Савет Міністраў вызначыў пералік арганізацый і інвестыцыйных праектаў па будаўніцтве, рэканструкцыі малочнатаварных комплексаў – паведамляецца на Нацыянальным прававым інтэрнет-партале.
У кожнай вобласці будзе рэалізавана па 10 інвестыцыйных праектаў. З 10 праектаў на тэрыторыі Магілёўскай вобласці 2 будуць рэалізаваныя ў Бабруйскім раёне, 3 – у Кіраўскім, 4 – у Магілёўскім раёне.
Местные власти часто «кормят» обывателя сказками о прекрасном будущем, в том числе и с помощью известных фразеологизмов: добиться успехов, возросла занятость, не покладая рук. Появились и новые выражения, которые претендуют на статус уже неофразеологизмов. Например, могилевские чиновники утверждают, что в настоящее время область развивается стабильно и остается всего лишь определить самые насущные направления дальнейшего, но уже устойчивого развития. Естественно, это обеспечит социальную стабильность и рост благосостояния граждан за счет качественного роста экономики. О том, что экономика области в последние годы напоминает «хромую утку» стараются не упоминать всуе.
Увы, большинство достижений ожидается в перспективе… Комфортная среда, обеспечение жильем, современные дороги, масса инфраструктурных проектов и фантастические суммы инвестиций, о которых не могли и мечтать в недалеком прошлом. И так из года в год. Чего стоит заявление губернатора о возможности увеличения региональной инвестпрограммы в 4 раза по сравнению с 2022 г. с оговоркой – если наши ожидания будут подтверждены источниками финансирования.
Но что мешает должностным лицам сегодня воплощать в реальность гениальные планы в реализации приоритетных направлений? Оторванность чиновников от жизни (читай, народа) и сопутствующая данной ситуации бесконтрольность самих себя.
Подробному анализу подвергаются редкие показатели достижений: динамика урожайности озимого ячменя, перспектива расширения посевов кукурузы, строительство дополнительных животноводческих комплексов, выход в экспорте на ряд афроамериканских экономически убогих стран…
Для прикрытия своей несостоятельности у чиновников даже появилось новое выражение – зона ответственности. К этому словосочетанию прибегают в случае невозможности демонстрации успехов на региональном уровне вышестоящему руководству, для чего требуется перекладывание ответственности на председателей гор-райисполкомов.
Таким образом, зона ответственности автоматически «делегирует» промахи государственной социально-экономической политики на хрупкие плечи местных бюрократов. В этом есть рациональное звено: слишком уж благодушно себя чувствуют в Быховском, Дрибинском, Климовичском, Круглянском, Мстиславском, Чаусском, Шкловском райисполкомах.
Провальные итоги 2022 г. обязательно выльются в кадровые перестановки, тем более, что в Быховском, Горецком, Климовичском, Круглянском. Осиповичском, Чериковском и Шкловском районах показатели падают уже второй год подряд. А возможно, последствия этих провалов будут и на уровне облисполкома – слишком любят чиновники перерезать ленточки при вводе различных объектов, к возведению которых они явно непричастны. И слишком редко бывают на производстве, в частности, на животноводческих фермах области, в то время, когда область проваливает молоко и в 2023 году тоже.
А сколько внимания чиновниками уделяется строительству жилья (по итогам 2022 г. провален и этот показатель): но за прошедшие 10 лет при вводе в эксплуатацию в области в среднем по 300 тыс. м2 жилья и перманентном снижении численности населения очередь практически не уменьшается. В Могилеве как было в очереди 31 000 человек, так и осталось.
Никак не разберутся с жильем для многодетных – запланировано в 2023 г. осчастливить всего лишь 500 семей. 180 квартир (в 5 раз больше, чем в 2022 г.) предназначено для детей-сирот, а всего нуждающихся в данной категории 4688 человек, из которых 2797 достигли совершеннолетия. Почти в 2 раза больше запланировано построить арендного жилья (38 тыс. м2), более 500 квартир для военнослужащих.
Еще более «удивительный» показатель – в очереди на строительство индивидуального жилья стоит более 5000 граждан, из них нуждающихся – 3 000, а реально помочь им нет возможности. И где тут кардинальность решения жилищной проблемы? И как расценивать государство: как партнера или как тормоза в развитии общества?
Возьмем, к примеру, ситуацию с очистными сооружениями в Шкловском районе. В 2022 г. они построены только в деревне Большое Уланово, а в самом Шклове только разрабатывалась предпроектная документация. Вот где поле для исследования ситуации для большинства спецслужб области. Еще 5 лет назад декларировалась готовность местных властей для иностранных инвестиций как раз в реконструкцию очистной сети города. Сегодня в течение года планируется завершить разработку проектно-сметной документации и только в 2024 г. приступить к ее реализации. Это сколько уже денег угроблено только на около-проектные проекты!
В свое время чиновникам для поднятия личностного статуса предлагалось в Могилеве взять шефство над «Строммашиной и показать свою состоятельность как управленцев высокого класса. В итоге в 2022 г. часть имущества завода продано ОАО «БЕЛАЗ», остальная часть выставлена на продажу иным желающим, часть территории будет застроена жилыми и общественными строениями. Ах, да, поручено «БЕЛАЗУ» сохранить трудовой коллектив для организации кузовного производства. Волюнтаризм, если не хуже – перед обществом.
(продолжение следует)
Жилье является одной из основных потребностей для каждого человека и во многом определяет его социальное и экономическое положение, а жилищный фонд, его долговечность и комфортность является недвижимым национальным богатством страны. В экономике республики место жилищного строительства не так пафосно: оно является лишь одним из приоритетов, с которым взаимосвязано развитие многих сопряженных отраслей строительного комплекса и производства товаров народного потребления длительного пользования.
