Першы маштабны фестываль “Вераснёўскі фэст” прайшоў у адрэстаўраваным і толькі што адкрытым Жыліцкім палацы Булгакаў у Кіраўскім раёне 23 верасня.
Мерапрыемства праходзіла ў гонар 200-годдзя будаўніцтва палаца і арганізоўвалася як сур’ёзная заяўка на вялікае рэгіянальнае свята, якое будзе развівацца і з часам прэтэндаваць на наведвальнікаў з усёй Беларусі.
Адкрыццё свята не абышлося без панурага афіцыёза з уручэннем дыпломаў і вось такімі вось тварамі ў глядацкай зале.
Фота: Магілёўскія ведамасці
Таксама, як і на шматлікіх падобных мерапрыемствах у Магілёўскай вобласці, тут сабралі тэматычныя экспазіцыі ўстановаў культуры з усіх раёнаў і абласнога цэнтра – вось студыя “Чараўніцы” магілёўскага ГДК.
Вось інтэрактыўная зона ад “Музея гісторыі Магілёва”.
Фота: Вячэрні Бабруйск
У самім палацы і ў яго ўнутраным дворыку адбываліся майстар-класы па бальных танцах. Вечаровую праграму забяспечвалі зоркі беларускай эстрады.
Фота з сацыяльных сетак
Больш фотаздымкаў з “Вераснёўскага фэта” глядзіце ў нашай падборцы.
16 жніўня ў Дняпры каля в. Паляшчыцы Горацкага раёна патануў 22-гадовы жыхар Горак. Ягонае цела знайшлі толькі 20 жніўня – паведамляе МНС.
У в. Падлужжа Кіраўскага раёна на Чыгірынскім вадасховішчы нырнуў мужчына і больш на паверхні вады не з’яўляўся. Праз 2 гадзіны пошукаў работнікамі МНС было знойдзена цена жыхара Расійскай Федэрацыі 1961 г.н.
Яшчэ два мужчыны патанулі ў рацэ Свіслач у Асіповіцкім раёне – пра гэта мы пісалі раней.
Адна жанчына праехала праз клумбу на ровары проста ў той момант, калі на ёй высаджвалі новыя кветкі – расказваюць камунальнікі.
Клумба з туямі і кветкамі паявілася ў гарадскім парку Кіраўска ў 2014 годзе. Першапачаткова мясцовы люд адносіўся да пасадкі паважліва, але з цягам часам умоўнасці адышлі на другараднае месца. Жыхары сталі хадзіць па ёй наўпрост, а аднойчы – распавяла газеце “Кіравец” майстар мясцовага “Жылкамгасу” Ганна Камінская – “жанчына праехала па клумбе прама ў той момант, калі мы высаджвалі на ёй кветкі.”
Ноччу 9 ліпеня два маладыя хлопцы вярталіся з базы адпачынку ў Кіраўск. Частку дарогі яны пад’ехалі папуткай, але папрасілі кіроўцы іх высадзіць на трасе, на 89-м кіламетры дарогі Магілёў-Бабруйск. Адзін з юнакоў пайшоў па патрэбе ў хмызы, а іншы, 18-гадовы жыхар Бабруйска выйшаў на прязную частку.
Тут яго збіла кіроўца аўтамабіля Kia, 61-гадовая жанчына, якая разам з мужам вярталася з вяселля. Ад атрыманых траўмаў юнак памер на месцы – піша газета “Кіравец”.
На ферме ў калгасе “Рассвет імя К.П. Арлоўскага” ў Кіраўску мужчыне 1983 года нараджэння заціснула нагу ў аўтаматызаванай кормараздатачнай кармушцы. Для вызвалення работніка прыйшлося выклікаць ратавальнікаў. З траўмамі мужчына быў шпіталізаваны.
Падчас работ па выкараненні хмыззя на полі каля вёскі Красны Бераг Быхаўскага раёна загарэўся бульдозер маркі “Shantui SD16” 2012 года выпуска. Полымем знішчана кабіна і маторны адсек бульдозера. Прычына пажару высвятляецца – паведамляе прэс-служба МНС.
З чырвонай стужкай, з высокімі прамовамі мясцовых чыноўнікаў адкрылася новая дзіцячая пляцоўка ў Кіраўску.
