Tag: магілеў

Гісторыя магілёўца Яўгена Бойкі – ад фалькларыста да палітвязня

Навіна ад

У сярэдзіне чэрвеня стала вядома аб асуджэнні за салідарнасць з палітвязнямі магілёўца Яўгена Бойкі. Сябры палітзняволенага ўпэўнены – яго руплівасць на карысць беларушчыны перажыве ўсё выпрабаванні, якія яму нясе лёс.

37-гадовы магілёвец Яўген Бойка — чалавек рэдкай шматграннасці, піша “Наша ніва”. Ён быў актывістам, збіральнікам фальклору, грамадскім дзеячам, бацькам двух сыноў і ініцыятарам беларусізацыі ў дзіцячых садках. Але ў верасні 2024 года яго затрымалі, а ў чэрвені 2025-га прысудзілі да пяці гадоў узмоцненага рэжыму – за дапамогу палітвязням. Блізкія кажуць: яго караюць за шматгадовую прысутнасць у актыўным беларускім грамадстве.

Яўген нарадзіўся ў Магілёве, вучыўся на гісторыка ў МДУ, захапіўся этнаграфіяй, ездзіў у экспедыцыі, супрацоўнічаў са Студэнцкім этнаграфічным таварыствам. У архіве яго аўдыёзапісаў – сведчанні больш як 100 чалавек з розных рэгіёнаў Беларусі: былыя сяляне, ліквідатары ЧАЭС, людзі, якія захоўвалі традыцыі і мову.

Яго выключылі з універсітэта пасля спробы абараніць аднакурсніцу падчас візіту КДБ. Ён удзельнічаў у вулічных акцыях, распаўсюджваў незалежныя выданні, чытаў лекцыі для моладзі, падтрымліваў ініцыятыву «Мова нанова» і вёў праект GarnySvit, дзе запісваў біяграфіі старых людзей для іх нашчадкаў. Яго ініцыятыва «Вялікая місія маленькай Ядзвігі» мела на мэце пашырыць ужыванне беларускай мовы ў садках.

Праз расчараванне ў палітыцы Яўген скіраваўся ў іншы бок: працаваў у ІТ, спрабаваў адкрыць краму ў вёсцы, пераехаў у Гомель, дзе жыў з сям’ёй. Але пасля 2020 года, калі беларуская адукацыя зноў апынулася пад ціскам, ён зноў вярнуўся да культурніцкіх праектаў і ўдзелу ў грамадскіх ініцыятывах.

У верасні 2024-га Яўгена затрымалі. Па інфармацыі «Белпола», за ім лічыцца дзевяць адміністрацыйных спраў. Яго звязалі з дапамогай фондам палітвязняў, і хоць удзел у палітыцы ён нібыта спыніў, мінулая біяграфія зрабіла яго мішэнню. 12 чэрвеня 2025 года Мінскі гарадскі суд прызначыў яму найцяжэйшае пакаранне з усіх абвінавачаных у гэтай справе.

«Ён заўжды казаў, што будзе прасвятляць беларусаў нават тады, калі ім гэта будзе не патрэбна», – узгадваюць сябры. Яўген за кратамі, але яны вераць, што яго беларушчына жыве і там – натхняе тых, хто побач.

Нагадаем, што 20 снежня 2024 года на праўладных медыя з’явілася відэа, у якім прапагандысты казалі пра затрыманых людзей па справе супрацы з Фондамі дапамогі. У выніку гэтай аперацыі на лаве падсудных апынуліся тры чалавекі, якіх затрымалі ў жніўні і верасні 2024 года. Справу супраць іх пачалі разглядаць 30 траўня 2025 года ў Менскім гарадскім судзе. 12 чэрвеня былі агучаны прысуды. Яўгену Бойку прысудзілі пяць гадоў калоніі ўзмоцненага рэжыму.

Фота: ПЦ “Вясна”

Асуджаную ўраджэнку Магілёва прызналі палітзняволенай

Навіна ад

Праваабаронцы прызналі палітычнай зняволенай ураджэнку Магілёва Лідзію Гарохаву.

