Казалось бы, нас разделяют почти 500 километров. Но в этой трагедии, геноциде наших дней, виновны и мы с вами, жители уже далеко не спокойного, и не мирного Могилевского региона. Это по нашим дорогам, которыми мы так гордимся, с комфортом громыхают военные КамАЗы, увозя в своем чреве солдат с той самой войны. Это наша инфраструктура, построенная для страны с девизом “Лишь бы не было войны” – служит чужой армии, армии-оккупанту соседнего и братского нам народа.
Сегодня в 12.00, как передают телеграм-каналы, отслеживающие перемещения российских войск по территории Беларуси, из Калинкович в сторону Гомеля выехала огромная колонна техники, около 60 единиц – Тигры, Уралы, Кунги, БТР, КамАЗы.
Возможно, часть из них наверняка сегодня же вечером будет отдыхать на стоянке возле деревни Обидовичи, или Воронино по гомельской трассе. Возможно, это будут солдаты тех самых подразделений, которые оккупировали Киевскую область, и которые были названы советником Офиса Президента Украины Алексеем Арестовичем.
По крайней мере, 76-я, Псковская десантно-штурмовая дивизия как раз может проложить свой маршрут движения через нашу область, да и не только она.
Встретив этих солдат на дороге, в придорожном магазине, на заправке, на стоянке – нам следует помнить, что, возможно, это именно они представляют собой ту самую армию, которая вызвала оторопь у всего мирового сообщества своими зверствами в оккупированных районах Киевской области, квинтэссенция которых нам сейчас известно по этому короткому названию населенного пункта – Буча. Слово, которое уже стало синонимом Хатыни, Сребреницы. И дай Господь, чтобы его не затмило какое-то новое.
А сейчас – весь мир приходит к осознанию произошедшего. Генсек ООН Антониу Гутерриш выразил в соцсетях потрясение кадрами из Бучи. Он заявил о необходимости привлечь к ответственности виновных по итогам независимого расследования. Канцлер Германии Олаф Шольц заявил, что в качестве возможной меры в Германии рассматривается отказ от импорта российского газа. Дания ввела мораторий на закупку российской нефти. Европейский совет, высший политический орган ЕС, заявил, что массовые убийства в Буче будут вписаны в список зверств в Европе.
И в это же самое время, крупнейшее новостное агентство РИА Новости размещает колонку Тимофея Сергейцева, в которой говорится прямо: “Денацификация неизбежно будет являться и деукраинизацией”. Деукраинизацией – то есть в Украине должна быть уничтожена не просто украинскость, а сам украинский народ, поскольку: “Помимо верхушки, виновна и значительная часть народной массы”.
Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці
Рух параднёных гарадоў паўстаў падчас Другой сусветнай вайны. Дзеля супрацоўніцтва ў інтарэсах міру і дабрабыту ў 1942 годзе сяброўскія адносіны наладзілі пацярпелыя ад наступстваў вайны Кавэнтры (Вялікая Брытанія) і Сталінград (СССР). У красавіку 1957 года была заснавана Сусветная федэрацыя параднёных гарадоў. Паводле яе статуту мэта руху гарадоў пабрацімаў – развіццё супрацоўніцтва паміж народамі незалежна ад іх расы, мовы, рэлігіі і палітычнай сістэмы. Параднёныя гарады абменьваюцца досведам у эканамічнай, культурнай, гуманітарных сферах, а таксама самакіраванні, чым умацоўваюць давер між грамадзянамі.
Мікалаеў, Украіна
(Пабрацімства з Магілёвам замацаванае дамовай у 2009 годзе. Горад месціцца за 65 кіламетраў ад Чорнага мора. Да вайны ў ім жыло 490 тысяч чалавек. Траціна з іх вымушана была пакінуць горад. Паводле Генштабу Узброеных сіл Украіны Мікалаеў адзін з асноўных кірункаў наступу расейцаў. Яго рэгулярна абстрэльваюць, знішчаючы гарадскую інфраструктуру і змушаючы мясцовую ўладу капітуляваць. Прэзідэнт Украіны Уладзімер Зяленскі прысвоіў Мікалаеву ганаровае званне «Горад-герой»).
Старшыня культурнага таварыства беларусаў «Голас Радзiмы» Тацяна Дзяменьнікава загінула падчас ракетнага абстрэлу расейцамі Мікалеўскай абласной дзяржаўнай адміністрацыі. Яе цела адшуканае пад заваламі будынку і апазнана родзічамі.
Тацяна Дзяменьнікава працавала ў эканамічным дэпартаменце абласной адміністрацыі. Яе шукалі ад 31 сакавіка.
Адна з ракетаў, выпушчаная, як паведамляецца расейцамі, трапіла ў будынак абласной адміністрацыі 29 сакавіка. Яго цэнтральная частка абрынулася з 1 па 9 паверх. Ратавальнікі дагэтуль разбіраць завалы. Намеснік начальніка Мікалаеўскай абласной ваеннай адміністрацыі Ігар Кузьмін кажа, што на 3 красавіка з-пад руінаў дасталі 36 загінулых і 34 траўмаваных.
