Tag: часовня
22 ліпеня ў гісторыі. Бітва пад Салтанаўкай. Новы ўрад БНР. Уведзены працадні. Створаны МВФ. Тэракты ў Нарвегіі.
1773 год. У складзе Магілёўскай правінцыі створаны 12 паветаў.
Сярод іх: Бабінавіцкі (скасаваны ў 1840), Беліцкі (у 1852 перайменаваны ў Гомельскі), Клімавіцкі, Копыскі (у 1861 годзе пераўтвораны ў Горацкі), Магілёўскі, Мсціслаўскі, Аршанскі, Рагачоўскі, Сенненскі, Старабыхаўскі (у 1852 перайменаваны ў Быхаўскі).
1795 год. Прэм’ерай оперы Осіпа Казлоўскага ў Маскве адкрыўся тэатр-палац “Астанкіна” М. Шарамецева.
Оперу на словы А. Пацёмкіна “Узяцце Ізмаіла або Вельміра і Смелон” напісаў ураджэнец засценка Казлоўскі каля Прапойска (зараз – Слаўгарад) Осіп (Юзаф) Казлоўскі (1757-1831).
Казлоўскі вучыўся ў Варшаўскай капэле пры касцёле Св. Яна. Быў настаўнікам музыкі Міхала Клеафаса Агінскага.
У 1780-я гады па запрашэнні Р. Пацёмкіна пераехаў у Пецярбург, дзе хутка заваяваў усеагульнае прызнанне і аўтарытэт як кампазітар і арганізатар музычнага жыцця расійскай сталіцы, як “інспектар”, “дырэктар музыкі” імператарскіх тэатраў. Пасля вяртання на радзіму, працаваў у Прапойску кіраўніком хору і аркестра графа Мурамцава.
1812 год. Салтанаўская бітва пад Магілёвам.
Адбылася 22-23 ліпеня (па стараму стылю 11-12) паміж вёскамі Салтанаўка і Фатава паміж атрадамі 7-га пяхотнага корпуса М. Раеўскага і французскімі войскамі пад камандаваннем маршала Даву.
У 9-гадзіннай бітве французы страцілі ад 1 000 да 4 200, рускія – да 2 500 чалавек.
Гарматная страляніна была чутна ў Магілёве. Значная частка корпуса Даву знаходзілася на бівуаках за Віленскай заставай.
У сувязі з боем пад Салтанаўкай вядома гісторыя пра тое, як Раеўскі ў адну з атак ішоў наперадзе палка са сваімі сынамі. Гэтая атака намалявана на знакамітай карціне Самакіша. Нягледзячы на шырокую вядомасць гэтага факта, ён з’яўляецца не больш за патрыятычнай выдумкай журналістаў, якія апісвалі ход вайны ў расійскіх газетах. Дастаткова нагадаць, што малодшаму сыну Раеўскага было ўсяго 11 год, старэйшаму – 16.
Сам Раеўскі абвяргаў гэтую гісторыю: ён сапраўды вадзіў полк у атаку са шпагай у руках, але побач з ім ішлі не сыны, а ад’ютанты і ардынарцы.
У 1912 годзе з нагоды 100-годдзя бітвы ў Салтанаўцы пабудавана мемарыяльная капліца.
1878 год. Нарадзіўся Януш Корчак (1878-1942).
Польскі педагог, дзіцячы пісьменнік, публіцыст, грамадскі дзеяч. Педагог-наватар, пачынальнік дзейнасці па абароне правоў дзяцей. Лічыцца прадвеснікам сучасных педагагічных тэндэнцый.
Адхіліўшы прапановы аб уцёках з варшаўскага гета, разам з 200 сваімі выхаванцамі загінуў у нацысцкім канцлагеры.
1918 год. Сфармаваны Трэці Урад БНР на чале з І. Серадой.
Гэта адбылося пасля адстаўкі кіраўніка Другога Ураду БНР Р. Скірмунта, у складанай геаплітычнай абстаноўцы.
Працаваў да лістапада 1918 года, калі быў утвораны чацвёрты Урад БНР на чале з А. Луцкевічам.
