У Клімавічах і Клімавіцкім раёне зацверджаны чатыры дні ў 2023 годзе ў якасці так званых “дзён цвярозасці”. Гэта 25 мая, 31 мая, 10 чэрвеня і 1 верасня – піша газета “Родная ніва”.
У гэтыя дні на тэрыторыі Клімавіцкага раёна будзе абмежаваны продаж алкагольных напояў, за выключэннем рознічнага гандлю на аб’ектах грамадскага харчавання, з 00.00 да 24.00.
Фота: “Родная ніва”
20-гадовы навучэнец каледжа з Касцюковіцкага раёна прыехаў у Клімавічы да дзяўчыны, якая яму спадабалася. Увесь дзень ён правёў з ёй, а ўвечары збіраўся ехаць дадому. Аднак з’язджаць маладому чалавеку так не хацелася, што каб застацца начаваць у бацькоў дзяўчыны, ён вырашыў зімітаваць з сябе ахвяру злачынства.
Па дарозе да вакзала малады чалавек знайшоў разбітую бутэльку і аскепкам шкла парэзаў на сабе адзенне, нанёс драпіны на жываце. Таксама хлопец схаваў сваю сумку з мабільнікам, пашпартам і дробнай сумай грошай у бязлюдным месцы. Затым пагрукаўся ў бліжэйшы дом, гаспадыні якога распавёў, што на яго напалі двое мужчын.
Жанчына патэлефанавала ў міліцыю. У раённым аддзеле міліцыі хлопец расказаў гісторыю пра напад, а таксама заявіў, што ў скрадзенай сумцы было шмат грошай.
Як піша “Голас Касцюкоўшчыны” навучэнца каледжа на міліцэйскай машыне павезлі на пазначанае ім “месца злачынства”. Аднак ніякіх слядоў здзейсненага гвалту там супрацоўнікі праваахоўных органаў не выявілі. У такой сітуацыі малады чалавек змушаны быў прызнацца, што здзейсніў загадзя ілжывы данос, і паказаў, дзе схаваная торба з яго рэчамі.
У выніку 20-гадовага касцюковіцкага фантазёра суд прыгаварыў да пазбаўлення волі на адзін год з выпрабавальным тэрмінам.
Фота ілюстрацыйнае
Дажджы і актыўнае раставанне снегу даставілі нямала праблем жыхарам Клімавіцкага раёна. Як паведамляе rodniva.by у саміх Клімавічах аказаліся падтопленымі нямала прыватных падворкаў па вуліцах Куйбышава, Герцэна, Пралетарскай, Камуністычнай і некаторых іншых.
Пры гэтым затапляе не проста тэрыторыі вакол прыватных дамоў, але вада трапляе ў скляпы, гаражы і іншыя гаспадарчыя збудаванні.
Раённы аддзел па надзвычайных сітуацыях Клімавічаў паведамляе, што пацярпелых няма і жыццезабеспячэнне насельніцтва не парушана. На цяперашні момант вядзецца маніторынг гідралагічнага становішча ў горадзе і раёне.
Фота rodniva.by
Як паведаміла афіцыйны прадстаўнік упраўлення Следчага камітэта па Магілёўскай вобласці Таццяна Старасотнікава, 12 студзеня ў Клімавіцкую раённую бальніцу звярнуўся 58-гадовы мясцовы жыхар. Высветлілася, што пацярпелы з’яўляецца галоўным ветэрынарным урачом сельскагаспадарчага прадпрыемства.
Ідучы па тэрыторыі малочна-товарнай фермы, работнік праваліўся ў адкрытую, але заснежаную студню. У выніку мужчына атрымаў закрыты пералом левай галёнкі.
Разынкай гэтага здарэння з’яўляецца тое, што ветэрынар ведаў пра калодзеж у гэтым месцы. Аднак студня заўсёды была закрыта драўляным шчытом. Пра тое, што цяпер яна можа быць адкрытай, мужчына не мог і думаць, пагэтаму смела ішоў па заснежанай тэрыторыі фермы.
