Двое фальшываманетчыкаў з Бялыніч былі затрыманыя супрацоўнікамі Упраўлення па барацьбе з эканамічнымі злачынствамі – паведамляе прэс-служба МУС. 20-аговы і 31-гадовы жыхары райцэнтра арганізавалі сістэму дастаўкі і рэалізацыі на Магілёўшчыне падробных пяцітысячных купюр расійскай валюты. Фальшывыя рублі яны набывалі праз інтэрнэт і забіралі сродкі ў пакінутых закладках. Затым мянялі грошы ў гандляроў на гарадскіх рынках у Магілёве, Бабруйску, Быхаве і Кіраўску. Усяго фальшаваманетчыкі паспелі збыць 37 падробных купюр – на агульную суму больш чым 7 300 беларускіх рублёў. Цяпер ім пагражае да 15 гадоў зняволення.
У Бялынічах завяршыўся суд над 46-гадовым мужчынай, які нідзе не працуе. Паводле матэрыялаў справы, пачынаючы з кастрычніка 2022 года і па чэрвень 2023-га сістэматычна катаваў сваю жонку – біў яе рукамі і нагамі, а таксама палкай ад мяцёлкі. Суд пастанавіў асудзіць яго на поўгады зняволення з адтэрміноўкай пакарання на адзін год. Таксама ад мужчыны патрабуецца ўладкавацца на працу і знаходзіцца дома ў начны час на працягу выпрабоўчага тэрміну.
Вынесены прысуд па справе аб крадзяжы ежы і вопраткі з дачнага доміка пенсіянеркі ў Бялыніцкім раёне. Было ўстаноўлена, што злачынства здзейснілі 45-гадовы раней судзімы мужчына і яго 20-гадовая сяброўка. Знаходзячыся ў стане алкагольнага ап’янення, яны ўзламалі дачную хату пацярпелай, адкуль таемна выкралі прадукты харчавання і прадметы адзення на агульную суму 32,34 рублёў, пасля чаго з выкрадзеным зніклі.
Мужчына быў асуджаны на 1 год абмежавання волі без накіравання ў калонію, жанчыне далі поўгады прымусовых прац – піша “Зара над Друццю”.
У вёсцы Забалоцце Бялыніцкага раёна ноччу 18 верасня адбыўся пажар у лазні. На месцы ратавальнікі знайшлі мужчыну 1967 года нараджэння – ён атрымаў апёкі 70% цела. У гаспадарцы пацярпелы пражывае са сваёй маці 1942 года нараджэння. Ён шпіталізаваны – паведамляе “Зара над Друццю”.
За лета магілёўскі занальны Цэнтр гігіены і эпідэміялогіі ўзяў 519 спроб рознай прадукцыі ад насельніцтва на ўтрыманне цэзія-137. Гэта былі і садавіна-гародніна з прысядзібных участкаў, і грыбы-ягады з лесу. Ні адна спроба па прадукцыі, якую грамадзяне вырасцілі на сваіх лецішчах і сядзібах не паказала перавышэнне нарматываў па ўтрыманні радыяцыі. Тое ж адносіцца да прамысловай прадукцыі.
Пры гэтым у 6 спробах лясной ягады і ў 3 спробах грыбоў, даследаваных пры звароце грамадзян, было ўстаноўлена перавышэнне дапушчальных узроўняў утрымання цэзію-137. Гэтыя прадукты збіраліся ў Магілёўскім, Быхаўскім, Бялыніцкім і Клічаўскім раёнах вобласці – паведамляе прэс-служба ведамства.
Затрымаць яго дапамог школьнік – паведамляе прэс-служба Следчага камітэта.
У пачатку траўня ў Бялынічах п’яны 40-гадовы мужчына зацягнуў 7-гадовую дзяўчынку ў закінуты будынак і здзейсніў да яе дзеянні сэксуальнага характару. Крыкі дзіцяці пачуў старшакласнік, які праходзіў непадалёк. Хлопец кінуўся на дапамогу дзіцяці і, не спалохаўшыся, даў адпор гвалтаўніку, а пасля выклікаў супрацоўнікаў міліцыі. Мужчыну затрымалі.
