Міжнародны Алімпійскі камітэт пацвярдзіў, што да ўдзелу ў галоўных спаборнцітвах планеты, што пройдуць гэтым летам у Парыжы, дапушчаныя шэсць беларускіх спартсменаў і спартсменак у нейтральным статусе. Дзве з іх прадстаўляюць горад Магілёў. Гэта батутыстка Віялета Бардзілоўская і цяжкаатлетка Сюзана Валадзько.
Таксама допуск да Алімпійскіх гульняў у Парыжы маюць яшчэ шэраг атлетаў, у тым ліку краснапальчанін Яўген Залаты, які выступае ў акадэмічнай грэблі (на фота – справа). Аднак, яго ўдзел у спаборніцтвах яшчэ не мае канчатковага пацвярджэння.
Фота: redflag.by
Нагадаем, МАК лічыць магчымым удзел у АГ спартсменаў з Беларусі і Расіі толькі ў статусе індывідуальных нейтральных атлетаў (AIN) пры выкананні шэрагу патрабаванняў, сярод якіх адсутнасць «актыўнай падтрымкі» вайны ва Украіне, а таксама кантракта з ваеннымі або сілавымі ведамствамі Беларусі або Расіі. Магчымасць допуску AIN да Гульняў вызначае спецыяльна створаная МАК камісія AINERP. Абмежавальныя захады ўведзеныя ў адказ на вайну, якую з 24 лютага 2022 года працягвае Расія ва Украіне з выкарыстаннем тэрыторыі Беларусі.
Тлумачэнні аказаліся па-міліцэйску простымі – мы ўсё забралі і кропка, а вінаватыя ў гэтым самі магілёўцы.
Днямі магілёўскую грамадскасць здзівілі новаўвядзенні на тэрыторыі стадыёна “Лакаматыў” каля чыгуначнага вакзала. На браме спартовага комплекса з’явілася аб’ява, што цяпер уваход на яго тэрыторыю пасля 18:00 забаронены. Лішне казаць – гэтая навіна стала непрыемнай для аматараў здаровага ладу жыцця, што пражываюць у раёне вакзала, а таксама для тых, хто рэгулярна карыстаўся басейнам у “Лакаматыве” ў вячэрні час.
Каб “супакоіць” грамадскасць, дзяржаўны Тэлеграм-канал “Магілёў – мой горад” узяў інтэрв’ю ў начальніцы Цэнтра спартыўна-масавай работы ліцэя МУС Ларысы Сярмяжка. Чыноўніца ніякага спачування, аднак, не выказала, і толькі паўтарыла тэзіс, што быццам бы ў вячэрні час на “Лакаматыве” людзі пакідалі за сабой смецце і не прыбіраліся. Пагэтаму “цяпер так не будзе”. Такім чынам, стадыён закрыты з 18:00 і кропка.
Што да смецця – то тут не прагучала ніякіх ні доказаў, ні параўнанняў. З такім аргументам можна, па-сутнасці, забараніць усё на свеце. Напрыклад, гуляць па Ленінскай, альбо па парку ў Падміколлі – дастаткова будзе проста абвінаваціць, што ў кагосьці попел упаў з папіросы.
Яшчэ адзін аргумент, які паспрабавала агучыць Ларыса Сярмяжка, прагучаў у такой танальнасці – тут жа будуць вучыцца дзеці, у тым ліку і нашыя дзеці. Узнікае пытанне ў адказ на гэта. А што, у астатніх школах, ліцэях, гімназіях, каледжах горада – хіба не дзеці вучацца? Чаму кіраўніцтва нармальных навучальных устаноў не агароджвае тэрыторыю сваіх спартыўных комплексаў і не замыкае брамку на замок? Можа, там ніхто ні разу не выкінуў паперку міма сметніцы за ўсё жыццё?
Як адзначаў у свой час канал MAYDAY.TEAM, новаствораны ў Магілёве ліцэй МУС яшчэ і не пачынаў сваю працу, а ўжо “аджаў” у чыгуначнікаў і ў горада цэлы спартыўны комплекс. Спецыялізаваны ліцэй МУС у Магілёве зойме большую палову будынка магілёўскага падраздзялення Дарожнага цэнтра па падрыхтоўцы і перападрыхтоўцы кадраў Беларускай чыгункі. Гаворка ідзе пра вялікую тэрыторыю за Домам культуры чыгуначнікаў.
Ліцэй МУС павінен пачаць працу з 1 верасня, і ў першы год колькасць курсантаў будзе невялікай. Толькі праз пару гадоў планавалася пад патрэбы МУС забраць размешчаны побач спорткомплекс “Лакаматыў”, пабудаваны калісьці для чыгуначнікаў і за грошы чыгуначнікаў. Але чакаць не сталі.
На месцы збанкрутаванага прадпрыемства плануюць пабудаваць гандлёва-забаўляльнага монстра. Дзелімся разважаннямі, як гэта можа паўплываць на пакупніцкія звычкі магілёўцаў.
Новы гандлёва-забаўляльны комплекс “Строммаш-Сіці” будзе налічваць каля 55 000 квадратных метраў плошчы, а гэта прыблізна каля васьмі футбольных палёў, альбо пятнаццаць гіпермаркетаў “Гіпа” – паведамляе mogilev.in.