Паведамленне аб прызнанні дзяўчыны палітзняволенай, разам з яшчэ трыма чалавекамі – Дзмітрыем Мелехаўцом, Аляксандрам Гаршуновым і Вячаславам Малышавым, з’явілася 30 чэрвеня 2025 года на сайце Праваабарончага цэнтру “Вясна”.

“Мы лічым пераслед і пазбаўленне волі названых асоб палітычна матываваным, звязаным з мірнай рэалізацыяй выказвання меркавання, а іх саміх палітычнымі зняволенымі”, – гаворыцца ў паведамленні.

Праваабаронцы патрабуюць неадкладна вызваліць палітвязняў Дзмітрыя Мелехаўца, Аляксандра Гаршунова, Лідзію Гарохаву, Вячаслава Малышава і спыніць крымінальны пераслед у дачыненні да іх. Тое ж патрабаванне тычыцца іншых палітзняволеных. Таксама праваабаронцы патрабуюць спыніць палітычныя рэпрэсіі супраць грамадзян краіны.

Пад заявай падпісаліся сем праваабарончых арганізацый: Праваабарончы цэнтр “Вясна”, Прававая ініцыятыва, Офіс па правах людзей з інваліднасцю, Lawtrend, Беларускі ПЭН, Беларускі Хельсінкскі камітэт, Respect-Protect-Fulfill.

Нагадаем, што 30-гадовую Лідзію Гарохаву, якая займалася касплэем і працавала ў Менску, асудзілі за нібыта «заклікі да прычынення шкоды Рэспубліцы Беларусь». Лідзія родам з Магілёва, вучылася ў ліцэі №1 на філалагічным профілі скончыла яго ў 2011 годзе.

Прысуд быў вынесены ў траўні 2025 года, а 30 траўня імя Лідзіі Гарохавай уключылі ў афіцыйны спіс так званых «экстрэмістаў». Змест абвінавачванняў не раскрываецца, бо суд праходзіў без публічнасці. Па інкрымінаваным артыкуле (ч. 3 ст. 361 КК РБ) жанчыне пагражала ад 4 да 12 гадоў зняволення. Дакладны тэрмін не агалошваецца, але вядома, што яна ўжо знаходзіцца ў калоніі.

Фота: “Наша Ніва”

Магілёўскім камунальнікам набылі кітайскія рабатызаваныя газонакасілкі

Навіна ад

Незвычайная для Магілёўшчыны прылада — рабатызаваныя газонакасілкі — з’явілася ў камунальных служб.

Пра новую пакупку паведаміў тэлеграм-канал старшыні Магілёўскага аблвыканкама Анатоля Ісачанкі. Паколькі для Магілёўшчыны такія апараты — рэч наватарская, то выпрабаваць, як яны ўключаюцца-выключаюцца, прыйшоў сам так званы “губернатар”.

«У дапамогу камунальным службам абласнога цэнтра набылі рабатызаваныя газонакасілкі на гусенічным ходзе з дыстанцыйным кіраваннем», — радасна паведамляе Ісачанка.

Зыходзячы з тэхнічных характарыстык газонакасілак R550 і R800 (а менавіта адной з такіх мадэляў кіраваў кіраўнік Магілёўскага аблвыканкама), яны прызначаныя для прыватнага і паўпрафесійнага выкарыстання. Гэта значыць, што яны выконваюць базавыя функцыі і могуць эфектыўна працаваць на ўмерана складаных участках. У той час як, напрыклад, нямецкая газонакасілка падобнага тыпу ІRUS Deltrak 2.5 прызначаная для прафесійнага выкарыстання, мае большую магутнасць, шырыню скошвання і здольная працаваць на больш стромкіх схілах, што робіць яе прыдатнай для камунальных службаў і буйных прадпрыемстваў. Праўда, розніца ў кошце істотная: калі R800 каштуе прыкладна 2700 долараў, то ІRUS Deltrak 2.5 — ад 50 тысяч еўра.

Але санкцыі і сяброўства з Кітаем выбару не пакідаюць.