Особенность региональной жилищной политики – в ее развитии под эгидой республиканских властей, которые формируют задания по объему строительства и условия его финансирования. Но республиканские органы и должны отслеживать реализацию жилищной политики на уровне местных властей. В тоже время – или недосуг, или авторитет местной вертикали застилает глаза минским товарищам на незрелость принимаемых решений как на уровне планирования, так и реализации планов на местах.
Начиная с 2015 г. объем ввода в эксплуатацию жилых домов в Могилевской области колеблется в пределах 279,3 тыс. м2 (2017 г.) – 369,0 тыс. м2 (2020 г.). При этом достижение показателя в 360 тыс. м2 ежегодного ввода жилья приобрело со временем значения в ранге «чести строительного мундира». К сожалению, этот рубеж в 2021 г. так и не сумели преодолеть – ввод в эксплуатацию общей площади жилых домов составил 314,3 тыс. кв. метров, или 87,3 % к заданию на год (360,0 тыс. кв. метров).
И это, несмотря на то, что объемы ввода жилья, построенного с государственной поддержкой – 113,6 тыс. кв. метров составили 126,3 % к годовому заданию.
Таким образом, доведенное решением облисполкома задание на 2021 год по вводу в эксплуатацию общей площади жилых домов не выполнили: Могилевский (62,5 %) и Бобруйский (59,4 %) горисполкомы, а также Горецкий (55,6 %), Кличевский (85,7 %), Круглянский (78,4 %), Мстиславский (92,5 %) и Хотимский (74,2 %) райисполкомы.
Вину за невыполнение доведенного задания по вводу в эксплуатацию общей площади жилых домов власти перекладывают на недоступность коммерческих кредитов для большинства граждан из-за высоких процентных ставок, несвоевременное (позднее) начало строительства многоквартирных жилых домов, несвоевременную комплектацию горрайисполкомами жилых домов гражданами и недостаточную организацию работы с индивидуальными застройщиками.
Эти недоработки имеют место быть – ввод квартир, построенных за счет кредитов банков снизился в 2021 г. на 36,7 тыс. м2 (с 143,4 до 107,1). Но ведь «пострадал» ввод жилья и из-за сокращения финансирования из консолидированного бюджета (- 6,7 тыс. м2), собственных средств организаций (- 4,6), средств населения (- 13,6).
Иностранцы с 2020 г. вообще перестали инвестировать в жилищное строительство области. На что надеялись местные чиновники при реализации жилищной политики еще на стадии планирования? В какой степени учли новые экономические вызовы? И так ли все объективно с планированием в строительстве жилья в Могилевской области?
Начнем с того, что в области весьма большой разброс по обеспеченности населения жильем: если в среднем по области на 1 жителя приходится 30 м2 общей площади, то в Глусском районе – 46,2; Мстиславском – 41,7; Осиповичском – 41,6; в Дрибинском районе – 40,2 м2. На другом полюсе Горецкий район – 30,0 м2 на 1 жителя; Чериковский – 30,6; Краснопольский – 30,9; Белыничский район – 31,6 м2.
В городах области в среднем приходится 27,5 м2 общей площади на 1 жителя,
при этом Могилев (25,2) и Бобруйск (26,8) не являются лидерами в области по обеспечению жильем. Лучшая ситуация в Осиповичах (40,4 м2), Кировске (37,0), Мстиславле (36,0), Глусске (33,5 м2).
В аутсайдерах Славгород (25,4), Горки (27,3), Краснополье (27,4), Круглое (28,4).
Заметим, что Белыничский район является единственным в области, в котором обеспеченность жильем в городе (32,0 м2) превышает данный показатель на селе (31,2).
Ситуация в сельских населенных пунктах по области заметно лучше, чем в городах – обеспеченность жильем составляет 40,4 м2 или в 1,5 раза больше, чем в городах области. Есть свои рекордсмены в сельской местности по обеспеченности жильем: в Глусском районе 62,5 м2 на 1 жителя, в Кличевском – 51,3 м2, в Хотимском – 48,8 м2, Мстиславском – 48,2 м2, в Круглянском районе – 47,5 м2. Хуже ситуация в Белыничском районе – 31,2 м2; Чериковском – 33,7; Чаусском – 34,8 и Климовичском – 35,7 м2 на 1 жителя.
Казалось бы, сделайте аналогичный анализ и принимайте меры по уравниванию ситуации с обеспеченностью жильем по районам области: при низком уровне форсируйте строительство жилья, при достаточном – можно уменьшить темпы инвестиций в жилье. Конечно, делать это нужно с учетом социально-экономической ситуации и перспектив развития конкретных территорий.
Нужно отметить, в 2021 г. особо нуждающийся в строительстве жилья Белыничский район ввел в эксплуатацию к уровню 2020 г. 166,1 % жилых площадей. В тоже время, самый обеспеченный жильем Глусский район снизил показатель ввода на 42,8 %. А вот высокообеспеченный Осиповичский район нарастил объемы ввода жилья на 32,8 %.
Но вот что удивительно – те районы, в которых уровень обеспеченности можно сказать
критический, резко уменьшили ввод жилья в эксплуатацию: Горецкий район снизил показатель на 64,4 % (!), Славгородский – на 43,9 %, Чериковский – на 39,6 %, Краснопольский – 9,5 %. Не слишком постарались с вводом жилья и города областного подчинения: Могилев к уровню 2020 г. ухудшил показатель ввода на 12,3 %, Бобруйск – на 33,2 %.
