У Магілёве адкрылася постмадэрнісцкая выстава “Жаночы род”, якая нестандартным чынам ілюструе долю беларускай жанчыны.
У музеі Вітольда Бялыніцкага-Бірулі Магілёва, які з’яўляецца філіялам Нацыянальнага мастацкага мастацтва, пачаў працаваць выставачны праект «Жаночы род». Часовая экспазіцыя ўдала прыстасавана пад музейную пляцоўку, галоўная задача і ідэя якой – распавесці аб жаночым і аб жанчыне. Адзначым – пра беларускую жанчыну, пра тое, пра што яна з радасцю расказвае сама, а яшчэ больш пра тое, пра што маўчыць.
Партрэт, які сведчыць, што жанчыны цікавыя ў любым узросце.
Тыя, хто ўмее бачыць і цаніць прыгожае, знойдуць шмат вартых прагляду жаночых вобразаў і нечаканых інтэрпрэтацый тэмы жаноцкасці.
Падчас адкрыцця выставы гучалі народныя песні ад жаночага фальклорнага калектыву “Узвіжанне”. Яны праспявалі шэраг бяседных песень, якія сэнсава былі звязаны з тэматыкай выставы.
Сама выстава падзелена на два залы — «Жаночы» і «Род», знітавана з міфапаэтычным светам і звернута да архетыпаў, да нечага такога, што ляжыць у глыбінных пластах памяці. Творы, якія прадстаўлены на часовай экспазіцыі, ўключаюць ад народных посцілак да сюрэалістычных палотнаў, час стварэння – ад неаліту да эпохі інтэрнэту.
Адкрываюць экспазіцыю два творы, якія сягаюць да пракаветнасці. «Формы нёманскай культуры» Тамары Васюк — гэта і знойдзены ў раскопе гліняны сасуд, і жаночая фігура, архаічнае боства плоднасці і аховы роду. Як адзначаецца на сайце Нацыянальнага мастацкага музея: “Жаночы Род” – гэта выставачны праект, у якім творы народнага і прафесійнага выяўленчага мастацтва дэманструюць традыцыйныя архетыпічныя і міфапаэтычныя ўяўленні аб прыродзе жаночага свету і жаночай вобразнасці”.
Выставачны праект будзе працаваць у музеі па 28 мая.
Среди работ – самая дорогая картина в Беларуси. Жемчужины коллекции, которую собирала еще команда Виктора Бабарико, представлены в Выставочном зале и в ратуше да 30 апреля.
Хаим Сутин, Юдель Пэн, Леон Бакст, Евгений Магарил – известные белорусские художники начала XX века и современные мастера Владимир Товстик, Владимир Зинкевич, Владимир Савич, Юрий Яковенко. Эту экспозицию собрал под своей крышей Выставочный зал «Музея истории Могилёва», а шедевры предоставил уже в который раз Белгазпромбанк – более 40 картин и скульптур.
Название выставки «Портрет времени», где каждая из работ особенно ценна и является жемчужиной белорусского искусства.
Если подробнее о значимости этой выставки: Хайм Сутин – крупнейший мастер «Парижской школы», на выставке представлены две работы – «Ева», и «Уснувшая читательница, Мадлен Кастен», причём Белгазпромбанк в 2013 году приобрёл «Еву» на аукционе «Сотбис» за 1.805.000 долларов, она признана самой дорогой картиной в Беларуси.
Юдель Пен – белорусский живописец, видный деятель «еврейского ренессанса» в искусстве начала XX века, известен как учитель многих витебских художников, в том числе Марка Шагала.
Представлен портрет Иосифа Олешкевича, художника начала XIX века который часто выезжал в белорусские губернии, где сделал немало интересных портретов, дружил с Адамом Мицкевичем. Все остальные, представленные мэтры заслуживают особого внимания и изучения.
Стоит отметить, что художественное собрание “Белгазпромбанка” – поистине уникальная коллекция в нашей стране, над которой десятилетиями работала команда специалистов под управлением Виктора Бабарико. В 2021-2022 годах над ней нависла угроза, когда работы арестовывались государством на фоне политического кризиса в стране.
Часть коллекции выставлена в ратуше. Экспозиция будет работать до 30 апреля. Время работы выставочного зала: со среды по воскресенье – с 11:00 до 19:00. В понедельник и вторник – выходные дни.
У магілёўскім спорткомплексе “Алімпіец” прайшла выстава навінак навукі і тэхнікі “Беларусь інтэлектуальная”.
Масшстабная выстава праходзіла з 24 па 26 лютага ў комплексе “Алімпіец” і сабрала больш за 600 экспанатаў ад 170 беларускіх прадпрыемстваў і навукова-даследчых цэнтраў.
У Чавускім гісторыка-краязнаўчым музеі 7 лютага адкрылася выстава воскавых фігур – паведамляе газета “Іскра”. Яна будзе працаваць да 14 сакавіка.
Выставу арганізаваў праваслаўны актывіст, кіраўнік міжнароднай арганізацыі праваслаўных аўтараў і выканаўцаў “Благодар” Уладзіслаў Асака, і тэматычна яна прысвечаная знакамітым сюжэтам і персонам.
На выставе прадстаўлены кампазіцыя “Тайная Вячэра” – фігуры Хрыста і апосталаў выкананы ў натуральную велічыню. Таксама ёсць фігуры М. Гогаля, А. Пушкіна, Ф. Дастаеўскага, Серафіма Сароўскага, членаў сям’і апошняга рускага цара Мікалая II і іншыя.
Выданне піша, што гледачоў на адкрыцці выставы ўразіла вельмі рэалістычнае выканананне фігур, партрэтнае падабенства са знакамітымі асобамі мінулага. Скульптары для іх вырабу выкарыстоўвалі спецыяльны склад з дабаўленнем сілікону, натуральныя валасы, адлюстравалі дробныя маршчынкі, зморшчыны, надалі тварам эмоцыі, задуменнасць.
