На неапрацаваных фотаздымках кольцы планеты мігацяць на фоне чорнага космасу
Касмічны тэлескоп “Джэймс Уэб” даслаў новыя выявы Сатурна. Пазней іх ачысцяць ад шуму і афарбуюць у натуральныя колеры – паведамляе NASA.
Нядаўна астраномы вымералі ўзрост кольцаў Сатурна: яны сфармаваліся яшчэ пры дыназаўрах – гэта каля 240 мільёнаў зямных гадоў таму назад.
Тэлескоп правёў назіранні з дапамогай спектрографа блізкага інфрачырвонага дыяпазону. Сатурн і яго кольцы свецяцца як у інфрачырвоным, так і ў блізкім інфрачырвоным дыяпазоне, але дыяпазон даўжынь хваль адрозніваецца.
Астраномы спадзяюцца выкарыстоўваць атрыманыя дадзеныя, каб даведацца больш аб Сатурне і яго спадарожніках. Яны адзначаюць, што ў хуткім часе з «Джэймс Уэб» паступяць новыя здымкі месяцаў планеты.
Міжнародны Дзень пралескі (International Snowdrop Day, з 1984 года).
Радзіма свята – Вялікабрытанія. У паўночным паўшар’і, у залежнасці ад кліматычнайзоны, пралескі зацвітаюць ад студзеня да красавіка.
Лацінская назва пралескі – “галянтус” – “малочная кветка”. Расліна вядома з 1 тысячагоддзя, у сярэдявеччы яе шанавалі як сімвал бязгрэшнасці.
У розных краінах кветку называюць па-рознаму: ангельцы – снежная кропля, снежная завушніца, чэхі – сняжынка, немцы – снежны званочак, у нас – пралеска.
Адна старажытная легенда абвяшчае, што калі Адам і Ева былі выгнаныя з раю, то пайшоў снег. Ева змерзла і стала плакаць, успамінаючы аб цёплых райскіх садах Эдэма. Каб суцешыць яе, Бог ператварыў некалькі сняжынак у кветкі пралескі. Убачыўшы кветкі, Ева павесялела і ў яе з’явілася надзея на лепшае.
Пралеска – сімвал надзеі.
Пралеска – сваячніца нарцыса, належаць да сямейства амарылісавых.
1655 год. Пад час вайны Расіі з Рэччу Паспалітай (1654–1667) магілёўцы, якія перайшлі на бок Масквы, вытрымалі аблогу войскаў гетмана Радзівіла быццам бы дзякуючы іконе Магілёўскага Богаяўленскага храма.
Штурмы горада адбываліся 28 лютага, 18-19 сакавіка, 19,23 красавіка, 11 мая 1655 года.
Першы раз ікону выкарысталі ў мэтах абароны горада ў 1655 годзе, у тым ліку 19 сакавіка (1 красавіка) 1655 года, у дзень святых мучанікаў Хрысанфа і Дарыі.
З гэтага часу Магілёва-Брацкая ікона Божай Маці прызнаецца цудатворнай. Захоўвалася ў Брацкім Богаяўленскім мужчынскім манастыры да пачатку XX стагоддзя.
Потым Божая Маці праславіла свой абраз у 1708 годзе, калі князь Меньшыкаў, будучы ў Магілёве, задумаў адпомсціць жыхарам горада за забойства «маскавіцян» у 1661 годзе падчас паўстання гараджан супраць маскоўскага гарнізона. Паводле падання, стоячы ў Богаяўленскім храме перад цудатворным абразом, ён раптам быў павалены на зямлю невядомай сілай і пасля гэтага, застрашаны і збянтэжаны гневам Божым, больш не адважваўся ні ўваходзіць у царкву, ні задумваць спусташэння непакорлівага горада над Дняпром.
