Category: Навіны Крычава

Трава, дрэвы і сабакі – вось як выглядае тэрыторыя былога дарожнага прадпрыемства ў Крычаве

Навіна ад

Тэрыторыя былога транспартнага прадпрыемства амаль у цэнтры Крычава цяпер закінутая і асабліва нікому непатрэбная – парасла травой і дрэвамі, дзе бегаюць дзікія сабакі. 

Гледзячы на некалі адміністрацыйны будынак і тэрыторыю СПМК-113 трапляеш у паралельную рэчаіснасць нібы гэта не цэнтр Крычава, а закінутае прапрыемства ў нейкім далёкім пасёлку ці мястэчку.  

Гісторыі будаўнічай арганізацыі СПМК-113 вельмі сумная. Дарожнае прадпрыемства СПМК-113 – арганізацыя, якая была некалі ў абласным падпарадкаванні (пра гэта сведчыць нават шыльда на ўваходзе ў адміністрацыйны будынак). На сёння яна фактычна ўжо перастала існаваць хоць, магчыма, на паперы недзе і лічыцца. Адміністрацыйны будынак СПМК-113 занядбаны, як і прылеглая тэрыторыя. 

Такое ўражанне, што тут не было жыцця год 20 як мінімум, а то і больш.

Адзначым, што яшчэ напачатку 2010-х арганізацыя крыху працавала, аднак ужо пакрысе развальвалася. Банкрутам крычаўскае СПМК-113 прызналі ў 2013 годзе, а гэта значыць роўна 10 год таму назад. На сёння тут працуе толькі адзін вартаўнік, а гаспадарчы падворак выкарыстоўваецца для стаянкі некалькіх грузавых машын. Фактычна пасля развалу будаўнічай арганізацыі, адміністрацыйны будынак і прылеглая тэрыторыя перасталі выкарыстоўвацца, а з цягам часу ператварыліся ў занядбанае месца, дзе бегаюць сабакі і іншыя жывёлы, а ганак будынка зарастае дрэвамі і высокай травой.

Фото mogilev media

Начальніца аддзела ў крычаўскай бальніцы прыпісвала сабе рабочы час, скраўшы амаль 700 рублеў

Навіна ад

Загадчык аддзела прававой і кадравай работы крычаўскай раённай бальніцы ўносіла недакладныя звесткі ў табель уліку працоўнага часу, учыніўшы такім чынам крадзеж амаль у 690 рублёў.

Падчас расследавання ўстаноўлена, што жанчына з карыслівых памкненняў, каб завалодаць грашовымі сродкамі, выкарыстоўвала службовыя паўнамоцтвы па складанні графікаў працоўнага часу і табеляў уліку працоўнага часу і з канца студзеня па канец ліпеня 2022 складала графікі і табелі, у якіх пазначала загадзя ілжывыя звесткі аб адпрацаваным ёй працоўным часе.

Такім чынам яна ўчыніла крадзеж на агульную суму 689,7 руб.

А каб схаваць ад супрацоўнікаў міліцыі гэты крадзёж, унесла загадзя ілжывыя звесткі ў загад галоўнага доктара ўстановы аб аб’яўленні ёй працоўных дзён і адгулаў – паведамляе раённая газета “Крычаўскае жыццё”.

Суд пастанавіў прызначыць работніцы раённай бальніцы пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі тэрмінам на 2 гады са штрафам у памеры 50 базавых велічынь і пазбаўленнем права займаць пасады, звязаныя з арганізацыйна-распарадчымі абавязкамі, тэрмінам на 5 год з адтэрміноўкай на адзін год.

Фота ілюстрацыйнае

Гісторыкі з Крычава знайшлі беларускамоўныя дакументы 1938 года і апублікавалі найгрышы нямецкіх мелодый мясцовага жыхара

Навіна ад

Крычаўскія гісторыкі знайшлі шэраг цікавых дакументаў, а менавіта некалькі даваенных дакументаў, пасведчанне аб шлюбе 1945 года, а таксама апублікавалі найгрышы карэннага крычаўляніна, які ў час акупацыі навучыўся граць на губным гармоніку ад нямецкіх жаўнераў

Даследчыкі знайшлі ў прыватным архіве тры цікавых даваенных дакумента, два з якіх аказаліся беларускамоўнымі і датуюццца 1938 годам. Два аднатыпных дакумента напісаны жыхаркай Крычава Гнедко (у дзявоцтве Рэйда) Наталляй Кандрац’ёўнай, дзе яна на беларускай мове звяртаецца ў раённы аддзел з просьбай уладкаваць яе на працу ў дзіцячыя яслі. Прычым яна тлумачыць, што скончыла пяцімесячныя курсы па падрыхтоўцы ў педінстытут і нават была прынята на першы курс універсітэта, але “па сямейным абставінам не змагла паехаць на вучобу”. 

