В редакцию mogilev.media обратился читатель. Публикуем его слова.
Мы живём в тревожное время. Мы живём в стране, которая граничит с двумя воюющими государствами. В стране, которая предоставляет свою территорию для одной из воюющих сторон. В стране, на территории которой находится военная техника, летают военные самолёты одной из воюющих сторон и дислоцируется её военный контингент.
Исходя из сложившейся, непростой ситуации, сам собой напрашивается вопрос: “Как у нас в Могилеве обстоят дела с бомбоубежищами? Есть ли они, действующие ли они, сколько их, в каком они состоянии, и знает ли о них население?”
Это не праздное любопытство. От знания ситуации и заблаговременной подготовки бомбоубежищ и информирования населения, зависят жизни этого самого населения. И это не нагнетание паники, это трезвое понимание того, что может произойти.
И в первую очередь об этом должны думать власти, и службы за это отвечающие и знать население.
Как говорится, бережёного Бог бережёт…
На фото – изображение из объявления о продаже в Могилеве одного из бомбоубежищ.
Что объединяет регионы России, с которыми сотрудничает Могилевская область, так это депрессивность их экономик – продолжение нашего экономического разбора, а начало здесь.
Среди экономически “авторитетных” регионов Российской федерации можно выделить, пожалуй, всего лишь 5: Москва, Санкт-Петербург, Московская область, Ханты-Мансийский и Ямало-Ненецкий автономные округа. Увы, их представители посещают Могилевскую область в составе других делегаций и самостоятельных поездок не предпринимают.
Кстати, ведущие регионы России как раз находятся в состоянии экономического кризиса: Санкт-Петербург (рост валового регионального продукта (ВРП) -4,11 %), Московская область (-5,30) и Ямало-Ненецкий автономный округ (-4,40). Так что отношения с ними могут носить точечный характер без надежды на обширные инвестиционные вливания в нашу экономику.
Москва сработала к уровню предыдущего года относительно неплохо (-2,10), порадовал только Ханты-Мансийский округ (+2,24). И если с Москвой давно уже наработаны устойчивые связи, в основном в продуктовом направлении, то с Ханты-Манси вряд ли получится наладить продуктивные отношения.
В прошлом году Могилевскую область посещала делегация Белгородской области, которую принимал председатель исполкома Могилевского района. Белгородцы побывали… всего лишь в питомнике ГЛХУ “Могилевский лесхоз”, а о прочих посещениях пресса умолчала. А ведь зря: на тот момент Белгородская область являлась бездотационной, в рейтинге социально-экономического развития регионов России в 2022 г. занимала 23 место, но, увы, по итогам года имела снижение ВРП на 7%. Впрочем, на момент посещения определенный потенциал у взаимоотношений имелся.
Опять же, Могилевский район посетила делегация Ивановской области (59 место, -6,1 % ВРП). Видимо, ввиду отсутствия перспективы в экономических отношения, ивановцы ограничились обменом опыта в сфере образовательных услуг и уехали восвояси без надежд на продолжение сотрудничества.
СЭЗ “Могилев” посетила делегация Рязанской области (48 место, -1,2 %) во главе с зампредседателя регионального правительства, что говорит о серьезности намерений рязанцев. Были и соседи из Смоленской области (54 место, -0,28%). Еще одна представительная делегация деловых кругов в Могилевской области была из Республики Карелия (56 место, – 4,60).
Единственный регион, сработавший с плюсом в региональном развитии, и приславший на Могилевщину делегацию – Астраханская область (43 место, +0,12). Стоит отметить, что за последние 5 лет товарооборот с данным регионом увеличился в 2,7 раза и достиг в 2022 г. 9 млн. долларов. Астраханцев интересовали могилевские лифты и костюковичский цемент. Ведь только в Астрахани предстоит установить 1 200 новых лифтов в многоквартирных домах, впечатляют и объемы строительных работ. Взамен предлагали рыбную и плодоовощную продукцию. Согласитесь, обмен не совсем равноценный.
Кстати, производство промышленной продукции Астраханская область в 2022 г. снизила на 1,5 %, а вот сельскохозяйственная продукция выросла на 15 %. Астраханцы пообещали помочь в налаживании транзитных грузоперевозок по коридору “Север-Юг” в страны Азии и Персидского залива, но это, скорее, проблема национального масштаба и должна решаться премьер-министрами обеих стран. Впрочем, могилевским предприятиям предложено стать резидентами двух особых экономических зон, входящих в состав Каспийского кластера. А это уже подход с серьезными последствиями для экономик наших регионов.
Ездили в Российскую Федерацию и могилевские делегации: в Курскую (39 место, -4,40), Брянскую (50 место, -2,50) и в Орловскую (58 место, -4,20) области.
Что в целом объединяет регионы России, которые проявляют инициативу в налаживании экономических отношений с Могилевской областью, так это депрессивность их экономик. В таком состоянии их перспектива весьма призрачна, а по многим направлениям (научная деятельность по обеспечению инновационности производства, инвестиции в современную технику и технологии) в ближайшее время нереальна.
