Навіны

Дзень у гісторыі. Пачытайма скандальны для свайго часу твор Элізы Ажэшкі «Хам», у аўтаркі Дзень народзінаў. Згадайма знанага беларуса Браніслава Эпімах-Шыпілу, па ім Дзень памяці. Не забывайма жахлівы пажар у Магілёве напачатку 20 стагоддзя

6 чэрвеня 1664 года войскі Вялікага Княства Літоўскага перамаглі маскоўцаў пад Віцебскам на рацэ Лучоса падчас Трынаццацігадовай вайны.

Вясной 1664 году Масква «выпаліла і высекла» Дуброўна, Воршу, Чарэю, Талачын ды «паліла да самога Барысава». Падчас бітвы разбітыя наўгародскія казакі ўцякалі да Ноўгараду, а рэшткі маскоўскіх войск Хаванскага схаваліся ў Віцебску.

wikimedia.org


6 чэрвеня 1841 года нарадзілася Эліза Ажэшка (1841-1910), польская пісьменніца беларускага паходжання.

Дапамагала паўстанцам у 1863-1864 гг., хавала ў сябе Рамуальда Траўгута, якога пазней пераправіла за мяжу.

У творчасці выступала за раўнапраўе жанчын, з крытыкай шляхецкай арыстакратыі і саслоўных прымхаў, адлюстроўвала жыццё беларускай вёскі, падзеі паўстання 1863-1864.

Двойчы намінавалася на Нобелеўскую прэмію: у 1904 і 1909. У першы раз большасць членаў камітэту прагаласавала за творчасць этнічнага беларуса Генрыка Сянкевіча, у другі раз узнагарода дасталася шведцы Сельме Лагерлёф.

У Гродна працуе Дом-музей Элізы Ажэшка, там жа ёсць вуліца яе імя і пастаўлены помнік.

wikimedia.org


6 чэрвеня 1909 года ў пажарам знішчаны будынак Магілёўскага народнага дому, які ўрачыста адкрылі ў 1900 году.

Праз год, 6 чэрвеня 1910 года здарыўся самы моцны пажар у гісторыі задняпроўскага Магілёва і самага Магілёва: за адзін дзень поўнасцю выгарала Лупалава – 700 дамоў, 2 царквы, найлепшы ў губернскім цэнтры бардэль, загінула 20 чалавек, некалькі пажарнікаў. Некалькі тысяч жыхароў засталіся без даху над галавой, сотні сталі жабракамі.

sb.by


6 чэрвеня 1934 года пайшоў з жыцця Браніслаў Эпімах-Шыпіла (1859-1934).

Прафесар, член Інбелкульту, дзеяч беларускай культуры, выдавец, фалькларыст, мовазнавец, літаратуразнавец.

Аўтар першай хрэстаматыі беларускай літаратуры. Адыграў значную ролю ў жыцці і творчым станаўленні Янкі Купалы. На радзіме, у вёсцы Залессе Полацкага раёну ў яго гонар паставілі мемарыяльны знак, а ў Ветрынскай СШ заснаваны музей.

Браў удзел у дзейнасці культурна-асветнай арганізацыі «Круг беларускі», у стварэнні беларускага выдавецтва «Загляне сонца і ў наша аконца», студэнцкага «Беларускага навукова-літаратурнага гуртка», лектар на беларускай мове ў Петраградзе, старшыня навуковага «Таварыства вывучэння культурна-прамысловага стану Беларусі».

 wikimedia.org


6 чэрвеня 1950 года нарадзіўся Аляксей Дудараў.

Беларускі драматург, сакратар Саюзу тэатральных дзеячаў Беларусі, член Беларускага ПЭН-цэнтру.

Па яго сцэнарыях пастаўлены шматлікія фільмы. Сярод іх «Суседзі», «Белыя росы».

Аўтар п’ес аб гісторыі шлюбу Рагнеды і Уладзіміра, аб Другой сусветнай вайне, міжусобнай барацьбе ў ВКЛ напярэдадні Крэўскай уніі 1385, а таксама па матывах паэмы М. Гусоўскага.

Пераклаў на беларускую мову хроніку Уільяма Шэкспіра «Рычард III».

wikimedia.org


6 чэрвеня 2011 года памёр Уладзімір Конан (1934-2011).

Беларускі філосаф, гісторык, літаратурны крытык, доктар філасофскіх навук, загадчыкам аддзелу Нацыянальнага навукова-асветніцкага цэнтру імя Францыска Скарыны.

Даследаваў тэарэтына-метадалагічныя праблемы філасофіі і культуралогіі, гісторыю эстэтычнай думкі, пытанні фалькларыстыкі і літаратуразнаўства Беларусі.

nov-centr.of.by

 

Апошнія навіны

Внутренние войска, расчеты ВВС и ПВО рвутся убирать урожай под Шкловом

Армия выдвигает личный состав для помощи аграриям в жатве. Особенно почетно биться за урожай на…

29 ліпеня, 2025

Пад Быхавым паставілі помнік скраблу неандэртальца

У лесе непадалёк ад Быхава ва ўрачыстай атмасферы чыноўнікі адкрылі помнік зробленай 65 гадоў таму…

28 ліпеня, 2025

Горецкая ПМК №1 признала себя банкротом

Горецкая передвижная механизированная колонна №1 обратилась в Экономический суд Могилевской области с заявлением о банкротстве.…

28 ліпеня, 2025

Магілёўскі суд абвясціў старонкі сатырычнага праекта “ЧинЧинЧенал” экстрэмісцкімі

Міністэрства інфармацыі Беларусі ў чарговы раз папоўніла Рэспубліканскі спіс экстрэмісцкіх матэрыялаў. Як паведамляе БАЖ, паводле…

28 ліпеня, 2025

На Асіповіцкім водасховішчы цюбінг адарваўся ад скутэра, двух чалавек шпіталізавалі

На водасховішчы пад Асіповічамі, каля вёскі Цяплухі адбылася аварыя на вадзе. Мясцовы жыхар катаў на…

28 ліпеня, 2025

Быховский жилкомхоз, как кузница кадров для коррупции

На ведомственном сайте быховского райисполкома директором УКП “Быховский жилкомхоз” все еще числится задержанный по подозрению…

28 ліпеня, 2025