Любишь грибы, люби и мусор – чем завалены леса Могилевщины

Чудесен белорусский лес осенней порой: издали манит своей таинственностью и грибными местами, вблизи вдохновляет на бесконечность прогулки. Лес можно назвать единством живой и неживой природы Лес, как и любая другая живая экосистема (деревья, грибы, растения, животные, птицы, микроорганизмы) и не живая экосистема (земля, песок, вода, глина, воздух), тесно связаны и оказывают влияние на друг друга. Все обитатели чащоб лесных находятся в одном природном сообществе: они дают друг другу еду, обеспечивают жилье, создают необходимые климатические условия.

Лес играет важную роль в природе и жизни людей. Он очищает воздух, защищает водоёмы и почвы. Лес — это природный дом для многих растений и животных, а кроме того, это замечательное место отдыха для человека. Лес даёт человеку древесину, грибы, ягоды, лекарственные растения. Можно сказать, что значение леса в жизни человека неоценимо. И еще: лес – одно из немногих мест, где можно побыть с собой. Недаром говорят, что счастлив тот человек, который в любую минуту может отправиться в лес.

Но так ли благороден человек в отношении леса? Разжигание костров, что иногда приводит к лесным пожарам; несанкционированная вырубка; мусор в лесу.

Проблема мусора в белорусских лесах не так уж и безобидна: из-за стеклянных бутылок случаются пожары, из-за другого мусора погибают животные и засоряется почва, лес ухудшается и живность леса падает в разы, а варварское отношение людей к съедобным ягодам и грибам приводит к их исчезновению из лесных массивов.

Чего только мусорного не найдешь в местных угодьях!  Отходы пластмассы, бампера автомобилей, к примеру, давно вписались в лесной пейзаж. А ведь найти злоумышленников не так уж и сложно – кто ремонтирует автомобили, тот и мусорит. Версия так себе, но попробовать в этом направлении работникам лесного хозяйства, пожалуй, стоит.

И если избавление от автомусора еще как-то вкладывается в негативную характеристику свинтусов, то факты избавления от емкостей из-под масла ни в какие ворота.

Собственно, не красит посетителей леса выбрасывание в природу любого мусора. Народная поговорка говорит, если когда ты мусоришь, не забывай при этом хрюкать.

Но как понять работников лесного хозяйства, которые не обращают внимания на буреломы в лесу?

Мало того, что поваленные деревья захламляют территорию, но и создают опасность для находящихся в лесу людей: грибников, «ягодников», просто отдыхающих. По какому адресу сии безобразия? А повсюду в Могилевской области, просто мы не замечаем очевидной дисгармонии человека и природы. А она вполне может отомстить.

Баравікоў і лісічак стане менш? Змены ў клімаце памяняюць густы грыбнікоў, кажуць кліматолагі

У бліжэйшыя некалькі дзесяцігоддзяў грыбнікі, верагодна, будуць вымушаны цягнуцца да іншых відаў грыбоў, якія сужываюцца з дрэвамі, якія заменяць хвою. Напрыклад, гэта будзе чырвонагаловік сеткавы, які сустракаецца пад букамі, дубамі і грабамі – мяркуе доктар Марта Куяўска з Інстытута дэндралогіі Акадэміі Навук Польшчы.

Паступовае павелічэнне тэмператур у доўгатэрміновай перспектыве павінна будзе адбіцца на зменах у лясной зоне Усходняй Еўропы. Замест хваёвых дрэваў будуць больш распаўсюджвацца ліставыя лясы, аж да паяўлення на Беларусі граба і бука. Заходнія рэгіёны нашай краіны зблізяцца па сваім клімаце з суседнімі рэгіёнамі Польшчы і Украіны. Падобны на украінскі клімат можна чакаць і на Падняпроўі – мяркуюць кліматолагі.

Марта Куяўска, сцвярджае, што ў нашым рэгіёне незайздросны лёс чакае лісічкі і баравікі. Пры гэтым, паводле даследаванняў, агульная колькасць грыбоў у лясах Усходняй Еўропы можа павялічыцца.

