Мсціславец Аляксандр Папоў працуе ў будаўнічым каледжы і разам з навучэнцамі ўжо традыцыйна вырабляе з метала сімвалы наступаючага года.
Творы, якія вырабляе майстар, заўсёды займаюць прызавыя месцы на рэспубліканскіх і абласных этапах конкурсу “ТэхнаЁлка” – піша mstlife.by.
Раней ужо былі створаны певень, сабака, кабан, мыш, бык і тыгр. У гэтым годзе да іх дадаўся і трус, а за аснову быў узяты персанаж мультфільма «Захавальнікі сноў».
Сімвал года ўсталявалі на тэрыторыі мсціслаўскага філіяла «Бабулінай крынкі», а папярэднія працы захоўваюцца ў музеі будаўнічага каледжа.
Працягласць падтопленага ўчастка 100 м, максімальны ўзровень вады 40 см. Праезд аўтатранспарту да нежылой в. Засожжа магчымы толькі грузавым транспартам. Адзначым, што вёска Засожжа знаходзіцца на самай мяжы з Расійскай Федэрацыяй, а затопленая дарога – адна з двух, што напрасткі вядзе да расійскіх Хіславічаў.
Гэты мост 1972 года пабудовы пры разліве ракі падтапляе штогод, але звычайна ўвесну. Найчасцей гэта доўжыцца да 20 дзён.
Фота з адкрытых крыніц і адлюстроўвае вясновую павадку на гэтым участку дарогі.
Продолжение экономической аналитики, начало читайте здесь.
Создается впечатление, что эффективно работают инвестиции там, где мохнатая рука чиновника не видит личной перспективы. Характерной особенностью данной ситуации является присутствие частного капитала или финансов субъектов хозяйствования.
В качестве положительного примера – введение в эксплуатацию свинокомплекса в Славгородском районе за счет мясокомбината, который, кстати, параллельно построил и комбикормовый цех. Бобруйский “Красный пищевик” создал новые производства в том же Славгороде по производству мармелада и фасовке меда. Впечатляет деятельность ООО “Протос” в Могилевском районе, уверенная поступь Могилевдрева, “Технониколя” в Осиповичах.
На этих примерах мы видим эффективную реализацию функций времени и пространства (в данном случае географического положения) инвестиций в разных точках Могилевской области. На отдельных производствах с высоким уровнем добавленной стоимости проявляется еще одна недавно приобретенная инвестициями функция импортозамещения (шкловские завод газетной бумаги и фабрика “Спартак”).
Вернемся к мохнатой руке. В свое время на территорию Могилевской области “зашла” всемирно известная иностранная компания “Danone”. В Шклове она построила перерабатывающее производство и неплохо себя чувствовала под крылом шкловского маслодельного завода, который поставлял совместному предприятию молоко по приемлемой цене. “Danone” , извините, “халявное” молоко перерабатывал и отправлял по экспорту в Россию, имея завидный навар.
Не вложив ни копейки в сырьевую зону (эта функция была навязана маслодельному заводу), фактически иностранное производство вытягивало ресурсы с территории Шкловского района. Первая ласточка в окно хитрых даноновцев постучала со сменой руководителя маслодельного завода – тогда и открылась некоторая подноготная перспективы иностранных переработчиков. Дело в том, что из Минска на маслозавод поступила команда продавать 1 литр молока не по 17, а по 15 рублей. Но принципиальность директора была поддержана местным руководством, и в итоге “Danone” умылся ценой в 17 рублей – пострадало иностранное предприятие и мохнатая рука из правительства. Сегодня “Danone” в Шклове практически не работает, а шкловские маслодельцы по-прежнему на плаву, и не зря они инвестировали в производство молока на территории своего района, выкупая в отдельных колхозах продукцию на 2 года вперед.
Характерный пример перископности инвестиций – в свое время могилевские управленцы ЖКХ участвовали в эксперименте по внедрению суперэффективного насосного оборудования с КПД в…120%. Государству (бюджету) был нанесен урон в 20 млн. рублей под обещания быстрой окупаемости проекта и эффективного ведения жилищно-коммунального хозяйства. Более-менее грамотная общественность удивилась столь высокому КПД – такого не может быть в принципе на просторах коммунальной экономики. Несмотря на рекламу даже на ТВ, прокуратура подошла к теме с точки зрения исполнения уже своих функций и отправила “инвесторов” на сроки от 6 лет и выше. Это пример, когда служение золотому тельцу ведет к деградации экономики и общества в целом, в том числе и на территории Могилевской области.
А вот со строительством свиноводческого репродуктора в Климовичском районе чиновники угадали. Инвестиции в объеме 70 млн. рублей, новые рабочие места (до 100), планируемое увеличение производства свинины – все в копилку данного проекта.
