Дзень у гісторыі. 1 мая. Рымскія маёўкі. Дзень працы. Узрыў полацкай Сафіі. Першыя паштовыя маркі. Пашырэнне ЕС. Нарадзіліся Соф’я Слуцкая, П. Галавач, Я. Паплаўская, А. Глеб.

Маёўкі. У Старажытным Рыме ў гэты дзень прыносілі ахвяры ў гонар багіні Зямлі Маі.

Свята ўстаноўлена ў гонар старажытнарымскай багіні Маі (Майесты), жонкі Вулкана і маці Меркурыя (Гермеса). Апошні вясновы месяц май названы рымлянамі ў гонар менавіта гэтай багіні.

Кожную вясну, акурат у першы дзень месяца, рымляне ладзілі ахвярапрынашэнні з далейшымі святкаваннямі ў гонар гэтай суровай жыхаркі неба. Не прынесці багіні ахвяру азначала застацца без ураджаю ў бліжэйшы год.

Рымляне і сталі ладзіць святы з шэсцямі, і стала гэта традыцыяй. Калі старажытнага Рыма не стала, традыцыя адышла ў нябыт, але была адноўлена нараджаючымся пралетарыятам. У канцы ХІХ стагоддзя ў Расійскай імперыі 1 мая рэвалюцыйна настроеныя рабочыя ладзілі нелегальныя мітынгі на прыродзе.

Дзень салідарнасці працоўных. Дзець працы.

Свята, якое адзначаюць у шматлікіх краінах Еўропы, Афрыкі, Лацінскай Амерыкі і Азіі вядома пад некалькімі назвамі – Дзень міжнароднай салідарнасці працоўных, Дзень Вясны і Працы, Дзень працы, Дзень вясны.

Гэта дата звязана з адной са старонак гісторыі барацьбы пралетарыята з капіталам – з падзеямі, якія адбыліся ў Чыкага. 1 мая 1886 года ў горадзе пачаліся маштабныя мітынгі і дэманстрацыі працоўных з патрабаваннем васьмігадзіннага працоўнага дня. Акцыя скончылася кровапралітным сутыкненнем з паліцыяй, наступныя мітынгі прывялі да Хеймаркецкай бойні 4 мая (на загалоўнай выяве).

У ліпені 1889 года Парыжскі кангрэс прыняў рашэнне аб правядзенні 1 мая штогадовых працоўных дэманстрацый.

Упершыню дзень міжнароднай салідарнасці працоўных быў адзначаны ў 1890 годзе ў Аўстра-Венгрыі, Бельгіі, Германіі, Даніі, Іспаніі, Італіі, ЗША, Нарвегіі, Францыі, Швецыі і некаторых іншых краінах. Доўгі час Першамай быў сімвалам рэвалюцыі, непрымірымай класавай барацьбы.

У Расійскай імперыі Першамай як дзень міжнароднай салідарнасці ўпершыню адзначылі ў 1890 годзе ў Варшаве правядзеннем стачкі 10 000 рабочых.

У 1917 годзе свята было ўпершыню свабодна адзначана ў рэвалюцыйнай Расіі. 

З 1918 года свята стала афіцыйным.

Першамай святкаваўся на акупаваных немцамі тэрыторыях Беларусі ў 1942-1944 гадах як галоўнае свята германскага пралетарыята.

Першамай у Магілёве падчас нямецкай акупацыі

1555 год. Нарадзілася княгіня Соф’я Слуцкая (1585–1612).

Беларуская святая і асветніца ВКЛ. Праваслаўны дзеяч з роду Алелькавічаў, апошні яго прадстаўнік.

У 1592 годзе да Соф’і адышло ўсё Слуцкае княства з гарадамі Слуцк і Капыль.

У 11 гадоў яна была сасватана, у 15 гадоў выйшла замуж за нясвіжскага князя Януша Радзівіла. Апекавала праваслаўе ў ВКЛ, фундавала сродкі для пабудовы храмаў і шпіталёў для бедных, рабіла паломніцтвы ў святыя мясціны. Соф’і ўдалося пры дапамозе мужа атрымаць каралеўскую грамату, якая забараняла далучэнне праваслаўных вернікаў да Уніі ў яе ўладаннях.

Памерла ў час родаў, пахаваная ў Слуцкім Траецкім манастыры. Хутка сярод гараджан пайшлі чуткі пра цуды, якія адбываліся каля яе труны. Менавіта тады Соф’ю пачалі ўшаноўваць як святую, але кананізавалі толькі ў 1984 годзе. Цяпер мошчы Соф’і Слуцкай захоўваюцца ў Свята-Духавым кафедральным саборы ў Мінску. Дзень яе памяці адзначаецца 1 красавіка.

Персанаж рамана Ю. Крашэўскага «Апошняя са слуцкіх князёў» і гістарычнай драмы У.  Сыракомлі «Магнаты і сірата».

1710 год. Напярэдадні адыходу з Полацку, салдаты расійскага цара Пятра I узарвалі Сафійскі сабор.

Пасля гэтага Сафійскі сабор быў цалкам разбураны і праляжаў у руінах да 1738 года.