3 красавіка расейцы абстралялі ракетамі Мікалаеў і Ачакаў. Паводле кіраўніка абласной ваеннай адміністрацыі Віталія Кіма ў Мікалаеве 14 пацярпелых даставілі ў больніцу, 11 з іх шпіталізаваныя. 15-гадовы падлетак чакае аперацыю. Адзін пацярпелы сканаў.
Паведамляецца, што ёсць загінулыя і параненыя ў Ачакаве.
Па ўварванні расейцаў ва Ўкраіну за межы Мікалеўскай вобласці эвакуяваныя 9840 чалавек. 85 паселішчаў у рэгіёне адключаныя ад электрычнасці. Часткова, ці цалкам разбурана 1750 будынкаў. Найбольш пацярпеў ад абстрэлаў жылы фонд рэгіёну, піша газета «Николаевские новости».
У Нікалаеве пілуюць старыя таполі для вайсковых патрэбаў. З прыдатнага ствальля салдаты ўзводзяць на фронце ўмацаванні. Некаторыя дрэвы выкарыстоўваць для ацяплення шпіталяў і іншых устаноў. Перапрацоўваецца драўніна таксама на шчапу, якой пасыпаюць падлогу ў вальерах мясцовага заапарка. Камунальныя службы запэўніваюць, што пасля вайны замест спілаваных высадзяць маладыя дрэвы і адновяць фонд раслін гораду.
Даўгаўпілс, Латвія
(Горад пабрацім Бабруйску. У 2018 годзе ў Даўгаўпілсе жыло 90 399 жыхароў. У ім месціцца консульства Рэспублікі Беларусь. Дзеіць цэнтр беларускай культуры. Знаходзіцца ён у латвійскім рэгіёне Латгалія, якая мяжуе з Беларуссю. Даўгаўпілс за 30 кіламетраў ад мяжы. Беларуская назва гораду Дзвінск).
Кампанія «LG Electronics» (LG) перадала бытавую тэхніку – лядоўні, пралкі, мікрахвалеўкі – для 500 украінскіх уцекачоў, якія знайшлі прытулак у Рызе, Даўгаўпілсе ды Вентспілсе. Размяркоўваць яе будуць няўрадавыя арганізацыя, якія дапамагаюць уладкоўваць украінцаў, напісана на афіцыйным сайце гарадскога самакіравання Даўгаўпілсу.
На ім адзначана, што кампанія «заклапочана здароўем, бяспекай людзей, якіх закрануў канфлікт і пацвярджае рашучасць падтрымліваць жыхароў Украіны». LG ахвяравала ўкраінцам, якія вымушана з’ехалі з радзімы, бытавую тэхніку і аказала іншай дапамогі на мільён даляраў. Кампанія супрацоўнічае з недзяржаўнымі арганізацыямі не толькі Латвіі, але Літвы, Эстоніі, Польшчы ды шэрагу іншых краін.
Тым часам Даўгаўпілскі медычны каледж, які прытуліў у сваёй службовай гасцініцы 48 уцекачоў (у асноўным дзяцей з маці) атрымаў ад LG Electronics Latvia, лядоўню, па дзве мікрахвалеўкі і пралкі, інфармуе рэсурс «Наш горад».
У Латвію з першага красавіка перастаў паступаць газ з Расеі. Спыненне паставак, не паўплывае на газазабесьпячэньне латвійскіх спажыўцоў, а таксама спажыўцоў з краінаў Балтыі, піша «Наш горад». Газ ім будзе і надалей паступаць з Інчукалнскага сховішча, якое запоўнена на 34 працэнты.
Расея патрабуе, каб краін, якія вызначаныя не сяброўскімі, плацілі за газ расейскімі рублямі. Кампанія Latvijas gāze, якая купляе яго ў расейскага канцэрна «Газпром», заявіла, што не бачыць неабходнасці выконваць патрабаванне расейскага боку.
Латвійскі аператар сховішчаў прыроднага газу паведаміў, што краіны Балтыі больш не імпартуюць расейскі газ. 3 красавіка Літва стала першай краінай Еўрапейскага звязу, якая цалкам адмовілася ад імпарту расейскага газу. Цяпер Латвія, Літва і Эстонія выкарыстоўваюць сыравіну з запасаў, якія захоўваюцца ў латвійскім падземных сховішчы.
Зараз краіны Балтыі выкарыстоўваюць сыравіну з запасаў, якія захоўваюцца ў латвійскім падземным сховішчы.
Служба дзяржаўнай бяспекі Латвіі распачала 14 крымінальных спраў за выказванне падтрымкі агрэсіі Расеі супраць Ўкраіны і яе народу. Трое падазраваных арыштаваныя, піша «Наш горад».