Правда, обещали пустить в строй до 1 декабря 2022 года, но пока не получается. На возведении свинокомплекса отметились ПМК Климовичского, Костюковичского, Кричевского, Хотимского, Белыничского и Могилевского районов. Стройка все больше приобретает характер социального объекта, а за увеличение производства мяса уже будут отвечать новые руководители – ведь “живет” председатель райисполкома в своей должности в среднем 3 года.
Хотелось бы и подсказать горе-инвесторам определенные направления, как быстрой, так и долговременной окупаемости. Сколько уже говорилось об ЭМ (эффективные микроорганизмы) – технологиях. Затраты на 1 самую плохую в районе по показателям ферму в месяц не превышают 100 евро + заинтересованность телятницы, завфермой, гл. ветврача и руководителя хозяйства. Окупаемость в сотни процентов по итогам уже первого месяца внедрения. Раствор для применения можно приготовить даже в бане. Попробуйте – ведь полмира сегодня работает по этой технологии и только белорусские чиновники не видят перспективы. У них, видите ли, мнение, хотя сам на этой должности только вредительством занимается (на примере Шкловского района).
Долгоиграющий проект – для обеспечения Гомельского химзавода из Апатита завозится ежегодно около 500 000 тонн фосфоритного сырья. Ученые знают о несметных залежах фосфоритов в Кричевской зоне – строй завод по добыче и обогащению оных хоть в Кричеве, хоть в Мстиславле – реализуй свой, пусть и социальный на первом этапе, проект, но с огромными возможностями. Ученые говорят о низком содержании действующего вещества? Так обяжите их создать соответствующие технологии обогащения – под ногами ведь сырье – только нагнись и не ленись поднять. Ах, да, желательна реализация проекта без мохнатой руки чиновника, а то у инвестиций давно уже проявляется функция коррупционности
Міжнародны дзень мастака (International Artist Day, з 2007 года).
Устаноўлены па ініцыятыве Міжнароднай Асацыяцыі “Мастацтва народаў свету”.
Гэта не адзіная дата, што звязана з прафесіяй мастака. Некаторыя творчыя аб’яднанні прапануюць правядзенне свята 25 кастрычніка, у дзень нараджэння Пабла Пікаса.
Прафесіі мастака тысячы гадоў – яшчэ старажытныя людзі стваралі карціны наскальнага жывапісу, выявы, якія прадстаўлялі сабой адлюстраванне іх бытнасці і паўсядзённага існавання.
Дзень мастака – гэта свята не толькі прафесіяналаў і аматараў жывапісу. Творчасць захоўвае ў чалавеку магчымасць радавацца свету і любіць яго.
Знаёмства з выяўленчым мастацтвам дазваляе не толькі пашырыць свае веды і кругагляд, але і далучыцца да гэтага цудоўнага свету. Бо, усе мы калісьці спрабавалі свае сілы, узяўшы ўпершыню ў рукі аловак і пэндзлі…
Князь смаленскі (1125-1159), вялікі князь кіеўскі (1154, 1159-1167), заснавальнік дынастыі смаленскіх князёў.
У гады яго княжання Смаленскае княства дасягнула росквіту і ахапіла тэрыторыі Верхняга Падняпроўя і Верхняга Паволжа, заснаваны Мсціслаў, Смаленская епархія (1136), да якой адносіліся Копысь, Лучын, Басея, Мірачыцы, Вітрына, Прупой, Крэчут.
Памёр у 1167 годзе. Пахаваны ў Кіеве ў Фёдараўскім манастыры.
За міралюбнасць, імкненне вырашаць спрэчкі мірным шляхам і дапамогу царкве атрымаў мянушку Набожны. Прылічаны да ўгоднікаў божых і ўваходзіць у Сабор беларускіх святых. Дзень святкавання памяці Расціслава Мсціславіча 14 (27) сакавіка.
1432 год.Ашмянская бітва паміж войскамі вялікіх князёў Свідрыгайлы Альгердавіча і Жыгімонта Кейстутавіча.
Першая буйная бітва феадальнай вайны ў ВКЛ.
Войска Свідрыгайлы, у тым ліку значная дапамога з Цверы, выйшла з Ашмян і неўзабаве спаткала сілы Жыгімонта Кейстутавіча, якія складаліся з літоўцаў, жамойтаў і палякаў Драгічынскай зямлі.
Да абодвух бакоў маглі падыйсці падмацаванні ад саюзнікаў, аднак яны не сталі гэтага чакаць. Бітва працягвалася да ночы. Колькасная перавага была на баку Свідрыгайлы, і спачатку ён браў верх і тры мілі гнаў праціўніка.
Жыгімонт, аднак, здолеў пераламіць ход бітвы і змусіў Свідрыгайлу ўцякаць. У палон патрапілі многія значныя прыхільнікі Свідрыгайлы, у тым ліку князі Юрый Лугвеневіч, Федка Адынцэвіч, Мітка Зубравіцкі, Васіль Красны, баяры Юрый Гедыгольд, Юшка Гойцавіч.
Свідрыгайла страціў 10 000 забітымі і 4 000 палоннымі.