Развіццё пладовых цел лясных ядомых грыбоў у 2016-2100 гадах, верагодна, вырасце на 23-93 працэнты ў параўнанні з мінулым перыядам. Гэта адбудзецца, у асноўным, з-за падаўжэння сезона плоданашэння, павелічэння колькасці ападкаў у яго пачатку і больш высокіх тэмператур у канцы. Простымі словамі, лета стане даўжэй, а дажджы будуць больш багатыя, што дасць грыбам больш часу на размнажэнне.


Але ад пацяплення ў першую чаргу, пацерпяць яловыя лясы. Змяненне клімату азначае, што лясы з хвоі, елкі будуць скарачацца. Бярозавыя таксама не будуць актыўна расці. Затое ў новым, цяплейшым клімаце мы часцей будзем сустракаць дубы.


Папулярныя лісічкі і падбярозавікі, а таксама маслякі, якія ў асноўным асацыююцца з дрэвамі сямейства сасновых, верагодна, будуць станавіцца ўсё больш рэдкімі. Таксама ўраджаі аднаго з самых высакародных грыбоў – баравікоў – могуць скараціцца з-за яго вялікай залежнасці ад іглічных лясоў.

Для таго, каб зразумець, якія грыбы будуць у сярэдзіне і канцы стагоддзя царамі беларускіх лясоў, трэба паглядзець на тыя віды, што любяць ліставыя лясы, а яшчэ лугі і стэпы.

У такіх месцах, лёгка сустрэць усе разнавіднасці сыраежак – сіне-жоўтую, зялёную, харчовую, прыгожую, ломкую. А яшчэ хвалюшку ружовую і белую, грыбы-парасоны, грузды, радоўкі і гаварушкі. Ну і апенькі.

радоўка

А з грыбоў, якія растуць на адкрытых лугах і палях, найбольш вядомыя шампіньёны. Іх зараз можна сустрэць на агародах, паблізу стайняў, на месцах выпасу жывёлы. І іх колькасць будзе толькі расці – піша Telegraf.

Фота з адкрытых крыніц

Чэрвень – разгар лета

Расказваем пра шосты месяц года – максімальна інфарматыўна і паэтычна.

Чэрвень – разгар лета. 22 чэрвеня – дзень летняга сонцастаяння, у Магілёве ён доўжыцца больш за 17 гадзін. Але толькі ў 15% выпадках чэрвень самы цёплы месяц лета. Чэрвеньскія тэмпературы вышэйшыя за майскія на 3,5-4°С. Яго сярэдняя тэмпература складае 16,5°С у Бабруйску, 15,9°С у Горках, 16,3°С у Магілёве. 

Змарыўся несці ношку лета
Чырвоны Чэрвень-чараўнік,
Прысеў пад ліпай і да флейты
Губамі млявымі прынік.

Дрыжыць пялёстачак рамонка
На вейках змружаных вачэй,
Струменьчыкам мядовым тонкім
Павольна музыка цячэ.

Цячэ — і сонным ліпам сніцца
Руплівых пчол гудлівы хор,
I сонца спелаю суніцай
У стоме хіліцца за бор.

Алег Мінкін

Ва ўмовах бесхмарных начэй пад раніцу на зямлю кладзецца шчодрая раса, асабліва паблізу вадаёмаў і на нізкіх месцах.

Як брыльянты, рассявае
Ночка летняя расіцу,
Туманамі спавівае
Луг зялёны над крыніцай.

А як раніца настане,
Бліскі сонца загуляюць, –
Рос прыходзіць адцвітаньне,
Туманы у рэчцы таюць.

Як брыльянты, гінуць росы
На зялёнай сенажаці;
Сонца косы, нашы косы
Не даюць паўдня ім знаці!

Янка Купала

Але і ў чэрвені бываюць халады. Абсалютны мінімум тэмператур склаўся ў 1930 годзе ў Горках, калі тэмпература склала -2,1°С. У 1949 годзе у Крычаве фіксаваліся замаразкі у ноч з 14 на 15 чэрвеня. А ў Магілёве апошні замаразак рэгістраваўся 11 чэрвеня 1982 года, у Клічаве – 12 чэрвеня таго ж года.