У Мінску ў галерэі Саюза мастакоў адкрылася выстава вядомага магілёўскага мастака-авангардыста Ігара Бяспалава.
Для любога беларускага мастака падобная персанальная выстава з’яўляецца этапнай і сімвалізуе прызнанне калег па цэху.
Творы Ігара ўпрыгожваюць прыватныя калекцыі ў ЗША, Аўстраліі, Германіі, Галандыі, Аўстрыі, Расіі і Беларусі. Асабістыя выставы мастака раней праходзілі ў Магілёве, Бабруйску, Горках і Віцебску і вось прыехалі ў адну з самых прэстыжных галерэй Мінску.
Ігар Бяспалаў мастак неверагодна сучасны, авангардны і адначасова глыбока традыцыяналісцкі для авангарду. У Магілёве мастацтвазнаўцы адносяць яго да Віцебскай школы жывапісу. Яе асновы былі закладзены ў другім дзесяцігоддзі мінулага стагоддзя Маркам Шагалам і Казімірам Малевічам. Менавіта яны ў сваёй працы ярка адказалі на рэвалюцыйныя змены ў грамадстве і мастацтве ў свой час.
Як і яго папярэднікі магілёўскі мастак працуе з сакавітымі і кантраснымі колерамі, якія былі так характэрны для майстроў расійскага авангарду пачатку 20 стагоддзя.
Адкрыццё выставы прайшло з добразычлівым поспехам.
Галерэя «Мастацтва» Беларускага саюза мастакоў у Мінску размешчана на праспекце Незалежнасці, 12.
Свята ініцыявана з падачы міжнародных міратворчых супольнасцяў. Словы ўдзячнасці, якія сказаны з добрымі намерамі, валодаюць магутнай энергетыкай і здольныя матэрыялізавацца ў добрае самаадчуванне, здымаюць дэпрэсіўнае пачуццё і прымушаюць зноў і зноў здзяйсняць добрыя ўчынкі.
Слова “дзякуй” сугучнае ў літоўскай, заходнеславянскіх, украінскай, беларускай, германскіх (ангельскае “thank”, нямецкае “danke”) мовах і звязана са словам з санскрыту “daihya” – “тое, што знаходзіцца ў целе”, “душа”.
Дзякаваць – аддаваць частку душы: “дзякаваць ад усёй душы”, “вельмi дзякаваць”.
Слова “дзякаваць” у помніках нашай мовы сустракаецца з XV стагоддзя.
Псіхолагі лічаць, што словы падзякі – гэта “вусныя пагладжванні”, якія здольныя супакоіць і сагрэць сваёй цеплынёй. Галоўнае, каб словы падзякі вымаўляліся ад чыстага сэрца.
Невыпадкова здаўна ў народзе існавала вельмі мудрае павер’е – не вымаўляй словы падзякі ў стане раздражнення, у такім выпадку, магічныя словы не дасягнуць мэты і не прынясуць радасці ні вам, ні таму, каму кажаце. Цікава, што і карані таксама сыходзяць значна глыбей простай падзякі.
1386 год. Прадстаўнікі Польшчы ў Ваўкавыску перадалі вялікаму князю Ягайлу акт аб перавыбранні яго каралём польскім і аддачы яму ў жонкі малалетняй польскай каралевы Ядвігі.
Ядвіга(1374-1399) – дачка караля венгерскага і польскага Людовіка Венгерскага і Лізаветы Босніяцкай. На каралеўскі сталец абрана пасля смерці бацькі — у 1384 годзе.
У 1385 годзе заключыла Крэўскую унію. Пасля заключэння шлюбу з Ягайлам, той падарыў Ядвізе ў якасці вясельнага падарунка Магілёў.
Памерла падчас родаў. Доўгі час неафіцыйна ўшаноўвалася ў Польшчы як святая. Беатыфікавана Каталіцкім Касцёлам ў 1986, кананізавана ў 1997 годзе. Дзень успаміну 17 ліпеня.
1395 (1397) год. Памёр Скіргайла Альгердавіч.
Князь полацкі, троцкі і, магчыма, кіеўскі.
Удзельнік паходаў супраць крыжакоў (1374-1375).
Пасля выгнання Андрэя Альгердавіча, княжыў у Полацку (1377-1381). У час перагавораў з Кейстутам захапіў яго ў палон і адвёз у Крэўскі замак, дзе той быў забіты. Стаў князем Троцкім і другой уплывовай асобай у дзяржаве.
У час заключэння Крэўскай уніі (1385) забяспечыў сабе права застацца праваслаўным. У Мсціслаўскай бітве (1386) перамог смаленскага князя Святаслава Іванавіча і падпарадкаваў Смаленскае княства, на наступны год авалодаў Полацкам і захапіў свайго брата Андрэя Альгердавіча.
Валодаў Троцкім, Полацкім княствамі, Менскам, Свіслаччу, Бабруйскам, Прапошаскам і іншымі гарадамі, захапіў Віцебск, авалодаў Кіевам. Атручаны ў Кіеве. Пахаваны ў Кіева-Пячэрскай лаўры.
1864 год. У Вільні расстраляны Цітус Далеўскі.
Адзін з кіраўнікоў паўстання 1863-1864 гадоў.
Вучыўся ў Віленскай гімназіі, дзе сябраваў з Ф. Багушэвічам.
Удзельнічаў у рэвалюцыйным студэнцкім руху ў Маскве і Пецярбургу.
Паплечнік К. Каліноўскага. Паўстанцкі начальнік Вільні. Арыштаваны ў снежні 1863 года.
Пакараны смерцю на Лукішскай плошчы.
1867 год. У в. Карытнае (зараз Асіповіцкі раён) нарадзіўся Сцяпан Рункевіч.