Як выявілася, вечарам 3 мая і раніцай 4 мая 2023 года мужчына, знаходзячыся ў нецвярозым стане, учыніў распусныя дзеянні ў адносінах да некалькіх малалетніх дзяўчынак, якія гулялі на дзіцячай пляцоўцы і ў гарадскім скверы.
Пазней стала вядома, што ён жа датычны і да крадзяжу мабільнага тэлефона, прычым гэта ўжо не першае яго злачынства такога кшталту. Цяпер яму пагражае да 15 гадоў зняволення.
За жорсткае збіццё жонкі хатні гвалтаўнік з Бялыніцкага раёна асуджаны на 6 месяцаў папраўчых прац з утрыманнем 15% заробка. Як даказалі пракуроры, мужчына ў стане алкагольнага ап’янення, падчас сваркі са сваёй жонкай, нанёс ёй не менш за два ўдары кулаком у твар, а таксама штурхнуў сваім плячом у яе плячо, пасля чаго жанчына ўпала. Тады ён ударыў яшчэ ў патылічную вобласць галавы, а таксама адзін удар нагой у вобласць правага сцягна і адзін удар нагой у вобласць левага сцягна – выявілі эксперты.
Прыгавор у законную сілу не ўступіў, можа быць абскарджаны і апратэставаны ў апеляцыйным парадку – піша “Зара над Друццю”.
Паміж Тэўтонскім ордэнам з аднаго боку і Польскім каралеўствам і ВКЛ – з другога адбылася вырашальная бітва “Вялікай вайны” 1409-1411 гадоў.
У выніку гэтага пабоішча польска-літоўска-рускія войскі пад камандаваннем польскага караля Уладзіслава II Ягайлы разграмілі галоўныя сілы Ордэна, якія ўзначальваў вялікі магістра Ульрых фон Юнгінген. Грунвальдская бітва нанесла смяротны ўдар па нямецкай экспансіі на Усход, на балтыйскія і ўсходнеславянскія землі.
Вялікае Княства Літоўскае атрымала выхад на балтыйскія гандлёвыя шляхі і ў Еўропу.
У гонар бітвы названы вуліцы ў Брэсце, Гарадку, Гродне, Полацку, Магілёве.
У гонар гадавіны бітвы ў Дудутках 22-23 ліпеня 2023 года пройдзе чарговы маштабны беларускі фестываль ваенна-гістарычнай рэканструкцыі «Наш Грунвальд».
1606 год. Мяшчане Магілёва ўварваліся ў ратушу і разагналі старую раду.
Была абрана новая, у складзе якой пераважалі незаможныя рамеснікі.
Падзея адбылася падчас гарадскога паўстання 1606-1610 гадоў, якое распачалося 20 чэрвеня 1606 года пад кіраўніцтвам саладоўніка Стахора Мітковіча.
Новая рада кіравала Магілёвам больш за два гады, асаблівая ўвага надавалася інтарэсам гарадскіх нізоў.
Нагадаем, што ў гэты час Магілёў налічваў 15 000 жыхароў, 2211 дамоў, 18 цэхаў, меў права на правядзенне двух рэгулярных кірмашоў.
1669 год. Скончылася вывяржэнне вулкана Этна на Сіцыліі.
Яно цягнулася з 11 сакавіка. Падчас катаклізму загінула 50 мястэчак і гарадоў, 100 000 чалавек.
Вулкан нарадзіўся 600 000 гадоў таму і з’яўляецца галоўнай славутасцю вострава Сіцылія. Гэта самы высокі з дзеючых у Еўропе і адзін з самых актыўных вулканаў у свеце.
1861 год. Памёр Адам Ежы Чартарыйскі (1770-1861).
Польскі і расійскі дзяржаўны дзеяч, пісьменнік. Намагаўся аднавіць Рэч Паспалітую ў межах 1772 года.
Удзельнічаў у абарончай вайне супраць Расіі (1792). Служыў у расійскім конна-гвардзейскім палку, камер-юнкерам і ад’ютантам Аляксандра I, пасланнікам у Сардзініі, міністрам замежных спраў (1804-1806), куратарам Віленскай навучальнай акругі (1803-1824).