Отсутствие собственных средств у российских регионов приведет в конце концов к деградации производства и деиндустриализации белорусских производств. Россияне будут потреблять практически все белорусские товары в связи с дефицитом аналогичных производств и отсутствии конкуренции.
Выводы пессимистичны, в тоже время масштаб дотаций субъектов Российской Федерации впечатляет. Астраханская область нуждалась в 2,6 млрд. руб., Курская – 3,6 млрд. руб., Смоленская – 3,7 млрд. руб., Орловская – 6,6 млрд. руб., Республика Карелия – 8,1 млрд. руб., Ивановская область – 13,7 млрд. руб., Брянская – 14,7 млрд. руб.
Естественно, высокий уровень дотационности регионов-партнеров вынуждает могилевских производителей искать более продуктивные связи, в том числе и в странах дальней дуги, в юго-восточном направлении и, даже, в Африке. Возможности богатых мира сего могут кардинально изменить экономическую ситуацию в могилевском регионе и эти возможности необходимо задействовать своевременно и в нужных объемах.
Ракіроўка прайшла ў Магілёўскіх чынавенскіх адміністрацыях: намеснік старшыні гарвыканкама Ала Галушка сышла ў адміністрацыю Кастрычніцкага раёна, а на яе месца прыйшоў Алег Стэльмашонак з вобласці. Наш жартаўлівы агляд.
Новы мэр Магілёва Аляксандр Студнеў паступова фарміруе сваю каманду. Вось і прышлося Але Галушка пайсці на паніжэнне ў раённую адміністрацыю. А на яе месца даслалі чыноўніка з абласной культуры Алега Стэльмашонка.
Ала Галушка адпрацавала “на галерах” намесніцы мэра 7 гадоў. А нарадзілася яна ў 1973 годзе ў Горках. У 1995 годзе скончыла МДУ імя Куляшова, у 2005 годзе – Акадэмію кіравання пры прэзідэнце РБ. Папрацавала Галушка на розных кіруючых пасадах у ідэалогіі, культуры горада і вобласці, курыравала сацыяльную сферу. Цяпер будзе рабіць тое ж самае ў Кастрычніцкім раёне.
Запомнілася пані Галушка сваім спецыфічным падыходам да рашэння вытворчых пытанняў, які часта называюць “жаночым”. Яе каляжанкі адзначалі яе добразычлівасць і адначасова часам невытлумачальную неабавязковасць, забыўлівасць, зацягванне рашэння самых простых рабочых пытанняў. Яле з іншага боку, яе жаночае абаянне дапамагала ёй разруліваць многія складаныя пытанні, не даводзіць іх да канфліктаў.
Сказалася на яе характары відаць радавое прозвішча. Галушкі ў народнай кулінарыі гэта мяккія смачныя кавалачкі цеста, якія звараны ў кіпні. Таму Ала такая жаноцкая і адначасова гатовая да самых вірлівых выпрабаванняў, яна ж “у кіпені нарадзілася”.
Лінію ўлады Ала Галушка заўжды праводзіла аддана, але ў 2020 годзе напачатку наважвалася нават заступацца за сваіх падначаленых, спрабавала змякчыць будучыя рэпрэсіі ў адносінах да некаторых з іх. З-за гэтага работнікі міліцыі ў тыя часы нават казалі, што сярод магілёўскіх чыноўнікаў аказаўся толькі адзін мужык, ды і той “баба Галушка”.
Алег Стэльмашонак – супрацьлегласць сваёй папярэдніцы. Хаця іх біяграфіі і вельмі падобныя. Алег нарадзіўся ў 1973 годзе ў вёсцы Жылічы Кіраўскага раёна. У 1998 годзе ён таксама скончыў МДУ імя Куляшава (факультэт педагогікі), а ў 2013 годзе – Акадэмію кіравання.
Пачынаў ён сваю працу настаўнікам фізкультуры ў пачатковых класах СШ №32 і запомніўся калегам з самага лепшага боку: малады перспектыўны добразычлівы педагог. Надалей ён займаў самыя розныя кіруючыя пасады: ад дырэктара школы-інтэрната для дзяцей са скаліёзам да намесніка кіраўніка абласнога аддзела адукацыі. Амаль паўсюль былыя калегі пра яго казалі пераважна станоўча.
Перад прызначэннем у гарвыканкам ён працаваў кіраўніком аддзела культуры абласнога выканаўчага камітэта. Вось там за Стэльмашонкам пачалі заўважацца першыя прыкметы зорнай хваробы. Чыноўнік узмужнеў, ён стаў больш патрабавальным і рэзкім.
Магчыма, з гадамі пачало сказвацца ягонае радавое прозвішча. А яно састаўное. Першае частка “стэль” паходзіць ад слова “стэла”, якое сімвалізуе мужчынскую моц, мужнасць. Менавіта таму на магілках воінаў ставяць стэлы, якія нагадваюць фаласы. Другая частка прозвішча ”машонка” кажа за сябе сама. Яна сімвалізуе мужчынскую плоднасць. Ну і па трэцяе, ён і фізіялагічна мужчына. Цяпер магілёўцы маюць намесніка мэра, які тройчы мужчына.
