Два аб’екты ў Слаўгарадзе занесены ў спіс Дзяржаўных гісторыка-культурных каштоўнасцей Беларусі – гэта ансамбль царквы Раства Багародзіцы з адметнымі фрэскамі і будынак былой паштовай станцыі.
Слаўгарадская царква, званніца і царкоўна-прыходская школа, пабудаваныя па загадзе князя А.М.Галіцына ў 1791-1793 гадах па праекце рускага архітэктара Мікалая Львова, з’яўляюцца адным з самых дасканалых прыкладаў архітэктуры класіцызму ў Беларусі.
Будынак былой паштовай станцыі пабудаваны ў стылі неаготыкі ў другой палове XIX стагоддзя паводле «ўзорнага праекту» 1846 года. У будынку паштовай станцыі размяшчаліся кватэра наглядчыка і пакоі для прыезджых. Акрамя гэтага, меўся флігель для фурманаў, свіран і хлеў. Сёння ад комплексу захаваўся толькі адміністрацыйны будынак.
Цяпер гэтыя аб’екты спадчыны маюць патрэбу ў правядзенні рамонтных работ. Пагэтаму былі адкрыты дабрачынныя рахункі, каб ўсе зацікаўленыя асобы і арганізацыі маглі аказаць неабходную спонсарскую дапамогу – паведамляе слаўгарадская раённая газета “Прысожскі край”.
Жыліцкі палац, “жамчужына Магілёўшчыны”, палац Булгакаў – помнік архітэктуры позняга класіцызму, гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі ў Кіраўскім раёне працягвае падрыхтоўку да святкавання свайго 200-годдзя. Актыўная фаза рэканструкцыі ўжо завершана – паведамлялі mogilev.media нядаўна. Але дата адкрыцця пакуль невядомая.
Палац пачаў будавацца ў 1823 годзе і быў пабудаваны да 1825. Пазней – даробліваліся асобныя элементы. Атрымліваецца, што ў гэтым годзе – 200 год з пачатку будаўніцтва. Але кіраўніцтва музейнага комплекса дакладна не ведае, на якую дату будзе прызначана ўрачыстае адкрыццё палаца – у гэтым, а можа і ў наступным годзе, але ва ўсялякім разе не пазней за 2025.
Прычына – шмат дапрацовак, ёсць планы па ўвядзенню ў строй аранжэрэі, аднаўленню капліцы, працягу напаўнення залаў мэбляй, рэканструкцыі парка і гаспадарчых пабудоў.
Галоўны фасад.
Парадны ўваход
Герб Булгакаў “Сыракомля”.
Адна са 100 заляў
Кесонная столь адной з заляў. Убранне, дэкор не паўтараецца ад залі да залі.
Фрагмент падлогі. У кожнай зале свой малюнак падлогі.
Прыклад мэбліроўкі заляў.
Рэстаўратары пакінулі фрагменты дэкору да рэстаўрацы, каб параўнаць з тым, што атрымалася ў выніку вяртання палаца да жыцця.
Уваходы ў лядоўню і парк.
Зараз залі комплексу паволі напаўняюцца антыкварнай мэбляй, сучаснымі копіямі мэблі XIX стагоддзя, карцінамі. Ідзе будаўніцтва аранжэрэі.
Mogilev.media на працягу апошніх двух гадоў адсочвае ход рэканструкцыі палаца.
Альтанка.
Даведка. Архітэктурны комплекс дзівіць прыгажосцю і маштабамі: будынак рознай паверхавасці, з вежай, складаецца са 100 памяшканняў агульнай плошчай 4 000 кв. м. Побач парк плошчай каля 20 гектар, рака.
Жылічы – рэзідэнцыя заможнага шляхціца, бабруйскага павятовага маршалка Ігната Булгака (1798-1848) на рацэ Добасна. Пабудаваны палац па праекце архітэктара Караля Падчашынскага.
Да галоўнага П-падобнага корпуса ў 1864-1876 гадах прыбудавалі, пры ўладальніку Эдгары Булгаку, доўгае двухпавярховае крыло з палацавай царквой і дадатковымі жылымі памяшканнямі. Такое архітэктурнае рашэнне ўтварыла напаўадкрыты ўнутраны двор. Заходняя частка палаца была дабудавана ў 1914 годзе.
Пасля рэвалюцыі ў палацы размяшчаліся дзіцячы дом, заатэхнічны тэхнікум. У час Вялікай Айчыннай вайны месціўся нямецкі шпіталь.
Пасля вайны ў палацы працавала Бабруйская агранамічная школа.