Беларускі гісторык царквы, архівіст, дзеяч Рускай Праваслаўнай Царквы, грамадскі дзеяч.
Выхаванец і выкладчык Пецярбургскай духоўнай акадэміі, сакратар Сіноду.
Выдаў 5 выпускаў «Матэрыялаў для гісторыі Мінскай епархіі», «Кароткі гістарычны нарыс стагоддзя Мінскай епархіі…», «Гісторыю Мінскай архіепіскапіі (1793-1832)».
Даследчык гісторыі ўніяцкай царквы і Мінскай епархіі праваслаўнай царквы, гісторыі Рэчы Паспалітай напярэдадні яе падзелу.
Памёр 12 сакавіка 1924 года.
1907 год. Пастановаю Віленскай судовай палаты забаронена газета «Наша доля».
Рэдактар-выдавец І. Туркенес засуджаны на 1 год крэпасці.
Поўная назва газеты «Наша Доля. Першая белоруская газэта для вёсковаго і местоваго рабочаго народу. Выходзіць раз у тыдзень рускімі і польскімі літэрамі» – штотыднёвая легальная газета рэвалюцыйна-дэмакратычнага кірунку, першая легальная газета на беларускай мове.
Выдавалася ў Вільні з 1(14) верасня да 1(14) снежня 1906 года. Разам выйшла 6 нумароў, з іх 4 былі канфіскаваны. Палова тыражу друкаваласякірыліцай, палова – лацінкай. Разавы тыраж 1-га нумару склаў 10 000 асобнікаў.
У склад рэдакцыі ўваходзілі браты Луцкевічы, А. Пашкевіч (Цётка) і іншыя.
Газета мела рубрыкі: “Дзеянні ўрада”, “Палітычны агляд”, “Жыццё вёскі”, “Жыццё горада”, “Найноўшыя творы беларускай літаратуры”, “Што чуваць на Белай Русі”, “Новыя кнігі”, “З мінулага Беларус” і іншыя.
1908 год. Нарадзіўся Віктар Заўрыеў.
Беларускі географ, падарожнік, педагог, прафесар, доктар геаграфічных навук, стваральнік і загадчык кафедры фізічнай геаграфіі замежных краін БДУ.
Вывучаў Урал, Сібір, Каўказ, Іран, В’етнам, Беларусь.
Даследчык праблем Палесся, дынамікі палескіх азёр. З яго імем звязана станаўленне лабараторыі возеразнаўства, кафедраў агульнага землязнаўства, геадэзіі і картаграфіі. Чытаў лекцыі ў розных універсітэтах СССР, Сафійскім, Белградскім, Кракаўскім.
Пад яго кіраўніцтвам абаронена больш за 20 кандыдацкіх дысертацый.
Памёр 14 сакавіка 1976 года.
1937 год. Нарадзіўся Віктар Кухта.
Беларускі біяхімік. Доктар медыцынскіх навук. Прафесар. Заслужаны дзеяч навукі.
Працаваў прафесарам, загадчыкам кафедры біялагічнай хіміі Беларускага медуніверсітэта.
Аўтар і суаўтар манаграфій, падручнікаў для студэнтаў-медыкаў, 215 навуковых прац. Падрыхтаваў 3 дактароў і 18 кандыдатаў навук.
1947 год. Нарадзіўся Валянцін Яцухна.
Беларускі географ, ландшафтны эколаг, глебазнавец.
Працаваў у інстытуце “Белгіпразем”, факультэце геаграфіі і геаінфарматыкі БДУ дацэнтам, загадчыкам лабараторыі экалогіі ландшафтаў.
Спецыяліст у галіне рацыянальнага выкарыстання, экалагічнай ацэнкі і тэрытарыяльнай арганізацыі аграландшафтаў, прыкладных геаграфічных даследаванняў, планавання землекарыстання, экасістэмных паслуг.
Аўтар больш за 550 навуковых прац. Навуковы эксперт Канвенцыі ААН па барацьбе з апустыньваннем / дэградацыяй зямель.
1955 год. Нарадзіўся Аляксандр Ісачоў.
Беларускі жывапісец, графік.
Прымаў удзел у двух выстаўках ленінградскіх мастакоў авангардных кірункаў (1974, 1975).
З 1975 года працаваў у класічнай манеры пісьма. Асноўнымі сюжэтамі яго карцін былі міфалагічныя і біблейскія сюжэты. У стылявым кірунку мастак пачаў арыентавацца на традыцыі еўрапейскага акадэмічнага жывапісу сярэдзіны XIX – пачатку XX стагоддзяў. Пісаў іконы для Рэчыцкай царквы, выканаў роспіс сцен храма ў г. Мазыры.
У лістападзе 1987 года ў Рэчыцы адбылася персанальная выстаўка мастака, якую паглядзела каля 20 000 чалавек. Праз тры дні пасля заканчэння выстаўкі мастак памёр ад сардэчнага прыступу.
Аўтар каля 500 карцін, большасць з якіх былі вывезены за мяжу ў Швецыю, Германію, Францыю, Ізраіль і ЗША.
Памёр 5 снежня 1987 года.
1983 год. Памёр Ціхан Кісялёў.
Беларускі дзяржаўны і партыйны дзеяч. Герой Сацыялістычнай Працы.
Працаваў настаўнікам, дырэктарам школы, у партыйных органах, першым сакратаром Брэсцкага абкама, старшынёй Савета Міністраў БССР (1959-1978), намеснікам Старшыні Савета Міністраў СССР (1978-1980), пасля смерці П. Машэрава стаў першым сакратаром ЦК КПБ.
Пад час яго дзейнасці ажыццяўляліся працэсы аднаўлення пасляваеннай эканомікі, будаўніцтва сучасных гігантаў прамысловасці.
