Навіны

Гэты дзень у гісторыі: 2 мая

2 мая 1447 года вялікі князь ВКЛ Казімір Ягелончык выдаў прывілей, які замацаваў шырокія правы баяраў; адзін з першых актаў аб увядзенні прыгоднай залежнасці сялян ад феадалаў.

2 мая 1519 года памёр сусветна вядома мастак, музыка, пісьменнік, архітэктар, анатам, інжынер, вынаходнік Леанарда да Вінчы (1452-1519), тытан Адраджэння. З усяго ім зробленага да нас дайшло толькі 15%: не толькі карціны, але і праекты танка, лятальных апаратаў, калькулятара, выкарыстання сонечнай энергіі, тэорыя тэктанічных пліт і інш.

Май 1820 года Магілёў наведаў А. Пушкін пад час шляху ў ссылку. Пасля Магілёва прыпыняўся ў Прапойску.

2 мая 1835 года нарадзіўся Людвік Акінчыц (1835-1903), лекар, паўстанец 1863 г., адзін с заснавальнікаў курортнай медыцыны.

2 мая 1888 года нарадзіўся Іван Віткоўскі (1888-1937), беларускі гісторык, прафесар, намеснік загадчыка польскага аддзела Інбелкульту, дырэктар Інстытута польскай пралетарскай культуры, рэпрэсаваны ў 1933 і 1937 гг., расстраляны. Аўтар прац па гісторыі нацыянальна-вызваленчага і рэвалюцыйна-дэмакратычнага руху, паўстання 1863-1864 гг.

2 мая (іншыя звесткі 13 чэрвеня) 1892 года ўпершыню ў Расійскай імперыі, у Кіеве запушчаны першы электрычны трамвай. Першы беларусі трамвай з’явіўся ў Віцебску ў 1898. Планы пабудаваць трамвайную лінію у даваенным Магілёве не спраўдзіліся.

2 мая 1900 года памёр мастак-марыніст Іван Айвазоўскі (Аванэс Айвазян, 1817-1900). Некалькі яго палоцен, што захоўваюцца у музеях Пецярбурга і Феадосіі, прысвечаны подзвігу беларуса А. Казарскага (1798-1833).

2 мая 1902 года ў Францыі упершыню ў гісторыі кінематографа  выйшаў навукова-фантастычны фільм рэжысёра Ж. Мельеса “Падарожжа на Месяц” працягласцю 21 хвіліну.

2 мая 1910 года з Магілёва ў Оршу па Дняпры адбыў параход “Галавачоў” з машчамі Еўфрасінні Полацкай. Рака з машчамі святой прыбыла 30 красавіка ў кафедральны Іосіфаўскі сабор.

2 мая 1920 года ў Менску выйшаў першы нумар часопіса “Рунь”.

2 мая 1922 года памерла першая ў Беларусі і адна з першых у Расіі жанчын-геолагаў Ганна Місуна (1868-1922). Геамарфолог, дацэнт Маскоўскага ўніверсітэта, дала навуковае тлумачэнне ледавіковаму рэльефу Беларусі.

2 мая 1945 года войскі 1-га Беларускага фронта пад кіраўніцтва маршала М. Жукава і пры садзейнічанні войск 1-га Украінскага фронта цалкам авалодалі сталіцай Германіі Берлінам.

2 мая 1985 года памёр Зыгмунт Бачковіч (1887-1985),  дзяржаўны дзеяч Польшчы, у 1926-1931 гг. ваявода Навагрудскага ваяводства (23 тыс. кв. км, быйныя гарады: Навагрудак, Баранавічы, Ліда, Нясвіж, Сітоўбцы).

2 мая 2009 года памёр Фёдар Шмакаў (1917-2009), беларускі актор, рэжысёр Народны артыст СССР. У 1939-1941 гг. працаваў у рускім драмтэатры БССР, які знаходзіўся ў 1935-1941 гг. у Магілёве (адчынены Ул. Кумельскім).

2 мая 2005 года ў Беларускай дзяржаўнай філармоніі на бульвары Уладзіміра Мулявіна адкрыты музей памяці музыкі.

Апошнія навіны

Праваабаронцы прызналі палітзняволеным магілёўца Віталя Чавусава

Сёння праваабарончая супольнасць Беларусі прызнала палітзняволенымі яшчэ 20 чалавек. Сярод іх магілёвец Віталь Чавусаў. Акрамя…

23 ліпеня, 2025

В Горецкой сельхозакадемии традиционный недобор абитуриентов

В этом году БГСХА стала одним из двух вузов Беларуси, где вынуждены объявить дополнительный набор…

23 ліпеня, 2025

Магілёўскія пракуроры заблакавалі сайты беларускіх і расійскіх праваабаронцаў

Па рашэнні пракуратуры Магілёўскай вобласці ў Беларусі заблакавалі сайты праваабарончых праектаў "Праваабаронцы супраць катаванняў" і…

23 ліпеня, 2025

Кто на самом деле строит высокотехнологичную электростанцию в Быхове?

Строящийся на гранты ЕС объект в Быховском районе кормит не только сотрудников, но и массу…

23 ліпеня, 2025

Секрет Полишинеля или тайна кировской смаженки

Тайна качества  знаменитой смаженка из Кировска кроется в том, чтобы  не соблюдать традиции райпо, а…

23 ліпеня, 2025

Ураган в Могилеве уносил собаку вместе с будкой на соседнее поле

Всплывают новые подробности урагана, натворившего дел в Могилевской области. Есть среди них и курьезный случай,…

23 ліпеня, 2025