У дачыненні да выконваючага абавязкі дырэктара прадпрыемства распачата крымінальная справа за службовую халатнасць.
Фота ілюстрацыйнае
Карантынныя мерапрыемствы ў сувязі з пагрозай заражэння шаленствам уведзеныя ў вёсцы Лазавіца Клімавіцкага раёна і ў лясным масіве побач – паведамляе раённая газета “Родная ніва”. У гэтай мясцовасці праводзіцца ліквідацыя эпізаатычнага ачага захворвання.
Фота ілюстрацыйнае
Попробуем глубже рассмотреть ситуацию в Климовичском районе в сельском хозяйстве. Кстати, и комбинат хлебопродуктов, и ликеро-водочный завод также являются переработчиками сельскохозяйственной продукции.
Так вот, в целом ситуация в районе приобрела фатальный характер в 2020 г. – этот год можно назвать своеобразным рубиконом для местных аграриев. Производственные рекорды последнего десятилетия устанавливались в 2016-2019 гг.: численность коров (8 085) максимальной была в 2016 г., производство молока (26 485 т) в 2017 г., реализация мяса (6 156 т) в 2018 г., максимально полученная прибыль (19 655 тыс. р.) в 2019 г.
Именно с 2020 г. случился обвал практически по всем позициям, но в 2022 г. падение производства приобрело катастрофический характер. Валовое производство сельхозпродукции упало до 75 % к уровню предыдущего года. На 0,9 % снизилось производство “святая святых” – зерна (26 572 т), а ведь старожилы помнят урожай в 2017 г. в 45 803 т или на 19 000 т больше.
А что можно сказать в оправдание по урожайности? Мало того, что получили всего лишь 15,5 ц/га, но и умудрились снизить ее на 0,1 центнера. “Почин” поддержали в Мстиславском (25,1), Осиповичском (33,1) и Хотимском (21,4 ц/га) районах, но там хотя бы урожайность больше 20 ц/га. Естественно, проблемы в зерновом хозяйстве района негативно сказались на кормовой базе в животноводстве – сегодня кормов осталось всего лишь 72,4 % к уровню прошлого года, а на 1 корову приходится вообще на 3 кормовых единицы меньше.
Без кормов поправить ситуацию в экономике нереально. Выращивание скота снизилось за год на 37 %, среднесуточные привесы на крупном рогатом скоте – на 139 гр, молока – на 34,7 %, средний удой на корову – на 34,3 %. Товарность молока уменьшилась до 76,2 % – а это страшнейший удар по агрофинансам.
По итогам года на 1 корову надоили 2 070 кг, хуже только в Чаусском (1 722) районе, но это слишком малое утешение – показатели по удою на 1 корову худшие в республике. Доработались до такого состояния в молочном производстве, что за год потеряли по удою в республике 24 места – если в 2021 г. Климовичский район занимал 92 место, то по итогам 2022 г. 116-е в стране, из 118 районов. Катастрофа и в том, что в настоящее время ежедневно район на 1 корову производит молока всего лишь 3,7 кг, а это на 2,2 кг меньше соответствующего уровня 2022 г.
Есть и положительное – среднесуточные привесы на свиньях увеличились на 29 гр. Правда, по итогам 2021 г. они снизились на 10 гр, так что “успех” еще тот.
В отчетности по району “всплыла” 1 тонна овощей, которые выращены в районе. Судя по тому, что такая же ситуация и в Чаусском районе, хочется понять, с какого бодуна идет навязывание овощеводства в непрофильных хозяйствах? Кто-нибудь думает об экономике хозяйств в местной вертикали?
Сегодня внимание областного и районного руководств обращено на строительство свиноводческого репродуктора на 3 600 голов основных свиноматок в ОАО “Климовичский комбинат хлебопродуктов” с выходом на полную мощность в 2025 г.
