У Дрыбіне адкрыўся магазін кветак

Цяжка ў гэта паверыць, але дагэтуль жыхарам раённага цэнтра дзеля букета свежых кветак прыходзілася ездзіць у іншыя гарады. Цяпер жа ў Дрыбіне адкрылася кветкавая крама, у якой прадстаўлены некалькі разнавіднасцяў руж, хрызантэмы, гваздзікі. Да святаў будуць паступаць кветкі ў збанках – піша газета “Савецкая вёска”.

Прадавец крамы Валянціна Багданоўская (на фота) расказвае пра сакрэты абыходжання з кветкамі:

– Каб кветкі стаялі працяглы час, неабходныя тры ўмовы: пэўная тэмпература, свежы зрэз на сцябле, рэгулярная змена вады і правільная апрацоўка сцёблаў некаторых разнавіднасцяў руж. А наогул самыя ўстойлівыя кветкі – гэта гваздзікі і хрызантэма. Яшчэ працягласць жыцця кветак залежыць ад таго, з якім настроем яны падораны. Дарыць іх таксама трэба ўмець: прыгожа паднесці, падабраць правільныя словы.

Фота: “Савецкая вёска”

Пажыццёва – шапавальшчыцы з Дрыбіна прысвоена званне майстра

Па ўсёй Магілёўскай вобласці ўсяго пяць такіх умельцаў.

Рашэннем Міністэрства культуры і экспертнай камісіі пры Беларускім Саюзе майстроў народнай творчасці Таццяне Чарапавіч з Дрыбіна статус “народнага майстра шапавальства” прысвоены пажыццёва – піша газета “Савецкая вёска”. Таццяна Чараповіч – народная майстрыца Беларусі па валянню, член Саюза майстроў народнай творчасці Рэспублікі Беларусь, навуковы супрацоўнік Дрыбінскага раённага гісторыка-этнаграфічнага музея.

Такога ганаровага звання ў Магілёўскай вобласці ўдастоены ўсяго пяцёра народных майстроў – Ірына Кухціна (саломапляценне, г. Быхаў), Галіна Сцепанькова (лозапляценне, г. Горкі), Таццяна Фяськова (лозапляценне, г. Магілёў), Вольга Сыцікава (мастацкая апрацоўка льну, г. Магілёў). Усе астатнія народныя майстры павінны перыядычна пацвярджаць сваё майстэрства.

Фота: “Савецкая вёска”

У Дрыбіне гарачую ваду даюць толькі раніцай і вечарам, бо круглыя суткі – нявыгадна

А калі жыхарам нешта не падабаецца, намеснік старшыні райвыканкама параіў ім ставіць награвальныя катлы.

Гарачая вада ў раённым цэнтры падаёцца ў шматкватэрныя жылыя дамы толькі раніцай, з 6:00 да 9:00 (у нядзелю да 11:00) і вечарам з 17:00 да 23:00.

– Чаму мы не можам карыстацца гарачай вадой круглыя суткі, бо гэта стварае нязручнасці, і асабліва тым, у каго маленькія дзеці, хворыя пажылыя людзі? – з такім пытаннем звярнуліся жыхары Дрыбіна ў рэдакцыю мясцовай раённай газеты “Савецкая вёска”.

Сітуацыю пракаментаваў начальнік кацельна-цеплавой і газавай гаспадаркі КПК “Жылкамгас” Аляксандр Кускаў:

– Графік падачы гарачай вады зацверджаны раённым выканаўчым камітэтам. Перавесці на кругласутачны рэжым падачу гарачай вады кацельня пакуль не мае тэхнічнай магчымасці.

Намеснік старшыні Дрыбінскага райвыканкама Уладзімір Лясяк песімістычна адрэагаваў на запыт чытачоў газеты – кругласутачна падаваць ваду ў шматкватэрныя дамы будзе нявыгадна, бо пацягне вяликия затраты электраэнергии. А калі камусьці карыстацца гарачай вадой па графіку не падабаецца – стаўце сабе награвальныя сістэмы:

– Гарачая вада ў шматкватэрныя дамы райцэнтра падаецца з катлоў, якія працуюць на мясцовых відах паліва, гэта значыць пры спальванні дроў. Па заканадаўстве ў невялікіх населеных пунктах, такіх, напрыклад, як Дрыбін, гарачая вада павінна падавацца толькі пры спальванні мясцовых відаў паліва. – тлумачыць чыноўнік – Усталяваць дадаткова яшчэ адзін кацёл, які б падаваў большую колькасць гарачай вады, на сённяшні дзень няма магчымасці. Для падачы гарачай вады выкарыстоўваюцца магутныя энергазатратныя помпы, а спажыванне вады атрымліваецца невялікае, бо людзі ў асноўнай масе карыстаюцца гарачай вадой раніцай і ўвечары. Калі гарачую ваду падаваць кругласутачна, тое гэта прывядзе да вялікага спажывання электраэнергіі. А гэта эканамічна нявыгадна і затратна. Таму, калі спажыўца не задавальняе дзейсны графік падачы гарачай вады, ён можа ўсталяваць індывідуальны электранагравальнік або газавы награвальнік вады.

Фота ілюстрацыйнае

У Дрыбіне замярзае сямейства лебедзяў – гараджане б’юць трывогу

Цэлая сям’я – двое белых дарослых птушак і чацвёра шэрых, якія не змянілі апярэнне, маладых лебедзяў, яшчэ з восені па невядомай прычыне не паляцелі ў вырай. Яны засталіся зімаваць на рацэ Проня каля Дрыбіна. Маразы вельмі пагоршылі і без таго незайздроснае становішча гэтых птушак. 

У рэдакцыю мясцовай раённай газеты “Савецкая вёска” звярнуліся жыхары райцэнтра, якія вельмі хочуць падтрымаць птушак, хаця б падкарміць іх. Але з-за разводдзя падысці да берага зараз небяспечна. Вада адступіла, а пад лёдам утварыліся пустэчы.

Паведамляецца, што рэдакцыя газеты праінфармавала аб замярзаючых лебедзях раённую камісію па аказанні дапамогі дзікай жывёле, якая трапіла ў бяду, і раённую інспекцыю прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя.

Фота: “Савецкая вёска”

Дзень у гісторыі. 3 студзеня. Пачатак будаўніцтва Бруклінскага моста. Нарадзіліся архібіскуп Тадэвуш Кандрусевіч, палітык Уладзімір Канаплёў

1738 год. Нарадзіўся Казімір Нарбут. 

Мысліцель, асветнік і філосаф эпохі Асветніцтва, член ордэна піяраў. Прафесар філасофіі.

Вучыўся ў піярскіх навучальных установах ВКЛ, у Рыме. Працаваў прафесарам і прэфектам піярскіх калегіумаў, прэфектам піярскай друкарні, пробашчам у розных гарадах.

Аўтар падручніка «Логіка, або Навука разважання і меркавання пра прадметы навукі», курса «Эклектычная філасофія». Пераклаў з французскай мовы на польскую кнігу «Ваенная навука прускага караля для яго генералаў». У прадмове да яе выказаў сваё захапленне грамадскімі мерапрыемствамі, што ажыццяўляліся ў тагачаснай Беларусі, у прыватнасці будаўніцтвам Пінскага канала. 

Як член Адукацыйнай камісіі, займаўся рэформай школьнага навучання ў Беларусі і Літве, лічыў свецкую этыку адной з асноўных адукацыйных дысцыплін. Член «Таварыства па складанні элементарных кніг», напісаў 2 раздзелы для школы «Статута парафіяльных школ» і настаўленне «Аб інспектаванні школ».

Выступаў за вызваленне філасофіі ад схаластыкі і багаслоўя, за развіццё навукі.

Памёр 17 сакавіка 1807 года.

 

1834 год. У в. Асінаўка Магілёўскай губерні (цяпер – Віцебскі раён) нарадзіўся Зміцер Сямёнаў. 

Першы беларускі, другі рускі метадыст,  папулярызатар геаграфічнай адукацыі, пісьменнік.

Настаўнічаў у Віцебску, Пецярбургу. Адзін з ініцыятараў адкрыцця ў Расіі настаўніцкіх семінарый. Першая такая семінарыя адкрыта ў Маладзечне ў 1864 годзе. 

Дырэктар Кубанскай, Закаўказскай (г. Горы) настаўніцкіх семінарый. 

Стаў другім, пасля К. Ушынскага метадыстам геаграфіі, рускай мовы. 

Першым у Расіі стаў друкаваць у педагагічных часопісах паурочныя распрацоўкі па прадметах. 

Распрацаваў шэраг першых наглядных дапаможнікаў для гімназій. Аўтар геаграфічнай хрэстаматыі «Айчыназнаўства» (6 тамоў), метадычнага дапаможніка для настаўнікаў “Каментары да нагляднага навучання па карцінках”, больш за 300 артыкулаў педагагічнага, біяграфічнага, крытычнага і гістарычнага зместу. 

Распрацоўшчык краязнаўчага (радзімазнаўчага) прынцыпу выкладання геаграфіі. Яго ідэі закладзены ва ўведзеным у 1996 годзе вучэбным прадмеце для беларускай пачатковай школы “Мая Радзіма – Беларусь”. 

Памёр 21 сакавіка 1902 года.

1855 год. Памёр Антон Марціноўскі. 

Беларускі выдавец і публіцыст, апякун здольнай моладзі. Адзін з арганізатараў Віленскага друкарскага таварыства, літаратурна-грамадскага аб’яднання шрубаўцаў, рэдактар «Вулічныя навіны», «Dziennik Wileński», уладальнік друкарні, у якой друкаваліся «Статут ВКЛ» (1819), літаратурныя творы. 

Сакратар Камісіі Часовага ўрада ВКЛ (1812). Марціноўскі стаў узорам новага тыпу патрыёта Беларусі: будучы палякам, любіць Беларусь, а будучы беларусам, любіць Польшчу.

1870 год. У Нью-Ёрку пачалося будаўніцтва Бруклінскага моста праз праліў Іст-Рывер. 

Да будаўніцтва прыцягнулі 2 000 транспартных сродкаў і 150 000 гараджан. Мост будаваўся 13 гадоў, злучае Манхэтэн і Бруклін, яго даўжыня  1 825 метраў (цэнтральны пралёт – 486 метраў) пры шырыні 26 метраў, максімальная вышыня над Іст-Рывер – 41 метр. 

Палатно маста ўтрымліваецца чатырма тросамі дыяметрам каля паўметра, прычым кожны з іх складаецца з 5434 сталёвых жыл. Гэтыя апорныя тросы абапіраюцца на дзве пабудаваныя ў гатычным стылі вежы, якія ўзвышаюцца над вадой на 84 метры.

Бруклінскі мост – папулярнае месца адпачынку і веласіпедных прагулак для жыхароў Нью-Ёрка, адзін з сімвалаў горада.

1888 год. Дзень нараджэння саломінкі для кактэйляў. 

Першую штучную саломінку для кактэйлю вынайшаў амерыканскі прадпрымальнік Марвін Стоўн, уладальнік фабрыкі па вытворчасці папяровых цыгарэтных мунштукоў. 

Ён вынайшаў яе падчас дэпрэсіі, калі папіваў кактэйль праз жытнюю саломінку. Некаторыя валокны жытняй саломінскі расшчапіліся і падчас чарговага ўцягвання вадкасці загразлі ў Марвіна на зубах. І гэта моцна яго раздражняла. 

Тады ён узяў палоску паперы і намазаў яе край па ўсёй даўжыні клеем, наматаў спіраллю на аловак, а затым зняў атрыманую трубачку. Але звычайная папера хутка намакала і пераставала трымаць форму. Тады ён стаў выкарыстоўваць устойлівую паперу з манільскай пянькі, а дыяметр абраў такім, каб праз трубачку не праскоквала цытрынавая костачка.

Яшчэ ў старажытныя часы сярод арыстакратаў Егіпта і Месапатаміі лічылася модным піць праз залатую або срэбную трубачку.

У 1906 годзе была вынайдзена аўтаматычная машына для вырабу папяровых саломінак. У 1939 годзе амерыканец Джозэф Фрыдман заснаваў карпарацыю “Flexible Straw Corporation” і стаў выпускаць гафраваную саломінку, якая магла згінацца над шклянкай. Фрыдман знайшоў рынак збыту не толькі ў рэстаранах, але і ў шпіталях: ляжачых пацыентаў было зручна паіць з іх дапамогай.

У ІІ палове XX стагоддзя балтыморац Ота Дайфенбах вынайшаў пластыкавую саломінку для піцця.

1900 год. Нарадзіўся Аляксандр Адамовіч

Партыйны і дзяржаўны дзеяч БССР. Намеснік наркама земляробства БССР. Працаваў на дзяржаўных і партыйных пасадах па ўсёй краіне, у тым ліку ў Бабруйску, Клімавічах. Загадваў аддзелам друку ЦК КП(б)Б, быў намеснікам рэдактара газеты «Беларуская вёска».

Арыштаваны НКУС 19 ліпеня 1930 года. Пакаранне адбываў у Салавецкім, Беламорска-Балтыйскім лагерах. Расстраляны 15 верасня 1937 года каля станцыі Сягежа ў Карэліі.

1905 год. Нарадзіўся Уладзімір Хадыка. 

Беларускі паэт, перакладчык.

Настаўнічаў, служыў у Чырвонай Арміі, працаваў сакратаром Дудзіцкага сельсавета. Быў сябрам літаратурнага аб’яднання «Маладняк».

Аўтар вершаў, паэтычных зборнікаў, лірычных цыклаў.

Пераклаў на беларускую мову аповесць К. Гарбунова «Ледалом», кнігу выбраных твораў У. Бахмецьева «Людзі і рэчы», шэраг твораў М. Горкага, якія ўвайшлі ў 5 і 6-ы тамы Збору твораў М. Горкага на беларускай мове, раман М. Шолахава «Ціхі Дон» і іншыя. На яго верш «Расцём і дужэем» А. Туранкоў напісаў песню.

У лістападзе 1936 года арыштаваны НКУС, у 1937 асуджаны на 10 год пазбаўлення волі. Пакаранне адбываў у лагерах Сібіры. 

Загінуў 12 мая 1940 года на будоўлі чыгункі каля Улан-Удэ.

1944 год. Нарадзіўся Міхаіл Раманюк. 

Беларускі мастацтвазнавец, мастак, этнограф. Кандыдат мастацтвазнаўства, прафесар. Даследчык народнага мастацтва, матэрыяльнай культуры Беларусі, зрабіў мастацтвазнаўча-этнаграфічнае раянаванне беларускага народнага адзення ХІХ— пачатку ХХ стагоддзяў. 

Аўтар альбомаў, кніг, серыі паштовых марак па народнаму адзенню, сцэнічных касцюмаў для розных мастацкіх калектываў, альбома «Беларускія народныя крыжы».

Кансультант «Беларусьфільма».

Памёр 4 верасня 1997 года.

Марка з малюнкам Раманюка

1946 год. Нарадзіўся Тадэвуш Кандрусевіч. 

Каталіцкі архібіскуп-мітрапаліт Мінска-Магілёўскі (да 3 студзеня 2021 года). Доктар тэалогіі. Член Мальтыйскага ордэна.

Служыў у Літве, Расіі і Беларусі. 

Адлічаны з Гродзенскага педінстытута за наведванне касцёла і ўдзел у набажэнствах. Скончыў Ленінградскі політэхнічны інстытут, каўнаскую Духоўную семінарыю. Працаваў інжынерам на Вільнюскім заводзе шліфавальных станкоў. Вынайшаў «Прамысловы ўзор спецыяльнага высакахуткаснага шліфавальнага станка для Волжскага аўтамабільнага завода».

Служыў у Вільні, Друскеніках, біскупам Мінскай дыяцэзіі (1989-1991), у Расіі (1991-2007), архібіскупам-мітрапалітам Мінска-Магілёўскім (2007-2021), заснаваў Гродзенскую вышэйшую духоўную семінарыю, спрыяў вяртанню і адкрыццю каля 100 раней зачыненых касцёлаў і прычыніўся да выдання «Парадку Імшы» і «Катэхізіса» на беларускай мове, заснаваў маскоўскі Каледж каталіцкай тэалогіі імя святога Тамаша Аквінскага з 3 філіяламі, «Радыё Марыя» і Вышэйшую духоўную семінарыю «Марыя — Каралева Апосталаў» у Санкт-Пецярбургу,

Пасля масавых фальсіфікацый на прэзідэнцкіх выбарах 2020 года, жорсткага разгону акцый пратэстаў, звярнуўся да беларускіх уладаў з заклікам спыніць насілле і неадкладна вызваліць усіх затрыманых на мірных акцыях нявінных грамадзян. Заявіў аб наяўных падставах меркаваць, што прэзідэнцкія выбары 2020 года ў Беларусі праходзілі несумленна.

31 жніўня 2020 года, пасля вяртання з паездкі ў Польшчу, беларускія памежнікі адмовілі мітрапаліту ва ўездзе ў краіну. МУС Беларусі прызнала пашпарт Кандрусевіча несапраўдным.

24 снежня 2020 года вярнуўся ў Беларусь і 3 студзеня 2021 года завяршыў пастырскую дзейнасць.

1947 год. Нарадзіўся Васіль Гігевіч. 

Беларускі пісьменнік.

Настаўнічаў у Харкаўскай вобласці, арганізатар ашмянскай раённай газеты «Красное знамя», працаваў на Барысаўскім шклозаводзе, на кінастудыі «Беларусьфільм», у часопісе «Маладосць».

Аўтар апавяданняў, 10 зборнікаў прозы, раманаў.

Выкарыстоўваючы своеасаблівыя мастацкія формы, даследуе сучасныя праблемы існавання цывілізацыі ў Сусвеце: паводзіны звычайнага чалавека, які па няволі апынуўся ў чужым грамадстве; магчымасці найноўшых тэхналогій стварыць штучны розум, каб устанавіць дыктат над людзьмі; рэакцыя зямлян на незвычайныя бытавыя праявы, якія выкліканы кантактамі з іншапланецянамі.

1954 год. У в. Акулінцы Магілёўскага раёна нарадзіўся Уладзімір Канаплёў. 

Беларускі палітык, спартыўны функцыянер. Выхаванец геаграфічнага факультэта Магілёўскага педінстытута.

Працаваў настаўнікам, намеснікам дырэктара школы ў Шклове, у Шклоўскім РАУС, памочнікам дэпутата Вярхоўнага Савета А. Лукашэнкі, галоўным памочнікам прэзідэнта. 

Дэпутат Вярхоўнага Савета XIII склікання, Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу, узначальваў дэпутацкую фракцыю “Згода”, быў намеснікам Старшыні Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу I і II склікання, старшынёй Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь III склікання. 

Прэзідэнт Федэрацыі гандбола. Падтрымаў стварэнне рэгіянальнага часопіса “Магілёўскі мерыдыян”, выданне манаграфіі П. Лярскага “Прырода Магілёўскай вобласці”, праект мемарыялізацыі навуковай спадчыны вучоных-географаў Магілёўскага педінстытута.

2005 года. Указам прэзідэнта зацверджаны гербы Бабруйска, Дрыбіна, Слаўгарада, Чавус, Асіповічаў, Клічава, Касцюковічаў, Краснополля.

2008 год. Памерла Вольга Ладыгіна. 

Беларускі архітэктар. Заслужаны архітэктар.

Працавала архітэктарам, галоўным архітэктарам Белдзяржпраекта, у Белдзяржпраекце, Дзяржбудзе, старшынёй праўлення Саюза архітэктараў БССР (1961-1965).

Аўтар шматлікіх праектаў па ўсёй Беларусі, а таксама моста праз р. Дняпро (1955) і Палаца культуры вобласці (1976) у Магілёве.

2018 год. Памерла Людміла Яфімава. 

Народная артыстка Беларусі, харавы дырыжор.

Прадстаўнік Ленінградскай школы харавога дырыжыравання.

Працавала ў Мінскім музычным вучылішчы імя Міхаіла Глінкі, дзе заснавала канцэртны хор. З 1987 года мастацкі кіраўнік і галоўны дырыжор Дзяржаўнай акадэмічнай харавой капэлы імя Р. Шырмы. 

Выканаўчай манеры Яфімавай былі ўласцівы глыбокае пранікненне ў змест твору, апора на класічны вакал.

Узнагароджана ордэнам Францыска Скарыны, ордэнам Крыжа прападобнай Ефрасінні Полацкай Беларускай праваслаўнай царквы.

Кіроўца рэгіянальнага рэйса Магілёў-Белая не паехаў у вёску, пятнаццаць чалавек засталіся на прыпынку

На канечнай аўтобуснага маршрута раніцай у нядзелю 20 снежня засталіся паўтара дзясяткі чалавек, да якіх так і не даехаў аўтобус.

Вадзіцель палічыў, што дарога недастаткова расчышчаная, і пасля вёскі Чэрнеўкі развярнуў свой транспарт і скіраваў назад у Магілёў. Пасажыры з Чэрнеўкі патэлефанавалі жыхарам Белай і папярэдзілі, каб тыя дарэмна не чакалі, не мерзлі на марозе – аўтобус не прыйдзе да іх, ён з’ехаў у абласны цэнтр.

Вёска Белая знаходзіцца ў Дрыбінскім раёне і ляжыць у шасці кіламетрах ад трасы, якая вядзе з Магілёва ў Дрыбін. Сюды наладжаны штодзённы ранішні рэйс з абласнога цэнтра. У нядзелю многія жыхары вёскі збіраліся наведаць Магілёў – шмат у каго гэта адзіны выхадны, трэба было і ў аптэку, і ў крамы – піша раённая газета “Савецкая вёска”.

Педагог мясцовай школы Святлана Бялова расказала выданню, што па дарозе той раніцай ездзілі і легкавыя аўтамабілі, і хуткая, і транспарт сельгаспрадпрыемства. А літаральна хвілін праз 10-15 пасля званка аб тым, што аўтобус паехаў назад у Магілёў без пасажыраў з Белай, прыехала снегаўборачная тэхніка дарожнікаў і расчысціла праязную частку. Святлана, як і іншыя пасажыры, упэўнена, што калі б вадзіцель патэлефанаваў свайму кіраўніцтву і паведаміў аб сваіх асцярогах, а яно звязалася б з кіраўніцтвам дарожнай службы раёна або ўладай, то сітуацыя не была б такой драматычнай. Тым больш, што праехаць можна было першапачаткова. А за гэты час, пакуль аўтобус ехаў бы да Белай ад Чарнеўкі, якраз бы яго дагнаў у шляху спецтранспарт дарожнай службы.

Такім чынам, кіроўца аднаасобным рашэннем пазбавіў 15 вяскоўцаў магчымасці прыехаць у абласны цэнтр па сваіх справах, у кагосьці – па неадкладных. Цяпер трэба чакаць тыдзень да наступнай нядзелі.

Фота ілюстрацыйнае

Дрыбін адзначае юбілей – знаемімся з горадам

Шапавальны край у самым малым райцэнтры Беларусі.

Малады раённы цэнтр з дагледжанымі жылымі кварталамі, багаты народнымі традыцыямі і гісторыяй, з нестандартнай сучаснай архітэктурай і адметным фестывалем 

Сёлета Дрыбін адзначае 25 год, як паселішча атрымала статус пасёлка гарадскога тыпу  

Дрыбін – самы малады раённы цэнтр Магілёўскай вобласці, які пачаў актыўна забудоўвацца ў сувязі з перасяленнем сюды жыхароў з радыеактыўна забруджаных тэрыторый пасля аварыі на Чарнобыльскай АЭС. 

Статус гарадскога пасёлка Дрыбін атрымаў толькі ў 1997 годзе. Гэтаму папярэднічала аднаўленне Дрыбінскага раёна ў канцы 1989 года. У 1990-я гады ў звязку з аднаўленнем раёну і статусу гарадскога пасёлка ў Дрыбіне разгарнулася масштабнае будаўніцтва. Аднак тым не менш на сёння Дрыбін з’яўляецца самым маленькім раённым цэнтрам Беларусі, а яго насельніцтва складае ўсяго тры тысячы чалавек. 

Аднак, Дрыбін вырас і стаўся раённым цэнтрам не з вёскі, а з невялікага ўсходнебеларускага мястэчка са сваёй гісторыяй.

У раёна тры даты нараджэння і дзве даты скасавання

 

Свой адлік Дрыбін вядзе ад 1569 года як шляхецкага ўладання ў Мсціслаўскім ваяводстве. У свой час нават канцлер ВКЛ Леў Сапега ў сваім тэстаменце (1633) згадаў «вёску і пушчу Дрыбінскую». 

Падчас вайны Расіі з Рэччу Паспалітай у 1654 – 1667 гг. гэтая мясцовасць апынулася ў цэнтры баявых дзеянняў: 8 кастрычніка 1660 года непадалёк ад Дрыбіна абаронцы Вялікага Княства Літоўскага пад камандаю гетмана вялікага Паўла Яна Сапегі  здабылі перамогу над маскоўскімі захопнікамі. 

Станам на 1784 год мястэчка з’яўлялася цэнтрам маёнтку Цеханавецкіх, тут быў 181 двор, 25 крамаў, млын, царква. У 1830 годзе ў Дрыбіне заснавалі вінакурнае прадпрыемства. 

У 1845 годзе выбухнула выступленне сялян супраць прыгоннага права, жорстка задушанае расійскімі салдатамі. У 1877 годзе мясцовасць перайшла ў валоданне Урангеля фон Гюбенталя. На 1880 год Дрыбін налічваў 250 двароў, існавалі царква, два малітоўныя дамы, валасная ўправа, бальніца, два млыны, школа пісьменнасці. 

Апрача сельскай гаспадаркі жыхары займаліся промысламі, найбольш вядомымі былі дрыбінскія шапавалы. Паводле перапісу 1897 г. у Дрыбіне было 1828 жыхароў, сярод якіх 856 праваслаўных і 971 іудзей. З 1903 года ў мястэчку дзейнічала пажарнае таварыства, у 1910—1911 гадах адкрыліся паштова-тэлеграфная кантора і ашчадная каса.