1919 год. У в. Маслакі Горацкага раёна нарадзіўся Міхаіл Булахаў (1919-2012).
Беларускі мовазнавец. Заслужаны дзеяч навукі, доктар філалагічных навук, прафесар. Выхаванец Магілёўскага педінстытута.
Даследчык праблем сучаснай беларускай мовы, мовы старажытных беларускіх помнікаў, аўтар прац «Прыметнік у беларускай мове», «Гісторыя прыметнікаў беларускай мовы”, «Усходнеславянскія мовазнаўцы».
Памёр 4 мая 2012 года.
1930 год. У СССР уведзена сістэма працадзён для калгаснікаў.
У залежнасці ад цяжкасці працы, калгаснік мог за дзень мець 0,5-4,0 працадні (на іх налічваліся да 50% грошы, астатняе – натурай).
Але часта яны налічваліся неаб’ектыўна. Найбольш выгаднымі былі адміністрацыйныя пасады.
Працадні праіснавалі 35 гадоў ібылі заменены заробкамі.
Калгаснікам упершыню налічылі пенсіі толькі ў 1964 годзе, большасць сельскіх пенсіянераў у 1970-1980-я гады мелі ад 12,50 да 27,00 рублёў пенсіі – следства працадзён.
1932 год. У Чэрыкаве нарадзіўся Леанід Яўменаў (1932-2019).
Беларускі філосаф, пісьменнік. Доктар філасофскіх навук, прафесар, член-карэспандэнт НАНБ.
Аўтар прац па філасофіі, этыцы і эстэтыцы, зборнікаў паэзіі “Чужая планета”, “Блізкія далі”. Тэма радзімы, Беларусі, хараства роднай зямлі моцна гучаць у творах паэта. Перакладаў сучасную французскую і франкамоўную паэзію.
Памёр 6 лістапалда 2019 года.
1944 год. Заснаваны Міжнародны валютны фонд.
Мэта – садзейнічанне міжнароднаму супрацоўніцтву ў грашова-крэдытнай сферы, стабілізацыя валютных курсаў, прадстаўленне фінансавых сродкаў партнерам.
Фінансавыя сродкі МВФ фарміруюцца галоўным чынам за кошт падпіскі яго членаў – 190 дзяржаў свету. За 30 гадоў членства (з 1992), Беларусь ад МВФ атрымала падтрымку на 3,8 мільярдаў долараў ЗША.
1994 год. Першым Прэм’ер-міністрам прэзідэнцкай і другім ў незалежнай Беларусі стаў Міхаіл Чыгір.
У лістападзе 1996 года гучна сышоў у адстаўку ў знак пратэсту супраць абвешчанага А. Лукашэнкам рэферэндуму.
У 1999 годзе вылучаўся кандыдатам у прэзідэнты, спадзяючыся такім шляхам вярнуць краіну на дэмакратычны шлях развіцця. Гэтым выклікаў рэпрэсіі з боку ўладаў супраць сябе і членаў сям’і.
М. Чыгір – палітвязень, вязень сумлення.
2011 год. Тэракты ў Нарвегіі.
Адбыліся два тэрарыстычныя акты, скіраваныя супраць асоб выканаўчай улады, грамадскага маладзёжнага лагера і цывільнага насельніцтва.
Першым нападам быў выбух бомбы ва ўрадавым квартале Осла перад офісам прэм’ер-міністра Енса Столтэнберга і іншых урадавых будынкаў – загінулі 7 чалавек і 15 паранена.
Наступны больш жорсткі напад адбыўся праз 2 гадзіны ў лагеры кіруючай Працоўнай партыі Нарвегіі на востраве Уцёя. Узброены чалавек, пераапрануты ў паліцэйскага, адкрыў страляніну па ўдзельніках лагера, забіўшы 86 чалавек
Забойцай аказаўся 32-гадовы нарвежац А. Брэйвік.
Фота з адкрытых крыніц.
Сцены гатовы, дах на падыходзе – будаўніцтва капліцы талакою пад Мсціславам дае першыя вынікі
У аграгарадку Разанцы Мсціслаўскага раёна працягваецца будаўніцтва праваслаўнай капліцы. Ужо ўзвялі блочныя сцены, робіцца дах.
