У Свеце

Дзень у гісторыі. 12 кастрычніка. Адкрыццё Амерыкі. Пачатак эпохі Адраджэння ў ВКЛ. Рускімі акупантамі спалена Дуброўна. Зараджэнне Актоберфэсту

Дзень іспанскай мовы (з 2010 года).

Іспанская – афіцыйная мова Арганізацыі аб’яднаных нацый, Еўрапейскага саюза, Афрыканскага саюза, Арганізацыі амерыканскіх дзяржаў.

На іспанскай мове гаворыць 500 мільёнаў чалавек – гэта жыхары самой Іспаніі, Мексікі, краін Лацінскай і Паўднёвай Амерыкі, некаторых дзяржаў Афрыкі.

1492 год. Адкрыццё Амерыкі Калумбам. Дзень Калумба.

Экспедыцыя Калумба натыкнуліся на адзін з Багамскіх астравоў. Вахтавы матрос каравелы “Пінта” Радрыга дэ Трыяна, першым заўважыўшы на гарызонце кропку, закрычаў: “Зямля!”. 

Гэта “зямля” аказалася востравам Гуанахані ў адным з архіпелагаў Карыбскага мора, названым маракамі Сан-Сальвадорам – у гонар боскага выратавальніка Ісуса Хрыста.

Гэты дзень лічыцца афіцыйнай датай адкрыцця Амерыкі. З 1792 года ў гэты дзень святкуецца і Дзень Калумба.

1506 год. Жыгімонт Стары каранаваны на вялікага князя літоўскага. 

Умоўны пачатак эпохі Адраджэння ў ВКЛ.

Мянушку «Стары» атрымаў за тое, што яшчэ пры сваім жыцці дамогся каранавання ў пераемнікі свайго дзесяцігадовага сына Жыгімонта.

Пры ім быў уведзены Статут Вялікага Княства Літоўскага (1529). 

Для адбіцця нападаў крымскіх татараў на Украіне была створана памежная варта з казакаў.

Распаўсюдзілася Рэфармацыя розных плыняў, што садзейнічала далейшаму ўздыму гуманізму і адукацыі.

Вёў абарончыя войны супраць Маскоўскай дзяржавы (1507-1508, 1512-1522, 1534-1537).

Падтрымліваў скульптараў, архітэктараў, жывапісцаў. Яго подпісам пазначаны дзве ахоўныя граматы Францыску Скарыне.

1654 год. Рускія акупанты пасля працяглай аблогі ў вайне 1654-1667 гадоў захапілі і спалілі горад Дуброўну.

З горада выгналі ўсіх людзей, шляхту выправілі да цара пад Смаленск, а сам горад спалілі, умацаванні зрылі.

1810 год. У Мюнхене на Theresienwiese (Луг Тэрэзы) адбыўся першы фестываль піва “Актоберфэст”.

У цяперашні час Актоберфэст кожны год прызначаюць на новую дату, пачынаючы з сярэдзіны верасня. 

Фестываль доўжыцца каля трох тыдняў. 

Мільёны аматараў і знаўцаў піва збіраюцца ў Мюнхене, каб аддаць належнае гэтаму высакароднаму напою. 

Галоўныя падзеі фестывалю: Касцюм Актоберфэсту і Парад Стралкоў. 

1857 год. Нарадзіўся Раман Кандраценка

Генерал-лейтэнант, герой абароны Порт-Артура. Выхаванец Полацкага кадэцкага корпуса.

Начальнік абароны сухапутнага фронту крэпасці Порт-Артур у руска-японскую вайну. Паспяхова кіраваў адбіццём 4 штурмаў. 

Пад яго кіраўніцтвам былі ўжытыя новыя сродкі ўзбраення: ручныя гранаты, мінамёты, новыя тыпы проціпяхотных мін, электрызаваныя драцяныя загароды.

Загінуў 15 снежня 1904 годзе. У 2008 годзе ў Полацку ўсталяваны бюст Кандраценкі.

1865 год. Нарадзіўся Міхаіл Анцаў

Беларускі кампазітар і харавы дырыжор, педагог. Выкладаў харавыя спевы ў навучальных установах Віцебска. 

Рэдагаваў газету «Віцебскія губернскія ведамасці». Адзін з арганізатараў Віцебскай народнай кансерваторыі (1918).

Аўтар хароў і песень на вершы беларускіх паэтаў: «На ніве» Я. Коласа, «Першае мая» М. Чарота, «Серп і молат» Я. Купалы і іншых.

