Гарадскія паблікі “Могилев Онлайн” і “Могилев Главное” трапілі пад забарону?

Крыніцы mogilev.media паведамляюць, што ў абласным цэнтры пачалася кампанія па запалохванні людзей, што карыстаюцца такімі папулярнымі інфармацыйнымі рэсурсамі, як “Могилев Онлайн” і “Могилев Главное”. Адразу некалькі супрацоўнікаў дзяржаўных прадпрыемстваў расказваюць, што ў Магілёве праходзілі нарады, на якіх усім прысутным у вуснай форме “раілі” не выкарыстоўваць у сваіх сацыяльных сетках матэрыялы з гэтых крыніц. Таксама гучалі папярэджванні пра неабходнасць выдаліць са сваіх акаўнтаў рэпосты з паблікаў “Могилев Онлайн” і “Могилев Главное”.

Пакуль незразумела, з чым звязана такая кампанія па абмежаванні аўдыторыі папулярных рэсурсаў, але вядома, што ў некаторых арганізацыях у Магілёве вярнулася практыка па праверках мабільных тэлефонаў на лайкі-рэпосты. Таксама “прыляцела” работнікам адной дзяржаўнай арганізацыі, якія зрабілі рэпост з “Могилев Онлайн” на сваім афіцыйным канале.

На дадзены момант абодва пабліка працуюць у Беларусі без абмежаванняў – сайт “Могилев Онлайн” адкрываецца, сацыяльныя сеткі рэсурсаў у спіс “экстрэмісцкіх матэрыялаў” не траплялі. “Могилев Главное” – гэта рэсурс, за працай якога стаяць выхадцы з Магілёва, што пражываюць у Расіі, займаючы ярка выражаную прарасійскую і праўладную пазіцыю. Рэсурс “Могилев Онлайн” таксама быў заўважаны ў перадрукоўцы прапагандысцкіх матэрыялаў, падрыхтаваных беларускімі сілавікамі, а таксама ў тым, што пачаў пераймаць расійскі наратыў наконт ваеннай агрэсіі Расіі супраць Украіны.

Магчыма, праводзіцца мэтанакіраваная статэгія па абмежаванні аўдыторыі рэсурсаў, што застаюцца недзяржаўнымі – незалежна ад іх рэдакцыйнай палітыкі. 

 

Прыхаваныя лайкі і адкрытыя намеры: як беларуская прапаганда спрабуе паўплываць на выбары ў Польшчы

У чаканні прэзідэнцкіх выбараў у Польшчы беларуская дзяржаўная прапаганда актывізавала сваю працу ў сацсетках, імкнучыся сфарміраваць грамадскую думку польскіх выбаршчыкаў. Пра гэта сведчыць даклад DFRLab, Фонду адказнай палітыкі і Alliance4Europe — з апісаннем метадаў і мэтаў гэтых інфармацыйных кампаній.

Нядаўна, гартаючы стужку Facebook, я натыкнуўся на відэа, дзе аднаго з польскіх палітыкаў абвінавачваюць у здрадзе нацыянальных інтарэсаў. Каментары — па-руску, з заклікамі да «сапраўднага патрыятызму» і «ачышчэння краіны ад вонкавага ўплыву». Спачатку падумаў: ну, класічны фэйк. Але потым пачаў капаць глыбей — і зразумеў: гэта частка шырэйшай гульні, дзе дэмакратыя — толькі шахматная дошка.

Згодна з высновамі DFRLab, дзяржаўныя СМІ Беларусі і звязаныя з імі акаўнты ў сацсетках мэтанакіравана распаўсюджваюць фэйкі і палярызуючыя паведамленні, арыентаваныя на польскую аўдыторыю. Мэта простая: падарваць давер да польскіх інстытутаў і пасеяць разлад напярэдадні выбараў.

Спосабы не новыя — фэйкавыя навіны, ботападобныя каментары, перапосты з прапагандысцкіх Telegram-каналаў. Але інструментарый абноўлены, як Windows пасля чарговага патча. З’явіліся фэйкавыя інфлюэнсеры з «польскімі» прозвішчамі, што не прамаўляюць ніводнага слова па-польску.

Але чаму Польшча? Па-першае, гэта краіна, што дае прытулак беларускім эмігрантам і падтрымлівае Украіну. Па-другое — геапалітычны раздражняльнік, які Масква і Мінск з асалодай выкрыжоўваюць з карт свету, калі думаюць, што ніхто не бачыць.

На гэтым фоне санкцыі і вонкавая ізаляцыя Беларусі выглядаюць хутчэй як выклік, а не як стрымліванне. Улады навучыліся абыходзіць блакіроўкі, ствараць абыходныя інфармацыйныя каналы і хавацца пад маскай «альтэрнатыўных пунктаў гледжання».

Зразумела, што інфавойны цяпер — не дадатак да палітыкі, а яе галоўны інструмент. Там, дзе раней патрэбны былі танкі, цяпер дастаткова трапнага мема ці віруснага відэа. І калі хтосьці яшчэ верыць, што прапаганда працуе толькі на «дурняў», ён проста яшчэ не паспеў стаць яе мэтай.

І калі я зноў бачу дзіўны допіс з незнаёмага акаўнта пра «падстаўных лідараў» і «глабальны кантроль», я ўжо не злуеюся — я думаю: ці сапраўды мы гатовыя абараняць праўду, калі хлусня прасцейшая, хутчэйшая і лепш загорнутая ў Instagram-фільтры?

Можа, наш галоўны выбар — не паміж левымі і правымі, а паміж верай у рэальнасць і яе заменнікам?

Якуб Ясінскі