Перастаноўкі ў магілёўскіх чыноўнічых кабінетах ідуць перманентна і збольшага носяць тэхнічны характар. Змены імён на шыльдах кабінетаў мала што мяняюць у працы сістэмы ўлады. І тым не менш, магілёўцы кожным разам спадзяюцца, што хаця б гэты штосьці зменіць да лепшага. Паглядзім, ці зможа “тройчы мужык” узняць ідэалогію, культуру, адукацыю і сацыяльную сферу горада.
6% насельніцтва Магілёўскай вобласці жыве ніжэй бюджэта пражытачнага мінімумума.
Белстат апублікаваў дадзеныя аб узроўні жыцця хатніх гаспадарак у IV квартале 2022 года па выніках выбарачнага абследавання.
У адпаведнасці з афіцыйнай статыстыкай, у краіне ў IV квартале 2022 г. наяўныя рэсурсы ў разліку на хатнюю гаспадарку склалі 1849 рублёў у месяц, у тым ліку ў гарадах і пасёлках гарадскога тыпу – 1926,9 рублёў у месяц, у сельскіх населеных пунктах – 1596,3 рублі ў месяц.
Грашовыя выдаткі ў разліку на хатнюю гаспадарку склалі 1758,9 рублёў у месяц, з якіх 1309,8 рублёў (74,5%) прыпадае на спажывецкія расходы.
Дамашнія гаспадаркі (сям’я) трацяць на харчаванне 39,3%, на нехарчовыя тавары – 34,4%, на аплату паслуг (уключая жыллёва-камунальныя) – 23,8% месячных рэсурсаў.
Такім чынам, у беларусаў застаецца ўсяго 2,6% ад усіх сродкаў на адпачынак, вандроўкі, набыццё транспартных сродкаў, нерухомасці.
Пры гэтым, у еўрапейскіх краінах, у агульных выдатках затраты на жыллё (у тым ліку за ацяпленне, электраэнергію, водазабеспячэнне, каналізацыю) складаюць ад 9% на Мальце да 29% у ФРГ, Швецыі. На харчаванне ў ЕС расходуецца 7-12%, на нехарчовыя тавары – да 15%. Нармальная з’ява ў Еўропе, калі набываецца аўтамабіль, які каштуе 3-5 месячных заробкаў, і гэта не б/у – проста заробкі іншыя.
Паводле складзенай інфаграфікі, самы гаротны стан па доле насельніцтва, якое жыве ніжэй бюджэта пражытачнага мінімумуму, назіраецца ўжо ў 4-х з 7-мі беларускіх рэгіёнаў: У Магілёўскай – 5,9%, у Брэсцкай – 5,6, у Гомельскай – 5,5, у Віцебскай – 5,1%.
Дзівосы статыстыкі
Трэба заўважыць, што прыведзеныя дадзеныя статыстыкі ні на што не ўплываюць, ні аб чым не сведчаць і нічога асабліва не тлумачаць. Беларуская статыстыка жыве сама па сабе, народ – сам па сабе.
Напрыклад, афіцыйная статыстыка кажа, што ў кастрычніку 2022 года сярэдні заробак па краіне склаў 1636,4 рублі, у лістападзе – 1648,2, у снежні – 1915,6 рублі. То бок, у сярэднім у апошнім квартале мінулага года сярэдні заробак складаў 1733,4 рублі ў месяц. А наяўныя рэсурсы ў разліку на хатнюю гаспадарку склалі 1849 рублёў у месяц, што, верагодна, азначае, што ўсе хатнія гаспадаркі складаюцца толькі з 1,1 чалавека, які мае заробак, альбо толькі з аднаго працаўніка і пенсіянера, працаўніка і інваліда, працаўніка і дармаеда, двух працаўнікоў з заробкам па 925 рублёў.
Унікальная магілёўская традыцыя ўпрыгожвання драўляных дамоў пад пагрозай з-за вынішчэння сектароў прыватнай забудовы ў горадзе. Магілёўскія драўляныя цуды прапануюць зрабіць філіялам Музея народнага дайлідства.
Багаты драўляны архітэктуры дэкор горада вылучаецца навукоўцамі ў асобны стыль, так званую «магілёўская разьбу» – адзначаюць стваральнікі петыцыі. Разьба ў выглядзе геаметрычнага і расліннага арнаменту (краявая, скразная i прапіловачная) паярусна размяшчаецца на фасадах драўляных дамоў.
Найбольш багата аздабляліся франтоны, дзе разьба ўтварала некалькі па-рознаму вырашаных радоў. Разьба ўзбагачае пластыку фасадаў вытанчанай святлоценявой мадэліроўкай, узмацняе іх рытмічную пабудову, кантрастна вылучае найбольш значныя элементы, падкрэслівае тэктоніку збудаванняў. У некаторых будынках разныя элементы на фоне сцен вылучаюцца светлым колерам.
Тым часам сітуацыя ў Магілёве складаецца так, што праз 20 гадоў новае пакаленні магілёўцаў не будзе мець уяўлення пра тое, як выглядаў горад век таму – каштоўныя драўляныя будынкі будуць або знесены, або згніюць без догляду, або дэградуюць пад сайдынгам і сіняй металачарапіцай.