А вось яе маці Рэйда Васса таксама напісала ліст, але крыху пазней, у лютым 1940 года. Яго змест не менш цікавы, бо ён ілюструе як няпроста жылі людзі перадваенны час, хоць ніхто і не думаў, што можа быць вайна. У лісце 78-гадовая жанчына на руска-беларускай трасянцы звяртаецца да намесніка крычаўскага райкома каб  з яе прыбралі падатак на будынкі  і абгрунтоўвае гэты тым, што непрацаздольна, яе муж памёр, а сама яна не мае нават “тридневнаго пропитания” – паведамляе інстаграм-старонка “Невядомы Крычаў”.

Даволі цікавым таксама з’яўляецца пасведчанне аб шлюбе, якое датуецца красавіком 1945 года, калі яшчэ нават не скончылася Другая сусветная вайна, хоць Беларусь была вызвалена. Але ў Крычаве ў гэты час ва ўсю ўжо гулялі вяселлі.

Аднак вішанькай на торце стаўся апублікаваны запіс двух нагрышаў нямецкіх мелодых карэнным крычаўлянаным Крыжэвічам Васілём 1929 года нараджэння. Яго гісторыя ўнікальна тым, што будучы 11-12 падлеткам ён навучыўся граць на губным гармоніку ад нямецкіх жаўнераў і пранёс сваё музыкальнае захапленне праз усё жыццё. Ён з легкасцю мог найграць нямецкую папулярную песню “Lilli Marleen” і нават напець нямецкімі словамі, а таксама выканаць нямецкі вальс, не кажучы ўжо аб народных танцавальных мелодыях ці папулярных савецкіх песнях.

Толькі паслухайце гэтыя найгрышы на Soundcloud:

Olek · Найгрышы Крыжэвіча Васіля Фаміча (1929 г.н.) (mp3cut.net)

А яшчэ пачытайце нетыповы ўспамін пра вайну нашага героя: 

“Дык у мяне іх не адна [маецца на ўвазе губная гармошка], у мяне былі іх чорт знаіць: і двайныя гармошкі, у немцаў купляў. Карты купляў,  прадаваў розную ерунду. Прі немцах краску браў, соду прадаваў на базарі, маркі сабіраў. У мяне марак прапала большэ тышчы марак нямецкіх… – Так што маркі хадзілі тут у нас? Хадзілі маркі. Наша дзесятка, дзесяць рублей сталінскіх – адна марка нямецкая, замешчала дзесяць рублей”.

Фота “Невядомы Крычаў”.

Сямнаццаць удараў качаргой, а яна прасіла яму дараваць – побытавыя драмы на Крычаўшчыне

Навіна ад

Адбылося выязное паседжанне суда Крычаўскага раёна, на якім разглядалася справа аб бытавым гвалце. На ім вынеслі прысуд сямейнаму скандалісту, які збіў сужыцельніцу качаргой.

Абвінавачаны і пацярпелая – сужыцелі з вёскі Іванаўкі Крычаўскага раёна. Ёй 59 год, а яму – 66. Аднак страсці ў пары зашкальваюць, ажно часам да рукапрыкладства. Такі выпадак адбыўся паміж сужыцелямі напярэдадні 8 сакавіка, які пара вырашыла добра адзначыць яшчэ за дзень да наступлення жаночай даты ў календары. З самай раніцы мужчына закупіўся бутэлькамі 0,25 і 0,5 літра гарэлкі. Меншую з бутэлек пара выпіла на дваіх, а другую разам з таварышам, які прыйшоў у госці на дапамогу.

Аднак алкаголь хутка скончыўся, а часу яшчэ было шмат, пагэтаму троіца вырашыла адправіцца да іншага таварыша, захапіўшы папярэдне яшчэ 0,5 літра гарэлкі.