В Могилевской области на учете нуждающихся в жилье состоит 65 000 граждан, что на
ближайшие годы не позволяет снизить объемы инвестиций в строительство жилья. Вот и на 2023 г. Могилевской области доведено задание по вводу в эксплуатацию 330 тыс. кв. м общей площади жилых домов. Надеемся, что реализована программа будет максимально эффективно с учетом сложившейся ситуации в районах и на должном качественном уровне.
(продолжение следует)
Фото иллюстративное.
В строительной отрасли две основные беды: низкое качество работ и коррупция. При этом, уровень качества работ выступает в роли фактора: экономия на проектно-сметной документации, низкое качество стройматериалов, безалаберное отношение к технологии строительства, формирование предпосылок для скрытых дефектов в производстве работ приводит к… росту эффективности строительства в целом.
Естественно, за счет экономии на качестве работ во-многом формируется прибыльность работы организаций отрасли. И данный фактор вкупе с коррупцией «побеждает» различные контролирующие органы, непосредственно отвечающие за «солидное» поведение отрасли: службу ведомственного контроля при Минстройархитектуре, Управление нормативного правового обеспечения строительной отрасли, Управление финансов, кредита и регулирования бухгалтерского учета и отчетности в строительной отрасли, Главное управление промышленности стройматериалов и конструкций, Главное управление строительства, Управление жилищной политики и т.п.
Добавим в этот список десятки различных организаций экспертиз и надзора. Тем не менее, излечить строительную отрасль от низкого качества продукта до сих пор не удалось и вряд ли при таком уровне отношения местных властей к проблеме удастся.
Остается констатировать соответствующие факты и лишь выдавать рекомендации незадачливым преобразователям инвестиций в реальные строительные объекты.
В 2022 г. Могилевский комитет госконтроля довольно серьезно подошел к проблемам низкого качества строительных работ, изучив свыше 150 объектов области, сданных в эксплуатацию в течение последних 5 лет. Инспекторы поработали в Могилеве, Бобруйске, Кричеве, Костюковичах, Осиповичах, в Быховском и Краснопольском районах. Исследовались объекты здравоохранения, образования, спорта, жилья, инженерно-транспортной инфраструктуры и благоустройства. Заметим, что в этих городах и районах проживает более половины населения Могилевской области, но можно с уверенностью сказать, что и в остальных районах ситуация с качеством строительства не лучше.
Фактически на каждом проверяемом объекте выявлен букет строительных дефектов, которые, кстати, должны были в период гарантийных сроков устраняться за счет подрядчиков. Но на большинстве объектов ожидаемо этого сделано не было. Обратим внимание, что объекты в основном финансировались за счет бюджета и если подрядчиками являлись «нищие» государственные организации, то данная ситуация безвыходно закономерна.
В здравоохранении были проверены объекты, построенные в 2016-2021 гг.: реконструкция родильного дома в Могилевской городской больнице СМП (завершено в 2020 г.); реконструкция Кричевской ЦРБ (2016 г.); поликлиника в Казимировке (Могилев, 2020 г.); кардиотерапевтический и кардиохирургический корпуса Могилевской областной клинической больницы (2021 г.).
Заметим, речь идет о гарантийных дефектах, а они по объектам как под копирку. А это уже говорит не только о системности «недоделок» в строительной практике, но и о бездействии надзорных органов, которые должны пресекать такое отношение к обязательствам перед обществом. Ведь практически на каждом новом объекте выявлены трещины и отслоения внутренней отделки помещений, протекание кровли, порыв внутренних сантехнических систем, отсутствие оконных откосов в отдельных местах, отслоение плиточного покрытия полов, отсутствие плинтусов в некоторых местах, попадание атмосферных осадков в подвальные помещения, провалившиеся пешеходные дорожки из плитки и другие дефекты.
Апофеоз строительной безалаберности – долгожданная поликлиника в Казимировке: не отрегулированы пластиковые окна, не везде завершены работы по устройству подвесного потолка, не выполнены контруклоны пола в душевых раздевалках, не заменены на главном фасаде неработающие светильники и ряд других недочетов.
И что удивительно в данной ситуации, что заказчиком этого объекта является областное Управление капитального строительства (УКС) – вот кому и карты в руки в наведении должного порядка в строительной отрасли. Увы, не контролировали в должной степени ответственности ход строительства, не предъявили претензий к качеству работ. Но есть вопрос и к администрации поликлиники: а вы куда смотрели, когда подписывали акт приемки объекта?
В 2022 г. контролеры проверили 6 объектов образования в Могилеве, Бобруйске и Кричеве: все изученные объекты имеют целый ряд недоделок, характерных для вновь вводимых зданий. Опять же, из 4 объектов спорта в Могилеве, Костюковичах и Краснополье также выявлены гарантийные дефекты, которые подлежали устранению до конца 2022 г.
Еще одна тема в качестве строительных работ – возведение жилья с государственной поддержкой. Каждый сдаваемый объект из этой серии опять же имеет набор «привычных» дефектов: отслоение отделки на стыках стен, затекания, отслоение плиточного покрытия стен, отслоение отделки оконных откосов, неотрегулированность дверных приборов входных групп.
На четверти из 80 многоквартирных домов, построенных в Могилевской области в 2016-2021 гг., выявлены гарантийные дефекты, которые до сих пор в большинстве своем не устранены. Более того, в течение 2021 г. еще в процессе возведения 83-х многоквартирных жилых домов выявлено 3607 дефектов (!).
Ежегодно в области вводится в эксплуатацию более 60 новых объектов, построенных с привлечением государственных средств, что требует системного и комплексного подходов в контроле за ходом строительства и качеством производимых работ.
Что же мешает местной власти в исполнении обязанностей по контролю за эффективным использованием бюджетных ресурсов? Чиновники делают упор на несколько моментов: падение престижности строительных специальностей, дефицит высококвалифицированных кадров, отъезд их за рубеж.