Інвестыцыйны праект прадугледжвае, што на месцы завода “Строммашына” новы ўласнік тэрыторыі, фірма “Тведас” правядзе рэканструкцыю часткі цэхаў, іншыя будынкі будуць знесеныя цалкам. На графіцы ніжэй, чырвоным адзначаны тыя памяшканні, ад якіх “Тведас” будзе пазбаўляцца.
На тэрыторыі былых цэхаў плануюць размясціць ганлёвыя памяшканні, адно з якіх будзе прызначана для пераносу Мінскага рынку. Як можна пабачыць на рэндэрах, пад будучы “сельскагаспадарчы кірмаш” збіраюцца адвесці будынак былога цэха №4, які размешчаны крыху бліжэй да Першамайскай (чырвоны колер).
Верагодна, іншыя гандлёвыя памяшканні стануць канкурэнтамі таксама і Быхаўскаму рынку, лёс якога даўно ўжо звязваюць з рэканструкцыяй “Строммашыны”.
Іншая зона тэрыторыі завода, размешчаная далей у бок вуліцы Крупскай, павінна будзе стаць забаўляльнай зонай для адпачынку дзяцей. Выглядае, што гэта будзе паркавая зона з атракцыёнамі.
Праект рэканструкцыі памяшканняў завода, як бачым, фундаментальны і маштабны. Настолькі, што міжволі ўзнікае пытанне – дзе на ўсё гэтае хараство збіраюцца шукаць пакупнікоў? Магілёў далёка не турыстычны цэнтр, а для ўзроўню літоўскага “Акропаліса” мала мець вялікія плошчы, трэба яшчэ і лагістыка, і вялікія аб’мы абароту.
Таксама – “Строммашына” размешчаная ў цэнтры горада, канечне, але гэта досыць умоўны цэнтр. Усё-ж такі, асноўныя людскія патокі праходзяць у некалькіх сотнях метраў адсюль – бліжэй да падземных пераходаў, “Універсама”, “Атрыума”. Новабудоўлі абапал Крупскай крыху папоўняць чалавекапаток жыхарамі спальных раёнаў, але не настолькі, каб карэнным чынам ажывіць гэты глухі куток.
Будуць зноўку ганяць бабулек?
А маштабны і амбіцыйны праект патрабуе адпаведных, маштабных рашэнняў. Думаем, што нездарма магілёўскія чыноўнікі, каментуючы рэканструкцыю “Строммашыны” пастаянна ўзгадваюць тэму Мінскага і Быхаўскага рынкаў. Інтарэсы інвестара, фірмы “Тведас” тут цалкам зразумелыя – яны хочуць пераарыентаваць людскія патокі з гэтых папулярных кірмашоў на сябе. Верагодна, гарадскія ўлады, абмяркоўваючы інвестыцыйныя перспектывы тэрыторыі “Строммашыны”, бралі на сябе сустрэчныя ініцыятывы – дапамагчы з гэтай пераарыентацыяй. Як гэта можа выглядаць у практычнай плоскасці – таксама нескладана здагадацца. Прагназуем, што чыноўнікі прадугледзелі “мяккія” і “жорсткія” варыянты развіцця падзей.
Самы мяккі будзе выглядаць, напэўна, такім чынам – новыя тэрыторыі пад сельскагаспадарчы і будаўнічы кірмашы на “Строммаш-Сіці” прывабяць як гандляроў, так і пакупнікоў, і Мінскі з Быхаўскім проста паступова самі пераедуць на новае месца, тады як старыя лакацыі згаснуць да невялікіх барахолак з вечнымі бабулькаммі і аматарамі гаражных распродажаў.
Жорсткі варыянт можа выглядаць менш гуманна. Ігнаруючы інтарэсы пакупнікоў, папулярныя рынкі будуць проста пазакрываныя, а праваахоўнікі зноўку пойдуць рэйдамі па месцах стыхійнага гандлю ганяць бабулек.
Рыторыка прадстаўнікоў магілёўскіх уладаў пакуль што дэманструе, што рыхтуецца якраз жорсткі сцэнарый. Нагадаем, што начальнік упраўлення архітэктуры і горадабудаўніцтва Магілёўскага гарвыканкама, галоўны архітэктар горада Дзмітрый Бабкуноў у свой час прамазаяўляў, што чакаецца “камфортны перанос Мінскага і Быхаўскага рынкаў з уладкаваннем вялікай аўтастаянкі. Ад падобнай рэканструкцыі выйграюць усе – і гараджане, і прадпрымальнікі. Але яна будзе весціся па спецыяльным праекце.”
Вось гэты “спецыяльны праект” тут насцярожвае больш за ўсё. Зноў жа, прагназуем, што чыноўнікі мала будуць клапаціцца пра інтарэсы пакупнікоў і гандляроў. Барахолкі патрэбныя гараджанам, але не інвестарам і не людзям у кабінетах – хаатычнасць стыхійнага гандлю цяжка ўкладваецца ў іх светаўспрыняцце. Так што, напэўна, нам зноўку прыйдзецца сутыкнуцца з такім зразумелым для ўладаў спосабам вырашэння праблемы: “усё закрыць”, “усё забараніць”.
Сустракайце лонгрыд з аглядам тых выклікаў, якім цяпер прыходзіцца супрацьстаяць лідару магілёўскай эканомікі. Калі коратка – згублены прывабныя рынкі, ёсць іміджавыя праблемы, а таксама кадравыя.
