Узровень вады ў рацэ Пціч, што працякае на самым паўднёвым захадзе Магілёўшчыны – праз Глуск – стала падымацца да небяспечна высокай адзнакі, паведамляюць у Белгідраметцэнтры. Пагроза затаплення пакуль назіраецца толькі на працягу цячэння ракі ў Гомельскай вобласці – ў раёне вёскі Першая Слабодка Петрыкаўскага раёна.
“Ледастаў і ледастаў з палонкамі назіраецца на Дняпры каля Магілёва, Бярэзіне каля Бабруйска, Сожы пад Крычавам і некаторых іх прытоках. На азёрах і вадасховішчах назіраецца ледастаў і ледастаў няпоўны, таўшчынёй ад 13 см да 27 см. – гаворыцца ў паведамленні”.
Дырэктар “Магілёўаблтурыста” Алена Карпенка прэзентавала ў Мінску перспектывы новага турыстычнага сезону-2023 у Магілёўскай вобласці: “З вараг у грэкі”, “Мсціслаўскае княства”, “Таямніца кропелькі мёду”, “Настальгічная экскурсія ў СССР”, “Фаварыты Кацярыны”, “Траса E95” і іншыя цікавосткі.
Новы сезон 2023 года ўжо распачаўся, і “Магілёўаблтурыст” у мінскім Доме прэсы прадставіў новыя турыстычныя маршруты – пра што пішуць “Магілёўскія ведамасці”.
Магілёўшчына найбольш прыцягвае турыстаў сваёй багатай гісторыяй, гарадской архітэктурай, спецыяльнымі мясцовымі традыцыямі і культурай, чыстай прыродай. Але вельмі важна гасцінна сустрэць турыстаў і даць ім яркія, цёплыя эмоцыі.
Падчас прэс-канферэнцыі дырэктар дзяржаўнага камунальнага ўнітарнага прадпрыемства “Магілёўаблтурыст” Алена Карпенка распавяла аб новых аб’ектах і маршрутах, якія прапануюць турыстам у 2023 годзе.
Водны сплаў па Дняпры
Днепр – асноўная водная артэрыя вобласці. Па рацэ і яго прытоках распрацаваны сплавы на байдарках і плытах. Маршрут іх ідзе па вялікім шляху “З варагаў у грэкі”. Гэта можа быць аднадзённы сплаў у Магілёве (ад 1 гадзіны да 6 гадзін) і трохдзённы маршрут – ад Шклова да Магілёва з начлегамі.
Магілёў
Абласны цэнтр парадаваў новымі турамі – “City-тур Mагілёў”, “Легенды Магілёва”, “Смачны Магілёў”, “Настальгічная экскурсія ў СССР” і “Магілёў алімпійскі”. У горадзе з’явіліся новыя аб’екты паказу – адкрылі дзверы ў сваю ўнутраную кухню драматычны тэатр, магілёўскі вінзавод, кампанія “Дамачай”. Кулінарныя майстар-класы па падрыхтоўцы нацыянальных страў даюць ва ўніверсітэце харчавання.
Мсціслаў
Мсціслаў – турыстычны гонар рэгіёна. У мінулым годзе тут былі распрацаваны два новыя маршруты – “Мсціслаўскае княства” і “Габрэйская гісторыя Мсціслава”. У раёне з’явіліся новыя аб’екты для наведвання: конезавод – аб’ект прамысловага турызму, і аграсядзіба з майстар-класам “Піца па-Мсціслаўскі”.
Плюс патрыятызм
Не абышло дзяржаўнае прадпрыемства і рэгіянальныя ваенна-патрыятычныя туры. У апошнія гады з’явіліся маршруты: “Партызанскімі сцежкамі” (Буйнічы – Kлічаў – Усакіна) і “Дняпроўскі рубеж” (Шклоў – Магілёў – Быхаў).
У Слаўгарадскім раёне створаны новы маршрут “Таямніца кропелькі мёду”, які ўключае ў сябе майстар-класы на аграсядзібе.
