Пасля катастрофы на Кахоўскай ГЭС пад вадой апынуўся дом Паліны Райко ў горадзе Алёшкі. Гэта важны помнік наіўнага мастацтва.
Райко – мастачка-самавучка. Яна пачала распісваць сцены і столі свайго дома ў 69 гадоў.
Адзін з самых пранізлівых вобразаў – крумкач над печкай, які раздзірае белую птушачку.
Суседка Райко расказала, што крумкач «скраў у яе [Паліны] дзіця» – яе дачка загінула ў ДТЗ у 1994-м. Праз чатыры гады жанчына пачала маляваць.
У 2004 годзе Паліна памерла, яе дом выкупілі, адкрылі там музей і заснавалі фонд яе імя.
У Херсоне афармленне аднаго з супермаркетаў «Сiльпо» прысвяцілі яе творчасці. Аўтары праекта – харкаўскія архітэктары O.S.A., распавядае Тэлеграм-канал “домікі”.
Яго вывяржэнне 40 000 гадоў таму – адна з магчымых прычын вымірання неандэртальцаў у Еўропе.
Міжнародны калектыў геолагаў высветліў, што магматычная камера пад супервулканам Флегрэйскія палі каля італьянскага Неапаля, нядаўна пашыралася да такой ступені, што яе горныя пароды блізкія да прарыву. Гэта аргумент на карысць магчымага хуткага вывяржэння вулкана, паведаміла прэс-служба брытанскага ўніверсітэцкага каледжа Лондана.
– Частка сцен магматычнай камеры вулкана значна саслабла і яны могуць у хуткім часе абрынуцца, хаця ціск, які аказваецца на іх, некалькі ніжэй, чым падчас апошняга частковага абуджэння Флегрэйскіх палёў каля 40 000 гадоў назад. – заявіў супрацоўнік Нацыянальнага інстытута геафізікі і вулканалогіі ў Неапалі Нікола Піна.
Панарама Неапаля і Флегрэйскіх палёў.
Вучоныя распрацавалі дакладную мадэль вулкана і актыўна назіраюць за ім з 2017 года. У апошнія некалькі месяцаў ціск у нетрах Флегрэйскіх палёў значна вырас, што звязана з назапашваннем вулканічных газаў і рухам струменяў магмы на глыбіні ў 3 кіламетры.
Гэтыя працэсы ўжо выклікалі 600 сейсмічных штуршкоў у красавіку 2023 года, прывялі да паслаблення мяжы трываласці “накрыўкі” магматычнай камеры на 60% у параўнанні з 1984 годам.
Усё гэта, як лічаць даследчыкі, кажа аб магчымым хуткім пачатку вывяржэння Флегрэйскіх палёў, аднак пры гэтым геолагі падкрэсліваюць, што верагоднасць гэтага не з’яўляецца стопрацэнтнай. Тым не менш, уладам Італіі і іншых сумежных рэгіёнаў свету неабходна быць гатовым да гэтай сітуацыі, падсумавалі Піно і яго калегі.
Фота раёна супервулкана са спадарожніка НАСА.
Флегрэйскія палі – жарало буйнога супервулкана дыяметрам каля 12-14 км. Ён размешчаны недалёка ад сучаснага Неапаля. Вывяржэнне гэтага супервулкана каля 40 000 гадоў таму магло выклікаць выміранне неандэртальцаў у Еўропе.
“Ніякага сэксу на пляжы, калі ласка” – звярнуліся ўлады горада Верэ да аматараў нудызму на пляжы Араньезон.
У горадзе Верэ на поўдні Нідэрландаў пачалася кампанія па адгаворванні наведвальнікаў нудысцкіх пляжаў ад сэксу на пляжы і ў дзюнах.
Муніцыпалітэт Верэ выставіў восем новых таблічак на пляжы, дзе гасцей папярэджваюць аб тым, што публічны сэкс забаронены і існуе «ўзмоцнены маніторынг» для барацьбы з «дзейнасцю ў месцы сэксуальных сустрэч у дзюнах, запаведніку і на пляжы».
«Праект Oranjezon» — аранжавае сонца — быў натхнёны патокам скаргаў у муніцыпалітэт, упраўленне водазабеспячэння і мясцовую прыродаахоўную арганізацыю наконт «сэксуальных актаў, якія здзяйсняюцца аголенымі аматарамі адпачынку» – гаворыцца ў заяве муніцыпалітэта.
– Дзюны вельмі важныя для мясцовай супольнасці і павінны быць абаронены ад непажаданых паводзін, якія наносяць шкоду прыроднаму асяроддзю і могуць турбаваць іншых адпачывальнікаў – перадае Guardian словы мэра горада Верэ Фрэдэрыка Шоўвенаара.
Мясцовая арганізацыя натурыстаў таксама лічыць важным дыстанцыяваць аголеныя сонечныя ванны ад сэксуальнай актыўнасці. Карліен Ладэвійк, прэс-сакратар асацыяцыі аголенага адпачынку NFN Open en Bloot (адкрыта і гола), сказала: «Сэкс на свежым паветры не з’яўляецца аголеным адпачынкам, і людзі, якія прыходзяць загараць, лічаць гэта такой жа непрыемнасцю, як і іншыя людзі. Аголены адпачынак… дае адчуванне сапраўднай свабоды, і гэта вельмі карысна – бачыць сапраўдныя аголеныя целы без фоташопу.”
Але ёсць і крытыкі гэтага рашэння муніцыпалітэта. Так, Марка Віхерт, уладальнік рэстарана Aloha Beach, які знаходзіцца ў цэнтры пляжа, разважае наступным чынам: “Калі некаторыя людзі сустракаюцца ў дзюнах – ну, гэта адбываецца ад пачатку свету. Некаторыя людзі аддаюць перавагу рабіць гэта на вуліцы, чым у спальні. І іншыя могуць прыйсці, каб гэта зрабіць, таму што гэта забаронена”.
«У Нідэрландах і іншых краінах стала некаторай тэндэнцыяй, што з-за кансерватыўнага руху людзі, якія менш задаволены сэксуальнасцю і аголенасцю, гучаць больш гучна» – пракаментаваў новаўвядзенне Юрый Олрыкс, сэксолаг і старэйшы кансультант Rutgers, Нідэрландскага цэнтра сэксуальнасці.
На самім нудысцкім пляжы Араньезон некаторыя турысты былі здзіўлены, некаторыя выступілі з ухвалай.
– Цяпер ёсць агароджа, таму вы не можаце зайсці ў дзюны. – сказала 74-гадовая Элс дэн Дулк з Эйндховена – Гэта заўсёды было трохі пагрозліва, і вы не адчувалі сябе ні шчаслівым, ні камфортным.
Яе муж, 75-гадовы Рон дэн Дулк, згодна кіўнуў. Спрабуючы ставіць сваю ахову ад моцнага ветру з Паўночнага мора, ён дадаў: «Яны таксама павінны забараніць вецер».
