На 2023 год на тэрыторыі Магілёўскага раёна вызначаны два месцы для купання: на пляжы ракі Дняпро аграгарадка Палыкавічы і на пляжы сажалкі вёскі Вільчыцы – паведамляе “Прыдняпроўская Ніва”.
Іншыя водныя аб’екты не адпавядаюць прад’яўляным патрабаванням. Да 15 мая тут будуць устаноўлены стэнды з надпісам “Купацца забаронена!”
Да 1 мая ў раёне будуць абследаваны зоны адпачынку на водных аб’ектах, пляжы на прадмет гатоўнасці да купальнага сезона.
Пачынаецца купальны сезон пасля ўсталявання тэмпературы паветра не ніжэй +20 +25°С, вады – +18 +20°С.
У перыяд купальнага сезона пасты таварыства ратавання на водах на пляжах будуць працаваць з 10:00 да 21:00. У перыяд высокіх кліматычных тэмператур рэжым працы выратавальных пастоў усталююць па асобным графіку.
Сусветны дзень авіяцыі і касманаўтыкі. Міжнародны дзень палёту чалавека ў космас.
Абвешчаны 8 красавіка 2011 года на 65-й сесіі Генеральнай Асамблеяй ААН у гонар таго, што 12 красавіка 1961 года грамадзянін СССР Ю. Гагарын на касмічным караблі “Усход” за 108 хвілін упершыню ў свеце здзейсніў арбітальны аблёт Зямлі, адкрыўшы эпоху пілатуемых касмічных палётаў.
У космас зляталі 5 беларусаў, у тым ліку першая жанчына-касманаўт В. Церашкова. У бліжэйшы час плануецца палёт у космас яшчэ адной беларускі.
У Магілёве ёсць вуліца і плошча Касманаўтаў, вуліцы Гагарына, Камарова, завулак Цітова.
1541 год. Нарадзіўся Іпацій Пацей (1541–1613).
Царкоўны і дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай, пісьменнік-палеміст, асветнік, фундатар школ. Прамовы вёў у асноўным на беларускай мове.
Абаронца царкоўнай уніі, змагар за канфесійную талерантнасць, першым у беларускай літаратуры сфармуляваў ідэю роўнасці грамадзянскіх і палітычных правоў для людзей свецкага і духоўнага станаў.
1633 год. У Рыме пачаўся працэс над Галілеа Галілеям.
Галілей (1564–1642) быў абвінавачаны ў прызнанні “ілжывага вучэння” Мікалая Каперніка аб тым, што “Сонца, а не Зямля, знаходзіцца ў цэнтры свету, і што апошняя рухаецца, у тым ліку здзяйсняе абарачэнне вакол Сонца за адзін год”.
Навукоўца трымалі ў зняволенні ў Палацы святой інквізіцыі. Ён карыстаўся незвычайнымі прывілеямі – займаў тры пакоі, меў у сваім распараджэнні слугу, атрымліваў ад сяброў перадачы, вёў перапіску. На допытах Галілей доўга спрабаваў лавіраваць, але пад пагрозай катавання 22 чэрвеня змушаны быў зрачыся ад “ерасі, выкліканай яму д’яблам”.
1827 год. Зацверджанапаштова-дыліжансная лінія Пецярбург–Радзівілаў (зараз у Ровенскай вобласці Украіны).
Лінія праходзіла праз Віцебск, Шклоў, Магілёў.
1839 год. Нарадзіўся Мікалай Пржавальскі (1839–1888).
Сусветна вядомы падарожнік, географ, кліматолаг, даследчык Цэнтральнай Азіі, асветнік, ганаровы член Пецярбургскай Акадэміі навук, генерал-маёр.
Належаў да беларускага шляхецкага роду Перавальскіх, герба Лук, што быў дараваны каралём Стэфанам Баторыем.
Ажыццявіў вялікія экспедыцыі: Усурыйскую, Мангольскую, Лабнорскую, Джунгарскую, Тыбецкія. Даследаваў горныя сістэмы Цэнтральнай і Усходняй Азіі, адкрыў цэлы шэраг новых форм жывёл: дзікі вярблюд, конь Пржэвальскага.
