захаваных у кнігах Святога Пісання.

У прадмовах адлюстраваныя гуманістычныя ідэалы і светапогляд Скарыны. У іх прасочваюцца прыметы літаратурных жанраў, якія пазней атрымалі працяг у беларускай літаратуры і пісьменстве.

Асветнік і першадрукар узбагаціў беларускую культуру, зрабіў яе часткай еўрапейскай і сусветнай прасторы. Яго выданні вылучаліся высокай якасцю друку, характэрнымі мастацкімі, гравюрнымі і арнаментальнымі ўпрыгожаннямі, шрыфтамі і іншымі складнікамі выдавецкай эстэтыкі і майстэрства.

Францыск Скарына займае адзін шэраг са знанымі дзеячамі сусветнай культуры эпохі Адраджэння – Леанарда да Вінчы, Рафаэль, Ян Амас Каменскі.

1715 год. Нарадзіўся Мацей Догель.

Гісторык-археограф і правазнаўца.

Быў рэктарам элітарнай навучальнай ўстановы Collegium Nobilium (Калегіум нобіліум), якую заснаваў каталіцкі ордэн Піяраў для дзяцей шляхты. Праз брак фінансавання вучэльня вымушаная была спыніць дзейнасць. З ініцыятывы Мацея Догеля яна была адноўленая.

Доўгель – збіральнік гістарычных і дыпламатычных дакументаў. Выдавец збораў міжнародных трактатаў «Дыпламатычны кодэкс Польскага каралеўства і Вялікага княства Літоўскага», дакументаў «Граніцы Польскага каралеўства і Вялікага княства Літоўскага», якія не страцілі свайго значэння дагэтуль.

1840 год. Нарадзіўся Альгерд Абуховіч.

Літаратар, паэт, перакладчык.

Адзін з заснавальнікаў жанру байкі ў беларускай паэзіі.

Ён перакладаў на беларускую мову творы польскай, рускай і заходнееўрапейскіх аўтараў.

Асаблівае месца ў творчасці Абуховіча займаюць мемуары – нязмушанае пісьменніцкае апавяданне пра сябе і сваю эпоху, напоўненае роздумамі пра час, літаратуру, вечныя праблемы чалавечага жыцця. Упершыню гэтыя мемуары з’явіліся ў друку ў газеце «Гоман» у 1916 годзе пад назвай «3 папераў Альгерда Абуховіча».

1877 год. Памёр Іван Насовіч.

Філолаг, этнограф і фалькларыст.

Стваральнік «Слоўніка беларускай мовы», «Слоўніка беларускай гаворкі» (больш за 30 тыс. слоў), «Зборніка беларускіх прыказак».

Пакінуў гісторыка-мемуарную працу «Успаміны майго жыцця». Аўтар артыкулаў, прысвечаных песеннай культуры беларусаў.

Пераклаў з лацінскай мовы 3-томную працу «Старажытныя помнікі, што асвятляюць гісторыю Польшчы і Літвы», у якой адлюстраваны ўзаемадачыненні Польшчы і ВКЛ, асветлена гісторыя беларускіх зямель з 1217 да 1696 году.

1903 год. Нарадзіўся Барыс Платонаў.

Актор, педагог, народны артыст Беларусі.

Выконваў востра-сатырыстычныя, характарныя, драматычныя і трагедыйныя ролі герояў.

На радыё чытаў творы прозы і паэзіі, напрыклад, «Курган» Янкі Купалы. Зняўся ў фільмах «Кастусь Каліноўскі», «Песня вясны», «Пяюць жаваранкі», «Хто смяецца апошнім».

1938 год. Нарадзіўся Ігар Лучанок.

Кампазітар і педагог.

Працаваў у розных жанрах. Ён аўтар кантат, вакальна-сімфанічных паэм, балад, рамансаў на вершы В. Дуніна-Марцінкевіча, Максіма Танка, Ніла Гілевіча, Якуба Коласа, М. Багдановіча, А. Куляшова.

Твораў для эстрады, да драматычных спектакляў, радыё- і- тэлепастановак, тэле- і кінафільмаў, музыкі для дзяцей.

Многія беларусы ведаюць песні «Мой родны кут», «Жураўлі на Палессе ляцяць», «Вераніка», «Алеся», «Дарагія мае землякі».