Надежда на быструю реанимацию свиноводства в области кочует из одного собрания чиновников в следующее, нет такого отчета, где бы не говорилось о репродукторе. Не обойдена эта тема и в отчетном докладе облисполкома по социально-экономическому развитию области, но, опять же, а коррелирует ли производство кормов, особенно зерна, с намеченными планами по свиноводству?
Климовичский район сегодня переживает не лучшие времена, но, судя по оптимизму местной вертикали, эти лучшие времена не за горами. Остается верить и нам.
Фото иллюстративное, из открытых источников
Климовичский район – самый большой по территории (1545,7 км2) и второй по численности населения (22 783 чел.) после Кричевского среди районов Юго-Востока Могилевской области. И один из районов, в котором за последние 6 лет увеличилась доля трудоспособного населения (+ 1,2 процентных пункта), в том числе и сельского (+ 1,5 п.п.).
Район граничит с Ершичским и Шумячским районами Смоленской области России, которые неблагополучны по АЧС (африканская чума свиней). По территории Климовщины проходит ветка нефтепровода “Дружба” Унеча-Полоцк. После аварии на Чернобыльской АЭС район находится в зоне радиационного контроля.
Климовичский район примечателен еще тем, что в 1804 г. на его территории нашли крупнейший в Беларуси клад денариев римских императоров.
На златом крыльце сидели…
По объему платежей в консолидированный бюджет Могилевской области Климовичский район (около 5 %) уступает лишь Могилеву (свыше 40 %) и Бобруйску (более 17 %), но и заметно опережает Могилевский (3,5 %) и Осиповичский (3 %) районы. А Климовичский ликеро-водочный завод постоянно входит в десятку лидеров по формированию бюджета области. Еще одной реальной точкой экономического роста в районе является комбинат хлебопродуктов, на эффективность деятельности которого сегодня уповает вся область.
Свою долю в экономику района вносят хлебозавод, район Климовичских электросетей, цех по производству извести для Белорусского цементного завода, предприятие шпалопродукции и стройматериалов.
Инвестиции в основной капитал по итогам работы за 2022 г. возросли почти в 2 раза (199,2 %), объем строительно-монтажных работ – на 275 %. Больше уровня предыдущего года ввели в эксплуатацию жилья (120 %), а в сельской местности этот показатель превышен в 15,3 раза.
Из показателей сельхозпроизводства можно лишь обратить внимание на стабильность поголовья крупного рогатого скота и коров и реализацию мяса в последние годы. И всё…
С какой стороны в климовичскую действительность не зайди, всюду социально-производственный мрак. По итогам 2022 г. реальная зарплата снизилась на 2,6 %, а номинальная (1105,4 р) является одной из самых низких в стране. В отношении к среднеобластному показателю это всего лишь 86,7 %.
Еще хуже ситуация в сельском хозяйстве – среднемесячная зарплата 705 р. или 54,6 % к средней по области. Не стоит, при этом, удивляться, что с 2015 г. занятое население района сократилось на 1,7 тыс. чел. или на 16 %.
Правда, зам. начальника управления по сельскому хозяйству и продовольствия Николай Дубровинский весьма бодро смотрит на ситуацию: “Резервы для роста заработной платы, а, значит, и благосостояния сельчан, в первую очередь, кроются в увеличении объема производимой продукции”. Кто бы спорил, только в реальности планы чиновников по развитию предприятий района не трансформируются в денежную выручку и другие экономические показатели.
Не зря ведь из года в год в адрес местного руководства идет лавина критики за ситуацию в экономике, особенно, в сельском хозяйстве. Только ленивый не пнул своей бюрократический ногой многострадальный аппарат местной вертикали. Но и есть за что.
Надежда и опора областной экономики ОАО “Климовичский ликеро-водочный завод”, который, кстати, входит в состав алкогольного холдинга “Минск Кристалл Групп”, Экономическим судом Могилевской области объявлен банкротом. В результате “сиротой” осталось “подсобное хозяйство” завода, которое в 2021 г. было ликвидировано. Страдает от данной ситуации и производство спирта в агрогородке Грудиновка Быховского района.