Імператарская Санкт-Пецярбургская акадэмія навук узнагародзіла яго медалём «Першаму даследчыку прыроды Цэнтральнай Азіі».
Пахаваны паводле ўласнага запавету на беразе возера Ісык-Куль, Кыргызстан.
1890 год. Нарадзіўся Янка Нёманскі.
Беларускі пісьменнік, празаік, публіцыст, эканаміст, грамадскі дзеяч.
Скончыў Нясвіжскую настаўніцкую семінарыю. Удзельнік І Сусветна вайны, прапаршчык. Загадваў выдавецкім аддзелам Беларускага нацыянальнага камісарыята, разам з Цішкам Гартным выдаваў газету «Дзянніца».
Працаваў у планава-эканамічных органах, намеснікам старшыні Дзяржплана, упраўленні літаб’яднання «Полымя», у Інбелкульце, загадчыкам аддзела эканомікі НДІ прамысловасці, дырэктарам Інстытута эканомікі БелАН, загадчыкам кафедры ў інстытуце народнай гаспадаркі. Акадэмік акадэміі навук, яе неадменны сакратар.
Аўтар апавяданняў, няскончанага рамана «Драпежнікі».
Арыштаваны 26 красавіка 1937 года, асуджаны НКУС 29 кастрычніка 1937 года да расстрэлу і на наступны дзень расстраляны.
1912 год. У Рэчыцы нарадзіўся Яфім Капелян (1912–1975).
Акцёр тэатра і кіно, адзін з вядучых акцёраў Вялікага драматычнага тэатра ў Ленінградзе. Народны артыст СССР.
Скончыў Рэчыцкую школу. Працаваў мастаком пры Рэчыцкім кінатэатры, у Вялікім драматычным тэатры імя М. Горкага. У гады вайны быў акцёрам франтавога Тэатра народнага апалчэння.
Адначасова шмат здымаўся ў кіно, выканаў мноства яркіх характэрных роляў у фільмах «Няўлоўныя мсціўцы», «Інтэрвенцыя», «Даўрыя», «Вечны кліч», «Саламяны капялюшык». Адна з найбольш вядомых работ – аўтарскі тэкст у тэлесерыяле “Семнаццаць імгненняў вясны”.
Браў удзел у дубляжы замежных фільмаў на кінастудыі “Ленфільм”, агучыў адну з роляў у фільме “Паласаты рэйс”. Спрабаваў сябе ў рэжысуры, паставіў некалькі спектакляў на Ленінградскім тэлебачанні.
1934 год. На амерыканскай метэастанцыі Маунт-Вашынгтон зафіксаваны самы моцны наземны вецер у свеце.
Хуткасць склала 371,75 км у гадзіну. Увогуле гэтаму месцу ўласцівыя моцныя вятры. Напрыклад, вецер хуткасцю 112 км у гадзіну тут лічыцца “лёгкім брызам”.
Максімальная хуткасць ветра ў Беларусі – 40 м/с (144 км/гадз.) рэгістравалася ў Докшыцах (1967, 1969 гг.), у Слуцку (1959).
1938 год. У Парыжы памёр Фёдар Шаляпін (1873–1938).
Рускі оперны спявак. У розны час саліст Вялікага і Марыінскага тэатраў, Метрапалітэн Опера, першы савецкі народны артыст (1918–1927).
Выступаў у міланскім тэатры «Ла Скала», у шматлікіх тэатрах і операх Еўропы, ЗША. Пад час знаходжання царскай Стаўкі ў Магілёве (1915–1917), неадноўчы выступаў на сцэне мясцовага тэатра.
Свае грошы накіроўваў на падрымку рабочых у 1905 годзе, на адкрыццё двух ваенных лазарэтаў, на падтрымку эмігрантаў.
У 1922 годзе выехаў на гастролі за мяжу. У 1927 годзе Пастановай СНК РСФСР яго пазбавілі звання Народнага артыста і права вяртання ў СССР.
1962 год. Нарадзіўся Міхаіл Турэцкі.