Господа, не путайте причины и обязанности! И опять всем надоевшие рецепты: соблюдение технологий, требований нормативных актов, контроль, железная дисциплина, личная ответственность…Все это правильно, только эти причитания мы слышали еще при Брежневе. Поменять бы подходы в целом по отрасли и, в частности, в жилищном строительстве…
(продолжение следует)
Уже два десятилетия, начиная с 2003 года, в Беларуси реализуется инерционный сценарий замедления экономической динамики, в первую очередь в строительстве. При этом, «рост» отдельных показателей в ВВП не означает «развития» экономики страны.
Строительство является важнейшей составляющей инвестиционного потенциала национальной экономики, определяет уровень его развития через объемы и структуру капиталовложений и строительно-монтажных работ, качество вводимых в эксплуатацию объектов.
Важный момент: продукцией строительного комплекса считаются полностью завершенные и сданные в эксплуатацию здания и сооружения, производственные мощности и объекты социальной инфраструктуры. Следует заметить, что строительно-монтажные работы по годам составляют примерно 50 % от общего объема инвестиций в основной капитал.
Инвестиции же в основной капитал в Могилевской области в последние годы весьма непостоянны, имеют тенденцию к снижению: 2020 г. к предыдущему году – 106,5 %; 2021 г. к 2020 г. 98,8 %; 11 месяцев 2022 г. к соответствующему периоду 2021 г. – 87,7 %. Еще хуже ситуация с динамикой объема подрядных работ (в процентах к предыдущему году): 2019 г. – 105,2 %; 2020 г. – 98,8 %; 2021 г. – 89,8 %.
На этом фоне не удивляет число объектов, находящихся в незавершенном строительстве, практически не коррелирующих с объемами инвестиций. Например, в 2018 г. число незавершенных объектов по сравнению с 2017 г. снизилось с 737 до 733 (0,5 %) при росте инвестиций на 28,5 % (!). Снижение же объемов инвестиций в 2021 г. на 7,7 % к 2020 г. привело к росту числа незавершенных объектов только на 3,3 % (718 и 695).
Нужно заметить, что в этой ситуации есть и положительная тенденция – число приостановленных и законсервированных объектов с 2016 г. за 6 лет снизилось с 174 до 126 или на 27,6 %. И это на фоне заметно снизившихся объемов строительно-монтажных работ за последние 3 года (в процентах к предыдущему году): 2019 г. – 96,9 %, 2020 г. – 99,0 %, 2021 г. – 96,4 %. И еще один парадоксальный факт: с 2015 г. число строительных организаций по области сократилось с 869 до 681 или на 21,7 %. У строителей свои загадки и методы их решения.
Ситуация в строительстве находится под серьезным контролем минских чиновников – ведь 60 незавершенных объектов области было начато еще в прошлом веке. С другой стороны, создается впечатление, что проблемы в строительстве повсеместно субъективного характера. Казалось бы, чего уж проще, сдал один объект – приступай к следующему (примитивно, но верно). Но, тогда как понимать, что в 2021 г. на Могилевщине числился 301 объект сверхнормативного незавершенного строительства (ОСНО): 184 здания и 117 сооружений стоимостью 270,1 млн. руб.
Лидером по сверхнормативной «незавершенке» являлось жилищно-коммунальное хозяйство – 169 объектов (объекты жилищного фонда, инженерно-транспортной инфраструктуры, благоустройство, артезианские скважины и т.д.). Неприятная ситуация тогда сложилась в культуре – 16, здравоохранении и образовании – по 9, спорте 6 объектов.
Заметим, что перечислены отрасли, которые полностью или частично финансируются из бюджета. А вот в реальном секторе экономики ситуация более благоприятна: только 62 объекта разной сметной стоимостью – из агропромышленного комплекса, а вот промышленность сработала просто великолепно – только 4 ОСНО.
«Знаковыми» для местных чиновников являлись ряд объектов, которые понятно почему начинали строить, а потом безалаберно отнеслись к их судьбе. Например, строительство так необходимого животноводческого помещения в ОАО «Селекционно-гибридный центр «Вихра», начатое еще в 1989 г., которое нельзя завершить по причине потери кондиций недоведенными до ума конструкциями.
В 2021 г. головной болью для чиновников являлись объекты – памятники бесхозяйственности. В этом ряду можно упомянуть на тот момент реконструкцию Костюковичского хлебозавода, пристройку к 10-й поликлинике по ул. Крупской г.Могилева, реконструкцию двух молочно-товарных ферм в Климовичском районе. Только безответственностью можно объяснить решение белыничских властей в 2008 г. о строительстве Дома культуры в деревне Головчин при наличии в этой деревне сельского клуба.
В целом, строительство почти 93 % объектов, ставших долгостроями, было инициировано в 1985-2018 гг. Очевидно: соответствующие решения в свое время принимались без существенного анализа финансовых возможностей, часто ради попадания в государственную инвестиционную программу, что привело к выводу денег из оборота.
В целом напрашивается вывод: непродуманность управленческих решений по инвестициям и, в частности, по строительству может привести к эффекту «снежного кома», когда строительство новых объектов опережает число вводимых в эксплуатацию. Не менее важным для функционирования экономики является качество строительных работ.
(продолжение следует)
Фото иллюстративное.
Ён адзначыў, што зараз «вядзецца актыўная праца па яе праектаванні. Будзе прадоўжана рэканструкцыя моста цераз р.Сож у Чэрыкаве. Запланаваны і шэраг іншых мастоў і пуцеправодаў у абласным цэнтры, Бабруйску, Крычаве, Чавусах».
Планы пабудовы чатырохпалоснай дарога да Чэрыкава выклікае цікавасць, бо такой дарогі няма на такіх стратэгічных транспартных накірунках як Гомель-Віцебск, Магілёў-Бабруйск.
