Дзень у гісторыі: 12 верасня. Над Беларуссю збілі мірны паветраны шар з двума грамадзянамі ЗША. Нарадзіўся эканаміст Сцяпан Аскерка. Памерлі: першы гаспадар Вялікага Княства Літоўскага Міндоўг і літаратуразнаўца, перакладчык Яўген Барычэўскі. Войскі Рэчы Паспалітай і Святой Рымскай імперыі перамаглі асманаў

1263 год. Памёр Міндоўг.

У гісторыі Беларусь, на землях якой дзяржаўнасць пачалася з больш ранніх Полацкага і Тураўскага княстваў, Міндоўг выступае як першы ўладар Вялікага Княства Літоўскага – дзяржавы, якая ў далейшым ахапіла ўсю сучасную тэрыторыю Беларусі, Літвы і шэраг суседніх зямель.

1612 год. Памёр Пётр Скарга.

Царкоўны і палітычны дзеяч Рэчы Паспалітай.

Прафесар, першы рэктар Віленскай акадэміі, стваральнік і першы рэктар полацкага езуіцкага калегіума, заснавальнік калегіумаў у Рызе і Дэрпце (Тарту).

Ініцыятар і прапагандыст Брэсцкай уніі 1596 году.

У ХІХ стагоддзяў разглядаўся польскай інтэлігенцыяй як прарок трагічнага лёсу краіны, бо папярэджваў, што прамаруджванне цэнтралізацыі ўлады шкодна адаб’ецца на лёсе краіны.

1683 год. Войскі Рэчы Паспалітай і Святой Рымскай імперыі перамаглі асманскае войскам і выратавалі ад іх Еўропу.

Бітве адбылася пад Венаю ля мястэчка Каленберг. Войскамі Рэчы Паспалітай кіраваў кароль і вялікі князь Ян Сабескі.

З Венскай бітвы пачаўся заняпад турэцкай магутнасці, Асманская імперыя ўжо не ўяўляла сур’ёзнай пагрозы для хрысціянскай Еўропе.

Сярод захопленых трафеяў была кава. Ад таго часу зачалася традыцыя шырокага ўжывання кавы ў Рэчы Паспалітай і Вялікім княстве Літоўскім.

Нарадзіўся Сцяпан Аскерка.

Беларускі, прускі эканаміст, юрыст.

Упершыню ўвёў у навуковы ўжытак слова «план».

Сфармуляваў ідэі, якія былі пакладзены ў аснову прускага шляху развіцця капіталізму ў сельскай гаспадарцы.

1929 год. Нарадзіўся Мікалай Матукоўскі.

Драматург.

Кіраўнік літаратурнай часткі Нацыянальнага акадэмічнага тэатру імя Янкі Купалы.

Аўтар п’ес, па якіх ставіліся спектаклі, сцэнарыяў кінафільмаў, у тым ліку «Траянскі конь», «Мудрамер», кнігаў публіцыстыкі, эсэ.

1934 год. Памёр Яўген Барычэўскі.

Літаратуразнаўца і перакладчык.

Прафесар БДУ. Працаваў у Інстытуце мастацкай культуры.

Аўтар шэрагу кніг, сярод якіх хрэстаматыі «Мир искусств в образах поэзии…», «Тэорыя санету», у якой адзначаў, што ўпершыню строгія страфічныя формы з’явіліся ў Максіма Багдановіча.

Удзельнічаў у працы над 2-томным зборніку твораў Багдановіча.

Даследчык творчасці Янкі Купалы, Якуба Коласа, Максіма Гарэцкага.

1960 год. Нарадзіўся Алесь Агееў.

Гісторык. Кандыдат гістарычных навук, дацэнт.

Рэдактар гісторыка-краязнаўчага альманаха «Магілёўская даўніна».

Даследуе палітычную гісторыю Беларусі XIX–ХХ стагоддзя, гісторыю Магілёўшчыны, Магілёўскага дзяржаўнага ўніверсітэту імя Аркадзя Куляшова.

Аўтар 220 навуковых прац, шэрагу кніг, у тым ліку ў суаўтарстве з Алегам Трусавым «Магілёўская ратуша. Гістарычны лёс і адраджэнне».

Звольнены з МДУ імя А. Куляшова ў 2021 годзе.

1992 год. Адкрыўся Навагрудскі гісторыка-краязнаўчы музей.

Экспазіцыя размешчана ў 9 залах, якія адлюстроўваюць найбольш значныя падзеі гісторыі гораду і раёну, знаёміць з утварэннем Вялікага княства Літоўскага, каранацыяй Міндоўга, дзейнасцю вялікіх князёў літоўскіх, гісторыяй рассялення татараў, атрыманне магдэбургскага права, пра Навагрудскі замак, падзеі паўстанняў 1831 і 1863 гадоў, выбітных ураджэнцаў і жыхароў, у тым ліку вучонага ў галіне астранаўтыкі Барыса Кіта.

Музей мае разнастайную і этнаграфічную калекцыю.

1995 год. Беларускім верталётам Мі-24 у Бярозаўскім раёне збіты амерыканскі паветраны шар D-Caribbean.

Паветраны шар удзельнічаў у міжнародных спаборніцтвах паветраных шароў і заляцеў у паветраную прастору Беларусі з тэрыторыі Польшчы.

Пілоты Алан Фрэнчэль і Джон Сцюарт загінулі.

Арганізатары чэмпіянату папярэдзілі дыспетчарскія службы ўсіх краінаў, праз чый паветраны калідор транзітам скіроўваліся экіпажы.

Збіты паветраны шар стаў прычынай міжнароднага скандалу і расследавання.

Ніхто з беларускіх афіцыйных асобаў не ўзяў на сябе адказнасць за інцыдэнт.

На месцы аварыі  паставілі камень з надпісам «Прабачце».

 

У публікацыя выкарыстаныя звесткі рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніц