Плануецца русіфікацыя геаграфічных назваў у Беларусі

Выступаючы перад Рэспубліканскім саветам па гістарычнай палітыцы пры Адміністрацыіі Лукашэнкі яе кіраўнік Ігар Сергеенка заявіў, што будзе «разгледжана пытанне транслітарацыі ў геаграфічных назвах вуліц і населеных пунктаў з выкарыстаннем рускай мовы”, бо быццам бы “паступаюць звароты грамадзян па гэтым пытанні, і мы вырашылі разгледзець яго і ўнесці яснасць, як далей выкарыстоўваць рускую мову ў назвах вуліц, населеных пунктаў, у транспарце».

Наш каментар. Цяжка зразумець ход думак чыноўнікаў, але хутчэй за ўсё, гаворка ідзе пра тое, што камусьці не даспадобы назвы вуліц і населеных пунктаў на беларускай мове і іх дубліраванне на лацінцы. Але тут нюанс: няма ў Беларусі рускіх назваў населеных пунктаў – усе яны беларускія.

Падача назваў на лацінцы – нармальная сусветная з’ява, тым больш што Беларусь знаходзіцца ў цэнтры Еўропы, на перакрыжаванні шляхоў зносін. 

Усе такія назвы на лацінцы рабіліся паводле “Інструкцыі па транслітарацыі геаграфічных назваў Рэспублікі Беларусь літарамі лацінскага алфавіта”— метада запісу лацінскім пісьмом беларускіх геаграфічных назваў. 

Сама Інструкцыя была ўхвалена пастановай Дзяржаўнага камітэта па зямельных рэсурсах, геадэзіі і картаграфіі Рэспублікі Беларусь за № 15 ад 23 лістапада 2000 года. Апошнія змены ў яе ўносіліся 11 чэрвеня 2007 года.

У лютым 2013 года інструкцыя была рэкамендаваная Арганізацыяй Аб’яднаных Нацый у якасці міжнароднай сістэмы раманізацыі беларускіх геаграфічных назваў.

У 2003-2010 гадах пад эгідай Камітэта па зямельных рэсурсах, геадэзіі і картаграфіі пры Савеце Міністраў Рэспублікі Беларусь, Рэспубліканскай тапанімічнай камісіі пры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі былі выдадзены дастаткова грунтоўна прапрацаваныя нарматыўныя даведнікі з назвамі населеных пунктаў краіны па абласцях:

Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с.

Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Магілёўская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2007. — 406 с.

Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гомельская вобласць: нарматыўны даведнік / Н. А. Багамольнікава і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2006. — 382 с.

Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гродзенская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. —Мн.: Тэхналогія, 2004.—469 с..

Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с.

Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2010.— 318 с. 

Усе назвы нарматыўных даведнікаў даваліся на беларускай мове кірыліцай, лацінкай і на рускай мове і ніякай асаблівай крытыкі не выклікалі, а наадварот былі ўхвалены, як узорныя, ААН.

Калі будуць зрусіфікаваны назвы населеных пунктаў краіны, то будзе поўнасцю разбурана нацыянальная тапанімічная прастора, якая з’яўляецца элементам гістарычнай спадчыны.

Спяшацца з высновамі не будзем, трэба выслухаць мовазнаўцаў з акадэмічных інстытутаў, членаў тапанімічных камісій пры Савеце Міністраў і Акадэміі навук.

Недалёкае замежжа. На сайце латвійскага прэзідэнта больш не будзе рускай мовы. У Літве абліваюць савецкія помнікі чырвонай фарбай

Так рэагуюць у гэтых краінах на вайну Расіі ва Украіне.

«Пытанне камунікацыі на рускай мове стала адчувальным».

Інфармацыя на сайце прэзідэнта Латвіі Эгіла Левітса будзе цяпер падавацца толькі на латышскай і англійскай мовах.

У Медыя-цэнтры Дзяржаўнай канцылярыі прэзідэнта тлумачаць, што пытанне камунікацыі дзяржаўнага кіравання на рускай мове ў сувязі з вайной Расіі ва Украіне стала вельмі адчувальным, таму было прынятае рашэнне прадастаўляць міжнароднай аўдыторыі інфармацыю толькі на англійскай мове.

g2.delphi.lv

Як паведамляе інфармацыйнае агенцтва Delfi, да раніцы 24 жніўня на сайце прэзідэнта рускамоўная версія была даступнай.

У Літве пачаўся інтэнсіўны перагляд і дэмантаж помнікаў савецкага часу. Іх сталі абліваць чырвонай фарбаю.

З пачаткам вайны Расіі ва Украіне ў многіх гарадах Літвы савецкія помнікі сталі абліваць чырвонай фарбай.

nedelia.lt

Апошні такі выпадак здарыўся ў мястэчку Цітувенай Кельмескага раёну. Паліцыя шукае зламыснікаў і пачата дасудовае расследаванне аб знішчэнні і псаванні маёмасці. Памер шкоды ўстанаўліваецца.

cdn.optipic.io

Калі выкрыюць парушальнікаў грамадскага парадку, то паводле Крымінальнага кодэксу, ім пагражае пакаранне ад грамадскіх працаў да пазбаўлення волі на два гады.

Па ўварванні Расіі ва Украіну ў Літве пачаўся інтэнсіўны перагляд і дэмантаж помнікаў савецкага часу, піша інфармацыйнае агенцтва Delfi. Паводле выдання гэта стала магчымым пасля лібералізацыі правілаў абыходжання з такімі помнікамі.

фота: yaplakal.com