 

1945 год. На японскі горад Хірасіму была скінутая атамная бомба.

Атамным бамбаваннем Хірасімы Узброеныя сілы ЗША паўплывалі на пазіцыю кіраўніцтва Японіі адносна працягу вайны.

14 жніўня 1945 года японскі імператар Хірахіта падтрымаў падпісанне Японіяй безумоўнай капітуляцыі. 15 жніўня 1945 года Японія абвясціла пра такія намеры.

Акт аб капітуляцыі, які фармальна скончыў Другую сусветную вайну, быў падпісаны 2 верасня 1945 года.

 

1957 год. Нарадзіўся Мікалай Пінігін

Беларускі рэжысёр. Заслужаны дзеяч мастацтваў Беларусі.

У снежні 2008 года прызначаны галоўным рэжысёрам Нацыянальнага акадэмічнага тэатру імя Я. Купалы.

Ён паставіў больш за 50 спектакляў. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі ў галіне літаратуры, мастацтва і архітэктуры за спектакль «Тутэйшыя». Прызнаваўся «Чалавекам года Беларусі» у намінацыі «Сцэна».

У час пратэстаў 2020 года калектыў яго тэатра выступіў за спыненне гвалту і пералік галасоў з удзелам незалежных назіральнікаў. За гэта ўлады звольнілі дырэктара тэатру Паўла Латушку. Мікалай Пінігін разам з большасцю трупы і іншымі супрацоўнікамі тэатру звольніўся на знак пратэсту.

1965 год. Нарадзіўся Алесь Пушкін.

Мастак, жывапісец-нонканфарміст, тэатральны мастак, перформер, палітвязень.

Актыўны ўдзельнік руху нацыянальнага адраджэння. Займаўся рэстаўрацыяй і роспісам храмаў, у тым ліку магілёўскага касцёла Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі і Святога Станіслава.

30 сакавіка 2022 году Пушкіна асудзілі на 5 гадоў зняволення. Праваабарончай супольнасцю ён прызнаны палітвязнем.

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

Сітуацыя на мяжы з Беларуссю абвастраецца. Літоўскае войска і паліцыю просяць умяшацца

Навіна ад

На Літоўска-Беларускай мяжы фіксуецца вялікі наплыў нелегальных мігрантаў. 

Па словах кіраўніка Службы аховы дзяржграніцы Рустама Любаева, рост колькасці нелегалаў назіраецца ўжо некалькі тыдняў.

«Ужо быў устаноўлены рэкорд гэтага года – за дзень не ўпусцілі больш за 100 чалавек. Даўно такога не было. Цяпер фіксуем каля 60-70 спробаў незаконнага перасячэння мяжы», даводзіць Любаеў.

Пасля таго, як нелегалаў паболела служба аховы дзяржграніцы звярнулася па дапамогу да арміі і паліцыі, піша інфармацыйнае агенцтва «Delfi».

Рустам Любаев кажа, што ўсё больш выпадкаў нелегальнага пранікнення там, дзе адсутнічае загарода і сістэма абароны мяжы. Фіксуюцца выпадкі пашкоджання фізічнага бар’ера – гэта, паводле службоўцы, робяць мігранты і беларускія пагранічнікі.

«З пачатку гэтага года зафіксавана каля 100 выпадкаў пашкоджання фізічнага барʼеру, адзначае ён. У 70 працэнтах загароду ламаюць там, дзе няма сістэм відэаназірання.

фота з рэсурсу: delfi.lt

У Магілёве на выхадныя сіноптыкі прагназуюць спёку. А што з пляжамі?

Навіна ад

Для аматараў акунуцца ў мясцовыя вадаёмы навіны безнадзейныя. Санэпідэмстанцыя не рэкамендуе гэтага рабіць.

Абласны цэнтр гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя паведамляе, што паводле вынікаў лабараторнага кантролю вынесены прапановы аб абмежаванні або забароне купання дзяцей і дарослых на ўсіх пляжах абласнога цэнтру. Не раяць эпідэміёлагі займацца на магілёўскіх вадаёмах і воднымі відамі спорту.

Вада не адпавядае гігіенічным нарматывам на Дняпры – гарадскі пляж і пляж у пасёлку Палыкавічы а таксама Пячэрскім, Грабянёўскім і Вільчыцкім вадасховішчах, піша быхаўская раёнка “Маяк Прыдняпроўя”

У гараджанаў застаецца магчымасць акунацца ў вадаёмы паблізу сваіх лецішчаў, ці кінуць усё і паехаць на курорты.