Фота: Свідрыгайла Альгердавіч, Вялікі князь Літоўскі
Жыгімонт І (1467-1548) – пяты сын Казіміра Ягелончыка, унук Ягайлы. Да гэтага 20 кастрычніка 1506 года быў абраны на велікакняжацкі сталец.
Імнуўся ўмацаваць дзяржаву. Пры ім быў уведзены Статут Вялікага Княства Літоўскага (1529), распаўсюдзілася Рэфармацыя, што садзейнічала далейшаму ўздыму гуманізму і адукацыі.
Вёў абарончыя войны супраць Маскоўскай дзяржавы. Пры ім да Польшчы была далучана Мазовія.
Вядомы як мецэнат. Падтрымаў першадрукара Францыска Скарыну.
Грэка-каталіцкі біскуп, актыўны дзеяч беларускай эміграцыі ў Вялікабрытаніі. Доктар тэалогіі.
У Брытаніі выступаў з рэфератамі гісторыка-культуралагічнага характару на курсах беларусазнаўства. Заснавальнік Беларускай бібліятэкі і музея імя Францішка Скарыны.
Член рэдкалегіі навуковага часопіса «The Journal of Byelorussian Studies».
Генерал ордэна айцоў марыянаў у Рыме. Ганаровы віцэ-прэзідэнт Таварыства Яна Златавуста ў Лондане.
Член Згуртавання беларусаў Вялікай Брытаніі.
Памёр 4 кастрычніка 1981 года.
1922 год. Выданне Леапольдам Родзевічам у Вільні першага нумару газеты «Наша будучыня».
Беларуская газета, выдавалася з 8 снежня 1922 да 14 студзеня 1923 года партыяй беларускіх эсэраў. Выйшла 9 нумароў, з якіх 2 былі сканфіскаваны.
Рэдактар-выдаўцом з’яўляўся А. Амельяновіч.
У выданні друкаваліся артыкулы і творы І. Канчэўскага, Л. Родзевіча, А. Луцкевіча, М. Запольскага, Н. Арсенневай, У. Дубоўкі, Якуба Коласа і іншых.
Пасля яе закрыцця, выдаваліся газеты «Наша Жыццё» і «Вольны Сцяг».
Беларускі рускамоўны дзіцячы пісьменнік, паэт, грамадскі і палітычны дзеяч. Заслужаны дзеяч культуры.
Знаходзіўся на дыпламатычнай службе, працаваў у апараце ЦК КПБ, галоўным рэдактарам часопіса «Інфармацыйны бюлетэнь адміністрацыі прэзідэнта Рэспублікі Беларусь».
Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі ў галіне літаратуры, мастацтва і архітэктуры за кнігі для дзяцей «Новыя незвычайныя прыгоды Арбузіка і Бябешкі» і «Дзіўныя прыгоды пана Дылі…».
Збіральнік беларускага музычнага фальклору, выдавец.
Заснавальнік «Выдавецтва Антона Грыневіча» (1910) у Санкт-Пецярбургу, удзельнік суполкі «Загляне сонца і ў наша ваконца».
Да рэвалюцыі выдаў сваім коштам два тамы «Беларускія песні з нотамі», зборнікі паэзіі Янкі Купалы «Гусляр», «Адвечная песня», тры зборнікі апавяданняў Якуба Коласа, першую кнігу У. Галубка «Апавяданні», зборнікі навел Таўруса і Гвазда.
Выдавец чатырох кніг па спевах, падрыхтаваў да друку зборнікі «Аднагалосыя, двухгалосыя і шматгалосыя народныя песні», «Дзіцячыя гульні» і іншыя. Аўтар «Праграмы-інструкцыі для збіральнікаў беларускай музычна-этнаграфічнай творчасці» (часопіс «Наш край»).
Загадчык мастацкай падсекцыі Белнацкому, Беларускага народнага дому, сакратар музычнай падсекцыі Інбелкульту, супрацоўнік Акадэміі навук БССР. Удзельнік этнаграфічных экспедыцый на Палессі, на Полаччыне, у паўночных раёнах Беларусі.
Беларускі грамадска-палітычны дзеяч, скарыназнаўца, паэт, пісьменнік, доктар філасофіі.
Удзельнік Першай сусветнай вайны, падпаручнік, член Цэнтральнай беларускай вайсковай рады, сакратар культурна-асветніцкага аддзелу Белнацкаму ў Маскве, Віленскага Беларускага нацыянальнага камітэта, Цэнтральнай беларускай школьнай рады.
Укладальнік “Хрэстаматыі новай беларускай літаратуры” (1927).
У 1930 годзе рэпрэсаваны польскімі ўладамі (8 год турмы), але ў 1932 годзе трапіў пад абмен палітвязнямі паміж СССР і Польшчай. Працаваў у АН БССР у камісіі па вывучэнні Заходняй Беларусі, выконваў абавязкі дырэктара Інстытуту мовазнаўства.