На дадзены момант горад разрастаецца і забудоўваецца шмат у чым за кошт зносу драўлянай забудовы без уліку яе мастацка-эстэтычных вартасцей. Падобнае можна назіраць у былым прадмесці (да вайны – суцэльна драўляным) Лупалава, на схілах рэк Дубравенкі і Дзебры. З заўважных страт – дамы па вуліцы Катоўскага, 11 і па Першмавайскай, 60а. Апошні будынак прапаноўвалася перавезці ў Беларускі дзяржаўны музей народнай архітэктуры і побыту, але той адмовіўся, таму што на ўсю тэрыторыю, якую ён займае пад Мінскам, накладзены рэгламенты, якія не дазваляюць новае будаўніцтва. Супрацоўнікамі магілёўскага музея былі выратаваны некаторыя побытавыя рэчы і фрагменты дэкору, але казаць пра паўнавартаснае захаванне не даводзіцца.
Для вырашэння гэтай праблемы аўтары петыцыі прапануюць разгледзець магчымасць стварэння ў Магілёве філіі Беларускага дзяржаўнага музея народнай архітэктуры і побыту. Падпісаць зварот можна тут.
1 сакавіка адзначыліся па Беларусі серыяй спроб масавых збораў моладзевай субкультуры “Рэдан”.
Збор, прызначаны на 16.00 1 сакавіка каля магілёўскага гандлёвага цэнтра “Атрыум”, пра які пісалі mogilev.media, не адбыўся. Плошча перад гандлёвым цэнтрам патрулявалася нарадам АМАПаўцаў, на кожным паверсе “Атрыума” дзежуравалі міліцыянты. Купкі маладзёжы размяшчаліся на фудкорце, на лаўках вакол плошчы, аднак у значнай колькасці падлеткі не сабраліся разам. Не паведамлялася таксама і пра затрыманні ў Магілёве 1 сакавіка.
У Брэсце і Мінску таксама абвяшчаліся зборы прыхільнікаў маладзёвай субкультуры. Прэс-служба УУС паведаміла пра затрыманне 52 чалавек у Брэсце, сярод якіх 41 былі непаўналетнімі. Пра затрыманні паведамлялася таксама і ў Мінску, але без ніякіх лічбаў ці фактаў.
Адзін з Тэлеграм-каналаў, што спецыялізуецца на трэш-відэа, размясціў ролік пра сутычку трох падлеткаў каля віцебскага гандлёвага цэнтра “Трыа”. Мяркуецца, што бойка адбылася з нагоды збора “Рэдана” ў Віцебску, але пацвярджэння гэтай інфамацыі з афіцыйных альбо незалежных крыніц няма. На відэа можна пабачыць вялікую групу моладзі, якая назірае за бойкай двух дзяўчын, адной з якіх дапамагае трэцяя.
У Мікалаеве з 1 сакавіка 2023 года прыпыняюць бесплатную раздачу хлеба і кансерваў па Сусветнай харчовай праграме ад ААН – паведамляюць novosti-n.
Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці.
Пункты выдачы харчовых набораў працавалі з 16 красавіка 2022 года, на працягу гэтага часу людзі атрымалі больш за 3 мільёны боханаў хлеба і амаль 2 мільёны слоікаў кансерваў.
“Колькасць пунктаў выдачы па горадзе на піку работы праграмы перавышала 50. Гэта былі і тэрытарыяльныя цэнтры аказання дапамогі, і навучальныя ўстановы і культуры (школы, дзіцячыя садкі, бібліятэкі, дамы культуры), і прадпрыемствы.” – гаворыцца ў паведамленні.
Прыпыненне праграмы ў Мікалаеве растлумачылі зменай прыярытэтаў. Верагодна, гэта звязана з пераходам горада на мірныя рэйкі, аднаўленнем працы прадпрыемстваў, гандлёвых сетак і кропак, ростам дабрабыту гараджан, колькасць якіх павялічвацца за кошт вяртання да сваіх дамоў – мікалаеўцаў у горадзе ўжо больш за 400 000 чалавек.
Па стане на сакавік 2023 года праграма працягне сваю працу толькі ў 14 прыфрантавых абшчынах Мікалаеўшчыны і на ўсёй дэакупаванай частцы Херсоншчыны.
Пабрацімства Мікалаева з Магілёвам было замацаванае дамовай у 2009 годзе.
31 мая 2022 году мэр украінскага гораду заявіў, што Пагадненне аб пабрацімстве з Магілёвам скасаванае і выказаў спадзеў, што яно будзе адноўленае, калі Беларусь стане свабоднай.
Магілёў. media працягвае сачыць за жыццём Мікалаева, нягледзячы на спыненне партнёрскіх сувязяў з Магілёвам.
Мікалаеў месціцца за 65 кіламетраў ад Чорнага мора. Да вайны ў ім жыло 490 тысяч чалавек. Траціна з іх вымушана была пакінуць горад. Паводле Генштабу Узброеных сіл Украіны Мікалаеў адзін з асноўных кірункаў наступу расіян.
Яго рэгулярна абстрэльваюць, знішчаючы гарадскую інфраструктуру і змушаючы мясцовую ўладу капітуляваць. Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі прысвоіў Мікалаеву ганаровае званне «Горад-герой».
Mogilev.media звязаліся з аператарамі Дарожна-маставога прадпрыемства Магілёва і высветлілі, што з 1 сакавіка сервіс па аказанні платнай паслугі за паркоўку на вуліцы Міронава і бульвары Леніна так і не запрацаваў. Верагодна, гэта звязана з недастатковай распрацаванасцю праграмнага забеспячэння – паведамілі аператары ДМП.
Трэба адзначыць, што і на саміх шчытах, размешчаных на ўказаных вуліцах, пакуль адсутнічае нумар, на які трэба адпраўляць SMS. Ён быў заклеены скотчам яшчэ летась, а новы так і не з’явіўся. Супрацоўнікі ДМП назвалі неабходны нумар у размове – 2046, дадаўшы, што аўтамабілістам трэба абавязкова ўказваць нумар рэгіёна, у якім зарэгістраваная машына. У адваротным выпадку грошы за паркоўку – калі сервіс пачне працаваць – пойдуць у бюджэт Мінска, а не Магілёва.
Першы беларускі збор фанатаў анімэ “Рэдан” адбыўся ў Гомелі 28 лютага. Каля гандлёвага цэнтра “Сакрэт” былі затрыманы 200 падлеткаў, якіх праваахоўнікі атаясамілі з папулярнай субкультурай – паведамляе Тэлеграм-канал МУС Рэспублікі Беларусь. 183 чалавекі сярод затрыманых аказаліся непаўналетнімі.
“Субкультура ПВК “Рэдан” узнікла ў якасці пераймання японскай мультыплікацыі Hunter x Hunter аб злачыннай групоўцы “Геней Рэдан” і адзначаецца магчымым удзелам яе прыхільнікаў у масавых бойках у гандлёвых цэнтрах.” – гаворыцца ў паведамленні МУС.
Улічваючы магчымы збор прыхільнікаў “Рэдан” у Магіёве 1 сакавіка каля гандлёвага цэнтра “Атрыум”, пра што пісалі mogilev.media, бацькам школьнікаў у абласным цэнтры пачалі прыходзіць папярэджвальныя паведамленні. Узор такога паведамлення размясціў Тэлеграм-канал “ЧП Могилев”.
Сусветны дзень камплімента (World Compliment Day).
Няма дакладных звестак аб тым, кім і калі заснавана гэта свята, але галоўнае вядома, што гэта было спантаннае жаданне простых людзей зрабіць адзін з дзён у годзе больш яркім, цёплым, запамінальным і збліжальным.
Французскае “compliment” – асаблівая форма пахвалы, выказванне адабрэння, прызнання, ветлівыя, прыемныя словы. Пры дапамозе кампліменту можна лёгка паказаць канкрэтнаму чалавеку сваю павагу, выказаць захапленне, прадэманстраваць сімпатыю.
Камплімент – просты, але магутны сродак, які дапамагае ўсталёўваць добрыя адносіны з іншымі людзьмі. Камлімент, які своечасова прагучаў, можа разрадзіць абстаноўку, пераламаць напружаную сітуацыю і нават паўплываць на асабістае жыццё і кар’еру. Нядзіўна, што мастацтва рабіць кампліменты даўно ўжо стала неад’емнай часткай бізнэс-культуры.
Найважнейшая ўмова эфектнага кампліменту – гэта шчырасць.
Цікавы эксперымент праводзілі японскія генетыкі. Двум галінкам сакуры цэлы тыдзень казалі: адной, што яна – “гадасць, пачвара”, а другой: “прыгажуня, разумніца!” Да канца эксперыменту першая зачахла, а другая зацвіла пышным колерам.
Гэтае свята лішні раз нагадвае нам аб вялікай сіле слова, якое сказана шчыра і ад чыстага сэрца!
Цікавыя факты.
41% жанчын лічаць, што камплімент гэта найлепшы падарунак, што здольны надоўга ўзняць настрой.
Для мозгу атрыманне кампліменту – такая ж грамадская ўзнагарода, як узнагароджанне грашыма.
Сусветны дзень грамадзянскай абароны ( World Civil Defense Day, з 1990 года).
Заснаваны па рашэнні Генеральнай асамблеі Міжнароднай арганізацыі грамадзянскай абароны (МАГА) ў мэтах прыцягнення грамадскай увагі да важных задач, якія выконваюцца нацыянальнымі службамі грамадзянскай абароны і абароны – выратавання жыцця і навакольнага асяроддзя.
Датай свята выбраны дзень уступлення ў сілу ў 1972 годзе статута Міжнароднай арганізацыі грамадзянскай абароны.
Сярод напрамкаў дзейнасці МАГА: падрыхтоўка нацыянальных кадраў у галіне кіравання ў перыяд надзвычайных сітуацый; аказанне тэхнічнай дапамогі дзяржавам у стварэнні і ўдасканаленні сістэм папярэджання надзвычайных сітуацый і абароны насельніцтва; прапаганда досведу і ведаў па грамадзянскай абароне і пытаннях кіравання ў перыяд надзвычайных сітуацый.