Некалькі месяцаў таму mogilev.media ужо паведамлялі пра тое, што ў аграгарадку Разанцы плануюць пабудаваць праваслаўную капліцу. З такой ініцыятывай да мясцовых уладаў звярнуліся мясцовыя жыхары і атрымалі дазвол ад іх і ад Магілёўскай епархіі.
На дадзены момант узвялі блокавыя сцены, робяць дах. Цяпер прапрацоўваецца канцэпцыя добраўпарадкавання тэрыторыі, прылеглай да капліцы, яе азеляненне. – паведамляе раённая газета “Святло кастрычніка”.
Нагадаем, што населены пункт Разанцы быў пабудаваны ў 1991 годзе для перасяленцаў з зоны адчужэння Чарнобыльскай АЭС. На сённяшні момант тут пражывае 650 чалавек і ўвесь гэты час паселішча не мела свайго храма.
Фота: “Святло кастрычніка”
Дошкі вырвалі, накідалі смецця, крыжа няма – драўляная капліца на крычаўскіх могілках зноў пад пагрозай
Гісторыя з драўлянай капліцай пачатку ХХ стагоддзя ў Крычаве працягваецца. Нягледзячы на тое, што ў канцы 2022 года яна была прыбрана, прайшло поўгады і смецце ўнутры драўлянага помніка з’явілася зноўку.
Пасля рэзананснай публікацыі mogilev.media ў кастрычніку мінулага года пра каплічку на праваслаўных могілках у Крычаве, якую ператварылі ў сметніцу, адбылася рэакцыя мясцовых уладаў. Праблему, паднятую ў нашым матэрыяле заўважылі і як вынік – прыбралі ўнутры драўлянай каплічкі смецце. Больш за тое, каб ніхто не мог больш засмечваць помнік мясцовага значэння, камунальныя службы забілі ўваход драўлянымі дошкамі, пра што таксама паведамлялі mogilev.media.
Прайшло толькі поўгады, але праблема зноў актуалізавалася. Частка драўляных дошак, якімі забілі ўваход ў каплічку, была выламана, а ўнутар культавага збудавання зноў пачалі закідваць смецце. На дадзены момант унутры капліцы валяецца надмагільны мармуровы помнік і спілаваныя дзве бярозавыя калодкі. У далейшым смецця будзе яшчэ больш, бо ўвайсці ў драўлянае стогадовае збудавання можна з лёгкасцю, як і насмеціць там.
З’явілася і яшчэ адна праблема. На самым версе чатырохскатнага даха капліцы да нядаўняга часу знаходзіўся невялікі драўляны крыж, які сведчыў пра культавае значэнне збудавання. Сёння на версе капліцы крыжа няма, ён згубіў сваю гарызантальную перакладзіну і цяпер выглядае простай вертыкальнай палкай наверсе драўлянага помніка.
Фота: mogilev.media
У аграгарадку пад Мсціславам жыхары талакой будуюць капліцу
З ініцыятывай пабудовы праваслаўнай каплічкі да мясцовых уладаў звярнуліся жыхары аграгарадка Разанцы Мсціслаўскага раёна.
Пасля ўзгаднення дадзенага пытання з мясцовай уладай і Магілёўскай епархіяй, ў цэнтры аграгарадка восенню мінулага года быў закладзены падмурак пад будучы будынак – пішуць “Магілёўскія ведамасці”. Адзначаецца, што свой уклад, як у будаўніцтва, так і ў збор сродкаў, унеслі не толькі дэпутаты і мясцовае начальства, але і прадстаўнікі епархіі, ААТ “Кастрычнік”, індывідуальныя прадпрымальнікі і, вядома ж, самі жыхары.
Цяпер прапрацоўваецца канцэпцыя добраўпарадкавання тэрыторыі, прылеглай да будучай капліцы, яе азелянення, а таксама разглядаецца пытанне правядзення дадатковага збору сродкаў на гэтыя мэты. Само ж будаўніцтва капліцы працягнецца, як толькі наступяць для гэтага спрыяльныя прыродныя ўмовы.
