Магілёўская мастачка выйграла конкурс “Ёлка-FEST. Запальваем святочны настрой па-роднаму, па-беларуску!”, арганізаваны прафсаюзам работнікаў культуры. Усяго ў спаборніцтве ўдзельнічалі больш за 70 майстраў з розных рэгіёнаў краіны. Па выніках галасавання ў конкурсе выйграла мастак-афарміцель з Магілёўскага раённага цэнтра культуры Караліна Зубкова. За перамогу яна атрымала ад прафсаюза ноўтбук.
Фота: kult.1prof.by
На улицах «процветающего» Кричева встреча Нового года проходила в кромешной темноте.
Бессмертный лозунг Лукашенко «Сильные регионы – сильная страна!», судя по всему, пока работает в обратном направлении.
В Кричеве, как сообщает телеграмм-канал MAYDAY.TEAM, жители праздновали Новый год возле Дома культуры “Цементник” в полной темноте. На улицах не самого отсталого райцентра Могилевщины не горел ни один фонарь.
Как тут не вспомнить жалобу в КГБ на председателя райисполкома Андрея Седукова, когда неравнодушный гражданин утверждал, что Седуков убил веру в светлое будущее. Похоже, активный кричевлянин оказался прав. Избытка света в городе, действительно не наблюдается.
Фото: MAYDAY.TEAM, скриншот
Магілёўскія парады з Дзядамі Марозамі ўмеюць здзівіць – аднойчы ў святочную калону ўключылі асенізатарскую машыну.
Сёлата навагодні аўтапарад “За рулём – Дзед Мароз” стартуе ў 12.00 ад плошчы Леніна і завяршыцца ў парку на Падміколлі. Таксама сёння і таксама ў 12.00 у тым жа парку адкрыецца рэзідэнцыя Дзеда Мароза.
Фота: mogilev.media
З сённяшняга дня ў Магілёве пачаліся святочныя мерапрыемствы. Пакуль толькі першая ластаўка – кірмаш каля “Атрыўма”. Сама святочная праграма ў абласным цэнтры стартуе з 16 снежня і будзе працягвацца да 8 студзеня.
14 снежня 2024 г. – 7 студзеня 2025 г.
12.00 – 20.00 – Навагодні кірмаш «Пачастуем Новым годам»
Плошча Адзінства
16 снежня 2024 г. (панядзелак)
18.00 – Старт навагодняй дабрачыннай акцыі “Нашы дзеці”;
Цырымонія запальвання агнёў на Галоўнай ёлцы горада Магілёва;
Мюзікл “Чароўны ключ Дзеда Мароза!”
Плошча Леніна
18.00 – Святочныя праграмы “Запальвае Магілёў!”
Запальванне агнёў на навагодніх ёлках горада
Адкрытыя пляцоўкі:
па вул. Бярозаўскай, 12;
па вул. Крупскай, 137 (каля Палаца гімнастыкі);
па вул. Цярохіна-вул.Залатавустаўскага.
18-22, 25-29 снежня 2024 г., 3-5, 7 студзеня 2025 г.
11.00 – 19.00 – Выстава «Каляровая скарбонка»
Выставачная зала “Музея гісторыі Магілёва”
21 снежня 2024 г. (субота)
12.00 – Навагодні аўтапарад “За рулём Дзед Мароз!”
Плошча Леніна – вуліца Першамайская – пляцоўка каля лесвічнага спуску з плошчы Арджанікідзэ на вуліцу Вялікая Грамадзянская
12.00 – Адкрыццё рэзідэнцыі Дзеда Мароза
Парк у Падміколлі
15.00 – Інтэрактыўная навагодняя праграма “Да нас прыехаў Дзед Мароз!”
Адкрытыя пляцоўкі каля сярэдніх школ №5, №8, №41, №43, №45 горада Магілёва
21-31 снежня 2024 г., 2-7 студзеня 2025 г.
Прадстаўленні ў рэзідэнцыі Дзеда Мароза (па асобным графіку)
Парк у Падміколлі
24 снежня 2024 г. (аўторак)
16.00 – Святочная праграма “Навагодні вінегрэт, аліўе, пад футрам”
Гандлёвы цэнтр «Атрыум»
25 снежня 2024 г. (серада)
13.00 – Сямейны квэст “У гасцях у Дзеда Мароза”
Парк у Падміколлі
13.00 – Святочная праграма “Казкі пад ёлкай”
Адкрытыя пляцоўкі:
па вул. Бярозаўскай, 6;
каля Дома культуры завода імя С.М.Кірава;
па вул. Ямніцкай, 97;
па вул. Цішкі Гартнага, 22.
18.00 – Старт акцыі “Чароўны гадзіннік Дзеда Мароза”
Флэшмоб «Кіламетр серпанціну, два вагоны канфеці»
Плошча Адзінства
26-30 снежня 2024г.
18.00 – Акцыя “Чароўны гадзіннік Дзеда Мароза…”
Плошча Адзінства
27 снежня 2024 г. (пятніца)
16.00 – Цырымонія ўзнагароджання пераможцаў гарадскога конкурсу дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва “Каляровая скарбонка”
Выставачная зала УК “Музей гісторыі Магілёва”
28 снежня 2024 г. (субота)
15.00 – Танцавальны вечар “Навагодні экспрэс” у рамках дабрачыннай акцыі “Ад усёй душы”.