Расійскі спявак, музычны прадзюсер, хормайстар і шоумен. Заснавальнік і прадзюсар арт-групы “Хор Турэцкага” і жаночага музычнага калектыву “Soprano”. Народны артыст Расіі.
Нарадзіўся ў Маскве ў яўрэйскай сям’і выхадцаў з Магілёўскай губерні.
1968 год. Распачаўся Першы фестываль біт-ансамбляў Мінска.
Першы беларускі рок-фестываль, першы рок-фестываль у СССР працаваў 12-14 красавіка 1968 года ў актавай зале Мінскага радыётэхнічнага інстытута. Праводзіўся дзеля папулярызацыі сучаснай эстраднай музыкі, эстэтычнага выхавання моладзі. Музычны крытык Сяргей Будкін лічыць 12 красавіка 1968 года днём нараджэння рок-н-рола ў Беларусі.
Пачынаючы з 1965 года ў Мінску ўтварылася крытычная маса гуртоў, якія гралі блюз, рок-н-рол і самы модны тады напрамак – біг-біт. Амаль кожны інстытут, школа, прадпрыемства, установа мелі як мінімум адзін свій вакальна-інструментальны ансамбль.
1969 год. У Вялікабрытаніі памёр Сяргей Малафееў (1901–1969).
Беларускі ўрач, дзеяч беларускага руху.
Адзін з заснавальнікаў Беларускага студэнцкага саюза ва Універсітэце Стэфана Баторыя ў Вільні (1920). Закончыў медыцынскі факультэт Універсітэта. Працаваў дырэктарам павятовага шпіталя ў Свянцянах, хірургам.
У кастрычніку 1939 года арыштаваны НКУС, трапіў у лагер пад Архангельск.
У час ІІ Сусветнай вайны трапіў у Армію генерала Андэрса, ваяваў пад Табрукам.
З 1947 года жыў у Вялікабрытаніі, працаваў у польскім шпіталі ў Пэнлі, урачом на параходах.
Фота. Віленскі ўніверсітэт.
1984 год. Нарадзіўся Алег Касцючэнка.
Сучасны беларускі мастак-жывапісец, манументаліст
Паходзіць з дынастыі беларускіх жывапісцаў.
Скончыў Мінскае мастацкае вучылішча імя А. Глебава, Беларускую акадэмію мастацтваў.
Працуе ў галіне манументальнаяга і станковага жывапісу. Творы мастака часта маюць філасофскі падтэкст і метафарычны змест.
Актызна ўдзельнічае ў рэспубліканскіх, міжнародных мастацкіх выставах Беларусі, Расіі, Германіі, Швецыі, Польшчы.
А. Касцючэнка, “Сняданак N”
1986 год. Памёр Тамілоўскіх Віталь (1910–1986).
Старшы сержант, Герой Савецкага Саюза.
У ліку першых 27 чэрвеня 1944 года пераправіўся праз Дняпро каля в. Палыкавічы. Умела арганізаваўшы абарону, надзейна ўтрымліваў захопленыя пазіцыі, чым спрыяў пераправе іншых падраздзяленняў палка. Удзельнічаў у баях за вызваленне г. Магілёва.
У Магілёўскім раёне Генпракуратура ініцыюе прысваенне статусу гісторыка-мемарыяльнага месца брацкім магілам каля Палыкавіч – паведамляе БелТА.
Каля Палыкавічаў, што пад Магілёвам, знаходзіцца месца масавага расстрэлу і спалення больш як 10 000 мірных жыхароў падчас Вялікай Айчыннай вайны. Даследчыкі мяркуюць, што большая частка пахаваных тут людзей, гэта ахвяры Халакосту. У афіцыйных жа крыніцах у апошнія гады нацыянальная прыналежнасць забітых не праблематызуецца, іх усіх агулам залічваюць да ахвяр “генацыду беларускага народа”.
Пры Міністэрстве абароны па ініцыятыве Генпракуратуры створана міжведамасная камісія, якая вызначае памятныя ўзбуйненыя месцы пахаванняў астанкаў ахвяр генацыду.
