23 мая – Сусветны дзень чарапахі (World Turtle Day)

23 (або 25) мая 1173 года ў Ерусаліме памерла Еўфрасіння Полацкая (1104-1173), полацкая князёўна і ігумення, прылічаная да святых, асветніца і апякунка Беларусі праваслаўнымі і грэка-каталікамі, першая ў Цэнтральна-Усходняй Еўропе падарожніца. У паломніцтва ў 1167 г. ішла па Дняпру, праходзіла месца, дзе зараз стаіць Магілёў. У 1187 г. яе мошчы былі перанесены з Ерусаліму ў Кіева-Пячорскую лаўру. У 1910 г. пры вяртанні машчэй з Кіева ў Полацк, рака з парэшткамі святой стаяла тры дні ў Іосіфаўскім саборы. 5 чэрвеня – Дзень Св. Еўфрасінні.

 

23 мая 1946 года памёр Кастусь Езавітаў (1893-1946), беларускі палітычны, грамадскі і ваенны дзеяч, ваенны міністр БНР. Загінуў у мінскай турме НКУС.

 

23 мая 1954 года нарадзіўся Алесь Грудзіна, грамадскі дзеяч са Шклова, краязнавец.

 

23 мая 1990 года на вайсковай базе «Лясная» у Баранавіцкім раёне ліквідавалі апошнюю балістычную ракету тыпу Р-12 (СС-4) з Пружан. Гэта адбылося ў межах дамоўленнасцяў 1987 г. паміж СССР і ЗША. У Беларусі былі знішчаны ўсе ракеты с дальнасцю 500-5500 км. Пасля развалу СССР Беларусь была 8-ай краінай у свеце па запасам ядзернага ўзбраення: 1120 ядзерных боезапасаў на ўзбраенні 180 часцей агульнай колькасцю 40 тыс. чалавек.

 

23 мая 1992 года закладзены і асвечаны архібіскупам Максімам першы камень падмурак новай будучай магілёўскай ратушы. 11 верасня 1953 г. Магілёўскі гарвыканкам абвесціў будынак ратушы (1696 г.) помнікам архітэктуры, а ў ліпені 1957 быў узарваны. Да рэальнага аднаўлення будынку прыступілі толькі ў 2007 г. і ў дзень гораду ў 2008 г. адбылося адкрыццё ратушы.

 

23 мая 1992 года ў Лісабоне Беларусь, ЗША, Расія, Казахстан і Украіна падпісалі пратакол да дамовы START 1 (аб скарачэнні стратэгічных наступальных узбраенняў). Паводле пратаколу, уся ядзерная зброя Беларусі, Казахстану і Украіны падлягала знішчэнню альбо перадачы пад кантроль Расіі.

 

23 мая 1987 года памёр ураджэнец в. Гарадзец Быхаўскага раёну Канстанцін Лукашоў (1907–1987), заснавальнік Беларускага геаграфічнага таварыства (1954) і яго прэзідэнт (1957–1960), акадэмік, віцэ-прэзідэнт АН БССР, рэктар БДУ (1956–1969), дырэктар Інстытуту геалагічных навук. Акрамя таго, ён у 24 гады стаў загадчыкам кафедры, у 25– дэканам, потым – рэктарам Ленінградскага ўніверсітэту. Пад час вайны прадстаўляў СССР у ЗША, дзе адказваў за набыццё па «Ленд–Лізу» бранятэхнікі, самалётаў, узбраення.

 

23 мая 1996 года пад Баранавічамі разбіўся Су-27 ВПС Беларусі. Загінуў падпалкоўнік і начальнік баранавіцкай базы Уладзімер Карват (1958-1996), якога пазней пасмяротна стаў першым Героем Беларусі.