Завод пытаются спасти различными методами, но, увы, кредиторская задолженность продолжает расти. Поможет ли заводу включение его в перечень организаций для получения налогового кредита, еще вопрос – сам по себе этот кредит на эффективность работы влияет опосредованно.
В феврале 2023 г. результаты контроля социально-экономического развития Климовичского района рассмотрены на коллегии Комитета государственного контроля Могилевской области. Удивительно, но местный КГК усмотрел в действиях климовичской вертикали наличие мер по обеспечению выполнения доведенных показателей развития района. Странная вещь, меры были, а, практически, все задания местной вертикалью провалены.
(продолжение следует)
Фото из открытых источников
Некаторыя ведаюць Клімавічы па нядрэнных бальзамах, якія робяць на мясцовым лікёра-гарэлачным заводзе. Але ў першую чаргу па гэтым некалі павятовым цэнтры можна пагуляць з цікавасцю, бо ў ім ёсць свае адметныя мясціны і славутасці, а таксама ўласная атмасфера і багатая гісторыя.
Знаёмства з Клімавічамі лепш за ўсё пачаць з дастаткова ўнікальнага будынка для нашай краіны – асабняка князёў Мяшчэрскіх. У цэнтры горада можна ўбачыць прыгожы будынак незвычайны па форме, што вылучаецца вытанчанай разьбой. Вядомы ён як сядзібны дом князёў Мяшчэрскіх, які быў пабудаваны ў 1867 годзе ў псеўдарускім стылі. Гэта помнік драўлянага дойлідства ХІХ стагоддзя, што размешчаны на вуліцы Савецкай.
Драўляны, аднапавярховы, амаль квадратны ў плане будынак з прыбудовай у паўнёва-заходняй частцы. Кампазіцыя галоўнага фасада трохчасткавая. У асабняку да Кастрычніцкай рэвалюцыі жыла з сям’ёй Марыя Мікалаеўна з Мяшчэрскіх, жонка апошняга клімавіцкага павятовага маршалка Мікалая.
Гэта архітэктурны помнік бяспрэчна з’яўляецца візітоўкай горада і менавіта тут да нядаўняга часу знаходзіўся Клімавіцкі раённы краязнаўчы музей.
Цяпер турысты могуць таксама сфатаграфавацца са скульптурай княжны Мяшчэрскай, прысеўшы да яе на лаўку каля будынка асабняка. Зрабіў яе беларускі скульптар, ураджэнец Клімавіч Леанід Ячнеў. Па задумцы аўтара, сядзіць сабе такая рамантычная асоба на лаўцы і трымае на каленях кнігу.
Аддаляючыся ад сядзібнага дома Мяшчэрскіх, але працягваючы рушыць па вуліцы Савецкай, можна пабачыць скульптуру хрэстаматыйнага Леніна. Скульптар “апрануў” постаць правадыра пралетарыята ў паліто, якое развіваецца. Знаходзіцца скульптура Леніна насупраць будынка з калонамі ў стыле савецкага ампіра – раённага Цэнтра культуры. Ільіч адметны тым, што яго паставілі ўжо ў 90-х гадах, бо папярэднюю бронзавую скульптуру галоўнага бальшавіка скралі. Прычым бронзавы Ленін быў работы знакамітага беларускага скульптара Заіра Азгура.
Калі пайсці яшчэ далей, то на рагу вуліц Ленінскай і Савецкай можна ўбачыць тры невялікіх статуйкі вельмі падобныя на моаі – каменныя маналітныя статуі з вострава Пасхі, што знаходзіцца ў Ціхім акіяне. Яны вытыркаюцца з зямлі толькі на 20-30 сантыметраў і хаваюцца сярод галінак туек.
Гарадская забудова канца ХІХ — пачатку ХХ стагоддзя Клімавічаў прадстаўлена шэрагам цагляных будынкаў, пафарбаваных у розныя колеры і падобных на казачныя домікі. Сярод іх адметным з’яўляецца гасціны дом канца ХІХ стагоддзя. Зараз ён пустуе і знаходзіцца ў стане кансервацыі. Яшчэ адносна нядаўна ў ім месціўся раённы ваенкамат.