Адлегласць ад Магілёва да Чэрыкава 77 км. Чэрыкаў – малы горад на рацэ Сож, вядомы з 1460 года, з насельніцтвам меней за 8 000 чалавек і без значных прамысловых прадпрыемстваў.
Будаўніцтва любой дарогі можна толькі вітаць, а гэтая далей вядзе ў напрамках Крычаў – мяжа з Расійскай Федэрацыяй, Краснаполле-Касцюковічы, але пакуль незразумелым застаецца эканамічны сэнс магістралі., бо гэты накірунак не адносіцца да разраду напружаных па груза- і пасажыраперавозках.
Фота ілюстрацыйнае
У гэтым годзе ў Магілёве пачнуць будаўніцтва ўнутрыгарадской кальцавой магістралі, якая пройдзе ад вуліцы Якубоўскага да вуліцы Каралёва. Пачнуцца рамонты па праспекце Дзімітрава, вуліцах Будаўнікоў і Камсамольскай.
З’явіцца сёлета ў горадзе і новы дзіцячы садок на 240 месцаў у мікрараёне вуліц Стасавай-Грышына. Акрамя таго, праектныя работы па будаўніцтве дзіцячых садкоў будуць працягнуты ў мікрараёнах Спадарожнік-2, Казіміраўка, Саломінка-2, па вуліцы Гагарына і ў Палыкавічах.
Аднак найважнейшым для гараджан аб’ектам з’яўляецца будаўніцтва новага корпуса экстранай хірургіі. Па словах Анатолія Ісачанкі, на сённяшні дзень завершана будаўніцтва новага інфекцыйнага корпуса, а ў студзені – лютым будзе ўведзены радыёнуклідны корпус анкадыспансера. Акрамя гэтага, пачнецца будаўніцтва рэабілітацыйнага корпуса ў дзіцячай абласной бальніцы.
У 2023 годзе распачнецца і будаўніцтва новага гісторыка-культурнага аб’екта – Музея воінскай славы на Буйніцкім поле.
Як адзначыў Анатоль Ісачанка, сёлета ў Бабруйску, які адносіцца да тэрыторыі паскоранага развіцця, у мікрараёне Кісілевічы будзе пабудаваны дзіцячы садок на 240 месцаў. Таксама ў Бабруйску будзе зроблена праектаванне і распачата будаўніцтва новага хірургічнага корпуса гарадской бальніцы імя У. В. Марзона.
Акрамя таго, у гэтым годзе плануецца пачаць праектаванне вяслярнай базы і фізкультурна-аздараўленчага комплексу. Таксама ў Бабруйску запланавана правядзенне бягучага рамонта вуліц Чангарскай, Урыцкага, Берагавой і Мінскай.
Фота ілюстрацыйнае, з адкрытых крыніц.
У мікрараёне Саломенка адбылася прэзентацыя праекта новага дома па вуліцы Каштанавая. Архітэктары вымушаны былі перарабляць праект, бо ізноў разгарэўся традыцыйны ў падобных выпадках канфлікт, у якім улада прапануе будаўніцтва, а жыхары катэгарычна супраць.
Магілёўскі гарадскі выканкам абвясціў пачатак грамадскага абмеркавання праекта і вывучэння грамадскай думкі наконт узвядзення шматкватэрнага жылога дома паміж домам № 18 па вуліцы Каштанавая і сярэдняй школай №40.
– Папярэдняе абмеркаванне праекта не адбылося па шэрагу прычын. – цьмяна паведаміў начальнік упраўлення архітэктуры гарвыканкама Зміцер Бабкуноў.
Насамрэч, без вывучэння думак жыхароў мікрараёна, яшчэ некалькі месяцаў назад улада планавала пабудаваць чатырохпад’ездны вялізны дом, знішчыць пасадкі дрэў, разбурыць пешаходную вуліцу Каштанавая, зацяніць школу і нарабіць яшчэ масу глупстваў.
Менавіта глупствам і непрафесіяналізмам палічылі задуму жыхары Саломенкі. Яны здолелі самаарганізавацца, стварылі свой раённы чат, у які ўвайшлі жыхары каля 500 кватэр – а гэта прыкладна 2 000 чалавек – і абмеркавалі ў ім план сваіх дзеянняў. У выніку было сабрана некалькі сотняў подпісаў супраць бязглуздага, на думку жыхароў мікрараёна, праекта.
Пра тое, што новы дом перарэжа самую старажытную пешаходную вуліцу ў горадзе і знішчыць толькі што высаджаныя дрэвы паведамлялі mogilev.media.
Трэба аддаць належнае гарадскім чыноўнікам. Яны ўлічылі многія заўвагі і выправілі пэўныя хібы папярэдняга праекта. Замест 4-х пад’ездаў цяпер прапануецца 2. Зроблены асобны праезд да дома. У мікрараёне прадугледжана будаўніцтва новай паркоўкі. І нарэшце, яны ў памяшканні мясцовай школы зрабілі прэзентацыю новага праекта.
Праект прадугледжвае будаўніцтва 10-павярховага жылога будынка ў раёне дома № 18 па вуліцы Каштанавая. Інсаляцыя жылых памяшканняў будынка і яго тэрыторыі цяпер адпавядае стандартам. Таксама назіраюцца нарматыўныя адлегласці да паркоўкі, участкаў цвёрдых адыходаў і гульнявых пляцовак.
У месцах перасячэння пешаходных дарожак з праезнай часткай устаноўка бетонных бакоў будзе пракладацца на тым жа ўзроўні для зручнасці перамяшчэння дзяцей і інвалідных калясак. У межах участка распрацавана ўстаноўка сучаснага велабокса для захоўвання асабістых ровараў.
