Аккеш Эльмасаглу – мэр горада Эрзін, вядомы ў Турцыі сваёй барацьбой з карупцыяй. Яго горад вытрымаў страшны землятрус, тады як у суседнія паселішчы ў руінах.
Адной з галоўных прычын пагібелі больш чым 40 тыс жыхароў Турцыі і Сірыі сталі масавыя парушэнні будаўнічых норм і будаўнічыя амністыі. А вось у горадзе, у якім мэр змагаўся з карупцыяй, выстаялі ўсе дамы. Яго імя і дзейнасць абмяркоўваюць вядучыя агенцтвы свету і ўсе газеты Турцыі.
Раён Эрзіна ў правінцыі Хатай знаходзіцца прыблізна ў 100 км ад эпіцэнтру першага самага страшнага ўдару землятрусу. Нягледзячы на тое, што горад з насельніцтвам 42 тыс. чалавек размешчаны адносна блізка ад раёна разбурэнняў, ён шчасліва ацалеў. Пра пацярпелых не паведамлялася, будынкам нанесены мінімальныя пашкоджанні, і ні адзін з іх не разваліўся.
Чаму Эрзін ацалеў?
Чаму ў суседніх гарадах, у Сірыі, якая знаходзіцца яшчэ далей ад эпіцэнтру землятрусу, мноства людзей загінула пад заваламі дамоў, а ў Эрзіне не? Безумоўна, геалагічныя ўмовы, асаблівасці грунтоў маглі сыграць сваю ролю. Эрзін стаіць на скалістым узвышшы, і гэтая асаблівасць магла абараніць горад ад катастрофы. Але не толькі яна.
Ёсць маса фотаздымкаў разбураных турэцкіх дамоў, вакол якіх стаяць ацалелыя дамы, у якіх і пасля землятрусу можна пражываць надалей. Як высветляецца, менавіта парушэнні будаўнічых норм і сталі галоўнай прычынай настолькі маштабных разбурэнняў у Турцыі.
Сам мэр горада Аккеш Эльмасаглу інтэр’вью ББС кажа, што прычын захаванасці яго горада можа быць многа, і геалогія таксама магла дапамагчы. Але ён падкрэслівае, што ў горадзе падрадчыкі былі мясцовымі жыхарамі, якія не кралі пры будаўніцтве, будавалі акуратна, дамы будаваліся не вышэй за 6 паверхаў і на адлегласці адзін ад аднаго.
Аккеш паведаміў прэсе: “Я не дазволіў незаконна пабудаваць ні адзіны будынак. Яны злаваліся, крытыкавалі, пагражалі… Але цяпер маё сумленне мяне не дратуе”.
У 2019 годзе Эльмасаглу выйграў выбары ад апазіцыйнай прэзідэнту Рэджэпу Эрдагану Рэспубліканскай народнай партыі. Увесь час мэр быў пад вельмі моцным ціскам з боку прадстаўнікоў будаўнічага бізнесу, але ён вырашыў гэты ціск вытрымаць. Мэр запэўніў, што не даваў дазволу на сумніўныя праекты нават сваім блізкім. Адным разам ён не адмяніў указ пра штраф і знос будынка, які быў незаконна пабудаваны яго сваяком.
Жыхары Эрзіна ўдзячны будаўнікам і мэру. Многія лічаць, што менавіта барацьба з карупцыяй выратавала іх жыццё.
Строгія стандарты бяспекі і іх невыкананне.
Строгія стандарты бяспекі ў Турцыі былі ўведзены пасля магутнага землятрусу ў 1999 годзе, калі загінула 17 тысяч чалавек. Пазней яны ўзмацняліся пасля стыхійных бедстваў, у апошні раз гэта было зроблена ў 2018 годзе. Згодна з апошнімі правіламі, будаўнікі ў сейсмічна небяспечных рэгіёнах павінны выкарыстоўваць бетон высокай якасці, які ўзмоцнены сталёвымі стрыжнямі. Калоны і бэлькі павінны эфектыўна паглынаць страсенне ад падземных удараў.
Аднак гэтыя правілы выконваюцца дрэнна. Турэцкі ўрад перыядычна выдае так званыя будаўнічыя амністыі. На самай справе, гэта законнае вызваленне ад выплаты штрафаў за будаўніцтва будынкаў без сертыфікатаў стандартаў бяспекі. У зонах, якія пацярпелі ад землятрусу на поўдні Турцыі, забудоўшчыкі атрымалі такія амністыі на 75 тысяч будынкаў.
У Турцыі расце незадаволенасць невыкананнем правілаў будаўніцтва, што і выклікала крах многіх будынкаў падчас нядаўняга землятрусу. Правільна пабудаваныя будынкі вытрымалі нават максімальную магутнасць штуршкоў.
Цяпер жа мэр горада Эрзіна стаў сапраўдным нацыянальным героем, адной з самых папулярных і тыражаваных у СМІ асоб у Турцыі. Відавочна, што гэта зменіць яго палітычную вагу і будзе мець значэнне ў далейшым развіцці ўнутранай сітуацыі ў краіне.
Фота з адкрытых крыніц.