Сквер 40-годдзя Перамогі
1 студзеня 2025 г. (серада)
01.00 – 04.00 – Святочная праграма “Душэўны Новы год”.
У праграме: «ТАНЦпляцоўка ад ДУШЭЎНАГА РАДЫЁ» з удзелам Рэтра Вумен Трыо «Ружовыя Ружы» і вядучага «Душэўнага радыё» Дзмітрыя Санковіча
Плошча Адзінства
01.00 – 03.00 – Святочнае гулянне “Навагодні карагод”
Адкрытыя пляцоўкі:
па вул. Бярозаўскай, д.12, 20, 20А;
каля Дома культуры завода імя С.М.Кірава;
па вул. Крупскай, 137 (каля Палаца гімнастыкі);
па вул. Цярохіна-вул.Залатавустаўскага;
па вул. А.Куляшова, 18;
па вул. Грышына, 87 (каля Дома культуры ААТ «Магатэкс»);
па вул. Каралева, 19;
па вул. Прафсаюзнай, 21.
18.00 – 21.00 – Навагодняя дыска-праграма “Гарачая зіма ў Магілёве, або Душэўны Новы год 2”
У праграме: «ТАНЦпляцоўка ад ДУШЭЎНАГА РАДЫЁ» з удзелам вядучага «Душэўнага радыё» Зміцера Санковіча, артыста Яўгена Ермалковіча, кавер-гурта «Брэнд Бэнд»
Плошча Адзінства
2 студзеня 2025 г. (чацвер)
12.00 – 14.00 – Сямейнае свята “Мароз пацехам не перашкода”
Парк у Падміколлі
17.00 – 19.00 – Інтэрактыўная праграма «Час казачных задум у Тэатральным»
Тэатральны сквер
4 студзеня 2025 г. (субота)
11.00 – 15.00 – Раённае свята “З Калядамі – 2025!”
СК «Тарпеда»
7 студзеня 2025 г. (аўторак)
12.00 – 16.00 – Народнае свята “Пайшла Каляда калядуючы…”
Пячэрскі лесапарк
12.00 – Святочныя гулянні «Чараўніцтва ў Каляды»
Адкрытыя пляцоўкі:
па вул. Грышына, 102;
па вул. Крывуліна, 8;
па вул. Кірава (сквер у раёне ГЦ “Еўраопт”.)
8 студзеня 2025 г. (серада)
14.00 – Канцэрт-віншаванне “Чароўныя гукі Раства” ў рамках дабрачыннай акцыі “Ад усёй душы”.
Філіял УК “Магілёўскі гарадскі Цэнтр культуры і вольнага часу” (вул. Першамайская, 117).
Усяго Беларуская чыгунка плануе запусціць 144 новых цягніка на найбольш папулярных маршрутах у краіне і за яе межамі на перыяд з 22 снежня да 9 студзеня – піша афіцыйны сайт кампаніі. Каля 50 з гэтых паяздоў будуць курсіраваць на Маскву і Санкт-Пецярбург, яшчэ 90 – на рэгіянальных маршрутах у межах Беларусі. Сярод новых цягнікоў, адзін папоўніць сістэму пасажыраперавозак на Магілёўшчыне – гэта будзе маршрут Гродна–Ворша–Крычаў.
Фота: rw.by
Як паведамляе Euronews, у горадзе Гувахаці індыйскага штата Асам больш за 11 тысяч танцораў і музыкантаў выканалі танец Біху, устанавіўшы два сусветныя рэкорды: па колькасці саміх танцораў і па колькасці барабаншчыкаў. Танец Біху з’яўляецца неад’емнай часткай асамскай культуры і выконваецца падчас штогадовага фестывалю, які азначае пачатак Новага года па мясцовым календары.
Фота: Euronews
Сангкран на санскрыце азначае “пераход”, змена пор года.
Адзначаецца з 13 па 15 красавіка. Змена года па старажытнаіндыйскім астралагічным календары, у час, калі сонца пераходзіць з сузор’я Рыб у сузор’е Авена.
У гэты дзень прынята падносіць вытанчаныя стравы будыйскім святарам у знак павагі да будыйскай філасофіі. Хатняя статуя Буды абмываецца чыстай вадой з пялёсткамі руж і язмінам. Тайская моладзь у гэты дзень аблівае равеснікаў вадой.
З датай урачыстасці ў прыхільнікаў да гэтага часу ўзнікаюць некаторыя рознагалоссі. Афіцыйны заснавальнік жанру – Біл Хэйлі ў 1954 годзе напісаў мелодыю “Rock Around The Clock” (“Рок круглыя суткі”), якую пасля музычныя крытыкі прызналі першым у свеце творам новага музычнага жанру. Паколькі завяршыў ён сваю працу ноччу, то некаторыя знаўцы лічаць, што гэта адбылося 12-га красавіка, але ўсё ж большасць прыхільнікаў рок-н-ролу схільна прыняць за дату заснавання накірунка менавіта 13 красавіка.
Музычны тэрмін “рок-н-рол” уведзены ва ўжытак Аланам Фрыдам з Кліўленда, які шмат зрабіў для папулярызацыі новай музыкі.
Сярод заснавальнікаў напрамку быў і легендарны Элвіс Прэслі.