З праектам капліцы дапамагло ААТ “Кастрычнік” і ў прыватнасці намеснік кіраўніка сельскагаспадарчай арганізацыі Пётр Лаўнікаў, які з’яўляецца ідэйным натхняльнікам з’яўлення вясковай святыні.
Адзначым, што населены пункт Разанцы быў заснаваны ў 1991 годзе як пасёлак для перасяленцаў з зоны адчужэння Чарнобыльскай АЭС з жылымі двухпавярховымі дамамі і неабходнай інфраструктурай: дарогамі, крамамі, дзіцячым садком, школай, поштай і медпунктам. Сёння тут жыве 650 жыхароў.
Фота mogilevnews.by
Драўляную капліцу на крычаўскіх могілках прыбралі ад смецця і раздражнёна пракаментавалі ў мясцовай прэсе
Пасля публікацыі mogilev.media пра каплічку на праваслаўных могілках у Крычаве, якую ператварылі ў сметніцу, адбыўся немалы інфармацыйны рэзананс і рэакцыя мясцовых уладаў. На наш матэрыял буркліва адрэагавала мясцовая раённая газета “Крычаўскае жыццё”.
У рубрыцы “Меркаванне” быў размешчаны матэрыял нейкага А. Сямёнава, у якім аўтар прызнаў, што mogilev.media (не называючы, аднак, выданне, назваўшы яго “одним из интернет-ресурсов”) удалося прыцягнуць увагу на той факт, што “в Кричеве живут малосознательные люди, которые сорят там, где находятся могилки их предков”. Ну, і канечне, вінаватым А.Сямёнаў палічыў аўтара публікацыі на mogilev.media, але ніякім чынам не камунальныя службы – пра іх у публікацыі ні слова. На карэспандэнта, які зрабіў фотаздымкі капліцы, калумніст “Крычаўскага жыцця” абрынуўся з натацыямі, дыктуючы яму, што “если этого фотографа так беспокоит чистота нашего города (а калумніста што, не дужа? – m.m.) то как настоящий кричевлянин он должен был поступить иначе (каму павінен? Камунальным службам? – m.m.). Если и выложить фото, то с другой надписью…”
Ад рэдакцыі: Mogilev.media прапануе А.Сямёнаву ў далейшым карыстацца функцыяй “Даслаць навіну” на нашым сайце (на выяве ніжэй, выдзелена чырвоным), дзеля рэалізацыі магчымасці ўсебаковага і ўзважанага асвятлення крычаўскага жыцця, свабоднага выказвання сваёй думкі і заахвочвання суграмадзян да пазітыўных і карысных учынкаў.
На шчасце, праблему, паднятую mogilev.media заўважылі і мясцовыя ўлады. Унутры драўлянай каплічкі было прыбрана смецце, а ўваход забіты драўлянымі дошкамі, каб ніхто не мог больш засмечваць помнік мясцовага значэння.
Нагадаем, што капліца была пабудавана на пачатку ХХ стагоддзя і знаходзіцца ў старой частцы Крычава ў раёне пад назвай Забялышан. На сённяшні момант драўляны помнік патрабуе рэстаўрацыі альбо якаснай кансервацыі.
Драўляную капліцу на крычаўскіх могілках ператварылі ў сметніцу – фота
Ужо не першы год драўлянае збудаванне культавага прызначэння выкарыстоўваецца як сметніца. Ні мясцовая ўлада, ні праваслаўныя дзеячы Крычава не звяртаюць ўвагу на каплічку, хаця размешчана яна якраз на праваслаўных могілках. Для Крычава каплічка ўяўляе вялікую каштоўнасць, бо драўлянай архітэктуры пачатку ХХ стагоддзя ў горадзе амаль не захавалася.
Капліца, што была пабудавана на пачатку ХХ стагоддзя, знаходзіцца ў старой частцы Крычава ў раёне пад назвай Забялышан. Прычым размешчана яна напасрэдна на тэрыторыі Забялышанскіх могілах, вядомых яшчэ з XVII стагоддзя.
