Дзень у гісторыі: 8 верасня. Міжнародны дзень салідарнасці журналістаў. Перамога беларусаў над маскоўцамі на Крапівеньскім полі пад Воршай. Спалены Магілёў. Адкрыты Музей беларускага кнігадрукавання

Міжнародны дзень салідарнасці журналістаў.

Адзначаецца ад 1958 году. Заснаваны рашэннем IV кангрэсу Міжнароднай арганізацыі журналістаў у памяць аб чэшскім журналісце Юліусе Фучыку, якога 8 верасня 1943 году забілі гітлераўцы.

У Беларусі ў няволі 26 журналістаў.

1514 год. Дзень беларускай вайсковай славы.

У бітве пад Воршай войскі Вялікага Княства Літоўскага ўзначаленыя Канстанцінам Астрожскім разбілі 80-тысячную армію Маскоўскай дзяржавы.

Гэта быў фрагмент у працяглай вайне, якая трывала ад 1512 да 1522 году. Перамога пад Воршай, аднак, стала адметнай падзеяй для найноўшай гісторыі Беларусі. Кожную яе гадавіну, нягледзячы на пагрозы пераследу на Крапівеньскае поле, прыязджала немалая грамада беларусаў. Яна застаецца крыніцаю гонару за подзвіг продкаў.

8 верасня 1992 году на Плошчы Незалежнасці ў Мінску беларусы-афіцэры прысягнулі на вернасць Беларусі.

1708 год. Спалены Магілёў.

Падпаліць горад загадаў маскоўскі цар Пётр І.

27 верасня 1708 году быў абрабаваны і спалены Віцебск.

Пасля пажару Магілёў аднавіўся ад заняпаду толькі праз 130 гадоў.

1844 год. Выдадзеная кніга «Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях» Яна Баршчэўскага.

У «Шляхціцы Завальні» аўтар падае адметнасці нацыянальнага характару беларуса, яго светапогляду. У ім закранаюцца пытанні, звязаныя з беларускай нацыянальнай думкай. У творы робіцца спроба геаграфічнага апісання краю, яго гісторыі і эканамічнага стану.

1873 год. Памёр Яўстафій Тышкевіч.

Археолаг, гісторык, этнограф і краязнаўца.

Член шэрагу навуковых таварыстваў, акадэміяў Даніі, Швецыі, Брытаніі.

Вывучаў курганы, гарадзішчы і замчышчы Беларусі.

Заснаваў Віленскую археалагічную камісію, Віленскі музей старажытнасцяў.

Пакінуў па сабе работы археалагічнага і краязнаўчага характару.

У памяць аб Тышкевічы ў 2022 годзе ля Акадэміі навук устаноўлены помнік.

1904 год. Нарадзіўся Афанасій (Антон Мартас).

Епіскап Віцебскі і Полацкі, дзеяч беларускага нацыянальнага руху, гісторык царквы.

Удзельнік Усебеларускага царкоўнага сабору 1942 году, на якім была абвешчана аўтакефалія Беларускай праваслаўнай царквы.

У 1946 годзе далучыўся да Рускай замежнай праваслаўнай царквы, архіепіскап у Аргенціне, у Аўстраліі (архіепіскап Сіднейскі і Новазеландскі).

1922 год. Нарадзіўся Альгерд Малішэўскі.

Мастак-жывапісец, педагог.

Пісаў карціны ва ўсіх жанрах станковага жывапісу.

Выкладаў у Мінскім мастацкім вучылішчы, настаўнік шматлікіх сучасных мастакоў.

1938 год. Нарадзіўся Анатоль Грачанікаў

Паэт і перакладчык.

Галоўны рэдактар часопісаў «Вясёлка», «Бярозка», «Маладосць».

Аўтар зборнікаў паэзіі, кніг сатыры і гумару, а таксама твораў для дзяцей.

Пераклаў на беларускую творы замежных літаратараў.

1990 год. Адкрыты Музей беларускага кнігадрукавання.

Падзея адбылася ў Полацку падчас святкавання 500-годдзя з дня нараджэння Францыска Скарыны.

Музей месціцца ў будынку былой Брацкай школы Богаяўленскага манастыра, помніка архітэктуры XVIII стагоддзя.

У 1994 годзе на базе некалькіх выставачных залаў быў створаны Музей-бібліятэка Сімяона Полацкага.

Найвялікшую частку музейных экспанатаў складаюць кнігі, у тым ліку рарытэты «Евангелле вучыцельнае» (1595), Геранім Фалецкі «12 прамоў» (1558), «Мінея агульная» (1628).

 

---

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

---