У пачатку 1960-х з’явіўся новы стыль у рок-н-роле – поп-рок. Ліверпульская чацвёрка сваімі кампазіцыямі запусціла ў свет эпідэмію “бітламаніі”. У 1964 годзе з’явіліся “Rolling Stones”, якія адрозніваліся хуткім, магутным і тэхнічным гукам.
У 1970-я гады нарадзіўся псіхадэлічны рок – “Pink Floyd”, “Deep Purple”, “Led Zeppelin”, “Black Sabbath”. Гэтае дзесяцігоддзе лічаць залатой эпохай у развіцці рок-культуры.
У 1986 годзе была названа першая дзясятка “бацькоў-заснавальнікаў” руху – Чак Бэры, Джэймс Браўн, Рэй Чарльз, Фэтс Даміно, The Everly Brothers, Джэры Лі Льюіс, Літл Рычард, Сэм Кук, Бадзі Холі і Элвіс Прэслі.
А вось днём нараджэння рок-н-рола у Беларусі з’яўляецца дзень 12 красавіка 1968 года, калі ў Мінску распачаўся Першы фестываль біт-ансамбляў Мінска.
У дзень Сусветнага дня рок-н-ролу праходзяць фестывалі, канцэрты, танцавальныя вечарыны.
Вялікая княгіня Маскоўская. Маці Івана Грознага, удава Васіля ІІІ, першая руская кіраўніца пасля княгіні Вольгі і Соф’і Вітаўтаўны. Дачка князя Васіля Львовіча з літоўскага роду Глінскіх і яго жонкі Ганны Якшыч, якая была родам з Сербіі, дачкі сербскага ваяводы.
Дзядзька Алены, князь Міхаіл Львовіч, быў буйным дзяржаўным дзеячам ВКЛ. Пасля паражэння мецяжу Глінскіх збег разам са сваякамі і Аленай у Маскву.
Па адной з легенд Глінскія вядуць паходжанне ад Мамая, па іншай – ад Вольгавічаў, адной з галін Рурыкавічаў.
У 1537 годзе заключыла з каралём польскім і вялікім князем літоўскім Жыгімонтам I мір, які завяршыў руска-літоўскую вайну 1534–1537 гадоў (Старадубская вайна). Пры Алене была пабудавана Кітайгарадская сцяна, праведзена грашовая рэформа.
Пахавана ў Крамлі, ва Узнясенскім жаночым манастыры.
Урачыстая каранацыя абраза адбылася 20 верасня 1761 года. Свята іконы – 25 (12) красавіка.
Бялыніцкі абраз Божай Маці – Каралевы Беларусі – абраз Багародзіцы, які шануецца каталіцкім, праваслаўным і ўніяцкім насельніцтвам усходняй Беларусі як цудатворны.
Існуюць дзве розныя традыцыі тлумачэння паходжання абраза – праваслаўная і каталіцкая, якія апавядаюць сва врсіі пра гісторыю абраза.
Першае праваслаўнае паданне кажа, што пасля разгрому Кіева войскамі Батыя некалькі манахаў, узяўшы з сабой старажытны абраз візантыйскага пісання, сышлі на поўнач, дашлі да ўзвышша ля ракі Друць, дзе і заснавалі царкву Св. Іллі Прарока і мужчынскі манастыр. Ужо ў першую ноч на абраным месцы ад іконы пачало зыходзіць незвычайнае ззянне. Цуд паўтараўся і ў наступныя ночы, якія сталі ад ззяння белымі. У памяць аб гэтым цудзе мястэчка, дзе быў заснаваны манастыр, нібыта і атрымала назву Бялынічы. Пазней абраз перайшоў да манахаў-кармелітаў.
Па іншай версіі праваслаўных ікона была выкрадзена каталікамі з варот праваслаўнага Аршанскага Куцеінскага манастыра і перададзена ў кармеліцкі манастыр. Бялыніцкі касцёл і кляштар каталіцкага манаскага ордэна кармелітаў абутых быў заснаваны Л. Сапегам у 1622 годзе, лічыцца, што фундацыя была знакам падзякі Богу за перамогу ў 1618 годзе над войскамі маскоўскага цара.
Абедзве версіі каталіцкага падання гавораць, што абраз з’явіўся ў кармеліцкім Бялыніцкім кляштары цудоўным чынам. Па адной версіі ікона была намалявана анёлам на аконнай аканіцы. Па іншай – абраз напісаў пілігрым-жывапісец падчас спеваў манахамі літаніі Божай Маці. Жывапісец завяршыў сваю працу да моманту сканчэння спеваў. Жывапісцам быў анёл.
Большасць гісторыкаў схільныя лічыць, што цудатворны абраз у Бялынічах быў напісаны ў 1634–1635 гадах невядомым мастаком.
Летам 1933 года пачалася навуковая экспедыцыя пад кіраўніцтвам О. Шмідта на параходзе “Чалюскін” з мэтай праверкі магчымасці праходу Паўночным марскім шляхам транспартнымі караблямі. Экспедыцыя прайшла пяць мораў Ледавітага акіяна, але ў Берынгавым моры “Чалюскін” аказаўся заціснуты льдамі.
