Днём 15 мая лясны пажар быў зафіксаваны каля вёскі Заполле Клічаўскага раёна. Сумарна ён ахапіў тэрыторыю ў 2,7 гектараў лесу. На тушэнні пажара працавалі 11 адзінак тэхнікі і 24 работніка Клічаўскага лясгаса. Пажар ліквідаваны, пацярпелых няма – паведамляе прэс-служба МНС.
Фота ілюстрацыйнае
Как ни странно, именно аграрный сектор экономики затерянного в лесах и болотах Кличевского района демонстрирует в последние годы растущие показатели. При этом за 5 лет доля трудоспособного населения в районе увеличилась на 0,3 %, а вот в сельской местности уменьшилась на 1,6 %.
Увы, не добавляет оптимизма и снижение доли населения моложе трудоспособного на 0,5 % именно в сельской местности. Но и не очень дорожат в районе своими кадрами – в 2021 г., например, соотношение принятых и уволенных работников составило 88,7 % – один их худших результатов в Могилевской области. Явно у власти окопались временщики или их таковыми сделала жизнь.
Сельское хозяйство района периодически демонстрирует весьма приличные достижения. Допущенные провалы в 2015, 2018 и 2021 гг. были весьма оперативно ликвидированы и по многим показателям сегодня район можно ставить в пример практически всем, пожалуй, кроме Кировского и Могилевского, районам Могилевской области.
Более того, по итогам работы за 2022 г. по удою молока на 1 корову (5 775 кг) Кличевский район поднялся с 50-го на 45-е место в республике, а в Могилевской области занял 3-е место после Кировского и Могилевского районов. Наряду с Бобруйским районом превысил все показатели в животноводстве за 2021 г. Опять же, районом в области показан лучший результат по приросту удоя на 1 корову (483 кг) и второй результат по среднесуточным привесам (599 г.) крупного рогатого скота, уступив только Бобруйскому району (602 г.).
В УКСП «Совхоз «Доброволец» надоено за прошлый год по 9 227 кг молока на 1 корову – второе место в области после ЗАО «Агрокомбинат «Заря» Могилевского района. К слову, не только «Доброволец» вытаскивает район на передовые рубежи. В ОАО «Максимовичи» надоено на 1 корову за прошлый год 7234 кг, при этом в хозяйстве ежедневно «плюсовали» на 1 корову почти 1 кг удоя молока.
Неплохо в районе поработали и с производством мяса, а в УКСП «Совхоз «Доброволец» оказался лучший показатель в области по среднесуточному привесу (766 г.) крупного рогатого скота.
Кличевский агрооптимизм в наращивании объемов производства продукции животноводства сохраняется и в начале 2023 г. В целом за январь-февраль 2023 г. произведено продукции в сельскохозяйственных организациях района на 9,5 % больше соответствующего уровня предыдущего года.
При этом, производство мяса увеличилось на 4,3 %, производство молока и средний удой на 1 корову соответственно на 12 %. Маленький штрих: местному руководству не нужно заниматься приписками и свидетельство этому высокая товарность реализуемого молока (90,3 %).
Кстати, по удою молока на 1 корову за 2 месяца Кличевский район вышел на 2-е место в области, уступая только Кировскому. По сводке за 11 апреля Кличевский район «доит» на 1 корову 16,6 кг, «плюсуя» 1,6 кг к уровню предыдущего года. А вот явные фавориты прошлых лет не так ударно работают в этом направлении: Горецкий район ежедневно отстает по удою на 1 корову от Кличевского на 4,0 кг, Могилевский – на 0,3 кг, Шкловский вообще «минусует» 0,7 кг к уровню 2022 г.
Но, хотелось бы обратить внимание, что полученные результаты в Кличевском районе по-своему парадоксальны: ведь наращивание производства в животноводстве требует соответствующей кормовой базы, а кормов в районе на 1 марта 2023 г. в наличие только 85,5 % к уровню предыдущего года. В то время как в Горецком районе 108,8 %, в Могилевском – 141,2 %, в Шкловском – 128,3 % и вопрос отнюдь не риторический – кто же в области эффективнее работает?
