Музей гісторыі Магілёва анансаваў экскурсіі па яўрэйскіх мясцінах гораду

Маршрут пройдзе праз могілкі і былое гета, Талмуд-Тору, рамеснае вучылішча і прыватныя дамы магілёўцаў-яўрэяў. Маршрут заяўлены як аўтобусна-пешаходная экскурсія на дзве гадзіны.

Упершыню яўрэі згадваюцца ў Магілёве пад 1522 годам, калі ліхвяр і зборшчык мытаў І. Езафовіч атрымаў у горадзе права на збор вагавага падатку, адкрыццё васкабойні і карчмы.

Да пачатку ХХ стагоддзя колькасць яўрэяў у горадзе вырасла да 34% ад агульнага насельніцтва.

Стагоддзі іх суіснавання з карэннымі жыхарамі былі азмрочаныя неаднаразовымі пагромамі, спробай крывавага паклёпу ў 1692 годзе, амаль поўным знішчэннем абшчыны ў 1655 годзе казакамі магілёўскага палкоўніка Канстанціна Паклонскага.

Гэтыя стагоддзі пражывання ў Магілёве яўрэйскай грамады пакінулі значныя культурныя сляды. У архітэктурным выражэнні, гэта будынкі Талмуд-Торы, яўрэйскага рамеснага вучылішча, сінагогі і безліч каменных дамоў на цэнтральных гарадскіх магістралях.

Сто гадоў таму прыватныя дамы насілі імёны сваіх уладальнікаў. Дом Берліна, дом Гісіна, Бернштэйна, Каца, Маховера, Мінахера, Ханіна, Ідэльсона, Зільберман. Яны дагэтуль упрыгожваюць Першамайскую і Ленінскую вуліцы, Пажарны завулак, але ж згубілі свае гістарычныя назовы.

Дом Сары Зільберман да рэвалюцыі і пасля

Распрацаваны маршрут, закліканы ў тым ліку і вярнуць гэтую гістарычную памяць наведнікам экскурсій. Ён пройдзе праз гандлёвую плошчу, Школішча, вуліцы Вароўскага, Ленінскую і Карла Маркса, могілкі на Машэкаўцы і памятны знак на месцы знішчанага ў 1941 годзе гета.

«Магчыма, калісьці гэтыя ацалелыя будынкі яўрэйскай спадчыны – сінагогі, гасцініцы, навучальныя ўстановы, вернуць свае гістарычныя назвы, хаця б на памятных таблічках – адрэагавала навіну ад музейшчыкаў жыхарка Магілёва.

Загалоўнае фота: Яўрэйскае турыстычнае агенцтва