Арыштаваны ў 1933 г., сасланы на Салаўкі.
Загінуў у лагерах і ягоны родны брат Іларыён Дварчанін, беларускі грамадскі дзеяч.
Адзін з заснавальнікаў Радашковіцкай беларускай гімназіі ім. Ф. Скарыны, актыўны дзеяч Таварыства беларускай школы.
Абіраўся паслом у сойм Другой Рэчы Паспалітай па спісе Рабоча-сялянскага адзінства.
Адзін са стваральнікаў і старшыня рэвалюцыйна-дэмакратычнай і нацыянальна-вызваленчай арганізацыі «Змаганне».
У 1931 годзе асуджаны польскімі ўладамі. У 1932 годзе абменены на палітычных вязняў з СССР. Працаваў у Наркаме асветы БССР.
Арыштаваны ДПУ ў 1933 годдзе, у 1934 годзе прыгавораны да расстрэлу, які замянілі на 10 гадоў высылкі. Вязень ГУЛАГу ў Салавецкім лагеры і лагерах Беламорска-Балтыйскага каналу.
У 1937 годзе прыгавораны да расстрэлу.
1955 год. Парламенцкая асамблея Савета Еўропы зацвердзіла афіцыйны сцяг гэтай арганізацыі, які пасля перайшоў у спадчыну да Еўрасаюза.
Сцяг уяўляе сабой блакітнае прастакутнае палотнішча, у цэнтры якога па крузе размешчаныя 12 пяціканцовых залатых зорак. 12 сімвалізуе дасканаласць і паўнату, як 12 знакаў задыяку прадстаўляюць увесь сусвет.
Аўтар сцяга Хейтц прызнаўся ў 1990-я гады, што ён узяў ідэю з іконы Маці Божай з зорным вянком на блакітным фоне.
1980 год. У Нью-Ёрку забіты лідар “The Beatles” Джон Ленан.
Яго забіў псіхічна неўраўнаважаны 25-гадовы фанат Марк Чэпмэн. У 22:50 Джон разам з жонкай Ёка Она, вярнуўшыся са студыі гуказапісу, каля свайго дома сустрэў натоўп фанатаў, якія прагнулі аўтографа. Сярод іх быў і Чэпмэн. Ён зрабіў пяць стрэлаў з рэвальвера 38-га калібру, з якіх чатыры дасягнулі мэты.
Забойца прагнуў прыцягнуць ўвагу да сябе, самазацвердзіцца. Суд прыгаварыў яго да пажыццёвага зняволення.
Апошняе фота Ленана: ён дае аўтограф свайму забойцу М. Чэпмэну
1991 год. У Белавежскай пушчы кіраўнікамі БССР, РСФСР і УССР дэнансаваны дагавор аб стварэнні СССР.
Кіраўнікі Расіі Барыс Ельцын, Украіны Леанід Краўчук і Беларусі Станіслаў Шушкевіч падпісалі ў рэзідэнцыі Віскулі ў Белавежскай пушчы пагадненне аб дэнансацыі дагавора аб стварэнні Саюза ССР ад 1922 года і дамову аб стварэнні Садружнасці Незалежных Дзяржаў, якое павінна было стаць прынцыпова іншым, у параўнанні з Савецкім Саюзам, аб’яднаннем рэспублік.
Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь ратыфікаваў Пагадненне аб утварэнні Садружнасці Незалежных Дзяржаў 10 снежня 1991 года.
Кіраўнікі іншых рэспублік СССР, акрамя Латвіі, Літвы, Эстоніі, Грузіі, выказалі жаданне, каб іх дзяржавы сталі раўнапраўнымі членамі – заснавальнікамі СНД.
У Маскве адбылося падпісанне Дамовы аб стварэнні Саюзнай дзяржавы, была прынята Праграма дзеянняў Рэспублікі Беларусь і Расійскай Федэрацыі па рэалізацыі палажэнняў Дагавора аб стварэнні Саюзнай дзяржавы.
Саюзная Дзяржава – саюз Расіі і Беларусі з патэнцыйна адзінай палітычнай, эканамічнай, ваеннай, мытнай, валютнай, юрыдычнай, гуманітарнай, культурнай прасторай.
Кожная дзяржава захоўвае суверэнітэт, незалежнасць, тэрытарыяльную цэласнасць, дзяржаўны лад, Канстытуцыю, дзяржаўны сцяг, герб.
Вышэйшы орган Саюзнай дзяржавы — Вышэйшая Дзяржаўны Савет, у склад якой уваходзяць кіраўнікі дзяржаў, кіраўнікі ўрадаў, кіраўнікі палат парламентаў дзяржаў-удзельніц.
Выканаўчы орган Саюзнай дзяржавы — Савет Міністраў.