978 год. Уладзімір Святаславіч (960-1015) абвешчаны вялікім князем кіеўскім.
У 980-я гады ён абраў хрысціянства дзяржаўнай рэлігіяй Кіеўскай дзяржавы. Вядомы ў гісторыі як Уладзімір Святы, Уладзімір Вялікі, Уладзімір Хрысціцель, у былінах – як Уладзімір Краснае Сонейка.
Уладзімір захапіў у 977 (978) годзе Полацк, забіў полацкага князя Рагвалода і яго сям’ю, акрамя дачкі Рагнеды, якую гвалтам узяў яшчэ адной жонкай.
Ад 7 жонак меў 13 сыноў і не менш за 10 дачок, у тым ліку ад Рагнеды меў Ізяслава (князь полацкі, родапачынальнік полацкай галіны Рурыкавічаў), Мсціслава, Яраслава (князя растоўскага, наўгародскага, кіеўскага), Усевалада (князя Уладзіміра-Валынскага), Прадславы, Праміславы (жонка венгерскага прынцаЛасла Лысага), Мсціславы.
Ласенка А. Уладзімір і Рагнеда, 1770 год.
1910 год. Нарадзіўся Жак-Іў Кусто (1910-1997).
Французскі акіянограф, контр-адмірал, фатограф, рэжысёр, вынаходнік, аўтар мноства кніг і фільмаў, акадэмік, дырэктар Акіянаграфічнага музея ў Манака.
Адзін з вынаходнікаў акваланга, падводных дамоў, апарата «ныраючы сподак».
Займаўся пытаннямі аховы падводнага асяроддзя.
Аўтар кніг і каля 90 дакументальных фільмаў, сярод якіх «Свет маўчання», «Залатая рыба» (прэмія «Оскар») і «Свет без сонца» («Оскар»).
Існуюць звесткі, што знакаміты вучоны і падарожнік мае беларускія карані, што быццам ягоны бацька Даніель Кусто (1878-1969) эміграваў у Францыю з Лынтупаў сённяшняга Пастаўскага раёна, перарабіў свае беларускія імя і прозвішча Даніла Куст на французскі ўзор. Хаця, верагодна, гэта толькі прыгожая легенда, бо на інтэрактыўным генеалагічным дрэве сям’і Кусто бліжэйшыя продкі Жак Іва Кусто паходзяць выключна з Францыі.
1911 год. Нарадзіўся Пётр Савачкін (1911-1975).
Беларускі гісторык, дэкан гістарычнага факультэта БДУ (1955-1973), кандыдат гістарычных навук, дацэнт.
Даследаваў гісторыю Заходняй Беларусі 1920-х гадоў, устанаўлення савецкай улады ў заходніх абласцях Беларусі.
Працаваў загадчыкам кафедры, намеснікам дырэктара Мінскай школы прафруху ВЦСПС (1950-1955), загадчыкам кафедры гісторыі СССР.
Памёр 11 лістапада 1975 года.
1917 год. У Магілёве выйшаў першы нумар газеты “Молат”.
З 10 студзеня 1918 года выходзіла як “Весткі Магілёўскага савета рабочых і салдацкіх дэпутатаў”, у лютым 1919 – маі 1925 – «Саха і молат», да 1929 – «Магілёўскі селянін», з лістапада 1929 да 1941 года – «Камунар Магілёўшчыны».
У час Вялікай Айчыннай вайны – орган Магілёўскага падпольнага абкама КП(б)Б. Назва падчас вайны і ў 1945-1956 гадах – «За Радзіму». З 12 жніўня 1956 года выходзіць пад назвай «Магілёўская праўда».
Выдавалася на рускай, з 10 кастрычніка 1924 года на беларускай мове.
1923 год. Выйшла ў свет паэма Якуба Коласа «Новая зямля».
Першы беларускі буйны эпічны твор. «Энцыклапедыя жыцця беларускага сялянства канца XIX – пачатку XX стагоддзя».
Напісана ў 1911-1923 гадах. Пачала стварацца, калі Якуб Колас сядзеў у мінскім астрозе: было напісана гумарыстычнае вершаванае апавяданне «Як дзядзька ездзіў у Вільню і што ён там бачыў».
Пазней на аснове апавядання былі створаны раздзелы «Па дарозе ў Вільню», «Дзядзька ў Вільні», «На Замкавай гары». Дзевяць апошніх раздзелаў (з 29) былі напісаны ў 1921 годзе. Паэма была завершана 5 студзеня 1923 год.
1931 год. Нарадзіўся Уладзімір Мацюхін (1931-2020).
Беларускі фізіёлаг і біяфізік, акадэмік НАНБ, Акадэміі медыцынскіх навук СССР, Расійскай акадэміі медыцынскіх навук, доктар медыцынскіх навук, прафесар, Кавалер Ордэна Ф. Скарыны.
Ажыццявіў комплексныя даследаванні па эколага-фізіялагічных і эколага-радыяцыйных праблемах чалавека пасля Чарнобыльскай катастрофы.
Распрацоўваў сістэмы жыццезабеспячэння пасля буйных радыяцыйных катастроф.
Аўтар больш за 240 навуковых прац, у тым ліку 7 манаграфій.
Пад яго кіраўніцтвам абаронены 17 кандыдацкіх і 5 доктарскіх дысертацый.
Памёр 13 лютага 2020 года.
1942 год. Нарадзіўся Яраслаў Пятроў.
Беларускі спявак (бас). Народны артыст БССР, саліст Нацыянальнага акадэмічнага тэатра оперы Беларусі.
Выпускнік Беларускай дзяржаўнай кансерваторыі. З 1973 года – саліст Нацыянальнага акадэмічнага тэатра оперы Беларусі.
Валодае моцным голасам прыемнага тэмбру, шырокага дыяпазону, сцэнічнай абаяльнасцю. Творчасці ўласцівы тэмперамент і шчырасць у перадачы пачуццяў, глыбокае пранікненне ў вобраз, гранічная выразнасць кожнага характару.
У рэпертуары – практычна ўсе галоўныя басовыя партыі, у тым ліку ў пастаноўках «Сівая легенда» Дз. Смольскага, «Дзікае паляванне караля Стаха» У. Солтана, «Хаваншчына» М. Мусаргскага, «Русалка» А. Даргамыжскага, «Іван Сусанін» М. Глінкі, «Князь Ігар» А. Барадзіна.
Удзельнічаў у гастролях у Іспаніі, ПКнязь Ігарартугаліі, Аргенціне. Выконваў партыю Барыса Гадунова на сцэнах оперных тэатраў Варшавы, Уроцлава, Любляны, Сафіі, Буэнас-Айрэса.
1965 год. Англійская каралева Лізавета ўзнагародзіла ордэнам Брытанскай імперыі музыкантаў гурта “The Beatles”.