Сёлета ў райцэнтры павіна з’явіцца тры дзіцячыя гульнявыя пляцоўкі, якія прапішуцца ў дварах каля шматкватэрных жылых дамоў. І вось першая з іх – каля дома па вул.Валадарскага, 34, была ва ўрачыстай абстаноўцы адкрыта на гэтых выходных.
Адбылося цэлая пафаснае мерапрыемства. Спачатку кіраўнікі раёна і дырэктар кіраўскага будаўнічага прапрыемства разрэзалі чырвную стужку, а затым пачаліся прамовы на публіку – паведамляераённая газета “Кіравец”.
Пасля прамоваў кіраўніцтва раёна, былі яшчэ і песні.
Па заканчэнні афіцыйных ўрачыстасцяў гульнявую пляцоўку жыва запоўніла дзетвара, у паветры загучаў вясёлы дзіцячы смех, а ўсе элементы дзіцячай зоны пачалі актыўна выкарыстоўвацца.
Про жалобу жителей деревни Репище Кировского района пишет “Прыдняпроўская ніва”. В деревне нет хорошей благоустроенной детской площадки. Панельные плиты от старого дома, который был давно разобран, до сих пор бесхозно лежат по центру деревни, создавая тем самым не только неопрятный вид, но и порождая беспокойство взрослых за безопасность детей.
Дети в силу возраста не задумываются о последствиях и, играя, забираются на них. Не радует сельчан и то, что в населенном пункте есть аварийные постройки и нежилые дома, придомовая территория которых нуждается в наведении порядка, а здание бывшей школы, хоть и сдано в аренду, все также продолжает оставаться неприглядным и требующим ремонта.
«Из-за того, что в деревне нет хорошей детской площадки, наши дети и внуки играют в разваленных зданиях бывших пилорамы и столовой» – сказано в жалобе жителей.
Что касается благоустройства игровой зоны для детей, председатель местного сельисполкома Ирина Слабкович сообщила редакции, что новые элементы детской игровой площадки уже предоставлены МУКП «Жилкомхоз» и в скором времени будут установлены. К слову, местное лесничество обещает установить и скамейки вблизи магазина.
О том, что плиты от разобранного панельного дома бесхозно лежат по центру деревни, председатель неоднократно сообщала сельхозпредприятию, за которым бывшая постройка закреплена, однако то, что осталось от дома, до сих пор не убрано.
– Думаю, что соответствующие действия со стороны сельхозпредприятия будут приняты и вопрос будет решен, – отметила председатель сельисполкома.
Пояснила представитель местной власти и о пустующих домах.
– Вопрос сокращения количества нежилых домов находится в центре внимания сельисполкома. В деревне Репище, как и в других населенных пунктах сельсовета, есть такие дома, и работа в данном направлении ведется – добавила Ирина Слабкович.
Расказваем пра Кіраўск – даволі малады населены пункт, які быў доўгі час вядомы як паселішча Качэрычы. Новаўтвораны за савецкім часам пад назвай Кіраўск горад, на месцы маёнтка Качэрычы і вёскі Старцы, пахаваў пад сабой старадаўнія тапанімічныя рарытэты.
Упершыню паселішча згадваецца ў XVI стагоддзі як вялікакняскае сяло Качэрычы ў Рэчыцкім павеце Мінскага ваяводства. На 1560 год тут было 30 двароў. Пасля ператварыліся ў фальварак, а ў выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай Качэрычы апынуліся ў складзе Расійскай імперыі, дзе сталіся цэнтрам воласці Бабруйскага павету.
На 1844 год у склад маёнтку Качэрычы ўваходзіла вёска Старцы, дзе ў 1845 годзе заснавалі гуту. Адзначым, што маёнтак і вёска былі рознымі паселішчамі, якія проста недалёка знаходзіліся. З інвентарнага апісання Качэрычаў 1854 года вядома, што да маёнтка адносіліся слабоды: Капусціна, Язаўка, Падлешчанка, Скрыпліца, Негаўля, Камерава, Аляксандраўка, Цейкавічы, Буда, Хамічы, Стараселле і інш.
Выпіска з інвентара, складзенага ў 1844 годзе, сведчыць аб тым, што ў памешчыкаў Качэрычаў налічвалася 17 436 дзесяцін зямлі. З іх 15 243 належалі асабіста ім, астатнія 2 193 дзесяціны былі размеркаваны паміж 1 130 душамі сялян.
