Стала вядомае імя ўкраінскага ваеннага, які першым загінуў ад расійскай агрэсіі

36-гадовы сяржант Дзяніс Ткач прыняў на сябе першыя кулі ў момант уварвання расійскай арміі ва Украіну роўна год назад.

Трагічную гісторыю жыцця і смерці першага ўкраінскага вайскоўца, забітага расійскімі нападнікамі ў 03:40 24 лютага апублікавала The Guardian. Расстраляны ў металічным вагончыку са зброі з глушыцелямі ва ўпор, ён, трымаючы кулямёт прыкрываў адыход сваіх саслужбоўцаў з блокпаста ў вёсцы Зарынаўка Луганскай вобласці. У загіблага ўкраінскага салдата засталіся жонка і двое дзетак. А таксама бацькі, што з’ехалі жыць у Расію і зараз сумняюцца, што іх сына забілі расійскія салдаты – “А можа, гэта былі украінцы?” – кажуць яны. 

Першая ахвяра вайны

Ноччу з 23 на 24 лютага 2022 года Ткач знаходзіўся на вайсковым блокпосце на ўскраіне вёскі Зарынаўка на ўсходзе Луганскай вобласці, дзе Украіна мяжуе з Расіяй. Некалькі хвілін перад тым, як загінуць, ён загадаў пяці сваім маладзейшым саслужбоўцам з памежнай службы Украіны, выходзіць з блокпаста да сваіх пазіцый.

Перад гэтым украінскімі памежнікамі праз цеплавізійныя акуляры былі заўважаныя некалькі расейскіх вайскоўцаў, якія пад прыкрыццём моцнага снегу крадуцца да слаба ўмацаваных пазіцый украінцаў. Гэта была перадавая сіла. За імі – войска.

Сказаўшы сваім салдатам ціха адступаць, Ткач ускараскаўся, каб схапіць адзіны кулямёт на пазіцыі – апошняе дзеянне, якое прынесла б яму пасмяротны медаль за адвагу. У гэты момант расійцы, нейкім чынам усвядоміўшы, што іх бачылі, адкрылі агонь, і каскад куль прабіў шэрыя металічныя сцены маленькай хаціны – старога чыгуначнага вагона, у якім ён хаваўся.

Дзяржаўная памежная служба Ўкраіны пацьвердзіла, што расійскі штурм Зарынаўкі быў першым на ўкраінскай тэрыторыі гэтай раніцай. Тыя, хто служыў вакол вёскі, сцвярджаюць, што Ткач быў першым з украінскіх вайскоўцаў, хто загінуў у рэгіёне. У тумане вайны мала што можна сказаць напэўна, і можа аказацца, што іншыя людзі загінулі ў папярэдніх налётах або ракетных ударах, але шмат што сведчыць аб тым, што Ткач быў першым забітым з усіх тых, хто загінуў ва ўкраінскай арміі ў той дзень.

«Я хацела крычаць ім, што яны забілі майго мужа».

У Дзяніса Ткача засталася жонка Аксана 29 гадоў, яе сын ад першага шлюба Раман, якога Дзяніс прыняў за свайго роднага, а таксама сумесная дачка пары, двухгадовая Дамініка. Сям’я жыла ў вёсцы Мыкільске непадалёку ад Зарынаўкі. Аксана Ткач сама знайшла цела мужа на пазіцыі – раніцай 24 лютага яна ніяк не магла дазваніцца да Дзяніса і вырашыла ехаць на яго пазіцыю, хоць камандзір мужа і супакойваў яе словамі, што ўсе яго падначаленыя вярнуліся і жывыя. Пазней гэты камандзір застанецца жыць на акупаванай расійскімі войскамі тэрыторыі, як і яшчэ адзін памежнік з атрада Ткача.

У тую раніцу, пад’язджаючы да КПП, Аксана спынілася на ўзбочыне, ля шлагбаўма. Яшчэ не выбраўшыся з машыны, жанчына ўбачыла каля вагончыка цела. І яна пазнала яго. «Я бегла, вядома, я бегла. – расказала яна абставіны таго дня карэспандэнту The Guardian Даніэлу Бофі – Мяне спрабавалі ўтрымаць. Тым больш, што людзі, якія былі са мной, бачылі, што там была бронемашына, а за ёй – людзі, расіяне».

Яна дабралася да мужа, павалілася на яго, спрабуючы вярнуць яго да жыцця. Цела ўжо зацякло. Кожная частка яго была паранена кулямі, нават пальцы былі зламаныя. Кроў была размазана па твары. «Я не разумею, як можна пусціць столькі куль у аднаго чалавека. Усё вакол было ў гільзах, асфальт вакол яго, а вагон увесь прастрэлены».

З-за бронеаўтамабіля на іх насцярожана вызірнула пара расіян, але яны не сказалі ні слова і не падышлі да апустошанай жанчыны. «Я хацела крычаць ім, што яны забілі майго мужа».

Зараз удава Дзяніса Ткача разам з дзеткамі жывуць у маленькім пакойчыку трохпакаёвай кватэры ў заходнеукраінскім гарадочку Уладзіміры, дзелячы пакой разам з 55-гадовай маці Аксаны. З свайго роднага пасёлка яны ўцяклі летам 2022 года.

Тое, што зараз яе найбольш засмучае, мабыць – тое, што ўласныя бацькі мужа і яго сястра пераехалі ў Расію і сёння нават сумняваюцца, ці не ўкраінцы забілі іх сына і брата. 

«Спачатку людзі вельмі абураліся, маўляў, пры чым тут рускія, што яны робяць? – расказвае Аксана – Але ж да канца месяца, я не магу ў гэта паверыць, людзі радаваліся новай уладзе, і падтрымлівалі яе, і казалі, што яны вызваленыя. Уся моладзь, усе, хто быў супраць рускіх, адразу зьехалі. Пазней нават яго бацькі пачалі мне казаць: «Ты ўпэўненая, што яго забілі расійцы?» Можа, украінцы?» Гэта было невыносна чуць». 

Фота: The Guardian