Тым часам, сіноптыкі з Белгідрамету  прагназуюць 6 жніўня на большай частцы краіны спёку да 32 градусаў. Захаваецца жоўты ўзровень небяспекі.

У Магілёве скварыць будзе меней. Паветра прагрэецца да 29 градусаў. Увечары ў нядзелю магчымы дождж. Беражыце сябе.

 

У Магілёве адкрылі ядальню KFC. Прыйшло багата людзей, але ажыятажу не было

Навіна ад

Гэта ўжо трэцяя фаст-фудаўская ўстанова, якая працуе пад брэндам KFC, у абласным цэнтры і 76-я – у Беларусі.

Новую ядальню ўзвялі на вакзале. Ён ад гарадскога цэнтру за 10 хвілінаў язды грамадскім транспартам. Шкляной будынінай знішчаная клумба, якая ўпрыгожвала наваколле ля прывакзальнай плошчы.

На адкрыццё прыйшло пад паўсотню чалавек, пераважна моладзь. Грамада пачала збірацца задоўга да пачатку імпрэзы. Асаблівага ажыятажу не назіралася. Не было штурханіны, як на адкрыцці першых падобных ядальняў у горадзе. У залі ўтварылася чарга з аматараў фаст-фуду.

Аператарам брэнду KFC у Беларусі з’яўляецца акцыянернае таварыства «Бел Фуд Сэрвіс». Яго заснавалі ў 2014 годзе. Брэнд KFC найбольш прадстаўлены ў краіне колькасцю рэстаранаў.

KFC і вайна ва Ўкраіне

Як адбілася вайна ва Ўкраіне на стаўленні кампаніі Yum! Brands, якой належаць брэнды KFC и Pizza Hut, да іх выкарыстання ў Беларусі высветліць не ўдалося.

Між тым кампанія Yum! Brands прыпыніла інвестыцыі і развіццё такіх ядальняў у Расіі яшчэ ў сакавіку, неўзабаве па яе поўнамаштабным ваенным уварванні ва Ўкраіну.

«Як і многія ва ўсім свеце, мы ўзрушаны і засмучаны трагічнымі падзеямі, якія разгортваюцца ва Украіне. Yum! Brands прыпыніла ўсе інвестыцыі і развіццё рэстаранаў у Расіі, пакуль мы працягваем ацэньваць дадатковыя варыянты», было адзначана на сайце кампаніі.

Yum! Brands разглядае розныя варыянты продажу свайго расійскага бізнесу мясцоваму аператару. Любы з іх мае гарантаваць захаванне працоўных месцаў і выкананне абавязацельстваў перад пастаўшчыкамі і партнёрамі.

Вялікая частка рэстаранаў, якія працуюць пад брэндам KFC у Расіі, кіруецца па дагаворах франчайзінгу і належыць расійскім юрыдычным асобам. Яны працягваюць працаваць у звычайным рэжыме. Такім чынам, мяркуюць у Расіі, брэнд KFC застанецца на мясцовым рынку.

Дзень у гісторыі: 5 жніўня. Беларусы разбілі татараў пад Клецкам. Акупацыя Магілёўшчыны Расійскай імперыяй. Не стала паўстанцаў Рамуальда Траўгута і Валерыя Урублеўскага. Нарадзіліся: мовазнаўца Аркадзь Жураўскі, літаратуразнаўца Віталь Скалабан

Навіна ад

Міжнародны дзень піва.

Неафіцыйная дата. Адзначаецца ў першую пятніцу жніўня.

Першы Дзень піва адбыўся ў 2007 годзе ў Санта-Крузе (Каліфорнія, ЗША). Тады гэта быў мясцовы фестываль. З цягам часу ён пераўтварыўся ў міжнароднае свята, якое адзначаецца ў дзясятках краінаў.

У гэты дзень удзельнікі святкавання частуюць адзін аднаго півам, а ў сувязі з яго «міжнароднасцю», ласуюцца півам, звараным паводле рэцэптах чужых культураў. Дэгустуюць новыя або рэдкія гатункі піва.

Беларусы гатуюць і ўжываюць піва з Х стагоддзя.