Дзень у гісторыі. 2 снежня. Выхадцам з Магілёўшчыны адліта Цар-гармата. Утварэнне Бізоніі. Нарадзіліся гетман Януш Радзівіл, філосаф Анёл Доўгірд
Міжнародны дзень барацьбы за адмену рабства (International Day for the Abolition of Slavery).
У гэты дзень у 1949 годзе ААН прыняла «Канвенцыю аб барацьбе з гандлем людзьмі і эксплуатацыяй прастытуцыі трэцімі асобамі”.
На жаль, на сенняшні дзень праблема застаецца актуальнай, а пытанні гандлю людзьмі паўстаюць у самых розных, нават добра забяспечаных краінах.
Паводле ацэнак ААН, ахвярамі сучаснага рабства сталі больш за 40 мільёнаў чалавек. Напрыклад, у Індыі на сёння самая вялікая колькасць рабоў у свеце – тут больш за 18 мільёнаў чалавек усё яшчэ знаходзяцца ў кайданах рабства.
Акрамя таго, гэты дзень таксама важны для спынення эксплуатацыі жанчын, якія сталі ахвярамі сексуальнага гвалту ў імя працы. Для таго, каб даць простае жыццё жанчынам і дзецям, неабходна прыкладаць пастаянныя намаганні, каб спыніць гэта.
«Чым большай свабодай мы карыстаемся, тым большую адказнасць мы нясем як перад іншымі, так і перад самімі сабой» (Оскар Арыяс Санчэс).
1586 год. Майстар Андрэй Чохаў скончыў адліўку Цар-гарматы.
Вялікая верагоднасць, што майстар паходзіць з Літвы, з Магілёўшчыны. Сваё навучанне ліцейнай прафесіі ён пачаў падлеткам у гарматнага майстра Кашпіра Ганусава ў Быхаўскай людвісарні.
За 60 гадоў працы Чохаў стварыў больш за 20 цяжкіх гармат.
Цар-гармата – спецзаказ цара Фёдара (сын Івана Жахлівага) і стваралася на маскоўскім Гарматным двары па задумцы Барыса Гадунова.
Даўжыня гарматы больш за 5 м, дыяметр ствала – 1,20 м. Вага 40 тон. Калібр снарада дасягаў 890 мм, тэарэтычна прылада магла страляць ядрамі дыяметрам амаль 1 м.
Гармату з Гарматнага двара на Красную плошчу цягнулі 200 коней.
Гармата павінна была сімвалізаваць ваенную моц рускай дзяржавы, ахоўваць Пакроўскі сабор і Спаскія вароты, садзейнічаць папулярнасці Барыса Гадунова.
Адзіны раз яе прывялі ў баявую гатоўнасць у 1591 годзе, калі да Масквы наблізіліся войскі Казы-Гірэя.
З гарматы ні разу не стралялі, бо яе не дарабілі: унутраная частка ствала не была зачышчана пасля адліўкі, і ў ім меліся наплывы да 20 мм.
Цар-гармата Чохава занесена ў Кнігу рэкордаў Гінеса.
Дзяржаўны і ваенны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага. Гетман вялікі літоўскі, ваявода віленскі. Князь Свяшчэннай Рымскай Імперыі.
Меў багатыя маёнткі, трымаў староствы, у тым ліку Мсціслаўскае.
Абаронца кальвінізму.
Удзельнік Смаленскай вайны, кампаній супраць казакаў. Пад Лоевым у 1649 і 1651 гадах разбіў казакаў Крэчаўскага і Нябабы.
Атрымаў перамогу над рускімі войскамі ў бітве пад Шкловам 12 жніўня 1654 і паражэнне ў бітве пад Шапялевічамі 24 жніўня 1654. Паранены, ледзь пазбег палону: мясцовы жыхар правёў яго праз балоты да Барысава. У студзені 1655 года спрабаваў адбіць Магілёў.
Прыхільнік незалежнасці ВКЛ. Неяк у прысутнасці манарха кінуў польскім сенатарам: «Прыйдзе час, паны-палякі да дзвярэй не патрапяць – праз вокны іх выкідваць будзем».
Стаўшы ў 1654 годзе вялікім гетманам, засяродзіў у сваіх руках практычна ўсю ўладу ў Вялікім Княстве.
Пасля заняцця маскоўскімі захопнікамі ўлетку 1655 года большай часткі тэрыторыі сучаснай Беларусі, а таксама Вільні і Коўны, ініцыяваў складанне уніі з шведскім каралём Карлам Густавам, якая была падпісаная 17 жніўня 1655 года ў Кейданах. Аднак акт Кейданскай уніі не быў ажыцёўлены. Супраць Я. Радзівіла ўзбунтаваліся харугвы ўласнага войска. З рэштай верных сіл ён зачыніўся ў Тыкоцінскім замку, абложаны войскам Паўла Сапегі, адданым каралю. Неўзабаве памёр. Паводле некаторых звестак, быў атручаны, бо на целе выступілі плямы.
1776 год. У Мсціслаўскім павеце нарадзіўсяАнёл Доўгірд.