Вяртаючыся ўвечары дамоў сужыцелі, якія былі напатпітку, паспелі моцна рассварыцца, успомніўшы ўсе старыя крыўды. “Напэўна, ён прыраўнаваў мяне да свайго брата” – успамінала потым на судзе жанчына. 

Жанчына, якая першай дабралася да дома, зайшла ў яго і зачыніла дзверы. Мужчына крычаў каб яму адчынілі, але жанчына не рэагавала. Праз паўгадзіны ён зламаў дзверы дома. Прайшоўшы па хаце сужыцель спачатку не змог знайсці жанчыну, пакуль не пачуў кашаль з шафы ў заднім пакоі, у якім яна хавалася. Мужчына хацеў дастаць яе з шафы, але тая збегла ў другі пакой.  

У рэшце раззлаваны мужчына схапіў качаргу і нанёс ёй сужыцельцы каля 17 удараў па галаве, тулаве, руках і нагах. Гэта доўжылася пару хвілін, пакуль жанчына не ўцякла да суседкі. Тая заўважыла кроў на галаве пацярпелай і выклікалі хуткую. А на наступны дзень абвінавачанага забрала міліцыя. У выніку пабояў пацярпелай наклалі чатыры швы на галаве. Таксама вынікам гвалту сталіся сінякі па ўсім целе жанчыны – паведамляе пра здарэнне раённая газета “Крычаўскае жыццё”. 

На судзе жанчына прасіла дараваць сужыцелю, але гэта ўжо не першы зафіксаваны выпадак іх сямейны-побытавых разборак і зваротаў у міліцыю. У выніку ў пары перамір’е, але на мужчыну заведзеная крымінальная справа за наўмыснае прычыненне лёгкіх цялесных пашкоджанняў. Таксама ён павінен будзе заплаціць 40 базавых велічыняў штрафу.

Фота ілюстрацыйнае

Хадзіць можна толькі на пару з сябрам – арыгінальны туалет у крычаўскім парку

Навіна ад

У парку Перамогі ў цэнтры Крычава ў драўляны туалет варта ісці толькі з сябрам або сяброўкай, бо закрыць дзверку самастойна магчымасці няма ад слова зусім: шпінгалеты размешчаны звонку, адтулінаў для закрыцця няма. 

Аказалася, што грамадскія прыбіральні ў Крычаве могуць прымусіць ламаць галаву. Менавіта такія туалеты знаходзіцца каля кургана Славы ў крычаўскім парку Перамогі. Звонку акуратныя драўляныя прыбіральні выглядаюць прыстойна і дабротна.

Але, калі прыглядзецца, то адкрываецца зусім іншая карціна. 

На адным туалеце шпінгалет для закрыцця ёсць, але толькі звонку і выемка для закрыцця знаходзіцца абсалютна на іншай вышыні і зачыніць клямку немагчыма. На другім туалеце засаўка таксама звонку, а адтуліны для закрыцця зусім няма. Па логіцы атрымліваецца, што адзін ты ў прыбіральню ў гэтым парку схадзіць не зможаш, бо знутры зачыніцца не атрымаецца – рэзюмуе раённая газета “Крычаўскае жыццё”.

Навошта засаўкі звонку – сапраўды застаецца загадкай, хоць няма сумневаў, што па ўсіх дакументах крычаўскай камунальнай службы ўсё добра і правільна зроблена. Пагэтаму прыйдзецца хадзіць гараджанам у драўляную прыбіральню на пару. 

Фота: “Крычаўскае жыццё”

 

Абсурдныя тапонімы Крычава – вуліца “мікрараён Камсамольскі”, вуліца “мікрараён Сож”

Навіна ад

Ранейшае напісанне абодвух мікрараёнаў ускладнілася і стала выглядаць малазразумелай блытанінай. Цяпер у тапаніміцы Крычава існуюць дзве ўнікальныя сваёй абсурднасцю назвы. 

З сярэдзіны 2021 года блытаныя і абсурдныя найменні стала пісацца афіцыйна. Паступова на ўсіх пяці- і трохпавярховіках абодвух мікрараёнаў былі прымацаваны шыльды з новымі назвамі і нумарамі дамоў. Калі не ўлічваць дзіўнасць новых найменняў, то факт з’яўлення шыльдаў пазітыўны, бо раней іх зусім не было. 