А ў 1910 годзе Божая Маці выратавала ўвесь горад ад знішчэння агнём. Тады загарэлася прадмесце Лупалава, пажар з-за ветру перайшоў у горад і пагражаў Васкрасенскай царкве і Богаяўленскаму манастыру. Магілёўцы вынеслі цудатворны абраз на агорнутыя полымем вуліцы – і вецер, раптам павярнуўшы, пагнаў агонь у зваротным напрамку ад цэнтра горада.
Пасля бязбожнага ліхалецця XX стагоддзя лёс цудатворнай Магілёва-Брацкай святыні невядомы.
У Трохсвяціцельскім кафедральным саборы Магілёва знаходзіцца старажытны спіс (рэпліка) абраза.
1734 год. Справаводам Магілёўскага магістрата абраны Юры (Рыгор, Ежы) Трубніцкі (1680–1747).
Адзін з аўтараў “Магілёўскай хронікі». Вёў запісы за 1701–1747 гады. Пісаў на польскай мове. Член магістрата з 1725 года, рэгент гарадской канцылярыі з 1734 года.
Працягнуў працу свайго папярэдніка Трафіма Сурты. Першы запіс, зроблены яго рукой адносіцца да восені 1709 года, апошні – да 1746 года.
У якасці крыніц інфармацыі выкарыстоўваў успаміны сучаснікаў і сведкаў падзей, дакументальныя матэрыялы магілёўскага архіва, гісторыка-летапісныя крыніцы і ўласныя назіранні. У рукапіс хронікі ўнёс алегарычную сатыру «Карнавал іншаземны ў Польшчы», зроблены ім пераказ падзей з кніг па гісторыі Даніі і Швецыі.
Пасля смерці Юрыя напісанне Магілёўскай хронікі працягнуў яго сын Аляксандр, магілёўскі купец і дарадца магістрата, які вёў хроніку з 1747 па 1788 год. Справу Юрыя і Аляксандра працягнуў сын апошняга Міхаіл, які давёў змест летапісу да 1856 года.
1773 год. У Варшаве распачалася праца Вальнага сойму, які зацвердзіў першы падзел Рэчы Паспалітай (адбыўся ў 1772 годзе).
Да Расіі адыйшлі беларускія землі ў 92 тысяч км² з 1 мільёнам 300 тысяч чалавек – па Дзвіне, Друці, Дняпру, уключаючы Віцебск, Полацк, Мсціслаў, Магілёў, Гомель.
1850 год. Вялікабрытанія і ЗША падпісалі дамову аб сумесным будаўніцтве Панамскага канала (пазней ЗША вырашылі будаваць канал саматугам).
Панамскі канал – суднаходны канал, які злучае Панамскі заліў Ціхага акіяна з Карыбскім морам і Атлантычным акіянам, размешчаны на Панамскім перашыйку на тэрыторыі дзяржавы Панама.
Канал аказаў неацэнны ўплыў на развіццё суднаходства і эканомікі ў цэлым у Заходнім паўшар’і і ва ўсім свеце, што абумовіла яго надзвычай высокае геапалітычнае значэнне.
Дзякуючы Панамскаму каналу марскі шлях з Нью-Ёрка ў Сан-Францыска скараціўся з 22 500 да 9 500 км.
Ідэю будаўніцтва Панамскага канала падаў ураджэнец Крычава Аляксандр Галынскі (1816–1893) – журналіст, падарожнік, аўтар падрабязнай карты Каліфорніі.
1881 год. Нарадзіўся Валянцін Волкаў (1881–1964).
Народны мастак БССР, прафесар, аўтар выяў герба БССР (1927, 1938), мадыфікацыя якіх з’яўляецца цяперашнім афіцыйным гербам Беларусі.
З 1919 года жыў на Беларусі. Выкладаў у Віцебскім мастацкім тэхнікуме, Мінскім мастацкім вучылішчы, тэатральна-мастацкім інстытуце, кіраваў мастацкімі студыямі Саюза архітэктараў БССР, юных талентаў пры Доме народнай творчасці ў Мінску.