Одной из проблем земледельцев Кличевского района является недостаточный уровень производства зерновых культур через их невысокую урожайность. Максимальный урожай зерна за обозримый период был достигнут в 2020 г. – валовое производство составило 45 тыс. тонн при урожайности в 31,1 ц/га. Увы, по урожайности зерновых Кличевский район из близко лежащих районов «обошел» только Белыничский и Быховский районы. Лидерство, прямо скажем, сомнительное. Осиповичский район, например, намолотил с 1 гектара по 41,7 центнеров – есть у кого из соседей учиться и есть куда развиваться.
Не совсем благоприятна финансовая ситуация в районе: во-первых, доля убыточных организаций в Кличевском районе почти всегда превышает среднеобластной показатель; во-вторых, по соотношению кредиторской и дебиторской задолженностей Кличевский район четырежды банкрот и рисовать картинку безубыточности в целом по району – заниматься «лакировкой» действительности, что на финише полугодия увеличит головную боль работникам райисполкома, руководителям отдельных организаций и специалистам облисполкома.
Не нужно забывать, что затерянный в болотах и лесах Кличевский район имеет весьма неблагоприятный для привлечения кадров уровень зарплаты, а ведь отток населения продолжается. На одной любви к малой Родине тут не выедешь – нужно кардинальное решение проблем района.
Фото: “Новости Кличевщины”.
До 2000 года Кличев был городским поселком, затерянным среди болот и лесов. Занимая по площади 4-е место в области (1 779 км2), по численности населения Кличевский район всего лишь 14-й, а по плотности населения (8 чел. км2) и вовсе аутсайдер – хуже ситуация лишь в Краснопольском районе (7 чел. км2). Из предприятий в районном центре работают лесхоз, деревообработка, лесозаготовка и пищевая переработка.
Инвестиции в основные фонды, упав в 2015 г. на 43 % к уровню предыдущего года, в 2016 г. еще на 30 % ухудшив ситуацию, в конце 2010-х годов имели откровенно догоняющий характер. По итогам 2022 г. инвестиции снизились на 24 % к уровню 2021 г., подведя минорную черту под надежды и перспективы за прошедшую семилетку.
Работа промышленности в районе малообъёмна и неустойчива, а по уровню номинально начисленной среднемесячной зарплаты Кличевский район занимает 11 место в области.
В известном про Кличев анекдоте, на вопрос Брежнева, облетающего Беларусь на вертолете – что там за город среди болот и лесов? – в ответе говорилось: «Никто за время советской власти так и не смог понять, как тут живут люди и чем занимаются, но они по-своему счастливы».
А вот уже в статусе города, Кличев вполне мог стать более цивилизованным местом жительства для здешнего люда. Последний крупный инвестпроект в промышленность Кличевского района – строительство единственного в стране аккумуляторного завода.
Вложили определенные средства, построили даже производственное помещение, но дальше пошло по известному сценарию, когда исчезает источник финансирования. Короче, проект зачах, а вместе с этим улетучились мечты о процветании района.
Но поддержка району пришла с неожиданной стороны.
Известно, что территория Беларуси на 14% покрыта болотами. Одно из них, Дулебское, расположенное на территории Кличевского района, представляет собой уникальную водно-болотную экосистему и входит в состав 10 самых известных в стране. Так вот, местные власти в 2018 году решили начать промышленную добычу сапропеля на площадях выработанных торфяных месторождений.
Сапропель – многовековой ил пресноводных водоемов, обогащенный такими минеральными веществами, как азот, фосфор, железо, марганец. Сапропель обладает неистощимым источником не только различных минералов, но и витаминов. Он благоприятно влияет на почву и широко используется в качестве удобрения. Так как сапропель содержит в себе повышенное количество витаминов и минеральных солей, то он используется в качестве биологической пищевой добавки к рациону сельскохозяйственных животных.
Природное ископаемое также применяется, как сырьё для топлива и широко используется в химической промышленности. Из сапропеля получают такие вещества, как аммиак, воск, парафин. Помимо этого природный материал может использоваться также в качестве лечебных грязей. Как видим, внимание местных властей к перспективе многопланового использования сапропеля объективно и сулило немалые выгоды даже экономике области.
В 2014 году экономической стороной реализации проекта заинтересовался посол Китая в Беларуси Цуй Цимин. И пообещал способствовать. Кличевский район был оперативно включен в государственную научно-техническую программу по детальной доразведке месторождений сапропеля.
В 2016 г. в областной газете «Могилевские ведомости» (№70 от 13.09.2016) появилось сообщение о том, что в Кличевском районе планируют начать промышленную добычу сапропеля на площадях выработанных торфяных месторождений. Болота в Кличевском районе – а их более 20 тыс. гектаров, плюс есть еще 90 тыс. гектаров заболоченных территорий – стали местом презентации новых экологических проектов.
Стоимость обозначенного проекта в комплексе планировалась в объеме 20 млрд. руб., при этом каждый вложенный рубль должен был окупиться 8 рублями прибыли. По предварительным оценкам ученых, запасы торфяникового сапропеля в районе составляют около 2 млн м3., при этом каждый кубометр сапропеля должен был принести в кубышку разработчиков за время эксплуатации по 12,5 рублей прибыли, а всего это 160 млрд. рублей. Фантастика!
На кличевские болота волшебным образом надвигалась тучка золотая из внешних китайских инвестиций, которые сулили региону процветание неимоверное. К реализации был предъявлен проект «Организация производства по получению высокоэффективных органоминеральных грунтов и удобрений путем переработки торфа и сапропеля месторождений Кличевского района Могилевской области».
Интересна и экономика реализуемого проекта. Осваивать мощности местные производители были намерены…целых три года. Правда, потом они буду производить продукцию на сумму 440 тысяч долларов в год, что позволяло окупить затраты за 5 с половиной лет. Возникает вопрос уже к местным экономистам: а назовите-ка хотя бы один проект в Могилевской области, который вообще окупился за последние 25 лет?! Частники не в счет.
Надежды на процветание Кличевского района за счет сапропелей были с подачи местных бюрократов авантюристичны изначально. Дело в том, что еще в 1998 году на территории Кличевского и Белыничского районов был образован республиканский гидрологический заказник «Острова Дулебы» площадью в 26 600 гектаров.
Естественно, в его состав вошли все крупные болота Кличевщины: Дулебское, Великое, Галое, которые сегодня играют водоаккумуляционную роль для целого каскада рек, берущих здесь начало. При этом заказник «Острова Дулебы» включен во Всемирный список водно-болотных угодий международного значения. А если учесть, что около 40% лесоболотных сообществ заказника относят к особо ценным участкам, а из 705 видов растений, выявленных на «Островах», 13 включены в Красную книгу Беларуси, то уникальность «Островов Дулебы» неоспорима.
Сохранению естественного состояния природы на такой внушительной территории отчасти помогло то, что в советский период на месте заказника находились Друтский авиационный полигон и одноименный военный лесхоз. Здесь практически не велась никакая хозяйственная деятельность, территория использовалась только для испытаний техники и боеприпасов.
Ситуация изменилась в 2003 году, когда эти земли были переданы в ведение Кличевского и Белыничского лесхозов. А у лесхозов несколько иные цели, чем у заказника. И не совсем лесхозам «в руку» международный статус заказника, по которому (Рамсарская конвенция о водно-болотных угодьях) хозяйственная деятельность на его территории ограничена.
В первую очередь, в заказнике нельзя вести добычу ископаемых. А что увидели местные жители? Раскорчевку угодий, добычу сырья открытым способом. В «эксперименте» участвовали: Институт природопользования НАН Беларуси, Центральный ботанический сад, эксперты ПРООН, местная власть, госпредприятия и частные коммерческие структуры. И всё это делалось под лозунгом поддержания усилий Беларуси по сохранению природного разнообразия, по рациональному использованию торфяных земель.
На самом деле болота, лёгкие Европы, в опасности: с одобрения экспертов ПРООН ведутся определенные работы на болотах Брестской, Витебской и Минской областей. С завидной регулярностью презентуются проекты по разработке болот с целью получения прибыли, невзирая на статус территорий и перспективы ухудшения экологической обстановки. В человеке болото «видит», скорее врага, чем друга.
Прерываясь на время, зададимся вопросом – а может, нужно было не болота подводить под удар бюрократии, а эффективнее поработать на сельхозугодьях?
(продолжение следует)
Фото из открытых источников
У старажытных славян многія святы адзначаліся ў пачатку і сярэдзіне вясны. Гэта звязана з тым, што ў гэты перыяд абуджалася прырода, пачынаўся новы жыццёвы цыкл. Нашыя продкі верылі, што ў гэты перыяд дух вады прачынаецца ад зімовай спячкі, а разам з ім і ўсе жыхары падводнага царства.
Славяне ўшаноўвалі стыхіі вады і Вадзяніка, каб ён выратаваў іх ад моцнага разліву.
Паводле паданняў, Вадзянік мае выгляд старога з вялікім рыбіным хвастом, зялёнай барадой і вусамі. Дух вады надзелены вялікімі здольнасцямі. Ён не толькі кіруе ўсім падводным царствам, але можа абярнуцца велізарнай рыбай і нават канём або дзіцём.
Старажытныя славяне лічылі, што дух вады ў сваёй стыхіі непераможны. Ад яго капрызаў залежыць, ці будзе ўдалым шлях судна і ўлоў рыбака.
Улічваючы той момант, што жыццё ў тыя часы напрамую залежала ад стану вадаёмаў, людзі выконвалі мноства абрадаў, каб Вадзянік праявіў сваю літасць. Лічылася, што калі атрымаць прыхільнасць вадзянога, рэкі не будуць выходзіць з берагоў, а вадаёмы і студні не перасохнуць.
Дэвіз: “Вечарынка – гэта супрацьлегласць вайне”. Стварэнне пазітыўных падзей – ідэальны спосаб зрабіць свет лепшым.
Гэты дзень быў натхнёны кнігай “Палёт: Квантавы фантастычны раман” (1995) амерыканскага аўтара Вана Бонта. Раман заканчваецца пачаткам зваротнага адліку масавай падзеі, якая аб’яднае ўсё чалавецтва. Гэтую падзею называюць сусветнай вечарынкай у супрацьлегласць сусветнай вайне.
Для таго каб узяць удзел у святкаванні не абавязкова арганізоўваць вялікую тусоўку. Досыць зладзіць сустрэчу з невялікай кампаніяй сяброў ці сваякоў, каб адцягнуцца ад клопатаў і добра правесці час.
33 год. На крыжы памёр Ісус Хрыстос (1 год да н. э. – 33 год н.э.)
Навукоўцыі даказваюць што Хрыстос памёр у 15:00 гадзін у пятніцу, 3 красавіка ў 33-м гады нашай эры, а ўваскрос а 4:00 раніцы ў нядзелю, 5 красавіка. Паводле Новага Запавету, тлумачаць астраномы, Ісус загінуў у дзень, які рушыў услед за першай ноччу поўні пасля вясновага раўнадзенства.
Выкарыстаўшы дадзеныя, сабраныя аб зорках у 26-35 гадах нашай эры, навукоўцы ўстанавілі, што за гэтыя 9 гадоў першая поўня пасля вясновага раўнадзенства была зарэгістравана толькі двойчы – у пятніцу 7 красавіка 30 года і ў пятніцу 3 красавіка 33 года.
Кава вядомая людзям ужо больш за 1000 гадоў. Кававы напой, па словах навукоўцаў, упершыню з’явіўся ў Эфіопіі. У старажытнасці кававыя зерні здрабнялі ў звычайнай ступе звычайным пестам, потым пры дапамозе маленькіх жорнаў.
У шматлікіх крыніцах гаворыцца, што аўтарам механічнай кавамолкі з’яўляецца нейкі каваль з Лондана. І вынайшаў ён яе ў 1655 годзе.
Зараз большасць каваманаў выкарыстоўваюць электракавамолку, але некаторыя гурманы давяраюць больш ручной, таму што жорны ручнога млына не перапальваюць зерне, а проста перамолваюць, захоўваючы іх водар.
Усе акты, дакументы і ліставанне ўрадавых установаў БНР павінны былі пісацца на дзяржаўнай беларускай мове. Нацыянальным мяншыням (украінцы, палякі, літоўцы, габрэі, немцы, латышы, рускія) Беларусі дазвалялася карыстацца сваёю моваю ў афіцыйных дачыненнях з дзяржаўнымі ўстановамі.
БНР мела плошчу 300 тысяч квадратных кіламетраў і насельніцтва каля 7 мільёнаў.
Сярод расстраляных акрамя палякаў былі габрэі, беларусы, украінцы.
Усяго было забіта 7 305 чалавек, з іх 3 870 былі знішчаны на землях БССР.
23 снежня 2012 года А. Лукашэнка заявіў: «У нас ніводнага паляка на тэрыторыі Беларусі знішчана, расстраляна не было». Але гісторык І. Кузняцоў сцвярджае, што беларускі катынскі спіс існуе. На яго думку, найверагодней польскіх жаўнераў расстрэльвалі ў Трасцянцы.
Агульная колькасьць ураджэнцаў Беларусі сярод забітых у Катыні ацэньваецца ў 1 226 чалавек. Найбольш вядомыя з іх – генерал Браніслаў Багатырэвіч і дзеяч беларускага адраджэння Францішак Умястоўскі.
Расстрэлам займаўся атрад 8-й айнзацкаманды з Крычава. У яры за 1,5 км на ўсход ад Расна былі расстраляны каля 600 чалавек. Перш чым расстраляць, з людзей было знята адзенне і абутак, і яны засталіся ў ніжняй бялізне, пасля чаго жыўцом клалі па некалькі чалавек у раней прыгатаваныя ямы і стралялі па іх з аўтаматаў.
20 сакавіка 1942 года раён быў вызвалены партызанамі ад акупантаў пасля разгрому апошняга тут Клічаўскага нямецкага гарнізона. Былі адноўлены органы савецкай улады на абшары ў 3 000 км². Пад абаронай 18 000 партызан зоны да 1944 года размяшчалася больш за 70 000 чалавек (да вайны ў раёне жыла 46 000).
Беларускі тэатразнавец, педагог. Доктар мастацтвазнаўства, прафесар.
Скончыў Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут.
Працаваў на кінастудыі «Беларусьфільм», у Інстытуце мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы НАН Беларусі, рэктарам Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў.
Даследуе праблемы рэжысуры, акцёрскай творчасці, сцэнічнай героікі, рускай тэатральнай культуры на Беларусі. Аўтар шэрагу кніг, п’ес і сцэнарыяў дакументальных фільмаў.
Яго “бацькі” Бернард Сілвер і Норман Вудленд.
Сёння штрых-код – штодзённая практыка любой крамы і гандлёвага аб’екта, бо асноўнае прызначэнне яго – ідэнтыфікацыя тавару або якой-небудзь яго прыкметы (ўпакоўкі, серыйнага нумара). Гэта свайго роду ключ, які дае неабходную інфармацыю аб кожным тавары, як прафесіяналам, так і спажыўцам. І яго нанясенне на прадукцыю з’яўляецца абавязковай умовай для ўсіх вытворцаў. А раней кошты на ўсе тавары ў касу ўводзіліся ўручную, таму выкарыстанне штрыхавых кодаў палегчыла працу многіх людзей, у першую чаргу, у сферы гандлю.
Добраахвотная грамадская арганізацыя, якая ставіла за мэту актывізацыю прыродаахоўнай дзейнасці грамадзян, прадпрыемстваў, устаноў, аб’яднанне іх намаганняў для захавання экалагічнай раўнавагі ў рэспубліцы і паляпшэння асяроддзя пражывання насельніцтва.
На 1-м з’ездзе (1-2 ліпеня 1989) быў прыняты статут, зацверджана эмблема, сцяг, абрана праўленне, прэзідэнтам стаў Б. Савіцкі, віцэ-прэзідэнтамі Р. Гарэцкі, Я. Пятраеў, Л. Тарасенка,
Саюз уваходзіў у перадвыбарчы Беларускі дэмакратычны блок.
У 1991 годзе у склад арганізацыі ўваходзіла каля 5 000 чалавек.
Арганізацыя распалася ў 1994 годзе. Замест яе была арганізавана партыя “Зялёныя”.
У Мінску, Магілёве і іншых буйных гарадах распачаўся страйк працоўных з эканамічнымі і палітычнымі патрабаваннямі. Ён ахапіў дзясяткі працоўных калектываў і ўвайшоў у гісторыю Беларусі як самы масавы выступ рабочых у змаганні за свае палітычныя правы.
У гэты дзень спынілі працу рабочыя Мінскага электратэхнічнага завода, разам з імі на вуліцы выйшлі працаўнікі завода аўтаматычных ліній і завода шасцерняў. Рабочыя перакрылі рух трамваяў на вуліцы Даўгабродскай.
Ужо 4 красавіка прадпрыемстваў, якія абвясцілі страйк, налічвалася дзясяткі. Калоны рушылі ў цэнтр сталіцы, да Дому ўрада.
Старшыня Савета міністраў БССР Вячаслаў Кебіч, які выйшаў да рабочых, тлумачыў, што ён не ведаў пра намер Крамля ўзняць цэны, і што рашэнне саюзнага ўрада было і для беларускага Саўміна непрыемным сюрпрызам.
У першы дзень патрабаванні былі эканамічныя (узняць заробкі, знізіць цэны, адмяніць 5% “прэзідэнцкі” падатак на продаж усіх тавараў). Аднак неўзабаве дадаліся патрабаванні палітычныя, у тым ліку: вывад парткамаў з прадпрыемстваў, адстаўка М. Гарбачова і саюзнага ўрада, роспуск з’езда народных дэпутатаў СССР, новыя выбары ў Вярхоўны Савет БССР, наданне Дэкларацыі аб дзяржаўным суверэнітэце Беларускай ССР статусу канстытуцыйнай сілы.
БНФ «Адраджэньне» удзельнічаў у наданні рабочым забастоўкам палітычнага характару. Многія актывісты БНФ сталі лідарамі рабочага руху.
24 красавіка аршанскія рабочыя выставілі ўльтыматум: калі не будзе прызначаная надзвычайная сесія Вярхоўнага Савета БССР, якую патрабавалі дэпутаты Апазіцыі БНФ, яны лягуць на рэйкі. У 15:30 чыгуначны рух быў заблакаваны. У Оршу былі накіраваныя 1 500 байцоў АМАПу з Мінска, Віцебска і Магілева, увечары 25 красавіка рабочыя былі вымушаныя спыніць страйк.
Звышхуткасны цягнік TGV (train à grande vitesse – высакаскорасны цягнік), на спецыяльна пабудаваным чыгуначным пуці, які злучае Парыж і ўсход Францыі, разагнаўся да 574,8 км за гадзіну, перакрыўшы, такім чынам, папярэдняе дасягненне, устаноўленае ў 1990 годзе, амаль на 25 км/г.
Цягнікі TGV у сярэднім рухаюцца з хуткасцю да 320 км/г.
Фота з адкрытых крыніц
Станам уваходнай групы ў клічаўскай раённай бальніцы падзялілася мясцовая газета “Сцяг Саветаў”. Мала таго, што на ўваходзе да стаматалагічнага кабінета развальваюцца прыступкі, тут цалкам адсутнічае пандус.
Фота: “Сцяг Саветаў”.
Капітальны рамонт дваццаці аднаго дома запланаваны ў горадзе Клічаве і Клічаўскім раёне на 2024-2028 гады, паведамляе газета “Сцяг Саветаў”. Гэта пяць шматкватэрных дамоў у раённым цэнтры, і больш за паўтара дзясяткі у аграгарадках раёна – Арэхаўцы, Заполлі, Дзмітраўцы-2 і Доўгім. Спіс усіх адрасоў, запланаваных пад капітальны рамонт у наступныя чатыры гады, можна пабачыць тут.
Фота з адкрытых крыніц
У мерапрыемствах прымуць удзел падраздзяленні Камітэта дзяржаўнай бяспекі, Міністэрства ўнутраных спраў, Дзяржаўнага пагранічнага камітэта, Міністэрства абароны, Міністэрства па надзвычайных сітуацыях Рэспублікі Беларусь і іншых дзяржаўных органаў.
Сцэнарыем вучэнняў прадугледжана задзейнічанне ваеннай тэхнікі, магчыма абмежаванне руху транспартных сродкаў.
Фота ілюстрацыйнае
Пасярод ночы жыхар вёскі Новы Востраў Клічаўскага раёна і яго сябар прачнуліся з-за трэску шыфера – гарэў сарай. Напярэдадні вечарам да гаспадара дома ламілася мясцовая жыхарка, 51-гадовая жанчына. Яна спачатку грукацела ў дзверы, затым паленам разбіла вакно. Пасля гэтага мужчына запусціў яе нарэшце ў свой дом, і жанчына накінулася на яго з кулакамі, патрабуючы вярнуць пазыку ў 100 рублёў.
Госць гаспадара дома здолеў выпхнуць скандалістку на вуліцу, але напаследак яна пракрычала, што калі мужчына не верне ёй пазыку, то спаліць хату.