Члены экспедыцыі вымушаны былі пакінуць судна і перайсці на лёд. 13 лютага 1934 года параход быў раздушаны льдамі і затануў. На дрэйфуючай крызе быў створаны лядовы лагер, у якім аказаліся 104 чалавекі, уключаючы 10 жанчын і дзвюх маленькіх дзяўчынак, якія нарадзіліся падчас плавання. Гэты лагер праіснаваў 2 месяцы. На выратаванне чалюскінцаў былі кінуты палярная авіяцыя і караблі.
За выратавальную аперацыю чалюскінцаў (5 сакавіка – 13 красавіка 1934 года) сем лётчыкаў сталі першымі Героямі Савецкага Саюза.
У Магілёве ў гонар чалюскінцаў названа вуліца.
Былі дэпартаваны асобы, якія былі абвінавачаны ў “адданасці польскаму ўраду і падрыхтоўцы ваенных дзеянняў супраць СССР”. Больш за 24 000 чалавек вывезена ў Сібір і Казахстан.
Першы этап дэпартацыі адбыўся 10 лютага, трэці – 29 чэрвеня 1940 года, яшчэ два ў 1941 годзе.
Эксгумацыя ў Катыні, якой кіраваў прафесар Герхард Бутц, працягвалася да 7 чэрвеня.
З 8 брацкіх магіл выцягнута і зноўку пахавана 4 143 рэшткаў цел. У 70% выпадкаў іх удалося ідэнтыфікаваць. На ўсіх трупах з магіл 1-7 была зімовая вопратка, у прыватнасці шынялі, футравыя і скураныя курткі, швэдры і шалікі. Трупы з магілы № 8 былі ў летнім адзенні. З гэтым узгадняецца факт, што ў магілах 1-7 былі знойдзены фрагменты газет за сакавік-красавік 1940 года, а ў магіле № 8 – газеты за пачатак траўня. На трупах не было слядоў казурак (трупных мух), што пацвярджае, што пахаванні вырабляліся ў халодную пару года.
У 2007 годзе польскі кінарэжысёр Анджэй Вайда зняў пра гэтыя падзеі фільм, заснаваны на сведчаннях відавочцаў тых трагічных падзей. Ахвярай злачынства быў і бацька рэжысёра.
Беларускі эсэіст, перакладчык і мастак.
Скончыў Мінскі дзяржаўны лінгвістычны ўніверсітэт.
Працаваў перакладчыкам, карэспандэнтам БелТА, рэдактарам у НВА «Інтэграл», газеце «Культура», Мінскім інстытуце кіравання, часопісах «Мастацтва» і «The Green Cross Optimist».
Удзельнік мастацкіх суполак «Другі фронт мастацтваў», «Schmerzwerk», «pARTisan». Адзін з заснавальнікаў і тэарэтыкаў («камісараў») авангарднай суполкі «Бум-Бам-Літ». Займаецца даследчыцкай і перакладчыцкай працай, жывапісам і перформансам.
Аўтар кніг пра сучаснае мастацтва і літаратуру, зборніка філасофскіх тэкстаў «Alter Nemo», эсэ пра балет, жывапіс, тэатр, кінематограф, камп’ютарную графіку, шматлікіх артыкулаў. Яго некаторыя працы перакладаліся на польскую, славенскую, англійскую, украінскую, латышскую, нямецкую мовы.
Перакладчык з французскай, англійскай, польскай і нямецкай. Пераклаў на французскую мову санеты Янкі Купалы.
У якасці мастака з 1988 года ўдзельнічае ў мастацкіх выставах у Беларусі, Польшчы, Францыі, у фестывалях перформансу – «Нутраная Амерыка» у в. Амерыка Круглянскага раёна, у Беларсі, Латвіі, Польшчы, Украіне. Чытаў лекцыі па сучасным беларускім мастацтве ў Варшаўскім універсітэце, Любліне і Беластоку.
Гэта адбылося падчас візіту ў Маскву прэзідэнта Польшчы В. Ярузэльскага. У паведамленні гаварылася: “Выяўленыя архіўныя матэрыялы ў сваёй сукупнасці дазваляюць зрабіць выснову аб непасрэднай адказнасці за злачынствы ў катынскім лесе Берыі, Мяркулава і іх падручных. Савецкі бок, выказваючы глыбокае шкадаванне ў сувязі з катынскай трагедыяй, заяўляе, што гэта адно з цяжкіх злачынстваў сталінізму”.
26 лістапада 2010 года Дзярждума Расіі прыняла заяву «Аб Катынскай трагедыі і яе ахвярах», у якой прызнала Катынскі растрэл злачынствам, учыненым па прамым указанні Сталіна і іншых савецкіх кіраўнікоў.
На сёння ў Расіі імкнуцца да рэвізіі гэтых паведамленняў і заяў, да перагляду гісторыі пытання.
24 чэрвеня 2022 года з мемарыяльнага комплексу ў Катыні знялі сцяг Польшчы. Мэр Смаленска А. Барысаў заявіў, што такое рашэнне было прынятае міністэрствам культуры.
Мінска-Магілёўская архідыяцэзія ўтворана шляхам аб’яднання Мінскай і Магілёўскай архідыяцэзій.
Першым Мітрапалітам Мінска-Магілёўскім быў прызначаны Казімір Свёнтак (1914–2011). У 2007 годзе Папа Бенедыкт XVI прызначыў архібіскупам Мінска-Магілёўскім Тадэвуша Кандрусевіча, з верасня 2021 года Папа Францыск прызначыў архібіскупам-мітрапалітам Іосіфа Станеўскага.
