Зусім юнае паселішча з транспартнымі праблемамі і тыповай савецкай архітэктурай. І з унікальным дэндрапаркам
Першая згадка сучаснага горада адносіцца да 1592 года як вёскі Клічава Віцебскага ваяводства яшчэ ў часы Вялікага княства Літоўскага, г. зн. 430 год таму. Пад 1738 годам Клічаў узгадваецца як дзяржаўнае сяло ў складзе Любашанскага староства, а ў 1775 годзе паселішча ўжо мела статус мястэчка і ўваходзіла ў Мацэвіцкае войтаўства.
У 1865 годзе статус Клічава панізілі да сяла, у якім у канцы ХІХ стагоддзя жыло больш за паўтысячы чалавек. Паступова Клічаў вяртае статус мястэчка і напачатку ХХ стагоддзя ў ім пачынае працаваць гута, на якой выраблялі бутэлькі, аптэчны, парцалянавы і хімічны посуд.
Паступовая ўрбанізацыя Клічава пачалася толькі ў 1920-я гг., калі мястэчка зрабілі цэнтрам раёна Бабруйскай акругі. Ужо пазней, у 1938 годзе Клічаў атрымаў афіцыйны статус пасёлка гарадскога тыпу. Нягледзячы на тое, што мястэчка (або гарадскі пасёлак) доўгі час быў цэнтрам раёна, статус горада ён атрымаў толькі ў 2000-м годзе. Адзначым, што Клічаў менавіта з тых беларускіх гарадоў, што вырас натуральным чынам у савецкі час.
Цяжка дабрацца, савецкая архітэктура
У Клічаве дагэтуль захоўваецца пэўная праблема з траспартнай інфраструктурай. У Клічаў нязручна дабірацца на грамадскім транспарце – горад знаходзіцца ўдалечыні ад асноўных буйных дарог. Чыгунка таксама ў баку, хоць з Клічавам звязана рэгулярным траспартам. Бліжэйшая чыгуначная станцыя Нясета па дарозе Магілёў-Асіповічы размяшчаецца ў 7 кіламетрах ад Клічава. Уся гарадская інфраструктура абмяжоўваецца толькі аўтастанцыяй.
Нягледзячы на атрыманне статуса горада і правядзенне абласных Дажынак у 2017 годзе ў Клічаве транспартная праблема так і не вырашылася.
Пры гэтым Клічаў невялікі і досыць кампактны гарадок, які абыйсці можна за некалькі гадзін. У цэнтры горада знаходзіцца досыць стандартны набор функцыянальных будынкаў грамадскага прызначэння. Атмасферу тут ствараюць збудаванні ў стыле неакласіцызма, што паўсталі ў пяцідзесятых-шасцідзесятых гадах.
Агульную карціну савецкага мінулага дадаюць помнікі, якія з’явіліся ў Клічаве прыкладна ў той жа час. Можа здзівіць хіба тое, што на цэнтральнай плошчы горада будынак мясцовага райвыканкама не з’яўляецца архітэктурнай дамінантай, а выглядае шэравата і будзенна ў параўнанні з будынкам дома культуры або аддзела адукацыі, якому ў Клічаве адведзена эклектычнае збудаванне з калонамі.
Помнік Леніна невялікі, у натуральны рост лідара бальшавікоў з зусім сціплым пастаментам, размешчаным паміж будынкамі Дома рамёстваў і Клічаўскім аддзелам адукацыі. Як працяг савецкай атмасферы горада – парк з алеямі і атракцыёнамі з васмідзесятых.
У Клічаве няма ніякіх старых помнікаў архітэктуры, а даваенных жылых збудаванняў захаваліся адзінкі. Забудова цэнтральных вуліц складаецца з невысокіх двухпавярховых будынкаў, сярод якіх адзінкі вылучаюцца архітэктурнымі асаблівасцямі. У спальным раёне горада ўсе панэльныя дамы падобны адзін да аднаго, двары якіх слаба ўладкаваны.
Адметнасці горада
Сярод адметнасцей горада ў першую чаргу варта назваць мясцовы дэндрапарк, які знаходзіцца на ўскрайку горада.
У жыхароў Клічава самым папулярным месцам для адпачынку з’яўляецца якраз дэндрапакр, створаны рукамі Клічаўскага лясгаса. Вядома, не кожны раённы цэнтр можа пахваліцца такім адметным прыродным аб’ектам. Адзначым, што ў гэтым прыгожым месцы сабрана ўнікальная калекцыя раслін – больш за 2500, з іх 105 відаў з розных краін свету.
Досыць нестандартным помнікам можна назваць “Рог дастатку”, які здалёк выглядае казачным персанажам гнома. Скульптурная выява адпавядае прыказцы “з рога ўсяго многа”: бульба, рыба, цыбуля і гарбузы, яблакі і баранкі, нават чугунок з кашай і збан з малаком. З’явілася такая скульптура ў Клічаве напярэдадні правядзення Дажынак у 2017 годзе.
Нямала ў Клічаве помнікаў звязаных з падзеямі Другой сусветнай вайны, бо Клічаўшчына лічыцца партызанскім краем. У гарадку ёсць Курган Славы, брацкія магілы савецкіх жаўнераў, помнікі партызанам, якія вызвалялі горад ад нямецкай акупацыі. Асабліва цікавым выглядае помнік ваенным журналістам. Менавіта на Клічаўшчыне падчас вайны выпускаліся падпольныя газеты «За Радзiму!», “Голас партызана”, партызанскія лістоўкі і іншыя выданні.
Пры знаёмстве з горадам нельга і абмінуць мясцовы краязнаўчы музей, які складаецца ажно з дзевяці экспазіцыйных залаў. У музеі можна атрымаць досыць грунтоўную інфармацыю пра мінулае Клічава і Клічаўшчыны. Аднак адметнасць музея яшчэ і ў тым, што супрацоўнікі ўстановы культуры вырашылі адрадзіць старую традыцыю аптэкарскіх агародаў. Руплівая праца па пошуку насення для ўласнага агарода дала свой плён – вырошчваецца больш за сто лекавых раслін, якія стагоддзямі выкарыстоўвалі нашы продкі.
Фота: blishch.by