Сапраўды “Да Духа не скідай кажуха” (Духаў Дзень – на 51 дзень пасля Вялікадня, у гэтым годзе – 5 чэрвеня).

У лесе яшчэ цвітуць чарніцы, брусніцы. З’яўляюцца кветкі на леташніх парастках маліны. Чэрвень – разліўное мора кветак на лугах.

А тая ранiчка на полi
У часе летняга расквету!
Эх, выйдзi ў поле, брат, дасвету:
Не будзеш каяцца нiколi.
Зiрнi, прыслухайся наўкола:
Як цiхамiрна, як вясёла.
I ў кожным дрэве, i былiнцы,
I ў малюпасенькай раслiнцы,
Ну, ва ўсiм чысценька дазвання
Блукае радасць спадзявання.
Куды нi глянь – усё ў настроi
I ў добрай згодзе мiж сабою;
Само паветра жыва, дыша,
Бы ў iм хтось хвалы жыццю пiша…

Якуб Колас.

Бліжэй да сярэдзіны месяца з’яўляюцца спелыя плады суніц лясных, потым – садовых. У лясах вырастаюць грыбы – “каласавікі”, сярод якіх падбярозавікі, падасінавікі, сыраежкі, баравікі.

Шмат працы ў агароднікаў: праполка, прарэжванне, паліванне культур, маладыя ўсходы бульбы патрабуюць акучвання – двойчы на месяц.

“На ўвесь голас” яшчэ спяваюць птушкі. Ліецца звонкая песня жаўрука. Усяго на некалькі гадзін на суткі змаўкаюць салавей, перапёлка, драч. Але ў канцы чэрвеня з ляснога “хору” выпадаюць многія галасы: трэба выкормліваць патомства, некаторыя віды птушак селі на гнёзды ў другі раз – не да песень.

Выбуховым чынам размнажаюцца насякомыя, у тым ліку шкоднікі садоў, агародаў, на барацьбу з якімі ідзе шмат сіл і сродкаў.

 

Цікавыя факты.

Лета – перыяд года з устойлівай сярэднесутачнай тэмпературай вышэй за +15°С. Яно на тэрыторыі Магілёўскай вобласці цёплае, у сярэднім дастаткова вільготнае. У вобласці феналагічнае лета пачынаецца ў 2-3 дэкадзе мая. Працягваецца ў сярэднім да 21-27 верасня: 149 дзён у Бабруйску, 139 – у Горках.

Падчас вяртання чэрвеньскіх халадоў магчыма выпадзенне снегу, як гэта было 6 чэрвеня 1962 года. Але звычайна чэрвень умерана цёплы і вільготны месяц.

У чэрвені ў сярэднім 11 дзён з максімальнай тэмпературай +20 +25°С, 8 – з тэмпературай +15 +20°С, адзін з тэмпературай больш за +30°С.

За месяц выпадае каля 80 мм ападкаў. У сярэднім здараецца 8 дзён з навальніцай. У чэрвені 1989 года у Горках і Слаўгардзе іх было па 18.

Навальніцы часцей за ўсё здараюцца паміж 15:00 і 18:00. На 20 навальніц прыпадае адзін выпадак з градам.

Фота з адкрытых крыніц.

У Латвіі адмянілі выставу, прысвечаную грыбам. Яны сёлета не ўрадзілі

З-за неспрыяльных умоў надвор’я для грыбоў адменена штогадовая выстава «Грыбы 2022». Яе арганізоўваў Латвійскі нацыянальны музей прыроды. Выставу збіраліся разгарнуць 14 верасня, піша выданне Latvias Zinas.

У Латвіі сёлета халодны пачатак верасня аказаўся неспрыяльным для росту грыбоў, аднак у пачатку жніўня месцамі быў багаты ўраджай лісічак, дадае яшчэ адно выданне Tvnetgrupa.

На пачатку тыдня эксперты спадзяваліся, што выстава адбудзецца, бо ўдасца набраць для яе экспанатаў. Па іх словах, падобнае ўжо здаралася, але спецыялісты музею адшуквалі грыбы, калі лясы здаваліся «пустымі».