Бацька Анатоля Волкава і дзед Сяргея Волкава, таксама мастакоў.
Працаваў у жанрах тэматычнай карціны, пісаў пейзажы, нацюрморты. Ствараў сюжэтна-тэматычныя карціны, прысвечаныя гісторыі Беларусі, партрэты.
У 1918 годзе ў Петраградзе ён займаўся ўбраннем горада да 1-й гадавіны Кастрычніцкай рэвалюцыі – працы захоўваюцца ў Дзяржаўным Рускім музеі. Адзін з першых беларускіх жывапісцаў стварыў вобраз Леніна.
Ілюстраваў і аформіў шэраг кніг для Дзяржаўнага выдавецтва БССР.
Сярод яго шматлікіх работ – «Кастусь Каліноўскі», «Барыкады», партрэты М. Багдановіча, М. Гусева, дзеячаў тэатра імя Я. Купалы. Шырокую вядомасць мае велізарная кампазіцыя «Мінск 3-га ліпеня 1944 года» (фота).
1881 год. Нарадзіўся Усевалад Ігнатоўскі (1881–1931).
Беларускі грамадскі дзеяч, гісторык, першы прэзідэнт Беларускай акадэміі навук (1928–1931), яе акадэмік і акадэмік Усеўкраінскай акадэміі навук.
Займаўся рэвалюцыйнай дзейнасцю. Працаваў Членам Часовага ваенна-рэвалюцыйнага камітэта ССРБ, наркамам земляробства, асветы, членам Прэзідыума ЦВК БССР (1920–1930), прафесарам БДУ, старшынёй Інбелкульта, першым прэзідэнтам Акадэміі навук і дырэктарам Інстытута гісторыі.
Актыўны распрацоўшчык палітыкі беларусізацыі, барацьбіт за ўзбуйненне БССР. Увёў новую перыядызацыю гісторыі Беларусі.
У 1930 годзе патрапіў пад рэпрэсіі, зняты з пасады Прэзідэнта Акадэміі навук. Выклікаўся на допыты ў ДПУ. Пасля аднаго з іх скончыў жыццё самагубствам. Паводле другой версіі быў застрэлены супрацоўнікамі ДПУ ў сваім доме 4 лютага 1931 года.
Яго імя носіць Камянецкая цэнтральная раённая бібліятэка, на будынку якой устаноўлена мемарыяльная дошка.
1908 год. Нарадзіўся Вільгельм Гараўскі.
Беларускі празаік. Брат літаратара Адама Гракала-Гараўскага, унук мастака Гілярыя Гараўскага.
Максім Гарэцкі адгукаўся пра яго так: «Змалку, як і ўсе сялянскія дзеці, быў пастухом, пасля вучыўся, але пашкодзіла вайна і акупацыя», «пад уплывам польскага патрыятызму» ў 1921 годзе, у 13 гадоў, выехаў у Польшчу, але праз два месяцы вярнуўся ў БССР. Трапіў у Інстытут сацыяльнага перавыхавання (дзіцячы прытулак) у Мінску, адкуль потым уцёк і як беспрытульнік вандраваў па Украіне і Каўказе.
Скончыў польскі педтэхнікум. Выкладаў у польскіх школах у Беларусі. Пісаў на польскай і беларускай, друкаваўся ва «Узвышшы» і «Маладняку», у мінскіх і бабруйскіх выданнях. Ягоная лірычная імпрэсія «Скрыпка», аповесць «На ўздыме» выклікалі рэзананс.
У 1931 годзе браў удзел у І Усесаюзным з’ездзе польскіх пралетарскіх пісьменнікаў. Арыштаваны ў пачатку 1937 года. Расстраляны НКУС 27 жніўня 1937 года.
Гракала-Гараўскія належылі да старажытнага герба «Кораб», які вядомы з XIII стагоддзя
1926 год. Нарадзіўся Барыс Аракчэеў (1926–2013).