Таксама распрацавана зона для шпацыраў са зручнымі лавамі і маляўнічымі пасадкамі дрэў і хмызнякоў. Гэтая зона звязана з дарожнай сеткай і існуючым пешаходным бульварам мікразоны.
На сустрэчу прыйшла без малога сотня неабыякавых жыхароў мікрараёна, якія прадстаўлялі групу, у якой зарэгістравана больш за 500 кватэр суседніх дамоў на Саломенцы. Сустрэча была жывая, часам жарсці разгараліся, асаблівай актыўнасцю, як звычайна апошнім часам, адзначыліся мясцовыя жанчыны.
Удзельнікі сустрэчы задавалі наступныя пытанні: навошта будаваць дом на месцы нядаўна высаджанага сквера? Хто кампенсуе затрачаныя на пасадку дрэў дзяржаўныя сродкі?
Пад’езд да дома ізноў тупіковы – гэта памылка праектантаў 1990-х гг. Няма асобнага тэхнічнага пад’езда да дому.
Вырасце нагрузка на дзіцячыя сады і на адзіную ў мікрараёне школу №40. І без гэтага дома раённая паліклініка №10 перапоўненая.
Дом і праезд да яго пабудуюць каля школы і стадыёна, што створыць небяспеку для дзяцей.
Жыхары бліжэйшых дамоў выказалі галоўнае пытанне: чаму міністэрства пайшло насустрач, а мясцовая ўлада ўпарта ідзе супраць нас?
Транспартнае абслугоўванне вырашыцца ў рамках будаўніцтва мікрараёна Міжгор’е (Саломенка-2). Ужо ў 2023 годзе плануецца пачаць будаўніцтва дзіцячага саду і школы за вуліцай Жамчужная ў новым мікрараёне.
Парковачныя месцы, у тым ліку для жыхароў бліжэйшых дамоў, а не толькі для жыльцоў новага – будуць аднесены ўбок і размесцяцца каля магазіна “Суседзі”.
На многія пытанні жыхароў мікрараёна ў праектантаў, архітэктараў і будаўнікоў не было канкрэтных адказаў. Яны зусім не арыентаваліся на мясцовасці, жыхарам прыйшлося потым вадзіць галоўнага архітэктара на экскурсію на запланаваны ўчастак будаўніцтва.
Не атрымалі жыхары адказу і на галоўнае пытанне: “Ці пачулі вы нашы галасы супраць, і ці будзе распачата будаўніцтва дома?” Галоўны архітэктар толькі паабяцаў перадаць думкі, якія ён пачуў, членам камісіі.
Частку ўдзельнікаў сустрэчы змены ў праекце збольшага задаволілі. А іншыя жыхары суседніх дамоў маюць намер змагацца і надалей.
Міжнародны дзень почырку. Дзень ручнога ліста (International Handwriting Day. Handwriting Day).
У гэты дзень нарадзіўся адзін з вядомых амерыканскіх дзяржаўных дзеячаў – Джон Хэнкок, які першым паставіў свой подпіс пад Дэкларацыяй Незалежнасці ЗША (1774). Подпіс Хэнкока быў буйным і размашыстым, што і дадало аўтарытэту яе аўтару.
Папулярнасць кампутараў, электроннай пошты, СМС і іншых сродкаў хуткіх зносін паступова адводзяць сучаснага чалавека ад магчымасці выказаць свае думкі, напісаўшы іх уласнаручна. І, магчыма, у недалёкай будучыні ліст ці паштоўка, напісаныя “ад рукі”, стануць жаданым набыццём.
Мастацтва ручнога ліста актыўна развівалася на працягу тысяч гадоў. Аб сувязі почырку з духоўным светам і характарам чалавека выказваўся яшчэ Арыстоцель.
У 1875 годзе французскі абат Жан Іпаліт Мішанер ужыў тэрмін “графалогія”, які пазначае вобласць ведаў аб почырку і метадах яго даследавання ў сувязі з псіхічным станам асобы. Па ручным пісьме можна вызначыць індывідуальныя здольнасці чалавека, характар асобы, яе моцныя і слабыя бакі, настрой, стаўленне да наваколля і шмат іншага.
Почырк кожнага чалавека непаўторны. Ён не паддаецца імітацыі. Ад рукі пры напісанні нічога не залежыць, яна толькі прылада мозгу. Таму ў век шаблонных SMS і камп’ютарных сродкаў зносін рукапісны тэкст – гэта напамін пра ўнікальнасць кожнага з нас.
403 год. Згодна з легендай скончаны першы адрэзак Вялікай Кітайскай Сцяны.
Наступнай раніцай на ёй з’явіліся непрыстойныя словы.
Чангхенг, літаральна “Доўгая сцяна”, або «Доўгая сцяна ў 10 000 лі» – раздзяляльная сцяна даўжынёй амаль 9000 км (поўная даўжыня – 21200 км) пры вышыні 5-8 метраў, пабудаваная ў старажытным Кітаі з вапняку.
Найбуйнейшы помнік сусветнай архітэктуры. Згадваецца ў Дзяржаўным гімне КНР. Будавалася з ІІІ стагоддзя да нашай эры да 1644 года, потым неаднаразова дабудоўвалася, рэканструявалася.
Помнік Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА, адно з сучасных цудаў свету.
1710 год. Курфюрст саксонскі, польскі кароль, вялікі князь ВКЛ Аўгуст Моцны выдаў дэкрэт аб заснаванні славутай цяпер парцалянавай (фарфоравай) мануфактуры ў горадзе Мейсене на Эльбе.