У склад архідыяцэзіі уваходзяць дэканаты: Бабруйскі, Барысаўскі, Валожынскі, Вілейскі, Магілёўскі, Маладзечанскі, Мядзельскі, Нясвіжскі, Стаўбцоўскі, два ў Мінску.
Адна з найвышэйшых дзяржаўных узнагарод за асаблівыя заслугі ў справе нацыянальна-дзяржаўнага адраджэння.
Ордэнам узнагароджваюцца грамадзяне за значныя поспехі ў справе нацыянальна-дзяржаўнага адраджэння Беларусі, дасягненні ў галіне нацыянальнай мовы, літаратуры, мастацтва, а таксама прапаганды культурнай спадчыны беларускага народа; за адмысловыя заслугі ў гуманітарнай, дабрачыннай дзейнасці, у справе абароны чалавечае годнасці і правоў грамадзян, за міласэрнасць і іншыя высакародныя ўчынкі.
Сярод узнагароджаных – Мемарыяльны комплекс «Брэсцкая крэпасць-герой» і больш за 30 асоб. Сярод асоб – Нобелеўскі лаўрэат Ж. Алфёраў, экзарх Філарэт, беларускія гісторыкі, мовазнаўцы, мастакі, спявакі.
У паловы з тых, хто узнагароджаны Ордэнам Ф. Скарыны, вельмі сумнеўныя дасягненні “у галіне нацыянальнай мовы, літаратуры, мастацтва…, у прапагандзе культурнай спадчыны беларускага народа” – журналіст А. Зімоўскі, Патрыярх Маскоўскі і ўсяе Русі Алексій II, рускія спявакі Н. Бабкіна, М. Баскаў, расійскія дзяржаўныя дзеячы П. Барадзін, Б. Ельцын, Ю. Лужкоў, Г. Селязнёў, В. Матвіенка, а яшчэ французскі мадэльер – П’ер Кардэн.
На плошчы Леніна ў Магілёве пачалі дэмантаж штучнай навагодняй ялінкі – паведамляюць нашы чытачы.
Мантаж галоўнай навагодняй ёлкі рэгіёна пачаўся 6 снежня, 38-метровая канструкцыя была самай вялікай ёлкай у Беларусі.
Фота: mogilev.media
Апошнія месяцы ў Беларусі адзначаны прыкметамі барацьбы з “чужымі заходнімі каштоўнасцямі”. Робіцца гэта млява і без іскрынкі, але час ад часу здараюцца канвульсіі барацьбы з ёлачнымі ўпрыгажэнні, дзіцячымі лялькамі і навагоднімі персанажамі. Барацьба нібыта ідзе па лініі “сваё – чужое”, але пад “сваім” разумеецца зусім не беларускае, а савецкае.
Нядаўна з крытыкай на цацкі монстра Хагі Вагі абрынулася раёнка “Веснік Чэрыкаўшчыны”, пра што пісалі mogilev.media. А вось на аграсядзібе ў Чэрвенскім раёне Мінскай вобласці наогул было забаронена праводзіць навагодняе мерапрыемства з удзелам Санта-Клауса і эльфаў, як паведамляе telegraf.news.
У аснове падобных праяваў беларускай прапаганды – кансерватызм і антызаходніцтва. Супрацоўнікі дзяржаўных СМІ часта дазваляюць сабе зняважлівыя выказванні пра вобраз Санта-Клауса, а адзіная фабрыка ёлачных цацак “Грай” у Беларусі працуе пад лозунгам «Делаем не Санта-Клаусов, а Дедов Морозов», пра што пісала дзяржаўная “Мінская праўда”.
На Магілёўшчыне шмат у якіх гарадах перад наступленнем Новага Года быў праведзены шэраг святочных мерапрыемстваў, якія падкрэслена рабіліся ў стылістыцы савецкага вобразу Дзеда Мароза з унучкай Снягуркай. Не выключэннем быў і Крычаў, дзе прапаганда “традыцыйных” каштоўнасцей адзначэння навагодніх святаў прайшла досыць актыўна. У канцы 2022 года адбылося штогадовае шэсце Дзедаў Марозаў са Снягуркамі па вуліцы Камсамольскай.
Акрамя таго на сёлетнія навагоднія святы ў палацы Пацёмкіна-Галынскіх была адкрыта рэзедэнцыя Дзеда Мароза, у якой прайшлі мерапрыемствы для дзетак рознага ўзроста.
Будынкі і тэрыторыі навучальных ўстаноў Крычава таксама ўпрыгожвалі выключна савецкімі навагоднымі персанажамі.
Што цікава, яшчэ на леташнія калядныя і навагоднія святы мясцовыя ідэолага Санты не цураліся – пры ўваходзе ў будынак чыгуначнага вакзала ў Крычаве стаяла менавіта яго надутая постаць.
Што ж да простага люду? Мы прайшліся па вуліцах Крычава і заўважылі, што да намаганняў ідэолагаў паставіць перад абавацелем сцяну, якая б адрэзала яго ад звыклых традыцый святкавання людзі ставяцца прынамсі абыякава. Вось болкон з Сантай, вось вакно з персанажам у кароткай шубейцы і штоніках.