Таксама вывучаецца перспектыва новых маршрутаў: “Фаварыты Кацярыны” (Магілёў – Шклоў – Крычаў – Слаўгарад) і “Траса E95” (Орша – Фашчаўка – Магілёў – Вараніно – Быхаў).
Жылічы
З адкрыццём маёнтка Булгакава ў Жылічах павінен запрацаваць цудоўны маршрут “Невядомая Ўсходная Беларусь” (Баркалабава – Быхаў – Жылічы) і (Кіраўск – Жылічы – Калгас імя К. Арлоўскага).
Алена Карпенка таксама распавяла пра пілотны праект стварэння “Чыгірынскага класцера” з аб’яднанай інфраструктурай аграсядзіб, баз адпачынку, туркампаній і культурных мерапрыемстваў, якія ўжо карыстаюцца вялікай папулярнасцю.
Фотаздымкі з сацыяльных сетак жыхароў Магілёўшчыны.
Менавіта так выглядае дворык для прагулак у крычаўскім яслях-садку.
Так-так, гэта менавіта дзіцячы садок. Яслі-сад №3 у цэнтры горада Крычава, на вуліцы Камсамольскай – не вучылішча і не малалетка. Менавіта ў такім утульным дворыку даводзіцца бавіцца дзеткам падчас прагулак. Можна шышкі пазбіраць (побач расце некалькі дрэў, яны за кадрам), можна пакідацца зямлёй, а зімой снегам.
Зусім нядаўна садок зачыніўся на рамонт – пагэтаму на глыбокім снезе дворыка не бачна сцежак, пратаптаных маленькімі дзіцячымі ножкамі. Але і перад рамонтам дворык выглядаў гэтак жа сама. Наўрадці нешта памяняе і рамонт – плануецца, што ён будзе касметычны знешне і збольшага ўнутраны. На дадзены момант у будынку садка дзе-нідзе ўжо ўсталяваны новыя вокны і дзверы.
Адзіная радасць для выхаванцаў садка, такім чынам – вясёлы малюнак, размешчаны на адной са сценаў.
За мінулыя суткі на Магілёўшчыне зафіксаваны два надзвычайных здарэнні – паведамляе прэс-служба МНС.
У Крычаве кая 23.00 19 лютага адбыўся пажар у прыватным доме. Яго гаспадар, непрацоўны мужчына 1972 года нараджэння, быў знойдзены мёртвым. Прычына пажара ўдакладняецца.
Каля вёскі Палыкаўскія Хутары пад Магілёвам загарэлася легкавое аўто. Людзі, што апынуліся побач, здолелі выратаваць кіроўцу яшчэ да прыезду пажарных.
1268 год. Бітва на рацэ Кегола каля Ракавора (Везенберга, Эстонія) паміж аб’яднаным войскам Паўночна-Усходняй Русі і дацка-нямецкімі рыцарамі з нічыйным вынікам.
Малавядомая бітва, але з ліку найбуйнейшых у сярэднявечнай Еўропы, як па колькасці ўдзельнікаў, так і па колькасці загінуўшых у ёй.
Зімой 1268 года магістр Тэўтонскага ордэна Лютэрберг распачаў паход у Літву. У гэты ж час моцнае пскоўска-наўгародска-цвярское войска пад начальствам князя Яраслава Аляксандравіча і князя літоўскага і пскоўскага Даўмонта ўварвалася ў Эстляндыю і на рацэ Кегола натыкнуліся на нямецкія палкі, якія “стаялі як лес дрымучы”.
Адбылося пабоішча страшнае, кажа летапісец, якога не бачылі ні бацькі, ні дзяды. Пабіта было ваяроў без ліку, што нават конніца не магла прабіцца па іх трупам.
1370 год. Параза літвінаў пад Рудавай каля Кёнігсбергу ад войска Тэўтонскага ордэна.
Вялікалітоўскае войска на чале з Альгердам, Ягайлам, Кейстутам і Вітаўтам на пачатку боя было рассечана тэўтонамі на дзве часткі – частка Кейстута адступіла, частка Альгерда ўмацавалася ў лесе і пэўны час адбівалася.