Па звестках 1880-х гадоў беларускага гісторыка і публіцыста Аляксандра Ельскага, Качэрычы – сяло, цэнтр Качэрыцкай воласці, паштовая станцыя ў Бабруйскмі павеце, пры шляху з Бабруйска на Магілёў, за 23 вярсты ад Бабруйска, над ракой Алай, спадчына фон Гоера.
Традыцыйная гістарычная назва паселішча Качэрычы хутчэй за ўсё ўтварылася ад мянушкі, або дахрысціянскага беларускага імя Ка́чар.
Паводле Аляксандра Ельскага ў 2-й палове XIX стагоддзя Качэрычы таксама называлі Старасёламі.
Радзіма Тэфі
Маёнтак Качэрычы на мяжы XVIII-XIX стагоддзя належаў Мікалаю Самойлавічу Ланеўскаму-Ваўку – надворнаму саветніку, павятоваму маршалку Рагачова. Дарэчы, Ваўкі-Ланеўскія – старажытны польска-беларускі род герба “Корчак”. Пасля смерці Мікалая Самойлавіча вотчыннае ўладанне перайшло да яго брата Феліцыяна – павятовага маршалка ў земскім судзе г. Быхава. У сваю чаргу пасля смерці Феліцыяна маёнтак перайшоў да яго жонкі Настассі Сямёнаўны Ланеўскай-Воўк і іх дачкі Назеі ў пажыццёвае валоданне.
А вось ужо Надзея Феліцыянаўна Ланеўская-Воўк пабралася шлюбам з карнетам Інгерманландскага палка Адольфам Готфрыдам фон Гоерам (Аляксандрам Мікалаевічам на рускі капыл). Фон Гоер – абруселы нямецкі род ваеннага дваранства. У Надзеі Феліцыянаўны і Адольфа Готфрыда нарадзілася сямёра дзяцей. Якраз самая старшая з іх (дачка Варвара) у будучыні стане маці таленавітых сясцёр Лохвіцкіх (усе сталіся пісьменніцамі).
Найбольш вядомыя з чатырох пісьменніц Надзея Тэфі і яе сястра Марыя Лохвіцкая-Жыбер. Тэфі – руская пісьменніца і паэтка, мемуарыст, перакладчыца, аўтар такіх вядомых апавяданняў, як «Дэманічная жанчына» і «Ке Фер». Марыя Лохвіцкая — руская паэтэса, якая падпісвалася псеўданімам Міра Лохвіцкая. З’яўляецца заснавальніцай жаночай паэзіі “Срэбранага стагоддзя”, уладальніцай трох Пушкінскіх прэмій.
Што ж да маёнтка Качэрычы, то ў далейшым ім валодалі спачатку Віктар Аляксандравіч фон Гоер (сын Адольфа-Аляксандра), а пасля ён перайшоў да яго сыноў Уладзіміра і Льва. Усе яны праявілі сябе на розных дзяржаўных пастах у Расійскай імперыі, кожны дасягнуўшы пэўных кра’ерных поспехаў.
Фон Гоеры на тэрыторыі свайго ўладання адкрывалі невялікія прадпрыемствы, якія перапрацоўвалі сельскагаспадарчую і мінеральную сыравіну. Спачатку ў маёнтку была адчынена гута з прыбыткам у 6250 рублёў. З 1872 года пачаў дзейнічаць бровар, на якім у 1895 годзе працавала 8 працоўных. У 1895 годзе быў уведзены паравы рухавік. Даход з яго складаў 4 тыс. рублёў.
Такім чынам, многія з нашчадкаў родаў Ланеўскіх-Ваўкоў і фон Гоераў пакінулі след у гісторыі, праявілі сябе ў розных сферах дзейнасці: у ваеннай сферы, у фінансах, літаратуры і дзяржаўнай службе. Менавіта гэтых два рода амаль паўтары стагоддзя валодалі маёнткам Качэрычамі, паўплываўшы на гісторыю навакольных земляў.
Непасрэдна сам фальварак меў каля 6,5 гектар зямлі, глеба тут пясчаная, а лясы былі знішчаны. Паводле плана Качэрычаў 1904 года, маёнтак складаўся з жылога дома, флігеля, двух халодных адрынаў і скотнага двара, дома рабочых і двух стайняў, свірана, вядзянога млына, двух хлявоў, саладоўні, склепа, сукнавальні, бровара.
