навіна дня

Дзень у гісторыі: 12 жніўня. Параза на Ворскле – трагедыя Вялікага Княства Літоўскага. Радзівіл разбіў маскоўцаў пад Шкловам. Нарадзіўся палітык і палітвязень Мікалай Статкевіч. Загінуў у ГУЛАГу Пётр Мятла, які трапіў у Савецкі Саюз з Польшчы ў вынікі абмену арыштантамі

Міжнародны дзень моладзі.

Адзначаецца ад 2000 году Генеральнай Асамблеяй Арганізацыяй Аб’яднаных Нацыяў для прыцягненне ўвагі да праблем маладых людзей.

1399 год. Бітва на Ворскле. Загінуў князь полацкі Андрэй Альгердавіч.

Адбылося гэта ў бітве на рацэ Ворскле. Тады войска Вялікага Княства Літоўскага на чале з Вітаўтам і ягоным саюзнікам ханам Тахтамышам было разбітае войскам Залатой Арды, узначаленае ханамі Цімур-Кутлукам і Эдзігеем.

Тая параза мела катастрафічныя наступствы для перспектываў Вялікага Княства. Яно дужэй падпала пад уплыў суседняй Польшчы, а Маскоўская дзяржава скарысталася са слабасці заходняй суседкі. У бітве на рацэ Ворскле палягло шмат знаці Вялікага княства.

У Полацку ў гонар князя Андрэя Альгердавіча стаіць помнік.

1581 год. Пабачыла свет Астрожская Біблія.

Гэта адзін з першых славянскіх перакладаў Бібліі і першае завершанае выданне Бібліі на царкоўнаславянскай мове ў Вялікім Княстве Літоўскім.

Яго надрукаваў ураджэнец Беларусі Іван Фёдараў на сродкі князя Канстанціна-Васіля Астрожскага. Надрукавана Біблія была ў Астрогу, горадзе, які цяпер знаходзіцца ў Ровеньскай вобласці Ўкраіны.

Ва Ўкраіну Іван Фёдараў (Федаровіч) падаўся пасля ўцёкаў з Масковіі, дзе разам з яшчэ адным беларусам Пятром Мсціслаўцам друкаваў кнігі, за што абодва зазналі пераслед.

1654 год. Войска Вялікага Княства Літоўскага, ачоленае Янушам Радзівілам разбіла маскоўцаў, якімі камандаваў Якаў Чаркаскі.

Бітва адбылася на рацэ Шклоўка – паміж Шкловам і Вялікім Старым Шкловам  

Страты, стомленасць і нешматлікасць войска Вялікага Княства не дазволілі скарыстацца перамогай. Януш Радзівіл загадаў адыходзіць на захад да Галоўчына і Барысава.

1936 год. Загінуў Пятро Мятла.

Дэпутат польскага сейма ад беларускай нацыянальнай меншасці. Сустваральнік Беларускай сялянска-работніцкай грамады. Працаваў у Камісіі па вывучэнні Заходняй Беларусі пры Прэзідыуме Беларускай акадэміі навук.

У Польшчы быў арыштаваны і ў выніку абмену зняволенымі апынуўся ў 1930 годзе ў Савецкімі Саюзе.

Жыў у Менску. У 1933-ім яго арыштавалі савецкія органы. 

У 1934 годзе прыгавораны да вышэйшай меры пакарання, якую замянілі 10 гадамі лагераў. Зняволенне адбываў на будаўніцтве Беламорска-Балтыйскага канала. Памёр у лагеры. 

Рэабілітаваны 16 жніўня 1956.

1955 год. Нарадзіўся Віктар Жукоўскі.

Аршанскі краязнавец, велападарожнік, настаўнік-метадыст.

Аўтар навучальнага комплексу «Воршазнаўства» з 30 дапаможнікамі для школаў раёну, а таксама прац па гісторыі, тапаніміцы Падняпроўя.

1956 год. Нарадзіўся Мікалай Статкевіч.

Палітык, вайсковец, кандыдат тэхнічных навук.

Лідар партыі Народная Грамада. Сустваральнік «Беларускага згуртавання вайскоўцаў», падпалкоўнік.

Старшыня Усходнееўрапейскага сацыял-дэмакратычнага форуму. Кандыдат у прэзідэнты на выбарах 2010 года.

Палітвязень. 14 снежня 2021 быў асуджаны да 14 гадоў зняволення ў калоніі асаблівага рэжыму. Вырак прызнаны праваабарончай супольнасцю палітычна матываваным.

1981 год. Амерыканская кампанія IBM Corporation прадставіла першую мадэль персанальнага камп’ютара – IBM 5150, з якога пачалася эпоха сучасных кампʼютараў.

Першы персанальны кампʼютар каштаваў 1565 долараў, быў просты ў выкарыстанні і займаў няшмат  месца.

2001 год. Памёр Арцём Баханькоў.

Мовазнаўца, доктар філалагічных навук, прафесар.

Даследаваў лексіку, дыялекталогію, гісторыю беларускай мовы, лексіку мовы Францыска Скарыны.

Аўтар і суаўтар даследаванняў, сярод якіх «Гістарычная лексікалогія беларускай мовы», «Лексікалогія сучаснай беларускай літаратурнай мовы», «Тлумачальны слоўнік беларускай мовы», «Беларуска-рускі слоўнік».

 

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых даступных у інтэрнэце крыніцаў

 

Апошнія навіны

“Большая бард-рыбалка” стала частью российского проекта

Фестиваль “Большая бард-рыбалка” в Быховском районе с этого года включает в себя отборочный тур российского…

24 ліпеня, 2025

Амерыканец вывучыў беларускую мову, даведаўшыся, што яго продкі з Магілёва

Амерыканец Олівер Окунь прыняў удзел у беларускім фестывалі ў Польшчы “Тутака”, каб упершыню паразмаўляць з…

24 ліпеня, 2025

Пенсионер из Костюковичского района провел сутки в лесу и выбрался сам

Житель поселка Станция Белынковичи потерялся в лесу, но сумел найти дорогу обратно. Позавчера пенсионер поселка…

24 ліпеня, 2025

Журналистский рейд по ночному Славгороду выявил громкий смех, перемежаемый искрометным матом

В то время как Беларусь, с помощью межпланетных туристок бороздит космическое пространство, создает свой ноутбук…

24 ліпеня, 2025

Праваабаронцы прызналі палітзняволеным магілёўца Віталя Чавусава

Сёння праваабарончая супольнасць Беларусі прызнала палітзняволенымі яшчэ 20 чалавек. Сярод іх магілёвец Віталь Чавусаў. Акрамя…

23 ліпеня, 2025

В Горецкой сельхозакадемии традиционный недобор абитуриентов

В этом году БГСХА стала одним из двух вузов Беларуси, где вынуждены объявить дополнительный набор…

23 ліпеня, 2025