Поспех перасягнуў усялякія чаканні: еўрапейцы здолелі дакапацца да патаемнага кітайскага сакрэту і з 1720-х гадоў пачалася эпоха мейсенскага фарфору, які адразу стаў для свецкай Еўропы сімвалам раскошы і вытанчанасці.
На Нёмане, каля Свержаня ёсць да гэтай пары Фарфурніцкі брод на коласаўскай сцяжыне (хадзіў тут Якуб Колас). Гэта напамін пра фаянсавую мануфактуру, якую тут заснаваў у XVIII стагоддзі Міхал Казімір Радзівіл Рыбанька. Фаянсавы посуд так жа выпускалі ў Цяляханах, Гродна.
Сёння ў краіне фаянсам на прамысловай аснове ніхто не займаецца. Адзіны парцалянавы завод працуе ў Добрушы. Быў яшчэ мінскі, але яго ў 2009 годзе зачынілі.
1831 год. Памерла Эмілія Плятэр.
Беларуская фалькларыстка. Сімвал паўстання 1830-1831 гадоў.
Збірала і апрацоўвала беларускія народныя песні, выконвала на фартэпіяна народныя мелодыі, захаплялася беларускай харэаграфіяй, сама танцавала народныя танцы. Спрабавала пісаць беларускія вершы.
Шмат вандравала па гістарычных мясцінах Інфлянтаў, Літвы, Беларусі і Польшчы.
Падчас паўстання 1830-1831 гадоў стварыла і ўзначала атрад з 280 пехацінцаў, 60 конных воінаў і некалькіх соцень касінераў. Удзельнічала ў некалькіх баях. Была прызначана камандзірам роты 25-га пяхотнага палка, атрымала званне капітана.
Пад канец паўстання яна захварэла і памерла 23 снежня 1831 года.
Стала адным з сімвалаў паўстання. А. Міцкевіч увекавечыў Эмілію ў сваім вершы «Смерць палкоўніка», свае творы ёй прысвяцілі многія паэты, пісьменнікі, мастакі.
У час Другой сусветнай вайны быў створаны Першы асобны жаночы батальён імя Эміліі Плятэр.
1916 год. Самае рэзкае пахаладанне ў свеце, якое адбылося на працягу сутак, было зарэгістравана ў амерыканскім штаце Мантана.
Яно склала 56°С: з +7 да -49°С.
Таксама, з рэзкім пахаладаннем звязана іншае назіранне: у 1911 годзе 10 студзеня ў Рапід-Сіці, у штаце Паўднёвая Дакота, ЗША. Цягам 15 хвілін тэмпература апусцілася на 26 °С.
Надвор’е дае нам такія хітрыкі не толькі з рэзкім пахаладаннем, але і з рэзкім пацяпленнем.
Самае рэзкае зафіксаванае пацяпленне было 22 студзеня 1943 года ў амерыканскім мястэчку Спірфіш у Паўднёвай Дакоце. Усяго за 2 хвіліны, з 7:30 да 7:32 тэмпература паветра павысілася на фенаменальныя 27 градусаў, ад -20 да +7°С.
Даволі цікавым фактам з’яўляецца тое, што большасць такіх рэзкіх скокаў тэмператур была зафіксаваная на тэрыторыі Злучаных Штатаў. На пытанне, чым гэта можа быць выклікана, у вучоных і метэаролагаў няма дакладнага адказу. Па адной з тэорый такое ашаламляльнае ваганне тэмпературы можна растлумачыць тым, што ЗША знаходзіцца паміж двума найбуйнымі акіянамі, а таксама высокай “кантраснасцю” рэльефу.
1922 год. Нарадзілася Вольга Ладыгіна.
Беларускі архітэктар. Заслужаны архітэктар. Нарадзілася ў сям’і інжынера Барыса Ладыгіна і Арыядны Александроўскай – сястры беларускай спявачкі Ларысы Александроўскай
Працавала архітэктарам, галоўным архітэктарам Белдзяржпраекта, у Белдзяржпраекце, Дзяржбудзе, старшынёй праўлення Саюза архітэктараў БССР (1961-1965). Удзельнік кангрэсаў Міжнароднага саюза архітэктараў у Гаване, Мадрыдзе), Міжнароднага кангрэса жанчын (Масква).
Аўтар праектаў Мінскай абласной бальніцы ў Бараўлянах, галоўнага корпуса Беларускага тэхналагічнага ўніверсітэта, вадаскідных збудаванняў і ГЭС на Заслаўскім вадасховішчы, Кіраўскага моста у Віцебску, жылых дамоў па шматлікіх мінскіх вуліцах, праспектах, многіх адміністрацыйна-вытворчых будынкаў, Палаца воднага спорту і іншых, а таксама моста праз р. Дняпро (1955) і Палаца культуры вобласці (1976) у Магілёве.
Памерла 3 студзеня 2008 года.
1952 год. Памёр Васіль Ерашэнка.
Пісьменнік-сімваліст, паэт, музыкант, вядомы ў свеце эсперантыст. Літаратурныя творы пісаў на эсперанта і японскай мове.
Страціў зрок у дзяцінстве. Вывучэнне міжнароднай мовы эсперанта дала яму штуршок да творчасці. Вучыўся ва ўстановах для сляпых у Маскве, Лондане, Токіа. У Японіі, Кітаі меў шматлікіх знаёмых сярод вядомых літаратараў, журналістаў. На японскай мове публікаваў свае казкі і нарысы.
Працаваў таксама ў Сіаме, Бірме (Мьянма), Індыі, Кітаі, Германіі. Выкладаў эсперанта ў Пекінскім універсітэце. Па прыездзе ў СССР, у 1924 годзе, жыў у Маскве, падарожнічаў па Чукотцы, працаваў у Ніжнім Ноўгарадзе, заснаваў першую ў Туркменістане школу для сляпых, настаўнічаў у Маскоўскай школе для сляпых дзяцей, у Ташкенце.