“Магілёўліфтмаш” – гэта безумоўны флагман машынабудавання Магілёўскага рэгіёна. Заводам ганарацца чыноўнікі як лідарам на ўсходнееўрапейскім рынку, яго фінансавая стабільнасць і перспектывы выглядаюць бясхмарнымі. Гэта адно з тых рэдкіх прадпрыемстваў з дзяржаўнай формай уласнасці на Магілёўшчыне, якое штогод паказвае шматмільённы чысты прыбытак. Аднак людзі, знаёмыя з сітуацыяй на прадпрыемстве, часам дапускаюць даволі скептычныя ацэнкі той кан’юнктуры, што складаецца на ліфтавым і вакол яго. Чаму – паспрабавалі разабрацца mogilev.media.
Мінус ЕС, мінус Украіна
Першы негатыўны фактар, які ўплывае на перспектывы магілёўскага прадпрыемства, гэта, як няцяжка здагадацца, санкцыі і страта рынкаў з-за ўдзелу Беларусі ў ваеннай агрэсіі Расіі супраць Украіны. Можа здавацца, што рынак Еўрапейскага Звязу меў вартае жалю значэнне для беларускага гіганта ліфтавага будавання. У параўнанні з расійскім – гэта, сапраўды, адносна невялікія аб’ёмы. Але вось на што трэба звярнуць увагу. У Літве, Латвіі і Эстоніі ў жылых дамах і будынках, узведзеных у савецкія часы, пераважная колькасць ліфтоў – менавіта магілёўскай вытворчасці. Рыга, Вільнюс і Талін да 1990 года наогул уваходзілі ў спіс асноўных заказчыкаў “Магілёўліфтмаша”.
Так, напрыклад, зараз у Рызе застаецца больш за тысячу магілёўскіх пад’ёмнікаў у шматкватэрных дамах. На працягу ўсіх апошніх дзесяцігоддзяў наша прадпрыемства мела адтуль стабільныя замовы на дэталі для рамонту. Цяпер жа мэрыя Рыгі б’е трывогу з-за немагчымасці працягваць падобныя закупкі. Санкцыі. Кіраўніцтва сталіцы Латвіі вымушана набываць камплектуючыя дэталі ў іншых вытворцаў і наогул блізкае да поўнай замены беларускіх ліфтоў на новыя.
Для “Магілёўліфтмаша” вельмі прыцягальнай тэрыторыяй да вайны быў таксама ўкраінскі рынак. Адносна невысокі ўзровень жыцця гарантаваў стабільны попыт на магілёўскія ліфты па коштах, падобных на дэмпінгавыя. Гэты рынак, разам з рынкам краін Балтыі, даваў таксама Магілёву варыятыўнасць у накірунках рэалізацыі прадукцыі, і як вынік – устойлівасць. Лішне казаць, што цяпер наш завод трапляе ў пастку поўнай залежнасці ад кан’юнктуры на сваім адзіным значным рынку збыту.
Дзесяць крокаў наперад, пяць назад
Адначасова, трэба прызнаць, што санкцыі для “Магілёўліфтмаша” адыгралі таксама і станоўчую ролю. Калі з Расіі пасля вайны сталі масава сыходзіць заходнія вытворцы, наогул увесь беларускі прамысловы сектар радасна паціраў рукі – зажывем!
Расійскі рынак і без таго ўжо дзесяцігоддзямі з’яўляецца асноўнай сферай інтарэсаў “Магілёўліфтмаша”. Ён мае надзвычайную ёмістасць – штогадовая патрэба Расіі ў новых ліфтах складае 45 000 – 60 000 у год, падлічылі аналітыкі. Попыт фарміруюць дэвелаперы, якія ўзводзяць новабудоўлі, і рэгіянальныя аператары капрамонту, у рамках якога мяняюцца пад’ёмнікі ў шматкватэрных дамах. Сукупныя ж магутнасці ўсіх ліфтавых заводаў на постсавецкай прасторы гэтую нішу і далёка не закрываюць.
Больш за тое. У адпаведнасці з тэхрэгламентам Мытнага саюза, да 15 лютага 2025 года ў Расіі неабходна замяніць усе ліфты, у якіх скончыўся тэрмін эксплуатацыі (25 гадоў). А гэта каля 100 000 ліфтоў па ўсёй Расіі.
Магілёўскі завод, з яго самымі вялікімі ва Ўсходняй Еўропе магутнасцямі ў 12 000 – 13 000 ліфтоў у год, здавалася б, гарантавана павінен быць забяспечаным працай на гэтым фронце. І сапраўды, у 2022 годзе чысты прыбытак (даход, які застаўся пасля ўсіх падаткаў, абавязковых выплат і разлікаў) “Магілёўліфтмаша” падскачыў у 10 разоў у параўнанні з папярэднім – 113 мільёнаў рублёў супраць 11 мільёнаў адпаведна. У 2023 годзе, праўда, назіралася зніжэнне прыбыткаў, хоць нішто гэтага не прадказвала. Магілёўскі ліфтавы завод зарабіў у два разы менш – меней за 60 мільёнаў рублёў чыстымі.
Ужо не райскія шаты
Гэтае падзенне даходаў можа быць звязана з агульнай тэндэнцыяй на расійскім ліфтавым рынку. Аказалася, гэта не такія ўжо райскія шаты. Ва ўмовах санкцый і дэвальвацыі рубля ў Расіі назіраўся спад тэмпаў будаўніцтва новага жылля. Адпаведна, з’яўлялася менш замоваў на ліфты.