1506 год. Войска Вялікага Княства Літоўскага, ачоленае Міхаілам Глінскім, разбіла пад Клецкам аддзелы Крымскага ханства Менглі-Гірэя.

Было вызвалена блізу 40 тысяч нявольнікаў, якіх татары збіраліся весці ў Крым. Захоплена 30 тысяч коней.

Хан Менглі-Гірэй стаў на пэўны час саюзнікам Вялікага Княства Літоўскага.

На месцы бітвы стаіць помнік.

 

1772 год. У Пецярбургу абвясцілі маніфест аб падзеле Рэчы Паспалітай.

Ён быў складзены на падставе сакрэтнай венскай дамовы 19 лютага 1772 года паміж Расіяй, Прусіяй і Аўстрыяй.

Арміі трох дзяржаваў уварваліся на тэрыторыю краіны.

Ад 1772 да 1795 года адбыліся тры падзелы Рэчы Паспалітай. У выніку яна знікла з палітычнай карты Еўропы.

У першы падзел частка Магілёўшчыны была акупаваная Расійскай імперыяй. Па другім падзеле пад уладу Расіі трапіла ўсё Магілёўскае Падняпроўе.

У афіцыйнай гістарыяграфіі акупацыю беларускіх земляў Расіяй падчас падзелу Рэчы Паспалітай называюць далучэннем.

1864 год. Павешаны Рамуальд Траўгут, удзельнік паўстання Каліноўскага.

У красавіку 1863 сфармаваў і ўзначаліў Кобрынскі паўстанцкі атрад. Тройчы нанёс паражэнне расійскім карным вайсковым аддзелам.

Шмат зрабіў для пашырэння сацыяльнай базы паўстання, надання яму размаху, рэарганізацыі ўзброеных сіл інсургентаў.

Арыштаваны 30 сакавіка 1864. Паводле выраку ваеннага суда павешаны ў Варшаўскай цытадэлі.

У 1928 у мястэчку Свіслач яму ў міжваеннай Польшчы паставілі помнік. У 1989-ым ён быў адноўлены.

1908 год. Памёр Валерый Урублеўскі.

Беларускі і польскі рэвалюцыянер, адзін з кіраўнікоў паўстання 1863 году.

Начальнік штабу паўстанцаў, камандуючы сіламі Гарадзенскага, Люблінскага і Падляшскага ваяводстваў. Генерал, камандуючы арміяй Парыжскай Камуны (1871).

Пахаваны ў Парыжы на могілках Пер-Лашэз, каля сцены Камунараў.

У Гродне і Катавіцах імем Урублеўскага названы вуліцы.

1924 года. Нарадзіўся Аркадзь Жураўскі.

Беларускі мовазнавец.

Доктар філалагічных навук, прафесар.

Працаваў дырэктарам Інстытуту мовазнаўства імя Я. Коласа. Даследаваў гісторыю беларускай мовы і беларускага мовазнаўства.

Першым у славянскім мовазнаўстве даказаў існаванне беларускага варыянту царкоўнаславянскай мовы ў старабеларускі перыяд, прааналізаваў мову дзеячаў беларускай культуры мінулага. 1941 год. Загінуў Алесь Пруднікаў.

Беларускі паэт.

Будаваў чыгунку Асіповічы – Магілёў – Раслаўль, працаваў у Дзяржвыдавецтве, БелТА, ва ўстановах адукацыі.

У сакавіку 1933 году быў арыштаваны савецкімі органамі ўнутраных спраў. Праз восем месяцаў вызвалены з турмы і адразу адпраўлены ў армію.

Актыўны барацьбіт за беларусізацыю. Суаўтар артыкула пра знойдзены скарб старажытных манет у вёсцы Стары Дзедзін. Скарб лічыцца самым вялікім у Магілёўскай вобласці і адным з найстаражытнейшых у краіне. Манеты датаваныя 980-985 гадамі.


1947 год. Нарадзіўся Віталь Скалабан.

Беларускі гісторык, літаратуразнавец.

Даследчык гісторыі беларускага нацыянальнага руху, культуры XIX – пачатку XX стагоддзяў, архівазнаўства, краязнаўства і бібліяграфіі.

Суаўтар сцэнарыяў дакументальна-мастацкіх тэлефільмаў.