Беларускі мастак, педагог. Заслужаны дзеяч мастацтваў.
Працаваў у станковым жывапісе, у жанрах пейзажа, нацюрморта, тэматычных карцін і батальных сцэн. Пад час вайны служыў у Бабруйску, Мінску.
Скончыў Мінскае мастацкае вучылішча, Тэатральна-мастацкі інстытут (першы выпуск, разам з будучымі народнымі мастакамі А. Анікейчыкам, В. Грамыкам, А. Кашкурэвічам i Л. Шчамялёвым).
Сярод яго твораў – пейзажы, нацюрморты, серыя партрэтаў сучаснікаў і знакамітых людзей. З’яўляўся адным з чатырох стваральнікаў дыярамы «Мінскі кацёл» у Музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны.
Выкладаў у Мінскім мастацкім вучылішчы, Акадэміі мастацтваў, з’яўляўся настаўнікам многіх вядомых беларускіх мастакоў.
Творы мастака знаходзяцца ў шматлікіх музеях: у Нацыянальным мастацкім музеі, Фондзе Саюза Мастакоў, Магілёўскім мастацкім музеі і іншых, галерэях Гомеля, Светлагорска, Полацка, Крупак, Баранавічаў, у прыватных калекцыях замежных краін.
Імя мастака носіць галерэя ў г. Крупкі.
Мемарыяльная дошка на доме, дзе працаваў Б. Аракчэеў.
1934 год. Гістарычнае фота лохнескай пачвары, нэсі.
Палкоўнік медыцынскай службы хірург Кенэт Уілсан ішоў з прыяцелем па беразе возера Лох-Нес. Таварыш Уілсана раптам застыў на месцы, узіраючыся ў возера, і выклікнуў: “Божа, ды гэта ж пачвара!”. Уілсан павярнуўся і ўбачыў у вадзе, прыкладна за 200 метраў ад берага, дзіўную жывёліну. Хірург спешна схапіў фотаапарат і зрабіў чатыры здымкі. Праз пару хвілін пачвара пагрузілася ў водную роўнядзь і знікла з выгляду. З чатырох здымкаў толькі адзін захаваў профіль невядомай свету істоты.
Гэты здымак зрабіў фурор ва ўсім свеце. Ён быў надрукаваны ў “Дэйлі мэйл”. Экспертыза пацвердзіла сапраўднасць здымка.
Было вызначана, што на ім адлюстраваны старажытны плезіязаўр. Навукоўцы даказалі, што плезіязаўр цалкам мог ацалець у возеры Лох-Нес, калі яно аддзялілася ад мора. Асяроддзе пасялення цалкам падыходзіла яму. Глыбіня возера складае да 330 метраў, што глыбей Паўночнага мора, дно рассечана расколінамі, дзе можна схавацца, а рыбы для пражытка плезіязаўра там дастаткова.
Лічыцца, што першая пісьмовая згадка аб пачвары зроблена абатам шатландскага Аёнскага манастыра Адамнанам, каля 700 года.
1939 год. Прынята пастанова ЦК ВКП(б) і Саўнаркама СССР “Аб гарадскім будаўніцтве ў Магілёве ў сувязі з пераводам сталіцы БССР».
Пытанне аб пераносе сталіцы было пастаўлена яшчэ 16 снежня 1937 года Пратаколам палітбюро № 56 ЦК ВКП(б) за 11 снежня 1937 – 21 студзеня 1938 года, дзе ў пункце 114 запісана: “Прыняць прапанову… аб пераводзе сталіцы…”.
Мары магілёўцаў стаць сталічнымі жыхарамі не ажыццявіліся. Планы пераносу былі скасаваны пасля далучэння Заходняй Беларусі да БССР у верасні 1939 года. Верагодна, дзякуючы гэтаму, цэнтр Магілёва, у пэўнай ступені, захаваў свой аўтэнтычны выгляд.