Мсяцовай славутасцю з’яўляецца і будынак Клімавіцкага цэнтра дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі, у якім за часамі Расійскай імперыі знаходзілася земская ўправа. Гэты драўляны будынак на цагляным падмурку часта прыцягвае ўвагу турыстаў з-за сваёй адметнай архітэктуры.
Побач знаходзіцца гарадскі парк, у якім праходзіць штогадовы дзіцячы міжнародны фестываль “Залатая пчолка”. Парк быў закладзены яшчэ ў другой палове ХІХ стагоддзя і яму болей за 150 год. Некаторыя старыя дрэвы з тых часоў захаваліся дагэтуль.
Некалі гэта быў бульвар, які з цягам часу трансфармаваўся ў парк са стандартнымі савецкімі помнікамі. У ім знаходзіцца помнік воіну-вызваліцелю, пафарбаванаму ў бронзавы колер у памяць аб вайне 1941-1945 гг., самалёт Су-9 як напамін таго, што на тэрыторыі Клімавіцкага раёна размяшчалася эскадрылля 28-га гвардзейскага знішчальнага авіяцыйнага палка.
Між нішым, на тэрыторыі парка яшчэ да 1960-х гг. знаходзілася царква Іаана Прадцечы, якую разбурылі за савецкім часам. Мясцовыя жыхары распавядаюць, што ад царквы ішоў падземны ход да месца сённяшняй рэдакцыі раённай газеты “Родная ніва”, дзе некалі спачатку быў манастыр, а пасля турма. На тым месцы, дзе была царква, зараз мемарыяльны комплекс.
Акрамя помнікаў у парку можна ўбачыць цікавыя малыя архітэктурныя формы: ліхтары “ён” і “яна”, арыгінальную драўляную елку, скульптуры жывёл.
Калі вы прыедзеце ў Клімавічы з дзеткамі, ім яўна будуць даспадобы атрыкцыёны з надпісам “Вітаўт”.
Вельмі важным і цікавым месцам для разуменне мінуўшчыны Клімавічаў з’яўляюцца яўрэйскія могілкі. Яны знаходзяцца ў межах горада ў трохкутніку вуліц Карла Маркса, Пралетарская і Камсамольская.
Цяперашні раённы цэнтр Клімавічы быў некалі яўрэйскім мястэчкам, дзе палова насельніцтва была іўдэямі. Адпаведна, у горадзе была моцная яўрэйская абшчына з уласнымі ўстановамі адукацыі, крамамі і сінагогамі.
Клімавічы былі адным з прыкметных цэнтраў хасідызму, хаця не менш уплывовымі ў горадзе былі і ідэйныя праціўнікі хасідаў – прыхільнікі міснагедаўскага накірунку іўдаізму.
Паводле перапісу 1939 г. у Клімавічах пражывала 1693 яўрэяў з 9551 усіх жыхароў горада. Падчас акупацыі горада войскамі Трэццяга Рэйха большая частка яўрэйскага насельніцтва была знішчана, уратавацца змаглі нямногія.
У 2018 годзе дзякуючы фонду імя Саймана Марка Лазаруса з Вялікабрытаніі быў усталяваны гранітны манумент на яўрэйскіх могілках Клімавіч у памяць аб ахвярах Халакосту з надпісам на трох мовах – беларускай, англійскай і іўрыце.
Што да саміх могілак, то на іх знаходзіцца амаль чатырыста мацэў, пятая частка з якіх пашкоджана. Старая частка могілак змяшчае больш за 200 надмагілляў, новая – больш за 150. Шмат захавалася каменных надмагілляў пачатку ХХ ст. Як правіла, усе яны ўяўляюць сабой валуны, на адным з бакоў якіх выбіта кароткая эпітафія – імя нябожчыка, імя бацькі і дата смерці. Адзначым, што надмагіллі ў Клімавічах амаль не маюць арнаменту ці іншых упрыгожванняў. Дарэчы, яўрэяскія могілкі ў Клімавічах застаюцца дзеючымі да сённяшняга дня.