1947 год. Нарадзіўся Віктар Маркавец.

Беларускі мастак-жывапісец.

Быў удзельнікам дысідэнцкай групы беларускай інтэлігенцыі «На Паддашку». Быў сябрам незалежнай суполкі мастакоў «Пагоня».

У яго творчай майстэрні ладзіліся першыя паседжанні Сойму БНФ «Адраджэньне».

Рэканструяваў партрэты знаных дзеячаў беларускай гісторыі і культуры. Аўтар серыі работ, прысвечаных Кастусю Каліноўскаму.

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў.

 

Хроніка прыхаванай рэальнасці. Суды, зняволенні, вызваленні

Навіна ад

Звесткі пра пераслед паводле праваабаронцаў, мэдыяў і родзічаў тых, хто зазнае яго

Уладзімір Гундар, Галіна Дзербыш, Вольга Маёрава, Ірына Мельхер

Фігуранты «справы Аўтуховіча» заявілі аб пагрозе іх жыццю і здароўю. У перададзеным на волю звароце яны пайменна назвалі адказных за гэта сілавікоў.

«Мы заяўляем аб рэзкім узмацненні фізічнага і псіхалагічнага ціску на большасць абвінавачаных па крымінальнай справе № 20125030489 (т.зв. “справа групы Аўтуховіча”). Відавочны поўны развал абвінавачання, і сістэме не застаецца нічога іншага, як узмацніць рэпрэсіі», – гаворыцца ў звароце.

Справа Аўтуховіча – крымінальны працэс па абвінавачанні шэрагу асоб на чале з Мікалаем Аўтуховічам, якога затрымалі 8 снежня 2020 года, як падазраванага ў стварэнні «тэрарыстычнай групы».

Па гэтай справе судзяць 12 чалавек.

Ірына Слаўнікава

На абвінаваўчы прысуд штатнай супрацоўніцы тэлеканалу TVP адрэагаваў Прэм’ер-міністар Польшчы Матэвуш Маравецкі. Ён заявіў, што даручыў Міністэрству замежных спраў зрабіць рашучыя крокі ў сувязі з пакараннем журналісткі.

«Свабода прэсы, слова і бесперашкоднае права на выказванне свайго меркавання з’яўляюцца асновай дэмакратыі. Прысуд рэжыму Лукашэнкі для журналісткі Ірыны Слаўнікавай – гэта абсалютны скандал, парушэнне ўсіх цывілізацыйных нормаў, правоў чалавека і стандартаў журналісцкай працы. На гэты непрымальны прысуд Польшча адкажа неадкладнай і рашучай рэакцыяй на міжнародным узроўні» – адрэагаваў на прысуд журналістцы Маравецкі.

Суддзя Гомельскага абласнога суда Мікалай Доля 3 жніўня прызнаў Слаўнікаву вінаватай у «арганізацыі дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак» і «стварэнні экстрэмісцкага фармавання, або ўдзел у ім» і адправіў у калонію на 5 гадоў, пісаў https://mogilev.media/hronika-pryhavanaj-rjealnasci-sudy-znjavolenni-vyzvalenni-21/   Магілёў.media

Аляксей Арастовіч

Сацыяльныя сеткі дарадцы прэзідэнта Украіны 27 ліпеня Магілёўскі суд прызнаў «экстрэмісцкімі».

Беларусам, якія жывуць у Беларусі, за пашырэнне і спасыланне ў сваіх сацыяльных сетках на паблікі Арастовіча пагражае адміністрацыйная і крымінальная адказнасць.

Ігар Самусенка 

На волі, адбыўшы прызначаны тэрмін зняволення, паведамілі праваабаронцы.

Яго затрымалі 22 кастрычніка 2020 года за нанясенне на асфальце ля мемарыялу загінуламу падчас пратэстаў Аляксандру Тарайкоўскаму надпісу «Не забудем». Самусенку абвінавацілі ў «Хуліганстве».

8 снежня 2020 года яму прысудзілі паўтары гады абмежавання волі з накіраваннем у папраўчую ўстанову адкрытага тыпу і вызвалілі ў зале суда.

З 14 красавіка 2021 года Ігар Самусенка адбываў тэрмін у папраўчай установе адкрытага тыпу №21 у Мазыры.

Праваабарончай супольнасць прызнаны палітвязнем.