У зняволенні прадстаўнік центра духоўнага развіцця і вылечвання «DVS Urantija», заснавальнік и адміністратар русскамоўнай тэматычнай групы «Криминальная Латвия», а таксама адзін з блогераў.
Айзенах, Германія
(Дамова аб пабрацімстве з Магілёвам падпісаная ў снежні 1996 году. Горад з насельніцтвам у 42 тысячы чалавек месціцца ў Цюрынгіі (адной з самых эканамічна развітых федэральных земляў на ўсходзе краіны). Дабрачынныя арганізацыі гораду дапамагалі пацярпелым ад аварыі на Чарнобыльскай АЭС беларусам. Арганізоўвалі аздараўляльныя паездкі для дзяцей, якія жылі на забруджаных радыяцыяй раёнах Магілёўшчыны).
Айзенах дапамагае гораду-пабраціму з Венгрыі Сараспатаку справіцца з хваляй уцекачоў з Украіны. З дабрачыннага рахунку, адкрытага неўзабаве пасля ўварвання расейскіх войск, венгерскаму пабраціму пералічана больш за 36 тысяч еўра, паведамляе афіцыйны гарадскі сайт Айзенаха.
1 красавіка ў Сараспатак з Айзенаху выправіўся гуманітарны канвой, наладаваны пасьцельнай бялізнай, бінтамі, сродкамі гігіены, сабраныя жыхарамі гораду.
Намеснік мэра Сараспатаку Атыла Сікора кажа, што самымі цяжкімі выдаліся першыя дні вайны. Да вялікай хвалі бежанцаў, прызнаецца ён, горад не быў гатовы. Цяпер праца з уцекачамі ўпарадкаваная. Пад увагай не толькі ўкраінцы, якія трапілі ў Венгрыю, але і тыя што туляцца яшчэ на памежжы.
Мэр Янаш Арос у першыя дні вайны распачаў кампанію дапамогі 500 дзецям-сіротам з Украіны, якія дзякуючы ёй знайшлі прытулак у Германіі, Швейцарыі і Італіі.
Сараспатак дапамагае ўкраінскаму гораду Ўжгараду, які за сто кіламетраў ад яго. 100 тысячны Ўжгарад прыняў 80 тысяч уцекачоў суайчыннікаў. Многія выехалі ў Славакію, Венгрыю, але нямала людзей застаецца ў горадзе са спадзевам вярнуцца ў родныя мясціны па сканчэнні вайны.
Габрава, Балгарія
(Найдаўнейшы пабрацім Магілёва. Дамова аб супрацоўніцтве была падпісана ў 1988 годзе. У 200-ым былі адноўленыя пабрацімскія сувязі. У Магілёве праспект названы Габраўскім. Адзін з рэстаранаў называецца Габрава. Габрава месціцца ў цэнтры краіны. Насельніцтва-55 тысяч чалавек. Ён лічыцца балгарскай сталіцай гумару. Ёсць у ім Дом гумару і сатыры. Ладзяцца фестывалі гумару)
У Габрава пачаўся міжнародны фестываль монадрамы «Сольны акт». Свае работы на сцэне мясцовага драматычнага тэатру пакажуць 13 калектываў з Балгарыі, Украіны і Рэспублікі Косава, перадае Балгарскае нацыянальнае радыё.
Украіну на фестывалі прадставіць пастаноўка «Споведзь». Яе пакажуць у відэафармаце, а сабраныя сродкі накіруюць на дапамогу ўкраінскім ўцекачам, якія знаходзяцца ў Габраве.
Спектакль вяртае гледача ў біблейскія часы і закранае тэму хрысціянскіх каштоўнасцяў. Галоўны герой дзейства сумнавядомы персанаж Понцій Пілат.
У пастаноўцы галоўнага рэжысёра Херсонскага акадэмічнага тэатру Сяргея Паўлюка галоўную ролю выконвае актор з Мікалаева, гораду-пабраціму Магілёва, Андрэй Карай.
У сталіцы краіны Сафіі адбыўся дабрачынны канцэрт «Разам для Ўкраіны». Яго арганізавалі Балгарскае нацыянальная радыё і тэлебачанне ды нацыянальны тэатр. Ён прайшоў пад патранажам прэзідэнта краіны Румера Радзіва і быў пакліканы аб’яднаць намаганні грамадскасці дзеля падтрымкі ахвярах вайны ва Ўкраіне.
Больш за 62 тысячы ўкраінцаў, якіх вайна пагнала з радзімы, знайшлі прытулак у Балгарыі. Палова з іх атрымалі часовую рэгістрацыю ў краіне, паведамляе Балгарскае нацыянальнае радыё.
Усяго ж ад пачатку ўварвання расейскіх войск ва Ўкраіну ў Балгарыі пабывала 136 тысяч уцекачоў.
