У Беларусі міліцыя ўзяла на сябе ролю галоўнага «працадаўцы». У прамым і крыху гратэскным сэнсе слова.
Калісьці я думаў, што адзінае, чаго можа запатрабаваць міліцыя — гэта дакументы. Цяпер жа яны патрабуюць… занятасці. Так, шаноўныя, у Магілёве новы трэнд: калі ты не працуеш, табой зацікавіцца не HR-служба, а УУС. І не з прапановай вакансій, а з позвай — абавязковай, як штраф за паркоўку ў недазволеным месцы.
Магілёў дае прыклад таго, як лёгка ператварыць сацыяльную праблему ў крымінальную. Калі няма эканомікі — ствары «правапарушэнне». Калі людзі без працы — зрабі выгляд, што гэта іх злачынства.
І вось ужо сотні магілёўцаў, замест таго каб шукаць працу, шукаюць юрыстаў. Уявіце сабе такі сцэнар: ранкам вам тэлефануе чалавек, прадстаўляецца супрацоўнікам міліцыі і ветліва просіць прыйсці… «для тлумачэння адносна вашага сацыяльна-эканамічнага статусу». Нібыта вы не чалавек, а міжраённая статыстыка.
Так выглядае рэальнасць для магілёўцаў, якія не могуць пахваліцца запісам у працоўнай кніжцы. І не таму, што яны дармаеды. Хтосьці згубіў працу пасля аптымізацыі (гэта калі цябе скарачаюць, каб кіраўніцтва атрымала прэмію), хтосьці не можа ўладкавацца, бо на мясцовы завод бяруць толькі з вопытам на тым жа заводзе, хтосьці быў звольнены за тое, што падпісаўся за Бабарыку.
А міліцыя — працоўная, актыўная, ініцыятыўная — не спіць. Вось яны ўжо і складаюць спісы «сацыяльна небяспечных элементаў». І не, гэта не тыя, хто збівае людзей на джыпах ці крадзе бюджэт — гэта ты, Іван, які тры месяцы шукае працу і падпрацоўвае кур’ерам у «Вайлберыз».
Найцікавейшае пачынаецца, калі ты, у сваёй недасканаласці, раптам не з’яўляешся на так званыя прафілактычныя мерапрыемствы. Тут дзяржава дэманструе, што яна ўсё яшчэ можа быць пяшчотна-жорсткай. У лексікон уключаюцца «меры адміністрацыйнага ўздзеяння», якія пры пэўнай недысцыплінаванасці (ці проста няўдалых абставінах) могуць выліцца ў штраф да 84 рублёў, грамадскія працы або нават арышт. Няйначай, як уласны падатак на няўдачу.
У выніку міліцыя становіцца чымсьці накшталт савецкага аддзела кадраў, але з дубінкай замест тэчкі. «Значыць, вы не працуеце? А чаму? А што вы робіце са сваёй свабодай?». Працаўладкаванасць — новая форма лаяльнасці, і кожны, хто выпадкова выпаў з працоўнай вертыкалі, рызыкуе апынуцца ў статыстыцы, якую апрацоўваюць людзі ў пагонах.
І ўсё гэта адбываецца на фоне рапартавання пра рост: інвестыцый, экспарту. Праўда, гэты рост не заўсёды бачны з чаргі ў цэнтры занятасці, дзе табе прапануюць альбо мыць падлогу за базавую, альбо… наведаць інспектара міліцыі.
І я вось думаю: можа, і сапраўды мы занадта недаацэньваем ролю міліцыі ў эканоміцы? У часы, калі рэальны рынак працы падобны да раздзела вакансій у сельскай газеце, толькі сілавікі і могуць «забяспечыць занятасць» — хаця б праз страх. Але ці гэта тая мадэль развіцця, якой варта ганарыцца?
Можа, хутка нас будуць прызначаць на працу разам з атрыманнем пашпарта? І ці не будзе наступным крокам крымінальная адказнасць за «жаданне самарэалізавацца па-за межамі плана міністэрства эканомікі»?
Гэта ўжо нават не сацрэалізм — гэта абсурд, накшталт працы па разнарадцы ў тэатры ценяў. Толькі цені гэтыя — нашыя надзеі на нармальнае, чалавечае жыццё.
Якуб Ясінскі
Фота: mstlife.by
Купіць запчасткі да трактара “Беларус” зараз можна нават на маркетплэйсе Wildberries. Там іх размяшчае Бабруйскі…
Могилевский облсуд неожиданно вспомнил о том, когда была провозглашена независимость современной Беларуси. Подача информации о…
Маскоўскі тэатр "Собор" пакажа магілёўцам спектакль пра расійскага цара Пятра І, замоўчваючы пра яго зверствы…
Польша ввела санкции против Белорусской цементной компании (БЦК), в которую входят цементные заводы, расположенные в…
Прокурор из Могилева Ольга Богуковская, занесенная в базу “Каратели Беларуси” произнесла самую убедительную речь на…
Общественную баню в Круглом пришлось закрыть – ее посещали не больше пяти жителей райцентра. Уходят…