Па ўспамінах старажылаў, сядзіба была маляўнічая. Тут раслі ліпы, каштаны, лістоўніцы, коркавае дрэва. Працякала рэчка Ала, прабіваліся ключы і крынічкі. Былі сад, гароды, ворныя землі, сенакосы. З архіўных крыніц вядома, што мясцовасць была роўная, з правільнымі схіламі, без камянёў. У пачатку ХХ стагоддзя дзве дзесяціны зямлі былі заняты англійскім паркам, які часткова захаваўся да нашых дзён і сёння з’яўляецца помнікам садова-паркавай архітэктуры Кіраўска.
У 2000 годзе яго цалкам рэканструявалі: пабудавалі фантан, зоны адпачынку, невялікі заапарк.
Тэатр тапанімічнага абсурду
Пасля ўсталявання савецкай улады на беларускіх землях, Качэрычы з 1924 года ўваходзяць у склад Старцаўскага сельсавета Бабруйскага раёна.
12 лютага 1935 года ўтвараецца Кіраўскі раён, што названы ў гонар застрэленага камуністычнага дзеяча Сяргея Кірава (які да таго ў сваю чаргу масава расстрэльваў так званых контррэвалюцыянэраў, у тым ліку святароў і вернікаў).
Цэнтр раёна знаходзіцца ў вёсцы Старцы, якая 20 красавіка 1939 года была перайменавана ў вёску Кірава. Пры гэтым Кіраў не мае абсалютна ніякіх адносінаў да дадзенай мясцовасці і наогул да Беларусі. У гэты ж час каля вёскі Старцы-Кірава на месцы фальварака Качэрычы быў пабудаваны пасёлак Кіраўск, куды пазней быў перанесены раённы цэнтр. Вось такі тэатр тапанімічнага абсурду.
Толькі ў 1955 годзе вёска Кірава (былыя Старцы) злілася з пасёлкам Кіраўск, што паўстала на месцы былога маёнтку Качэрычы. Яшчэ пазней 17 лістапада 1959 года раённаму цэнтру Кіраўску быў нададзены статус гарадскога пасёлка. Па перапісе насельніцтва 1959 года ў новаствораным Кіраўску налічвалася 2 980 жыхароў, а ўжо ў 1971 годзе пражывала ўжо 4,7 тыс. чалавек. У 1977 годзе ў склад гарадскога пасёлка была ўключана вёска Селішча.
У 1972 і 1980 гадах былі распрацаваны генеральныя планы пасёлка, у адпаведнасці з імі цэнтральная частка забудоўвалася 2-3-павярховымі дамамі.
Непасрэдна на месцы былога фальварку Ланеўскіх-Ваўкоў і фон Гоераў быў адкрыты санаторый ў гонар ураджэнца гэтых мясцінаў героя Савецкага Саюза і героя сацыялістычнай працы Кірыла Пракопавіча Арлоўскага. Санаторый знаходзіцца якраз у самым цэнтры маляўнічага і велічнага парку былога маёнтка Качэрычы.
Такім чынам, сённяшні раённы цэнтр Кіраўск як адзінае паселішча паўстаў толькі ў пасляваенны час, калі вёска Старцы злілася з былым фальваркам Качэрычы, у выніку чаго ўтварылася мястэчка. Аднак на гэтым не спыніўся працэс зліцця з навакольнымі паселішчамі і пазней у склад Кіраўска ўвайшла яшчэ вёска Селішча.
Адзначым, што найменне райцэнтра абумовіла знаходжанне на цэнтральнай плошчы паселішча помніка Сяргея Кірава, які знаходзіцца каля будынка мясцовага райвыканкама, і замяняе звыклы манумент Леніна.
Па-харошаму, каб аднавіць гістарычную справядлівасць, раённы цэнтр павінен мець іншую назву: Качэрычы – назва маёнтка, на грунце якога ўзнікла сённяшняе паселішча або Старцы – вёскі, што сталася асновай сучаснага раённага цэнтра. Галасы гучаць розныя, аднак вырашаць мясцовым жыхарам, якая назва ім больш даспадобы.
Падрабязнасці справы распавялі прадстаўнікі Следчага камітэта ў эфіры сюжэта “Таямніцы следства”, што выйшаў у эфіры Беларускага тэлебачання.