11 ліпеня 1705 года сабор быў зачынены расійскай арміяй. Пётр I перадаў сабор праваслаўнай абшчыне, але яна адмовілася прыняць яго, асцерагаючыся, што пасля таго як рускія войскі пакінуць горад, супраць іх пачнуцца рэпрэсіі.

Паводле польскага гісторыка XIX стагоддзя Ф. Духінскага, п’яны Пётр I уварваўся разам з салдатамі ў Сабор, які належаў уніятам, асабіста забіў настаяцеля і чатырох манахаў-базыльян, а целы загадаў утапіць у Дзвіне.

1840 год. На лонданскім паштамце ў продаж паступілі першыя ў свеце паштовыя маркі з партрэтам каралевы Вікторыі.

Чорная каштавала адзін пені, сіняя – два пенсы. Гэта былі першыя афіцыйныя паштовыя маркі, якія маюць клеявы адваротны бок.

З 6 мая гэтыя маркі дазволілі наклейваць на канверты і выкарыстоўваць пры перасыланні лістоў.

Аўтарам ідэі выкарыстання марак для аплаты паштовых адпраўленняў быў Роўлэнд Хіл, які ў 1854 годзе стаў галоўным паштмайстрам Брытаніі. 

1903 год. У в. Пабокавічы (зараз Бабруйскі раён) нарадзіўся Платон Галавач (1903–1937).

Беларускі пісьменнік, грамадскі дзеяч. Быў рэпрэсаваны.

Адзін з арганізатараў камсамольскага руху на Бабруйшчыне, у Барысаўскім павеце, першы сакратар ЦК ЛКСМБ, намеснік наркама асветы БССР (1929–1930), рэдактар газеты «Чырвоная змена», часопісаў «Маладняк», «Полымя», адзін з лідараў літаратурных аб’яднанняў «Маладняк» і БелАПП.

Арыштаваны 11 жніўня 1937 года, асуджаны 29 кастрычніка да вышэйшай меры пакарання, расстраляны праз некалькі гадзін пасля прысуду. Сям’і было абвешчана, што памёр 25 снежня 1944 года ў лагеры ад паралічу сэрца.

Аўтар апавяданняў, кніг, зборнікаў апавяданняў, аповесцей, рамана, нарысаў, якія перакладаліся на рускую, польскую, украінскую, чэшскую, ідыш ды iншыя мовы.

Многія яго творы засталіся няскончанымі, у тым ліку кніга пра паўстанне 1863–1864 гг. і Кастуся Каліноўскага.

1915 год. Нарадзіўся Іван Любачка.

Беларускі гісторык. Доктар гісторыі, прафесар шэрагу ўніверсітэтаў ЗША.

Скончыў Віцебскі педінстытут. Выкладаў у Галоўчынскай СШ Бялыніцкага раёна, служыў у войску.

Пачатак Вялікай Айчыннай вайны спаткаў у чыне капітана каля Брэста, адкуль адступаў да Палтаўшчыны, дзе трапіў у палон, потым быў выпушчаны. Вярнуўся на Беларусь, прымусова вывезены на працы ў Германію.

Пасля вайны застаўся ў Германіі, працаваў настаўнікам у беларускіх школах. У пачатку 1950-х гадоў эміграваў у ЗША. Скончыў Калумбійскі ўніверсітэт. Працаваў у шэрагу ўніверсітэтаў.

Аўтар многіх публікацый, у тым ліку «Беларусь пад савецкай уладай, 1917–1957».

Заснавальнік стыпендыяльнага фонду падтрымання доследаў у галіне беларусазнаўства.

Памёр 20 ліпеня 1977 года.

1922 год. Нарадзіўся Алесь Салавей (Альфрэд Радзюк, Альберт Кадняк).

Беларускі паэт.

У Дзяржынскай сярэдняй школе вучыўся разам з вядомым у будучым гісторыкам М. Ермаловічам.

Працаваў у рэдакцыі лагойскай раённай газеты «Чырвоная Лагойшчына», пад час вайны – у рэдакцыі мінскай «Беларускай газеты», рыжскай «Новы шлях».

У 1944 годзе выехаў на Захад. У Празе сустракаўся з Ларысай Геніюш. Удзельнічаў у выданні газеты «Зь беларускага жыцьця» і часопіса «Пагоня», вёў вялікую перапіску з беларусамі ў Нямеччыне.

У 1949 годзе пераехаў у Аўстралію. Член Згуртавання беларусаў у Вікторыі, Беларускага цэнтральнага камітэта ў Вікторыі, беларускай секцыі радыё 3ZZ у Мельбурне.

Аўтар вершаў, кнігі паэзіі «Мае песні», вершаў-мініяцюр, паэм, зборнікаў паэзіі, якія прысвечаны беларускай гісторыі, Усяславу Чарадзею, Ф. Скарыне, С. Буднаму, В. Цяпінскаму, М. Багдановічу.

Памёр 21 студзеня 1978 году ў Мельбурне.

1931 год. Нарадзіўся Алег Лойка.

