Дзень у гісторыі: 19 верасня. Бел-чырвона-белы сцяг і герб «Пагоня» сталі дзяржаўнымі сімваламі Рэспублікі Беларусь. Акцыі пратэсту супраць вынікаў выбараў і гвалту сілавікоў. Нарадзіўся мастак Ігар Цішын. Памёр актор Алесь Лабанок. Каранацыя Жыровіцкага абраза Маці Божай

1991 год. Вярхоўны Савет БССР зацвердзіў назву беларускай дзяржавы – Рэспубліка Беларусь і яе дзяржаўныя сімвалы: бел-чырвона-белы сцяг ды герб «Пагоня».

Бел-чырвона-белы сцяг – быў дзяржаўным  да 7 чэрвеня 1995 года.

У беларусаў даўняя традыцыя выкарыстання чырвонага і белага колераў у арнаменце. Іх спалучэнне і стала асноваю для бел-чырвона-белага сцягу.

«Пагоня» – спачатку была асабістым гербам Уладзіслава Ягайлы, пазней – роду Гедзімінавічаў. Атрымаў дзяржаўны статус у Вялікім Княстве Літоўскім пры Вітаўце.

«Пагоня» была дзяржаўным гербам Беларускай Народнай Рэспублікі ў 1918-1919 гадах і Рэспублікі Беларусь да 7 чэрвеня 1995 года.

Бел-чырвона-белы сцяг і герб «Пагоня» былі замененыя на цяперашнія ў выніку рэферэндуму, праведзенага ў 1995 годзе з ініцыятывы Лукашэнкі.

14 мая 2007 года Савет Міністраў Рэспублікі Беларусь надаў гербу «Пагоня» статус нематэрыяльнай гісторыка-культурнай каштоўнасці.

1551 год. Нарадзіўся Генрых III Валуа.

Герцаг Анжуйскі, кароль польскі і вялікі князь літоўскі, кароль Францыі (1575-1589).

Прабыў польскім каралём і вялікім князем менш за 4 месяцы: 24 лютага 1574 года быў каранаваны, а па смерці 30 мая французскага караля тайна выехаў з Кракава.

У Францыі Генрыха абралі каралём пад імем Генрыха III.

У Рэч Паспалітую ён не вярнуўся, але да канца жыцця карыстаўся тытулам караля польскага і вялікага князя літоўскага.

1730 год. Каранацыя Жыровіцкага абраза Маці Божай папскімі каронамі.

Шануецца праваслаўнай і грэка-каталіцкай цэрквамі як цудатворны абраз.

Знаходзіцца ў Жыровіцкім Свята-Успенскім мужчынскім манастыры. Свята Жыровіцкай Божай Маці адзначаецца 7 мая.

Абраз з’явіўся ў Жыровіцах у 1470 году

1797 год. Нарадзіўся Януар Сухадольскі.

Жывапісец-баталіст.

Удзельнічаў у руска-іранскай вайне (1826-1828), быў пры штабе фельдмаршала Івана Паскевіча. На яго заказ напісаў цыкл карцін, прысвечаных кампаніі.

Удзельнік паўстання 1830-1831 гадоў.

Частка яго карцін захоўваецца ў карпаратыўнай калекцыі “Белгазпрамбанка” ў Мінску, у Гомельскім краязнаўчым музеі.

1952 год. У Мінску пусцілі тралейбус.

Першая лінія звязала пасажырскі вакзал з Круглай плошчай.

Цяпер працягласць тралейбусных лініяў у сталіцы – каля 190 км, 62 маршруты, 4 тралейбусныя паркі, каля 1000 тралейбусаў.

Тралейбусамі перавозіцца блізу 27 % пасажыраў гораду.

1938 год. Памёр Браніслаў Туронак.

Грамадскі дзеяч у Заходняй Беларусі за часамі Міжваеннай Польшчы.

Доктар лекарскіх навук. Папулярызатар аховы здароўя. Аўтар брашуры «Гігіена ўзгадавання дзіцяці» (1929).

Працаваў у месячніку «Наш шлях», газеце «Крыніца», Беларускім таварыстве дапамогі пацярпелым ад вайны, Беларускім сялянскім саюзе, Беларускім інстытуце гаспадаркі і культуры.

Зазнаў пераслед польскіх уладаў за грамадскую дзейнасць.

1958 год. Нарадзіўся Ігар Цішын.

Мастак, жыве і працуе ў Бельгіі.

Яго творам уласцівыя рысы адмовы ад традыцыйных формаў мастацтва, гратэск, алагізм.

Першым у постсавецкай беларускай культуры адкрыў новы патэнцыял партызанскай тэматыкі.

У іранічным вобразе партызана – ляснога жыхара-падпольшчыка, які хаваецца ўнутры любой сістэмы – новая беларуская культуралогія шукае шлях да нацыянальнай ідэнтычнасці.

2004 год. Памёр Рыгор (Гірша) Рэлес.

Яўрэйскі пісьменнік і паэт.

Пісаў на ідыш і беларускай і рускай мовах.

Працаваў выкладчыкам рускай мовы і літаратуры ў сярэдніх і вячэрніх школах, выкладаў ідыш.

Друкаваў свае творы ў газетах і часопісах.

Аўтар вершаў, аповесцяў, зборнікаў прозы.

Рыгор Рэлес 2.jpg

2005 год. Памёр Алесь Лабанок.

Заслужаны артыст Беларусі.

Скончыў Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут. З 1969 году працаваў у Беларускім нацыянальным драматычным акадэмічным тэатры імя Якуба Коласа.

2020 год. У Мінску і іншых гарадах адбыліся жаночая пратэстная акцыя «Бліскучы марш», а таксама «Дзень сцяга, марш раёнаў».