Яго імём названы вуліцы ў Мінску, Гомелі. У Мінску ўстаноўлена мемарыяльная дошка.
2001 год. Памерла Аляксандра Данілава.
Заслужаны архітэктар БССР.
Жыла і працавала ў Віцебску. Сярод асноўных работ у Віцебску: забудова вуліцы Кірава, плошчы Перамогі, цэнтральных і паўднёвых раёнаў, плошчы Тысячагоддзя Віцебска.
Прымала ўдзел у забудове жылых мікрараёнаў у Наваполацку, Оршы. Адзін з аўтараў генпланаў Полацка, Наваполацка, Віцебска, Оршы.
Выставу збіралі ўсім мірам, на ёй можна пабачыць сукенкі ад 1950-х гадоў і да сучасных.
У Глускім краязнаўчым музеі з нагоды 105-годдзя ЗАГСа Рэспублікі Беларусь адкрылася незвычайная выстава “Вясельныя сезоны”.
Як паведаміла раённая газета Радзіма, музейныя работнікі адразу вырашылі да юбілейнай даты зрабіць выставу пра вяселле. Чаму? Таму што першае, што прыходзіць у галаву, калі мы чуем слова ЗАГС – гэта вяселле.
Але ў музеі не было экспанатаў. Зварот да глушчан дазволіў сабраць выбітную калекцыю вясельных убораў розных гадоў з 1950-х да 2010-х гадоў. Усяго ў музеі можна ўбачыць больш за 20 вясельных убораў. Практычна кожны з убораў, прадстаўленых на выставе, мае сваю цікавую гісторыю, якую экскурсаводы распавядаюць наведвальнікам.
Самы старажытны вясельны ўбор – 1950-х гадоў. У 1972 годзе ў гэтай чароўнай сукенцы з гіпюру дзяўчына з Глуску выйшла замуж, а потым захоўвала яе паўстагоддзя. Убор нявесты выдатна захаваны.
Нібыта і не так далёкія 1970-я гады. Але час ужо моцна змяніўся, і многіх менавіта яны найбольш уражваюць. Тут, напрыклад, серабрыстая парчовая сукенка з надзіманай таліяй – прыгажосць, не адвесці вачэй. Убор з рукавамі, вырабленымі з тонкай гібуры, які прывезлі з ГДР. А набыла яе свякроў для сваёй будучай нявесты за 70 рублёў (у той час гэтая сума была амаль роўнай зарплаце сярэдняга супрацоўніка). Маецца белая ў бліскучых срэбных кружочкаў сукенка 1977 года. Яны былі прышыты з тканіны, якую сваякі з Канады адправілі для нявесты.
На выставе знаходзяцца не толькі сукенкі нявестаў, але і касцюмы жаніхоў. Аказваецца, мужчыны таксама захоўваюць вясельныя ўборы. Напрыклад, жаніх 1977 года прынёс свае гальштукі з першага і другога дня вяселля.
Уборы нявест 1980-х гадоў зусім іншыя па стылі. Тут больш упрыгожанняў, валанчыкаў, бязважкіх тонкіх тканін. Напэўна, сукенка знакамітай брытанскай прынцэсы Дыяны аказала свой уплыў на савецкіх нявест. Яшчэ адна адметная асаблівасць моды 1980-х гадоў заключаецца ў тым, што замест вянка на галаве з’яўляецца вясельны капялюш.
Акрамя таго, можна пабачыць, як выглядалі нявесты і жаніхі на вясельных фатаграфіях пачынаючы з 1949 года і да нашага часу. А таксама маюцца дакументы аб нараджэнні, шлюбе, найстарэйшы з якіх быў складзены ў 1930-я гады.
Як сказала дырэктар раённага музею Наталля Акуліч, у той час, калі выстава была задумана, у музеі былі толькі чатыры прыдатныя для выставы экспанаты, але за вельмі кароткі час сабралася вялікая колькасць. Супрацоўнікі розных арганізацый прывозілі свае сукенкі, касцюмы, аксэсуары, дакументы, фатаграфіі, актыўна далучаліся арганізацыі ветэранаў. І глушчане ўсё яшчэ прывозяць экспанаты.
Выстава “Вясельныя сезоны” у музеі будзе працаваць да канца сакавіка.
Пакуль Вільня з Каўнасам спрачаліся, чыя калядная ёлка лепшая, Клайпеда займела сапраўдную прыгажуню. Яна будзе мігацець рознакаляровымі агнямі да самых Трох Каралёў – дня Богаяўлення ў каталікоў 6 студзеня.
Зялёная прыгажуня вышынёй больш за 15 метраў упрыгожана 3-кіламетровымі гірляндамі, пахне сапраўдным лесам. Жыхары і госці горада сцвярджаюць, што іх ёлка – самая прыгожая з усіх, што яны бачылі да гэтага часу.
Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці.
У Клайпедзе ўстанавілася традыцыя (з 2016 года), што галоўны навагодні сімвал выбіраюць самі жыхары: кожны год яны прапануюць сваю версію ёлкі і галасуюць за найбольш сімпатычную. Дрэва сякуць напярэдадні свят і ўсталёўваюць на Тэатральнай плошчы.
Кожны год за некалькі месяцаў да ўстаноўкі на Тэатральнай плошчы ў горадзе ладзяць «конкурсы прыгажосці» елак. Каб прайсці этап адбору, дрэва павінна адпавядаць адразу некалькім крытэрам: галіны асаблівай шчыльнасці і сіметрычнасці, вышыня не менш за 10 м, добрая транспартная даступнасць.
У гэтым годзе навагодняя ёлка з’явілася дзякуючы універсітэцкаму Батанічнаму саду.