Бітва скончылася перамогай Ордэна, трэцяй на працягу 60 гадоў (пад Ваплаўкен, 1311, на Стрэве, 1348).
Войска ВКЛ страціла ад 1 000 – 5 500 да 11 000 ваяроў, Ордэн – ад 126 – 300 (з іх 26 рыцараў) да 5 000 кнехтаў, 200 рыцараў і 26 комтураў.
Паводле Т. Нарбута, абодва бокі панеслі вялікія страты, а літвіны, калі і не перамаглі ў бітве, то мелі з яе немалую карысць, бо забілі шмат крыжацкіх военачальнікаў і ўзялі багатую здабычу.
1386 год. Вялікі князь літоўскі Ягайла ажаніўся з 12-гадовай Ядвігай, спадкаемцай польскага стальца.
4 сакавіка быў урачыста каранаваны на «караля Польшчы, вярхоўнага князя Літоўскага і дзедзіча Рускага», паклаўшы пачатак каралеўскай дынастыі Ягелонаў.
Уладзіслаў II Ягайла і каралева Ядвіга правілі як манархі сумесна.
1537 год. У Маскве падпісаны мірны дагавор, які скончыў вайну Маскоўскай дзяржавы з Вялікім княствам Літоўскім. Скончылася пятая літоўска-маскоўская вайна (1534-1537).
Жыгімонт I Стары згадзіўся прыслаць у Маскву да 6-цігадовага Івана IV сваё «вялікае пасольства». Падчас цяжкіх і доўгіх перагавораў – Масква патрабавала Кіеў і Полацк, Вільня – Ноўгарад і Пскоў, перамоўшчыкі пайшлі на кампраміс. Гомель з усёй зямлёй заставауся ў складзе ВКЛ, Себеж і Завалочча перадаваліся Маскоўскай дзяржаве, астатнюю мяжу пакідалі нязменнай. Падпісаны трактат прадугледжваў пяцігадовае перамір’е, мір на межах і свабоду гандлю.
Пачаткам вайны стала вестка пра смерць вялікага князя маскоўскага Васіля III. Гэта абудзіла у ВКЛ надзеі на рэванш і на вяртанне страчаных раней тэрыторый у выніку войнаў.Падчас вайны 1500–1503 і 1512–1522 гадоў ВКЛ страціла ад 25 да 30% сваёй тэрыторыі, у тым ліку Гомель і Смаленск.
1845 год. Памёр Ігнат Анацэвіч.
Беларускі гісторык і архівіст, педагог, прафесар Віленскага ўніверсітэта.
Адзін са стваральнікаў нацыянальнай беларускай гістарыяграфіі.
Стваральнік першага спецыялізаванага ўніверсітэцкага курса па мінуламу беларускага і літоўскага народаў.
Стварыў цэласную карціну гісторыі Вялікага Княства Літоўскага, склаў перыядызацыю гісторыі ад 1009 да 1569 гадоў і распрацаваў класіфікацыю гістарычных крыніц.
Паводле словаў А. Латышонка, Ігнат Анацэвіч – адзін з тых “гістарычна адукаваных спакойных [уніяцкіх] паповічаў, якія, уласна, і стварылі беларускую нацыянальную ідэю на сумежжы 18 і 19 стагоддзяў”.
1893 год. У в. Малая Багацькаўка (зараз – Мсціслаўскі раён) нарадзіўся Максі́м Гарэцкі
Класік беларускай літаратуры. Зрабіў вялікі ўклад у развіццё беларускай культуры і фарміраванне беларускай нацыянальнай самасвядомасці. Пачынальнік твораў маральна-этычнай праблематыкі, даследаванняў гісторыі беларускай літаратуры, адзін з пачынальнікаў эпічнага жанру, інтэлектуальна-філасофскай, лірычнай, дакументальнай прозы ў беларускай літаратуры.