З’яўленне па-сутнасці новых гарадскіх назваў не зусім зразумела, бо менавіта папярэднія найменні (проста – мікрараён Камсамольскі, мікрараён Сож) больш дакладна і канкрэтна адлюстроўвалі сутнасць крычаўскіх жылых кварталаў (што адносяцца да часткі горада пад назвай “Мікра”). 

З пункту гледжання урбанімікі і архітэктуры мікрараён – гэта тэрыторыя, не раздзеленая вуліцамі агульнагарадскога значэння і магістральнымі вуліцамі, у межах якіх размяшчаецца жылая забудова, грамадска-дзелавыя, вытворчыя аб’екты, аб’екты камунальнага прызначэння, зялёныя тэрыторыі агульнага карыстання. 

Вельмі часта мікрараён мае проста агульную назву, а кожны дом адпаведна свой парадкавы нумар. Прычым зазвычай у кварталах і мікрараёнах не фарміруецца тыповай вулічнай забудовы, якая да прыкладу, характэрна для старой частцы Крычава. 

Больш за тое, спалучэнне “вуліца мікрараён” гучыць проста недарэчна, бо разнастайных дарог ці чагосьці падобнага да вуліц на абодвух мікрараёнах дзясяткі.

Фота: mogilev media.

Крычаўскія краязнаўцы знайшлі не толькі рэдкае фота часоў акупацыі, але яшчэ і бочку, выяўленую на ім

Навіна ад

Рэдкае фота часоў нямецкай акупацыі Крычава было выяўлена краязнаўцамі, а потым яны таксама знайшлі ніжнюю частку нямецкай бочкі 1941 года вядомай кампаніі SULO, што спецыялізуецца на баках для смецця.

Аматарамі гісторыі быў знойдзены нямецкі здымак (з прыватнай калекцыі) часоў акупацыі Крычава войскамі Трэцяга Рэйха. 

На фота бачна, як нямецкія жаўнеры разгружаюць бочкі з палівам ў раёне чыгуначнага вакзала Крычава.

Адметна, што краязнаўчыя росшукі прывялі яшчэ да адной цікавай знаходкі – той самай нямецкай бочкі, у якой захоўвалася і перавозілася паліва. Яна знойдзена на адным з падворкаў у старой частцы Крычава, дзе ніжняя частка адрэзанай бочкі выкарыстоўваецца ў якасці ёмістасці для вады.

На дне бочкі можна ўбачыць выціснутыя словы. 

Sulo 1941

KRAFTSTOFF

200L

FEUERGEFÄHRLICH

HFFR

“Kraftstoff 200 L feuergefählich” абазначае “паліва 200 літраў пажаранебяспечна”, а самая ніжняя абрэвіятура HFFR – Halogen Free Fire Retardant (безгалагенны вогнеахоўны склад) – паведамляе інстаграм-старонка “Невядомы Крычаў”.

Прычым назва “SULO”, што выціснута на дне бочкі – гэта сусветна вядомая нямецкая кампанія, якая займаецца выпускам бакаў для смецця. Гэтая кампанія была заснавана яшчэ ў 1890 годзе і пачынала з вытворчасці металічных бакаў для смецця. 

Па меркаванню аўтараў інстаграм-праекта “Невядомы Крычаў”, падчас Другой сусветнай вайны дзейнасць прадпрыемства была перанакіравана на ваенныя рэйкі і кампанія стала выпускаць металічныя бочкі для паліва на патрэбы арміі Трэцяга Рэйха. 

Вось як выглядаюць аградомікі пад Крычавам, пабудаваныя па праграме адраджэння сяла

Навіна ад

Такія ўбогія домікі можна пабачыць у вёсцы Сакольнічы, што знаходзіцца ў некалькіх кіламетрах ад Крычава. Некалькі домікаў ў вёсцы cтаяць нежылыя, з закалочанымі вокнамі. Натуральна, што калі іх пабудавалі ў часы так званай праграмы “адраджэння сяла” людзі спрабавалі ў іх жыць, але пабудовы аказаліся проста непрыдатны для жыцця, пагэтаму цяпер яны стаяць закінутыя. 

Адзін з дамоў выглядае зусім жахліва: яго ганак рассыпаецца на вачах, тынкоўка абсыпаецца таксама, а па сценах пабудовы пайшлі вялікія шчыліны. Гэта значыць, што пройдзе яшчэ пяць-сем год і такі дом проста разваліцца. Для справядлівасці адзначым прысутнасць у Сакольнічах і нармальных аградомікаў, у якіх жывуць вяскоўцы, але такіх не больш за палову.   