Таксама, як нам патлумачылі людзі, знаёмыя са становішчам на прадпрыемстве, перыяд спрыяльнай канкурэнцыі для “Магілёўліфтмаша” аказаўся не дужа доўгім. На расійскі рынак масава пачала паступаць прадукцыя кітайскіх кампаній, адаптавацца да санкцыйнага ціску здолелі ўласна расійскія заводы, а некаторыя заходнія вытворцы толькі на словах пакінулі рынак, замяніўшы брэнд і працягваючы сваю працу ў РФ.
Так паступіў, напрыклад, амерыканскі Otis, які прадаў свае расійскія актывы і ўжо ў жніўні 2022 года яго магутнасці запрацавалі пад новым брэндам. А трэба заўважыць, што Otis – гэта адзін з асноўных гульцоў на гэтым рынку. Яго сыход у 2022 годзе на 34% абрынуў вытворчасць ліфтоў у Расіі.
Вяртанне вострай канкурэнцыі – рэчаіснасць, якая азмрочыла такую салодкую і, здавалася, такую доўгую перспектыву. А ў канкурэнцыі, як правіла, выжывае не маменькін сыночак, а баец.
Адмоўная селекцыя і станоўчая кан’юнктура
Наступная праблема – кадравая. У красавіку гэтага года крыніцы паведамлялі пра праблемы на флагмане магілёўскага машынабудавання. На “Ліфтмашы” сталі скарачацца заробкі, людзі масава пакідалі прадпрыемства – пісала наша выданне, абапіраючыся на сведчанні супрацоўнікаў завода. Зараз мы зноў звязаліся са сваімі крыніцамі, каб прасачыць за дынамікай гэтай сітуацыі, а таксама атрымалі інфармацыю, якая тлумачыць пэўную нестабільнасць у працы прадпрыемства.
Сапраўды, адток кадраў з “Магілёўліфтмаша” назіраецца ўжо не першы месяц – пацвердзілі нам. Можна пераканацца ў гэтым таксама, параўнаўшы колькасць вакансій на прадпрыемстве. Калі на сярэдзіну красавіка ліфтавы завод шукаў спецыялістаў на 80 вакантных пасадаў, то цяпер гэты спіс складае ўжо 90 пазіцый на дзень падрыхтоўкі матэрыяла.
Шараговаму супрацоўніку заробак прапануюць прыблізна ў 1 400 рублёў, але калі няма адпаведнага разраду, то такі работнік будзе атрымліваць толькі 1 000. Для параўнання, у магілёўскім аўтапарку заробак абяцаюць ужо 2 300, але тут ёсць акалічнасць – за гэтыя грошы давядзецца адпрацаваць 280 гадзін у месяц, а гэта 28 дзён па 10 гадзін. Атрымліваецца, што за месяц супрацоўнік зможа адпачыць усяго два-тры дні.
Для прадпрыемства з штатам у 4 500 – 5 000 чалавек 90 вакансій – гэта некрытычны працэнт. Але трэба ўлічваць, што, як і іншыя дзяржаўныя арганізацыі, завод ідзе па шляху адмоўнай селекцыі – губляе вопытныя і кваліфікаваныя кадры, ініцыятыўных людзей. Гаворка тут вядзецца пра палітычныя чысткі, якія на прадпрыемстве поўным ходам праводзіць намеснік генеральнага дырэктара па ідэалогіі Мікалай Міхаленя.
Мікалай Міхаленя – ў цэнтры. Фота з афіцыйнага сайта прадпрыемства.
Замена звольненым з часам знаходзіцца, канечне – у Магілёве багата работнікаў, якія па старой памяці мараць служыць на ліфтавым. У ранейшыя часы ледзь не чарга стаяла з ахвотных сюды ўладкавацца. Але, як бачым па сітуацыі з актуальнымі вакансіямі, кадравы дэфіцыт актуальны для Магілёва гэтак жа сама, як і для ўсёй Беларусі. Эксперты тлумачаць гэту праблему двума прычынамі – дэмаграфічнай ямай і палітычнай эміграцыяй. І абедзьве гэтыя прычыны, як бачыцца, бліжэйшым часам – невырашальныя.
Зараз на ліфтавым заводзе не хапае інжынерна-тэхнічнага персаналу – паведамляюць нам крыніцы. Тых людзей, якія прыходзяць уладкоўвацца на кіроўныя пасады, падоўгу трымаюць у падвешаным стане, бо татальна правяраюць па т.зв. “дыскрэдытуючых абставінах”.
За кожным жа страчаным кадрам губляецца таксама і яго вопыт, а гэта – ўсё тая ж якасць працы. Нажаль, калі ў справу ўмешваецца палітыка, пра якасць ужо ніхто не думае. Адзін з нашых суразмоўцаў адпрацаваў на прадпрыемстве інжынерам па наладцы і выпрабаванням больш за дзесяць гадоў, а звольнены быў за подпіс у выбарчым лісце за вылучэнне кандыдатам у прэзідэнты Віктара Бабарыкі. Такіх як ён – дзясяткі, а можа і больш. Дакладная статыстыка, вядома ж, не вядзецца, але крыніцы кажуць, што палітычныя звальненні працягваюцца і зараз.