Аўтар першай «Гісторыі беларускай літаратуры», «Хрэстаматыі беларускай літаратуры. XI век – 1905 год», «Руска-беларускага слоўніка» (з Г. Гарэцкім), «Беларуска-расійскага слоўнічка», «Практычнага маскоўска-беларускага слоўніка» (з М. Байковым).
Працаваў у БДУ, Камуністычным універсітэце, Інбелкульце, загадчыкам кафедры беларускай мовы, літаратуры і гісторыі Горацкай сельгасакадэміі.
Арыштоўваўся ў 1930 і 1937 гадах. Быў у ссылцы. 5 студзеня прысуджаны да расстрэлу, расстраляны 10 лютага 1938 года ў Вязьме.
У Мсціславе працуе Літаратурны музей Максіма Гарэцкага, у Горках музей-кабінет. Яго імя носяць бібліятэка ў Горках, вуліцы ў Мінску, Мсціславе і Горках. У Мінску і Вязьме пастаўлены помнікі, адкрыты памятныя дошкі на будынках Віленскай беларускай гімназіі, школы ў расійскім Кіраве, вучэбнага корпуса № 4 БДСГА у Горках.
У 2012 годзе пры падрыхтоўцы да рэспубліканскага свята «Дажынкі» ў Горках, нягледзячы на пратэсты грамадства, быў знесены дом, у якім у 1926-1928 гадах жыў Максім Гарэцкі, на доме была ўсталяваная памятная дошка.
Пра яго дзейнасць і літаратурную спадчыну напісаны многія кнігі, зняты фільмы.
1912 год. У в. Шасцёраўка (зараз – Клімавіцкі раён) нарадзіўся Клім Грыневіч.
Беларускі паэт. Працаваў на будаўніцтве чыгункі Асіповічы–Магілёў–Рослаў (1929-1930).
Скончыў Рагачоўскі педтэхнікум, вучыўся ў Мінскім, Ленінградскім педінстытутах. Працаваў у друкарні, у газетах «Рабочий» і «Сельгасрабочы», у ЦК прафсаюза работнікаў сельскай гаспадаркі.
Арыштаваны НКУС у 1933 годзе, сасланы ў Казахстан. Пасля ссылкі служыў у арміі, настаўнічаў у школах г. Балагое.
Памёр ад сухотаў 3 сакавіка 1941 года.
Аўтар вершаў у газетах «Піянер Беларусі», «Чырвоная змена», зборніка паэзіі «На бераг», які быў прыхільна сустрэты крытыкай.
Клімавічы, пачатак ХХ стагоддзя
1913 год. Рэкорд прэзідэнтства пастаўлены ў Мексіцы.
Пэдра Ласкуран (1856–1952) устанаўлівае рэкорд, прабыўшы на пасадзе прэзідэнта Мексікі 45 хвілін (па іншых дадзеных ад 25 да 55).
За гэты час ён прыняў прысягу і адразу прызначыў сваім пераемнікам генерала В. Хуэрта, і сышоў у адстаўку.
Скарочаны тэрмін паўнамоцтваў Ласкурана – самы кароткі прэзідэнцкі тэрмін у гісторыі – быў цалкам наўмысным. У мінулым мэр Мехіка і міністр замежных спраў пры прэзідэнце Ф. Мадэра, Ласкуран быў выкарыстаны генералам Віктарыяна Хуэрта ў якасці пешкі ў палітычным перавароце. Ласкуран быў прыведзены да прысягі, каб надаць перавароту пэўную легітымнасць.
1916 год. Памерла Цётка (Алаіза Пашкевіч).
Беларуская паэтэса, адна са стваральнікаў Беларускай Сацыялістычнай Грамады. Адна з пачынальніц беларускай прозы.
Удзельніца пецярбургскага гуртка студэнтаў-беларусаў «Круг беларускай народнай прасветы». Аўтар кніг «Першае чытанне для дзетак беларусаў», першага «Беларускага лемантара», «Гасцінец для малых дзяцей», вершаў, публіцыстычных артыкулаў, нарысаў, даследаванняў па гісторыі беларускага тэатра.
Асноўныя матывы яе паэзіі – любоў да радзімы, да прыроды, самаахвярнае служэнне народу.