 

У 1924 годзе ўпершыню быў утвораны Дрыбінскі раён, аднак у 1935 годзе ён быў прыбраны. Наогул у раёна тры даты нараджэння і дзве даты скасавання. У 1930-я гады ў Дрыбіне працавалі вадзяны і нафтавы млыны, кузня, кравецкая майстэрня «Чырвоная ігла», шавецкая майстэрня, арцель «Смычка», смалакурны завод, арцель «Смалапрадукцыя», хлебапякарня, крухмальны, масларобча-сыраварны і шапавальны заводы. Падчас Другой сусветнай вайны нямецкая акупацыйная адміністрацыя стварыла ў Дрыбіне лагер смерці, дзе знішчылі 2,5 тыс. чалавек.

 

Самы малы райцэнтр Беларусі

Дрыбін знаходзіцца ў баку ад буйных аўтатрас, за 64 км на паўночны ўсход ад Магілёва. Аўтамабільнымі дарогамі злучаны з Магілёвам і Горкамі. Самы малы райцэнтр Беларусі можа здзівіць падарожнага сваёй утульнасцю і дагледжанасцю, што ўбачыш не ў кожным мястэчку ці нават у буйным горадзе.

Вывучыць цэнтр Дрыбіна не складана, бо трэба прагуляцца ўсяго хвілін па дваццаць у адзін і другі бок. Цэнтр мястэчка заўсёды выглядае ўпарадкаваным і прыбраным, хоць і іншыя раёны горада таксама не надта адстаюць у гэтым сэнсе. Між іншым, праект забудовы і планавання Дрыбіна распрацавалі яшчэ ў 1982 годзе. 

У Дрыбіне дзве цэнтральных вуліцы, якія арыентуюцца з захаду на ўсход: адна носіць імя лідара бальшавікоў Леніна, а другая – Савецкая. Дарэчы, менавіта вуліца Савецкая падзяляе Дрыбін на дзве часткі: стары Дрыбін з драўлянымі хатамі і невялічкімі катэджамі і новы Дрыбін з масівам пяціпавярховых дамоў і адміністрацыйнымі будынкамі. Нягледзячы на прысутнасць у тапаніміцы мястэчка розных савецкіх назваў, помніка Леніну ў Дрыбіне не існуе. Сярод гарадскіх найменняў адзначым невялічкую вуліцу, названую ў гонар вядомага беларускага пісьменніка Максіма Гарэцкага.

 

Сярод мясцовых адметнасцяў варта адзначыць будынак, у якім размяшчаюцца пракуратура, суд, натарыяльная служба і ЗАГС. Архітэктурна ён выглядае нестандартна, бо ў ім прасочваецца гульня з аб’ёмамі і формамі. 

Дарэчы, цэлы комплекс адміністрацыйных будынкаў у Дрыбіне пабудавалі пасля таго, як мястэчка зноўку аднавіла статус раённага цэнтра. Адным з нешматлікіх яскравых будынкаў савецкага перыяду, што захаваўся ў Дрыбіне, з’яўляецца мясцовая дзіцячая мастацкая школа.

 

На зліцці трох рэк

Масіў панэльных і цагляных шматпавярховых дамоў у Дрыбіне размешчаны ў трох кластэрах. Цагляныя дамы часам вылучаюцца нязвыклай для раённага цэнтра архітэктурнай формай жылых пабудоў. Раёны, дзе размешчаны панэльныя і цагляныя дамы настолькі добра дагледжаны, што могуць нават прэтэндаваць на якую-небудзь рэспубліканскую ўзнагароду па ўпарадкаванасці кварталаў і двароў. 

 

Асобна вылучаецца масіў невялікіх чатырохкватэрных двухпавярховых домікаў з агародамі, якія будавалі для першых перасяленцаў адразу пасля чарнобыльскай трагедыі. Гэты раён у параўнанні з іншымі выглядае больш блякла, але таксама досыць прывабна.

 

Адзначым, што ў мястэчку ёсць гасцініца, якая называецца проста – «Дрыбін». У параўнанні з іншымі раённымі гасцініцамі яна дае наведвальнікам досыць якасныя і недарагія паслугі.  

У мястэчку ёсць некалькі месцаў, дзе можна адпачыць. Кафэ-бар «Малахіт» – месца паломніцтва аматараў добра пагуляць і «адарвацца», рэстаран «Фламінга» – месца культурнага адпачынку, правінцыйны рэстаран з дэмакратычнымі коштамі. 

Ёсць гэтаксама невялікае кафэ з сімвалічнай назвай “Проня”. Дарэчы, гарадскі пасёлак Дрыбін стаіць у месцы зліцця Проні з рэкамі Быстрая і Гольша. 

 

“Картушніцкі лемезень”

 

Дрыбін – даўняе мястэчка гістарычнай Мсціслаўшчыны, вядомае тутэйшымі шапаваламі, якія распрацавалі ўласную ўмоўную мову – «катрушніцкі лемезень». 

Мястэчка і ваколіцы прываблівае турыстаў у першую чаргу сваім унікальным промыслам — шапавальствам (ручное валянне валёнак), які стаўся рэгіянальным брэндам і часткай нематэрыяльнай спадчыны Беларусі. 