Гэтая своеасаблівая адмоўная селекцыя разам з кадравай праблемай гарантавана дадуць дэгенератыўны ўплыў на працу прадпрыемства ў далёкатэрміновай перспектыве. І гэта ва ўмовах, калі для завода сканчаецца цяплічны клімат на яго асноўным рынку збыту. Таксама – ва ўмовах, калі да якасці прадукцыі і так вельмі шмат пытанняў. Але пра гэта ніжэй.
Паміж Сцылаю і Харыбдай
Такім чынам, спрыяльныя ўмовы на асноўным рынку “Магілёўліфтмаша” сталі менш спрыяльнымі, і завод зноўку сутыкнуўся з абвастрэннем канкурэнцыі, якая цяпер наўрадці істотна знізіцца. Ва ўмовах канкурэнцыі поспех звычайна залежыць ад двух характарыстык – высокая якасць і нізкі кошт. Прычым балансіраваць даводзіцца толькі на чымсьці адным. Мантра пра “выдатнае спалучэнне “цаны і якасці”, якую прасоўвае менеджмент завода, як мы пабачым ніжэй, у людзей, добра знаёмых з прадукцыяй прадпрыемства выклікае горкую ўсмешку.
Нізкі кошт дае канкурэнтныя перавагі ў грамадствах з нізкім узроўнем даходаў. Але пачынае ствараць рэпутацыйныя перашкоды з выхадам грамадства на прыстойны ўзровень забеспячэння. Калі людзі могуць сабе дазволіць нешта лепшае па якасці, то яны, як прывіла, гэта сабе дазваляюць.
Звярніце ўвагу – да вайны чысты прыбытак “Магілёўліфтмаша” скараціўся да 11 мільёнаў рублёў (у 2020 было 33). Атрымліваецца, калі ў пакупніка была магчымасць і сродкі выбіраць, то яны выбіралі – і далёка не заўсёды нас.
Даволі прадказальна, магілёўскі вытворца нізкі кошт сваёй прадукцыі пазіцыянуе як адну з галоўных канкурэнтных пераваг. Не забываючы пры гэтым дэклараваць, што “асноўнай стратэгічнай мэтай развіцця арганізацый холдынгу “Магілёўліфтмаш” на 2024 год з’яўляецца вытворчасць высокаякаснай канкурэнтаздольнай прадукцыі, якая адпавядае патрабаванням спажыўца.”
А як справы выглядаюць насамрэч, нам дапамогуць разабрацца якраз карыстальнікі магілёўскай прадукцыі і работнікі арганiзацый, што абслугоўваюць гэтыя ліфты. Тут, канечне, узнікае пытанне пра рэлевантнасць выбаркі. Мы правялі аналіз водгукаў на асноўных пляцоўках, дзе карыстальнікамі з усёй постсавецкай прасторы абмяркоўваюць якасць магілёўскіх ліфтоў. Нажаль, вялікая колькасць ацэнак гаворыць пра тое, што ў “Магілёўліфтмаша” ёсць сур’ёзныя іміджавыя праблемы.
“Наиболее позитивно то, что после 2007 года могилевских лифтов в нашем городе не устанавливали.”
Лішне казаць, што ўсе магілёўцы, у дамах якіх усталяваныя – ну а чые ж яшчэ – ліфты “Магілёўліфтмаша”, маюць безліч гісторый пра праблемы з гэтымі пад’ёмнікамі. Заўважым – што гаворка вядзецца пра новыя дамы, якія мантажуюцца і абслугоўваюцца спецыялістамі, цудоўна знаёмымі са спецыфікай магілёўскага абсталявання.
Чаму гэта важна – практычна заўсёды, калі сустракаецца крытыка ў працы магілёўскіх ліфтоў, прадстаўнікі завода-вытворцы займаюць адну даволі камфортную пазіцыю – маўляў, якасць добрая, проста мантаж дрэнны і абслугоўванне не добрасумленнае. Таму і ўзнікае пытанне – а ў Магілёве што перашкаджае здзейсніць гэта ўсё на высокім узроўні? А тым часам рэдкі дамавы чат у нашым горадзе абыходзіцца без гістэрыкі пра зноўку паламаны ліфт. Абзванілі знаёмых, спраўдзілі – сапраўды, пастаянна ламаецца. Канечне, гэтыя размовы да справы не прыкладзеш, статыстыку на іх не пабудуеш, таму накіроўваемся ў сусветнае сеціва.
Найбольшая колькасць каментарыяў ад карыстальнікаў пра якасць магілёўскіх ліфтоў утрымліваецца на профілі завода ў Google-maps, Yandex-мапах, а таксама на сайтах otzyvy.by і otzovik.com. Найлепшы вынік завод мае на пляцоўцы Yandex – рэйтынг 4,5 з пяці, даволі шмат пазітыўных водгукаў. Але ёсць і проста адчайныя. “Мы с женой уже рассматриваем переезд в другой дом только из-за того, что здесь стоит этот ужасный лифт, который ломается просто постоянно.” – пісаў Ілья з Растова-на-Дану 28 студзеня гэтага года. Але ёсць і цалкам кампліментарныя каментарыі.
На Google-maps статыстыка ўжо трохі горш. Завод мае 3,6 зоркі з пяці, каментарыі таксама разыходзяцца – ад рэзка адмоўных да рэзка станоўчых.
Яшчэ горш сітуацыя на спецыялізаваных сервісах водгукаў. Так, на сайце otzovik.com з 27 водгукаў – 7 станоўчых, 20 адмоўных, а агульны рэйтынг прадпрыемства 2,3 з пяці. Характэрны прыклад – “Красивый, удобный, но уже успел нам надоесть постоянными сбоями” пракаментавала магілёўскія ліфты карыстальніца amimurka, якая паставіла заводу пяць зорачак.
З 32 адзнак на сайце otzyvy.by сфарміраваўся вартый жалю рэйтынг у 1,75 з пяці, а каментарыі пад профілем кампаніі – гэта проста ўзорны набор з сарказма, скаргаў і праклёнаў. Што цікава – пакінулі свае водгукі на гэтым рэсурсе і самі супрацоўнікі “Магілёўліфтмаша”, і людзі, якія абслугоўваюць прадукцыю магілёўскага завода.
А яшчэ ёсць спецыялізаваны прафесійны форум liftforum.ru, на якім адна з тэм прысвечаная якасці прадукцыі “Магілёўліфтмаша”. На дадзеным рэсурсе нашага гіганта абмяркоўваюць вузкія спецыялісты – людзі, якія займаюцца мантажом і абслугоўваннем ліфтоў. Па геаграфіі, гэта пераважна Расійская Федэрацыя, сам форум быў створаны ў 2006 годзе і заставаўся актыўным да 2015. Для нас цікава, што ў абмеркаванні былі апублікаваныя два рэйтынгі, дзе ацэнку магілёўскай прадукцыі ставяць у параўнанні з ліфтамі канкурэнтаў. Вось, напрыклад, першы водгук.
“На сегодняшний день уже достаточно много новых лифтов установленных в новых дома и на замену, разными монтажными организациями. Обслуживаются тоже разными эл.механиками, толковыми и не очень. Статистика такова: МЛЗ (Магілёўскі ліфтавы завод – mogilev.media) (особенно модели ЛП-0611Б, ЛП-0610БГ) – остановок в день на 50 лифтов от 5 до 15(0 ещё ни разу не было). КМЗ (Карачараўскі механічны завод у Маскве) – на 30 лифтов от 0 до 5. ЩЛЗ (Шчэрбінскі ліфтавы завод у Маскве) – на 20 лифтов от 0 до 3. Наше мнение, МЛЗ последнее время, самый бюджетный вариант, хуже нет, или мы ещё не сталкивались. КМЗ и ЩЛЗ примерно одинаковы, также бюджетные, типовые.”
Яшчэ адзін прафесійны водгук на прадукцыю “Магілёўліфтмаша” размясціла спецыялізаванае галіновае выданне “Ліфт-Прэс”. Гэта інтэрв’ю з Генеральным дырэктарам маскоўскай арганізацыі “Пад’ём-Поўнач” Віктарам Меліаранскім. На абслугоўванне гэтай арганізацыі паступілі некалькі магілёўскіх ліфтоў, і працу з імі, а таксама з заводам-вытворцай лепш за ўсё характаразуе апошні ўрывак дыялогу:
“– Безрадостная картина получается. Давайте все же закончим беседу на позитивной ноте.
– На позитивной?(…) Наиболее позитивно то, что после 2007 года могилевских лифтов в нашем городе не устанавливали.”
Дзеля справядлівасці, трэба адзначыць, што гэта дастаткова стары матэрыял, аж 2010 года. Ён утрымлівае столькі негатыву пра працу “Магілёўліфтмаша”, што многія каментатары пад артыкулам справядліва абураюцца гэтым інтэрв’ю, падобным на замову ад канкурэнтаў.
Таксама адзначым, што сярод каментароў наконт прадукцыі магілёўскага ліфтавага завода раздаюцца таксама галасы ў абарону. Звычайна ў яго падтрымку кажуць, што галоўнае – правільны мантаж, абслугоўванне. Яшчэ – што ліфты “забіваюць” самі жыльцы, робячы ў новабудоўлях рамонт і нагружаючы пад’ёмнік будаўнічымі матэрыяламі.
Такім чынам, даводзіцца канстатаваць, што Магілёўскі завод ліфтавага машынабудавання мае пэўныя іміджавыя праблемы што ў вачах карыстальнікаў, што ў вачах прафесіяналаў. Выглядае, што на рынку ён займае нішу вытворцы танных ліфтоў з невысокай якасцю. Гэта, канечне, не смяротны вырак – попыт у Расіі на ліфты нашмат перавышае прапанову. Заўсёды знойдуцца забудоўшчыкі, якія абяруць танны варыянт, альбо проста вымушаныя будуць купляць магілёўскае, бо іншага няма.
У выніку прадпрыемства становіцца закладнікам запатрабаванасці ўласнай прадукцыі. Калі завод – адзіны ў рэгіёне, што паказвае стабільны высокі прыбытак; калі што б ты ні выпускаў, рынак усё праглыне і яшчэ папросіць – то навошта станавіцца лепш?
Якасць, залежнасць ад аднаго рынку збыту – выглядае, што гэта менавіта тыя фактары, якія навісаюць зараз над магілёўскім гігантам. Ці складуцца яны ў нейкае трывожнае, альбо нават небяспечнае спалучэнне? Цяжка сказаць. У сучасным свеце прагностыка далей за сённяшні дзень – справа няўдзячная. Але ў любым выпадку, калі заўтра ці паслязаўтра мы будзем чуць, што магілёўскі ліфтавы пачало трэсці, што на завод раптам перасталі паступаць замовы, што актуалізаваліся праблемы з кадрамі – то, здаецца, мы зрабілі крок у разуменні таго, чаму падобнае можа адбыцца.