У маі 2018 года ў вёсцы Паўлавічы Кіраўскага раёна знікла 19-гадовая студэнтка Настасся. Дзяўчына павінна была вярнуцца з вучобы з суседняй вёскі, але дома так і не з’явілася. Апошняй з ёй стэлефаноўвалася маці.
Забітая горам жанчына не пераставала верыць, што яе дзяўчынка вернецца дадому. Калі праз тыдзень у суседняй вёсцы знайшлі цела дзяўчыны, у следчых сумневаў не было – гэта зніклая студэнтка, а смерць носіць крымінальны характар.
Высветлілася, што дзяўчына вярталася ў сваю родную вёску праз суседнюю, і адразу пасля таго, як выйшла з аўтобуса, сутыкнулася са сваім аднагрупнікам Валянцінам. Абодва яны вучыліся ў сельскагаспадарчым коледжы ў Жылічах.
Дзяўчына стала папракаць хлопца за тое, што яго пропускі псуюць агульную паспяховасць усёй групы. Падобныя размовы яна заводзіла з ім і раней. Зараз жа малады чалавек раззлаваўся і ўдарыў дзяўчыну. Потым наступіў чаранком матыкі ёй на горла і душыў, пакуль студэнтка не перастала паказваць прыкметы жыцця.
Цела дзяўчыны ён схаваў у кустах па суседстве, частку асабістых рэчаў забраў сабе – мабільны тэлефон і швэдар, які збіраўся аддаць сваёй маці на анучы.
Суд прыгаварыў маладога чалавека да адзінаццаці гадоў турмы.
1695 года. Віцебскі летапіс паведамляе пра незвычайныя метэаралагічныя з’явы.
У ім чытаем запіс, які тычыцца Усходняй Беларусі: “У год 1695. Месяца мая, 26 дня … выпаў па калена снег і ляжаў 3 дні”.
Халодным былі ўсё XVII і пачатак XVIII стагоддзя – “малы” ледавіковы перыяд, які наступіў у сувязі з вулканічнай дзейнасцю ў Амерыцы. Самымі халоднымі зімы былі ў 1709 і 1710 гадах.
У апошнія гады ў Беларусі майскі снег фіксаваўся 12 мая 2020 года.
1666 год. Сабор праваслаўнай царквы адлучыў раскольнікаў.
Пачаўся царкоўны раскол. Раскольнікі-стараверы сталі ўцякачамі з Маскоўскай дзяржывы і ўтварылі першую сталую групу рускіх на беларускіх землях з дзвюма буйнымі цэнтрамі – вакол Браслава і Відзаў (цяперашні Браслаўскі раён) і вакол Веткі (зараз раённы цэнтр Гомельскай вобласці). Кароль Рэчы Паспалітай Ян III Сабескі ў 1691 годзе дазволіў стараверам свабодна жыць у дзяржаве. У Ветцы хаваўся ад рускіх улад будучы кіраўнік сялянскага паўстання Е. Пугачоў. Рускія войскі рабілі набегі, у тым ліку трагічныя ў 1735 і 1764 гадах, на беларускія землі і адводзілі стараабраднікаў назад. Раскольнікі ў ХVІІІ стагоддзі рассяліліся па тэрыторыі Мінскай губерні.
У Магілёўскай вобласці стараабраднікі жывуць ва ўсходніх раёнах, Бабруйску і ў Кіраўскім раёне. У 1914 годзе ў Беларусі пражывала 100 тыс. стараабраднікаў. Пра жыццё стараабраднікаў распавядаюць экспазіцыі Веткаўскага музея стараабраднікаў і беларускіх традыцый імя Ф. Шклярава.
1829 год. Перамога “Меркурыя” беларуса А. Казарскага.
Падчас Руска-турэцкай вайны 18-ці гарматны брыг “Меркурый” атрымаў перамогу над двума турэцкімі 110- і 74-гарматнымі лінейнымі караблямі ў раёне Басфорскага праліва.
Калі “Меркурый” нечакана сустрэўся з турэцкай эскадрай з 18 караблёў, А. Казарскі (1798-1833), ураджэнец беларускага г. Дуброўна, вырашыў уступіць у бой. Больш за 3 гадзіны 115 маракоў Казарскага бясстрашна біліся з 1200 туркамі – і выйшлі пераможцамі.