Юрый Грыгер

Вызвалены ў зале суда, з яго знятыя абвінавачванні

59-гадовага музыку гуртоў «Контур» і «Hard Blues Shot», а таксама ўладальніка крамы «Шоўтайм» абвінавачвалі ў «Абразе прадстаўніка ўлады» за пост у Facebook, які быў напісаны ў 2020 годзе.

У Бабруйску і Магілёве тэрмінова мабілізуюць дактароў-мужчын на вайсковыя зборы

Навіна ад

Дактароў Магілёўшчыны масава выклікаюць у ваенкаматы для правядзення перадмабілізацыйных збораў. Медперсанал здзіўляе тэрміновасць і катэгарычнасць камандзіравання ў вайсковыя часткі.

Беларусы ўжо прызвычаіліся да прызыву на вайсковыя зборы розных ваенных спецыялістаў. У маі па краіне пракацілася моцная хваля масавага прызыву ваеннаабавязаных. Затым сітуацыя крыху сцішалася, і вось нібыта пачынаецца новая хваля.

Здзіўляе тэрміновасць і метады прызыву. Так, магілёўскім дактарам, як правіла, тэлефанавалі ўвечары, а ўжо а дзявятай гадзіне раніцы адпраўлялі на зборы за сотні кіламетраў ад дому.

Некаторым лекарам цяпер ужо прыходзіцца вышукваць хваробы ў саміх сябе, а не ў маладых хлапцоў прызыўнога ўзросту – як было раней – каб «адкасіць» ад службы. Тым не менш, дзясяткі лекараў ужо пакінулі шпіталі і паліклінікі Магілёўшчыны.

Як паведаміла Магілёў.media крыніца ў асяроддзі медыкаў, прычынамі прызыву на перадмабілізацыйныя зборы працягласцю больш чым на месяц менавіта мужчын-дактароў, верагодна, стала асэнсаванне ваенным кіраўніцтвам краіны маштабу колькасці ахвяр у выпадку ўступлення арміі ў ваенны канфлікт.

«Нават расійскім крыніцам цяжка ўтоіць вялізную колькасць параненых вайскоўцаў на вайне ва Ўкраіне», – адзначае магілёўскі медык, які пажадаў не называць свайго імя.

 

Фота ілюстрацыйнае з крыніцы https://www.ganc-chas.by/

Генеральная пракуратура Латвіі абвінаваціла грамадзяніна Беларусі ў шпіянажы

Навіна ад

Ён, паводле ведамства, збіраў у Латвіі звесткі для беларускай ваеннай разведкі.

У пракуратуру з просьбай распачаць крымінальную справу звярталася Служба дзяржбяспекі Латвіі

Абвінавачанне выстаўленае паводле артыкулу «Шпіянаж». Згодна з Крымінальным законам Латвіі, за гэтае злачынства прадугледжана пакаранне да 10 гадоў.

Ад каментароў Генпракуратура пакуль устрымліваецца. Справа можа быць перададзена ў суд у верасні 2022 года, перадае  агенцтва «Delfi».

Раней паведамлялася, што беларуса затрымалі 15 лютага 2022 года. Падчас расследаванняў было ўстаноўлена, што ён на даручэнне беларускай ваеннай разведкі таемна фатаграфаваў і здымаў на відэа аб’екты сістэмы абароны Латвіі, крытычнай інфраструктуры электразабеспячэння, а таксама важныя абʼекты грамадзянскай інфраструктуры.

Інфармацыя, атрыманая ў ходзе расследавання, сведчыць аб тым, што асоба атрымала разведвальную інфармацыю як мінімум па 17 абʼектах дзяржаўнай важнасці.

У пракуратуру з просьбай распачаць крымінальную справу ў адносінах да грамадзіна Беларусі, падазраванага ў шпіянажы, звярталася Служба дзяржбяспекі Латвіі, пісаў Магілёў.media.

Паводле спецслужбы, атрыманыя беларусам звесткі, якія былі перададзеныя службе ваеннай разведкі Беларусі, патэнцыйна могуць нанесці істотную шкоду забеспячэнню асноўных функцый латвійскай дзяржавы і абароназдольнасці ва ўмовах ваеннага канфлікту.

 

фота ілюстрацынае, узятае з адкрытых у інтэрнэце крыніцаў