Аўтар плана аднаўлення Рэчы Паспалітай і Вялікага Княства Літоўскага. Рэдактар Канстытуцыі Каралеўства Польскага, сенатар-ваявода і член Адміністрацыйнай рады ў Варшаве.
Падчас Паўстання 1830-1831 гадоў узначаліў Сенат і кансерватыўны Нацыянальны ўрад у Варшаве.
З 1831 года ў эміграцыі ў Англіі, Францыі развіваў праграму аднаўлення незалежнай Рэчы Паспалітай пры падтрымцы заходнееўрапейскіх дзяржаў. Развіваў ідэі славянскага федэралізму без Расіі.
Мецэнат літаратуры і навукі. Аўтар палітычных і публіцыстычных твораў, успамінаў, навуковых даследаванняў, вершаў.
1876 год. Нарадзілася Алаіза Пашкевіч (Цётка, 1876-1916).
Беларуская паэтэса, адна са стваральнікаў Беларускай Сацыялістычнай Грамады, адна з пачынальніц беларускай прозы.
Удзельніца пецярбургскага гуртка студэнтаў-беларусаў «Круг беларускай народнай прасветы». Аўтар кніг «Першае чытанне для дзетак беларусаў», першага «Беларускага лемантара», «Гасцінец для малых дзяцей», вершаў, публіцыстычных артыкулаў, нарысаў, даследаванняў па гісторыі беларускага тэатра.
Асноўныя матывы яе паэзіі – любоў да радзімы, да прыроды, самаахвярнае служэнне народу.
Памерла 18 лютага 1916 года.
1900 год. Нарадзіўся Уладзімір Дубоўка (1900-1976).
Беларускі паэт, празаік, перакладчык, крытык.
Паэт незалежніцкай арыентацыі, член кіраўніцтва літаратурных аб’яднанняў «Маладняк», «Узвышша». Ініцыятар стварэння адмысловых літар для перадачы на пісьме ўнікальных гукаў беларускай мовы: «дж», «дз».
У 1926 годзе напісаў палітычны верш «За ўсе краі, за ўсе народы свету…», які быў надрукаваны ананімна ў часопісе «Беларуская культура». Савецкія спецслужбы выявілі аўтара верш і ён быў выкарыстаны для абвінавачвання паэта ва ўдзеле ў неіснуючым «Саюзе вызвалення Беларусі».
Арыштаваны ў 1930 годзе. Тройчы яго судзілі з абвінаваўчым прысудам. Па рэабілітацыі з 1958 году жыў у Маскве.
Памёр 20 сакавіка 1976 года.
1925 год. Адноўлена дзейнасць Беларускага камітэта ў Варшаве.
Грамадска-палітычная арганізацыя, створаная ў верасні 1919 года пад старшынствам ураджэнца Мсціслаўшчыны Лявона Дубейкаўскага для «культурна-асветнай працы і дабрачыннасці на карысць беларусаў, якія жылі ў Польшчы.
Адноўлены камітэт узначалілі Лявон Більдзюкевіч і Янка Пачопка.
Лявон Дубейкаўскі
1937 год. Адчынены канцэнтрацыйны лагер Бухенвальд.
Афіцыйна створаны ў 1937 у наваколлях Веймара, аднак першыя зняволеныя з’явіліся тут яшчэ ў 1933, калі лагер называўся Этэрсберг. За 8 гадоў каля 250 000 чалавек будуць вязнямі Бухенвальда, з іх памруць або будуць забітыя больш за 56 000 чалавек.
Спачатку нямецкія антыфашысты, а потым, у гады Другой сусветнай вайны, прадстаўнікі многіх іншых нацыянальнасцей утрымліваліся тут. Асабліва шмат зняволеных загінула ў філіяле Бухенвальда “Дора”, дзе ў падземных цэхах вырабляліся самалёты-снарады “Фаў”.
Лагер вызвалены 10 красавіка 1945 года амерыканскімі войскамі.
Надпіс на браме лагера Бухенвальд “Jedem das Seine” – “Кожнаму сваё”.
1938 год. У Гомелі адкрыўся Дзяржаўны тэатр лялек Беларусі.