Амаль 30-гадовае дрэва цудоўна перажыло дастаўку, магутныя снегапады апошніх дзён і некалькі сур’ёзных парываў ветру. Гараджане адзначылі незвычайную прыгажосць ёлкі і дзіўную гармонію ўпрыгожванняў з шышкамі пад снегам. Мэр Клайпеды Вітаўтас Грубляўскас своеасаблівым спосабам кампенсаваў Батанічнаму саду страту елкі: падарыў маленькую елачку «навыраст».
Побач з ёлкай запалілася інсталяцыя “Зоркі над морам”, якая сімвалізуе 100-годдзе далучэння Клайпедскага краю да Літвы.
А 17 снежня мастачка Саўле Жалніце зрабіла свой уласны падарунак Клайпедзе ў Старым крытым рынку, піша atviraklaipeda.lt
Гэта інсталяцыя «Падарунак. Падаючая вада – дождж думак/ Падарунак. Вадаспад – мазгавы штурм». Падчас адкрыцця інсталяцыі выступілі танцорка Тэатра танца «Шэйкас» Д. Бінкаўскайтэ, прагучала музыка Фаўста Поцыяуса на аснове гукавых калажаў Саўле Жаўнітэ.
Інсталяцыя прысвечана 100-годдзю далучэння Клайпедскага краю да Літвы.
У Марскім музеі Клайпеды адкрылася выстава калядных паштовак Людаса Мажыліса.
Яна працуе з 16 снежня да 8 студзеня. Выстава паштовак – настальгічнае і некалькі сентыментальнае падарожжа па міжваенным калядным свеце. Наведвальнікі могуць убачыць 64 паштоўкі з калекцыі, нават не заходзячы ў музей і не набыўшы квіток. Самыя ранейшыя паштоўкі датуюцца 1918 годам, самыя познія – ХХІ стагоддзем.
Напярэдадні калядаў і Міжнароднага дня салідарнасці людзей (20 снежня) адкрыліся чатыры выставы ўкраінскіх фатографаў і выстава ўкраінскага мастака Мікіты Кадана – як працяг VІІ Фестывалю фатаграфіі, – інфармуе atviraklaipeda.lt
У Выставачнай зале Клайпедскага цэнтра культурнай камунікацыі Клайпедскае аддзяленне Саюза фатографаў Літвы і асацыяцыі “Art Zone” з 16 снежня да 15 студзеня 2023 года прадстаўляюць выставы ўкраінскіх калег.
Прадстаўлены выставы ўкраінскай фатаграфіі: Ганны Мельнікавай «Горад без назвы», Дзмітрыя Купрана «36 відаў на Гаверлу», Паўласа Дарагоюса «Залатыя людзі» і Станіслава Астравуса “Харкаў – Фарпост”, мастака Мікіты Кадана “Яма спявае”
У выставу “Яма спявае” ўвайшлі працы, створаныя падчас расійска-ўкраінскай вайны 2014 года, з пачатку маштабнага ўварвання ва Украіну ў 2022 годзе. Гэтыя працы звязаныя з даследаваннем палітыкі памяці, аналізам калектыўных траўмаў, новых перажыванняў масавага гвалту і разбурэнні асяроддзя пасялення чалавека.
Фотавыстава Ганны Мельнікавай “Горад без назвы”. Праект выкананы ў традыцыйнай тэхніцы аналагавага фотадруку, – гэта эксперымент і спроба паказаць новую рэальнасць і партрэт новага пейзажу. У кожным здымку спалучаюцца дэталі розных гарадоў і краін, дзе жыла фатограф, партрэты людзей, якіх яна сустракала.
”Горад без назвы”
Выстава Дзмітрыя Купрана “36 відаў Гаверлы”прысвечана самай высокай кропцы Украіны якая, па аналогіі са святой гарой Фудзі ў Японіі, для ўкраінцаў з’яўляецца амаль сакральным і міфічным месцам.
У сваіх працах фатограф уяўляе гару Гаверлу як святое месца для ўкраінцаў, якое стала цяпер славутасцю. На вяршыню Гаверлы вельмі лёгка дабрацца некалькімі маршрутамі, а па дарозе можна пагрузіцца ў мясцовыя традыцыі горцаў Прыкарпацця.
Працуе таксама выстава Паўласа Дарагоюса “Залатыя людзі”.У сваёй працы мастак часта абапіраецца на фотаархівы, большая частка якіх прысвечана архітэктуры. Таму выкарыстанне знойдзеных фотаздымкаў не падаецца яму новым напрамкам. Але серыя выстаў была натхнёная куды больш асабістым парывам – мастака кранула ўразлівасць партрэтаў, якія ён знайшоў на барахолках Харкава. Дарагоюсу прыйшла ў галаву бесклапотная ідэя намаляваць вакол некаторых фігур на фотаздымках арэол з ліста латуні, у чулых спробах даць ім другое жыццё ў выглядзе твора мастацтва.
Гэтыя пазалочаныя і лакаваныя выявы перадаюць іранічную манументальнасць, рэзка кантрастуюць з тэмамі працоўных сустрэч, адпачынку, сямейных вячорак. Глядач неахвотна залучаецца ў гульню, яму прапануецца ўважліва вывучыць кожны фотаздымак, каб знайсці адказы на шэраг пытанняў: Хто гэтыя людзі? Чаму ў некаторых з іх арэолы? Што на самой справе азначаюць гэтыя спасылкі на святасць?