1922 год. Нарадзіўся Міхаіл Савіцкі.
Народны мастак Беларусі, жывапісец, педагог. Акадэмік акадэміі мастацтваў Расіі, акадэміі навук Беларусі, Герой Беларусі.
Працаваў у галіне станкавага і манументальнага жывапісу. У аснове твораў ваеннай тэматыкі асабістыя ўражанні ад гераічнай барацьбы народа супраць акупантаў, злачынстваў фашыстаў супраць чалавецтва. Значнае месца ў творчасці займаюць партрэты, хрысціянская тэматыка.
1963 год. Нарадзіўся Міхаіл Тумеля.
Беларускі рэжысёр, аніматар, мастак і сцэнарыст.
Стаў працаваць расфарбоўшчыкам у цэху мультыплікацыйнага кіно «Беларусьфільм» яшчэ школьнікам, працаваў на студыі мультыплікацыйнага кіно, рэжысёрам мінскай студыі «АФ-Цэнтр», на анімацыйных студыях у Маскве, Портлендзе (ЗША) і Сеуле (Рэспубліка Карэя), кінастудыі «Троицкий мост» (Пецярбург).
Быў вядучым тэлеперадачы «Мультиклуб» на Беларускім тэлебачанні.
Зняў шэраг рэкламных ролікаў і ТБ-заставак. Супрацоўнічае са студыямі «Пилот», «Панорама». Здымаўся ў шэрагу дакументальных серыялаў.
Яго фільм «Выцінанкі-выразанкі» атрымаў прыз за лепшую рэжысуру на Адкрытым расійскім фэстывалі анімацыйнага кіно (Суздаль, 2011).
1979 год. Памёр Юрка Гаўрук.
Беларускі перакладчык, рэжысёр, паэт, літаратурны крытык. Выкладчык Горацкай акадэміі і Магілёўскага педінстытута.
Запісваў на Случчыне беларускі фальклор. Член «Маладняка». Працаваў дацэнтам кафедры беларускай мовы і літаратуры БСГА у Горках (1925-1931), кафедры літаратуры Магілёўскага педінстытута (1931-1935).
Арыштаваны 8 лютага 1935 года ў Магілёве, асуджаны да 8 гадоў пазбаўлення волі, высланы з БССР. Больш за 20 гадоў працаваў у Карэліі, Усходняй Сібіры, Комі АССР.
У 1957—1967 гадах працаваў у купалаўскім, коласаўскім тэатрах, рабіў для пастановак пераклады п’есы з сусветнай класікі.
Перакладчык з французскай, англійскай, нямецкай, польскай, рускай, украінскай моў.
Аўтар баек, жартаў, песень, апрацовак расказаў сялян, фальклорнага матэрыяла, першага на Беларусі зборніка паэтычных перакладаў «Кветкі з чужых палёў», кніг арыгінальных вершаў і перакладаў, зборніка выбраных перакладаў паэзіі, артыкулаў па тэорыі і практыцы мастацкага перакладу, эсэ, якія ўвайшлі ў кнігу «Ступень адказнасці».
1995 год. Памёр Заір Азгур.
Беларускі скульптар, народны мастак БССР і СССР. Герой Сацыялістычнай працы. Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР. Двойчы Лаўрэат Сталінскай прэміі. Акадэмік Акадэміі мастацтваў СССР.
Вучань М. Шагала і М. Керзіна. Студэнтам жыў у Янкі Купалы і Якуба Коласа.
Цэнтральная фігура ў беларускай пасляваеннай пластыцы, у галіне станковай і манументальнай скульптуры. Працаваў над манументальнай скульптурай, кіраваў Майстэрняй скульптуры Акадэміі мастацтваў СССР у Мінску.
Стварыў партрэты дзеячаў сацыялістычнага і рэвалюцыйнага руху для даваеннага Дома ўрада, стварыў мноства партрэтаў герояў вайны, прадстаўнікоў айчыннай і сусветнай культуры Ф. Скарыны, А. Бразера, 3. Бядулі, Л. Александроўскай, Я. Купалы, Я. Коласа, М. Гусоўскага, К. Чорнага, нацыянальна-вызваленчага руху, палкаводцаў, герояў працы, вучоных, артыстаў.