Капліца ўяўляе сабой чатырохвугольную бярвенчатую канструкцыю з сасновага распілованага дрэва. У верхняй частцы чатырохскатнага даха ўмацаваны драўляны крыж. Некалі дах быў пакрыты гонтам (рэшткі яго можна пабачыць знутры), а зараз шыферам. Яшчэ з дзясятак год таму ў капліцы былі дзверы простай сталярскай работы, якія на сённяшні дзень выбітыя.
Зараз культавае драўлянае збудаванне занядбанае, па прызначэнні не выкарыстоўваецца. Унутры невялікая па плошчы каплічка завалена будаўнічым смеццем, бярвеннямі, пластыкавымі і шклянымі бутэлькамі з-пад алкагольных напояў.
Прадстаўнікі магілёўскай улады пад расійскімі сцягамі адзначылі пабіццё расійскага войска Напалеонам
На месцы бітвы пад Магілёвам сабраліся чыноўнікі, «казакі», актывісты прарасійскіх арганізацыяў. Запрасілі праваслаўнага святара.
120 гадоў таму ля прыгараднай Магілёўскай вёскі Салтанаўкі французскі генерал Луі Нікаля Даву разбіў расійскае войска, якім камандаваў Мікалай Раеўскі. Праз сто год на месцы бітвы, у 1912-тым, узвялі часоўню ў памяць аб загінулых рускіх салдатах. Расіяне стараюцца не гаварыць пра паразу і акцэнтуюць увагу на гераізме продкаў.
18 жніўня ля часоўні сабраліся чыноўнікі, асобы апранутыя ў казацкае, актывісты прарасійскіх арганізацыяў ды масоўка, якой раздалі расійскія сцяжкі. На імпрэзе была і афіцыйная беларуская атрыбутыка.
Афіцыйна мерапрыемства падавалася, як Дзень памяці да чарговай гадавіны бітвы паміж рускім і напалеонаўскім войскамі. Яго арганізатарамі выступілі Магілёўскі райвыканкам, аб’яднаньне «Патриоты Беларуси», а таксама прадстаўніцтва «Россотрудничества».
У публікацыі магілёўскай раёнкі дзейства пад Магілёвам названае «празднованием», якое было прысвечанае «памяці рускіх воінаў, якія загінулі 12(13) ліпеня 1812 года ў бітве з французамі пры Салтанаўцы».
Звяртае на сябе ўвагу ўдзел у арганізацыі імпрэзы аб’яднання «Патриоты Беларуси». Гэтая арганізацыя не часта ўсплывае ў медыйнае прасторы. Найчасцей фігуруе праўладны БРСМ.
«Патриоты Беларуси», як адзначана на іхным сайце, афіцыйна пачалі сваю працу ў снежні 2020 года. Гэта значыць, па здушэнні актыўнай фазы грамадскага пратэсту, выкліканага прэзідэнцкімі выбарамі. Дэклараваныя мэты арганізацыі гучаць, нібы, прабеларускія: «пабудова незалежнай квітнеючай Беларусі», аб’яднанне грамадзянаў Беларусі на аснове патрыятычных і духоўна-маральных каштоўнасцяў беларускага народу, яго культурных традыцый і гістарычнага лёсу. А яшчэ гэта арганізацыя ставіць за мэту «імкненне да захавання суверэнітэту і незалежнасці дзяржавы».
Удзел “Патриотов Беларуси” ў імпрэзе, якая прарасійская сваёй сутнасцю, дэманструе, хто яны ёсць насамрэч.
На беларускіх землях, акупаваных расійскай імперыяй у выніку падзелу Рэчы Паспалітай, не хавалі сваіх сімпатыяў да Напалеона і спадзяваліся на адраджэнне дзяржавы двух народаў. Багата беларусаў ваявала на баку французаў супраць расійскіх войск.
У Магілёве праваслаўны арцыбіскуп Варлаам 14 ліпеня 1812 года ў кафедральным саборы прысягнуў на вернасць Напалеону і загадаў зрабіць гэта духавенству епархіі. Дзве траціны святароў падпарадкаваліся.
Па вяртанні ў Магілёў расійскай улады Варлаама адхілі ад арцыбіскупства і саслалі ў манастыр. Замест яго паставілі святара з Разані.
фота: pniva.by