Беларускі паэт, пісьменнік і літаратуразнавец. Член-карэспандэнт акадэміі навук Беларусі. Доктар філалагічных навук, прафесар.

Стылістычную адметнасць лекцый А. Лойкі адзначалі студзнты БДУ, Варшаўскага, Іенскага універсітэтаў.

Аўтар дапаможнікаў «Гісторыя беларускай літаратуры: Дакастрычніцкі перыяд», «Старабеларуская літаратура». Адзін са складальнікаў хрэстаматыі для ВНУ «Беларуская літаратура XIX стагоддзя».

Пад яго кіраўніцтвам абаронена 15 дысертацый.

Аўтар больш як 450 навуковых публікацый, у тым ліку шасці манаграфій, якія прысвечаны творчасці Якуба Коласа, А.Міцкевіч, М. Багдановіча, паэзіі пачатку XX стагоддзя:

Аўтар вершаў, зборнікаў паэзіі, аповесцей, раманаў, эсэ – усяго  100 кніг.

Аўтар сцэнарыя дакументальнага фільма «Максім Багдановіч» (1990).

Перакладчык на беларускую мову П. Верлена, І. Гётэ, Ф. Шылера, асобных твораў рускіх, украінскіх, літоўскіх, латышскіх, польскіх і іншых паэтаў.

Памёр 19 лістапада 2008 года.

1942 год. Нарадзіўся Міхаіл Басалыга.

Беларускі савецкі графік. Брат Уладзіміра Басалыгі.

У 1970 скончыў Беларускі дзяржаўны тэатральна-мастацкі інстытут.

Працуе пераважна ў галіне кніжнай графікі. Вылучаюцца афармленнем: альбом «Гравюры Францыска Скарыны», кніга «Вершы пяці кніг» Г. Бураўкіна, «Дзень добры, мама», «Ave Maria» М. Танка, «Напісанае застаецца» А. Петрашкевіча.

У 2006 годзе стварыў ілюстрацыі для выдання трылогіі «На ростанях» Я. Коласа, таксама працаваў над ілюстрацыямі паэмы «Курган», верша «Хлопчык і лётчык» і іншых Я. Купалы.

Творы знаходзяцца ў Траццякоўскай галерэі, Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі, Музеі сучаснага выяўленчага мастацтва, Літаратурных музеях Я. Купалы і Я. Коласа, Слуцкім краязнаўчым музеі, Магілёўскім абласным мастацкім музеі імя П. Масленікава.

Выява: Міхаіл Басалыга, Бітва на Сініх Водах, 2005 г.

1949 год. Нарадзілася Ядвіга Паплаўская.

Савецкая і беларуская эстрадная спявачка, клавішніца, кампазітар, удзельніца першага складу ансамбля “Верасы”. Народная артыстка. Жонка А. Ціхановіча.

Скончыла Беларускую кансерваторыю.

Сузаснавальніца і ўдзельніца ВІА “Верасы” (1971–1987), удзельніца Дзяржаўнага аркестра Беларусі пад кіраўніцтвам М. Фінберга, групы «Шчаслівы выпадак».

Суарганізатар (1988) Тэатра песні Ядвігі Паплаўскай і Аляксандра Ціхановіча, праз студыю якога прайшло шмат маладых беларускіх выканаўцаў — Аляксандр Саладуха, гурт «Ляпіс Трубяцкой» і іншыя.

1981 год. Нарадзіўся Аляксандр Глеб.

Беларускі футбаліст, паўабаронца. Ігрок нацыянальнай зборнай Беларусі, адзін з самых паспяховых футбалістаў у гісторыі Беларусі.

Гуляў за БАТЭ, у нямецкім «Штутгарт», лонданскім «Арсенале», іспанскай «Барселоне», англійскім «Бірмінгем Сіці», «Вольфсбургу» і іншых.

У 2021 годзе ўвайшоў у новаўтвораны савет дырэктараў жодзінскага клуба «Тарпеда-БелАЗ».

1986 год. Памёр Сцяпан Александровіч (1921–1986).

Беларускі пісьменнік, літаратуразнаўца, крытык, краязнаўца. Доктар філалагічных навук, прафесар.

Даследаваў гісторыю беларускай літаратуры XIX–XX стагоддзяў, развіццё нацыянальнага кнігадрукавання і перыядычнага друку, літаратурныя сувязі, у тым ліку беларуска-ўкраінскія. Надаваў значную ролю вывучэнні творчасці Тараса Шаўчэнкі.

Вывучаў дзейнасць Ф. Скарыны, Янкі Купалы, літаратурна-гістарычную біяграфію Цішкі Гартнага. Створыў літаратурныя партрэты П. Багрыма, Ф. Савіча, Ф. Багушэвіча, Каруся Каганца, Янкі Купалы, Якуба Коласа, Цёткі, Змітрака Бядулі, Кузьмы Чорнага ды іншым.

2004 год. Адбылася самае вялікае пашырэнне за гісторыю ЕС.

У выніку пятага пашырэння ў склад ЕС увайшлі 10 краін: Венгрыя, Кіпр, Латвія, Літва, Мальта, Польшча, Славакія, Славенія, Чэхія і Эстонія.

