У конкурсе “Экалагічна сяброўскі фермер Беларусі” перамог Віктар Арцем’еў, уладальнік гаспадаркі ў вёсцы Канстантоў Клічаўскага раёна – перадае Магілёўская рэдакцыя канала “Беларусь 4”.
У конкурсе на самага экалагічнага фермера бяруць удзел гаспадаркі, якія ўкараняюць практыкі, што зніжаюць нагрузку на навакольнае асяроддзе. Віктар Арцем’еў у сваёй гасподзе не ўжывае хімікатаў для вырошчвання гародніны, а ўсе ўгнаенні зямлі ажыццяўляе з дапамогай біягумусу – прадуктамі жыццядзейнасці каліфарнійскіх чарвякоў.
На палях фермерскай гаспадаркі вырошчваецца часнок, бульба, гуркі і іншыя культуры.
Калі не выпусціць выпадкова спайманую рыбіну назад у вадаём, пагражае штраф да 1 824 рублёў.
Мянтуз ці мянёк (па-руску – налим), гэта адзіны прадстаўнік сямейства трасковых, які аблюбаваў для жыцця прэснаводныя вадаёмы (усе астатнія віды пражываюць у салёнай вадзе). Мянтуз ва ўсіх адносінах дзіўная рыба, мала падобная на іншых прадстаўнікоў іхтыяфауны. Яна мае некалькі “рэліктавую” знешнасць: аб старажытным паходжанні гэтага віду кажа падоўжаная форма цела, мудрагелістае размяшчэнне плаўнікоў і характэрная галава з выяўленымі няпарнымі “вусамі”. Таксама для гурманаў рыбіну выдзяляе незвычайны смак мяса і звышкаштоўная пячонка, што ўтрымлівае шмат тлушчу і вітамінаў.
Для захавання рыбных рэсурсаў і стварэння спрыяльных умоў ўзнаўлення гэтай рыбы ў беларускіх вадаёмах, ва ўсіх рыбалоўных угоддзях з 25 снежня 2022 па 28 лютага 2023 г усталёўваецца забарона на лоўлю мянтуза.
Гэта звязана з тым, што ў снежні, пасля замярзання вадаёмаў і паніжэння тэмпературы вады да +1°С, пачынаецца масавы рух мянтуза на нераст. Нераст працякае больш актыўна пры вялікіх маразах, падчас адлігі можа расцягвацца больш чым на месяц.
Калі ў тэрміны забароны рыбалову ўсё ж трапіўся мянтуз, то ў адпаведнасці з дзеючым заканадаўствам, рыба павінна быць выпушчана ў жывым выглядзе ў асяродак яе праывання, дзе была вылаўлена.
У выпадку незаконнай здабычы мянтуза ў перыяд забароны, парушальнік павінен будзе заплаціць шкоду, прычыненую навакольнаму асяроддзю ў памеры 27 базавых велічынь, што складае 864 рублі, (за кожную канфіскаваную асобіну).
Акрамя таго, парушальнік будзе пакараны ў выглядзе адміністрацыйнага штрафу па ч.1 арт.16.25 КаАП Рэспублікі Беларусь у памеры да 30 базавых велічынь, што складае 960 рублёў.
Канферэнцыя ААН зацвердзіла пакт па ахове 30% зямлі і акіяну планеты да 2030 года.
У Манрэалі на канферэнцыі ААН, як паведамляюць Euronews, зацверджана амбіцыйнае пагадненне па аднаўленню біяразнастайнасці прыроды нашай планеты.
Згодна з апошнім дакладам Сусветнага фонду дзікай прыроды, з 1970 года папуляцыі дзікіх жывёлаў знізіліся ў сярэднім на 69%. Арганізацыя адзначае, што такі высокі тэмп з’яўляецца вынікам чалавечай дзейнасці і патрабуе рашучых дзеянняў.
Пасля больш чым чатырох гадоў перагавораў, пераносаў самміта з-за ковіду і абмеркаванняў да позняй ночы ў Манрэалі 200 краін-удзельніц падпісалі пагадненне, якое ўжо назвалі гістарычным.