Творы Ерашэнкі, створаныя ў Японіі і Кітаі, якія зрабілі яго вядомым у гэтых краінах, у СССР не перакладалі да 1962 года. З вялікай колькасці яго твораў, 24 вышлі на японскай, 15 – на рускай, 2 – на ўкраінскай, па адной на кітайскай.
1952 год. Нарадзіўся Аляксандр Сомаў.
Магілёўскі фатограф, мастак, падпалкоўнік, грамадскі актывіст, актывіст веларуху.
Чалавек нераўнадушны, няпросты, суровы, прамы, прынцыповы і надзейны – сапраўдны вайсковец і афіцэр. Але сярод дысцыпліны, руціны і прадвызначасці армейскага жыцця, было нешта такое, што непакоіла яго, выходзіла за рамкі уставаў, службовай іерархіі ды казённага патрыятызму. Нейкая частка душы цягнулася да шырокага свету, да новых даляглядаў і адкрыццяў і проста да прыгажосці, мастацтва.
Скончыў вышэйшую артылерыйскую вучэльню, служыў у Магілёве. Прайшоў шлях ад інжынера рамонтнага цэха да намесніка камандзіра часці па якасці, ад лейтэнанта да падпалкоўніка.
Пачаў фатаграфаваць з канца 1970-х гадоў, з 1980-х уваходзіў у склад народнага фотаклуба “Вясёлка”.
Пасля выхаду ў адстаўку заняўся жывапісам, захапляўся гісторыяй, удзельнічаў у шматлікіх праектах мясцовай яўрэйскай абшчыны па пошуках месцаў знішчэння яўрэяў у гады Другой сусветнай вайны, у веласіпедным руху Магілёва.
Загінуў 12 мая 2019 года пры адкрыцці веласезона.
1961 год. Памёр Лукаш Бэндэ.
Беларускі літаратурны крытык і літаратуразнаўца.
Працаваў у Віцебскім ветэрынарным інстытуце, Інстытуце мовы, літаратуры і мастацтва АН БССР, Дзяржаўным выдавецтве ў Ленінградзе і ў Ленінградскім тэатральным інстытуце, у Інстытуце рускай літаратуры, у педагагічных і настаўніцкіх інстытутах Даўгаўпілса, Ленінграда, Выбарга, Жытоміра.
Аўтар кніг «Янка Купала: Крытычны нарыс» (1932), «Андрэй Александровіч» (1932), шматлікіх артыкулаў і рэцэнзій у перыядычным друку. Склаў шэраг чытанак, хрэстаматый па беларускай літаратуры для школ.
Фота: Платон Галавач і Лукаш Бэндэ сярод слухачоў менскай партшколы. Галавач другі справа ў верхнім шэрагу, Бэндэ крайні справа ў другім шэрагу
1969 год. Напярэдадні Новага 1970 года, да 100-годдзя з дня нараджэння У. Леніна ўведзены ў дзеянне 1-ы энергаблок Лукомскай ДРЭС.
Гэтая дзяржаўная раённая (старая назва з часоў рэалізацыі плана ГОЭЛРО 1920-х гадоў) цеплавая электрастанцыя размешчана ў горадзе Новалукомль Чашніцкага раёна.
Самая магутная ў краіне – 2890 МВт (8 энергаблокаў па 300 МВт кожны). Выпрацоўка электраэнергіі, без уліку БелАЭС, складае 60% у летні перыяд і 40 % у зімовы ад ўсёй энергасістэмы Беларусі.
Працуе з выкарыстаннем мазута і прыроднага газа.
Будаўніцтва станцыі было пачата ў 1964 годзе. Апошні блок здадзены ў эксплуатацыю ў 1974 годзе.
Пры будаўніцтве ДРЭС каля Лукомльскага возера на р. Лукомка сфарміраваўся горад Новалукомль (узнік у 1964 годзе як п. Піянерны). На прадпрыемстве працуюць каля 1900 чалавек.
1987 год. Нарадзілася Любоў Чаркашына.
Беларуская гімнастка. Заслужаны майстар спорту Рэспублікі Беларусь. Трэнер.
Чэмпіёнка Беларусі, Прызёр Кубку свету па мастацкай гімнастыцы (2011 год, 1 золата, 2 срэбра, 2 бронзы), Прызёр Еўропы, Бронзавая прызёрка на Летніх алімпійскіх гульнях у Лондане.
На прэзідэнтскіх выбарах 2015 года з’яўлялася даверанай асобай Лукашэнкі.
Рашэнне ад 11 жніўня 2009 г. пра будаўніцтва вуліцы Пухоўская нарэшце падыходзіць да стадыі рэалізацыі. Як паведамляе “Коммерческий курьер”, у мінулым годзе гарадская тэрыторыя павялічылася на 70 га. Рост адбыўся за кошт лесу і зямель, якія прылеглыя да Моладзёвага (альбо сёмага) мікрараёна. Праект нядаўна прайшоў экзамен, тэндар на выбар генеральнага падрадчыка адбудзецца неўзабаве.
Плануецца, што працы распачнуцца ў студзені 2023 года. Пры своечасовым фінансаванні трафік па новай вуліцы адкрыецца да канца наступнага года. Яе разліковая даўжыня будзе каля аднаго кіламетра. Усяго ўздоўж вуліцы, паводле агульнага плана, будуць пабудаваны дзесяць шматпавярховых жылых будынкаў.
Пухоўская стане самай паўночнай вуліцай Бобруйска, яна злучыць вуліцу Дняпроўскай флатыліі, праспект Будаўнікоў і Прыбярэзінскі бульвар.
Фота: Коммерческий курьер