Удзельніцы былі апранутыя ў адзенне з бліскаўкамі.

«Дзень сцяга, марш раёнаў», прымеркаваная да надання Вярхоўным Саветам бел-чырвона-беламу сцягу і гербу «Пагоня» статусу дзяржаўных сімвалаў незалежнай Беларусі.

Было схоплена сілавікамі блізу 400 чалавек.

 


У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў


 

Дзень у гісторыі: 13 верасня. Нарадзіліся: празаік Уладзімір Содаль, літаратуразнаўца Андрэй Мрый, гісторык Аляксандр Краўцэвіч. Памерлі: кампазітар Анатоль Багатыроў і геолаг Эрнст Ляўкоў. Прэзентаваны пеніцылін

1859 год. Памёр Фадзей Булгарын.

Выхадзец з беларускай шляхты, пісьменнік.

Сябе называў ліцвінам.

Гадаваўся пад Глускам. Падарожнік па Беларусі.

Кавалер ордэна Ганаровага легіёна Францыі.

Выдавец часопісаў, першай прыватнай грамадска-палітычнай штодзённай газеты ў Расіі, першага рускага тэатральнага альманаха.

Заснавальнік жанраў авантурнага махлярскага, фантастычнага рамана ў рускай літаратуры.

1893 год. Нарадзіўся Андрэй Мрый (Шашалевіч).

Празаік, журналіст, перакладчык.

Славуты сатырычным раманам на савецкую рэчаіснасць «Запіскі Самсона Самасуя».

Супрацоўнік часопісу «Наш край», газеты «Звязда», інспектар Цэнтральнага бюро краязнаўства, член літаратурнага аб’яднання «Узвышша».

Савецкімі органамі быў арыштаваны па «справе краснапольскіх настаўнікаў». Асуджаны ў 1934 года як «член антысавецкай контррэвалюцыйнай арганізацыі і падазроны ў шпіянажы» да 5 гадоў папраўча-працоўных лагераў і этапаваны ў Карагандзінскі лагер.

Зноў арыштаваны ў 1940 годзе за «удзел у антысавецкай арганізацыі». Асуджаны да 5 гадоў пазбаўлення волі. Этапаваны ў Комі АССР. 1 сакавіка 1943 года медычнай камісіяй прызнаны інвалідам, 23 верасня 1943 года быў вызвалены і адпраўлены дадому. Паводле некаторых звестак забіты рэцыдывістамі ў цягніку.

Рэабілітаваны ў 1957 годзе.

На ўскрайку Магілёва бульвар носіць імя Андрэя Мрыя.

 1929 год. Аляксандр Флемінг прадставіў пеніцылін.

Адбылося тое на пасяджэнні Медычнага даследчага клуба пры Лонданскім універсітэце

З-за вялікіх патрэбаў у леках падчас Другой сусветнай вайны пачалася маштабная вытворчасць гэтага антыбіётыка.

Пеніцылін па патрабаванні Флемінга не быў запатэнтаваны.

Ён лічыў, што лекі, якія ратуюць людзям жыццё, не павінны служыць крыніцай даходу.

1937 год. Нарадзіўся Уладзімір Содаль.

Літаратуразнаўца, краязнаўца.

Інвалід па зроку з дзяцінства.

Працаваў на Беларускім тэлебачанні, рэдактарам асветніцкіх перадач «Роднае слова», «У кожнага была свая вайна».

Удзельнік Устаноўчых з’ездаў БНФ, ТБМ, адзін з падпісантаў творчай інтэлігенцыі ліста ў ЦК КПСС аб стане беларускай мовы ў савецкай Беларусі.

Даследчык творчасці класікаў беларускай літаратуры.

Занесены ў кнігу гонару «Рупліўцы твае, Беларусь».

1944 год. Нарадзіўся Алесь Лабанок.

Тэатральны актор.

Усё жыццё служыў у Беларускім нацыянальным драматычным акадэмічным тэатры імя Якуба Коласа, іграў ролі ў п’есах па творах Уладзіміра Караткевіча, Стэфана Жаромскага, Альберта Камю і іншых.

1958 год. Нарадзіўся Аляксандр Краўцэвіч.

Археолаг, гісторык.

Старшыня выканкаму Рады Беларускага гістарычнага таварыства, галоўны рэдактар «Гістарычнага альманаха».

Даследчык матэрыяльнай культуры Беларускага Панямоння XIV–XVII стагоддзяў.

Аўтар работ па сярэднявечнай гісторыі Беларусі, распрацоўнік канцэпцыі, што Вялікае Княства Літоўскае было біэтнічнай балта-ўсходнеславянскай дзяржавай з дамінаваннем усходнеславянскага элемента.

1996 год. Памёр Эрнст Ляўкоў.

Геолаг, краязнаўца.

Даследаваў рэгіянальную геалогію, рэльеф і карысныя выкапні, пытанні сейсмабяспекі тэрыторыі Беларусі, культавыя камяні.

Звярнуў увагу на важную ролю тапанімікі пры рэканструкцыі гістарычнага мінулага.

З яго ўдзелам былі ўпершыню распрацаваны неатэктанічная карта і карта неатэктанічнага раянавання Беларусі, створаны Парк валуноў у Мінску.

2003 год. Памёр Анатоль Багатыроў.

Кампазітар, педагог і грамадскі дзеяч.

Заслужаны дзеяч мастацтваў Беларусі, Народны артыст Расіі і Беларусі. Лаўрэат дзяржаўных прэміяў.

Заснавальнік нацыянальнай беларускай оперы і беларускай нацыянальнай кампазітарскай школы.

Выхаваў плойму беларускіх кампазітараў.

Аўтар опер, створаных паводле твораў беларускіх пісьменнікаў і паэтаў.

 


У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў