Tag: падкаст

Гродна ці Магілёў — дзе сапраўдная другая сталіца Беларусі?

Навіна ад

Ці можа ў Беларусі быць другая сталіца, акрамя Мінска? Новы краязнаўчы падкаст прапануе незвычайны погляд на гэтую тэму праз параўнанне двух гарадоў — Магілёва і Гродна.

Падкаст пра гарады з амбіцыямі

Краязнаўцы Аляксей Бацюкоў з Магілёва і Аляксей Шота з Гродна запусцілі серыю падкастаў, у якіх параўноўваюць два буйныя рэгіянальныя цэнтры Беларусі. Першы выпуск прысвечаны сталічным амбіцыям гэтых гарадоў і іх гістарычным прэтэнзіям на асаблівы статус.

Паслухаць падкаст можна на ўсіх асноўных стрымінгавых платформах — спасылкі можна знайсці вось тут — а таксама на Youtube.

гродна магілёў
Што робіць горад сталічным?

У падкасце краязнаўцы разважаюць, што азначае “быць сталіцай” у беларускім кантэксце. Ці дастаткова багатай гісторыі і культурнай значнасці, каб прэтэндаваць на такі статус?

Гродна, напрыклад, называюць трэцяй сталіцай Рэчы Паспалітай, а таксама — другой сталіцай БНР. У сваю чаргу Магілёў у розныя часы разглядаўся як патэнцыйная сталіца БССР. Такія гістарычныя факты надаюць сучасным гарадам дадатковую сімвалічную вагу.

дзве сталіцы

Суперніцтва ці партнёрства?

Аляксей Шота і Аляксей Бацюкоў абмяркоўваюць, як рэгіянальныя цэнтры могуць развівацца самастойна, не імкнучыся абавязкова супернічаць з Мінскам. Яны прапануюць зірнуць на Гродна і Магілёў як на самадастатковыя культурныя і інтэлектуальныя цэнтры, кожны са сваім унікальным тварам.

Гэты падкаст — не толькі пра гісторыю, але і пра сучаснасць: як улада, культура і супольнасці ўплываюць на тое, як мы ўспрымаем нашы гарады.

 

Гісторык расказаў у Дудзя, як Манэргейма ледзь не забілі ў Магілёве

Навіна ад

“Я стаю на тым самым пероне, дзе яшчэ не высахла кроў майго галоўнакамандуючага” – напісаў пра перабыванне ў Магілёве нацыянальны герой Фінляндыі Карл Густаў Манэргейм.

На канале Юрыя Дудзя выйшаў ролік з гісторыкам і вядучым падкаста “Закат империи” Андрэем Аксёнавым. У ім расійскі гісторык расказаў пра эпізод, калі ў Магілёве, на чыгуначным вакзале ледзь не абарвалося жыццё вайскоўца рускай арміі, падданага Вялікага княства Фінляндскага Карла Густава Манэргейма.

На момант Кастрычніцкай рэвалюцыі Манэргейм быў у Адэсе, з’яўляючыся  генерал-лейтэнантам рускай арміі, што ўдзельнічаў у Першай Сусветнай вайне. Лютаўскую рэвалюцыю, якая адбылася напярэдадні і пераследвала ідэі дэмакратызацыі грамадства, Карл Густаў Манэргейм сустрэў з натхненнем. Рэвалюцыя ж бальшавікоў выклікала ў яго непрыняцце і фінскі военачальнік першым часам імкнуўся аб’яднаць людзей дзеля супраціўлення Чырвонай арміі. Аднак, да свайго вялікага здзіўлення і расчаравання, сярод атачэння ён пераважна сустэў толькі скаргі на немагчымасць супрацьстаяць бальшавікам.

Будучы падданым Вялікага княства Фінляндскага, якое ў гэты час якраз абвясціла пра сваю незалежнасць, Манэргейм вырашыў вяртацца на радзіму. Шлях яго праходзіў па чыгунцы, праз горад Магілёў, дзе ў гэты час размяшчалася Стаўка Вярхоўнага галоўнакамандавання. 

У час падарожжа Манэргейма якраз адбыліся самыя драматычныя падзеі ў гісторыі Стаўкі. Сюды прыбыў прапаршчык Крыленка, прызначаны бальшавікамі ў якасці новага галоўнакамандуючага. Папярэдняга кіраўніка Стаўкі, генерала Духоніна, рэвалюцыйныя матросы забілі на пероне магілёўскага чыгуначнага вакзала, калі ён прыйшоў з візітам да Крыленкі. духонін забойства

Забойства Духоніна – панарама ў Магілёўскім абласным краязнаўчым музеі“Я стаю на тым самым пероне, дзе яшчэ не высахла кроў майго галоўнакамандуючага” – прыводзіць успаміны Манэргейма Андрэй Аксёнаў. І вакол будучага фінскага нацыянальнага героя ў гэты час было шмат рэвалюцыйных салдат, якія маглі ў любы момант паўтарыць з ім тое, што было зроблена з Духоніным. “А ён – гвардзейскі афіцэр, у яго выпраўка.” – тлумачыць пагрозу гісторык – “І яго могуць проста за гэта забіць. І там было некалькі момантаў, калі ён знаходзіцца літаральна на грані таго, што яго заб’юць”.

Фота: mannerheim-museo.fi