2018 год. У Магілёве пабіты тэмпературны рэкорд 1977 года.

У Дзень працы ў абласным цэнтры тэмпература ўзнялася да 27,5 градуса цяпла. У выніку было абноўлена дасягненне 41-гадовай даўнасці ў +26,7 градуса.

Фота з адкрытых крыніц.

Воблачнае з праясненнямі, без ападкаў надвор’е – прагноз на апошнія дні красавіка.

На выходныя ў Магілёўскай вобласці сіноптыкі прагназуюць павышэнне сярэднесутачных тэмператур да +8 10°С, з ваганнямі ноччу ад +4°С да +7°С, днём – ад +11°С да +15°С. Спякоты да +26 +28°С, як ў 2012 годзе і марозаў да -3°С, як у 1988 годзе не чакаецца.

Будзе пераважаць воблачнае з праясненнямі, без ападкаў надвор’е. Працягласць дня вырасце да 15 гадзін 2 хвілін 30 красавіка. У нядзелю сонца ўзыйдзе а 5:27, зойдзе а 20:28.

Сінаптычны прагноз надвор’я на выходныя наступны.

Суботняе, 29 красавіка, надвор’е абяцае быць ясным ноччу і раніцай, воблачным на працягу дня. Уноч да +1°С, раніцой і ўвечар да +8  +10°С, днём тэмпература падрасце да +16°С. На працягу сутак будуць паступаць паветраныя масы з паўночнага захаду, увечары з паўднёвага ўсходу, хуткасць вятроў 1-4 м/с. Месяц расце. Магнітнае поле неустойлівае.

У нядзелю, апошні дзень месяца, 30 красавіка, ноччу каля +5 °С, раніцай да +11°С, удзень паветра прагрэецца да +18°С, увечары тэрмометры пакажуць +12°С. Воблачна, без ападкаў. З рання вызначаць надвор’е будуць паўднёва-ўсходнія і паўднёвыя вятры, якія у другой палове зменяць свой напрамак на заходні і паўночна-заходні хуткасцю да 3-6 м/с. Месяц расце. Магнітнае поле неустойлівае.   

Ранак панядзелка, першага дня апошняга вясновага месяца, 1 мая пачнецца з воблачнага надвор’я, без ападкаў, з паўночнымі вятрамі хуткасцю да 5-6 м/с, тэмпературай да +5°С. Днём паветра прагрэецца да +15°С.

Цёпла, воблачна, з дажджамі – надвор’е на рабочы тыдзень.

На новы рабочы тыдзень у Магілёўскай вобласці сіноптыкі прагназуюць у асноўным камфортнае воблачнае надвор’е з цёплымі дажджамі і тэмпературай да +19.

На працягу трэцяй дэкады красавіка будзе цёпла: удзень да +12 +19°С, уноч да +2  +10°С. Працягласць дня з панядзелка да пятніцы вырасце яшчэ на 17 хвілін і дасягне амаль 15 гадзін. Ужо ў канцы працоўнага тыдня сонца ўзыдзе а 5:31, зойдзе а 20:25.

Сінаптычны прагноз на панядзелак, 24 красавіка. 

У ноч з нядзелі на панядзелак да +10°С, раніцай і ўвечары да +14°С, у дзённыя гадзіны паветра прагрэецца да +19°С, месцамі да +21°С. На працягу сутак будзе воблачна, без ападкаў. Вятры паўднёвыя і паўднёва-ўсходнія, хуткасцю да 3-5 м/с. Геамагнітнае поле неустойлівае. Месяц расце.

У аўторак, 25 красавіка, на Радуніцу.

Надвор’е абяцае быць воблачным, месцамі днём з дажджамі. Будуць панаваць паўднёва-ўсходнія вятры хуткасцю 4-6 м/с. Уноч да +7°С, раніцай каля +13°С, днём тэмпература падрасце  да 19°С, а месцамі і да +21°С. К вечару слупок тэрмометра усталюецца на рысцы не ніжэй за +14С. Геамагнітнае поле неўстойлівае. Месяц расце.

У сярэдзіне рабочага тыдня, 26 красавіка.

Прагназуецца воблачнае надвор’е з магчымымі дажджамі. Начныя і ранішнія тэмпературы да +7 +10°С, удзень да 12°С, увечары да +8°С. На працягу сутак прагназуецца змена напрамкаў вятроў: паўднёвых на паўднёва-заходнія і на паўночна-заходнія, хуткасць вятроў да 2-4 м/с. .

Чацвер, 27 красавіка.

Сіноптыкі прагназуюць воблачнае з дажджамі надвор’е. Вецер паўночнага напрамку хуткасцю да 1-3 м/с. Ноччу і ўранні да +5°С, у абед і на працягу другой паловы дня тэмпература паветра складзе каля +13°С. Месяц расце.

28 красавіка, пятніца.

У апошні дзень працоўнага тыдня, 28 красавіка, па папярэдняму прагнозу будзем чакаць у асноўным воблачнае і пераважна без ападкаў надвор’е з панаваннем паўночна-заходніх вятроў хуткасцю 3-4 м/с. Уноч і ў ранішнія гадзіны +2 +4°С, удзень і ўвечары да +14°С. Месяц расце.

