З панядзелка 22 мая ў тэставым рэжыме ў Магілёве ўводзяцца маршруты электрычнага транспарту №16 і №16д, якія будуць хадзіць ад Пераезда ў мікрараён Казіміраўка – паведамляе Магілёўскі “Тралейбусны парк №1”.
Маршрут №16 будзе прытрымлівацца маршрута: “Завулак Ватуціна – праспект Міру – Казіміраўка”. Маршрут № 16 д – “Гарадская ветэрынарная станцыя – завулак Ватуціна – праспект Міру – Казіміраўка”.
Маршрут 16.
Маршрут 16 д
Па дадзеных маршрутах будуць працаваць тралейбусы з аўтаномным ходам і электробусы.
Новы тралейбусны маршрут адкрыюць у Магілёве ўжо ў маі, паведамляе SB.BY.
У густанаселеныя раёны “Спадарожнік” і “Казіміраўка” будуць хадзіць новыя тралейбусы МАЗ з аўтаномным ходам.
Такія тралейбусы пусцяць па новым маршруце ад завулка Ватуціна праз Першамайскую і праспект Міру на мікрараён Казіміраўка.
Частка маршруту будзе праходзіць па існуючай кантактнай сетцы тралейбусаў ад прыпыначнага пункта “Завулак Ватуціна” да прыпынка “Праспект Міру”, рух аўтаномным ходам будзе ажыццяўляцца ад “Праспекта Міру” да “Вуліцы Чырвоназорнай” і назад.
Інтэрвал руху плануецца ў межах 8-10 хвілін.
На новым маршруце будуць працаваць пяць нядаўна набытых тралейбусаў з аўтаномным ходам. Чакаецца паступленне яшчэ аднаго такога тралейбуса.
У сярэдніх школах Магілёва № 39 і № 45 і ў Вяйнянскай сярэдняй школе Магілёўскага раёна распачынаецца пілотны эксперыментальны праект па арганізацыі новай сітэмы харчавання школьнікаў.
Усяго ў краіне эксперымент будзе праходзіць у 21 школе. Па форме нам прапануюць зрабіць пераход на сістэму, якая даўно прымяняецца ў еўрапейскіх школах. Але застаецца пытанне, ці разумеюць беларускія чыноўнікі ад адукацыі прычыны ўвядзення падобнай сістэмы ў заходніх краінах?
Сутнасць беларускага праекта
Сёння беларускія школьнікі могуць выбраць сняданак, экспрэс-сняданак і абед. Калі вучні ў школе снедаюць пасля першага ці другога ўрока, то многія стравы трапляюць у адыходы. Мяркуецца, што дзеці, якія паснедалі дома, яшчэ не галодныя ў час школьнага сняданку і неахвотна ядуць.
У навучальных установах – удзельніках эксперыменту, сняданак і экспрэс-сняданак будуць адменены. Школьнікі будуць есці праз 3,5 гадзіны пасля пачатку заняткаў, і гэта будзе абед. Але абед будзе большым па аб’ёме і яшчэ больш карысным і спажыўным. Акрамя таго, у меню паспрабуюць уключыць стравы, якія дзеці ядуць з большай ахвотай.
Трэба адзначыць, што колькасць страў будзе залежыць ад часу знаходжання школьніка ў навучальнай установе. Калі дзіця вучыцца ў школе ад 3,5 да 6 гадзін, прадугледжаны адзін прыём ежы, ад 6 да 10 гадзін – два, а калі больш за 10 гадзін – тры.
Адна з эксперыментальных школ Магілева № 45 размешчана ў Спадарожніку. Яна самая вялікая ў рэгіёне. Чыноўнікі палічылі, што калі сістэма запрацуе тут, то яна запрацуе і ў іншых школах.
У школе № 45 сёння вучацца 2 636 дзяцей у 95 класах. У яе сталовай маецца 360 пасадачных месцаў, і яе прыйдзецца пашырыць да 430, каб паспець накарміць усіх школьнікаў своечасова. Каб накарміць дзетак, нават разглядаюцца маршруты праходу дзяцей па школьных калідорах так, каб яны маглі як найхутчэй трапіць у сталовую на гарачы абед і не затрымліваць іншых.