Першыя ўганараваныя ордэнам музыкі: да гэтага ордэнам узнагароджваліся пераважна вайскоўцы і палітыкі. Ордэны былі ўручаны 26 кастрычніка 1965 года.
Пасля каралеўскага рашэння з усіх бакоў пасыпаліся лісты з пратэстамі. Палата лордаў таксама была супраць, бо па іх словах нельга ўзнагароджваць “хлопцаў, якія адбіліся ад рук”.
Бітлы таксама былі вельмі здзіўлены такім паварот падзей. Яны нават мелі намер адмовіцца ад узнагароды, але ўсё ж вырашыліся прыняць яе – для таго, каб правучыць старэйшае пакаленне.
На самой цырымоніі ўручэння ў Букінгемскім палацы “The Beatles” паводзілі сябе адпаведна з ўласным іміджам – увесь час смяяліся і паводзілі сябе эпатажна.
1982 год. Памёр Рыгор Семашкевіч (1945-1982).
Беларускі пісьменнік і літаратуразнавец, дацэнт кафедры беларускай літаратуры БДУ, кандыдат філалагічных навук.
Аўтар зборнікаў вершаў, аповесцей, эсэ, верша “Апошняя ноч Каліноўскага”, аўтар прац “Браніслаў Эпімах-Шыпіла”, “Беларускі літаратурна-грамадскі рух у Пецярбургу”.
Даследаваў гісторыю трупы Ігната Буйніцкага.
1985 год. Нарадзіўся Дзмітрый Калдун.
Беларускі папулярны спявак.
Пераможца праекту «Фабрыка Зорак-6», на конкурсе Еўрабачанне 2007 заняў 6-е месца – самае высокае за ўсю гісторыю ўдзелу Беларусі ў конкурсе.
Прыгадаем, што толькі раз на конкурсе “Еўрабачанне” перамог этнічны беларус – Алесь Рыбак у 2009 годзе, у якасці прадстаўніка Нарвегіі.
1993 год. Памёр Віталь Цвірка (1913-1993).
Беларускі жывапісец, педагог, Народны мастак БССР, рэктар Беларускага тэатральна-мастацкага інстытута.
Займаўся пейзажам і «тэматычным жывапісам», нацюрмортам, пад час шматлікіх падарожжаў па Беларусі пісаў краявіды.
Большасць твораў захоўваецца ў Нацыянальным мастацкім музеі.
2020 год. Памерла Рыма Дулаева (1934–2020).
Эканоміка–географ, першы доктар геаграфічных навук сярод асецін, прафесар.
У 1968–1972 гадах выкладала на кафедры эканамічнай геаграфіі Магілёўскага педінстытута, стварыла з ліку студэнтак геаграфічнага факультэта фальклорны ансамбль «ОСА» і аб’ехала з канцэртамі амаль усе райцэнтры Магілёўшчыны.
У 1972–1982 гадах працавала ў НДІ эканомікі Дзяржплана БССР, вывучала пытанні геаграфіі прамысловых вузлоў. Аўтар першай у свеце манаграфіі аб татарах свету.
Актыўныя контрнаступальныя дзеянні украінскай арміі заўважаны на чатырох участках фронта – адзначаюць аналітыкі Інстытута вывучэння вайны (ISW).
У той час як расійскае Міністэрства абароны сцвярджае, што расійскія войскі адбілі абмежаваныя і лакалізаваныя наземныя атакі Украіны ў раёне Крэмянной, украінскія афіцыйныя асобы 9 чэрвеня заявілі, што ЗСУ прасунуліся на 1,2 кіламетра падчас працяглых наступальных дзеянняў пад Бахмутам. 9 чэрвеня украінскія войскі працягвалі абмежаваныя контрнаступальныя аперацыі на захадзе Данецкай вобласці ў раёне мяжы Данецка-Запарожскай вобласці і дасягнулі тактычных поспехаў у гэтым раёне.
9 чэрвеня прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін заявіў, што украінскі контрнаступ ідзе ўжо пяць дзён і украінская армія “не дасягнула пастаўленых задач ні на адным з участкаў баявых дзеянняў”.
Расійскія мілітары-блогеры і ваенкоры актыўна каментуюць здымкі з падбітай тэхнікай украінскай арміі – танкамі “Леапард” і БМП “Брэдлі”. Заяўляецца пра страту украінцамі некалькіх дзясяткаў адзінак тэхнікі – да 35 танкаў. У ISW адзначаюць, што ўкраінскія афіцыйныя асобы наўпрост прызналіся, што войска чакае стратаў тэхнікі падчас контрнаступальных аперацый. Дакладная колькасць знішчанай украінскай тэхнікі пакуль невядомая, а украінскія мілітары-блогеры сцвярджаюць пра некалькі адзінак, звяртаючы ўвагу на тое, што расійскія апаненты адзін і той жа фрагмент боя падаюць ужо каторы дзень пад рознымі ракурсамі, павялічваючы такім чынам колькасць страт.
Адначасова паяўляюцца відэасведчанні адступлення расійскіх вайскоўцаў з перадавых ліній у Запарожскай вобласці.
Сусветны дзень мадэрну (World Art Nouveau Day, з 2013 года).
Устаноўлены для прапаганды мастацтва высокага стылю мадэрн ў архітэктуры, жывапісу, паэзіі, музыцы, а таксама захавання яго спадчыны. Дата прымеркавана да дня скону выдатных прадстаўнікоў мадэрну Антоніа Гаўдзі і Эдэна Лехнера.
У Магілёве стыль мадэрн прадстаўлены будынкам сялянскага зямельнага банка, у якім зараз месціцца мастацкі музей імя П. Масленікава.
Міжнародны дзень геральдыкі (International Day of Heraldry).
Геральдыка, гербазнаўства – спецыяльная гістарычная навука, якая вывучае паходжанне, развіццё, грамадска-прававое значэнне і фармаванне герба і інстытут яго карыстання.
Інтэнсіўнае развіццё геральдыкі ў ВКЛ пачалося пасля заключэння Гарадзельскай уніі 1413 года, калі 47 найбольш знатных родаў Княства атрымалі гербы.
У ХVІІ стагоддзі распаўсюдзілася гарадская геральдыка. Уласныя гербы мелі больш за 100 беларускіх гарадоў.
1067 год. Кіеўскія Яраславічы захапілі ў палон полацкага князя Усяслава Брачыславіча (1029-1101) і двух яго сыноў.
Гэта адбылося падчас сустрэчы “на Ршы”. Першая пісьмовая згадка пра Оршу.
Пры Ўсяславе Чарадзеі Полацкае княства дасягнула сваёй магутнасці, быў пабудаваны Полацкі Сафійскі сабор.
