Очень хочется в Советский Союз – в музее Костюкович открылась выставка «Мир советской школы».
Пионерский галстук, школьная форма девочек и мальчиков, канцелярские принадлежности, грамоты и многие другие атрибуты школьников времен СССР стали экспонатами выставки «Мир советской школы», открытой в районном краеведческом музее сообщает костюковичская районная газета.
Выставка, безусловно интересная. Она придется по душе и тем, кто, в свое время пользовался представленными на выставке вещами и нынешним шалопаям, имеющим весьма смутное представление о том, как учились их папы и мамы, дедушки и бабушки.
Помимо циркулей, линеек и транспортиров, есть на выставке то, что можно назвать моральным кодексом советского ученика.
В правилах для учащихся, утвержденные постановлением РСФСР от 2 августа 1943 года и найденные сотрудником музея, есть следующие интересные пункты:
каждый учащийся обязан упорно и настойчиво овладевать знаниями для того, чтобы стать образованным и культурным гражданином, принести как можно больше пользы своей родине;
приходить в школу со всеми необходимыми учебниками;
являться в школу чистым и причесанным, содержать в чистоте и порядке свое рабочее место;
дорожить честью своей школы и своего класса, как своей собственной.
Интересно, как бы эти правила звучали сейчас. Наверное, к ним бы добавился обязательный пункт «Любить бессменного президента Беларуси Александра Лукашенко, как родного отца».
А впрочем, и сама выставка, и очень подходящий к ней хит группы «Ундервуд» «Очень хочется в Советский Союз» не имеет никакого отношения к авторитаризму.
Ведь эпохи диктаторов имеют свойство заканчиваться, а теплые воспоминания неподвластны времени.
Першая ўзгадка Круглага ў гістарычных крыніцах адносіцца да 1524 года. Тады гэта была вёска ў Аршанскім павеце, якая належыла князям Палубінскім.
На працягу стагоддзяў Круглае развівалася як гандлёвы і рамесны цэнтр, дзе праводзіліся кірмашы. Паводле інвентароў, складзеных у 1669 і 1673 гадах, Круглае мела статус мястэчка і налічвала 72 двары. На 1743 год — 60 двароў.
У 2-й палове XVIII ст. мястэчка належала вялікаму гетману літоўскаму М. К. Агінскаму. З 1772 г. гэта вёска ў Магілёўскім павеце Магілёўскай губерні Расійскай імперыі. Тут працаваў бровар, палатняная фабрыка. Мястэчка належала княгіні К. Дашкавай, якая пабудавала тут праваслаўную царкву. У вайну 1812 у Круглым знаходзілася галоўная кватэра рускіх войскаў на чале з М. І. Кутузавым.
Статус горада Круглае атрымала ў 2017 годзе. Сёння гэта адміністрацыйны цэнтр Круглянскага раёна, у ім пражывае больш за 7 тысяч чалавек.
Святкаванні 500-гадовага юбілею прызначаны на 14 верасня, паведамляе раённая газета “Сельскае жыццё”
Да 500-годдзя ў горадзе плануецца шэраг мерапрыемстваў, а сярод новых аб’ектаў у горадзе запланавана адкрыццё басейна – пісала БелТА.
У чэрвені 2024 года Магілёўскі гарвыканкам правёў грамадскае абмеркаванне праекта рэканструкцыі будынка першай магілёўскай электрастанцыі, размешчанага каля гандлёвага цэнтра “Мацярык”. Першапачаткова планавалася цалкам знесці гістарычную пабудову і ўзвесці на яе месцы шэры пяціпавярховік – пісалі mogilev.media.
Праект быў, аднак, адхілены па фармальнай прычыне адсутнасці парковачных месцаў – паведамляе тэлеграм-канал “Спадчына”. Зараз жа на аб’екце пачаліся працы – дом фарбуюць у ружовы колер, піша інфармацыйны рэсурс Магілёўскага гарвыканкама.
Верагодна, гэта звязана з імкненнем палепшыць агульны выгляд будынка, і не звязана напрамую з яго магчымым далейшым лёсам.