Дзякуючы намаганням мясцовай яўрэйскай абшчыны ў 2017 годзе гарадскія ўлады Клімавіч паставілі могілкі на ўлік у камунальны аддзел райвыканкама і падтрымліваюць на іх парадак. У 2021 годзе была праведзена каталагізацыя могілак пад кіраўніцтвам Магілёўскай яўрэйскай абшчыны.
Яшчэ адным цікавым і адметным помнікам з’яўляецца Свята-Міхайлаўская царква – праваслаўны храм, пабудаваны ў 1848 годзе. Знаходзіцца ў цэнтры горада, на гістарычным Рынку. Помнік архітэктуры позняга класіцызму, хоць некаторыя спецыялісты заўважаюць у ім змяшэнне стыляў – эклектыку.
Храм візуальна досыць цяжкавагавы, але з іншага боку мае нестандартнае аблічча. Царква складаецца з крыжовага асноўнага аб’ёму і прыбудаваных да яго паўкруглай апсіды з усходу і квадратнага бабінца з захаду. Над сяродкрыжжам узвышаецца вялікі светлавы васьмігранны барабан з купалам. Бабінец завершаны трох’яруснай вежай-званіцай. Купал і званіца ўвенчаныя галоўкамі. На сённяшні момант праваслаўны храм Клімавічаў з’яўляецца аб’ектам Дзяржаўнага спісу гісторыка-культурных каштоўнасцей Беларусі.
Галоўная рэліківія царквы – цудадзейны абраз Іверскай Прасвятой Багародзіцы, напісаны і асвечаны ў 1899 годзе. Раней на сценах храма быў яшчэ і роспіс на біблейскія тэмы.
Дастаткова цікава, што на прылеглай тэрыторыі да царквы знаходзіцца масіўны каменны крыж, які раней хутчэй за ўсё знаходзіўся на старадаўніх могілках. Побач з каменным крыжам знаходзіцца камень, які таксама мог некалі служыць надмагіллем на старых могілках. Знаходзяцца два каменных аб’екта на невялікім узвышшы, што нагадвае курган.
Фота з адкрытых крыніц
Жанчына імкнулася схаваць, што 31 карову прыйшлося экстрэнна забіваць, бо іх гібель была непазбежнай. Для гэтага яна рабіла фальшывыя заяўкі на выпіску мяса ад свайго імя і ад імя іншых супрацоўнікаў сельскагаспадарчай арганізацыі, у якой працавала. Атрыманае мяса жанчына потым разлічвала прадаць скупшчыкам – паведамляе БелТА са словаў прадстаўніка службы інфармацыі пракуратуры Магілёўскай вобласці.
Брыгадзіршы прызначана пакаранне ў выглядзе пазбаўлення права займаць пасады, звязаныя з выкананнем арганізацыйна-распарадчых і адміністрацыйна-гаспадарчых абавязкаў, на тэрмін у 2 гады і 6 месяцаў.
Фота ілюстрацыйнае, з адкрытых крыніц.
Абвінавачаныя выкралі з прадпрыемства больш за 1,6 тон фуражнага ячменю і 175 кілаграмаў фуражнага трыцікале. Сваімі дзеяннямі яны нанеслі ўрон сельскагаспадарчаму прадпрыемству на суму звыш Br770.
Жанчыне прызначана пакаранне ў выглядзе абмежавання волі без накіравання ў папраўчую ўстанову адкрытага тыпу на 2 гады 6 месяцаў са штрафам у памеры 30 БВ – яна прызнала віну і кампенсавала ўрон у поўным аб’ёме. Мужчыне прызначана пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі на 2 гады з адбываннем у папраўчай калоніі ва ўмовах узмоцненага рэжыму са штрафам у памеры 30 БВ – ён віну не прызнаў.
Фота: Генпракуратура РБ