Фота: mogilev media

Дактароў няма на месцы, медкамісію праходзяць тыднямі – што з медыцынай у Крычаве

Навіна ад

На працягу чатырох месяцаў у Крычаўскім раёне ідзе маніторынг медыцынскай сферы. Ён паказаў розныя праблемы: адсутнасць лекараў на працоўных месцах, недастатковы кантроль над працоўным часам спецыялістаў з боку адміністрацыі медыцынскай установы, дагэтуль маюць месца хамства і абыякавасць.

Члены маніторынгавай групы ў Крычаве зафіксавалі шэраг сур’ёзных надахопаў у працы ўстановы аховы здароўя, а менавіта – адсутнасць адразу некалькіх урачоў на сваіх рабочых месцах у працоўны дзень, графік работы дактароў установы не адпавядаў таму графіку, што адміністрацыя бальніцы прадаставіла райвыканкаму. Таксама адзначана была сітуацыя, калі на адным з кабінетаў вісіць аб’ява, што трэба звяртацца ў іншы кабінет, а на дзвярах таго самага другога кабінета таксама аб’ява – “Доктар у адпачынку”.   

Кіраўнік Крычаўскага раёна Андрэй Седукоў на спецыяльным пасяджэнні прызнаў – кідаеццца ў вочы поўная і сістэмная неарганізаванасць рэгістратуры, а таксама складанасць праходжання медыцынскіх камісій. Па яго словах, медыцынскую камісію не назавеш іначай як хаджэнне па пакутах, бо людзі ходзяць тыднямі, па некалькі гадзін стаяць у чэргах і не могуць дачакацца прыёму. 

Седукоў адзначыў, што рэгістратура не працуе сістэматычна. Больш за тое, ёсць факты, калі людзей не абслугоўваюць, пацыенты знаходзяцца ў чарзе гадзінамі, а таксама не могуць датэлефанавацца на стацыянарны тэлефон бальніцы. У сваю чаргу пракурор і кіраўнік дэпартамента фінансавых расследаванняў адзначылі, што адсутнасць дактароў на працоўным месцы можна кваліфікаваць як раскраданне дзяржаўных бюджэтных сродкаў – паведамляе раённая газета “Крычаўкае жыццё”. 

Разынкай на торце паседжання сталіся пагрозы Седукова звольніць кіраўніка адміністрацыі бальніцы Аляксандра Плятнёва, калі той не разбярэцца з праблемамі, каб палепшыць якасць медыцынскіх паслуг жыхарам Крычаўскага раёна. 

Ад рэдакцыі. Шмат якія заявы правільныя, але праблемы паднятыя існуюць ўжо не першы год. Прамовы з высокіх трыбунаў пахнуць звычайным папулізмам, бо шмат якія праблемныя моманты, якія хвалююць людзей, у папярэнія месяцы і гады не вырашаліся. Затое лёгка звальнялі медсясцёр і дактароў па палітычных матывах. 

Фота ілюстрацыйнае

Работнікі крычаўскага цэнтра культуры танцавалі ў полі для камбайнёраў

Навіна ад

Культработнікі ў псеўданародных касцюмах прыехалі ў поле таньчыць і пець песні, каб павесяліць камбайнёраў.

Прыезд у поле артыстаў дома культуры быў арганізаваны нібыта для таго, каб крыху павесяліць і даць адпачыць камбайнёрам, якія ва ўсю працуюць на жніве. Забаўляць іх работнікі крычаўскага раённага цэнтра культуры прыехалі з народным і вясёлым рэпертуарам.

Прычым для гэтага “мерапрыемства” культработнікі апрануліся ў псеўданародныя касцюмы. Выглядае гэта, канешне, прыніжальна – у першую чаргу, для саміх супрацоўнікаў раённага цэнтра культуры. 

Між іншым, у крычаўскім цэнтр культуры адзначылі, што падобныя палявыя выступленні будуць праходзіць ва ўсіх сельгаспрадпрыемствах раёна падчас усёй уборачнай кампаніі – паведамляе раённая газета “Крычаўскае жыццё”.

Фота “Крычаўскае жыццё”