У 1950 годзе калектыў пераехаў у Мінск.
У 2008 годзе тэатру прысвоена званне «Заслужаны калектыў Рэспублікі Беларусь».
Ставяцца спектаклі для дзяцей, вячэрнія спектаклі для дарослых.
Тэатр гастраляваў у шматлікіх еўрапейскіх краінах.
1940 год. Памёр самы высокі мужчына ў свеце.
Роберт Першінг Уодлоу нарадзіўся ў 1918 годзе ў Олтане, штат Ілінойс.
Калі 27 чэрвеня 1940 года яму ў апошні раз вымяралі рост, ён быў роўны 2,72 м пры размаху рук 2,88 м. Яго максімальная вага дасягала 222,7 кг. Да апошняга дня ён працягваў расці, і да дня смерці яго рост цалкам мог дасягнуць 2,74 м.
1949 год. Нарадзіўся Леанід Лісоўскі.
Географ, краязнавец, байкапісец.
Выхаванец геаграфічнага факультэта Магілёўскага педагагічнага інстытута. Дацэнт Мазырскага педагагічнага ўніверсітэта.
Даследчык прыроды Палесся, яго экалагічных праблем. Аўтар больш за 300 навуковых прац.
1099 год. На досвітку ўдзельнікі першага крыжовага паходу пачалі штурм Іерусаліма.
Войска крыжакоў пад кіраўніцтвам французскага герцага Готфрыда Булёнскага складалася з 1200-1300 рыцараў і 12 000 пяхоты.
Крыжакі спрабавалі прысунуць да сцен Іерусаліма аблогавыя вежы, аднак ім замінаў глыбокі роў. Штурм працягваўся ўвесь дзень, але горад трымаўся. Калі настала ноч, абодва бакі працягвалі не спаць – мусульмане баяліся, што рушыць услед новая атака, а хрысціяне асцерагаліся, што абложаным атрымаецца нейкім чынам падпаліць аблогавыя прылады. Раніцай 15 ліпеня, калі роў быў засыпаны, крыжакі змаглі нарэшце бесперашкодна наблізіць вежы да крэпасных сцен.
Яны перакінулі на сцены драўляныя масткі і накіраваліся ў горад. Убачыўшы, што горад паў, эмір гарнізона вежы Давіда здаўся і адкрыў вароты горада. Пасля таго, як пераможцы ўварваліся ў горад, пачалася разня. Крыжакі разілі мячом усіх запар – мусульман, яўрэяў, і нават тых нямногіх хрысціян, што жылі ў горадзе.
Пасля падзення Іерусаліма кіраўніком новаўтворанага Іерусалімскага Каралеўства стаў Готфрыд Булёнскі. Ён не пажадаў называцца каралём у горадзе, дзе Хрыстос быў увянчаны цярновым вянком, і прыняў тытул Абаронцы Труны Гасподняй.
Пасля гэтай перамогі воіны Хрыстовыя палічылі свой абавязак выкананым, і большасць з іх з багатай здабычай вярнулася на радзіму.
1708 год. Бітва пад Галоўчынам.
Пад час Вялікай Паўночнай вайны (1700-1721), каля мястэчка Галоўчын (зараз – Бялыніцкі раён) адбыўся бой паміж расійскімі і шведскімі войскамі, які скончыўся ўпэўненай перамогай апошніх.
Галоўчын быў зруйнаваны.
1789 год. Узяцце Бастыліі.
Бастылія – крэпасць і дзяржаўная турма ў прадмесці Сэнт-Антуан у Парыжы, пабудаваная ў 1382 годзе.
За 400 гадоў сярод вязняў Бастыліі было нямала знакамітых асоб Францыі. Для многіх пакаленняў французаў крэпасць была сімвалам усеўладдзя і дэспатызму каралёў.
Прычынай аблогі Бастыліі сталі чуткі аб рашэнні караля Людовіка XVI разагнаць утвораны 9 ліпеня 1789 года Устаноўчы сход і аб зняцці з пасады дзяржаўнага кантралёра фінансаў рэфарматара Жака Нэкера.