Яно было дасягнута за дзень да заканчэння канферэнцыі і вызначае тэрміновыя меры па перадухіленні хуткай страты многіх відаў флоры і фаўны.
Самай важнай часткай пагаднення з’яўляецца абавязак абараніць 30% зямлі і вод, якія да 2030 года лічацца важнымі для біяразнастайнасці. У цяперашні час 17% зямлі і 10% марскіх раёнаў знаходзяцца пад абаронай.
Удзельнікі перамоў дасягнулі згоды па рэалізацыі праекта, які стане найбольш значным намаганнем па абароне кантынентаў і акіянаў. А самае важнае тое, што прадугледжаны крытычна важны механізм фінансаванне для падтрымання біяразнастайнасці ў развіваючыхся краінах.
У рэзалюцыі ўказаны 23 цэлі, якія чалавецтва павінна дасягнуць да 2030 года. Для гэтага багатыя краіны павінны будуць на абарону экасістэм выдзеліць бедным дзяржавам каля 20 мільярдаў даляраў да 2025 года.
Пагадненне прадугледжвае сур’ёзныя змены ў сферы сельскай гаспадаркі, ланцужкоў паставак і ролі карэнных абшчын у захаванні прыроды. У ліку гэтага плануецца на дзве трэці скараціць траплянне ў навакольнае асяроддзе пестыцыдаў, і напалову – траплянне іншых біягенных рэчываў, а таксама ліквідаваць пластыкавыя адыходы.
Раней урады дзесяцігоддзямі не маглі дасягнуць экалагічных мэтаў, якія яны ставілі перад сабой. Так што гэты самміт павінен стаць магутным крокам да перадухілення вымірання жыцця на планеце.
У Аймяконе -60ºС: дзіцячыя садкі працуюць штатна. Град пабіў людзей у Балівіі. Паводкі у Афрыцы, цыклон ў Індыі.
На тэрыторыі Магілёўскай вобласці захаваецца галаледзіца. У чацвер-суботу, 15-17 снежня, дзённыя тэмпературы будуць у дыяпазоне 0 -2º, у начы ад -5º да -12…-14 º С. Чакаюцца невялікія ападкі ў выглядзе снега. У чацвер, 15 снежня магчымы вятры хуткасцю да 10 м/с, месцамі да 17 м/с.
А вось, ужо ў нядзелю, 18 снежня, перад Зімовым Міколам, уночы нас чакае рэзкае паніжэнне тэмператур да -22…-24ºС, – папярэджваюць сіноптыкі.
Полюс холаду
Нашы прагназуемыя начныя тэмпературы ў -22 º, гэта у 3 разы цяплей, чым удзень у якуціі Аймяконе – 12 снежня тут зафіксавалі 60 градусаў марозу, паведамляецца на сайце Якуцкага ўпраўлення па гідраметэаралогіі і маніторынгу навакольнага асяроддзя. А ў райцэнтры Аймяконскага раёна пасёлку Усць-Нера ў гэты ж час тэмпература склала -54ºС. Школьнікаў адправілі на дыстанцыйнае навучанне, а дзіцячыя садкі працуюць штатна: «1010 дзяцей сёння [застаюцца] дома».
Аймякон – адзін з вядомых полюсаў холаду ў Якуціі.
На права называцца самай халоднай кропкай паўночнага паўшар’я Зямлі прэтэндуюць два населеныя пункты Якуціі – Верхаянск і Аймякон, дзе фіксаваліся тэмпературы ніжэйшыя за -67 ºС.
Тэмпературу ў −67,8°C у 1885 годзе зафіксаваў ссыльны рэвалюцыянер-народнік, ураджэнец Магілёўшчыны Сяргей Кавалік (1846-1926).
Паводкі ў сталіцы Конга Кіншасе забралі жыцці 50 чалавек.
Моцныя дажджы выклікалі смяротныя паводкі і апоўзні, паведамляе Reuters. Цэлыя раёны былі затоплены бруднай вадой, а на асфальце ўтварыліся варонкі. Па сведчанні паліцыі, колькасць загінуўшых можа ўзрасці.