Праз 4 месяцы пасля бітвы на Нямізе (1067), Яраславічы запрасілі Усяслава на перамовы, цалавалі крыж, што не зробяць благога. Але, як толькі Усяслаў пераплыў у чоўне Дняпро для перамоваў, Яраславічы парушылі цалаванне крыжа і схапілі князя з сынамі, адвезлі ў Кіеў і кінулі ў земляную турму. Праз 14 месяцаў, падчас паўстання 1068 года, кіеўляне вызвалілі Усяслава з поруба і абвясцілі вялікім князем кіеўскім.
1633 год. У Магілёве на Троіцу на Дняпры патапілася шмат людзей.
Гэта адбылося падчас пераправы праз раку з Магілёва ў Лупалава. Затануў паром разам з шматлікімі гараджанамі, святарамі.
1794 год. У Гродне ўтворана Цэнтральная дэпутацыя ВКЛ.
Выканаўчы органа паўстання 1794 года.
Заклікі Т. Касцюшкі да простага народа змагацца за незалежнасць выклікалі недавер сялян і сабатаж памешчыкаў. У сялян на працягу стагоддзяў выхоўвалася рабская псіхалогія. Яны, пакорлівыя сваім панам, не былі гатовыя да актыўных дзеянняў у якасці свядомых барацьбітоў за свае правы, за сваю свабоду. Усё гэта ўлічваў Касцюшка і ў кожным звароце да народа стараўся абудзіць яго свядомую актыўнасць, умацаваць веру ў перамогу.
А. Арлоўскі. Паўстанцы Т. Касцюшкі.
1883 год. Нарадзіўся Язэп Гапановіч (1883-1961).
Беларускі грамадскі дзеяч, прадпрымальнік
Быў членам Беларускага гуртка ў Варшаве. У пачатку 1920-х гадоў дзеяч беларускай кааперацыі на Віленшчыне, з ліпеня 1925 года стаў намеснікам старшыні Беларускага нацыянальнага камітэту ў Варшаве.
Быў уласнікам цагельні. Заснавальнік і старшыня Асветнага таварыства беларусаў у Варшаве (1937-1939), аплочваў памяшканне таварыства, дапамагаў незаможным беларускім студэнтам.
Выдаў зборнік вершаў С. Станкевіча «З майго ваконца» (1928). Дзеяч Беларускага камітэту ў Варшаве (1940-1944). Пасля 1956 года ўдзельнічаў у працы Варшаўскага аддзелу Беларускага грамадска-культурнага таварыства, спяваў у хоры таварыства.
Памёр 20 мая 1961 года.
1910 год. Памёр Мікалай Нікіфароўскі (1845-1910).
Беларускі этнограф, фалькларыст, краязнавец, сябра геаграфічнага таварыства, таварыства аматараў прыродазнаўства, антрапалогіі і этнаграфіі пры Маскоўскім універсітэце.
Рэдактар часопіса “Этнографическое обозрение”, паплечнік па даследаваннях магілёўца Паўла Шэйна (1826-1900).
Аўтар грунтоўных “Нарысаў Віцебскай Беларусі” (8 частак), “Нарысаў простанароднага жыцця-быцця ў Віцебскай Беларусі і апісанне прадметаў ужытку”, “Простанародныя прыкметы і павер’і, прымхлівыя абрады і звычаі, легендарныя паданні пра асобы і мясціны” (змяшчае 2307 народных прыкмет, павер’яў, забабонаў, абрадаў, звычаяў).
1917 год. У Менску выйшаў першы нумар газеты «Вольная Беларусь».
Беларускамоўная грамадска-палітычная, эканамічная і літаратурная газета нацыянальна-дэмакратычнага кірунку пад рэдакцыяй Язэпа Лёсіка.
Выдавалася Беларускім нацыянальным камітэтам, потым Таварыствам беларускай культуры да лістапада 1918 года.
Газета закрылася па заняцці Менска бальшавікамі.
1919 год. У Вільні ўтворана Цэнтральная беларуская рада Віленшчыны і Гродзеншчыны.
Гэта адбылося падчас працы Беларускага з’езда Віленшчыны і Гродзеншчыны (9-10 чэрвеня).
Рада – орган палітычнага прадстаўніцтва беларускага нацыянальнага руху Заходняй Беларусі на чале К. Дуж-Душэўскім і М. Кахановічам. Рада выступала ў абарону правоў беларусаў, спрыяла развіццю беларускай культуры, кааперацыі, займалася дабрачыннасцю на карысць пацярпелых ад вайны і дзяцей-сірот. У палітычнай дзейнасці прытрымлівалася актаў БНР.
Удзельнікі з’езда. Пасярэдзіне стаіць К. Дуж-Душэўскі.
1923 год. Памёр Міхал Федароўскі (1853-1923)
Беларускі і польскі фалькларыст, этнограф, археолаг.
Сабраў каля 1 500 беларускіх песенных і танцавальных мелодый, 5 000 беларускіх народных песень, каля 10 000 прыказак, сотні казак, загадак, якія выдадзеныя у 8-томнай працы “Люд беларускі”. Аўтар этнаграфічнай працы “Пружана і яе ваколіцы”.
1942 год. Нямецкімі войскамі сцёртая з твару зямлі чэшская вёска Лідзіцэ.
Непасрэднай падставай для расправы стала забойства Рэйнхарда Гейдрыха, пратэктара Багеміі і Маравіі, учыненае 27 мая 1942 года ў Празе. Жыхары вёскі былі абвінавачаныя ва ўкрывальніцтве чэхаславацкіх патрыётаў, якія здзейснілі замах.
Усё мужчынскае насельніцтва старэйшае за 15 гадоў, а гэта 172 чалавекі, было расстраляна, 195 жанчын былі адпраўленыя ў канцэнтрацыйны лагер Равенсбрук. З 98 дзяцей было пакінута 13 дзяцей узростам да аднаго года і прыдатныя для анямечвання. Астатнія дзеці былі забітыя ў газавай камеры ў лагеры смерці каля Хелмна. Усе будынкі вёскі былі спаленыя.
Трагедыя Лідзіцэ.
1958 год. Нарадзіўся Васіль Аўраменка.
Магілёўскі паэт, бард, пісьменнік, урач-неўрапатолаг па прафесіі.
Сталы аўтар часопіса “ARCHE”, удзельнік праекту “Радыё Свабода” “Барды Свабоды”, бардаўскіх канцэртаў, сябра клубу аматараў гісторыі і падарожжаў “Чароўны ўспамін”, аўтар паэтычных зборнікаў, кнігі пра інтымнае жыццё, неафіцыйнага гімну Магілёва.
1972 год. Нарадзіўся Пітэр Серафіновіч.
Брытанскі акцёр беларускага паходжання.
Пачаў працу на радыё BBC Radio 1, прымаў удзел у розных шоў на радыё і тэлебачанні, у тэлесерыялах на брытанскім і амерыканскім тэлебачанні.