Фотаздымак: телеграм-канал Исаченко ОНЛАЙН

Магілёў працягвае святкаваць Дзень горада – фота

Навіна ад

Сёння, 29 чэрвеня ў Магілёве працягваюцца святочныя мерапрыемствы з нагоды Дня горада. На вуліцы Ленінскай з 12 гадзіны і да 18.00 праходзіць выстава-кармаш рамеснікаў, а таксама стаяць палаткі з пачастункамі. Моладзевае свята праходзіць таксама ў парку ў Падміколлі.

Вечарам гараджан чакае яшчэ канцэрт Магілёўскай гарадской капэлы ў Тэатральным скверы (пачатак у 16.00) і выступленне духавога аркестра ў скверы 40-гаддзя Перамогі (з 18.00 да 20.00).




ленінская
праспект міра
тэатральны
падміколле
кошты
сувеніры
ленінская магілёў

Як прайшоў Дзень горада ў Магілёве – атмасферныя фота

Навіна ад

Пабывалі на Дні горада ў Падмікольскім парку. Перадаем вам настрой дажджлівага свята праз гэтую невялікую падборку.

Асноўнай пляцоўкай свята стаў парк у Падміколлі. Тут размясціліся гандлёвыя палаткі з шашлыкамі і рознымі пачастункамі. А 12.00 у парку стартаваў забег “Магілёў, бягом за львом”. Нягледзячы на дажджлівае надвор’е, мерапрыемства сабрала пару дзясяткаў наведвальнікаў, а некаторыя з удзельнікаў забегу нават крэатывілі з вобразамі льва.










день города

На Буйніцкім полі пабілі верталёт

Навіна ад

На пляцоўцы ваеннага музея на Буйніцкім полі невядомыя раскурочылі адзін з экспанатаў – верталёт МІ, прыгнаны сюды магілёўскім ДОСААФ. На відэароліку, выкладзеным у сацсетках, бачна, што вандалы разбілі частку насавой абшыўкі і выламалі дзверы.

Выпадкі вандалізма на Буйніцкім полі – не рэдкасць. Мясцовыя жыхары расказваюць, што рэгулярным нападам тут падвяргаюцца і іншыя аб’екты – дзверы бытоўкі “Зелянбуда”, напрыклад, разбіваюцца рэгулярна.

Інфармацыя пра напад на верталёт падсвяціла таксама яшчэ адну тэму – а што там наогул робіць экзэмпляр грамадзянскай авіяцыі, гэтаксама як і самалёт ТУ, што ўсталяваны побач і заўважны на роліку? У якую кашу ператвараецца поле памяці пра подзвіг абаронцаў Магілёва летам 1941-га?

Гродна ці Магілёў — дзе сапраўдная другая сталіца Беларусі?

Навіна ад

Ці можа ў Беларусі быць другая сталіца, акрамя Мінска? Новы краязнаўчы падкаст прапануе незвычайны погляд на гэтую тэму праз параўнанне двух гарадоў — Магілёва і Гродна.

Падкаст пра гарады з амбіцыямі

Краязнаўцы Аляксей Бацюкоў з Магілёва і Аляксей Шота з Гродна запусцілі серыю падкастаў, у якіх параўноўваюць два буйныя рэгіянальныя цэнтры Беларусі. Першы выпуск прысвечаны сталічным амбіцыям гэтых гарадоў і іх гістарычным прэтэнзіям на асаблівы статус.

Паслухаць падкаст можна на ўсіх асноўных стрымінгавых платформах — спасылкі можна знайсці вось тут — а таксама на Youtube.

гродна магілёў
Што робіць горад сталічным?

У падкасце краязнаўцы разважаюць, што азначае “быць сталіцай” у беларускім кантэксце. Ці дастаткова багатай гісторыі і культурнай значнасці, каб прэтэндаваць на такі статус?

Гродна, напрыклад, называюць трэцяй сталіцай Рэчы Паспалітай, а таксама — другой сталіцай БНР. У сваю чаргу Магілёў у розныя часы разглядаўся як патэнцыйная сталіца БССР. Такія гістарычныя факты надаюць сучасным гарадам дадатковую сімвалічную вагу.