Пакуль што ў школе праводзіцца падрыхтоўчая праца, а ўжо пасля зімовых канікул школьнікі сярэдняй школы № 45 пачнуць есці ў адпаведнасці з новымі правіламі.
Еўрапейскі досвед
Тое, што ў нас лічыцца эксперыментам і сціпла называецца “новай” сістэмай, насамрэч даўно апрабаваная школьная практыка краін Еўразвязу. У большасці краін Еўропы пасля 3-4 урокаў у школьных занятках робіцца вялікі перапынак на абед і адпачынак школьнікаў. Падобна, што нашы чыноўнікі проста не хочуць прызнавацца, што пераймаюць вопыт заходніх краін.
Напрыклад, у французскіх школах ужо ў сярэдніх класах зранку праходзяць 4 урокі дзвюма парамі, а затым робіцца перапынак. У маленькіх гарадках перапынак можа складаць некалькі гадзін. Школьнікі ідуць ці едуць на веласіпедах дадому або абедаюць у школах, потым гуляюць, тусуюцца. А затым зноў вяртаюцца да заняткаў у другую змену. Такія перапынкі і абед рэзка павышаюць эфектыўнасць урокаў і менш стамляюць школьнікаў. Такі рытм навучання больш здаровы для дзіцячага арганізама.
Еўрапейскія дзеці любяць хадзіць у школу ў тым ліку дзякуючы вялікім перапынкам на абед.
Вялікі перапынак у школах на захад ад Бугу прадугледжаны не толькі для абеду, але найперш для адпачынку і аднаўлення сіл, для зносін з аднагодкамі. У гэты час і настаўнікі адпачываюць ад дзетак. А потым яны разам плённа працуюць на астатніх уроках. У такім выпадку ніякай праблемы з хуткасцю прыёму ежы няма. Наадварот, трэба проста зрабіць перапынак большым і арганізаваць месцы для адпачынку дзяцей і настаўнікаў у школе.
Галоўны плюс падобных вялікіх перапынкаў: змяншэнне нагрузкі на дзяцей, паляпшэнне здароўя школьнікаў і навыкаў камунікацыі, якія атрымоўваюць дзеці ў час перапынкаў, стварэнне прыемнай атмасферы ў школе.
Гледзячы па пытаннях, якія хвалююць беларускіх школьных дырэктараў у час эксперыменту, разумееш, што для іх галоўнае пытанне – як хутка накарміць дзяцей. А ў краінах Еўразвязу галоўная мэта – даць дзецям час на харчаванне і адпачынак ад урокаў.
Беларускі эксперымент будзе доўжыцца да канца красавіка, каб да новага навучальнага года ацаніць, ці варта рэалізаваць гэты досвед ва ўсіх школах краіны. Найхутчэй у беларускіх школах усё ізноў будзе зведзена да “тэхналогіі кармлення” дзяцей.
Для пачатку серыйнай вытворчасці ў горад даставілі эксперыментальны італьянскі электракар.
Ідэяй запусціць на “Магілёўсельмашы” вытворчасць савецкіх электрамабіляў яшчэ ў канцы 1980-х загарэўся тагачасны першы сакратар Магілёўскага абкама КПБ Васіль Лявонаў – сцвярджае выданне “Віртуальны Брэст”. Але яго прапанова з адпаведнымі разлікамі, адпраўленая ў саюзнае Міністэрства аўтамабільнай прамысловасці, лягла пад сукно.
Затое ў пачатку 1990-х гадоў навацыйная ідэя па стварэнні кампактнага гарадскога электрамабіля з’явілася ў інжынераў Казіміраўскага доследна-эксперыментальнага завода. Існуе версія, што куратарам рэвалюцыйнай ініцыятывы выступаў першы дэмакратычна абраны мэр горада Сяргей Габрусеў.