Беларуска-польскі філосаф, логік, псіхолаг, педагог. Доктар тэалогіі. Член-карэспандэнт Варшаўскай акадэміі навук.
Вучыўся ў езуіцкіх школах у Мсціславе, Магілёве, піярскіх навучальных установах, Віленскай акадэміі. Святар-піяр.
Выкладчык геаграфіі, матэматыкі, фізікі, французскай мовы, паэтыкі і рыторыкі ў розных піярскіх навучальных установах, прафесар Віленскага ўніверсітэта і духоўнай акадэміі.
Мецэнат. У 1812 годзе апекваў параненых і хворых салдат.
Сваю вялізную бібліятэку ахвяраваў Духоўнай акадэміі.
Паводле сведчання студэнтаў і прафесараў дэманстраваў вялікую дасведчанасць у навуках, асабліва ў філасофіі. Сярод яго студэнтаў быў і Адам Міцкевіч.
Аўтар даследаванняў па філасофіі Канта, логіцы, псіхалогіі. Пісаў вершы, цікавіўся эстэтыкай і крытыкай.
Скончыў Пецярбургскі універсітэт. Быў сасланы за рэвалюцыйную дзейнасць.
Працаваў у прафсаюзных арганізацыях, у Наркамасветы ЛітБелССР, дырэктарам Радашковіцкай беларускай гімназіі імя Ф. Скарыны, старшынёй Галоўнай управы Таварыства беларускай школы, рэдактарам часопіса «Беларускі летапіс». Арыштоўваўся польскімі ўладамі.
У 1939-1941 гадах настаўнік у Вілейцы і Клецкім раёне. У Другую сусветную вайну працаваў суддзёй у г. Смаргонь, у 1944-1949 – у музеі Пушкіна ў Мяркучай пад Вільняй.
У 1949 арыштаваны і зняволены. Пасля вызвалення ў 1950-я гады жыў у Вільні.
Актывіст руху эсперантыстаў. Склаў «Эсперанта-беларускі слоўнік». Пераклаў на мову эсперанта кнігу Л. Петражыцкага «Тэорыя права і маральнасць».
Аўтар успамінаў пра ўдзел у рэвалюцыйным руху.
Памёр 21 чэрвеня 1967 года. Пахаваны на Віленскіх Свята-Еўфрасіннеўскіх могілках.
Беларускі грамадскі і палітычны дзеяч, публіцыст, журналіст, юрыст.
Працаваў суддзёй у Слуцку. Адзін з кіраўнікоў Слуцкага збройнага чыну 1920 года.
Жыў у Вільне, Коўна, уваходзіў у склад Віленскага Белнацкама. Са жніўня 1923 года – дзяржаўны сакратар Урада БНР.
З канца 1923 года працаваў у Празе у нацыянальных арганізацыях беларускай эміграцыі. Удзельнік 2-й Берлінскай беларускай палітычнай канферэнцыі.
У маі 1926 года вярнуўся ў Беларусь. Працаваў у Дзяржаўнай бібліятэцы БССР.
У 1930 годзе арыштаваны ДПУ, у 1932 годзе асуджаны на 5 гадоў ссылкі. Паўторна арыштаваны НКУС у 1938 годзе. Расстраляны 20 жніўня 1938 года пад Свярдлоўскам (цяпер Екацярынбург).
Беларускі паэт, празаік, кінадраматург, журналіст. Заслужаны дзеяч мастацтваў.
Пасля дэмабілізацыі з Чырвонай Арміі ў 1921 годзе працаваў у ЦК ЛКСМБ, газеце «Малады араты». Член літаб’яднанняў «Маладняк», «Полымя».
Адзін з пачынальнікаў прыгодніцкага жанру ў беларускай прозе.
Аўтар зборнікаў паэзіі, раманаў, аповесцей, кнігі гумарэсак і фельетонаў, п’ес, драматызаваных агітжартаў, камедый.
Па яго сцэнарыях пастаўлены фільмы «Хвоі гамоняць», «Гатэль „Савой“», «У агні народжаная», «Сонечны паход», «Новая радзіма» і іншыя.
Арыштаваны ДПУ ў 1936 годзе, расстраляны 29 кастрычніка 1937 года
Фота: Анатоль Вольны і Міхась Чарот, 1925.
1943 год. Паводле аператыўнай зводкі Саўінфармбюро, на працягу 2 снежня паміж рэкамі Сож і Дняпро, на паўночны захад ад Гомеля, савецкія войскі “занялі больш за 80 населеных пунктаў. Сярод іх буйныя населеныя пункты Канава, Званец, Стары Доўск, Кляцішча, Петравічы, Хізава, Бераставец, Меркулавічы, Галавачы, Лазоў, Негаўка, Бронніца, Забаб’е, Губічы, Дзядоў Курган, Несоеў, Мікалаеў… Знішчана да 1500 нямецкіх салдат і афіцэраў, падбіта і спалена 26 танкаў і 2 бронемашыны. У раёне ніжняй плыні ракі Прыпяць войскі занялі Ніжні Млынок, Завойць, Смалегаў, Буда, Будкі, Галоўчыцы, Грушаўку, Антонаў… знішчылі да батальёна гітлераўцаў, падбілі 5 танкаў і 3 бронемашыны”.