Апрацоўваў беларускія народныя песні.

1909 год. У Маскве перад Кітайгарадской сцяной адкрыты помнік рускаму і украінскаму першадрукару Івану Фёдараву.

На наступны дзень каля помніка з’явіўся ананімны вянок з надпісам “Першаму пакутніку рускага друку”, які ўтрымліваў намёк на праблемы першадрукара і тыя небяспекі, з якімі яму прыйшлося сутыкнуцца ў Маскве.

Месца для помніка было абрана гістарычнае: непадалёку існавала друкарня Івана Фёдарава і Пятра Мсціслаўца.

Даследчыкі мяркуюць, што Фёдараў мог нарадзіцца ў Беларусі: або ў в. Петкавічы сучаснага Баранавіцкага раёна, або на Вілейшчыне.

1920 год. Абвешчана Сярэдняя Літва

Асобнае дзяржаўнае ўтварэнне на тэрыторыі Віленшчыны і Гродзеншчыны ў 1920-1922 гадах.

Новая краіна складалася з 10 паветаў, займала каля 10 тыс. км² і налічвала 530 тыс. чалавек, 40 % з якіх складалі беларусы.

Акрамя Вільні, найбольш буйнымі гарадамі былі Трокі, Смаргонь і Ашмяны.

Дзейнічала 432 прамысловых і каля 1370 дробных прадпрыемстваў. Меліся свае грошы, сімволіка, паштовыя маркі.

1931 год. Адбылося афіцыйнае адкрыццё Статуі Хрыста Збавіцеля побач з Рыа-дэ-Жанэйра. 

Размешчана на ўзгорку Каркаваду, 709 метраў вышэй за ўзровень мора. 

Вышыня статуі 38 метраў, 8 метраў складае пастамент. Размах рук – 23 метра.

Ідэя будаўніцтва помніка ўпершыню з’явілася яшчэ ў 1859 годзе. Першы камень быў закладзены 4 красавіка 1922 года, будаўніцтва пачалося ў 1926.

На сёння вядома не менш за 30 манументальных помнікаў Хрысту. А самы вялікі пабудаваны ў 2010 годзе каля польскага горада Свебадзін. Агульная вышыня гэтага помніка 52 м, а самой статуі з каронай – 36 м.

2003 год. Распачаў працу ў Сеціве першы музычны інтэрнэт-партал Беларусі «Тузін Гітоў»

Мэта: прапаганда музыкі, створанай на Беларусі, заахвочванне да праслухоўвання беларускіх твораў. 

Партал – прыватнае некамерцыйнае беларускамоўнаем сеткавае выданне, з самастойнай інфармацыйнай палітыкай. 

Меў больш за 50 тыс. штомесячных наведнікаў, якія спампоўвалі больш за 80 тыс. песняў.

 

 

Апошнія навіны

Двух сабак выратавалі на Магілёўшчыне работнікі МНС за выходныя

Жыхары Кіраўска не сталі выклікаць ратавальнікаў і самі прыйшлі з сваім сабакам у аддзел МНС.…

6 мая, 2024

На сёння аранжавы ўзровень небяспекі – навальніцы, моцны вецер

На Магілёўшчыне, як і па ўсёй Беларусі днём 6 траўня абвешчаны аранжавы ўзровень небяспекі. Чакаюцца…

6 мая, 2024

“Мы праходзім праз час выпрабаванняў, і Хрыстос таксама цярпеў за праўду” – Ціханоўская павіншавала беларусаў з Вялікднём

Святлана Ціханоўская звярнулася да беларусаў з Велікодным віншаваннем у сваім Тэлеграм-канале. (больш…)

5 мая, 2024

Платон лишь вывел формулу идеального государства, а Лукашенко воплотил – пишут быховские газетчики

“…Известный древнегреческий мудрец Платон, несмотря на свое величие как философа, всего лишь смог вывести формулу…

4 мая, 2024

Цэментны завод у Касцюковічах пабудаваў пляцоўку для быкоў – працавалі нават у воблачнае надвор’е

У філіяле Беларускага цэментнага завода “Цемагра” перарэзалі чырвоную стужачку на ўрачыстым адкрыцці выгульнай пляцоўкі для…

4 мая, 2024

Магілёўскія даносчыкі – вось яны. Публікуем тэксты палітычных зваротаў у КДБ

Mogilev.media сабралі пакуль што самы поўны спіс палітычных зваротаў у КДБ, злітых “Кіберпартызанамі”, у якіх…

3 мая, 2024