Гаспадар дома і яго госць працягвалі адпачываць у хаце і па чарзе выходзілі на двор. Абодва заўважалі, што ў сараі дыміцца сена. Спачатку гаспадар прытаптаў лёгкае ўзгаранне і вярнуўся дахаты. Потым дым з вагнём у сараі пабачыў госць – і заліў сена вядром вады. Але пасярод ночы палыхнула яшчэ раз – паведамляе звязаны з сілавікамі Тэлеграм-канал.
Але самае цікавае ў тым, што гаспадар дома сцвярджае, што ніякай пазыкі ў жанчыны ён не браў.
Фота з адкрытых крыніц
У Краснапольскім раённым Маладзёвым цэнтры культуры і вольнага часу «Міраж» прайшоў Дзень мясцовых ініцыятыў «Фестываль экаторбаў» – паведамляе партал мясцовай газеты “Чырвоны сцяг”.
Мерапрыемства рэалізуецца ў рамках праекта “Дзейнічаем лакальна, думаем глабальна” пры фінансавай падтрымцы Праграмы малых грантаў Глабальнага экалагічнага фонду, Праграмы развіцця ААН у Беларусі. У фестывалі прынялі ўдзел прадстаўнікі розныў узроставых груп, прафесій.
Экаторбы – ініцыятыва спецыялістаў Краснапольскага раённага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва. Ідэю падтрымалі іх падапечныя: маладыя людзі з інваліднасцю і пажылыя грамадзяне.
Удзельнікі мерапрыемства даказалі сабе і іншым, што экаторба мае сваю яркую індывідуальнасць: тут была выстаўлена проста бясконцае мноства мілых торбаў і торбачак з вясёлым прынтам, якія радуюць вока. Асабліва ўразіла разнастайнасць матэрыялаў, з якіх яны былі выраблены: стары парасон, джынсы, абрус і дзіцячы вазок, які нават выйшаў са строю.
На фестывалі можна было не толькі набыць упадабаны аксэсуар, але і навучыцца самастойна яго вырабляць пад час правядзення майстар-класаў.
Вясёлая шумная зграйка дзяўчат рознага ўзросту хадзіла ад дома да дома па Клічаву з традыцыйнай песняй «Гэй, куры, куры». “Куры”, або “кураняты”, як называюць удзельнікаў абраду, стукалі ў вокны, потым выконвалі гаспадарам святочныя песні, а тыя ў падзяку частавалі дзетак.
Важна адзначыць, што калядны абрад «Куры» звязаны з правядзеннем так званых Святак – зімовых свят ад Нараджэння Хрыстова да Вадохрышча і праводзіцца штогод на Шчодры вечар 13 студзеня. Абрад унікальны тым, што ўдзельнічаюць у ім толькі дзеці (ва ўзросце ад 6 да 14 год). Гэта адзіны дзіцячы калядны абрад, які захаваўся ў Беларусі. Яшчэ адна цікавая асаблівасць традыцыі – у калядным гурце няма традыцыйных для калядавання масак-персанажаў – тут не водзяць ні казу, ні мядзведзя, ні каня. Дзяўчынкі і хлопчыкі апранаюцца ў абрадавае адзенне, упрыгожваюць калядную зорку, з песнямі ідуць па вёсцы і, падыходзячы да хат, пяюць калядныя святочныя песні, сярод якіх ёсць спецыяльная песня «Куры».
Гаспадары хаты ў сваю чаргу частуюць удзельнікаў гурту ежай – смажанымі блінамі, салам і цукеркамі. Абрад завяршаецца з заходам сонца. Абрадавая дзея звязана з спецыяльнымі абрадавымі атрыбутамі: касцюмам, каляднай зоркай і свячой, якая гарыць у каляднай зорцы каля абраза Божай Маці.
Удзельнікамі абраду ў свой час у дзяцінстве было не адно пакаленне жыхароў вёсак Дзмітраўка, Віркаў і Нясета. Многія з іх сёння – бабулі і дзядулі, бацькі, старэйшыя сёстры – з энтузіязмам распавядаюць сучасным удзельнікам каляднага гурту як трэба калядаваць, перадаюць ім песні, расказваюць парадак дзеянняў.
Калядны абрад «Куры» па-ранейшаму з’яўляецца актуальнай культурнай з’явай, перадаецца з пакалення ў пакаленне і прызнаецца супольнасцю сваёй нематэрыяльнай каштоўнасцю. Між іншым, абрад “Куры” быў уключаны ў Спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны ў 2013 годзе.
Фота: mogilevnews.by, library.mogilev.by