1970 год. На Волжскім аўтазаводзе (пабудаваны італьянцамі) на базе “Fiat” быў сабраны першы ВАЗ-2101 – у народзе “капейка”.
Гэта адбылося а 7:00. Першы аўтамабіль звёў з канвеера італьянскі шэф-інструктар. Рытмічная праца галоўнага канвеера пачалася толькі ў жніўні.
У розных мадыфікацыях было выраблена ў 1970-1988 гадах 4,85 мільёнаў “капеек”. Апошні аўтамабіль на базе ВАЗ-2101 выраблены 17 верасня 2012 года.
2013 год. Узровень Дняпра у Магілёве дасягнуў абсалютнага максімума 661 см. Найвялікшы паказчык за ХХІ стагоддзе.
Крытычным з’яўляецца ўзровень у 610, а небяспечным – 620 см.
У гэтым, 2023 годзе, максімуму вышыня вады ў Дняпры ў Магілёве дасягнула 7 красавіка – 570 см.
Гістарычны максімальны пад’ём вады рэгістраваўся 24 красавіка 1931 года – 853 см, калі вада пералівалася праз Пушкінскі праспект. Блізкі пад’ём быў у 1956 годзе – 834.
Серыю фотаздымкаў з ранішнім Дняпром даслала Магілёў.media чытачка. У сваім допісе яна адзначыла, што не маглі не сфатаграфаваць «такой прыгажосці». Ёю дзеліся з чытачамі і мы. Пагатоў, сёння, 9 верасня – Міжнародны дзень прыгажосці. У пільных справах не забывайма аб яе існаванні.
Пах язміну аказвае пазытыўны ўплыў на ўзаемаадносіны мужа і жонкі. Хочаце даведацца пра расьліну болей, чытайце далей.
Чытачка Магілёў.media даслала серыю фотаздымкаў з беларускім, як падкрэсльнена ў допісе, язмінам. Яна адзначае, што некалькі дзясяткаў гадоў таму высадзіла куст гэтай расліны і цяпер цешыцца з яе водару.
Жанчына заўважае, што язмін пры пад’езьдзе, зрабіў яго ўлюблёным месцам для сэлфі. Часам, піша яна, мінакі ўкрадкай наломваюць сабе букет.
Магілёў.media сабраў колькі цікавостак пра язмін і дапоўніў імі допіс чытачкі.
Язмін – дэкаратыўны куст з белымі пахучымі кветкамі сабранымі ў невялікія гронкі. Той язмін, які ведае большасць беларусаў, паходзіць з трапічных, цёплых рэгіёнаў Еўразіі, Афрыкі і Акіяніі. Расліна шырока культывуецца, бо мае характэрны водар сваіх кветак.
Назва «язмін» паходзіць ад персідскага слова «ясемін», якое азначае духмяная кветка. Гэта таксама і персідскае жаночае імя.
Расьліна, нібыта, трапіла з далёкіх краёў спачатку ў Егіпет больш за 1000 гадоў таму. Знаўцы кажуць, што адзін з кітайскіх імператараў меў слабасць да водарам язміну, які рос у ягоным палацы.
У канцы XV стагоддзя язмін вырошчвалі для каралёў Афганістану, Непалу і Персіі.
Язмін – кветкай кахання.
У Еўропе, як тое праверыць цяжка сказаць, Язмінам першым завалодаў герцаг Тасканскі. Вырошчванне расліны трымалася ў сакрэце. Аднак, ягоны садоўнік выкраў кветку для сваёй каханай. З таго часу тасканскія дзяўчыны ў дзень вяселля ўпрыгожваюць сябе язмінам. Ці не прыгожа?
Язмін з даўніх часоў лічыцца кветкай кахання. Гэта кветка-афрадызіяк. Хочаце верце, а хочаце не, але яна стымулюе сексуальную пажаднасць і ўзмацняе палавую актыўнасць. Кажуць, што пах язміну аказвае пазытыўны ўплыў на ўзаемаадносіны мужа і жонкі.