Выстава Паўласа Дарагоюса
Выстава фатаграфій Станіслава Астравуса “Харкаў – фарпост”
Мы з дзяцінства ведаем аб вайне ўсё. Мы гулялі ў вайну. Чыталі аб вайне. Мы глядзелі ваенныя фільмы. Мы ўяўлялі сябе героямі – разведчыкамі, лётчыкамі, танкістамі. Самыя папулярныя цацкі – поршневыя пісталеты. Быць гучным, пахнуць серай! Гэты шчаслівы, дурны далёкі час застаўся ў памяці і на некалькіх чорна-белых адбітках. Час, які невытлумачальным чынам урываецца ў нашу рэальнасць падобна іншаму, ужо з’яўляецца сапраўднай вайной. З выбухамі, ракетнымі абстрэламі, развалінамі, страшнымі навінамі аб загінуўшых і параненых. Сірэны паветранай трывогі, глухое, працяглае, знясільваючае выццё. Веснікі смерці і разбурэнні. У зацягнутай цішыні застаецца чакаць новага ўдару. Чакаюць, калі ракета, запушчаная з варожага боку, уразіць мэту і прычыніць людзям пакутлівы боль…”
Мастак у сваіх працах імкнецца адлюстраваць уражанні ад самай жудаснай і халоднай вясны ў сваім жыцці.
Дамова аб Пабрацімстве Клайпеды і Магілёва была падпісана 8 сакавіка 1997.
27 лютага 2022 году, на трэці дзень уварвання расійскіх войск ва Ўкраіну, мэр Клайпеды заявіў аб спыненні пабрацімскіх сувязяў з расійскімі і беларускімі гарадамі. Паводле яго ён звярнуўся да кіраўніцтва гарадоў партнёраў, каб тыя супраціўляліся агрэсіі супраць Украіны, але рэакцыі не было. У афіцыйным спісе гарадоў пабрацімаў Клайпеды Магілёва няма.
Магілёў. media працягвае сачыць за жыццём Клайпеды, нягледзячы на спыненне партнёрскіх сувязяў з Магілёвам са спадзевам, што пабрацімства між гарадамі адновіцца.
Клайпеда месціцца на захадзе краіны і з’яўляецца портам на Балтыйскім моры. Насельніцтва 160 тысяч чалавек.
Дзень святога Мікалая (каталіцкая канфесія), Мікалайкі.
Найбольшую славу святому Мікалаю прынеслі яго незвычайная дабрыня і гатовасць заўсёды прыйсці на дапамогу бліжнім. У многіх каталіцкіх краінах існуе звычай рабіць дзецям падарункі, як гэта рабіў святы Мікалай. Атрымаць падарунак будуць радыя і дарослыя.
Святы Мікалай лічыцца апекуном падарожнікаў, дзяцей, дзяўчат на выданне, маракоў, рыбакоў, пекараў, вязняў, пастухоў. Ён ахоўвае хатнюю жывёлу ад хвароб і ваўкоў.
«На Мікалая пакінь воз, а закладзі сані», «Калі падае снег, то святы Мікалай трасе барадой». Святога Мікалая заклікалі і ва ўсіх нечаканых патрэбах, калі неабходна была дамамога гэтага цудоўнага святога.
Найстарэйшую выяву святога Мікалая можна ўбачыць у адным з касцёлаў у Бейруце – гэтая арабская фрэска паходзіць з VI ст. Асобе св. Мікалая прысвечана шмат выяваў у беларускім мастацтве, што сведчыць пра любоў і пашану да яго. Паводле слоў мастацтвазнаўцы А. Ярашэвіча, найбольшая колькасць такіх выяваў – у іканаграфічным жывапісе.
Святы Мікалай на Беларусі лічыцца найпершым пасля Маці Божай заступнікам за людзей перад Богам. У Беларусі захавалася больш за 1 000 абразоў Святога Мікалая, пераважна ХІХ і пачатку ХХ стагоддзяў.
Адзначаецца ў гэтым годзе на 286 дзень уварвання расійскіх войск на тэрыторыю краіны.
Узброеныя сілы забяспечваюць стрымліванне ўзброенай агрэсіі супраць Украіны і адпор ёй, ахову паветранай прасторы дзяржавы і падводнай прасторы ў межах тэрытарыяльных водаў Украіны.
У склад Узброенных Сіл Украіны ўваходзяць сухапутныя войскі, паветраныя сілы, Ваенна-марскія сілы.
Па ўкраінскіх дадзеных, на 4 снежня 2022 года, войскі Украіны знішчылі 91 150 акупантаў, танкаў ворага – 2922, баявых машын – 5892, артсістэм – 1908, рэактыўных сістэм – 395, сродкаў супрацьпаветранай абароны – 210, самалётаў – 281, верталётаў – 263, беспілотнікаў – 1573, крылатых ракет – 531, караблёў — 16, аўтамабіляў – 4479, спецтэхнікі – 163.
1240 год. Пасля працяглай аблогі мангола-татарскія войскі ўварваліся ў Кіеў.
Да гэтага манголы разбілі асноўныя сілы Уладзіміра-Суздальскай зямлі, разрабавалі гарады Паўночна-Усходняй Русі. Цяпер шлях Батыя ляжаў у паўднёвыя і заходнія землі. Першым захопленым горадам стаў памежны Пераслаў, затым Чарнігаў.
Батый не жадаў разбураць прыгожы горад і прапанаваў гараджанам здацца без бою. Аднак кіяўляне вырашылі біцца да смерці. Па сведчанні летапісца “адзін біўся з тысячай, а двое – з цемраю”.
Татарам прыйшлося выкарыстоўваць сценабітныя прылады. Праз правалы ў сценах манголы ўварваліся ў горад. 6 снежня 1240 гады пала апошні пункт абаронцаў – Дзесяцінная царква.
З 50 000 чалавек пасля пагрому ў горадзе засталося не больш за 2 000. Былі разбураны Успенскі, Сафійскі сабор, Траецкая надбрамная царква (цяпер галоўны ўваход у Лаўру), царква Спаса на Бераставе, Ірынінская і практычна ўсе кіеўскія вароты. Трагедыя адкінула Кіеў у развіціі на сотні гадоў. У 1654 годзе насельніцтва Кіева складала не больш за 6000 (у Мсціславе ў гэты час жыло каля 30 000).