Абураныя парыжане выйшлі на вуліцы. Перш за ўсё паўстанцы захапілі арсенал Дома Інвалідаў – 25 000 стрэльбаў і 5 гармат. Узброіўшыся, натоўп рушыў да Бастыліі. Гарнізон Бастыліі налічваў 110 салдат. Са сцен прагучалі першыя стрэлы, але яны толькі распалілі гараджан. Некалькі герояў перабраліся праз равы, рассеклі ланцугі пад’ёмнага маста, і парыжане ўварваліся ў крэпасць. Штурм крэпасці доўжыўся каля 4 гадзін. У хуткаплынных сутычках паўстанцы страцілі каля 100 чалавек.
Ніхто з паўстанцаў не думаў пра штурм Бастыліі як пра сімвалічную падзею. Традыцыйна лічыцца, што штурм быў зроблены з мэтай вызвалення палітвязняў Бастыліі. Але такіх там не было. Сярод 7 вязняў былічацвёра фальшываманетчыкаў, двое псіхічна хворых і адзін забойца.
1867 год. Шведскі хімік і прадпрымальнік Альфрэд Нобель упершыню прадэманстраваў дынаміт.
Наіўны вынаходнік паверыў у тое, што дынаміт прынясе мір усім народам планеты: “Хто ж будзе ваяваць, калі адным снарадам можна забіць цэлы ўзвод?”
1911 год. У в. Стары Дзедзін (зараз – Клімавіцкі раён) нарадзіўся Павел Пруднікаў (1911-2000).
Беларускі пісьменнік. Заслужаны работнік культуры.
Стрыечны брат паэта Алеся Пруднікава.
Працаваў карэспандэнтам шматлікіх газет, на будаўніцтве шаўковай фабрыкі ў Магілёве, ў БелТА. Рэпрэсаваны ў 1937 годзе.
Аўтар зборнікаў вершаў, успамінаў аб беларускіх літаратарах, пачынаючы са Зм. Жылуновіча (Цішкі Гартнага) і канчаючы Іванам Мележам, твораў на тэму сталінскіх рэпрэсій
У Клімавіцкімі Браслаўскім краязнаўчых музеях працуюць экспазіцыі, прысвечаныя пісьменніку.
1913 год. У Вільні заснавана Беларускае выдавецкае таварыства ў мэтах духоўнага адраджэння беларускага народа.
Створана на базе выдавецтва «Нашай Нівы» Б. Даніловічам, І. Луцкевічам, К. Шпакоўскім, пад ідэйным уплывам Беларускай сацыялістычнай грамады.
Існавала ў 1913-1915 і 1919-1930 гадах, выдавала і распаўсюджвала творы беларускай літаратуры, у т.л. Я. Коласа, М. Гарэцкага, Ядвігіна Ш., К. Буйло, Я. Лёсіка, «Беларускія календары».
У 1913-1914 сакратаром выдавецтва працаваў Янка Купала. Спыніла дзейнасць у пачатку 1930-х гадоў пасля забароны ўрадам Польшчы легальных форм вызваленчага руху.
1920 год. Нарадзіўся Алесь Астапенка (1920-1970).
Беларускі паэт, перакладчык. Меў псеўданім Мсьціслаўцы (разам з А. Куляшовым і Ю. Таўбіным).
Працаваў у рэдакцыі газеты «Звязда», рэдактарам і дыктарам беларускай рэдакцыі Усесаюзнага радыёкамітэта, загадваў аддзелам літаратуры і мастацтва газеты «Чырвоная змена», аддзелам піянерскага жыцця часопіса «Бярозка».
Аўтар 4-х зборнікаў паэзіі. Паасобныя вершы пакладзены на музыку. Перакладаў на беларускую мову творы рускіх, украінскіх, літоўскіх, латышскіх, нямецкіх паэтаў, грузінскія казкі.
Сябрукі-Мсьціслаўцы: А. Астапенка, Ю. Таўбін, А. Куляшоў
1927 год. Нарадзіўся Георгій Штыхаў (1927-2018).
Беларускі археолаг, гісторык-медыявіст.