Першыя спробы рэканструкцыі палаца зроблены ў 1973 годзе архітэктарам Я. Куртам.
У наш час у палацы размешчаны краязнаўчы музей і музычная школа.
Костел святого Станислава в Могилеве находится в самом центре города и спрятан среди домов прошлого века. Может быть, поэтому историческое здание не привлекало к себе внимание и не уничтожено как многие памятники архитектуры Могилева. Его строительство велось с 1738 по 1752 год. С тех пор храм много раз перестраивался.
С 1990-х годов его снова начали использовать по назначению и практически сразу начались масштабные реставрационные работы, которые к временами продолжается и сейчас.
В данный момент вокруг костела в районе фундамента идут работы под сложным названием: гидроизоляция зоны цоколя памятника архитектуры. Произведена отсечная гидроизоляция путем бурения отверстий шагом в 12 см на всю толщину фундамента и потом под низким давлением специальными насосами закачивается гелеобразная жидкость которая застывает, не давая влаге разрушать кирпичную кладку и отделочный слой фасада.
Дело в том, что влага, которая поднимается по кирпичной кладке, выделяет соль. Она начинает проявляться в наружных отделочных материалах фасада и соответственно отторгает материалы фасада внизу. Влага разрушает швы и кирпич, который быстро приходит в негодность.
Вокруг храма, где производятся эти работы, лежит кирпич, но он не старинный, а вполне современный. Это остатки отмостки (ремонта) середины девяностых годов.
В данный момент идет укрепление грунта под левой башней костела.
Всеми работами занимается ООО «Бетонстройреставрация», чьи квалифицированные специалисты постоянно выезжают за границу на учёбу и консультации относительно производимых работ. Специалисты через какой-то промежуток времени проводят проверку грунта и фасада.
Костёл во время ремонтных работ продолжает свою деятельность и приглашает на свои службы и мероприятия.
Шматгадовую ініцыятыву магілёўскай яўрэйскай грамады па аднаўленні яўрэйскіх могілак у Магілёве падтрымалі актывісты міжнароднага цэнтра «Сэфер». Для правядзення даследчых прац і інвентарызацыі помнікаў у горад прыехалі даследчыкі з Санкт-Пецярбурга, Мінска, Масквы, Краснадара.
Яўрэйскія могілкі з’яўляюцца аднымі з самых насычаных старажытнымі помнікамі, мацэвамі – так у яўрэйскай культуры называецца каменнае надмагілле.
Яны вядомыя з 1809 года. На ім захаваліся сотні помнікаў-мацэваў з надпісамі на іўрыце, вытанчанай разьбой у камяні, вершаванымі эпітафіямі. Яўрэйскія могілкі
знаходзіцца на вуліцы Ольчынскай, па суседзтву з Машэкаўскімі могілкамі, на якіх хаваюць гараджан-хрысціян.
фота: Актывісты Цэнтра «Сэфер» на яўрэйскіх могілках у Магілёве
На працягу дзесяцігоддзяў Яўрэйскія могілкі разбураліся і зарасталі хмызамі. Актывісты яўрэйскай грамады ўзяліся за іх аднаўленне у пачатку 2000-х. За апошнія гады яны адкрылі велічэзны масіў гістарычных пахаванняў, аналагаў якому па мастацкіх якасцях і па колькасці помнікаў больш няма ў Беларусі.
Цэнтр «Сэфер» на яўрэйскіх могілках дэтальна фіксуе кожны выяўлены помнік. Рэгіструецца яго матэрыял, наяўнасць надпісаў і эстэтычных, рэлігійных элементаў. На падставе сабранага матэрыялу даследчыкі цэнтру зрабяць пераклад усіх тэкстаў і выдадуць альбом, прысвечаны яўрэйскім могілкам у Магілёве.
Даследніцкія працы пачаліся 15 жніўня і ўжо далі плён. У глыбіні могілак выяўленыя дзясяткі не ўлічаных раней мацэваў. Іх лёс склаўся прыкра – многія з іх былі зрынутыя і раскіданыя новымі «насельнікамі» – людзьмі, што атрымалі ўчасткі пад захаванне ў 1970-х – 1980-х гадах.
Да аднаўлення Яўрэйскіх могілак далучыліся актывісты з каманды «Віра», якая займаецца падняццем і аднаўленнем занядбаных помнікаў на іншых гістарычных могілках Магілёва. Яны аднавілі адну з абрынутых мацэваў, якую раней немагчыма было падняць без спецыялізаванага абсталявання.