1946 год. Утварэнне Бізоніі. Дамова аб аб’яднанні акупацыйных зон Германіі, якую падпісалі Вялікабрытанія і ЗША ў Нью-Ёрку.
У 1946 годзе СССР прыпыніў дастаўку сельскагаспадарчых прадуктаў са сваёй зоны ў заходнія рэгіёны Нямеччыны. Амерыканская ваенная адміністрацыя спыніла транзітныя перавозкі і дастаўку абсталявання з фабрык і заводаў Рурскай вобласці ў савецкую зону. У выніку пачаў развівацца сур’ёзны крызіс кіравання.
Амерыканская і брытанская зоны акупацыі былі аб’яднаны пад назвай “Бізонія” (Бі – два). Пасля таго, як ЗША і Вялікабрытанія пачалі ствараць дэмакратычныя органы ўлады ў сваёй аб’яднанай зоне акупацыі, Францыя 8 красавіка 1949 года далучыла да яе сваю зону. Амерыкана-англійская Бізонія ператварылася ў Трызонію, з якой 7 верасня 1949 года ўтварылася Федэратыўная Рэспубліка Германія. У адказ 7 кастрычніка 1949 года з савецкай зоны акупацыі ўтварылася Германская Дэмакратычная Рэспубліка.
Беларускі скульптар. Аўтар твораў у манументальнай і станковай скульптуры, пластыцы малых форм, медальерным мастацтве. Прафесар кафедры скульптуры Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў. Заслужаны дзеяч мастацтваў.
Творы знаходзяцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі, Магілёўскім абласным мастацкім музеі імя П. Масленікава, Траццякоўскай галерэі ў Маскве, Полацкім гісторыка-культурным запаведніку, мастацкай галерэі Пухавіцкага краязнаўчага музея.
Вядомы, галоўным чынам, па творах: рэльеф «Максім Багдановіч» для бібліятэкі імя М. Багдановіча, “Калыска” ў парку імя Янкі Купалы, мемарыялы «Чырвоны Бераг», «Яма. Мінскае гета», помнікі Сімяону Полацкаму ў Полацку, А. Міцкевічу ў Мінску, Максіму Танку ў Мядзеле, скульптурныя кампазіцыі для Нацыянальнага тэатра оперы і балета, кампазіцыі «Беларускія святы» у Дортмундзе, «Анёл-ахоўнік» у парку Нясвіжа.
Афарміцель больш за 60 кніг, сярод якіх «Блікі сонца» Максіма Танка, «Рэпартаж з пятлей на шыі» Ю. Фучыка, «Маўглі» Кіплінга, «Вужовы кароль» Ул. Ягоўдзіка, «Вялікія і славутыя людзі беларускай зямлі» Ул. Бутрамеева, казак, дзіцячых падручнікаў.
Працаваў у галіне кніжнай і станковай графікі, нацюрморта, малых форм і экслібрыса. Мастак падараваў мінскаму Музею сучаснага выяўленчага мастацтва 40 сваіх экслібрысаў.
Сапраўдны майстар паштовай мініяцюры. Распрацаваў больш за 200 арыгінал-макетаў паштовых марак, мастацкіх капэрт і картак.
Аўтар серый марак, якія прысвечаны паўстанню 1794 года, 480-годдзю Беларускага друку, 120-ці і 125-годдзю з дня нараджэння Янкi Купалы i Якуба Коласа.
Намаляваў графічную серыю партрэтаў землякоў-адраджэнцаў 1920-1930-х гадоў: К. Езавітаў, А. Бярозка, А. Калубовіч, А. Смоліч, В. Захарка, В. Ластоўскі, Р. Астроўскі, Я. Кіпель.
Савецкі фізік, фізіка-хімік. Акадэмік АН СССР. Тройчы Герой Сацыялістычнай Працы. Доктар фізіка-матэматычных навук.
Адзін са стваральнікаў атамнай (1949) і вадароднай (1953) бомб у СССР.
Аўтар прац па дэтанацыі, апісанню працэсаў гарэння, ядзернай фізіцы, астрафізіцы, гравітацыі.
Зяльдовіч і Солпітэр у 1964 годзе першымі і незалежна адзін ад аднаго выказалі здагадку, што крыніцамі энергіі квазараў служаць акрэцыйныя дыскі вакол масіўных чорных дзір.
У працах па касмалогіі асноўнае месца займала праблема ўтварэння буйнамасштабнай структуры Сусвету. Даследаваў пачатковыя стадыі пашырэння Сусвету.