Фота: mogilev.media

Цёпла, крыху воблачна і без дажджоў – прагноз надвор’я на ўікенд.

На выходныя ў Магілёўскай вобласці сіноптыкі прагназуюць павышэнне тэмператур – ноччу ад +4°С да +7°С, днём – ад +11°С да +15°С. Будзе пераважаць воблачнае з праясненнямі, без ападкаў надвор’е. З пятніцы па нядзелю працягласць дня вырасце на чарговыя 8 хвілін з 14 гадзін і 26 хвілін 21 красавіка да 14 гадзін 31 хвіліны 23 красавіка.

Сінаптычны прагноз надвор’я на канец тыдня наступны.

21 красавіка, пятніца, уноч +4°С, раніцай да  +8°С, удзень да +13 +14°С, увечары да +10°С. Цэлы дзень воблачна з праясненнямі. Вятры на працягу сутак паўночна-усходнія да 3-6 м/с. Маладзік. Магнітнае поле неустойлівае. 

Суботняе, 22 красавіка, надвор’е абяцае быць воблачным з праясненнямі неба. Уноч да +7°С, раніцой і ўвечар да +7 +8°С, днём тэмпература падрасце да +11°С. На працягу сутак будуць паступаць паветраныя масы з усходу і поўначы, хуткасць вятроў 1-3 м/с. Маладзік. Магнітнае поле неустойлівае.

У нядзелю, 23 красавіка, ноччу і раніцай каля +5 °С, ўдзень і ўвечары тэрмометры пакажуць +15°С. Воблачна, без ападкаў. На працягу сутак вызначаць надвор’е будуць паўднёва-ўсходнія вятры хуткасцю да 3 м/с. Маладзік. Магнітнае поле неустойлівае. 

Ранак панядзелка 24 красавіка пачнецца з воблачнага надвор’я, без ападкаў, з паўднёва-ўсходнімі вятрамі хуткасцю да 1-4 м/с, тэмпературай да +6°С. Днём паветра прагрэецца да +15°С.

Фота: mogilev.media

Пацяплее да +17, хмарна і дажджы – надвор’е на наступны тыдзень

На новы рабочы тыдзень у Магілёўскай вобласці сіноптыкі прагназуюць у асноўным воблачнае, цёплае з дажджамі надвор’е. 

Напрыканцы другой дэкады красавіка будзе цёпла: удзень да +13  +17°С, уноч да +3  +5°С. 

Працягласць дня з панядзелка да пятніцы вырасце яшчэ на 17 хвілін і дасягне амаль 14 з паловай гадзін. Ужо ў канцы працоўнага тыдня сонца ўзыдзе а 5:46, зойдзе а 20:12. 

Сінаптычны прагноз на панядзелак, 17 красавіка – у ноч з нядзелі на панядзелак да +5°С, раніцай і ўвечары да +8 +10°С, у дзённыя гадзіны паветра прагрэецца да +13°С, месцамі да +15°С. На працягу сутак будзе воблачна.

У аўторак, 18 красавіка, надвор’е абяцае быць воблачным, месцамі з прясненнямі, але, галоўным чынам, без ападкаў. 

Будуць панаваць паўночна-усходнія і усходнія вятры хуткасцю 2-4 м/с, пры парывах да 5 м/с. Уноч да+5°С, раніцай каля +10°С, днём тэмпература падрасце  да 14°С, а месцамі і да +15°С. 

К вечару слупок тэрмометра усталюецца на рысцы не ніжэй за +9°С. Геамагнітнае поле спакойнае. Маладзік.

У сярэдзіне рабочага тыдня, 19 красавіка, прагназуецца пахмурнае надвор’е, з магчымымі праясненнямі ў сярэдзіне дня, магчымымі дажджамі ў другой палове. 

Начныя і ранішнія тэмпературы да +5°С, удзень і ўвечары да  +17°С. На працягу сутак прагназуецца прыток паветраных мас з  ўсходу, хуткасць вятроў да 5-6 м/с. Геамагнітнае поле спакойнае. Маладзік. 

У чацвер, 20 красавіка, сіноптыкі прагназуюць пахмурнае надвор’е, месцамі з праясненнямі ўдзень. Вецер паўночна-ўсходняга напрмку хуткасцю да 5-6 м/с. Ноччу і ўранні да +5°С, у абед і на працягу другой паловы дня тэмпература паветра складзе +16 +17°С. Маладзік. 

У апошні дзень працоўнага тыдня, 21 красавіка, па папярэдняму прагнозу будзем чакаць у асноўным воблачнае месцамі з праясненнямі ў другой палове дня і пераважна без ападкаў надвор’е з панаваннем паўночна ўсходніх вятроў хуткасцю 4-5 м/с. 

Уноч і ў ранішнія гадзіны да +3 °С, удзень і ўвечары да +15°С, месцамі да +15   +16°С. Маладзік.