Па яго праектах створаны шматлікія помнікі І. Сталіну, У. Леніну ў Беларусі, Расіі і Казахстане, П. Машэраву ў Віцебску, Я. Коласу і С. Грыцаўцу ў Мінску, Ф. Багушэвічу ў Жупранах, Я. Купалу ў Вязынцы, В. Талашу ў Петрыкаве, А. Бутлераву і Я. Вучэцічу ў Маскве. Аўтар барэльефа «Слава загінуўшым героям» для помніка-абеліска Перамогі ў Мінску.
Аўтар мемуараў, публіцыстычных артыкулаў па мастацтву.
Творы знаходзяцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі, Беларускім музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, Траццякоўскай галерэі ў Маскве, Дзяржаўным мастацкім музеі Малдовы і іншых галерэях, музеях, фондах.
Яго імя носіць вуліца ў Мінску, СШ №1 г. Сянно, у яго гонар устаноўлены мемарыяльныя дошкі – дзве ў сталіцы, у Віцебску.
2002 год. Зацверджаны гербы Кіраўска, Крычава.
Кіраўск – малады горад. Ён узнік у 1955 годзе пры аб’яднанні п. Кіраўск (з 1934 года, каля в. Старцы на месцы былых хутараў і в. Качэрычы), вёсак Кірава і Стараселле.
Старажытны Крычаў (вядомы з 1136 года) у 1633 годзе атрымаў магдэбургскае права за гераізм ў вайне з Масковіяй. У 1663 годзе кароль і вялікі князь Ян II Казімір пацвердзіў правы на магдэбургскае права, карыстанне гарадскімі пячаткай і гербам з выявай крыжа і мяча. Менавіта гэты герб і зацверджаны ў 2002 годзе ў якасці сучаснага сімвала.
Мужчына 1984 года нараджэння сам здолеў пагасіць агонь у сваёй хаце ў Горках – паведамляе прэс-служба МНС. З апёкамі і з атручэннем прадуктамі гарэння ён шпіталізаваны. Пажар адбыўся раніцай 15 люттага.
У той жа дзень у Крычаве загарэлася кватэра на другім паверсе трохпавярховага дома ў мікрараёне Сож. Жанчыну 1957 года выцягнулі з полымя ратавальнікі. Яна шпіталізаваная. Паводле папярэдняй версіі, прычынай пажару стала неасцярожнасць пры курэнні.
У невялікую рэчку Крычаўку, што ўпадае ў Сож, сцякае каналізацыйны ручай, які падпітваецца вадой са сцёкавай трубы новага жылога квартала.
Побач з дамамі ў мікрараёне Камсамольскі ў Крычаве знаходзіцца вялікі маляўнічы яр, які працінае невялікая рэчка Крычаўка. Яна мае тры водных прытока, адзін з якіх з’яўляецца каналізацыяй. Размешчана каналізацыя ў лагчынцы побач з новай школай №8. Вада, якая выцякае з яе, ператвараецца ў моцны ручай, які нясе сваю брудную ваду ў Крычаўку. Прычым гэтай каналізацыі ўжо і не адзін дзясятак год.
У гэты ж каналізацыйны ручай, які мае непрыемны пах, выліваецца вада са сцёкавай трубы трох новых дамоў мікрараёна, што будаваліся на працягу 2018-2020 гадоў. Праблема са сцёкавай трубой узнікла яшчэ ўвесну 2020 года, аднак яна не вырашана да сённяшняга дня, бо ні мясцовыя жыхары, ні супрацоўнікі крычаўскай санэпідэмстанцыі гэтай праблемы, відаць, не заўважаюць.