Вядомы і ў якасці акцёра агучання, працаваў у рэкламе, дубляжы.
Яго брат Джэймс Серафіновіч – сцэнарыст і рэжысёр, сястра Хелен – замужам за сцэнарыстам Грэгэмам Лінеганам.
2020 год. Памёр Валерый Гаркуноў (1947-2020).
Беларускі глебазнавец, краязнавец, доктар сельскагаспадарчых навук, прафесар МДУ імя А. Куляшова.
Член геаграфічнага таварыства і таварыства глебазнаўцаў, галоўны рэдактар часопіса “Магілёўскі мерыдыян”.
Даследчык глеб Магілёўскай вобласці, аўтар 50 прац па структуры глебавага покрыва вобласці і ўсходняй Беларусі.
Вярхоўны суд Нідэрландаў пацвярдзіў рашэнне Апеляцыйнага суда Амстэрдама, вынесенае яшчэ ў кастрычніку 2021 года аб вяртанні каштоўнасцяў украінскаму боку.
Музей Аларда Пірсана ў Амстэрдаме атрымаў золата скіфаў у арэнду ад чатырох музеяў Крыма ў 2014 годзе. Калі Расія анексавала гэты паўвостраў, стала незразумела, каму аддаваць аб’екты – музеям у акупаваным Крыме ці Украіне.
Калі суд прызнаў скарбы культурнай спадчынай усёй Украіны, крымскія музеі звярнуліся ў Вярхоўны суд Нідэрландаў. Цяпер, калі Вярхоўны суд ратыфікаваў папярэднюю пастанову Апеляцыйнага суда, спрэчка нарэшце падышла да канца – піша галандскае агенцтва NOS.
Міжнародны дзень архіваў (International Archives Day, з 2007 года).
Заснаваны Міжнародным саветам архіваў у 1948 годзе рашэннем ЮНЕСКА.
Для жыцця грамадства ролю архіваў цяжка пераацаніць. Як своеасаблівыя інфармацыйныя цэнтры, яны забяспечваюць доступ да рэтраспектыўнай дакументнай інфармацыі, садзейнічаюць у вырашэнні задач сацыяльна-эканамічнага развіцця краін, эфектыўнага дзяржаўнага кіравання, а таксама забяспечваюць навуковае пазнанне мінулага.
Архівы – не толькі сур’ёзны інфармацыйны рэсурс культурнай і гістарычнай спадчыны. У жыцці кожнага асобнага чалавека архівы часам адыгрываюць не меншую ролю. Бо там захоўваюцца індывідуальныя звесткі аб кожным з нас. Разнастайнасць архіўных крыніц і фарматаў вялізная. Таму архіўныя даныя з’яўляюцца каштоўным сведчаннем эканамічнага, палітычнага і сацыяльнага развіцця чалавецтва.
Захаваць дакументальную спадчыну, даць магчымасць людзям знаёміцца з унікальнымі дакументамі – галоўная задача архівістаў.
Міжнародны дзень сяброў (International Friends Day).
Створаны для таго, каб усе мы, незалежна ад жыццёвых абставін і розных перыпетый, нагадалі сваім сябрам аб тым, як яны важныя для нас і парадавалі іх сваёй увагай, тэлефонным віншаваннем, сустрэчай з імі.
Усе народы ва ўсе часы лічылі сяброўства найвялікшай каштоўнасцю, і пры гэтым нязменна лічылі “сапраўднае сяброўства” вельмі рэдкай з’явай.
У кожнага з нас сапраўдных сяброў можа быць 3-5, 5-7. Не болей, як правіла. Чаму б у гэты дзень не сабрацца разам тым, хто даўно не бачыўся, не ручкаўся, не стэлефаноўваўся. Успомніць добрыя старыя часы, падзяліцца добрымі навінамі, дасягненнямі. На самай справе, калі ў сяброў здараецца нешта добрае, то гэта добрае здараецца і ў цябе.
1246 год. Італьянскі падарожнік, францысканскі манах Джавані ды Плана Карпіні вярнуўся ў Кіеў пасля наведвання Каракарума.
Першы з еўрапейцаў дасягнуў сталіцы мангольскай імперыі Каракарума, правёў перамовы з Батыем.
Падарожжа адкрыла спіс вялікіх падарожжаў еўрапейцаў у Азію, а справаздача Карпіні ўпершыню пазнаёміла Еўропу са светам Усходу.
1595 год. Нарадзіўся Уладзіслаў IV Ваза (1595-1648).
Кароль польскі і вялікі князь ВКЛ (1632-1648), тытулярны цар маскоўскі (1610-1634) і кароль шведскі (1632-1648).
Пераняў сталец у цяжкі для краіны час, калі была ўжо страчаная Лівонія, праваслаўная грамадскасць расколатая Берасцейскай уніяй. Ён перамог Расію ў Смаленскай вайне і паводле Палянаўскага міру 1634 адваяваў Смаленск і прымусіў маскавітаў адмовіцца ад прэтэнзій на землі Рэчы Паспалітай.
Для міру і спакою, Уладзіслаў адмовіўся ад тытулу маскоўскага цара і прэтэнзій на маскоўскі сталец, пазней – на шведскі сталец.
1661 год. Магілёву нададзены герб.
З пачаткам Трынаццацігадовай вайны ў 1654 года гараджане здалі горад маскоўскім захопнікам. Аднак 1 лютага 1661 года ў выніку народнага паўстання гараджане знішчылі акупацыйны гарнізон.
За выяўленую ў час паўстання мужнасць кароль і вялікі князь Ян Казімір ураўнаваў у правах Магілёў з Вільняй, надаў новы герб «у блакітным полі тры сярэбраныя гарадскія вежы, у адчыненай сярэдняй браме – рыцар з узнятым мячом, а над ім герб – “Пагоня”.
Магдебургскаму Магілёву бракавала мураванай ратушы – і 4 верасня 1679 года гараджане прыступілі да будаўніцтва каменнай ратушы, асноўны корпус якой быў узведзены да 1681 года, а поўнасцю будаўніцтва завяршылі ў 1698 годзе.
1737 год. На святую Троіцу ў Маскве выгарэлі цэнтр горада і Крэмль.
Каля 23:00 гадзін успыхнуў Траецкі пажар – адзін з самых буйных за ўсю расійскую гісторыю гарадскіх пажараў XVIII стагоддзя.
Першым загарэўся дом Міласлаўскіх за Баравіцкім мостам, ад свечкі, якую паставіла перад абразом салдацкая ўдава. Адсюль пайшоў выраз: “Масква згарэла ад капейкавай свечкі”.
Вецер быў моцны, а час сухі. Было знішчана больш за 2 500 двароў, 486 крам і шмат цэркваў.