Каменскае, Украіна
(Пабрацім Бабруйску ад 2000 году. Горад абласнога падпарадкавання ў Днепрапятроўскай вобласці. Насельніцтва 250 тысяч чалавек. Паселішчы Днепрапятроўшчыны расейцы абстрэльваюць, але разбурэнняў такіх, як у прыфрантавых гарадах няма. Мясцовыя прадпрыемствы працуюць. Да вайны культурны абмен між гарадамі пабрацімамі бабруйскія чыноўнікі лічылі актыўным).
У Каменскім супрацоўнікі паліцыі ўратавалі ад самасуду абураных гараджан 26-гадовага мужчыну, які выйшаў па цыгарэты ў майцы з савецкай сімволікай. Як перадае інтэрнэт-рэсурс «Событие» мясцовыя жыхары збіраліся правесці з земляком «выхаваўчую працу».
Паліцыя выказала падзяку грамадзянам за паведамленне аб падазроных асобах, але заклікала ўстрымлівацца ад распраў, устанаўлення «справядлівасці» і іншых метадаў уздзеяння.
Клайпеда, Літва
(8 сакавіка 1997 году падпісаная дамова аб аднаўленні пабрацімскіх сувязяў літоўскага гораду з Магілёвам. Месціцца на захадзе краіны і з’яўляецца порт на Балтыйскім моры. Насельніцтва 160 тысяч чалавек).
У Клайпедзе ўкраінцы далучыліся да імпрэзы ў гонар яўрэйскага дабрачынца Юліюса Людвікаса Вынерыса (Julius Liudvikas Vyneris ). Ён нарадзіўся 1 красавіка 1795 году, а памёр 24 лютага 1869 годзе. Праз 153 гады ў дзень яго смерці Расея ўварвалася ва Украіну.
Такое супадзенне, адзначае інтэрнэт-рэсурс Atvira Klaipėda, надало мерапрыемству, якое штогод ладзіць Фонд імя Вынерыса сумесна з Музеем гісторыі Малой Літвы, новы сэнс. У гарадскім парку, дзе адзначалі дзень народзінаў знанага жыхара Клайпеды, праходзіла і акцыя салідарнасці з народам Украіны, які, як піша выданне, змагаецца за сваю свабоду. На ёй гаварылі пра каштоўнасці адкрытай Еўропы.
У імпрэзе ўзялі ўдзел украінскія студэнты мясцовага ўніверсітэту ды рупліўцы Ўкраінскага культурнага цэнтру «Радзіма». Пасьля яе афіцыйнай часткі яны частавалі ўдзельнікаў гарбатай і баршчом.
Юліюс Людвікас Вынерыс фінансаваў праекты, які паляпшалі інфраструктуру гораду. Па смерці пакінуў яму 300 000 талераў (у цяперашні час 0,5 мільёна еўра).
Страляніна вайсковага патруля па рэйкавых партызанах, жорсткія прысуды пратэсоўцам, перамяшчэнне расійскай вайсковай тэхнікі і ракет для Іскандэраў.
28 сакавіка магілёўскі грэка-каталіцкі святар Васіль Ягораў быў аштрафаваны суддзёй суда Ленінскага раёна Наталляй Панасенка на 1 600 рублёў за наклейку “Украіна, прабач!” у машыне. Суддзя прыняла наяўнасць гэтай наклейкі за ўдзел у несанкцыянаваныым масавм мерапрыемстве і праводзіла слуханні па народным артыкуле 24.23 КаАП РБ, частка 1. Затрыманы 25 сакавіка, святар перад гэтым адбыў трое сутак арышту ў ізалятары часовага ўтрымання Магілёўскага аблвыканкама.
30 сакавіка, па паведамленні тэлеграм-канала свабодных чыгуначнікаў на перагоне Савічы-Бярэзіна, на ўчастку Асіповічы-Гомель у Бабруйскім раёне, невядомымі партызанамі былі ўскрыты рэлейныя шафы і адна з іх падпалена. У час гэтага акта ў лесапаласе паблізу знаходзіўся патруль унутраных войскаў, які адкрыў агонь па невядомых з табельнай зброі. Партызанам удалося бяспечна пакінуць месца здарэння – гаворыцца ў паведамленні тэлеграм-канала.
31 сакавіка бабруйская настаўніца школы №27 Ларыса Секержыцкая была аштрафаваная суддзёй суда Бабруйскага раёна Асіпенка на 2 070 рублёў. Прычынай сталі сіняя і жоўтая стужкі ў валасах настаўніцы, якія яна запляла 4 сакавіка. Некаторыя калегі і дырэктар школы пад пагрозамі патрабавалі Ларысу Секержцкую зняць стужкі, але яна адмовілася, пасля чаго калегі выклікалі міліцыю. Судовае пасяджэнне зацягнулася на некалькі дзён, і варта адзначыць, што многія іншыя калег, выкліканыя ў суд у якасці сведкаў, падтрымалі настаўніцу са стужкамі ў валасах.
На працягу ўсяго тыдня на Магілёўшчыне неаднаразова былі заўважныя перамяшчэнні расійскай баявой тэхнікі. Так, 31 сакавіка на вуліцы Юбілейнай у Асіповічах былі заўважаныя 5 КамАЗаў і ваенны пагрузчык, якія везлі ракеты для Іскандэраў. Гэтая калона была павялічаная на працягу наступных дзён і перамяшчалася затым у кірунку Бабруйска.
У той жа дзень калона расійскай вайсковай тэхнікі з літарамі “V” на бартах была заўважаная на трасе Мінск-Магілёў. Яшчэ адна калона з 20 КамАЗаў была заўважаная 1 красавіка ў накірунку ад Чавус да Чэрыкава на трасе Р-122.
С начала военных действий и введения военного положения в Украине запрещена продажа алкоголя, что фактически означает введение сухого закона. Об ограничении продажи спиртного в Украине и пьянстве русских военных рассказывают родственники и друзья могилевчан.
Интернет заполонили кадры мародерства российских военных в Украине, кинутых на дорогах бронемашинах с награбленной в украинских магазинах и дамах данью, в том числе с алкоголем. На ютубе можно увидеть подбитые или брошенные русские БМП, БМД, танки с текилой, виски, водкой и прочим алкоголем, а также сигаретами лучших марок, которые российские военные «позаимствовали» в украинских магазинах и на заправках. А с другой стороны, почему-то почти нет информации о запретах на продажу алкоголя в населенных пунктах, которые контролируются украинской властью. Мы решили уточнить ситуацию у самих украинцев с помощью их могилевских родственников.
Олег Викторович (Могилев). «В Винницкой области проживает наша дальняя родня. Мы с ними теперь стали часто общаться. Хотя сразу после вторжения они нас так ругали и стыдили, что казалось, что никогда не простят они нам российский удар в спину с территории Беларуси. Но теперь шок прошел, и похоже, они даже рады, когда мы им звоним, интересуемся их делами.
Действительно, после начала войны в Украине было введено военное положение и немедленно ограничено употребление алкоголя. Де-факто там был введен сухой закон. Я специально спрашивал. Сначала алкоголь не продавали и не употребляли совсем. Просто ничего спиртного официально купить было нельзя. «Лозунг был один: Праздновать будем после победы». Некоторые люди, конечно, пытались обойти ограничения, но как только в их области (я тут сомневаюсь, может, во всей Украине) было конфисковано для силовых структур 150 автомобилей, за рулем которых были водители с запахом спиртного, то пьянство за рулем исчезло напрочь. Как они говорят, теперь и близко нет пьяных водителей, ибо церемониться с ними никто не будет, никто за них не заступиться.
Где-то через две недели войны сухой закон начал смягчаться. Сначала разрешили покупать пиво, а в конце марта разрешили продавать легкие натуральные вина. Водка по-прежнему запрещена. И украинцы все очень спокойно к этому относятся: «А чего пить, пьяный солдат – это самоубийца. И нам это ни к чему».
В условиях сухого закона естественным образом возник нелегальный алкогольный рынок. С нарушителями ведется ожесточенная борьба. Два дня назад полиция Одессы провела обыск и обнаружила около 40 торговых точек, торгующих алкоголем. Но общий настрой и военного, и украинского сообщества все тот же: «После победы будем праздновать и пить горилку».
Про пьянство россиян ничего не скажу, но теперь много замерзших в полях вояк с России находят. Мне кажется, как раз пьяными они и замерзали. Кадры с ящиками алкоголя в танках и бээмпэшках вместо боезапаса и сам видел, и родня про то говорила. Да что говорить, когда теперь показывают горы пустых бутылок на оставленных российских позициях под Киевом. Может, именно из-за пьянства и низкой дисциплины так много россиян и полегло в украинских степях?
Кстати, я поинтересовался, как у них с ценами и зарплатами.
Зарплаты и пенсии всем в Виннице платят вовремя. С началом войны работают только военные заводы и предприятия жизнеобеспечения. Остальных работников отправили в очередные отпуска, а беженцев за границу отпустили в отпуска за свой счет. Теперь люди потихоньку возвращаются на свои рабочие места.
Родня говорит, что пиво и горилку они уже годов 10 не покупают. З завода спирт берут и самогонку «мають». Пиво стоит у них где-то 10-15 гривен за бутылку, а водка подорожала в последние годы. Одна бутылка горилки годов пять назад стоила где-то 70 гривен, а теперь стоит до 100 гривен. Продукты питания в марте подорожали примерно на 10%. Килограмм мяса стоит около 140 гривен, а любимое украинцами сало – около 200 гривен. Домашние яблоки стоят 10 гривен за килограмм, магазинные – 15. На заправках топливо есть. Стоимость премиального бензина увеличилась с 35 гривен за литр до 40. Но уже сейчас стоимость литра снова упала до 35 гривен. А бензин 95-й, как по 33 гривны продавался, так и стоит 33 за литр.»
Для справки: за 1 белорусский рубль дают 12 – 15 гривен.
В качестве вывода можно сказать следующее: фактически, сухой закон в Украине действительно был введен в связи с военным положением. Теперь пиво и виноградные вина разрешены к продаже. С пьянством украинская полиция и громады (общины) жестоко борются. А вот в российских частях случаи пьянства солдат даже на позициях не редкость. Насколько оно повальное, трудно сказать, но конфискацией алкоголя в украинских магазинах россияне занимались часто. Этому есть множество доказательств.
Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці
Рух параднёных гарадоў паўстаў падчас Другой сусветнай вайны. Дзеля супрацоўніцтва ў інтарэсах міру і дабрабыту ў 1942 годзе сяброўскія адносіны наладзілі пацярпелыя ад наступстваў вайны Кавэнтры (Вялікая Брытанія) і Сталінград (СССР). У красавіку 1957 года была заснавана Сусветная федэрацыя параднёных гарадоў. Паводле яе статуту мэта руху гарадоў пабрацімаў – развіццё супрацоўніцтва паміж народамі незалежна ад іх расы, мовы, рэлігіі і палітычнай сістэмы. Параднёныя гарады абменьваюцца досведам у эканамічнай, культурнай, гуманітарных сферах, а таксама самакіраванні, чым умацоўваюць давер між грамадзянамі.
Мікалаеў, Украіна
(Пабрацімства з Магілёвам замацаванае дамовай у 2009 годзе. Горад месціцца за 65 кіламетраў ад Чорнага мора. Да вайны ў ім жыло 490 тысяч чалавек. Траціна з іх вымушана была пакінуць горад. Паводле Генштабу Узброеных сіл Украіны Мікалаеў адзін з асноўных кірункаў наступу расейцаў. Яго рэгулярна абстрэльваюць, знішчаючы гарадскую інфраструктуру і змушаючы мясцовую ўладу капітуляваць. Прэзідэнт Украіны Уладзімер Зяленскі прысвоіў Мікалаеву ганаровае званне «Горад-герой»).
У Мікалаеве намагаюцца высвятліць лёс Таццяны Дзяменнікавай, якая працавала ў эканамічным дэпартаменце абласной адміністрацыі і ачольвала Мікалаеўскае абласное нацыянальна-культурнае таварыства беларусаў «Голас Радзiмы». Таццяна была на працы, калі па будынку абласной адміністрацыі расейцы стрэлілі ракетай.
Напад на адміністрацыйны будынак адбыўся 29 сакавіка і дагэтуль ратавальнікі разбіраюць завалы. Колькасць загінулых узрасла да 21 чалавека, паведамляе інфармацыйнае агенцтва inshe.tv. Сярод загінулых дзве супрацоўніцы гаспадарчага суда Мікалаеўскай вобласці, піша інтэрнэт-выданне Newsroom.
За месяц поўнамаштабнай вайны Расеі супраць Украіны Мікалаеву нанесеная шкода на больш чым 83 мільёны грыўняў (амаль 3 мільёны долараў). Па словах мэра гораду Аляксандра Сянкевіча найбольш пацярпеў жылы сектар. Разбурэнняў тут на 62 мільёны грыўняў. Установам адукацыі нанесеная шкода на 12 мільёнаў, паведамляе інфармацыйнае агенцтва inshe.tv.
Айзенах, Германія
(Дамова аб пабрацімстве з Магілёвам падпісаная ў снежні 1996 году. Горад з насельніцтвам у 42 тысячы чалавек месціцца ў Цюрынгіі (адной з самых эканамічна развітых федэральных земляў на ўсходзе краіны). Дабрачынныя арганізацыі гораду дапамагалі пацярпелым ад аварыі на Чарнобыльскай АЭС беларусам. Арганізоўвалі аздараўляльныя паездкі для дзяцей, якія жылі на забруджаных радыяцыяй раёнах Магілёўшчыны).
З пачатку вайны ва Украіне ў Цюрынгію прыбылі больш за 10 тысяч бежанцаў, у тым ліку шмат дзяцей. Іх колькасць расце хутчэй, чым меркавалася першапачаткова, адзначае інтэрнэт-рэсурс MDR.de.
Міністр міграцыі Цюрынгіі Дзірк Адамс (Dirk Adams) прагназаваў, што такая колькасць бежанцаў прыбудзе ў рэгіён толькі напрыканцы красавіка. Па ягоных словах дакладнай лічбы колькі грамадзян Украіны знаходзяцца ў Цюрынгіі няма, бо яны могуць безперашкодна пакідаць яе тэрыторыю.
Асацыяцыя настаўнікаў Цюрынгіі патрабуе вызначыць адзіную канцэпцыю навучання ўкраінскіх дзяцей. У гэтым пытанні няма дапамогі з боку адказных дзяржаўных школьных органаў і Міністэрства адукацыі, наракаюць у асацыяцыі.
Многія школы самі распрацоўваюць асобны курс нямецкай мовы для дзяцей з Украіны. У некаторых навучальных установах праводзяцца заняткі па ўкраінскай мове. Дадзеных пра колькасць украінскіх школьнікаў, якія вучыцца ў Цюрынгіі, няма. Ва ўсёй Германіі прынята ў школы блізу 20 тысяч вучняў, піша MDR.de.
Даўгаўпілс, Латвія
(Горад пабрацім Бабруйску. У 2018 годзе ў Даўгаўпілсе пражывала 90 399 жыхароў. У ім знаходзіцца консульства Рэспублікі Беларусь. Дзеіць центр беларускай культуры. Месьціцца ў латвійскім рэгіёне Латгалія, якая мяжуе з Беларуссю. Сам Даўгаўпілс за 30 кіламетраў ад мяжы. Беларуская назва гораду Дзвінск).
Дзяржаўная паліцыя і валанцёрская арганізацыя Bezvests.lv расшукваюць Алу Сакаленка і Дыяну Бахмут, якія не вярнуліся ў Латвію з Беларусі. Апошні раз жанчын бачылі ў Гомелі, дзе яны меліся сесці на цягнік, піша інфармацыйны рэсурс «Наш горад».
У Латвіі забароненыя імпрэзы ля помнікаў савецкай арміі, а таксама сімвал «Z». Згодна з унесенымі зменамі ў Закон «Аб бяспецы публічных забаўляльных і святочных мерапрыемстваў» не дапушчальная прапаганда і ўслаўленне на публічных імпрэзах падзеяў, якія ўтрымліваюць ідэалогію нацысцкага і камуністычнага рэжымаў, у тым ліку дні народзінаў іх прадстаўнікоў, дні памяці бітваў, перамог і акупацыі.
Выданне «Наш горад» адзначае: адзін з ініцыятараў унясення паправак у закон дэпутат Артус Кайміньш падчас дэбатаў у Сейме даводзіў калегам што новая норма па сутнасці забараняе правядзенне публічных імпрэзаў да 9 мая.
Іх нельга ладзіць бліжэй чым за 200 мэтраў ад помнікаў, што ўслаўляюць савецкую армію і яе перамогі. Пад забарону трапілі сімвалы, звязаныя з ваеннай агрэсіяй і ваеннымі злачынствамі. Сярод іх і знак «Z», якой расейскія войскі ва Ўкраіне пазначаюць сваю тэхніку.
За парушэнне закону прадугледжаны штраф для фізічнай асобы да 400, а юрыдычнай да 3200 еўра.
Вайна ва Ўкраіне і санкцыі накладзеныя на Беларусь вымусілі Латвію закупляць соль у вытворцаў з іншых краінаў. Мясцовыя спажыўцы сталі масава набываць прадукт і выклікалі «неапраўданы» ажыятаж, адзначае партал навінаў Даўгаўпілсу «Наш горад».
Старшыня праўлення кампаніі «Latvijas sāls tirdzniecības kompānija», якая пастаўляе соль на латвійскі рынак, папярэджвае: праз павышаны попыт на соль магчымыя часовыя перабоі, але прычынаў для хвалявання, што тавару працяглы час ня будзе няма супакойвае ён. Паводле службоўцы заказы на закуп аформленыя і соль ужо адпраўленая.
Самай таннай была соль з Беларусі, якую латышы куплялі ў акцыянернага таварыства «Мазырсоль».
Беларускія аматарскія калектывы «Паўлінка» і «Купалінка» адабраліся на фестываль краінаў Балтыі «Балтыка-2022», які ладзіцца раз на тры гады. Сёлета ён пройдзе ў шэрагу гарадоў Латвіі. На яго запрошаныя больш за 250 фальклорных і этнаграфічных гуртоў. Прадстаўнікі беларускай дыяспары сталі адзінымі з нацыянальных меншасьцяў Даўгаўпілсу хто выступіць на ім, адзначана на афіцыйным сайце Даўгаўпілскага гарадскога самакіравання.
Тэатральная студыя «Паўлінка» на адборачным конкурсе паказала, як беларусы адзначаюць Тройцу. Найстарэйшы ансамбль народнай песні «Купалінка», якому сёлета споўніцца 30 гадоў, праз элементы гульні знаёміў з беларускай культурай, традыцыямі і абрадамі.
Пухаў, Славакія
(Горад пабрацім Бабруйску. Мае статус раённага цэнтру ў Сярэднім Паважжы (Stredné Považie ) – паўночны захад Славакіі. Насельніцтва 17 тысяч чалавек. Дамова аб сяброўстве і супрацоўніцтве была заключаная ў 2005 годзе. На сайце Пухава адзначана, што з беларускім горадам паспяхова рэалізуюцца партнёрскія адносіны ў сферы адукацыі, культуры, самакіравання ды спорту).
У суседнім з Пухавым горадзе Паважская Быстрыца знайшлі прытулак блізу 300 уцекачоў ад вайны ва Ўкраіне: пераважна жанчыны і дзеці. Як адзначае інфармацыйны рэсурс My povazska большасць з іх часова перабываюць у раёне, каб адпачыўшы рушыць далей.