Каралева польская і вялікая княгіня літоўская, другая жонка Жыгімонта II Аўгуста. “Чорная панна Нясвіжскага палаца”, “Джульета беларускага сярэднявечча”, “сярэднявечная Алена Прыгожая”.
Пачуцці Жыгімонта II Аўгуста да Барбары імкнуліся выкарыстаць для ўмацавання ўласных пазіцый яе браты Мікалай Радзівіл Руды і Мікалай Радзівіл Чорны. Супраць шлюбу выступілі магнаты і шматлікая шляхта, незадаволеная ростам уплывовасці Радзівілаў, свякроў каралева Бона Сфорца.
Насуперак ўсім апанентам Барбара была каранавана 7 снежня 1550 года, але ў хуткім часе, 8 мая 1551 года, памерла. Верагодна, што яе атруцілі, але ёсць меркаванні, што прычынай яе смерці была анкалагічная хвароба.
Гісторыі рамантычнага кахання Барбары з Жыгімонтам Аўгустам прысвечаны шматлікія мастацкія творы.
Асвячэнне правёў біскуп Тэадор Патоцкі ў прысутнасці караля Аўгуста ІІ і цара Пятра І. Кафедральны сабор Гродзенскай дыяцэзіі, помнік архітэктуры і дэкаратыўна-манументальнага мастацтва барока і ракако, адзін з сімвалаў каралеўскага горада.
У 1725 годзе на вежу-званіцу касцёла перанесены гадзіннік з вежы езуіцкага калегіума. Пасля скасаваня кляштару езуітаў, касцёл у 1788 годзе стаў фарным.
Касцёл уяўляе сабой трохнефавую купальную базіліку з трансептам, памерам у плане 30х60 м і вышынёй 65 м.
Беларускі геадэзіст, тапограф, географ, генерал-лейтэнант.
Праводзіў трыянгуляцыйныя работы на захадзе Латвіі, у Літве, у Гродзенскай і Мінскай губернях.
Лідары паўстання 1830-1831 гадоў меркавалі прызначыць яго камендантам Вільні. Пасля гэтага быў затраманы рускімі ўладамі і накіраваны на правядзенне тапаграфічных работ на Дунаі і Басфоры.
Склаў ваенны агляд румынскіх княстваў Малдавіі і Валахіі, правеў Закаўказскую трыянгуляцыю. Узнагароджаны вялікім Канстанцінаўскім медалём Рускага геаграфічнага таварыства.
Памёр 21 лютага 1881 года ў Тыфлісе.
1896 год. У Гродна нарадзіўся Восіп Любіч.
Французскі мастак, прадстаўнік Парыжскай школы.
Працаваў алеем і гуашшу, займаўся гравюрай. Творы экспанаваліся ў Нацыянальным музеі Бецалель ў Іерусаліме, у Мілане, Турыне і Нью-Ёрку. Удзельнічаў у групавых і персанальных выставах, у тым ліку выставах «Рускія мастакі Парыжскай школы» ў Музеі Сен-Дэні і ў Доме французскай думкі ў Парыжы, у галерэі «Motte».
Яго творы захоўваюцца ў музеях Лондана, Цюрыха, Нью-Ёрка і Тэль-Авіва, у калекцыі Нацыянальнай бібліятэкі ў Парыжы, 14 твораў – у карпаратыўнай калекцыі Белгазпрамбанка ў Мінску.
Беларускі і ўкраінскі навуковец-славіст, гісторык, этнограф, фалькларыст і літаратуразнавец.
Вывучаў гарадзішчы на Койданаўшчыне. Працаваў у Маскоўскім універсітэце, прафесарам кафедры беларускай літаратуры і этнаграфіі БДУ.
Адзін з заснавальнікаў часопісу «Этнографическое обозрение».
У 1918-1921 гадах чытаў курс беларускай і ўкраінскай літаратур у Маскоўскім універсітэце, удзельнічаў у рабоце камісіі па арганізацыі БДУ.
Член Беларускага навукова-культурнага таварыства ў Маскве, супрацоўнічаў з Беларускім нацыянальным камісарыятам і Беларускім пададдзелам аддзелу асветы нацыянальных меншасцяў Народнага камісарыяту асветы РСФСР.
Пісаў на беларускай, польскай і рускай мовах, валодаў палескай гаворкай.
1925 год. Адкрылася Першая Усебеларуская мастацкая выстаўка.
Была прысвечана юбілею рэвалюцыі 1905 года і 400-годдзю беларускага кнігадрукавання.
Экспазіцыя была размешчана ў Мінску, у будынку Камуністычнага ўніверсітэта па вул. Універсітэцкай, 27 (цяпер — вул. Кірава, 21) і ўключала больш за 1000 твораў. На выставе экспанаваліся ўзоры старажытнага мастацтва: крыж Ефрасінні Полацкай, копіі фрэсак полацкіх цэркваў, кніжныя выданні, эксклібрысы, абраз XVII стагоддзя «Ушэсце Гасподне» беларускай школы іканапісу (са Стэфанаўскай царквы XVII стагоддзя ў Слуцку).
Свае творы прадставілі і шматлікія мастакі, у тым ліку Леў Зевін, Абрам Бразер, Уладзімір Кудрэвіч, Леў Альпяровіч, Міхась Філіповіч, Гаўрыла Віер, Валянцін Волкаў, Генадзь Змудзінскі.
Фота: Абрам Бразер. Партрэт Іегуды Пэна, 1921.
1926 год. Адбылося Другое ўзбуйненне БССР. Тэрыторыя павялічылася на 15,7 тысяч км², насельніцтва на 649 000 чалавек.
Першае ўзбуйненне тэрыторыі БССР адбылося ў 1924 годзе. У яго выніку тэрыторыя краіны павялічалася з 52,4 да 110,6 тыс. км², а насельніцтва з 1,5 да 4,2 мільёна чалавек. Аднак Гомельскі і Рэчыцкі паветы заставаліся па-за межамі БССР.