дзве сталіцы

Суперніцтва ці партнёрства?

Аляксей Шота і Аляксей Бацюкоў абмяркоўваюць, як рэгіянальныя цэнтры могуць развівацца самастойна, не імкнучыся абавязкова супернічаць з Мінскам. Яны прапануюць зірнуць на Гродна і Магілёў як на самадастатковыя культурныя і інтэлектуальныя цэнтры, кожны са сваім унікальным тварам.

Гэты падкаст — не толькі пра гісторыю, але і пра сучаснасць: як улада, культура і супольнасці ўплываюць на тое, як мы ўспрымаем нашы гарады.

 

Магілёўскіх зняволеных журналістаў Сабалеўскага і Глушкова ўзгадалі на выставе ў Варшаве

Навіна ад

У Варшаве адкрылася выстава, прысвечаная беларускім палітвязням. Сярод іх — магілёўскія журналісты Алесь Сабалеўскі і Яўген Глушкоў.

Выстава “#67” у Музеі Вольнай Беларусі

У цэнтры Варшавы сёння адкрылася выстава “#67”, арганізаваная Беларускай асацыяцыяй палітвязняў “Да Волі”. Яна праходзіць у двары Музея Вольнай Беларусі і прымеркаваная да прававой ініцыятывы “Тыдзень супраць катаванняў”, што праходзіць штогадова напрыканцы чэрвеня. Назва выставы адсылае да колькасці турмаў і іншых пенітэнцыярных устаноў у Беларусі. Сярод партрэтаў палітвязняў, прадстаўленых на выставе, ёсць фота магілёўскіх палітзняволеных і журналістаў Алеся Сабалеўскага і Яўгена Глушкова.

Яўген Глушкоў

Прысуд і статус вязняў сумлення

Нагадаем, што Алесь Сабалеўскі быў асуджаны ў 2024 годзе да 4 гадоў турмы. Яўген Глушкоў – да трох. Абодва яны прызнаныя праваабарончымі арганізацыямі вязнямі сумлення.

выстава палітвязняў

Фота: mogilev.media

БРУ плануе дапамагаць Расіі весці вайну супраць Украіны

Навіна ад

Магілёўскі Беларуска-Расійскі ўніверсітэт (БРУ) падпісаў мемарандум аб супрацоўніцтве з расійскай кампаніяй, якая пастаўляе абсталяванне для падрыхтоўкі вайскоўцаў.

Гаворка ідзе пра ТАА «Віртуальныя трэнажорныя сістэмы ЭРА» з Таганрога, якое ўваходзіць у групу ПСБ — ключавога банка, што абслугоўвае дзяржаўны абаронны заказ Расіі, піша Mayday.

Расійская фірма спецыялізуецца на вытворчасці трэнажораў для навучання салдат кіраванню беспілотнікамі. Такія віртуальныя комплексы дазваляюць рыхтаваць аператараў без выкарыстання дарагога абсталявання і вялікіх палігонаў. Як падкрэслівае кампанія, трэнажоры можна ўсталёўваць проста ў казармах.

Акрамя падрыхтоўкі аператараў дронаў, фірма распрацоўвае 3D-трэнажоры для навучання рамонту і абслугоўванню бранятэхнікі — па заказу Галоўнага аўтабранятанкавага ўпраўлення Міністэрства абароны РФ. Паводле слоў ІТ-дырэктара кампаніі Вячаслава Цімашова, такія трэнажоры ўжо выкарыстоўваюцца ў вучэбных падраздзяленнях Паветрана-дэсантных войскаў, ваенных акадэміях і на акупаваных тэрыторыях, у тым ліку ў Данецку, для падрыхтоўкі байцоў да так званай «спецыяльнай ваеннай аперацыі».

Цяпер «ЭРА» і БРУ плануюць разам рыхтаваць спецыялістаў па беспілотных лятальных апаратах, абменьвацца вопытам у распрацоўцы вайсковых сімулятараў, а таксама запускаць сумесныя навукова-тэхнічныя праекты. У дамове асобна прадугледжана стварэнне сумесных лабараторый і стажыроўкі студэнтаў БРУ на базе расійскага прадпрыемства.