«Тое было некалькі гадоў таму, калі таксама было вельмі спякотнае лета, але працаваў прынцып – дзе дождж, там і грыбы. Мы ездзілі ў тыя краі, дзе былі дажджы, і сабралі даволі вялікую выставу. Як будзе сёлета, сказаць складана», – адзначалі эксперты на пачатку тыдня.

Яны не хаваюць, што не памятаюць такой малой колькасці ядомых грыбоў у параўнанні з мінулымі гадамі.

 

Пенсіянерам і дачнікам дазволілі падзарабіць. Нязвыкла шмат гандляроў свойскай прадукцыі сабралася ля цэнтральнага рынку Магілёва

Імправізаваныя гандлёвыя рады захапілі не толькі вуліцу Ціміразеўскую, на якой размешчаны рынак, але і суседнюю Першамайскую. Людзі прадаюць вырашчаную на сваіх палетках садавіну і гародніну, а таксама сабраная ў лесе грыбы ды ягады. Па колькасці тавару бачна, што ўсё гэта ўрадзіла.

Гараджане адзначаюць, што на прылеглай да рынку мясціне няма міліцэйскіх нарадаў, якія разганяюць у іншыя дні гандляроў. Расклееныя тут абвесткі папярэджваюць аб адміністрацыйнай адказнасці за гандаль у нявызначаным месцы.

Сярод гандляроў пераважаюць пенсіянеры. На прынесеных з сабою ўслончыках, ці сканструяваных на месцы лаўках, сядзяць і маладзейшыя іх калегі. Твары ўва ўсіх стомленыя, а ў вачах мальба да мінакоў, каб тыя чаго купілі.

Адзначыць Мядовы спас, асвяціўшы харчы, ля тутэйшай царквы сабралося багата праваслаўных вернікаў. Гандляры ля рынку і грамада ля бажніцы ажывілі цэнтр Магілёва ў выхадны дзень. Гараджане заўважаюць, што супрацоўнікі міліцыі назіраюць за абстаноўкай, але не ўмешваюцца ў гарадское дзейства, бо свята ж.

Дзяржаўтаінспекцыя адпрацуе месцы несанкцыянаванага гандлю на дарогах. Пакуль толькі ў Мінскай вобласці

Супрацоўнікі дзяржаўтаінспекцыі сталічнага рэгіёну возьмуцца за грамадзян, якія прадаюць прадукцыю ў непасрэднай блізкасці ад аўтамабільных дарог. Гэта тычыцца тых хто вырашыў на ажыўленых магістралях падзарабіць, прадаючы дары лесу, ці вырашчанае на сваіх палетках.

Комплекс прафілактычных мерапрыемстваў міліцыянты назвалі «Дарога для дарожнага руху».

Заяўляецца, што іхныя меры скіраваныя на папярэджанне дарожна-транспартнага траўматызму і спыненне фактаў знаходжання на дарогах асоб у стане ап’янення.

Асаблівую ўвагу, піша агенцтва «Белта», супрацоўнікамі ДАІ нададуць грубым парушэнням уразлівай катэгорыяй удзельнікаў дарожнага руху: пешаходамі, веласіпедыстамі, возчыкамі коннага транспарту.

За пашкоджанне, забруджванне або загрувашчванне аўтамабільнай дарогі, а таксама пагрузку і выгрузку ладунку на праезнай частцы пагражае штраф да 160 рублёў.

фота: brestcity.com

На Магілёўшчыне пайшлі першыя грыбы – фотафакт

Пра гэта паведамляюць на магілёўскіх пабліках у ВКонтакце, напрыклад, тут.

Карыстальнік пад нікам «Ігар Чарапанаў» пахваліўся першымі знойдзенымі сёлета грыбамі. На іх наткнуўся ў Любужы. На фота, прынамсі адзін з грыбоў ядомы – гэта падбярозавік, які яшчэ называюць падабабкам. Звычайна яны паяўляюцца якраз у такую пару – у спякотнае летняе надвор’е пасля дажджоў.

Магілёў.media правёў невялікі рэйд па магілёўскіх кірмашах і мінірынках – гандлю свежымі грыбамі пакуль не назіраецца. Таму, сапраўды, прадэманстраваныя на фотаздымках грыбы можна лічыць аднымі з першых у гэтым годзе.