Дзень «Нуль дыскрымінацыі» (Zero Discrimination Day, з 2014 года)
У гэты дзень святкуецца індывідуальнасць і непаўторнасць кожнага. Дзень «Нуль дыскрымінацыі» – гэта магчымасць аб’яднацца супраць дыскрымінацыі і адзначыць права кожнага жыць з годнасцю паўнавартасным і прадуктыўным жыццём. Пол, нацыянальнасць, узрост, асаблівыя патрэбы, паходжанне, рэлігія, мова, колер скуры або любая іншая прыкмета не павінна быць прычынай для дыскрымінацыі.
Сімвалам нулявой дыскрымінацыі з’яўляецца малюнак матыля як знака пераўтварэнняў.
5509год да нашай эры. Пачатак старажытнай эры ад “стварэння свету” па ўльтрасакавіцкім стылі.
Ультрасакавіцкі стыль – гэта гістарычны каляндарны стыль, які ўжываўся ў даўніну разам з вераснёўскім і сучасным студзеньскім. Пачатак года тут прыпадаў на 1 сакавіка. Выкарыстоўваўся ў старажытных беларускіх княствах, Маскоўскай дзяржаве і Венецыянскай рэспубліцы, у Паўночнай Італіі і Англіі.
Стыль ужываўся з летазлічэннем «ад стварэння свету» (Канстанцінопальская эра), а таксама і «ад Раства Хрыстовага». У ўсходнеславянскіх народаў існаваў да 1492, у гарадах Паўночнай Італіі і Англіі да 1752 года.
Пачатак года 1 сакавіка паходзіць са старажытнарымскага рэспубліканскага календара Нумы Пампілія. Паколькі год пачынаўся з сакавіка, нумары месяцаў з верасня (“сёмы”) па снежань (“дзесяты”) адпавядалі іх назвам. Толькі пасля рэформы Юлія Цэзара яны зрушыліся на дзве пазіцыі, бо год пачаў пачынацца са студзеньскіх календ (1 студзеня).
З 1492 (7000–7001) года пераважным стаў вераснёўскі год.
Сёння 1 сакавіка 2023 года адпавядае “ультрасакавіцкаму” 16 лютага 7531 года.
Стварэнне свету. Мініяцюра сярэднявечнага рукапісу, XIII стагоддзе
1555 год. У Ліёне апублікавана кніга прароцтваў Настрадамуса.
Мішэль дэ Нотрдам апублікаваў свае першыя прадказанні ў кнізе пад назвай “Прароцтвы Мішэля Настрадамуса” у форме рыфмаваных чатырохрадкоўяў (катрэны), якія былі згрупаваны ў цэнтурыі (сотні ці стагоддзі). Акрамя гэтага ўсе свае прадказанні Настрадамус старанна зашыфраваў і запісаў на міксе чатырох моў – лацінскай, старафранцузскай, італьянскай і грэцкай.
У кнізе практычна не ўказвалася ніякіх дат, часовая паслядоўнасць не выконвалася, ды і самі катрэны былі пераблытаныя. І, тым не менш, даследнікамі творчасці Настрадамуса прыкмячаецца даволі шмат цікавых і дакладных гістарычных супадзенняў.
Настрадамус звяртаўся пры складанні прадказанняў да планетарных схем, якія, паводле некаторых меркаванняў, лічаць, што нябесныя целы аказваюць уплывы на справы людзей. З пункта гледжання сучаснай навукі дадзенае сцвярджэнне малаверагодна.
Вялікая частка крытыкаў сыходзіцца ў меркаванні, што працы Настрадамуса ўяўляюць сабой толькі асабістыя здагадкі і інтуітыўныя прагнозы.
Некаторыя з прадказанняў Настрадамуса.
2016. Еўропа амаль бязлюдная.
2018. Новай сусветнай дзяржавай становіцца Кітай. Краіны, якія развіваюцца, ператвараюцца з эксплуатуемых у эксплуататараў.
2028. Стварэнне новай крыніцы энергіі. Голад паступова пераадольваецца. Стартуе пілатуемы касмічны карабель да Венеры.
2046. Вырошчваюцца любыя органы. Замена органаў становіцца адным з найлепшых метадаў лячэння.
2066. Падчас нападу на мусульманскі Рым ЗША ўжываюць новы від зброі – кліматычны. Рэзкае пахаладанне.
2480. Сутыкнуцца два штучныя Сонцы. Зямля ў прыцемках.
1581 год. У Вільні створаны Трыбунал Вялікага Княства Літоўскага.
Вышэйшы апеляцыйны суд, пастановы якога мелі сілу пастановаў сойма, пачаў працу ў 1582 годзе. Складаўся з 46 суддзяў-дэпутатаў, якія выбіраліся на сойміках са шляхты па два ад кожнага павету тэрмінам на адзін год (з 1588 яшчэ выбіраліся тры дэпутаты ад зямлі Жамойцкай).
Трыбунал разглядаў апеляцыі на рашэні земскіх, замкавых і падкаморскіх судоў, а таксама скаргі на рашэні павятовай адміністрацыі. Да юрысдыкцыі трыбуналу адносіліся таксама справы духоўных асоб; пры разглядзе такіх спраў удзельнічалі дэпутаты ад духавенства.