“Ахвярай” бедства таксама стаў 200-тонны Цар-звон. Ён быў адліты 2 гадамі раней, але яшчэ знаходзіўся ў спецыяльнай ліцейнай яме пад бярвеністым падстрэшкам. Ад яго адкалоўся кавалак вагой 700 пудоў (11,5 тоны).
Згарэў у пажары і гадзіннік на Спаскай вежы.
Імператрыца Ганна Іаанаўна сваім указам распарадзілася аднавіць палацавыя і саборныя цэрквы за кошт казны, але нават праз некалькі гадоў, ужо ў валадаранне Лізаветы Пятроўны, сляды пажару ў Крамлі былі па-ранейшаму вельмі прыкметныя.
1868 год. Нарадзіўся Уладзіслаў Вярыга (1868-1916).
Беларускі філосаф, этнограф, фалькларыст. Доктар філасофіі.
Вучыўся ва ўніверсітэтах Варшавы, Берліна, Прагі і Берна. Займаўся збіральніцтвам беларускага фальклору. Друкаваўся ў часопісе «Вісла». У 1889 годзе ў часопісе «Збор звестак па айчыннай антрапалогіі» апублікаваў працу «Беларускія думкі з вёскі Глыбокае Лідскага павету Віленскай губерні, запісаныя ў 1885 годзе», якая змяшчае 45 беларускіх народных песень.
Выдаў кнігу «Беларускія паданні» (1889), якая змяшчае 32 беларускія казкі з Лідскага павета.
Памёр 27 жніўня 1916 года.
Варшаўскі ўніверсітэт.
1873 год. Памёр Венцаслаў Пелікан (1790-1873).
Беларускі медык, грамадскі і палітычны дзеяч, прафесар.
Рэктар Віленскага ўніверсітэта, Прэзідэнт і Ганаровы член-карэспандэнт Пецярбургскай медыка-хірургічнай акадэміі, член Віленскага і Варшаўскага медыцынскіх таварыстваў, таварыства кіеўскіх дактароў і Харкаўскага ўніверсітэта, доктар медыцыны і хірургіі.
Працаваў дырэктарам медыцынскага дэпартамента ваеннага міністэрства.
З’яўляецца рэфарматарам расійскай медыцыны і ветэрынарыі.
1881 год. Нарадзіўся Іван Луцкевіч (1881-1919).
Беларускі палітычны і грамадскі дзеяч, публіцыст, краязнавец, археолаг, збіральнік старажытнасцяў. Брат беларускага дзеяча Антона Луцкевіча.
Адзін з заснавальнікаў Беларускай сацыялістычнай грамады і газеты “Наша ніва”. Сябра Віленскай беларускай рады і Рады БНР. Распрацоўваючы ідэю беларускага самавызначэння ад ідэй краёвасці прыйшоў да ідэі поўнай незалежнасці Беларусі.
Арганізатар беларускага культурнага жыцця ў Вільні.
Аўтар прац па гісторыі, мастацтве, кніжнай культуры Беларусі. Увёў у навуковы ўжытак помнікі старабеларускай літаратуры XVI стагоддзя, пісаныя арабскай графікай «Аль-Кітаб».
У 1921-1944 гадах працаваў Беларускі музей імя Івана Луцкевіча (зачынены савецкімі ўладамі), з 2001 працуе аб’яднанне “Беларускі музей імя Івана Луцкевіча”. У Мінску, у парку імя Янкі Купалы ўсталяваны памятны знак у гонар братоў Луцкевічаў.
Памёр 20 жніўня 1919 года.
Іван і Антон Луцкевічы, Аляксандр Уласаў у час выхаду «Нашай Нівы».
1958 год. Нарадзіўся Алесь Камоцкі.
Беларускі паэт, бард.
Удзельнік гуртоў “Близнецы”, “Zartipo”. Аўтар 9 альбомаў, у тым ліку “З бацькоўскай кружэлкі” – пераклады папулярных песен савецкіх часоў на беларускую мову.
Удзельнік многіх супольных праектаў, у тым ліку “Віно дажджоў” на творы У. Караткевіча, “Бывайце здаровы! Bella Ciao” – італьянскія песні па-беларуску, беларускія – па-італьянску, “Тузін. Перазагрузка”(2009, 2011).
1960 год. Гарадскі пасёлак Шацілкі стаў цэнтрам Парыцкага раёна Гомельскай вобласці.
29 ліпеня 1961 года Шацілкі пераменаваны ў г. Светлагорск, Парыцкі раён стаў Светлагорскім. Новая назва, як палічыла камуністычнае кіраўніцтва, сімвалізуе светлае жыццё савецкага Палесся.
1970 год. Забіты невядомымі ў сваёй кватэры ў Нью-Ёрку Уладзімір Тамашчык (1900-1970).
Беларускі грамадскі і рэлігійны дзеяч, архібіскуп Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы.
Актывіст беларускага руху ў Заходняй Беларусі, належаў да КПЗБ.
Пасля трох гадоў адбывання тэрміну ў польскай турме, з 1930 года жыў у Чэхаславакіі. Скончыў Пражскі політэхнічны ўніверсітэт.
Працаваў у Пражскім інстытуце заалогіі, браў удзел у грамадскім беларускім жыцці, быў сакратаром старшыні Рады БНР Васіля Захаркі.
З пачаткам Другой сусветнай вайны працаваў у беластоцкай газеце «Новая дарога», у Беларускім камітэце. Удзельнічаў у Другім Усебеларускім кангрэсе.
З 1944 года у эміграцыі ў Германіі. Быў старшынём Беларускага цэнтральнага камітэта. У 1949 прыняў манаства пад імем Васiль і стаў епіскапам Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы.
У 1951 годзе пераехаў у Нью-Ёрк. Стаў архіепіскапам Канадска-Амерыканскім. Браў актыўны ўдзел у беларускім грамадскім жыцці ў ЗША.
2011 год. Памёр Павел Місько (1931-2011).
Беларускі пісьменнік, празаік, паэт, публіцыст.
Працаваў у многіх газетах, узначальваў аддзелы рэдакцый штотыднёвіка “Літаратура і мастацтва”, часопіса “Полымя”, намеснікам галоўнага рэдактара выдавецтва “Мастацкая літаратура”.
Аўтар шматлікіх кніг, зборнікаў апавяданняў і аповесцей, раманаў, сатыры і гумару, кніг твораў для дзяцей.
Яго творчасці ўласцівыя ўвага да бытавой стыхіі народнага жыцця, шчырыя адносіны да чалавека працы, жывое шматфарбнае народнае слова.
Пераклаў на беларускую мову паэму М. Гогаля “Мёртвыя душы”, казку П. Яршова “Канёк-гарбунок”, творы Я. Носава, К. Чукоўскага і іншых, перакладаў таксама з украінскай, польскай і балгарскай моў.
Cусветны дзень акіянаў (World Oceans Day, з 1992).