Доктар гістарычных навук, прафесар, галоўны навуковы супрацоўнік аддзела археалогіі сярэднявечнага перыяду Інстытута гісторыі НАН Беларусі, Лаурэат Дзяржаўнай прэміі.
Даследчык старажытных гарадоў Полацкай зямлі, вытокаў беларускай народнасці. Падрыхтаваў 2 дактароў і 19 кандыдатаў навук.
Аўтар амаль 500 прац. Узначальваў Беларускую асацыяцыю ахвяр палітычных рэпрэсій.
1941 год. На беразе Дняпра пад Оршай савецкае войска ўпершыню ўжыла ракетную ўстаноўку “Кацюша”.
У выніку магутнага агнявога ўдару адначасова 112 рэактыўнымі снарадамі былі знішчаны варожыя эшалоны, боепрыпасы і пераправа цераз раку Аршыцу. Так, пераправа суперніка была сарваная і развіць поспех на гэтым кірунку яму не ўдалося. Першы вопыт прымянення новай ракетнай зброі паказаў яе высокую баявую эфектыўнасць, што і стала адной з прычын найхутчэйшага яе ўводу ў строй і аснашчэння ёй Сухапутных войскаў Чырвонай Арміі.
Фашысты гэтую страшную прыладу з жаночым імем з-за гуку снарада, які вые, называлі сталінскім арганам.
А тым часам пачалася нямецкая акупацыя Мсціслаўскага раёна.
1968 год. Памёр Канстанцін Паустоўскі (1892-1968).
Рускі пісьменнік, які значную частку жыцця пражыў ва Украіне.
Абаронца дысідэнтаў. Яго творы ўвайшлі ў праграму савецкіх, беларускіх школ па літаратуры.
Чатыры разы намінаваўся на Нобелеўскую прэмію па літаратуры.
У 1915 годзе служыў на Беларусі. Іграў ў більярд з Радзівіламі ў Нясвіжы. У «Аповесці пра жыццё» шмат раздзелаў прысвяціў Беларусі: «Карчма на Брагінцы», «Мястэчка Кобрын», «У балотных лясах», «Гнілая зіма» і іншыя.
Яго творы на беларускую мову пераклалі Я. Брыль, А. Кучар, А. Марціновіч і іншыя. Блізкі сябар ураджэнца Магілёва пісьменніка Рувіма Фраермана.
1992 год. Памёр Аляксей Карпюк (1920-1992).
Беларускі пісьменнік, грамадскі дзеяч Гродненскай вобласці. Заслужаны работнік культуры, Лаўрэат Літаратурнай прэміі.
Удзельнік вайны: падпольшчык, вязень канцлагера Штутгоф (з яго уцёк), камандзір партызанскага атрада імя К. Каліноўскага.
Працаваў на кіраўнічых пасадаў ва ўстановах адукацыі, культуры, турызму, у газетах. Актывіст БНФ, адзін з заснавальнікаў ЗБС «Бацькаўшчына».
За сувязь з дысідэнтамі пераследваўся КДБ, быў зволены з працы (аднавілі па загаду П. Машэрава). У яго абарону пісаў В. Быкаў. Iмя А. Карпюка носiць адна з вулiц Гродна, усталявана Мемарыяльная шыльда па вуліцы Э. Ажэшкі ў Гродне.
1994 год. У ЗША памёр Пётр Конюх (1910-1994).
Беларускі сусветна вядомы оперны спявак, бас, “беларускі Шаляпін”.
Падчас Другой сусветнай вайны ваяваў польскім корпусе генерала Андэрса на поўначы Афрыцы і на поўдні Еўропы. Удзельнік бітвы пры Монтэ-Касіна.
Скончыў Рымскую акадэмію мастацтваў. Спяваў у операх усяго свету на беларускай, італьянскай, польскай, французскай, англійскай, нямецкай, рускай і ўкраінскай мовах.
Жыў у ЗША, выконваў беларускія песні, дапамагаў ставіць голас беларускаму спеваку Данчыку. 27 гадоў працаваў у хоры данскіх казакоў С. Жарава, запісваў беларускія песні на пласцінкі, у тым ліку і «Магутны Божа». У 1975 годзе прыязджаў у Беларусь.