Італьянскія запчасткі, беларускі канвеер
У 1992 годзе на Казіміраўскі завод быў дастаўлены эксперыментальны электракар вытворчасці адной італьянскай фірмы. Што за фірма паставіла гэты аўтамабіль магілёўцам, як і арыгінальная назва вопытнага ўзору – застаецца загадкай. Ужо няма на свеце тых, хто памятае дэталі гэтай ініцыятывы. Але на фотаздымках з беларускай прэсы 1990-х гадоў на капоце электракара можна пабачыць назву “Vector 90”. У Магілёве аўтамабілю, аднак, прысвоілі новую назву.
Фота: Нататка ў газеце ”Вечерний Минск”
“Вопытна экзэмпляр двухмеснага аўтамабіля “Інэса” прыбыў на Казіміраўскі доследна-эксперыментальны завод у Магілёве. – пісаў ”Вечерний Минск” у 1992 годзе – Дасягнутая дамоўленасць пра тое, што адна з італьянскіх фірм будзе пастаўляць прадпрыемству камплектуючыя дэталі, а збіраць электрамабіль будуць на беларускім канвееры. Частка машын паступіць на рынак рэспублікі.”
У сваім каментарыі аднаму беларускаму выданню галоўны інжынер Казіміраўскага завода Ігар Хадорчанка паведаміў, што, сапраўды, у 1992 годзе на завод прыехаў электрамабіль ад італьянцаў. Але нават да дробнасерыйнай зборкі справа не дайшла. Магілёўцы так і не сабралі ніводнага экзэмпляра. Па словах галоўнага інжынера, “профіль завода памяняўся некалькі разоў”, і дакументацыю на электрамабіль згубіліі.
А вось сам эксперыментальны экзэмпляр так і застаўся на заводзе. У 2003 годзе карэспандэнт газеты “Советская Белоруссия” знайшоў гэты аўтамабіль, зрабіў яго каляровы фотаздымак і даў падрабязнае апісанне машыны.
Фота: Павел Мінчанка, “СБ”
Лёгкім рухам рукі хэтчбэк можна было ператварыць у кабрыялет
“Такога тэхнічнага ўнікума, як Inessa (менавіта так завецца электрамабіль), я, аўтааматар са стажам, яшчэ не бачыў. – піша аўўтар нататкі 2003 года, Павел Мінчанка – Па-першае, маленечкія памеры, нешта накшталт абрэзанай напалову “Акі”. У кабіну з маім ростам забрацца аказалася дастаткова праблематычна. Але ў выніку атрымалася-такі ўладкавацца за абаранкам, прычым досыць камфортна.
Калі б аўтамабільчык гэты быў на хаду, то ў дарогу я мог бы ўзяць толькі аднаго спадарожніка – відавочна не сямейны варыянт. За сядзеннямі знайшоў дастаткова вялікую прастору. Падумаў, што гэта багажнік, дзе можна размясціць пару-тройку валізак, але памыліўся. Тут, аказваецца, месца для акумулятарнай батарэі. Увогуле, атрымліваецца, што сяджу за рулём тыповага гарадскога аўтамабільчыка, якім уяўлялі яго фантасты і канструктары-футурысты ў 1960-70-я гады.
Хоць спідометр разлічаны на 160 кіламетраў у гадзіну, тактыка-тэхнічныя характарыстыкі электрамабіля значна сціплейшыя – максімальная хуткасць 50 км/г, аднаго зарада батарэі хапае на 100 кіламетраў прабегу. Да гэтага дадайце яшчэ здымны пластыкавы кузаў, і лёгкім рухам рукі хэтчбэк можна ператварыць у кабрыялет ці пляжны аўтамабільчык.”
Эксперыментальны экзэмпляр у 2003 годзе ўяўляў сабой толькі кузаў з хадавой часткай – ні рухавіка, ні акумулятарнай батарэі ў ім ці то ўжо не было, ці то яшчэ не было. Праўда, адзін раз аўтамабілю прыйшлося прыняць удзел у здымках рэкламнага кліпа для Італіі. Тады насустрач машыне пусцілі КамАЗ, які нясецца на вялікай хуткасці. У гледача ж складалася ўражанне, быццам гэта грузавік стаіць на месцы, а імчыцца электрамабіль.