Такое супрацоўніцтва фактычна ўцягвае магілёўскую ВНУ ў інфраструктуру расійскай ваеннай машыны і падрыхтоўку кадраў, якія могуць выкарыстоўвацца для вайны супраць Украіны. Пакуль адміністрацыя БРУ афіцыйна не каментавала новы мемарандум.

Фота: bru.by 

 

У Магілёве адкрылі помнік ахвярам генацыду, які ніяк і нікім не даказаны

Навіна ад

Помнік-сведчанне гістарычнай і юрыдычнай хлуслівасці цяперашняй беларускай улады з’явіўся ў Магілёве.

“Памятны знак, прысвечаны ахвярам генацыду беларускага народа ў гады Вялікай айчыннай вайны” — так афіцыйна называецца помнік, які быў адкрыты 21 чэрвеня па вуліцы Раўчакова.

Сёння ў Беларусі адмаўленне т.зв. генацыду беларускага народа пераследуецца Крымінальным кодэксам. За такое “злачынства” прадугледжана пакаранне ў выглядзе пяці гадоў пазбаўленнен волі. І гэта пры тым, што факт менавіта “генацыду беларускага народу” ніяк і нікім не даказаны.

Паводле Канвенцыі ААН 1948 года і Міжнароднага крымінальнага суда, генацыд — гэта дзеянні, скіраваныя на поўнае або частковае знішчэнне пэўнай нацыянальнай, этнічнай, расавай або рэлігійнай групы як такой. Галоўнае тут — наяўнасць умыснага намеру знішчыць групу менавіта як этнас або нацыю.

Падчас Другой сусветнай вайны Беларусь была арэнай масавых забойстваў, спаленых вёсак і карных аперацый. Але галоўная мэта нацыстаў была — каланізацыя і эксплуатацыя тэрыторый, а не поўнае знішчэнне беларусаў. План «Ост» прадугледжваў рэзкае скарачэнне мясцовага насельніцтва праз гвалт, галодную смерць і высяленне, але юрыдычна гэта часцей трактуецца як злачынствы супраць чалавечнасці і ваенныя злачынствы, а не як генацыд у чыстым выглядзе.

Падчас вайны на тэрыторыі Беларусі адбылося масавае вынішчэнне яўрэяў — гэта прызнана сусветнай супольнасцю як Халакост, то бок генацыд яўрэйскага народа. Таксама быў генацыд цыганскага народу — Параймос, і гэта таксама задакументавана і прызнана міжнароднымі структурамі. Для беларусаў не было дакументаванага асобнага плана, які б дакладна апісваў іх знішчэнне менавіта як этнічнай групы.

Для юрыдычнага прызнання патрэбен судовы працэс: ці Міжнародны крымінальны суд, ці спецыяльны трыбунал. У выпадку Беларусі ніколі не праводзіўся міжнародны суд, які б прызнаў факт генацыду беларускага народа на аснове расследавання з дакументамі, сведчаннямі і вывадамі.

Ніхто не спрачаецца, што беларусы панеслі страшэнныя страты і пацярпелі ад жорсткіх і сістэмных злачынстваў нацыстаў. Але па строгіх юрыдычных крытэрах генацыд — гэта дакументальна зафіксаваная спроба знішчыць народ як этнас. Такіх прамых дакументаў і міжнароднага прысуду па «генацыдзе беларускага народу» няма. Таму гісторыкі і юрысты ўжываюць тэрміны «злачынствы супраць чалавечнасці», «ваенныя злачынствы», «масавыя рэпрэсіі», але не «генацыд» у прававым сэнсе. Але ці мае гістарыная праўда якое-небудзь значэнне для сённяшняй улады ў Беларусі, калі яе скажэнне ва ўгоду ідэалогіі ёсць значна важнейшым?

Фотаздымак: тэлеграм-канал “Исаченко ОНЛАЙН”