І так дом за домам – недзе фігурка, недзе малюнак на вакне. Змаганне са святам, змаганне з радасцю, змаганне з дзіцячымі перажываннямі, чаканнямі, наіўнай верай і любоўю – каму яно патрэбна, падумалася міжволі. Што гэта за людзі?
Стары Новы год. Гэты феномен з`явіўся ў Савецкай Расіі ў выніку каляндарнай рэформы 1918 года.
24 студзеня 1918 года СНК РСФСР прыняў дэкрэт аб увядзенні грыгарыянскага календара. Пасля 31 студзеня ў 1918 годзе, замест 1 лютага адразу ж наступіла 14 лютага. Ранейшая дата 1 студзеня па юліянскім календары ссунулася на 14 студзеня. Так узнікла новае неафіцыйнае свята, якое атрымала назву “стары Новы год”.
Традыцыя сустракаць стары Новы год захавалася і ў Беларусі, ва Украіне, у Сербіі (Сербскі Новы год, Малыя Каляды), Чарнагорыі (“правільны Новы год”), Македоніі, Грэцыі (Дзень Святога Васіля), Румыніі, у нямецкамоўных кантонах Швейцарыі (“стары дзень Святога Сільвестра”).
Цікава, што новы год у гэтыя дні сустракаюць берберы Алжыра, Марока, Туніса і іншых краін Паўночнай Афрыкі, якія жывуць па ўласным календары. Свята ў бербераў носіць назву Yennayer, вядомае таксама як “мараканскі Новы год”, але афіцыйным яно не з’яўляецца.
1770 год. Нарадзіўся Адам Ежы Чартарыйскі.
Польскі і расійскі дзяржаўны дзеяч, пісьменнік. Намагаўся аднавіць Рэч Паспалітую ў межах 1772 года.
Удзельнічаў у абарончай вайне супраць Расіі (1792). Служыў ад’ютантам и дарадцам Аляксандра I, расійскім міністрам замежных спраў (1804-1806), куратарам Віленскай навучальнай акругі (1803-1824).
Аўтар плана аднаўлення Рэчы Паспалітай і Вялікага Княства Літоўскага.
Падчас паўстання 1830-1831 гадоў узначаліў Сенат і кансерватыўны Нацыянальны ўрад у Варшаве.
З 1831 года ў эміграцыі ў Англіі, Францыі развіваў праграму аднаўлення незалежнай Рэчы Паспалітай пры падтрымцы заходнееўрапейскіх дзяржаў. Развіваў ідэі славянскага федэралізму без Расіі.
Мецэнат літаратуры і навукі. Аўтар палітычных і публіцыстычных твораў, успамінаў, навуковых даследаванняў, вершаў.
Памёр 15 ліпеня 1861 года.
1893 год. Нарадзілася Канстанцыя Буйло (Калечыц).
Беларуская паэтэса, Заслужаны дзеяч культуры.
Яе дэбютны зборнік вершаў “Курганная кветка” (1914) рэдагаваў Янка Купала, афармляў Язэп Драздовіч.
Аўтар шэрагу п’ес, зборнікаў вершаў, кніг для дзяцей. Многія вершы паэтэсы пакладзены на музыку, песня “Люблю” стала народнай.
Максім Гарэцкі ў сваёй “Гісторыі беларускай літаратуры” лічыў яе “найбольш выдатнай пасля Цёткі жаноцкай сілай у нашай поэзіі”.
Памерла 4 чэрвеня 1986 года.
1894 год. Нарадзіўся Пятро Юргялевіч.
Беларускі мовазнавец.
Працаваў сакратаром Мсціслаўскага райкама партыі, рэдактарам Калінінскай акруговай газеты «Наш працаўнік» (Клімавічы), у Дзяржвыдавецтве, навуковым сакратаром Інстытуту мовазнаўства акадэміі навук, дацэнтам Менскага вышэйшага педінстытута.
Даследаваў унармаванне беларускай літаратурнай мовы, гісторыю беларускай мовы і гаворак.
У лістападзе 1935 года арыштаваны. Вязень ГУЛАГу.
Працаваў дацэнтам у Гомельскім педінстытуце (1940-1941), дацэнтам і загадчыкам кафедры ў Магілёўскім (1944-1968) педінстытуце.
Аўтар і суаўтар «Вайсковага расейска-беларускага слоўніка» (1933), «Нарысу сучаснай беларускай мовы з гістарычнымі каментарамі», «Беларуская граматыка: марфалогія» (1958).
Памёр у 1973 годзе ў Магілёве.
1916 год. Нарадзіўся Уладзіслаў Чарняўскі.
Беларускі каталіцкі святар Перакладчык Бібліі і Катэхізіса на беларускую мову.
Член ордэна марыянаў.
Ксёндзам служыў у Крэве, Вільні, Вішневе Валожынскага раёна. У 1968 годзе Папам Рымскім прызначаны дарадчыкам пры Кангрэгацыі абрадаў.
Дабіўся папскага блаславення на правядзенне богаслужэнняў па-беларуску. Доўгія гады ён быў адзіным святаром на Беларусі, хто вёў службу на роднай мове.
Памёр 22 снежня 2001 года. Пахаваны ў Вішневе. У 2016 годзе ў Вішневе адкрыўся музей святара.
1920 год. У в. Плёсы (зараз – Бабруйскі раён) нарадзіўся Мікола Аўрамчык.