Сесіі трыбуналу праходзілі пад старшынствам выбранага ім маршалка, пастановы прымаліся большасцю галасоў на аснове Статутаў ВКЛ, соймавых канстытуцыяў і звычаёвага права. Сесіі трыбуналу праходзілі ў Вільні, Менску, Наваградку, Троках, Гродна.
1881 год. Ігнат Грынявіцкі бомбай смяротна параніў рускага цара Аляксандра II.І сам атрымаў смяротнае раненне.
Рэвалюцыянер-царазабойца нарадзіўся ў1856 годзе ў фальварку Басін (цяпер у складзе в. Калінаўка Клічаўскага раёна) у сям’і каталіцкага шляхціца.
Студэнтам Пецярбургскага тэхналагічнага інстытута ўдзельнічаў у польска-беларускіх і расійскіх рэвалюцыйных гуртках, быў членам партыі «Народная воля», сузаснавальнікам яе беларускай фракцыі.
У. Караткевіч прысвяціў Грынявіцкаму верш «Смяротная страта (1 сакавіка 1881 г.)». У 1975-1998 гадах яго імя насіў мост у Санкт-Пецярбургу (цяпер Нова-Канюшанны мост).
1917 год. Нарадзіўся Фёдар Шмакаў.
Беларускі акцёр, рэжысёр. Народны артыст Беларусі і СССР. Ганаровы грамадзянін Віцебска.
Пасля заканчэння Ленініградскага тэатральнага інстытута, з 1939 года працаваў у Дзяржаўным рускім драматычным тэатры Беларусі ў Магілёве, з 1941 года, больш за 60 год, працаваў у трупе Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Якуба Коласа.
На яго творчым рахунку каля 200 роляў у тэатры і каля 30 роляў у кіно.
Узнагароджаны Дзяржаўнай прэміяй БССР, прэміяй «За духоўнае адраджэнне», прызам «Крыштальная Паўлінка».
Самыя запамінальныя яго ролі ў тэатральных пастаноўках –«Несцерка», «Пяюць жаваранкі», «Сэрца на далоні», «Кастусь Каліноўскі», «А досвіткі тут ціхія…», «Гамлет», «Сямнаццаць імгненняў вясны». Сярод фільмаў трэба выдзеліць «Узнятая цаліна», «Мора ў вагні», «Доўгія вёрсты вайны», «Час выбраў нас», «Людзі на балоце», «Подых навальніцы», «Дзяржаўная мяжа. Год сорак першы», «Плач перапёлкі».
Памёр 2 мая 2009 года.
1933 год. Памёр у ссылцы Уладзімір Жылка (1900-1933).
Беларускі паэт, перакладчык, крытык.
Працаваў у мінскай 21-й беларускай пачатковай школе, аграномам, наведваў клуб «Беларуская хатка», супрацоўнічаў з Ядвігіным Ш., Я. Купалам, З. Бядулем, М. Чаротам, Л. Родзевічам.
З 1920 года вёў падпольную, культурна-асветніцкую дзейнасць у Заходняй Беларусі, Літве, Латвіі, Чэхаславакіі. Працаваў у віленскай беларускай кнігарні, апекаваў тэатральную майстроўню пры Віленскай беларускай гімназіі, супрацоўнічаў з газетамі «Наша будучыня» і «Новае жыццё», рэдагаваў пражскі часопіс «Прамень».
У 1926 годзе пасля ўдзелу ў мінскай Акадэмічнай канферэнцыі па рэформе беларускага правапісу, застаўся ў БССР. Працаваў у Інбелкульце, газетах «Беларуская вёска», «Звязда», у Мінскім музычным тэхнікуме, на Белдзяржкіно. Член аб’яднанняў «Маладняк», «Узвышша».
Аўтар вершаў, паэм, зборнікаў вершаў, многіх артыкулаў, у тым ліку, «У справе ацэнкі беларускага адраджэння», артыкулаў пра месца беларускай культуры ў славянскім свеце, пра творчасць беларускіх паэтаў, рэцэнзій на творы сучаснікаў, гісторыка-філасофскага эцюда «Беларусь-Крыўя», перакладаў еўрапейскіх паэтаў.
У 1930 года арыштаваны ДПУ, у 1931 прыгавораны да 5 гадоў ссылкі. Адбываў яе ва Уржуме Кіраўскай вобласці.
Памёр ад туберкулёзу лёгкіх. Пахаваны на мясцовых могілках.
1936 год. Нарадзілася Лідзія Савік.
Беларускі літаратуразнавец, крытык. Кандыдат філалагічных навук. Адна з арганізатараў і сакратар Рады Згуртавання беларусаў свету «Бацькаўшчына», член Міжнароднай асацыяцыі беларусістаў.
Працавала ў школах, у акадэмічных Цэнтральнай бібліятэцы імя Я. Коласа, Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы, Беларускім універсітэце культуры. Выкладала ў ВНУ беларускую літаратуру, чытала спецкурсы пра творчасць рэпрэсаваных і эмігранцкіх пісьменнікаў.