 

На фестываль насельніцтва павялічваецца ў два разы

З 2011 года ў раённым цэнтры праводзіцца фестываль “Дрыбінскія таржкі” мэтай якога з’яўляецца захаванне і папулярызацыя не толькі шапавальства, але і народных творчасці, промыслаў і раместваў у шырокім сэнсе, а таксама прыцягненне ўвагі дзяцей, падлеткаў, юнакоў і дарослых да беларускіх народных традыцый, абрадаў і звычаяў, дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва. Прычым на фестываль прыязджаюць з розных куткоў Беларусі і Расіі, а таксама госці з бліжэйшага замежжа.

Фестываль народнай творчасці, промыслаў і рамёстваў “Дрыбінскія таржкі” звычайна досыць шматгранны, бо праводзіцца два дні. На ім можна не толькі паесці стравы народнай кухні, набыць сувенір, аднак і паўдзельнічаць у кірмашовых забавах і народных гульнях. Акрамя таго, можна паўдзельнічаць у мастар-класах па народных рамёствах і промыслах, у тым ліку па валянні валёнак і спрачыніцца да шапавальскага навыку. 

Апошнім часам фестываль мае высокую папулярнасць і падчас яго правядзення насельніцтва Дрыбіна павялічваецца ў два разы.

Дрыбінскі гісторыка-этнаграфічны музей таксама звязаны з шапавальскім промыслам. У музеі ёсць шапавальскае майстэрня, дзе займаюцца дзеці і дарослыя. Больш за тое, на папулярызацыю промысла і стварэнне адпаведнай экспазіцыі па шапавальству ўстанове культуры неаднаразова вылучаліся нямалыя датацыі.  

Дарэчы, наведвальнікі музея могуць пазнаёміцца не толькі з тэхналогіяй выраблення валёнак, але і з асноўныямі прыладамі працы, якія выкарыстоўваюцца ў гэтым промысле. 

Усяго ў музеі знаходзяцца 6 залаў, якія прысвечаны промыслам і рамёствам, народнаму адзенню і мясцовай прыродзе, ваенным падзеям, археалогіі і гісторыі развіцця Дрыбінскага раёна і абразам XIX-XX стст.

 

Сярод іншых адметнасцяў можна вылучыць брацкую магілу (1943-1944 гг.), дзе знаходзіцца абеліск загінулым салдатам. 

Менавіта па Проні падчас вайны на працягу дзевяці месяцаў ішлі жорсткія баі паміж савецкімі войскамі і войскамі гітлераўскай Германіі.

 

Да архітэктурных славутасцяў Дрыбіна адносяцца вадзяны млын і драўляная Свята-Праабражэнская царква. Вадзяны млын пачатку ХХ стагоддзя стаіць на рацэ Радзебка – прытоку Проні. Драўляная Спаса-Праабражэнская царква, у сваю чаргу, датуецца 1940-мі гадамі. 

Размешчана яна ў звычайнай драўлянай хаце, прычым ініцыятарам яе збудавання быў мясцовы жыхар. Адзначым таксама, што ў Дрыбіне захаваліся старыя яўрэйскія могілкі, а вядомая ізраільская балерына і выкладчыца класічнага балета Мія Арбатава нарадзілася ў 1911 годзе менавіта ў гэтым беларускім мястэчку. 

А яшчэ ў ваколіцах Дрыбіна, за 1 км на паўднёвы захад ад паселішча знаходзіцца старажытны курган і дзве археалагічныя стаянкі каменнага веку.

Возрождение юго-западного региона Могилевщины

В приснопамятные советские времена в Могилевской области четко выделялись три экономических региона: центральный (Могилев), юго-восточный (Кричев) и юго-западный (Бобруйск). Привязка  к данным городам в качестве центров определялась их значимостью в экономике области и территориальным расположением. 

Со временем в кричевском регионе был построен Белорусский цементный завод, а в самом Кричеве ушли в небытие десятки организаций и, в первую очередь, мясокомбинат, что потянуло на экономическое дно производство мясной продукции и автотранспортные предприятия района. 

Ситуация зашла в такой минус по региону, что в 2015 году было принято решение о развитии ЮВР (юго-восточного региона) под непосредственным патронажем главы государства. Регион получил из разных источников более миллиарда рублей инвестиций, без которых он бы за эти 7 лет после Указа точно бы “загнулся”.

Дела в Центральном регионе в сельском хозяйстве тоже не очень блестящие – Чаусы, часть Могилевского и Шкловского районов, Дрибин и Круглянщина явно затормозились в экономическом развитии, в Быхове даже умудрились довести до состояния банкротства овощеперерабатывающий завод. В-общем, петь дифирамбы в этом регионе в принципе некому.

И совсем уж позабыт в успешности своих деяний юго-западный регион (ЮЗР) во главе с Бобруйском, а сейчас и с Осиповичами, как крупным промышленным центром. 

Конечно, нельзя отрицать успехи “колхозов” Бобруйского района, которые с 2016 года демонстрируют постепенный рост производства сельскохозяйственной продукции, иногда прорывается в “плюсы” Осиповичский район, но окончательно портит картину своими антирекордами в производстве зерна, реализации скота на убой и по удою молока на 1 корову Глусский район.

Острый дефицит финансовых ресурсов – беда еще та для всех сельхозорганизаций Могилевщины. Но в хозяйствах ЮЗР в последние годы вмешались и объективные обстоятельства – они попали под влияние южной климатической зоны. Погода и раньше не благоволила хозяйствам ЮЗР с их песчаными почвами, а тут просто навала какая-то климатическая. 