Па-майстэрску манеўруючы і не даючы суперніку скарыстацца дзесяціразовай перавагай у артылерыі, брыг “Меркурый” збіў ядрамі сваіх прылад усё ветразнае абсталяванне непрыяцеля і пакінуў яго ў “цалкам бездапаможным выглядзе”.
У азнаменаванне подзвігу ў Севастопалі на марскім бульвары быў усталяваны помнік з надпісам на пастаменце: “Казарскаму. Нашчадству ў прыклад…”.
Знакаміты мастак І. Айвазоўскі напісаў некалькі карцін, прысвечаных гэтаму бою.
1863 год. У баі з расійскімі карнікамі пад Парэччам каля Докшыцаў загінуў Генрых Дмахоўскі (1810-1863).
Беларускі і амерыканскі скульптар, паўстанец (1830-1831 і 1863 гадоў) на беларускіх землях, удзельнік Львоўскага паўстання 1846 года.
У ЗША вядомы як Генры Д. Сандэрс. Па сённяшні дзень упрыгожваюць памяшканне Кангрэсу ЗША ягонай працы бюсты Дж. Вашынгтона, Т. Джэфэрсана, Б. Франкліна, Т. Касцюшкі.
1885 год. У Мінску нарадзіўся Барыс Дабрынін (1885-1951).
Карстазнаўца, геамарфолаг, падарожнік, доктар геаграфічных навук, прафесар Маскоўскага, Тбіліскага і Кіеўскага ўніверсітэта.
Скончыў прагімназію Бабруйска, гімназію Гомеля, Маскоўскі ўніверсітэт. Акрамя выкладання ва ўніверсітэтах, працаваў загадчыкам аддзела Інстытута геаграфіі АН СССР.
Аўтар падручнікаў для геаграфічных факультэтаў універсітэтаў, прац па геаграфіі Дагестана, Маскоўскай вобласці, Еўрапейскай часткі СССР і Каўказа, Заходняй Еўропы.
Памёр 4 верасня 1951 года ў Кіеве. Пахаваны ў Маскве на Ваганькаўскіх могілках.
1910 год. У Берліне нарадзіўся Эдзі (Адольф) Рознер (1910-1976).
Савецкі беларускі джазавы трубач, скрыпач, дырыжор, кампазітар і аранжыроўшчык. Заслужаны артыст БССР (1944).
Жыў і працаваў у Германіі (1910-1933, 1973-1976), Польшчы (1934-1939) і СССР (1939-1972).
Пасля далучэння Беластока да БССР пазнаёміўся з беларускім кіраўніком П. Панамарэнка – гарачым аматарам джаза, і пад яго заступніцтвам узначаліў новы вялікі джаз-аркестр, які неўзабаве атрымаў статус Дзяржаўнага джаза БССР. Аркестр Рознера атрымаў спецыяльны цягнік для гастроляў, які практычна стаў домам для аркестра. Любыя складанасці або праблемы вырашаліся дзякуючы ўмяшанню П. Панамарэнкі.
Улетку 1940 гады аркестр з вялікім поспехам даў канцэрты ў шматлікіх гарадах СССР і прыняў удзел у дэкадзе беларускага мастацтва ў Маскве. У верасні даў канцэрт ў Сочы для І. Сталіна. Сталіну канцэрт спадабаўся.
Біг-бэнд Рознера быў адным з першых савецкіх джазавых аркестраў, які выконваў музыку ў стылі свінг, і сыграў адну з ключавых роляў у засваенні айчыннымі музыкамі гэтага кірунку музыкі.
У 1946 годзе арыштаваны НКУС у Львове разам з жонкай. Прыгавораны да 10 гадоў лагераў і сасланы ў Хабараўскі край, дзе сабраў лагерны аркестр, потым на Калыму. Вызвалены ў 1954 годзе.
Адзін з найбольш папулярных джазавых артыстаў у СССР, чые запісы былі двойчы забаронены. Аўтар джазавых кампазіцый, а таксама танга, вальсаў, песень (на словы Ю. Цэйтліна, М. Пляцкоўскага, В. Маса, М. Чарвінскага, Я. Далматоўскага, У. Харытонава, Л. Кукса, Р. Пажэняна, Б. Дворнага і іншых) і джазавых аранжыровак.
Памёр 8 жніўня 1976 года ў Заходнім Берліне.
1909 год. Нарадзіўся Часлаў Ханяўка (1909-1988).