Кіншаса – сталіца Дэмакратычнай Рэспублікі Конга, найбуйнейшы мегаполіс Афрыкі з насельніцтвам каля 15 млн чалавек – утварылася на месцы рыбацкіх вёсак на беразе ракі Конга. Урбанізацыя зрабіла горад неабароненым для раптоўных паводак пасля інтэнсіўных дажджоў, якія сталі частымі з-за змены клімату.
Град забіў 7 чалавек на выпускным вечары ў Балівіі
У выніку абвальвання даху школы падчас моцнага граду ў вёсцы на высакагорных раўнінах Балівіі загінулі 7 чалавек, якія прысутнічалі на выпускной цырымоніі, паведамляе Terrace Standard.
Трагедыя адбылася ў вёсцы Сант’яга-дэ-Пачарыя за 100 км ад Ла-Паса. У мінулыя выходныя большая частка Балівіі перажыла праліўны дождж, які часта выпадае ў выглядзе граду ў горных раёнах.
На поўдні Індыі цыклон “Мандус” забіў 4 чалавекі і разбурыў 185 дамоў
На паўднёвы індыйскі штат Тамілнад на мінулым тыдні абрынуўся цыклон “Мандус”, – паведамляе Reuters.
Ураган вырваў з коранем 400 дрэў у сталіцы штата Чэнаі, цэнтры аўтамабільных і тэхналагічных кампаній. Моцны дождж і ўраганны вецер нанеслі ўрон маёмасці і выклікалі перабоі ў падачы электраэнергіі. Ужо вядома аб 4 ахвярах і разбурэнні 185 дамоў.
Звыш 9 000 чалавек былі эвакуіраваны і размешчаны ў 201 лагеры дапамогі.
Анамальна высокую тэмпературу зафіксавалі на Алясцы ў раёне аднаго з самых паўночных гарадоў свету і самага паўночнага у ЗША горада Уткіагвік, што размешчаны за 500 км на поўнач ад Палярнага круга, паведамляе Washington Post.
На пачатку тыдня слупок тэрмометра падняўся тут да +4,4 ° C, што стала самай высокай тэмпературай у перыяд з лістапада па сакавік для гэтага месца за ўсю гісторыю метэаназіранняў, якая налічвае больш за 100 гадоў. Гэта амаль на 20 градусаў больш у параўнанні з нормай для гэтай пары года. Папярэдні рэкорд быў зафіксаваны ў снежні 1932 года, калі тэмпература ў раёне Уткіагвіка паднялася да 1,1 °C.
Анамальнае пацяпленне прыйшло на поўнач Аляскі больш чым праз два тыдні пасля наступлення палярнай ночы, калі Сонца ў апошні раз у годзе было бачна над гарызонтам Уткіагвіка.
Незвычайнае для гэтага сезона надвор’е прыйшло на Аляску з-за зоны нізкага ціску на захадзе і высокага ціску на поўдні, што дазволіла хвалі цёплага паветра хлынуць на поўнач і прынесці на паўвостраў плюсавую тэмпературу. Акрамя таго, як мяркуюць навукоўцы, прычынай анамальнага пацяплення стала свабодная ад лёду вада ў Чукоцкім моры, якое перастала замярзаць з-за глабальнай змены клімату на фоне дзейнасці чалавека.
Увогуле снежань пачаўся з нетыпова цёплага надвор’я на большай частцы Арктыкі. Паводле дадзеных сайта Climate Reanalyzer Універсітэта штата Мэн, тэмпература ў рэгіёне ў сярэднім была на 6,4 °C вышэй за норму. Так, нехарактэрныя плюсавыя тэмпературы былі зафіксаваны ў сталіцы Грэнландыі Нуук, а таксама ў Ісландыі.
2022 павінен стаць адным з самых гарачых у Арктыцы за ўсю гісторыю назіранняў. Тэмпы пацяплення ў рэгіёне прыкладна ў чатыры разы перавышаюць сярэднія паказчыкі па астатнім зямным шары. Раставанне льдоў і змяненне клімату прыводзіць да шматлікіх надзвычайных з’яў, такіх як анамальныя ападкі, моцныя штормы і лясныя пажары, што звязана з павелічэннем ўзроўню расліннасці ў тундры.