 

Пахаладанне, воблачна, магчымы нават снег – прагноз надвор’я на уікенд

На выходныя ў Магілёўскай вобласці сіноптыкі прагназуюць паніжэнне сярэднесутачных тэмператур да +4°С, з ваганнямі ноччу ад +1°С да +2°С, днём – ад +4°С да +6°С. 

Будзе пераважаць пахмурнае, месцамі з праясненнямі і з ападкамі надвор’е. З суботы на нядзелю магчымы снег. 

З пятніцы па нядзелю працягласць дня вырасце на 8 хвілін з 13 гадзін і 57 хвілін 14 красавіка да 14 гадзін 5 хвілін на Вялікдзень 16 красавіка. У нядзелю сонца ўзыйдзе а 5:58, зойдзе а 20:03.

Сінаптычны прагноз надвор’я на канец тыдня наступны.

14 красавіка, пятніца, раніцай да +8°С, удзень да +9 +10 °С, увечары да +6°С. Цэлы дзень пераважна воблачна. 

Суботняе, 15 красавіка, надвор’е абяцае быць пахмурным, з магчымымі праясненнямі неба у першай палове дня. Раніцой і днём тэмпература каля +4°С, увечар +6°С. У ноч магчыма выпадзенне снега.

У нядзелю, на праваслаўны Вялікдзень, 16 красавіка, раніцай тэрмометры пакажуць +1  +2°С, магчымы снег, удзень +4°С, дождж. На працягу сутак вызначаць надвор’е будуць паўднёвыя і паўднёваўсходнія вятры хуткасцю да 4-6 м/с.

Ранак панядзелка 17 красавіка пачнецца з воблачнага надвор’я, месцамі з дажджамі, з паўднёва-ўсходнімі вятрамі хуткасцю да 3-4 м/с, тэмпературай да +4°С. Днём тэмпература можа падняцца да +11  + 12°С.

Фота mogilev.media

Да +15°С, воблачна, з цёплымі дажджамі – надвор’е на наступны тыдзень

На новы рабочы тыдзень у Магілёўскай вобласці сіноптыкі прагназуюць у асноўным воблачнае з праясненнямі цёплае з дажджамі надвор’е.

На пачатку другой дэкады красавіка будзе цёпла: удзень да +8 +15°С, уноч да +5 +7°С. 

Працягласць дня з панядзелка да пятніцы вырасце яшчэ на 17 хвілін і дасягне амаль 14 гадзін. Ужо ў канцы працоўнага тыдня сонца ўзыдзе а 6:02, зойдзе а 19:59. 

Сінаптычны прагноз на панядзелак, 10 красавіка. У ноч з нядзелі на панядзелак +3  +5°С, месцамі да +6°С, раніцай і ўвечары да +9 +10°С, у дзённыя гадзіны паветра прагрэецца да +15°С, месцамі да +17°С. На працягу сутак будзе пахмурна, месцамі з праясненнямі неба. У другой палове дня прагназуецца дождж. Вятры з рання да вечара будуць мяняць свой напрамак з паўночна ўсходняга на усходні і на паўднёва ўсходні, хуткасць да 2-3 м/с, пры парывах да 4-5 м/с. Геамагнітнае поле неустойлівае. Убываючы месяц.

У аўторак, 11 красавіка, надвор’е абяцае быць пахмурным з прясненнямі, але, галоўным чынам, без ападкаў. Будуць панаваць паўднёва ўсходнія і паўднёвыя вятры хуткасцю 2-4 м/с, пры парывах да 5-6 м/с. Уноч да+5°С, раніцай каля +8  +9°С, днём тэмпература падрасце  да 14°С, а месцамі і да +16°С. К вечару слупок тэрмометра усталюецца на рысцы не ніжэй за +10°С.

У сярэдзіне рабочага тыдня, 12 красавіка, прагназуецца пахмурнае надвор’е, пераважна  з дажджамі. Начныя і ранішнія тэмпературы да +6°С, удзень і ўвечары да  +8°С. На працягу сутак прагназуецца прыток паветраных мас з  ўсходу, хуткасць вятроў да 3-4 м/с.

У чацвер (у праваслаўных вернікаў – “чысты”), 13 красавіка, сіноптыкі прагназуюць пахмурнае надвор’е з дажджом, месцамі з праясненнем у другой палове дня. Вецер памяняе свой напрамак на паўночна-заходні. Хуткасць ветра да 2-4 м/с. Ноччу і ўранні да +7°С, на працягу другой паловы дня тэмпература паветра складзе +14  +15°С. Убываючы месяц.

У апошні дзень працоўнага тыдня, 14 красавіка, па папярэдняму прагнозу будзем чакаць у асноўным воблачнае з праясненнямі надвор’е з панаваннем паўднёвых вятроў хуткасцю 2-3 м/с. Уноч і ў ранішнія гадзіны да +6 °С, удзень і ўвечары да +15°С, месцамі да +16  +17°С. Убываючы месяц.