Язмін ратуе дэпрэсіі, бессані.
Пах яго кветак надае адчуванне дабрабыту, падбадзёрвае, паляпшае агульнае самаадчуванне. Стымулюе творчасць і нараджэнне арыгінальных ідэяў. Дапамагае адаптавацца ў незнаёмым становішчы, дапамагае пераадолець стамляльнасць і цягліцавую напругу.
Кветкі Язьміна выкарыстоўваюцца ў араматэрапіі для лячэння дэпрэсіі, бессані.
У хрысціянскай культуры язмін – сімвал грацыі, элегантнасці. Яго лічаць кветкай Панны Марыі.
Язмін хутка расце, але ў адрозненні ад плюшчу ці нават гліцыніі, іх памер кантралюецца лёгка. Дастаткова час ад часу яго абразаць ці абломваць.
У фотаальбоме Магілёў.media – сабраныя фотаздымкі, дасыланыя чытачамі. Так павялося, што іхныя аўтары суправаджаюць свае работы невялікімі допісамі. У асноўным тлумачаць, чаму вырашылі сфатаграфаваць той, ці іншы ўпадабаны вобраз. Як і раней чакайма фотаздымкай і допісаў да іх у паштовай скрынцы [email protected].
Чытачы выдання даслалі фотаздымкі Магілёва з прыкметамі яго беларускасці.
Магілёўцы адзначаюць, што апошнім часам паменела беларускай мовы ў вонкавым афармленні гораду. Па іх словах больш не з’яўляецца новых білбордаў з заклікамі пашыраць ужыванне нацыянальнай мовы беларусаў.Тое, што засталося нагадвае пра мінулую «эпоху» цяплейшага стаўлення ўладаў да беларускасці.
Беларускамоўная грамада гораду з настальгіяй згадвае, калі мясцовы аблвыканкам прапаноўваў адміністрацыі Лукашэнкі абвясціць 2010 год – годам роднай мовы. Ініцыятыва не была падтрыманая, але магілёўскім чыноўнікам дазволілі распрацаваць паэтапную праграму папулярызацыі беларускай мовы.
У «фотаальбом «Магілёў. media» чытачы даслалі серыю здымкаў, на якіх, як адзначана ў допісах, зафіксавана беларускасць магілёўскіх вуліц.
Паводле аўтараў у абласным цэнтры засталіся ўстановы, якія трымаюцца беларускай мовы, нягледзячы на «ледніковы перыяд» у грамадскім жыцці Беларусі.
«Знаёмцеся, Магілёў», такімі словамі адрэагавала на дэбютную публікацыю рубрыкі «Фотаальбом «Магілёў. media» жыхарка абласнога цэнтру, якая назвалася Аленай. Жанчына адзначае, што звярнуцца ў наша выданне наважылася, бо «першая старонка фотаальбому» ёй «не зусім спадабалася». На яе погляд апублікаваныя на ёй фотаздымкі «маюць выразна палітычную скіраванасць, якая затуляе прыгажосць гораду».
На дасланых чытачкай фотаздымках зафіксаваная магілёўская пагулянка. Як кажа аўтарка ліста «яна старалася фатаграфаваць тое, чым прыцягальная пешаходная вуліца і яе бліжэйшыя ваколіцы».
“Асабліва прыемна прайсціся пешаходнай вуліцай у выхадны дзень ранкам, калі яна толькі прачынаецца – раіць магілеўчанка. – Увечары ж пасядзець з філіжанкай кавы і паназіраць за мітусьнёй мінакоў”.
Паўторымся, што мы публікуем фотаздымкі без каментароў. Гэты прывілей аддаём чытачам. Няхай яны самі крытыкуюць, альбо захапляюцца краявідамі роднага ім гораду. Мы ж абяцаем апублікаваць іхныя допісы з абавязкова далучанымі да іх фотаздымкамі.