Беларуская дзяржаўная лясная ахова напярэдадні навагодніх святаў пяройдзе на ўзмоцнены рэжым працы. Будзе патрулявацца ўвесь лясны фонд. Гэта робіцца для апераджэння правапарушэнняў, звязаных з нарыхтоўкай соснаў і елак. Паведамляецца, што распараджэнні службы ёсць сродкі відэа- і фотафіксацыі.
За незаконную нарыхтоўку навагодніх дрэў прадугледжана адміністрацыйная адказнасць. Штраф для фiзiчнай асобы можа скласці да 30 базавых велiчынь. Парушальнік будзе абавязаны пакрыць шкоду, прычыненую навакольнаму асяроддзю, за ссечанае дрэва.
Фота ўзята з адкрытых крыніц і мае ілюстрацыйны характар.
Вынікі лабараторнага кантролю санэпідэміялагічнай службы ўстанавілі, што па санітарна-хімічных паказчыках якасць вады не адпавядае нарматывам. Пры норме на ўтрыманне нітратаў 45 мг/дм3, вада з крыніцы паказала 46,2 міліграмаў нітратаў на кубічны дэцыметр вадкасці – паведамляе “Прыдняпроўская ніва”.
– Нітраты, не маючы спецыфічнага віду, прысмаку, аказваюць негатыўны, таксічны ўплыў на здароўе чалавека – распавяла выданню загадчык аддзялення камунальнай гігіены “Магілёўскага занальнага цэнтра гігіены і эпідэміялогіі” Аксана Воранава – Найбольш небяспечныя нітраты для маленькіх дзяцей, асоб пажылога ўзросту і якія пакутуюць хранічнымі захворваннямі. Небяспека нітратаў яшчэ і ў тым, што кіпячэнне вады не паніжае іх узровень вадзе. Негатыўны ўплыў нітратаў на здароўе абумоўлены тым, што нітраты ў кішэчніку чалавека аднаўляюцца ў нітрыты пад уплывам бактэрый, якія жывуць у кішачніку. Усмоктванне нітрытаў вядзе да адукацыі метгемаглабіну і да частковай інактывацыі карыснага для арганізма гемаглабіну. Такім чынам, у аснове захворвання метгемаглабінэмія, якое выклікаюць нітраты, ляжыць тая ці іншая ступень кіслароднага галадання клетак і тканін. У сувязі з чым, санітарна-эпідэміялагічная служба не рэкамендуе выкарыстоўваць ваду з Палыкавіцкай крыніцы Магілёўскага раёна для пітных мэт.
Апошнія восем гадоў былі самымі гарачымі за ўсю гісторыю назіранняў, заявіла 6 лістапада Сусветная метэаралагічная арганізацыя ў дакладзе на адкрыцці штогадовай канферэнцыі ААН па змене клімату ў Шарм-Эль-Шэйху, Егіпет.
«Экстрэмальная спякота, засуха і разбуральныя паводкі закранулі мільёны людзей і прычынілі мільярдныя страты ў гэтым годзе. Відавочныя прыкметы і наступствы змены клімату становяцца ўсё больш драматычнымі» – сказана ў публікацыі.
На думку экспертаў Сусветнай метэаралагічнай арганізацыі, у 2022 годзе сярэдняя глабальная тэмпература будзе прыкладна на 1,15 градуса вышэй за сярэднюю тэмпературу даіндустрыяльнага перыяду 1850-1900 гадоў.
Верагодна, бягучы год зойме 5-6-е месца ў спісе самых гарачых за гісторыю назіранняў, аднак “толькі пытанне часу, калі настане яшчэ адзін самы цёплы год”.
Вучоныя канстатуюць, што з 1993 года хуткасць павышэння ўзроўню мора падвоілася, а са студзеня 2020 года ўзровень мора вырас амаль на 10 міліметраў. Раставанне леднікоў у Альпах у 2022 годзе стала рэкордным: на гэта паўплывалі нізкае снежнае покрыва ў канцы зімы, неаднаразовае выпадзенне пылу з Сахары і працяглыя і інтэнсіўныя хвалі цяпла.