Пабудаваў тэорыю ўзаемадзеяння гарачай плазмы пашыраемага Сусвету і выпраменьвання, стварыў тэорыю росту ўзмучэнняў у «гарачым» Сусвеце ў ходзе касмалагічную пашырэння, разгледзеў некаторыя пытанні, звязаныя з узнікненнем галактык у выніку гравітацыйнай няўстойлівасці гэтых узмучэнняў, паказаў, што ўзнікаюць утварэнні высокай шчыльнасці, якія з’яўляюцца, верагодна, протаскопішчамі галактык, маюць плоскую форму.
Міжнародны дзень талерантнасці правялі з вучнямі сярэдняй школы №2 Мсціслава. Дзеткі наведалі тэматычную выставу ў бібліятэцы, удзельнічалі ў конкурсе “Які цудоўны гэты свет” і майстар-класе “Дрэва дружбы”, глядзелі відэаролік “Асаблівыя людзі”.
– Наша краіна – мультыкультурная – распавяла настаўнік-дэфектолаг сярэдняй школы Алеся Краўцова выданню mstlife.by – На тэрыторыі Беларусі пражываюць прадстаўнікі больш за 140 нацыянальнасцяў і народнасцяў. Да ўсіх іх мы добрыя і міласэрныя. І менавіта таму, за намі трывала замацавалася званне талерантнага народа.
Кульмінацыяй Дня талерантнасці стаў флэшмоб “Разам весела крочыць”, у якім прынялі ўдзел вучні класаў інтэграванага навучання і выхавання з нарматыпічнымі аднагодкамі.
Ваенкаматы Беларусі публікуюць даты правядзення так званых кантрольных абвестак і явак ваеннаабавязаных. Пасля зверкі дадзеных ваеннаабавязаным трэба будзе наведаць ваенкаматы.
У Клімавіцкім і Хоцімскім раёнах кантрольнае апавяшчэнне ваеннаабавязаных будзе праводзіцца з 13 па 16 снежня, а яўка для ўдакладнення звестак воінскага ўліку — з 19 па 23 снежня.
У Мсціслаўскім раёне спланаваны выклік ваеннаабавязаных, якія стаяць на ўліку ў ваенным камісарыяце, з 5 па 9 снежня бягучага года.
У Чавусах для кантрольнай яўкі арандуюць раённы Дом культуры з 5 па 9 снежня для ваеннаабавязаных Чавускага і Слаўгарадскага раёнаў.
У перавозчыка былі знойдзены тры кілаграмы мефедрона і альфа-PvP, якія прызначаліся для онлайн-маркетаў – паведамляе Тэлеграм-канал прэс-службы МУС Беларусі. Наркотыкі з Расіі вёз жыхар Гомеля, а затрыманне ладзілася сумеснымі намаганнямі супрацоўнікаў віцебскага і магілёўскага наркакантролю.
Былая жыхарка Пячкавіч Ходасаўскага сельсавета Лізавета Смаргунова за свае сродкі набыла матэрыялы для новай агароджы на вясковых могілках. Сельскі выканкам арганізаваў аднаўленчыя работы і за некалькі дзён працы агароджа была адноўленая сіламі камунальнікаў.
– Вёска Пячкавічы, як і кожны малы населены пункт у раёне, паступова пусцее. – падзяліўся сваімі разважаннямі пра праблему прадстаўнік сельскага выканкама Анатоль Пруднікаў, паведамляе mstlife.by – Добра, што ёсьць такія людзі, якія імкнуцца нешта зрабіць для сваёй малой радзімы. Мы можам шмат казаць пра сваю любоў да краіны, гораду, вёскі, але сапраўдныя пачуцці бачныя толькі па ўчынках.
Першая таблічка з QR-кодам з’явілася на ўваходнай браме Кармеліцкага касцёла ў Мсціславе. На ёй размешчаны назва касцёла на рускай і англійскіх мовах, а таксама код, з дапамогай якога можна прачытаць інфармацыю пра каталіцкую святыню старадаўняга ўсходнебеларускага горада.
Спасылка QR-кода вядзе на сайтМсціслаў.info, які пазіцыянуецца як пуцевадзіцель па горадзе. Тут пададзена кароткая інфрамацыя пра касцёл з дзясяткам фотавыяў вонкавага і ўнутранага аблічча святыні. Утым ліку тут ёсць здымкі знакамітых фрэсак, што адлюстроўваюць разню мірнага насельніцтва Мсціслава маскоўскімі войскамі ў 1654 годзе. Гэта сумная падзея ўвайшла ў беларускую гісторыю пад назвай “Трубяцкая разня”, атрымаўшы сваю назву ад прозвішча маскоўскага ваяводы Аляксея Трубяцкога.
Верагодна, варта чакаць паяўлення таблічак з QR-кодамі і на іншых памятных месцах горада, што значна палепшыць турыстычную прывабнасць аднаго з найцікавейшых гарадоў Магілёўшчыны.