Фота з адкрытых крыніц

Днём да +15°С, воблачна – прагноз надвор’я на уікенд

На выходныя ў Магілёўскай вобласці сіноптыкі прагназуюць павышэнне сярэднесутачных тэмператур – ноччу +5 +8°С, днём – ад +11°С да +15°С. Будзе пераважаць пахмурнае, месцами з праясненнямі і з ападкамі ў некаторых месцах надвор’е. 

З пятніцы па нядзелю працягласць дня вырасце на 9 хвілін з 13 гадзін і 25 хвілін 7 красавіка, на Дабравешчанне, да 13 гадзін 34 хвілін на каталіцкі Вялікдзень 9 красавіка. У нядзелю сонца ўзыйдзе а 6:31, зойдзе а 19:37.

Сінаптычны прагноз надвор’я на Дабравешчанне і каталіцкі Вялікдзень, праваслаўную Вербную Нядзелю наступны. 7 красавіка, пятніца, раніцай да +6 +8°С, удзень да +12  +14 °С, увечары да +7°С. Цэлы дзень воблачна, месцамі з праясненнямі. Вецер на працягу сутак усходні, хуткасцю да 3-6 м/с. Поўня на небе.

Суботняе, 8 красавіка, надвор’е абяцае быць пахмурным, з магчымымі праясненнямі. Раніцой тэмпература можа дасягнуць паказчыкаў +7 +11°С, днём вырасце да +12   +15°С, у ноч на нядзелю +6 +9°С. 

У нядзелю, на каталіцкі Вялікдзень, 9 красавіка, раніцай тэрмометры пакажуць +6  +8°С, удзень +11 +14°С. На працягу сутак вызначаць надвор’е будуць паўднёвыя вятры хуткасцю да 2-3 м/с. Пахмурна, дажджы.

Ранак панядзелка 10 красавіка пачнецца з воблачнага надвор’я, месцамі з дажджамі, з усходнімі вятрамі хуткасцю да 5 м/с, тэмпературай да +5°С. Днём тэмпература да +13°С.

Фота: mogilev.media

Цяпла не чакайце – снег, дажджы. Надвор’е на наступны тыдзень.

На новы рабочы тыдзень у Магілёўскай вобласці сіноптыкі прагназуюць у асноўным пахмурнае, прахалоднае з дажджамі і снегам надвор’е. Да сканчэння Песаха (5-13 красавіка), да каталіцкага Вялікадня (9 красавіка) цяпла не прагназуецца.

У першы рабочы тыдзень красавіка цяплыні не будзе. Працягласць дня з панядзелка да пятніцы вырасце яшчэ на 17 хвілін і дасягне 13 гадзін 25 хвілін. Ужо ў канцы працоўнага тыдня сонца ўзыдзе ў 6:18, зойдзе ў 19:43.

Сінаптычны прагноз на панядзелак, 3 красавіка. У ноч з нядзелі на панядзелак -1 0°С, месцамі да -3°С, раніцай каля 0°С. У дзённыя гадзіны паветра прагрэецца да +2°С, месцамі да +4°С. На працягу сутак будзе пахмурна, снег з дажджом, дождж. Вятры паўночнага напрамку хуткасцю да 5 м/с, пры парывах да 10-13 м/с. Месцамі на дарогах галаледзіца.

У аўторак, 4 красавіка, надвор’е абяцае быць пахмурным, дождж са снегам, месцамі снег. Будуць панаваць паўночна-заходнія вятры хуткасцю 3-6 м/с, пры парывах да 9  м/с. Месцамі на дарогах галаледзіца. Уноч ад -2 да -4°С, днём тэмпература +2  +4°С. Да ночы слупок тэрмометра усталюецца на рысцы бліжэй да 0°С.

У сярэдзіне рабочага тыдня, 5 красавіка, прагназуецца воблачнае надвор’е, месцамі з праясненнямі, месцамі  з дажджом, мокрым снегам. Уранні каля 0°С, удзень да +4°С. Месцамі на дарогах галаледзіца. На працягу сутак прагназуецца прыток халодных паветраных мас з поўначы, хуткасць вятроў да 4 м/с.

У чацвер, 6 красавіка, сіноптыкі прагназуюць пахмурнае надвор’е з дажджом. Вецер памяняе свой напрамак на паўднёва-заходні. Хуткасць ветра да 4 м/с. Ноччу ад +1 да +3°С, на працягу дня тэмпература паветра складзе +3 +4°С. Поўня на небе.

У апошні дзень працоўнага тыдня, 7 красавіка, па папярэдняму прагнозу будзем чакаць у асноўным пахмурнае з дажджамі, месцамі дажджамі са снегам, надвор’е з панаваннем паўднёва-заходніх вятроў хуткасцю 3-5 м/с. Уноч ад 0 да +2 °С, раніцай да +2°С, днём да +7°С, месцамі да +8 °С, увечары каля +5°С. Поўня на небе.

Надышоў красавік. Што гэта за месяц, прасочым па шматгадовым назіранням

Красавік —
Гэта першыя краскі вясны,
Некранутая сінь
Танканогай пралескі,
Рокат рэк гаваркіх,
Буйства сокаў зямных.
Вечна юнага часу

Ўрачыстая песня (Алесь Звонак).