Адзначым, што на працягу 2019-2020 гадоў крычаўскімі чыноўнікамі абмяркоўвалася пытанне адаптацыі берага Крычаўкі ў ланшафтна-рэкрэацыйную зону. Больш за тое, у Крычаўскім райвыканкаме ў гэты ж час адбыліся грамадскія абмеркаванні наконт экалагічнай ацэнкі градабудаўнічага праекта – будаўніцтва новага жылога квартала каля школы №8, якія да пазітыўных вынікаў не правялі.
У горадзе зачынілася кнігарня Магілёўсаюздрука, газетныя шапікі больш не працуюць, а таксама скарацілася колькасць бібліятэк у горадзе.
На сённяшні дзень у 24-тысячным Крычаве няма ніводнай крамы ці шапіка, дзе можна было б набыць газету альбо кнігу. Усе шапікі Магілёўсаюздрука зачыніліся яшчэ летась увесну. Тады ж перастала працаваць адзіная кніжная крама ў горадзе – Магілёўсаюздрука.
Будынак былой кніжнай крамы на сённяшні дзень пустуе. Газетныя шапікі і кнігарня зачыніліся, затое горад масава апанавалі “табакеркі”, пра што раней пісалі mogilev.media.
Скарацілася і колькасць гарадскіх бібліятэк, якіх цяпер налічваецца ў Крычаве чатыры. Невялікая бібліятэка, што знаходзілася па вуліцы Гогаля (злучаецца з гарадскім паркам на тэрыторыі мікрараёна Сож), была пятай. Яна размяшчалася ў былым будынку некалі культавай відэатэкі, і цяпер зачыненая. Кнігі з гэтай невялікай бібліятэчкі былі перавезены ў бібліятэку №1 Крычава, а сам цагляны будынак ніяк не выкарыстоўваецца.
У апублікаваным рэйтынгу беларускіх гарадоў абласны і тры раённыя цэнтры Магілёўшчыны трапілі ў канец спісу, як самыя дэпрэсіўныя і безініцыятыўныя.
Даследчы “Цэнтр новых ідэй” правёў статыстычны і сацыялагічны аналіз 40 гарадоў Беларусі з усіх рэгіёнаў. Па такіх крытэрыях, як дэмаграфічная ўстойлівасць, стан эканомікі, якасць жыцця і грамадска-палітычныя практыкі горад Магілёў трапіў на 18-е месца ў спісе. Гэта самы нізкі вынік сярод усіх абласных цэнтраў краіны, перадапошні, Гомель ідзе дзявятым.
Раённыя цэнтры Магілёўшчыны – а ў спіс патрапілі гарады з насельніцтвам больш чым 20 000 чалавек – размясціліся на наступных месцах: Горкі 22-я, Асіповічы 35-я, Бабруйск і Крычаў занялі 28 і 39 месцы з 40.
“У 2023-ым годзе мы сумняваемся, што ідэя “найлепшага горада Беларусі”, вакол якой мы і рабілі гэты рэйтынг раней, працуе. – адзначаюць аўтары даследавання – Ва ўмовах штораз мацнейшых рэпрэсій, эканамічнага спаду, саўдзелу Беларусі ў расійскай вайне супраць Украіны канцэпцыя “найлепшага горада”, хутчэй, ператварылася ў “горад, куды можна перабрацца для лепшага жыцця, калі не хочаш эміграваць”. Гэта балюча для нас як для даследчыкаў і для беларусаў, але, ацэньваючы гэты рэйтынг, кожны з чытачоў мусіць памятаць пра гэты нюанс.”
Найгоршы сярод абласных цэнтраў – Магілёў
Паводле метадалогіі даследавання, найлепшым горадам, “куды можна перабрацца”,выступае горад з найбольш устойлівым, але адначасова дынамічным жыццём. Гэта горад, у якім – зыходзячы з мноства фактараў – людзям прасцей гадаваць дзяцей і зарабляць годныя грошы. Або сюды можна прыехаць, каб здабыць вышэйшую адукацыю.
І пры гэтым тут пры неабходнасці можна лёгка атрымаць сацыяльныя і медыцынскія паслугі. І, вядома, важна быць упэўненым, што ты можаш паўплываць на рашэнні мясцовай улады, ці хаця б мець поўную інфармацыю аб яе дзейнасці.