Дело в том, что в этой зоне давно уже прописались почвенные засухи – не менее 6 за десятилетку. Чиновники не очень прислушиваются к ученым по поводу необходимости обводнения сельскохозяйственных угодий или облесения таковых с балльностью менее 17. 

В распоряжении хозяйственников остается лишь одна рекомендация – научное планирование посевов. Этот вариант иногда срабатывает, но без инвестиций в аграрный сектор ЮЗР кардинальных успехов не достичь. Без изменений инвестиционной судьбы ЮЗР оставалось и далее влачить горькую судьбу недолюбленных детей государства.

Помощь, однако, пришла совсем с неожиданной стороны и помощь весьма авторитетная. Дело в том, что по Указу № 300 в 2016 году была организована БНБК (белорусская национальная биокорпорация) с целью углубленной переработки зерна и получения ряда незаменимых аминокислот. Естественно, с использованием их в производстве современных комбикормов. 

Комбикорма из покупного зерна получались сверхдорогими и тогда возникла идея организации собственной сырьевой зоны по производству дешевого зерна и руководство БНБК обратило взор на проблемные районы ЮЗР – Глусский, Бобруйский и Осиповичский.  Для цели юридического обоснования извлечения зерна из закромов Могилевщины, в начале 2022 года БНБК создало дочернее предприятие – ООО “БНБК-Агро”, которому в доверительное управление на три года переданы акции всех 6 сельхозпредприятий Глусского, 4-х Бобруйского и всех  5 “колхозов” Осиповичского районов. 

Кстати, руководству ООО поставлена задача, характерная для всех промышленников, ввязавшихся в агросектор – дать импульс развитию сельского хозяйства в этой части Могилевской области. Так что с удешевлением производства собственного зерна придется повременить.

Возглавляющая ООО Надежда Катковец с огромным финансовым рвением взялась за работу на территории ЮЗР и, в первую очередь, в Глусском районе. На ремонт и закупку новой сельскохозяйственной техники первой необходимости ООО весной 2022 года уже потрачено 17 млн. рублей. Дальше-больше…

Окунувшись в проблемы аграриев Глусчины, выявили необходимость в приобретении машин и механизмов для полного цикла возделывания сельхозкультур. Заметим, это не только плуги и культиваторы, но и кормо- и зерноуборочная техника на сумму 63 миллиона рублей. Инвестиционные фантазии уже простерлись до необходимости приобретения и строительства зерносушильного комплекса мощностью 1 тысяча тонн в сутки и явно за валюту. Алё-о-о! Кто-нибудь остановит процесс угробления государственных денег? 

В лучший год по зерновым (2016) Глусский район выдал почти 21 тысячу тонн, а это в среднем по 300 тонн в сутки намолота. “Апофеоз” зерновой деятельности района приходится на 2022 год – всего лишь 7 200 тонн. Надежда на зерно кукурузы? 

Во-первых, оно очень дорогое; во-вторых, по урожайности оно почти на уровне зерновых колосовых. Глусский район уже 2 года получает менее 15 ц/га зерна! Даже при двукратном росте урожайности, покупать сушильный комплекс – финансовое преступление. Как предложение: в Беларуси (в Бресте) производятся неплохие сушилки: одну из них установить в “Экспериментальной базе “Глуск”, вторую – в Заволочицах. Тогда можно вести разговор о рациональности и эффективности.

ООО “БНБК-Агро” пришлось втянуться и в иные работы и подотрасли сельского хозяйства, в частности, Глусского района. Еще весной для поддержки животноводства выделили комбикорма на 2 млн. рублей, в течение лета приводилась в порядок ремонтная база машинно-тракторной станции (МТС), распахивались запущенные земли и вводились в севооборот, но и приняли участие в заготовке кормов. На финише уборочных работ все зерно из зоны действия ООО вывезено в Пуховичи.

Фото взято из открытых источников и носит иллюстративный характер.

(продолжение следует)

Пенсіянер загінуў на пажары ў Дрыбінскім раёне

У жылым доме ў вёсцы Кішчыцы Дрыбінскага раёна на пажары знойдзены загінулы гаспадар 1949 года нараджэння, пенсіянер. Трагедыя адбылася ўвечары другога снежня. Прычыны пажару і гібелі ўстанаўліваюцца.

Фота носіць ілюстрацыйны характар і ўзята з адкрытых крыніц.

На Магілёўшчыне зрывалі чырвона-зялёныя сцягі

Пра серыю акцый, накіраваных супаць афіцыйнай сімволікі паведамляе прэс-служба МУС. У апошнія дні кастрычніка ў Дрыбінскім раёне 22-гадовы мясцовы жыхар і яго 23-гадовы знаёмы сарвалі палотнішча з будынка Дома культуры. А ў мінулую нядзелю малады бабруйчанін сарваў сцяг з будынка магазіна.

Аналагічныя ўчынкі зафіксаваныя і ў іншых рэгіёнах Беларусі – у Івацэвіцкім раёне 33-гадовы вясковец сарваў чырвона-зялёны сцяг з будынку мясцовай адміністрацыі. Аналагічнае дзеянне 26 кастрычніка здзейсніла 26-гадовая мінчанка.