Беларускі пісьменнік, перакладчык.
Падчас Вялікай Айчыннай вайны пры акружэнні ў 1942 года трапіў у палон, вывезены ў Рур на каменнавугальныя шахты. У красавіку 1945 года вызвалены англічанамі.
Пасля вайны працаваў на аднаўленні Данбаса, працаваў у рэдакцыях газет «Чырвоная змена», «Літаратура і мастацтва», у часопісах «Полымя», «Маладосць».
На літаратурную дзейнасць маладога паэта з Бабруйшчыны блаславілі Якуб Колас і Янка Купала.
Аўтар вершаў, больш за 10 кніг паэзіі, зборнікаў вершаў для дзяцей, выбраных твораў, кнігі «Знаёмыя постаці», прысвечанай беларускім дзеячам.
Пераклаў на беларускую мову паасобныя творы Дж. Байрана, А. Міцкевіча, Л. Украінкі, І. Франко, М. Джаліля і іншых.
Друкаваўся ў перыядычных выданнях, у тым ліку часопісе «Дзеяслоў».
Разам з Н. Гілевічам суаўтар паэмы “Сказ пра Лысую гару”, у якой з’едлiва апiсвалiся норавы беларускіх лiтаратараў, занятых не творчасцю, а дзялёжкай зямельных участкаў.
Памёр 8 мая 2017 года ў Мінску
1939 год. Нарадзіўся Васіль Шаранговіч.
Народны мастак Беларусі, творца ў галіне кніжнай і станкавай графікі.
Працаваў у выдавецтве «Беларусь», рэктарам Беларускай акадэміі мастацтваў, дырэктарам Музея сучаснага выяўленчага мастацтва.
Яго працы ў кніжнай графіцы адметныя тонкім разуменнем структуры і ладу літаратурнага твора, паглыбленай пранікнёнасцю ў псіхалогію персанажа, вострым пачуццём гармоніі элементаў афармлення кнігі: «Віленскія камунары» М. Гарэцкага, «3 майго летапісу» і «Новая зямля» Якуба Коласа, «Дзесяць дзён, якія скаланулі свет» Дж. Рыда, «Збор твораў» М. Багдановіча, «Зямля навагрудская, краю мой родны…» і «Пан Тадэвуш» А. Міцкевіча, «Старыя беларускія хронікі» У. Караткевіча і шматлікія іншыя.
Аўтар гравюр «Памяці вогненых вёсак» (1979-1985), станковых работ: «Смерць Гражыны» (паводле А. Міцкевіча), «Партрэт Ф. Скарыны», «А хто там ідзе», сэрыі «Край нарачанскі», «Блакада. 1943 год» і іншых.
Памёр 31 снежня 2021 годзе праз два дні пасля смерці жонкі.
1942 год. Нарадзілася Вера Вярба (Гертруда Сакалова).
Беларуская паэтэса, якая атрымала вядомасць ў 20-гадовым узросце, перакладчыца.
Адна з яркіх прадстаўніц плеяды жанчын-паэтэс, якія сваёй творчасцю аздобілі і ўзбагацілі беларускую літаратуру другой паловы ХХ стагоддзя.
Працавала ва ўпраўленні кніжнага гандлю Дзяржкамітэта па друку, у рэдакцыі газеты «Літаратура і мастацтва», часопісаў «Работніца і сялянка», «Беларусь».
Аўтар шматлікіх кніг, зборнікаў паэзіі. Яе творчасць высока ацэньвалі М. Аўрамчык, В. Бечык, А. Куляшоў, В. Рагойша, А. Лойка, захапляла Г. Бураўкіна, іншых літаратараў.
Адзін з вершаў – «Ручнікі» – з першага зборніка быў пакладзены на музыку М. Пятрэнкам, стаў шлягерам «Песняроў».
Пра значнасць яе паэзіі ў культурнай прасторы сведчаць пераклады яе твораў на шматлікія мовы свету.
Памерла 15 ліпеня 2012 года.
На фота: Іван Пташнікаў, Вера Вярба і Іван Чыгрынаў.1962 г.
1944 год. Нямецка-фашыскія карнікі спалілі разам з жыхарамі вёску Ала Шацілкавіцкага раёна Гомельскай вобласці.
Вёска не адноўлена пасля вайны, яе тэрыторыя уваходзіць у склад сучаснага Светлагорскага раёна. Стаяла на р. Ала.
Загублена 1758 жыхароў (100 мужчын, 508 жанчын, 200 старых, 950 дзяцей). Па колькасці ахвяр на 2-м месцы ў Беларусі пасля в. Боркі Кіраўскага раёна. Уратавацца ўдалося толькі 8 жыхарам.
У 2020 годзе пабудаваны мемарыял на месцы вёскі.
1947 год. Памёр Вацлаў Міхневіч.
Літоўскі і беларускі архітэктар, прадстаўнік неаготыкі.
Працаваў гарадскім архітэктарам Вільні, заснаваў праектна-будаўнічае бюро „Architekt“, быў галоўным інжынерам у міністэрстве шляхоў зносін Літвы.
Аўтар праектаў каля 30 будынкаў у Вільнюсе і каля 30 касцёлаў па ўсёй Літве і ў Беларусі, у тым ліку ў Відзах і ў Дзярэчыне. Найважнейшыя праекты: крыты рынак, Польскі тэатр на Пагулянцы, Зямельны банк. Суаўтар праекта мячэці ў Каўнасе.