“Упершыню ў гісторыі нават у самых высокіх пунктах вымярэнняў снег не перажыў летні сезон, і таму не адбылося назапашвання свежага лёду” – гаворыцца ў публікацыі.
Найбольш пакутуюць тыя, хто невінаваты.
Канцэнтрацыі асноўных парніковых газаў працягваюць расці і дасягнулі рэкордных узроўняў. Для многіх леднікоў кропка незвароту ўжо пройдзеная, і раставанне будзе працягвацца сотні, калі не тысячы гадоў, што будзе мець сур’ёзныя наступствы для воднай бяспекі.
У Сусветнай метэаралагічнай арганізацыі нагадалі прыклады экстрэмальнага надвор’я ў 2022 годзе: засуху ва Усходняй Афрыцы, рэкордныя дажджы і паводкі ў Пакістане, серыю разбуральных цыклонаў на Мадагаскары і ў Паўднёвай Афрыцы, экстрэмальную спякоту ў Еўропе.
Паводка ў Пакістане
«Занадта часта больш за ўсё пакутуюць тыя, хто менш за ўсё адказны за змяненне клімату, як мы бачылі на прыкладзе жудаснай паводкі ў Пакістане і смяротнай працяглай засухі на Афрыканскім Рогу. Але нават добра падрыхтаваныя супольнасці сёлета пацярпелі ад экстрэмальных з’яў, пра што сведчаць зацяжныя хвалі цяпла і засуха ў значнай частцы Еўропы і паўднёвага Кітая» – сказаў прафесар Таалас.
Генеральны сакратар ААН Антоніу Гутэрыш назваў даклад “хронікай кліматычнага хаосу” і заклікаў удзельнікаў канферэнцыі ў Шарм-Эль-Шэйху “адказаць на сігнал трывогі ад планеты дзеяннем – амбіцыйным і рэальным дзеяннем у галіне клімату”.
У праграму канферэнцыі 2022 года ўпершыню было афіцыйна ўключана абмеркаванне механізму кампенсацый страт ад змен клімату для краін, якія развіваюцца – гэта адбылося ў выніку «інтэнсіўных перамоваў», паведамляе BBC News. Як піша Reuters, у папярэднія гады развітыя краіны перашкаджалі правядзенню афіцыйных абмеркаванняў; яшчэ нават на канферэнцыі 2021 года ЗША і ЕЗ заблакавалі стварэнне такога фонду.
Цыклон “Батсірай” на Мадагаскары
Кліматычныя змены ў Беларусі.
З другой паловы 1970-х гадоў хуткасць росту тэмпературы ў краіне склала 0,6 градуса за 10 гадоў. Гэтыя лічбы ў 3,5 раза перавышаюць хуткасць росту па ўсім зямным шары і практычна ў 2 разы перавышаюць хуткасць росту тэмпературы паветра над сушай паўночнага паўшар’я” – распавядаюць спецыялісты Белгідрамету.
З канца 1980-х гадоў змяненне тэмпературы паветра праяўлялася ў росце зімовых тэмператур. Аднак з другой паловы 1990-х і пачатку 2000-х гадоў пачалі расці тэмпературы і летняга перыяду, адзначаецца рост колькасці гарачых дзён з тэмпературай паветра плюс 25 градусаў і вышэй. У цэлым растуць максімумы тэмператур, змяняецца працягласць сезонаў года – павялічваецца працягласць лета і скарачаецца зіма. Таксама павялічваецца працягласць вегетацыйнага перыяду і скарачаецца ацяпляльны перыяд.
Што да змены характару выпадзення ападкаў на тэрыторыі Беларусі, то ў халодны перыяд года іх сума расце, а ў асобныя месяцы цёплага перыяду года – скарачаецца. Такія тэндэнцыі адзначаюцца ў чэрвені, жніўні і верасні, што разам з ростам тэмпературы паветра прыводзіць да павелічэння засушлівых умоў.