Традыцыйнае раённае свята, прысвечанае мясцоваму брэнду, прайшло на выходных у Шклове.
“Дзень агурка” праходзіць у Шклове кожны год, пачынаючы з 2006 года. Шклоў лічыцца агурковай сталіцай на Усходзе Беларусі. Мясцовыя жыхары масава вырошчваюць агуркі ў сваіх цяпліцах і ўжо дзесяцігоддзямі пастаўляюць іх на продаж у самыя разнастайныя гарады краіны.
У 2007 годзе ў Шклове з’явіўся помнік агурку, аўтарам якога стаў знакаміты магілёўскі скульптар Андрэй Вараб’ёў.
Свята агурка сёлета праходзіла на цэнтральнай плошчы Шклова, каля гарадской ратушы – паведамляе газета “Ударны фронт”. Галоўнай персонай на мерапрыемстве стаў Сяргей Барташ – былы міністр сельскай гаспадаркі, якога павысілі да старшыні Шклоўскага райвыканкама.
«Брендовый» туристический маршрут “У Быхаў да Сапег”: издевательство или черный юмор?
Туристы из Гомеля побывали в Быхове и посмотрели на развалины замка, которые власти выдают за местную достопримечательность, сообщает телеграмм-канал MAYDAY TEAM.
Теперь, когда от замка остались только рожки да ножки, быховские чиновники:
Пытаются выжать из руин максимальную пользу для себя, делая вид, что заботятся об историческом наследии.
Назвали развалины “ярчайшим памятником архитектуры XVI-XVII веков”.
Решили показывать туристам и в ноябре прошлого года придумали программу “У Быхаў да Сапег”.
Скорее всего, конечной целью программы был сбор денег с туристов. Как говорил Остап Бендер “с целью капитального ремонта Провала, чтоб не слишком провалился”.
Однако найти желающих поглазеть на пример бесхозяйственности и кощунства оказалось не так просто – с момента запуска программы на замок смотрели только местные школьники.
Может быть, это некая разновидность черного юмора местных чиновников, многие из которых лично участвовали в разрушении замка и не понесли за это никакого наказания.
Есть еще вероятность, что кто-то чего-то недопонял и маршрут “У Быхаў да Сапег” создан для того, чтобы:
показать то, как нельзя относиться к историческому наследию Беларуси;
заклеймить позором тех, кто планомерно уничтожал Быховский замок;
продемонстрировать неспособность режима сдерживать свои обещания;
Что касается обещаний, то о них можно прочесть здесь.
А закончился “средневековый тур” в чисто лукашенковском стиле: гомельский гостей угостили приготовленной на костре гречневой кашей из пластиковых тарелок.
Короче, «Дурют нашего брата, ой дурют. Внутре средневекового рыцаря, видали, я грю – наши опилки».
В первый день откроется выставка-продажа сувенирной продукции.
Пройдут мастер-классы по различным видам ремесел и декоративно-прикладному искусству.
Выступят творческие коллективы и сольные исполнители со всей Беларуси.
На второй день состоится:
в 8 часов – молебное пение с акафистом у часовни;
в 9 часов – литургия;
с 11 часов – чин освящения воды, меда, лекарственных трав, крестный ход;
Гостями праздника «Маковей» станут жители Могилевщины, других областей Беларуси и россияне. Они вместе вспомнят бессмертные строки Сергея Есенина “пахнет яблоком и медом по церквам твой кроткий Спас”.
Самы салодкі рэгіянальны фестываль пройдзе ў гэтую пятніцу ў Чэрыкаве. Тут адсвяткуюць “Дзень варэння”.
Варэнне з кабачкоў, перцаў, бархатцаў і нават з бульбы – такімі незвычайнымі слодычамі могуць пачаставаць на традыцыйным рэгіянальным свяце “Дзень варэння” ў Чэрыкаве. Сёлета свята пройдзе 16 жніўня на пляцоўцы каля раённага Дома культуры.