Украінцы маюць патрэбу ў «тэрміновым жылле» на некалькі дзён, але знайсці яго не проста. У горадзе адсутнічае дзяржаўны жыллёвы фонд і толькі з 1 красавіка запрацуе служба прыёму бежанцаў. Пакуль жа іх селяць у інтэрнаты, студэнцкія гасцініцы.
Мясцовыя прадпрымальнікі заклапочаны, як захаваць калектывы, бо іхныя бізнэс-інтарэсы распаўсюджваліся на Ўкраіну і Расею. Вайна не дазваляе супрацоўнічаць з тамтэйшымі кампаніямі. Бізнэсоўцы запаўняюць вакансіі ў сваіх кампаніях бежанцамі. Знайсці занятак і матэрыяльную падтрымку ўкраінцам дапамагае мясцовае бюро працы.
У Пухаве гібее стары будынак Дому культуры, у ім туляцца бадзягі. У горадзе чакаюць інвестара, які выратуе яго, піша газета «My povazska».
Дом культуры ўзвялі на сродкі мясцовых заводаў у 1960 гады. У занядбанні апынуўся праз не рэалізаваныя інвестыцыйныя планы ўласніка. Паводле мясцовых чыноўнікаў будынак становіцца небяспечным прылеглай тэрыторыі, законны ўладальнік больш яго не выкарыстоўвае. Права на будыніну належыць прадпрыемству, якое згодна з камерцыйным рэестрам ліквідаванае ў 2020 годзе. Горад шукае спосабы вярнуць жыццё старому Дому культуры.
Каменскае, Украіна
(Пабрацім Бабруйску ад 2000 году. Горад абласнога падпарадкавання ў Днепрапятроўскай вобласці. Насельніцтва 250 тысяч чалавек. Паселішчы Днепрапятроўшчыны расейцы абстрэльваюць, але разбурэнняў такіх, як у прыфрантавых гарадах няма. Мясцовыя прадпрыемствы працуюць. Да вайны культурны абмен між гарадамі пабрацімамі бабруйскія чыноўнікі лічылі актыўным).
Духоўны савет Каменскага звярнуўся да мясцовай управы праваслаўнай царквы Маскоўскага патрыярхату, каб «зразумець» пазіцыю епархіі адносна вайны, развязанай Расеяй супраць Украіны.
Як піша сайт гораду Каменскага з першага дня расейскай агрэсіі ўсе хрысціянскія канфесіі ладзяць малітвы за мір ва Ўкраіне і ім важна было б, каб мясцрвая епархія Маскоўскага патрыярхату праводзіла падобныя набажэнствы.
Пра адказ на зварот выданне пакуль не паведаміла, але паінфармавала, што тры рэлігійныя грамады выйшлі з-пад юрысдыкцыі маскоўскага патрыярхату і сталі часткай праваслаўнай царквы Ўкраіны.
Клайпеда, Літва
(8 сакавіка 1997 году падпісаная дамова аб аднаўленні пабрацімскіх сувязяў літоўскага гораду з Магілёвам. Месціцца на захадзе краіны і з’яўляецца порт на Балтыйскім моры. Насельніцтва 160 тысяч чалавек).
У публічнай бібліятэцы імя Імануіла Канта выстаўленыя фотаздымкі вайскоўцаў, якія бралі ўдзел у антытэрарыстычнай аперацыі на Данбасе. У 2019 годзе іх зрабіў латышкі фатограф Віргіліюс Скуодас, які са сваімі калегамі наведваў Харкаў.
Як адзначае інтэрнэт-рэсурс Atvira Klaipėda выставу «Пункт размеркавання» бібліятэка не планавала, але вайна ва Ўкраіне змяніла ход падзеяў.
У каментарах пра выставу гаворыцца, што Віргіліюсу Скуодасу фатаграфаваў салдат, вочы якіх былі напоўненыя адвагай і рашучасцю. У знятых надпісах на сцягах, салдацкіх кашулях, паперках — мары, чаканні, надзеі вайскоўцаў. Яны перадаць баявы дух народу праз нацыянальныя сімвалы Украіны.
Урад Клайпеды не пагадзіўся з ініцыятывай мэра назваць папулярны маршрут для прагулак на ўзбярэжжы Балтыйскага мора імем горада-пабраціма – Адэсы (6tv.by паведамляў у выпуску навінаў гарадоў-пабрацімых за 30 сакавіка).
Альтэрнатыўныя прапановы кіраўніка гораду таксама не знайшлі падтрымкі, бо існуючыя назвы мясцін Клайпеды гістарычна абгрунтаваныя. Камісія па знакамітых асобах, гістарычных датах, ушанаванні падзеяў і найменні вуліц аднагалосна прагаласавала за наданне імя Адэсы галоўнай алеі ў гарадскім парку.