У будучыні, тэмпературы паветра будуць расці і да канца стагоддзя на тэрыторыі Беларусі сярэднегадавыя тэмпературы паветра могуць дасягаць адзнакі плюс 10-12 градусаў. Акрамя гэтага, у перыяд паміж 2020 і 2040 гадамі тэмпература паветра па ўсёй Зямлі павысіцца на 1,5 градуса. Так, змены клімату паўплываюць на навакольнае асяроддзе, галіны эканомікі і здароўе насельніцтва.
На думку спецыялістаў Белгідрамета, важна ўдзяляць вялікую ўвагу ацэнцы рызык ад змянення клімату, распрацоўваць стратэгіі па адаптацыі эканомікі, навакольнага асяроддзя і насельніцтва.
Городские очистные сооружения просто “захлебываются”, а от коммунального армагеддона Шклов пришлось спасать возможностями МЧС.
В январе 2022 года на заседании коллегии Могилевского областного комитета природных ресурсов и охраны окружающей среды было отмечено, что в прошлом году как министерство природных ресурсов, так и областные комитеты сработали достаточно стабильно и уверенно. Выполнены все программы и поручения, реализованы проекты, поэтому с чистой совестью соответствующие организации вошли в новый год. Это со слов первого заместителя министра природных ресурсов и охраны окружающей среды Болеслава Пирштука. Такое впечатление, что замминистра позабыл о существовании проблем с очистными сооружениями г.Шклова.
При этом, мы не будем акцентировать внимание в ряду недоработок министерства в борьбе за чистоту окружающей среды на таких вещах, как переработка бытовых отходов и извлечение из них вторичных материальных ресурсов. На проблемах загрязнения воздуха – а ведь на единую систему мониторинга его состояния выделено на текущий год порядка 4 млн рублей, и это огромная сумма.
Мы обратим внимание на состояние очистных сооружений в небольшом райцентре Могилевской области – городе Шклове. Объект выбран не случайно. По итогам за 2021 год в области выявлено 17 случаев загрязнения водоемов сточными водами, виновниками в большинстве случаев являются коммунальные предприятия. Так вот, особенно проблемными в этом отношении по области являются города Мстиславль и Шклов.
В частности, экологическая бомба на территории Шклова, особенно касающаяся состояния чистоты воды в реке Днепр была заложена более 40 лет назад, когда начали строительство очистных сооружений в рассчете на потребности одной только бумажной фабрики “Спартак”. К нашему же времени уже особо отличились в “антиприродной” борьбе еще и льнозавод с молокоперерабатывающим предприятием. Но экономические интересы района превалировали над состоянием здоровья людей, а посему на природоохранные мероприятия особого внимания не обращали. В настоящее время к городской канализации подключены практически все организации города и многоэтажное жилье.
Канализация начала “захлебываться” стоками, оборудование выходить из строя – уже в 2021 году насосы не справились с нагрузкой и сломались. От коммунального армагеддона Шклов пришлось спасать возможностями МЧС.
И все эти годы общественность Шклова “била в колокола” по поводу издевательства над природой и людьми. Нельзя сказать, что власти не предпринимают мер по исправлению ситуации. Еще 7 лет назад приступили к реконструкции комплекса очистки городских стоков, выполнены работы на 17 млрд. руб. Пожалуй, главное, что было достигнуто в результате комплекса работ – проложили трубопровод через Днепр до очистных сооружений. Но в 2021 году эти работы остановились и, получается, что для местного населения и состояния воды в Днепре ничего сделано не было.
По-прежнему “недоработанные” сточные воды загрязняют окружающую среду. Характерным признаком таких вод стала пена, образующаяся круглый год в “диких” ручейках, “питающих” реку Днепр на протяжении десятилетий.
На фото: “Шкловский коктейль”
В текущем году местные власти совместно с министерством должны были проработать вопрос по шкловским очистным сооружениям с Банком развития на предмет выделения кредита в размере порядка 3,8 млн долларов водоканалу для реконструкции этих очистных сооружений.
Увы, у властей остался лишь один метод воздействия на ситуацию – штрафные санкции (а это может потянуть на миллион рублей), что позволит отчитаться о повышенном внимании к данной проблеме.