Беларускі грамадскі дзеяч. Стрыечны брат В. Жук-Грышкевіча.
Скончыў Віленскую беларускую гімназію, Віленскі ўніверсітэт.
У Другую сусветную вайну ў 1939 годзе ў Вільні стаў сузаснавальнікам Беларускай незалежніцкай партыі.
Падчас нямецкай акупацыі дзейнічаў у Беларускім камітэце ў Беластоку і Беларускім камітэце ў Варшаве.
З пачатку 1950-х жыў у ЗША ў Саўт-Рыверы. Актыўна дзейнічаў у беларускім асяроддзі, сузаснавальнік Беларускага інстытута навукі і мастацтва ў Нью-Ёрку, адзін з кіраўнікоў арганізацыі «Беларуска-амерыканская дапамога».
Памёр 2 ліпеня 1988 года ў Саўт-Рыверы, ЗША.
Саўт-Рывер. Царква Св. Еўфрасінні Полацкай.
1926 год. Заснавана беларускае літаратурна-мастацкае згуртаванне “Узвышша”.
Заснавана групай былых сяброў літаб’яднання “Маладняк”. Старшыня – К. Чорны, намеснік – К. Крапіва, сакратар – А.Бабарэка. З магілёўцаў у арганізацыю ўваходзілі В. Шашалевіч, А. Мрый (А. Шашалевіч). Арганізацыя ставіла перад сабой задачы: дасягнуць вяршыні нацыянальнай літаратуры шляхам вучобы i выхавання талентаў, пераадолення эпігонскіх тэндэнцый i стварэння арыгінальнай школы літаратурнага мастацтва праз развіццё высокай культуры мовы, арганічнае спалучэнне рэалістычных традыцый са смелым наватарствам. Праіснавала па снежань 1931 года. Савецкая крытыка 1930-1950-х гадоў адносіла аб’яднанне да варожых сацыялізму арганізацый. Літаратурныя дасягненні “Узвышша” аб’ектыўна ацэнены толькі ў 1950-1960 гадах.
«Узвышша»: першы рад: Я. Пушча, А. Бабарэка, У. Дубоўка, К .Чорны, З. Бядуля, К. Крапіва. Другі рад: М. Лужанін, С. Дарожны, А. Адамовіч, Т.Кляшторны, У.Жылка, В.Шашалевіч, П.Глебка. Мінск. 1929 г.
1926 год. Нарадзіўся Ілля Курган (Эйдэльман, 1926-2019).
Беларускі акцёр, дыктар радыё, “беларускі Левітан”, педагог, заслужаны артыст Беларусі, прафесар кафедры сцэнічнай мовы акадэміі мастацтваў і ўніверсітэта культуры.
Большасці беларусаў вядома фраза: “Гаворыць Мiнск. У мiкрафона Iлля Курган”. У эфіры беларускага радыё І. Курган працаваў з 1949 года. Прозвішча “беларускі Левітан” яму даў сам Левітан пасля выпадку, калі Кургану прыйшлоя вясці трансляцыю пасяджэння ЦК замест Левітана, які спазніўся, а потым канстатаваў: “Вам не патрэбен Левітан, ёсць у вас Ілля Курган!”.
1977 год. Памёр Янка Пачопка (1890-1977).
Беларускі паэт, фалькларыст, аграном, публіцыст, свецкі праваслаўны і культурны дзеяч, удзельнік хрысціянскага руху пачатку XX стагоддзя.
Выдаў шэраг кніг сельскагаспадарчай тэматыкі. Выдавец рэлігійнага выдання «Праваслаўны Беларус». У 1939-1958 гадах працаваў аграномам.
Блізкі сябар Язэпа Драздовіча, які рыхтаваў ілюстрацыі да яго кніг, Міхася Машары.
Аўтар перакладаў з рускай мовы ў «Нашай Ніве», вершаў.
1999 год. Памерла Лідзія Ялоўчык (Лісок, 1911-1999).
Беларуская пісьменніца, паэтэса, педагог.
Вучылася ў Оршы, Гродна.
Працавала на Гродзенскім радыёвяшчанні, у лясгасе, настаўнічала ў школах Гродзенскай вобласці.
Аўтар кніг апавяданняў і аповесцей. Пісала пераважна пра мінулае, удзяляючы значную ўвагу жыццю беларускай моладзі ў даваеннай Польшчы і ў час вайны.