Напрэдадні вадохрышча санітарная служба Магілёўскага рэгіёна ўзяла пробы з крыніц каля абласнога цэнтра. На праверку была ўзятая вада з Палыкавіцкай крыніцы і з крыніцы ў вёсцы Дубінка – піша “Прыдняпроўская ніва”.
Амаль два месяцы таму пробы з Палыкавіч паказалі перавышэнне па нітратах – распавядалі mogilev.media. Пры норме на ўтрыманне нітратаў 45 мг/дм3, вада з крыніцы паказала 46,2 міліграмаў нітратаў на кубічны дэцыметр вадкасці. Пры гэтым ад нітратаў у вадзе немагчыма пазбавіцца кіпячэннем. Пагэтаму спецыялісты заклікалі не ўжываць гэтую ваду як пітво, аднак і забараняць гэта рабіць яны не могуць.
– Нарматыўнымі дакументамі якасць і бяспека вады ў крыніцах не рэгламентуюцца, паколькі гэты від водакрыніцы з’яўляецца прыродным, якасць вады ў дадзеных крыніцах пераменлівая, залежыць ад цэлага шэрагу фактараў. – патлумачыла загадчык аддзялення камунальнай гігіены абласной санстанцыі Аксана Воранава.
Новыя спробы зноўку пацвярдзілі – вада з крыніцы ў Палыкавічах адпавядае гігіенічным нарматывам па мікрабіялагічных паказчыках бяспекі, аднак не адпавядае гігіенічным нарматывам па санітарна-хімічных паказчыках – па ўтрыманні нітратаў. Вада з крыніцы ў Дубінках адпавядае гігіенічным нарматывам па мікрабіялагічных і санітарна-хімічных паказчыках.
Пачаліся працы па аднаўленню зламана некалькі месяцаў таму Палыкавіцкага ветрака за кальцавой дарогай. Пра тое, што лопасці ветрагенератара зламала моцным ветрам навальніцы, 8 ліпеня пісалі Магілёў.media.
Вышыня стралы крана, што працуе на рамонце, большая за 7-павярховы дом.
Тут былі пахаваныя некалькі тысяч яўрэяў, вязняў магілёўскага гета.
Конкурс эскізных праектаў памятнага знака “ахвярам генацыду беларускага народа” быў абвешчаны Міністэрствам культуры Беларусі. Усяго выбрана шэсць лакацый, дзе можа быць узведзены памятны знак ахвярам Другой Сусветнай вайны, якіх у апошнія гады ў Беларусі прынята абагульваць у паняцце “генацыд беларускага народа”.
Месцы для ўзвядзення памятнага знаку вызначаныя ў кожным рэгіёне краіны. У Брэсцкай вобласці гэта месца паблізу ад урочышча Стасіна Столінскага раёна. У Віцебскай – тэрыторыя, прылеглая да дома № 7 па вул. Крылова ў Віцебску. У Гомельскай – каля населенага пункта Чэнкі. У Гарадзенскай гэта мемарыяльны комплекс у мікрараёне Фолюш. У Магілёўскай вобласці гэта мае быць мемарыяльны комплекс у Палыкавічах.
Масавае пахаванне ахвяр Другой Сусветнай вайны было выяўленае ў Палыкавічах у канцы 1940-х гадоў. Усяго тут было знойдзена 950 ям-пахаванняў.
Даследчыкі адзначаюць, што пачынаючы з жніўня і да канца 1941 года ў Палыкавічах было расстраляна каля 4 800 яўрэяў з магілёўскага гета. Пра гэта гаворыцца ў кнізе “Памяць” горада Магілёва. У Палыкавічах, у кіламетры ад шашы Магілёў-Орша знаходзіўся роў натуральнага паходжання, у якім нацысты і паліцаі некалькі дзён забівалі яўрэяў і туды ж скідалі целы вязняў гета, прывезеныя з горада “душагубкамі”.
Магілёў.media адзначлі ў свой час, што ў Беларусі так і не існуе ўцямнага адказу на пытанне, што разумецца ў юрыдычным сэнсе пад тэрмінам «беларускі народ»?