Складзены рэйтынг паводле крытэрыяў, якія выкарыстоўваюцца для шматлікіх аналагічных рэйтынгаў гарадоў свету. Улічваюцца адкрытыя статыстычныя дадзеныя – напрыклад, для крытэрыя дэмаграфічнай устойлівасці за аснову бярэцца натуральны прырост насельніцтва на тысячу жыхароў і доля людзей, якія перакрочылі прадукцыйны век, ад агульнай колькасці насельніцтва. Крытэрый “годнасць жыцця” ўключае ў сябе: колькасць злачынстваў на тысячу жыхароў, колькасць лекараў на тысячу жыхароў, колькасць студэнтаў дзённай формы навучання на тысячу жыхароў а таксама экспертны рэйтынг славутасцяў. Верагодна, менавіта колькасць студэнтаў вывела Горкі на лепшы вынік сярод усіх раённых цэнтраў вобласці.
Першыя тры месцы ў агульным рэйтынгу чакана занялі Мінск, Гродна і Брэст. Магілёў разам з Віцебскам і Гомелем патрапіў у кампанію “абласных цэнтраў, якія адстаюць.
“Сярод абласных “уломкаў” традыцыйна вылучаюцца Гомель, Віцебск і Магілёў. – гаворыцца ў даследаванні – Калі зірнуць на дадзеныя, то гэтыя тры гарады мала дзе абганяюць нават некаторыя раённыя цэнтры ў плане заробкаў ды прыросту насельніцтва. Падобная сітуацыя назіраецца з інвестыцыямі ў асноўны капітал. Трэнд, вызначаны ў развіцці гэтых гарадоў у мінулым рэйтынгу, не змяніўся, і для пералому сітуацыі неабходная зусім іншая гарадская і рэспубліканская палітыка развіцця.”
“Усходняя бездань”
Разам з некаторымі гарадамі Віцебшчыны і Гомельшчыны, Горкі, Асіповічы і Крычаў былі ўключаныя ў дэпрэсіўную катэгорыю “Усходняя бездань”.
“Як і ў выпадку з адсталымі абласнымі цэнтрамі, дно нашага рэйтынга амаль прабілі раённыя цэнтры, якія знаходзяцца на ўсходзе Беларусі. – адзначаюць даследчыкі – Гэтыя гарады вельмі розныя, напрыклад, у Рэчыцы (за кошт нафты) і ў Оршы (як у буйным транспартным вузле) сярэдні заробак вышэйшы, чым у большасці раённых цэнтраў. Адначасова гэтыя гарады знаходзяцца моцна ніжэй паводле якасці жыцця: праблемы з адукацыяй і лекарамі, слабая грамадская актыўнасць. Усход Беларусі па-ранейшаму застаецца рэгіёнам, якому патрэбная дадатковая дапамога, каб забяспечыць прывабны ўзровень жыцця.”
У турму мужчыну саджалі за нанясенне цяжкіх траўм і пагрозу забойствам той жа сужыцельніцы.
61-гадовы жыхар аграгарадка Батвінаўка Крычаўскага раёна выйшаў з турмы пасля адсідкі за прычыненне цяжкіх цялесных пашкоджанняў і пагрозу забойствам сужыцельніцы. Жанчына сустрэла свайго каханага чалавека застоллем, набыўшы закуску і спіртное – паведамляе Следчы камітэт.
Падчас святочнага застолля пара пасварылася, адбылася бойка, падчас якой мужчына ўдарыў жанчыну па твары. У адказ тая схапілася за нож.
Мужчына забраў нож і ў час змагання з жанчынай нанес ёй як мінімум пяць нажавых раненняў у рукі. Як потым высветлілася, яны былі смяротнымі з-за разрыву артэрый Мужчына ж пасля бойкі лёг спаць. Назаўтра ён знайшоў жанчыну нежывой, у лужыне крыві. Жыхар аграгарадка сам папрасіў суседзяў выклікаць міліцыю. Ён затрыманы.