Сапраўды, красавік – гэта і месяц магутнага разводдзя і ледаходу, і масавага прылёту птушак. Зямля ачышчаецца ад снегу нават у лесе. Бясснежная цёмная паверхня добра “прымае” сонечныя прамяні, да таго ж расце вышыня сонца, што вядзе да прагравання глебы.

Працягласць дня за месяц вырастае з 13 да 15 гадзін. Разам з гэтым расце і колькасць сонечнай радыяцыі. Радыяцыйны баланс у 4 разы перавышае сакавіцкі, сярэднемесячная тэмпература на 8ºС і больш вышэйшая, чым у першым каляндарным вясновым месяцы. 

mogilev.media. Разліў Дняпра каля в. Сапяжынка Быхаўскага раёна, 31 сакавіка 2023 года.

У Горках сярэдняя тэмпература месяца складае +4,8ºС, у Бабруйску  +6,1ºС, у Магілёве  +5,5ºС. Пры гэтым адхіленні ад названых сярэдніх тэмператур могуць быць вельмі значнымі: ад -1 да +10,5 ºС. 

Красавік – месяц барацьбы холаду і цяпла, Арктыкі і Міжземнамор’я.

Калі першая палова месяца не асабліва ўражвае цяплом, то ўжо ў трэцяй дэкадзе красавіка, як правіла, бываюць дні з тэмпературай вышэй за +20ºС. Такое цяпло паскарае вегетацыйныя працэсы. 

Але за красавіком яшчэ ідуць халады. Абсалютны мінімум складае -19,5ºС (Касцюковічы, 1952 год).

У сярэднім у красавіку 3 дні з адмоўнай тэмпературай. У найбольш цёплыя вёсны ў гэтым месяцы спыняюцца замаразкі. У 1962 годзе апошні замаразак быў 3 чысла, але ў 60% гадоў замаразкі паўтараюцца і пасля 30 красавіка. Бывае, што на красавік прыпадае максімальная тэмпература года, як гэта было ў 1950 годзе.

Глеба хутка праграваецца. 

Самая ранняя дата поўнага адтайвання глебы ў Магілёве – 21 сакавіка (1961 год), самая позняя – 29 красавіка (1960 год).  

Павялічваецца дэфіцыт вільгаці ў паветры – у 3 разы, у параўнанні з сакавіком.

У красавіку толькі 11 дзён у сярэднім пахмурных. У сярэднім у Магілёве бывае адзін дзень з навальніцай, максімальна – 4. Бывае і град – да 2-х дзён, пры пранікненні трапічнага паветра з Міжземнамор’я.

Снегапад, як і замаразкі – з’ява звычайная.

Можа быць і галалёд – раз на 10 гадоў. Колькасць дзён з туманамі дасягае 9, але бывае красавік і без туманаў.

На пачатку месяца нарыхтоўваюць бярозавы сок. З’яўляюцца першацветы. Ужо ў першай дэкадзе выкідвае жоўтую кветку падбел. У канцы месяца вільготныя лугі ўпрыгожваюць кветкі лотаці. У першай палове месяца цвітуць вярбовыя, тады ж пчолы нясуць багатую абножку.

У другой дэкадзе, а то і раней, з’яўляюцца лісты у агрэста, парэчак.

Ажываюць палі. Красавкі – месяц пасадкі садовых дрэваў і кустоў.

Месяц масавага прылёту птушак. З’яўляюцца першыя вывадкі ў палёвак, выходяць з зімовага жылля вожык, барсук, крот. Расплюшчыліся вочы ў ваверчанят, у логавах ваўкоў нарадзіліся ваўчаняты.

Красавік – час масавай сяўбы яравых культур. У сярэдзіне месяца пачынаюць садзіць і высяваць у адкыты грунт цыбулю, моркву, салату, радыску, кроп, гарох.

Калі прагрэецца глеба, высяваюць сталовыя буракі, высаджваюць рассаду ранніх гатункаў капусты, у канцы месяца высяваюць яравізаваныя клубні бульбы, ставяць плёначныя парнікі.

Пачатак сезона на лецішчах.

Большасць дачнікаў наведваюць лецішчы пасля зімы. Вядома, што перш за ўсё яны правяраюць, як зіму правялі часнык, і лук-сеянка якія былі пасаджаныя позняй восенню, прыбіраюць участкі ад лісця, каб глеба хутчэй прагравалася. Потым глебу рыхляць і дадаюць азотныя падкормкі.

Некаторыя з рэкордаў красавіка.

Максімальная сярэдняя тэмпература красавіка ў Магілёве зафіксавана ў 1950 годзе, калі склала +10,5ºС, а мінімальная ў 1929 – яна была адмоўная, каля -0,7ºС.

Абсалютны максімум тэмператур красавіка роўны +27,8ºС у Магілёве быў зафіксаваны ў 1970 годза, +28,6ºС у Бабруйску – у 1950-м.

Максімальная колькасць ападкаў выпала ў Магілёве ў красавіку 1905 года  – 124 мм, а мінімальная – ў 1974 годзе, калі было толькі 6 мм.