Падчас рыцця катлавану для падземнага пераходу на скрыжаванні вуліцы Астроўскага і Пушкінскага праспекта, будаўнікі натыкнуліся на фундамент на месцы Чарнігаўскай брамы. Нягледзячы на тое, што паводле закона работы павінны былі спыніцца, знаходку тут жа засыпалі пяском.
Працы па пракладцы падземнага пераходу на Пушкінскім праспекце ў Магілёве, якія пачаліся ў канцы траўня, прывялі да прадказальнай археалагічнай знаходкі і да абсалютна прадказальнага абыходжання з ёй. Як было цудоўна вядома гісторыкам і краязнаўцам, менавіта на гэтым месцы размяшчалася Чарнігаўская брама, частка фартыфікацыйнай сістэмы старажытнага Магілёва.
15 чэрвеня мясцовыя актывісты заўважылі, што пры правядзенні земляных работ на паверхні паказаліся рэшткі каменнай кладкі, якія па форме былі падобнымі на фундамент Чарнігаўскай брамы. Так, вядомы магілёўскі энтузіаст Леанід Платоненка апублікаваў у групе “Магілёў – горад, які быў…” у Facebook фотаздымкі знаходкі. Паводле яго меркавання, раздвоены вугал фундамента, а таксама яго размяшчэнне ніжэй самага ранняга слою глебы сведчаць пра тое, што знойдзеныя парэшткі належаць менавіта гэтаму гістарычнаму помніку.
Exif_JPEG_420
Паводле Кодэкса аб культуры Рэспублікі Беларусь (артыкул 88), у выпадку, калі падчас выканання земляных работ адбылося выпадковае выяўленне матэрыяльнай культурнай каштоўнасці, арганізацыя, якая праводзіць працы, павінна “безадкладна прыпынiць работы або iншую дзейнасць на нерухомай матэрыяльнай культурнай каштоўнасці, якiя могуць аказаць на яе ўздзеянне.”
Аднак у той жа дзень, 15 чэрвеня, знойдзеная каменная кладка была засыпаная пяском. “Замест таго, каб ідэнтыфікаваць выяўлены падмурак, гэта значыць вызначыць яго прыналежнасць, археолаг з Магілёўскага ўніверсітэта палічыў магчымым спыніць абследаванне фундамента, пасля чаго выяўлены падмурак пачалі закопваць – гэта добра відаць на здымку.” – піша Леанід Платоненка.
Exif_JPEG_420
“Стаю на месцы былой брамы. Ужо засыпалі ўсё пяском” – пацвярдзіў гэтую інфармацыю ў сваім каментарыі ў групе “Магілёў – горад, які быў…” вядомы гісторык, былы прафесар Магілёўскага дзяржаўнага ўніверсітэта Аляксандр Агееў.
Для параўнання, калі падчас правядзення работ па пашырэнні маста праз Днепр на Пушкінскім праспекце будаўнікі выявілі рэшткі фундамента Траецкай царквы, працы былі спыненыя, а ў праект будаўніцтва тэрмінова былі ўнесеныя змены. Зараз рэшткі фундамента царквы – адна з турыстычных атракцый, з інфармацыйнай таблічкай і зонай адпачынку. І гэта нягледзячы на тое, што падчас будаўніцтва маста горад таксама пакутваў ад транспартнага калапсу і кіраўніцтва Магілёва ўсімі намаганнямі імкнулася паскорыць будаўнічыя працэсы.
У 2024 годзе, як бачым, кіраўніцтва Магілёўскага гарвыканкама ўжо нашмат больш абыякавае што да гістарычнай спадчыны і да выканання ахоўнага заканадаўства. Можна ўзгадаць іншыя, але таксама характэрныя прыклады ў пацвярджэнне гэтай высновы. Калі праходзіў рамонт вуліцы Камсамольскай у Магілёве, а таксама вяліся земляныя працы на месцы былога касцёла св. Ксаверыя, то ніякага належнага кантролю з боку археолагаў не назіралася. Усе гэтыя працы “груба парушылі заканадаўства” – заявілі ў Акадэміі навук Беларусі.
Даведка: Чарнігаўская брама з’яўлялася часткай абарончых умацаванняў прадмесця Лупалава ў Задняпроўі. Яна знаходзілася на паўднёвым выездзе з горада і вядомая яшчэ з канца XVII стагоддзя. У часы магдэбургскага права яна была ўключаная ў абарончую лінію, што ахоўвала ўсё Задняпроўе. У Актавай кнізе магілёўскага магістрата маецца запіс ад 1692 года, у якім гаворыцца, што «ездили панове магистратовые на Луполов для обаченя валов, где бы мели становить брамы». У 1699 годзе брамы ў гэтым прадмесці ўжо існавалі.
У канцы XVIII – пачатку ХІХ стагоддзяў Чарнігаўская брама перастала выконваць абарончыя функцыі і была замененая на каменную пабудову, якая выглядала больш прадстаўніча, чым ваяўніча. Гэтая брама была выкананая паводле тыпавога праекта – гэтак жа сама выглядалі яшчэ Быхаўская, Віленская і Шклоўская брамы ў Магілёве.