Сусветным акіянам пакрыта ¾ паверхні Зямлі. Таму дакладней нашу планету называць Акіян, а не Зямля. Большасць вучоных падзяляюць сусветны акіян на 5 частак: Ціхі (самы вялікі, больш за ўсё сухазем’е, 180 млн. кв. км), Атлантычны, Індыйскі, Паўночны Ледавіты, Паўднёвы Ледавіты. Але, напрыклад у ЗША, падзел іншы: Паўночны і Паўднёвы Ціхія, Паўднёвы і Паўночны Атлантычныя, Індыйскі, Паўночны і Паўднёвы Ледавітыя.
У школах Беларусі вучаць, што акіянаў чатыры: Ціхі, Атлантычны, Індыйскі, Паўночны Ледавіты. Усе воды Беларусі належаць да басейна Атлантычнага акіяна.
632 год. У Медыне памёр Мухамад (Магамет, 571-632).
Прарок, заснавальнік Ісламу, арабскі рэлігійны і палітычны дзеяч.
Перад смерцю даў волю рабам, раздаў грошы і зброю бедным. Быў пахаваны ў доме сваёй любімай жонкі Аішы. Дом увайшоў у храмавы комплекс першай мячэці Масджыд ан-Набі, які стаў другой пасля Каабы ў Меке мусульманскай святыняй. У Медыне прарок надыктаваў значную частку Карана.
На Беларусі мусульмане жывуць больш за 600 гадоў. Першымі прадстаўнікамі ісламу сталі татары ў XIV-XVI стагоддзях. На сёння мусульман у краіне больш за 30 000 чалавек.
Саборная мячэць у Мінску.
1772 год. У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай утворана Магілёўская губерня.
У яе склад увайшлі Магілёўская, Мсціслаўская, Аршанская, Рагачоўская правінцыі.
У 1777 годзе губерня была падзеленая на 12 паветаў. У 1778-1802 гадах замест губерні існавала Магілёўскае намесніцтва, якое ў 1796 годзе ўвашло у склад Беларускай губерні.
Адноўлена губерня ў 1802 годзе. 11 ліпеня 1919 года губерня была скасаваная, 9 яе паветаў увайшлі ў Гомельскую губерню, Мсціслаўскі павет перададзены Смаленскай, Сенненскі – Віцебскай губерням.
У 1897 годзе тэрыторыя губерні складала 42 134 квадратныя вярсты, насельніцтва – 1 708 тысяч чалавек.
1783 год. Вулкан Лакі ў Ісландыі пачаў сваё васьмімесячнае вывяржэнне.
Даўжыня лававага струменя, які выліўся з 25-кіламетровай расколіны, перавышала 130 км, а пляц, заліты ім, склаў 565 км².
У паветра падняліся клубы атрутных злучэнняў фтору і дыяксіду серы, якія загубілі больш за 50% пагалоўя жывёлы ў Ісландыі (загінула прыкладна 11 000 галоў буйной рагатай жывёлы, 200 000 авечак, 30 000 коней, а таксама амаль усе птушкі і мноства рыб).
Вулканічны попел засыпаў часткова ці цалкам пашы на большай частцы тэрыторыі вострава. Пачаўся голад. Загінула каля 10 000 тысяч чалавек (20% насельніцтва Ісландыі). Дадзенае вывяржэнне лічыцца адным з самых пагібельных за апошняе тысячагоддзе і самым буйным лававым вывяржэннем за гістарычны час. Перыяд, які рушыў за вывяржэннем, вядомы як “бедства ў смузе”. Вывергнуты вулканам тонкі попел хутка дабраўся да Еўропы, а 1 ліпеня 1783 года яго заўважылі нават у Кітаі. На працягу наступных 2-3 гадоў тэмпература паветра ў Паўночным паўшар’і знізілася на 1,3 ºC, што прывяло да неўраджаю і голаду ў многіх еўрапейскіх краінах, у тым ліку Вялікім княстве Літоўскім.
Кратары Лакі.
1922 год. Нарадзіўся Уладзімір Белы (1922-1994).
Беларускі вучоны ў галіне матэрыялазнаўства, акадэмік АН БССР, доктар тэхнічных навук, прафесар, Заслужаны вынаходнік, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР, заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі БССР.
Быў рэктарам Гомельскага і Беларускага дзяржаўных ўніверсітэтаў. Аўтар 350 вынаходак, атрымаў 20 патэнтаў ЗША, Англіі, ФРГ, Японіі, Італіі, Францыі, Швецыі і іншых краін.
Імя вучонага прысвоена Інстытуту механікі металапалімерных сістэм і скверу перад інстытутам у Гомелі.
1947 год. Упершыню адкрылася суднаходства па ўсяму Дняпру ад Смаленска да Чорнага мора.
Працягласць суднаходства 2201 км, у тым ліку па тэрыторыі Беларусі 595 км.
У 1951-1990-х гадах па Дняпры ажыццяўляліся перавозкі не толькі будаўнічых, лясных матэрыялаў, збожжа, але і крыварожскай жалезнай руды да Брэста (па прытоку – Прыпяці), а потым у ГДР і сілезскага вугаля з Польшчы ў адваротным накірунку. Зараз, у сувязі з абмяленнем рэчышча, з эканамічнымі праблемамі на тэрыторыі краіны, суднаходства ажыццяўляецца толькі ў раёне Магілева, на мяжы з Украінай, у асноўным па Дняпроўска-Бугскаму і Мікашэвіцкаму каналах і прытоку Дняпра – Прыпяці, у нізоўях Сожа – прытока Дняпра. Грузазварот рачнога транспарту складае менш за 0,1%.
1947 год. Заснаваны магілёўскі ўнівермаг.
Першапачаткова размяшчаўся на першым паверсе будынка былога гатэля «Дняпро» – на рагу вуліцы Першамайская і Кааператыўнага завулка. Магілёўцы, якія жылі ў тыя часы, з задавальненнем наведвалі тры секцыі – абутковую, галантарэйна-парфумерную і тэкстыльную. У 1960 годзе ЦУМ атрымаў прапіску ў новым будынку па вуліцы Першамайская, 61, а яшчэ праз 20 гадоў ён пашырыўся за кошт прыбудаванага новага будынка з боку аптэкі №1.
У 1947-1990-х гадах універмаг па праве лічыўся «ўзорным інстытутам савецкага культурнага гандлю». Любы прыезджы госць імкнуўся пабываць тут, прагуляцца па аддзелах, нібы па музеі, бо ЦУМ да таго ж быў сапраўдным адлюстраваннем беларускай прамысловасці і прызнаным увасабленнем апошніх павеваў моды.
1956 год. Памёр Язэп Фарботка (1893-1956).
Беларускі паэт, літаратуразнавец, перакладчык, акцёр, удзельнік грамадска-палітычнага руху Беларусі і Украіны пачатку ХХ стагоддзя.