Звычайна на свяце можна прадэгуставаць самыя разнастайныя разнавіднасці слодычаў, а самыя незвычайныя віды варэння будуць прадстаўлены на пляцоўцы “Салодкае лета ў банцы”. Будзе таксама адбывацца выстава-продаж “Садавінова-ягадны кірмаш”.
Адзіную ў краіне, рарытэтную тэхніку здымаюць у кіно і паказваюць на настальгічных акцыях па ўсёй Беларусі.
Тры паравозы 1950-х гадоў рэканструявалі і паставілі на ход у лакаматыўным дэпо “Крычаў” – расказвае “СБ – Беларусь сёння”. Усяго ў дэпо захоўваецца дзевяць паравозаў, якія выпускаліся ў 1930-1950 гадах і эксплуатаваліся да 1970-х гадоў.
Начальнік лакаматыўнага дэпо «Крычаў» Вячаслаў Цумараў расказаў пра гэтую тэхніку цікавыя факты:
– Самы стары паравоз на базе лакаматыўнага дэпо «Крычаў» – 1931 года выпуску, серыі ЭМ. Дакладна невядома, ці ўдзельнічаў ён у баях у часы вайны, але тэндэр – спецыяльны вагон, які прычапляецца да паравоза і прызначаны для перавозкі запасу паліва – увесь пасечаны снарадамі і аскепкамі.
– Паравоз з тэндэрам поўнай загрузкі важыць прыкладна 150 тон: запас вады – 27 тон, вугалю – 18 тон.
– Крычаўскі паравоз не аднойчы ўдзельнічаў у здымках кіно. У ліку такіх стужак, напрыклад, “Лёс дыверсанта”. Хутка выйдзе на экраны яшчэ адна ваенная карціна, якую здымалі недалёка ад Крычава на чыгуначным мосце праз Сож.
Усе адноўленыя паравозы – серыі ЭР, 1950-х гадоў. Каб іх рэканструяваць, спецыялісты вывучалі адпаведную літаратуру, а таксама дапамог вопыт работнікаў старэйшага пакалення, якія самі яшчэ ездзілі на падобных машынах. Усе шыльды на тэхніцы, літары і подпісы – арыгінальныя, падкрэсліваюць у дэпо.
Для працы з паравозамі ў Крычаве падрыхтавалі восем чалавек – чатырох машыністаў і чатырох памочнікаў машыністаў. Для іх пашылі адмысловую форму па ўзорах 1930-х гадоў.
Зараз гэтая тэхніка ездзіць па Беларусі, удзельнічае ў настальгічных акцыях, а таксама здымаецца ў кіно. У планах дэпо – аднавіць яшчэ адзін, чацвёрты паравоз. Пра асаблівасці работы з рарытэтнай тэхнікай расказаў машыніст Максім Жарыкаў:
– Карміць яго трэба вельмі часта, падтрымліваючы пэўны ціск пары ў катле. Каб даехаць ад Крычава да Касцюковічаў – гэта прыкладна 45 кіламетраў, трэба спаліць каля дзевяці кубоў (вугля ці дроў). Хаця залежыць ад таго, што і як вязеш. У вугля цеплааддача вышэй. Канструкцыйная хуткасць лакаматыва – 65 кіламетраў у гадзіну, але мы едзем павольней – шкадуем тэхніку. А сучасныя цеплавозы могуць развіваць хуткасць больш за 100 кіламетраў за гадзіну.
Навукоўцы правялі новую атрыбутацыю знакамітага “Укрыжавання з Галубічаў” з фондаў Нацыянальнага мастацкага музея Беларусі. Месца і час яго стварэння аказаліся нечаканымі.
“Укрыжаванне з Галубічаў” доўгі час лічылася самым старажытным скульптурным творам беларускага мастацтва. У навуковай літаратуры яго датавали XIV стагоддзем і характарызавалі як прыклад раманскага стылю – а гэта нават больш старажытны чым гатычны стыль у сярэдневяковай культуры.