У 1920-1930-х гадах, падчас пашырэння Чарнігаўскай дарогі пад шашу, перад тым, як тут з’явіцца праспект Пушкіна, браму знішчылі. Старажылы памятаюць, што ў ХХ стагоддзі аўтобусны прыпынак на гэтым месцы доўгі час яшчэ насіў назву “Брама”.
Фота: Група ў Facebook “Магілёў – горад, які быў…” і з адкрытых крыніц.
А сабака спакойна выбраўся на бераг самастойна і ўцёк.
На Фацінскай затоцы днём 9 чэрвеня ледзь не патануў 48-гадовы мужчына. Ён рыбачыў з лодкі і пабачыў у вадзе за бортам сабаку. Рыбак вырашыў падняць яго ў лодку, але перавярнуўся і ўпаў у ваду. Утрымацца на паверхні мужчыне дапамагла наяўнасць ратавальнай жылеткі, аднак самастойна дабрацца да берага ён быў не ў стане.
Відавочцам гэтай сітуацыі аказаўся 34-гадовы мінак. Ён узяў лодку рыбака, якую прыбіла да берага, і падплыў на ёй да 48-гадовага пацярпелага. Паведамляецца, што пакуль мужчыну даставалі з вады, сабака, які стаў прычынай здарэння, самастойна выбраўся на бераг і ўцёк.
Могилевские «зайцы» мастерски подделывают проездные билеты, но экспертов им обмануть не удается и контролеров тоже.
Судмедэксперты Могилева все чаще выявляют поддельные проездные билеты, сообщается на сайте Государственного комитета судебных экспертиз. Хотя, в принципе, они являются изначально подлинными. В таких проездных заклеивается отверстие с обозначением месяца, а новое отверстие пробивается там, где расположен реквизит следующего месяца.
Пойманные с такими билетами «зайцы» рассказывают, что купили свой проездной по дешевке или нашли его на улице. Лишь некоторые честно признаются в том, что «продлевали» билет сами.
Самыми наглыми безбилетниками оказались мужчина и женщина, которые вплоть до апреля пользовались январскими проездными. Веревочка вилась до тех, пока «липовые» билеты не предъявили контролерам. Всех изготовителей поддельных проездных билетов ждет штраф.
У чатырох катэгорыях з пяці пераможцамі аказаліся гарады і адзін аграгарадок з Магілёўскага рэгіёна.
29 траўня Савет Міністраў Беларусі абвясціў вынікі рэспубліканскага агляду санітарнага стану і добраўпарадкавання населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь. У першай катэгорыі перамогу святкаваў горад Магілёў – піша Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал. Па другой катэгорыі першае месца падзялілі паміж сабой Бабруйск і Салігорск. У ліку лепшых па трэцяй катэгорыі самы высокі бал аказаўся ў Чэрыкава.
Сярод населеных пунктаў сельскага тыпу ў шэрагі пераможцаў трапіў аграгарадок Вішоў Бялыніцкага раёна. Даволі нечаканы вынік, калі ўлічыць, што на загалоўным фота мы можам пабачыць, у якім стане знаходзіцца царква святых Пятра і Паўла канца XVIII – пачатку ХІХ стагоддзяў у Вішове.
Магілёўскі гарадскі аддзел МНС абвясціў турнір “Падмікольскі каскад” з забегам для ўсіх ахвотных у баявой вопратцы.
Спаборніцтвы пройдуць 31 траўня ў 9.00. У забегу прымуць удзел некалькі груп спартсменаў. Першыя дзве групы складуць супрацоўнікі МНС, мужчыны. У трэцяй групе змогуць спаборнічаць усе жыхары Магілёва старэйшыя за 18 гадоў, таксама мужчыны. Жанчыны – як супрацоўніцы МНС, так і грамадзянскія асобы, змогуць прыняць удзел у чацвёртым забегу.
Спартсмены будуць спаборнічаць у хуткасным пад’ёме на лесвіцу Падмікольскага парка. Усе ўдзельнікі-мужчыны пойдуць на забег у баявой вопратцы ратавальніка і ў апаратах на сціснутым паветры, вага якога 18 кілаграмаў. Жанчыны будуць бегаць без апаратаў, але ў баявой вопратцы. Перад пачаткам спаборніцтваў усе спартсмены пройдуць медыцынскае асведчанне.
Камітэт судовых экспертыз апублікаваў інфармацыю пра абследаванне некалькіх тысяч чалавечых костак у катлаване падчас будаўніцтва новых карпусоў гарадской бальніцы ў Магілёве.
Пры закапванні катлавана на скрыжаванні вуліцы Карпінскага і завулка Медыцынскага (побач з гарадской бальніцай) рабочыя знайшлі ў ім касцяныя астанкі, гаворыцца ў паведамленні. У рамках судовай медыка-крыміналістычнай экспертызы касцяных парэшткаў было даследавана больш за 3 600 аб’ектаў – гэта рэбры, чарапы, трубчастыя косці, пазванкі, ніжнія сківіцы і інш. У Камітэце судовых экспертыз адзначаюць, што яны з’яўляюцца чалавечымі і належылі 124 розным людзям. Характар змянення гэтых касцяных астанкаў указвае на тое, што даўнасць пахавання складае звыш 70 гадоў. На некаторых парэштках судовымі экспертамі былі выяўлены сляды, якія могуць сведчыць аб перанесенай хірургічнай аперацыі (ампутацыі канечнасці).
Фота: Камітэт судовых экспертыз