У 1918 годзе быў кансультантам і кіраўніком справамі беларускай дэлегацыі на перамовах з Украінскай Народнай Рэспублікай, дзе абмяркоўваліся вайскова-палітычныя пытанні і эканамічнае супрацоўніцтва Беларусі і Украіны. З яго удзелам у Кіеве была створаная сумесная гандлёвая палата, Беларуска-Украінскае Таварыства Збліжэння. З’яўляўся супрацоўнікам літаратурна-асветніцкага аддзела Наркамасветы Літоўска-Беларускай ССР, адміністратарам Беларускага тэатра ў Мінску выкладаў заалогію ў Віленскім універсітэце кандыдат навук. У 1922 г. пра Фарботку згадвае Я. Карскі ў трэцім томе «Беларусаў».
1967 год. У Мікалаеўшчыне адкрыты філіял мінскага музея Якуба Коласа.
Акрамя гэтага, філіялы знаходзяцца ў Стаўбцоўскім раёне: у Акінчыцах, Смольні, Альбуці. Сядзіба Акінчыцы, дзе з’явіўся на свет Якуб Колас, цяпер уваходзіць у рысу горада Стоўбцы.
За 5 км ад Стоўбцаў знаходзіцца сядзіба Альбуць, дзе будучы пісьменнік жыў з сям’ёй ад 1890 года і якую ён апісаў у паэме «Новая зямля» пад назвай «Парэчча». За некалькі кіламетраў, у Смольні, жылі маці, дзядзька, браты і сёстры літаратара. Менавіта тут у 1912 годзе ўпершыню сустрэліся Якуб Колас і Янка Купала. Хутар Ласток, дзе захаваўся аўтэнтычны дом, у якім з 3 да 8 гадоў жыў Якуб Колас, аддзяляе ад Смольні каля 8 км. Тут захаваліся дом, хлеў, гумно – усе яны стаяць з тых часоў, калі тут жыла сям’я Міцкевічаў. Адзін з пакояў дома аддадзены пад музейныя экспанаты.
У 1990 годзе ў в. Пінкавічы Пінскага раёна запрацаваў яшчэ адзін музей Якуба Коласа. На жаль, Магілёўшчына не мае ніводнага помніка Якубу Коласу.
1968 год. Пайшоў з жыцця Міхал Самбікін(1878-1968).
Этнічны беларус, фізіка-географ, буйны беларускі, рускі і ўкраінскі метэаролаг, прафесар, член геаграфічнага таварыства, член–карэспандэнт Геафізічнай Абсерваторыі Пецярбургскай Акадэміі навук, удзельнік экспедыцый па барацьбе з засухамі, замаразкамі.
Загадчык кафедры метэаралогіі Беларускага сельскагаспадарчага інстытута (Горкі), прафесар кафедры фізічнай геаграфіі Магілёўскага педінстытута.
8 ліпеня 1941 года, калі немцы захапілі чыгуначную станцыю Пагодзіна (Горкі), 63-х гадовы прафесар з некалькімі супрацоўнікамі БГСГА пешшу пагнаў статак з 130 галавамі элітнага быдла на ўсход. Пад час месячнага 1 100 км пераходу, пад пастаяннымі авіяналётамі ворага, загінулі толькі 4 коровы).
1985 год. Прысвоена званне “Ганаровы грамадзянін Магілёва” Аляксандру Разумаву (1909-2003).
Герой Савецкага Саюза, палкоўнік, які праявіў гераізм пры вызваленні г. Чавусы, пры фарсіраванні рэк Бася, Раста, Дняпро, а полк пад яго камандаваннем 28 чэрвеня 1944 года адным з першых уварваўся ў Магілёў і знішчыў у вулічных баях больш за 1 000 гітлераўцаў, узяў у палон 440 салдат і афіцэраў, уключна 2 генералаў.
2022 год. Памёр Серж Мінскевіч (Мыцько, 1969-2022).
Беларускі паэт і перакладчык. Кандыдат філалагічных навук.
Працаваў літкансультантам газеты «Пераходны ўзрост», у акадэмічных Інстытуце гісторыі (удзельнік археалагічных экспедыцый), Інстытуце літаратуразнаўства імя Янкі Купалы.
Адзін з арганізатараў і ўдзельнікаў літаратурна-мастацкага руху “Бум-Бам-Літ”.
Аўтар вершаў, перакладаў, прозы, сатыры, якія друкаваліся ў «Крыніцы», «Чырвоная змена», «Літаратура і мастацтва», часопісах «Маладосць», «Зрок», «Маладосць», «Першацвет», у літаратурных альманахах, зборніках
Займаўся бардаўскай песняй, рок-музыкай. Быў музыкам, спеваком, аўтарам песень у рок-гурце «Жах». Пісаў электронную музыку. На радыё ставіліся ягоныя радыёпастаноўкі фантастычных і гумарыстычных апавяданняў. Узнагарджаны прызам «За развіццё беларускай аўтарскай песні» на фестывалі «Бардаўская восень» (Бельск Падляскі, 1996).
Стыпендыят Міністэрства культуры і нацыянальнай спадчыны Польшчы «Gaude Polonia».
Перакладаў з польскай А. Міцкевіча, Ю. Славацкага, Я. Івашкевіча, С. Мрожака, С. Лема і іншых, з англійскай.
Міністэрства абароны Расіі паказала відэа знішчэння замежнай бронетэхнікі, у тым ліку танкаў Leopard – гаворыцца ў паведамленні інфармацыйнага агенцтва “РИА Новости”.
На апублікаваных кадрах можна пабачыць некалькі паўразмытых сілуэтаў тэхнікі на полі. На відэа на адну з машын наводзіцца аператар супрацьтанкавай кіраванай ракеты і падрывае яе.
Даследчыкі і ваенкоры, у тым ліку расійскія, паднялі на смех апублікаваныя кадры – сілуэты “Леапардаў” аказаліся камбайнамі маркі John Deere.
“Гэта амерыканскія збожжаўборачныя камбайны John Deere 9000 і 700 серый. – піша Тэлеграм-канал “Военный Осведомитель” – А таксама трактар-апырсквальнік John Deere 4830. Гэта тэхніка даволі папулярная на тэрыторыі Украіны.
“Да апублікаваных сёння кадраў з нібыта паражэннем танка Leopard 2 адразу ўзнікла шмат пытанняў. – пішуць аўтары Тэлеграм-канала “Рыбарь” – Уважлівыя карыстальнікі заўважылі, што знішчаная машына куды больш падобная на камбайн John Deer 4830.
І сапраўды, калі павялічыць кадр, то ў контурах аб’екта можна разгледзець нешта падобнае да сельгастэхнікі. У абрысах вылучаюцца колы, а “ствол” нагадвае шнек. Ды і сам экіпаж у перамовах не называе цэль «Леапардам».”