Выдала творы рэпрэсаваных пісьменнікаў Я. Нёманскага, С. Баранавых, Б. Мікуліча і іншых, нарысы жыцця і творчасці Н. Арсенневай, М. Сяднёва, У. Дудзіцкага, Хв. Ільяшэвіча, У. Случанскага.
Аўтар шматлікіх артыкулаў і рэцэнзій пра творчасць сучасных аўтараў, у тым ліку В. Быкава, Я. Брыля, І. Шамякіна, С. Грахоўскага, А. Жука, В. Іпатавай, М. Гіля, У. Караткевіча, Л. Геніюш.
Аўтар, суаўтар манаграфій, кніг, у тым ліку «Пад мірным небам Бацькаўшчыны», «Каб не астыла цяпло зямлі», «Беларускія пісьменнікі і літаратурны працэс 20-30-х гадоў», «Сыны і пасынкі Беларусі», «Гістарычны шлях беларускай нацыі і дзяржавы», «Культура беларускага замежжа», «Космас беларуса: жыццяпіс Б. У. Кіта, асветніка, вучонага, патрыёта».
1937 год. У Віцебску забіты Іегуда Пэн. (1854-1937).
Беларускі мастак-жывапісец, педагог, дзеяч “яўрэйскага рэнесансу” ў беларускім мастацтве пачатку XX стагоддзя. Уладальнік першай у Расіі віцебскай прыватнай Школы малявання і жывапісу (1897–1918).
Вучнямі Пэна былі сусветна вядомыя мастакі, у тым ліку В. Цадкін, Л. Лейтман, М. Шагал, С. Юдовін. Разам з Шагалам стварыў Віцебскае народнае мастацкае вучылішча.
У ноч з 28 лютага на 1 сакавіка забіты ў сваёй віцебскай хаце. Існуе версія, што да забойства датычны НКУС.
У гонар мастака ў Віцебску адчынена мемарыяльная дошка.
2014 год. Памёр Леанід Левін (1936-2014).
Беларускі архітэктар, скульптар. Заслужаны архітэктар.Лаўрэат Ленінскай прэміі і Дзяржаўнай прэміі Беларусі. Акадэмік Міжнароднай і Беларускай акадэміі архітэктуры.
Працаваў у Інстытуце «Мінскпраект», кіраваў Майстэрняй па забудове цэнтра Мінска, «Творчай майстэрняй архітэктара Л. Левіна».
Член Савета Сусветнага кангрэса рускамоўнага яўрэйства, Генеральнага Савета Еўраазіяцкага яўрэйскага Савета. Старшыня Беларускага аб’яднання яўрэйскіх арганізацый і абшчын, Мінскага яўрэйскага дабрачыннага фонду «Хэсэд-Рахамім», гістарычнага таварыства «Трасцянец», Міжнароднай яўрэйскай акадэміі мастацтва.
Аўтар, суаўтар мемарыяльных комплексаў “Хатынь”, ахвярам халакоста «Яма», у п. Красны Бераг Жлобінскага раёна, «Праклён фашызму» (Докшыцкі раён),,«Прарыў» каля г.п. Ушачы і іншых, шматлікіх помнікаў, у тым ліку Я. Купале, Я. Коласу ў Мінску, К. Заслонаву, «Кацюша» ў Оршы, М. Гастэлу ў Радашковічах.
Аўтар праект дэталёвай планіроўкі і забудовы цэнтра Мінска, рэгенерацыі Траецкага прадмесця, Верхняга горада, Нямігі, Ракаўскага прадмесця
Аўтар сцэнаграфіі спектакля «Палёты з Анёлам».
Аўтар кнігі «Хатынь».
2015 год. Памерла ураджэнка Магілёва Вікторыя Мазур (1946-2015).
Беларуская артыстка аперэты, лірыка-драматычнае сапрана, салістка Беларускага дзяржаўнага акадэмічнага музычнага тэатра. Народная артыстка.
Скончыла Магілёўскае музычнае вучылішча, Беларускую кансерваторыю.
Больш за 30 гадоў служыла ў Беларускім акадэмічным музычным тэатры з самага пачатку яго заснавання, першая яго прыма. Згуляла больш за 40 роляў у аперэтах, музычных камедыях, мюзіклах, выступала на шматлікіх канцэртах перад гледачамі Беларусі і замежных краін.
2021 год. Памёр Барыс Нешатаеў (1947-2021).
Расійскі, украінскі і беларускі фізіка-географ, доктар геаграфічных навук, прафесар. Нарадзіўся ў г. Кудымкар Пермскага края.
У 1958–1963 гадах з бацькамі жыў у Магілёве. Пасля сканчэння Пермскага ўніверсітэта, працаваў настаўнікам у школе, у Пермскім, Сумскім, Смаленскім універсітэтах. У 1995-1996 – прафесар кафедры біялогіі і хіміі, стваральнік і загадчык (1996-2002) кафедры геаграфіі і аховы прыроды Магілёўскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя А. Куляшова, браў удзел у мерапрыемствах Магілёўскага аддзела Беларускага геаграфічнага таварыства, член рэдакцыйнай калегіі часопіса “Магілёўскі мерыдыян”, даследчык Магілёўскай вобласці, рэчышных працэсаў.