На працягу дзесяцігоддзяў мастацтвазнаўцы былі перакананыя, што скульптура паходзіць з Заходняй Беларусі – вёскі Галубічы ў Віцебскай вобласці. Ёй былі прысвечаныя шматлікія навуковыя публікацыі, у якім хдзначалася, што гэта самы ранні з падобных помнікаў на тэрыторыі Беларусі. “Паліхромнае драўлянае распяцце з Галубічаў з’яўляецца ўзорам дасведчанасці мясцовага майстра-разьбяра, на чыю творчасць паўплывалі асаблівасці суровага стылю еўрапейскага абарончага дойлідства і пэўныя павевы італьянскага мастацтва. Асаблівасцямі твора з’яўляюцца суровасць вобраза, манументальнасць, лаканізм выразных сродкаў.”
Але, як высветлілі навуковыя супрацоўнікі Нацыянальнага мастацкага музея, дзе захоўваецца твор, гэтая атрыбутацыя аказалася памылковай. Лекцыю вядучага навуковага супрацоўніка аддзела старажытнабеларускага мастацтва Станіслава Чавуса, прысвечаную распяццю “з Галубічаў” размясціла на сваёй старонцы ў Youtube рэдакцыя “Радыё Марыя”.
Пераблыталі два распяцці
Прычынай для памылковай атыбутацыі вядучы навуковы супрацоўнік Нацыянальнага мастацкага музея Станіслаў Чавус называе элементарную блытаніну. Падчас навуковай апрацоўкі твора, калі ён ужо знаходзіўся ў фондах музея пасля Другой Сусветнай вайны, мастацтвазнаўца Ала Лявонава звязала гэты твор з інвентарным нумарам, пад якім значылася “Распяцце Хрыстос з дрэва, рук не хапае…” з Галубічаў.
Запіс у інвентарнай кнізе, які заблытаў даследчыкаў.
Сучасныя даследчыкі звярнулі ўвагу на той факт, што пад гэтым нумарам адзначана распяцце значна меншага памеру – усяго 40 сантыметраў у вышыню. Аналіз фондаў дазволіў ім знайсці сапраўднае распяцце з Галубічаў, якое цалкам адпавядае апісанню і гісторыі паходжання. Вось яно.
Пасля інтэнсіўных фондавых пошукаў спецыялістам удалося прасачыць храналогію перамяшчэнняў мастацкага твору па музейных калекцыях. Высветлілася, што ў Нацыянальны мастацкі музей ён патрапіў у выніку пасляваеннага вяртання культурных каштоўнасцяў, вывезеных у Германію. Нямецкія інвентарныя надпісы дазволілі прасачыць першапачатковае месцазнаходжанне скульптуры – створаны ў 1920-х гадах у Мінску Беларускі Дзяржаўны музей, куды звозіліся творы мастацтва з усёй Беларусі.
Як высветлілася, у Беларускі Дзяржаўны музей распяцце трапіла ў выніку перавозу ў сталіцу цэлага комплексу культурных каштоўнасцяў з Мсціслаўскага царкоўна-гістарычнага музея ў 1924 годзе.
Не XIV а XVІ стагоддзе?
Ранейшая мастацтвазнаўчая характарыстыка распяцця абапіралася і на мясцовасць, і на гісторыю пасялення, з якога, як меркавалася, паходзіў твор. Заходнебеларускі рэгіён знаходзіўся пад моцным уплывам еўрапейскіх культурных стыляў ужо з часоў сярэднявечча, а самі Галубічы вядомыя пачынаючы з XIV стагоддзя. Лаканічныя, суровыя рысы скульптуры натыкнулі даследчыкаў на выснову, што распяцце больш старажытнае, чым распаўсюджаныя пазней на беларускіх землях традыцыі Рэнесанса і барока. Пагэтаму і сфармаваўся кансэнсус лічыць гэты твор прыкладам раманскага стылю.
Цяпер жа гэтыя высновы можна смела аспрэчваць і прапаноўваць новыя інтэрпрэтацыі выбітнай гісторыка-культурнай каштоўнасці. Некаторыя з даследчыкаў, звяртаючы ўвагу на спецыфічнае мадэліраванне галавы скульптуры, а таксама асаблівасці выпуклых элементаў на грудзях фігуры выказваюць меркаванні, што найбольш верагодная даціроўка твору – XVІ стагоддзе. Але – як час яго стварэння, так і стыль, і асаблівасці бытнавання цяпер патрабуюць новага, і не менш займальнага даследавання.
Перспективы реставрации комплекса Бобруйской крепости есть. И у Быховского замка они были, но закончились пустыми обещаниями и даже саботажем со стороны чиновников.
Светлое будущее Бобруйской крепости
Во время рабочей поездки министра культуры Анатолия Маркевича в Бобруйск, обсуждались этапы реконструкции Бобруйской крепости и финансирования объекта.
Председатель Могилевского облисполкома Анатолий Исаченко сразу заявил: наша задача – восстановить Бобруйскую крепость, привлечь сюда туристов и показать наше историческое прошлое.
А недавно фрагмент Бобруйской крепости пытались по дешевке продать тому, кто его отреставрирует. На сайте райисполкома разместили соответствующее объявление.
Теперь, похоже, тактика властей изменилась. Анатолий Исаченко вспомнил о том, что в годы войны в крепости размещался концлагерь, «был геноцид нашего народа, мы должны об этом помнить и сделать все, чтобы восстановить историческую справедливость. Это важно для воспитания подрастающего поколения – показать правду такой, какая она есть, чтобы наши дети знали о подвиге родителей».
Обсуждались источники финансирования. Предполагается, что оно будет разноуровневым:
областной, республиканский и союзный бюджеты;
субботники;
частные пожертвования;
привлечение инвесторов;
Планы у Анатолия Михайловича, конечно, наполеоновские, но у тех, кто хоть немного знаком с перипетиями ухода властей за историко-архитектурным наследием Могилевщины, вся эта тактика и стратегия может вызвать дежа вю.
Быховский замок, как образец пустых обещаний
Похожая история была ведь и с Быховским замком, а закончилась она, как известно, полным пшиком: замок превратился в «фрагменты замка», а сил у властей хватило только на реставрацию двух сторожевых башен и покупку маскировочной сетки для руин ко Дню письменности.
Если уж на то пошло и тема геноцида стала столь модной в последние год-два, то и в Быховском замке, как и в Бобруйской крепости тоже содержались евреи, позже уничтоженные гитлеровцами.
Есть об этом даже художественная книга, однако написавший ее быховчанин находится в вынужденной эмиграции, а его романы запрещены, как в Беларуси, так и в «братской» России.
Может с Бобруйской крепостью что-то и выйдет, но все благие намерения наших «историков» и «крепких хозяйственников» относительно Быховского замка привели к тому, что многострадальному памятнику архитектуры пришлось пройти через все круги ада:
Замок сдавался в аренду индивидуальному предприятию. Итог – уничтожение крыши строения и разбитые, в поисках кладов, дымоходы.
Санитарная очистка территории замка бульдозерами. Итог – варварски разрушенный угол здания.
Попытки поставить здание на баланс. Итог – у руин до сих пор нет конкретного владельца.
Где искать инвесторов?
Тема частных пожертвований и инвесторов тоже очень щекотливая. В связи с этим стоит вспомнить еще один исторический памятник – Быховскую синагогу. Она, в свое время, одевалась в строительные леса, начинался ремонт крыши строения, планировалось, что там будет размещен музей могилевского еврейства.
Сегодня памятник архитектуры XVII века наглухо заброшен, а потенциальные инвесторы (имеются в виду не убыточные предприятия Беларуси, а солидные еврейские фонды) после ряда антисемитских высказываний Лукашенко трижды подумают, прежде чем скидываться как на синагогу в Быхове, так и на Бобруйскую крепость.
Не хочется злопыхательствовать. Возможно, участь Бобруйской крепости будет лучше, чем у Быховского замка и планы могилевских властей воплотятся в жизнь.
Для этого ведь надо не так уж и много: поменьше мелькать в прессе с громкими заявлениями и отвечать за свои слова.