На Магілёўшчыне Бабруйск – адзіны горад, дзе трымаюцца новых стандартаў утылізацыі лекавых сродкаў. У двух мясцовых паліклініках паставілі спецыяльныя кантэйнеры для пратэрмінаваных медычных прэпаратаў.
У Бабруйску два пункты для збірання пратэрмінаваных лекаў
Першы ў Бабруйску такі кантэйнер з’явіўся летась у паліклініцы № 6, а другі днямі паставілі ў паліклініцы № 7, якая абслугоўвае некалькі мікрараёнаў, піша выданне «Бобруйский курьер».
У кантэйнеры выкідваюцца таблеткі, аэразолі, мазі, кроплі. Ад прэпаратаў расліннага паходжання ды сродкаў індывідуальнай абароны пазбаўляюцца іншым спосабам.
У гарадах Магілёўскай вобласці, акрамя Бабруйску, пункты збірання пратэрмінаваных лекаў адсутнічаюць. На гарачай лініі паліклінік абласнога цэнтру, як высветлілася, нічога не ведаюць пра новыя стандарты і неабходнасць утылізацыі старых лекаў. Мясцовыя фармацэўтычныя ўстановы пакуль не займаюцца вырашэннем такога пытання.
Чаму сталі зьбіраць пратэрмінваныя лекі?
Пункты збірання лекаў сталі разгортваць, каб пазбегнуць забруджвання навакольнага асяроддзя медыкаментамі. У пробах вады і глею, узятых на ачышчальных станцыях некалькіх буйных беларускіх гарадоў, была выяўленая прысутнасць цыпрафлаксацыну, левафлаксацыну, дратаверыну, дыклафенаку, эстрадыёлу.
bobrlife.by
Забруджванне навакольнага асяроддзя фармацэўтычнымі рэчывамі – новая глабальная экалагічная пагроза. Па ўсім свеце ў вадаёмах і нават у пітной вадзе праяўляецца прысутнасць лекаў. Антыбіётыкі, нейралептыкі, гарманальныя і іншыя прэпараты трапляюць у арганізмы жывёлаў і людзей ды выклікаюць хваробы, анамальныя паводзіны, прыводзяць да бясплоддзя.
Паменшыць некантраляванае фармацэўтычнае забруджванне дапамагае асобнае збіранне пратэрмінаваных лекавых сродкаў з утылізацыяй. Такая практыка ўкаранёная ў большасці краінаў Еўропы. Сабраныя лекі спальваюць пры высокай тэмпературы, або адбываецца іх мяккая хімічная ўтылізацыя.
Хто дапамог уладзе ўбачыць праблему?
У Беларусі першы кантэйнер для збору пратэрмінаваных лекаў устанавіла грамадская арганізацыя «Цэнтр экалагічных рашэнняў» у 2018 у Мінскай гарадской паліклініцы № 40. У снежні 2019 года эколагі з дапамогай баранавіцкіх грамадскіх актывістаў запусцілі праект «Прырода без фармацэўтычных адыходаў». Намаганнямі грамадскасці за год у 18 гарадах Беларусі было ўстаноўлена больш за 30 кантэйнераў і сабрана за год больш за 400 кілаграмаў пратэрмінаваных лекаў.
encrypted-tbn0.gstatic.com
На сусветную практыку абароны прыроды і актыўнасць грамадскасці звярнула ўвагу ўлада.
З 1 верасня 2020 года набыў моц новы Тэхнічны кодэкс устаноўленай практыкі «Ахова навакольнага асяроддзя і прыродакарыстанне. Правілы абыходжання з камунальнымі адходамі». Пратэрмінаваныя лекавыя сродкі выдзелены ў асобную групу камунальных адходаў і падлягаюць асобнаму збору. Распрацоўка формы спецыяльных кантэйнераў, выдзяленне месцаў для збору і вырашэнне іншых арганізацыйных задач ускладзена на мясцовыя выканаўчыя органы ўлады і работнікаў жыллёва-камунальнай гаспадаркі.