На фота: Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Панны Марыі ў Відзах, 59 м. Спрачаецца аб чэмпіёнстве па вышыні з Геранёнскім касцёлам.
1962 год. Пачалася эксплуатацыя нафтаправода «Дружба».
Па ім транспартуецца нафта з Волга-Уральскай нафтагазаноснай правінцыі ў краіны Усходняй Еўропы.
Маршрут нафтаправода праходзіць ад расійскага Альмецьеўска да Мазыра, затым разгалiноўваецца: паўночны ўчастак – па Беларусі, Польшчы, Германіі, Латвіі і Літвы і паўднёвы – па тэрыторыі Украіны, Чэхіі, Славакіі і Венгрыі.
У сістэму ўваходзіць 8900 км трубаправодаў (па Беларусі – 2910 км).
Па нафтаправодзе ў Еўропу да ўвядзення санкцый экспартавалася да 67 мільёнаў тон нафты.
1972 год. Нарадзіўся Алесь Лагвінец.
Беларускі грамадска-палітычны дзеяч, палітолаг, перакладчык.
Скончыў факультэт міжнародных адносін БДУ, Польскую дыпламатычную акадэмію.
Працаваў у Еўрапейскім гуманітарным унівэрсітэце, каледжы Саўт-Ўэстэрн (Канзас, ЗША), перакладчыкам у Эўрапарламенце, дарадцай старшыні Руху «За Свабоду» А. Мілінкевіча, намеснікам старшыні Руху.
Член Назіральнай рады Цэнтра беларускіх даследаванняў. Сурэдактар кнігі «Беларусь і беларусы сярод суседзяў: гістарычныя стэрэатыпы і палітычныя канструкты», перакладчык кнігі «Бунт у імя свабоды: забыты беларускі ген?» (сумесна з В. Мазуркевіч).
Лаўрэат «Прэміі Еўропы» нямецкага фонда імя Г. Шварцкопфа «Маладая Еўропа», прэміі імя Льва Сапегі.
Жыве ў Варшаве.
1980 год. Нарадзіўся Андрэй Курэйчык.
Беларускі і расійскі сцэнарыст, акцёр.
Працаваў памочнікам старшыні Беларускага Саюзу тэатральных дзеячоў, аглядальнікам “Белгазеты”, галоўным рэдактарам АНТ, на кінастудыях у Галівудзе.
Аўтар шматлікіх сцэнароў для беларускіх тэатраў на беларускай і рускай мовах, каля 30 сцэнараў для кіно. Друкаваў свае п’есы ў «Arche», «Полымя», «Нёман», «Першацвет», аўтар 2 кніг.
Movie Research прызнала яго самым паспяховым сцэнарыстам расійскага кіно 2006-2008 гадоў.
Абладальнік 12 міжнародных прэмій, апошняя – у 2022 годзе – фінская KOURA за радыё-спектакль пра беларускіх палітвязняў «Галасы новай Беларусі».
17 жніўня 2020 года ўвайшоў у Асноўны склад Каардынацыйнай рады для забеспячэння трансферу ўлады ў Беларусі.
Увосень 2021 года ў сувязі з пераследам за палітычную дзейнасць, эмігрыраваў у Фінляндыю.
2021 год. Памёр Леанід Шчамялёў.
Народны мастак, заслужаны дзеяч мастацтваў, лаўрэат дзяржаўнай прэміі БССР.
Выкладаў у Мінскім мастацкім вучылішчы, Рэспубліканскай школе-інтэрнаце па музыцы і выяўленчым мастацтве імя І. Ахрэмчыка, у Беларускім політэхнічным інстытуце, працаваў Першым сакратаром Праўлення Саюза мастакоў, старшынёй Праўлення Мастацкага фонду.
Працаваў у розных жанрах станковага жывапісу. Яго творы вылучаюцца свабоднай пластычнай манерай выканання з выкарыстаннем гучнага колеру і святлоценявых дынамічных эфектаў, адсутнасцю дэталізацыі, экспрэсіўнасцю.
Шмат яго прац прысвечана гераізму народа ў Вялікай Айчыннай вайне, у тым ліку «Палявы трыбунал», «Генерал Даватар», «Першы дзень міру».
Сярод карцін, прысвечаных гістарычным асобам, дзеячам культуры і мастацтва: «Кастусь Каліноўскі», «Рэпін у Здраўнёве», «Леся Украінка».
Псіхалагічная глыбіня, шчырасць характарыстык уласцівы дзясяткам яго твораў пра сучаснікаў.
Не апошняе месца ў яго творчасці займаюць выразныя і маляўніча-пластычныя краявіды: «Вязынка», «Лошыца», «Вясна на Дзвіне», «Зіма ў Ракаве», «Зіма ў Пінску» і іншыя. Аўтар шматлікіх нацюрмортаў.
Творы мастака захоўваюцца ў Нацыянальным мастацкім музеі, Музеі сучаснага выяўленчага мастацтва, мастацкага цэнтра «Жыльбел», фондах Саюза мастакоў Беларусі і Міністэрства культуры Расіі, Траццякоўскай галерэі, абласных краязнаўчых музеях Беларусі і іншых.