Пасля дзяржаўнага перавароту ў Польшчы ў 1926 годзе і пагаршэння адносін з СССР саюзнае кіраўніцтва вырашыла другім узбуйненнем БССР актывізаваць беларускі нацыянальны рух у Заходняй Беларусі і паменшыць падтрымку польскіх улад насельніцтвам.
Менавіта таму ініцыятарам другога узбуйнення БССР быў Наркамзамежспраў СССР, які 8 верасня 1926 года прыняў пастанову аб неабходнасці настойваць у палітбюро ЦК УКП(б), каб Гомельскі і Рэчыцкі паветы былі далучаны да БССР.
Створаная камісія на чале з Я.Пэтэрсам знайшла на Гомельшчыне ў значнай ступені русіфікаванае насельніцтва.
Аднак ЦК КП(б) Беларусі здолеў пераканаць ЦК УКП(б) аб неабходнасці далучэння Гомельшчыны да БССР.
4 снежня 1926 года на аб’яднаным пленуме Гомельскага губернскага і гарадскога камітэтаў КП(б)Б выступіў сакратар ЦК УКП(б) М.Швернік, які праінфармаваў аб пастанове палітбюро далучыць Гомельскі і Рэчыцкі паветы да БССР.
Праз два дні адбылося другое узбуйненне БССР, у выніку якога тэрыторыя БССР павялічылася на 15,7 тысяч км² да 126,3 тыс. км² а насельніцтва падрасло на 649 000 чалавек да 4,9 мільёнаў.
1930 год. Рэпрэсіі ў БССР. Шэраг навукоўцаў пазбаўленыя звання акадэмікаў.
Звання акадэміка былі пазбаўлены «ворагі пралетарскай дыктатуры» Вацлаў Ластоўскі, Уладзімір Пічэта, Язэп Лёсік, Сцяпан Некрашэвіч, Гаўрыла Гарэцкі і Аляксандр Дубах.
У 1930 годзе ў палітычнай справаздачы цэнтральнага камітэта XVI з’езда ВКП(б) І. Сталін заявіў:“Рэпрэсіі ў галіне сацыялістычнага будаўніцтва з’яўляюцца неабходным элементам наступлення…”.
Першай вялікай сфальсіфікаванай палітычна-крымінальнай справай стала справа “Саюза вызвалення Беларусі”. Яна пачалася 17 лютага 1930 года арыштам П. Ільючонка (1891-1945).
Па справе вясной – летам 1930 года было арыштавалі 108 дзеячаў беларускай навукі і культуры. Абвінавачанні ў належнасці да “Саюза” выстаўляліся і Я. Купалу, Я. Коласу.
Беларускі этнамузыказнаўца. Доктар мастацтвазнаўства. Заслужаны дзеяч мастацтваў. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі.
Працавала ў Інстытуце мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору НАН Беларусі ў галіне тэарэтычнай этнамузыкалогіі і практычнай фалькларыстыкі.
Пры яе рэжысуры зняты пяць дакументальных музычна-антрапалагічных кінафільмаў.
Да асноўных яе прац адносяцца: “Песенная культура Беларускага Палесся”, ”Песні беларускага Паазер’я”, “Песні Беларускага Падняпроўя”, “Каляндарна-песенная культура Беларусі…”, “Народна-песенная культура Беларусі ў агульнаславянскім кантэксце…” і іншыя.
Ілюстраваў першыя тамы «Збору помнікаў гісторыі і культуры Беларусі», выкладаў фотаграфіку ў Тэатральна-мастацкім інстытуце.
Выдаў фотаальбом «Добры дзень, Беларусь», аўтар кніг вершаў, раманаў.
Прымаў удзел у фатаграфічных і мастацкіх выставах, пленэрах памяці Язэпа Драздовіча, Васіля Быкава, Уладзіміра Караткевіча. Удзельнічаў у перадачах беларускага Радыё Свабода.
Найбольш значныя выданні: «Драўлянае дойлідства Беларускага Палесся», «Мастацтва, створанае народам», «Мінск», «Гродна», «Траецкае прадмесце», «Добры дзень, Беларусь», «Беларуская кафля», «Веткаўскі музей…», «Жывапіс Беларусі XII-ХVIII стагоддзяў», «Пластыка Беларусі XII-ХVIII стагоддзяў», «Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва Беларусі XII-ХVIII стагоддзяў», «Іканапіс Беларусі XII-ХVIII стагоддзяў», «Сялянская энцыклапедыя ў творах Мікалая Тарасюка» і іншыя.
Мастак Марына Несцярук прэзентавала сваю выставу, на якой амаль адны кветкі, і яшчэ Магілёў. Прафесійны мастак і супрацоўніца “Музея гісторыі Маглёва”, Марына Несцярук праяўляе сябе ў розных відах творчасці: манументальна-дэкаратыўны роспіс, жывапіс, ткацтва. Яна аўтар габеленаў, размешчаных у экспазіцыі магілёўскай ратушы, якія выкананы ў тэхніцы ручнога ткацтва, касцюмаў эпохі Магдэбурскага права. Асноўныя і, па словах мастака, любімыя жанры ў жывапісе – нацюрморт і пейзаж.
На выставе прадстаўлены 58 жывапісных палотнаў аўтара. Яе карціны напоўнены энергіяй, захапленнем свету і радасцю жыцця. Творы Марыны Несцярук даюць магчымасць убачыць і адчуць дасканаласць прыроды. Кожная праца мастака – гэта гімн прыгажосці навакольнага свету – паведамляецца на афіцыйным сайце Музея гісторыі Магілёва.
Выстава будзе праходзіць да 18 снежня ў гарадской Выставачнай зале па вуліцы Болдзіна.
